Veiligheidsmonitor Helmond De leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de burger in beeld

Transcriptie

1 De leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de burger in beeld

2 VEILIGHEIDSMONITOR HELMOND 2014 De leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de burger in beeld Onderzoek en Statistiek

3 COLOFON Titel : VEILIGHEIDSMONITOR HELMOND 2014 Onderzoek naar de leefbaarheid en veiligheid in Helmond Opdrachtgever : Gemeente Helmond Opdrachtnemer : Afdeling Onderzoek en Statistiek Gemeente Helmond Wilma Timmers Datum : Mei 2015

4 Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies INLEIDING Dit rapport beschrijft de leefbaarheids- en veiligheidssituatie vanuit het perspectief van de Helmondse bevolking. De focus ligt op veiligheidsveld 1 uit het VNG-kernbeleid Veiligheid, te weten een veilige woon- en leefomgeving. Dit kernbeleid heeft ook ten grondslag gelegen aan de analyses voor de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland/Helmond Er wordt dus geen totaalbeeld geschetst van het leefbaarheids- en veiligheidsdomein. Zo is er bijvoorbeeld geen aandacht voor de georganiseerde criminaliteit of voor veiligheid op bedrijventerreinen. Het rapport geeft inzicht in de mening en de ervaring van de inwoners. AANPAK Om te weten hoe deze onderwerpen leven bij de bevolking en hoe die mening zich ontwikkelt, houdt Helmond al sinds de jaren negentig regelmatig onderzoek. Sinds 2008 wordt jaarlijks aan de landelijke Veiligheidsmonitor deelgenomen, zodat enerzijds het beeld in Helmond geschetst kan worden, maar anderzijds ook de relatieve positie van de stad in vergelijking met andere Nederlandse steden/gebieden in beeld kan worden gebracht. In 2012 is de landelijke Veiligheidsmonitor zowel inhoudelijk als in onderzoekstechnisch opzet gewijzigd. Daarnaast veranderde er in dit jaar op bestuurlijk vlak het nodige doordat de komst van de Nationale politie en nieuwe gebiedsindelingen (eenheden, districten en basisteams). Deze twee wijzigingen hebben ertoe geleid, dat 2012 voor de meeste indicatoren gezien moet worden als een 0-meting en we in deze rapportage slechts in beperkte mate verder terugkijken. Naast dit onderzoek onder de bevolking worden ook de registraties van incidenten en aangiften bij de politie voor de analyses in deze rapportage opgenomen. Deze worden aangevuld met de ADmisdaadmonitor die op basis van de politiecijfers wordt samengesteld, de gemeenten op basis van hun veiligheidssituatie rangordent. DOEL VAN HET ONDERZOEK Doel van het onderzoek is inzicht bieden in de huidige leefbaarheid en veiligheid in Helmond, de ontwikkeling daarin sinds 2012 en de relatieve positie van de stad in de (politie)regio en binnen Nederland voor zover het betrekking heeft op de Helmondse inwoners. De gegevens dienen als belangrijke achtergrondinformatie bij de verdere ontwikkeling van het Helmondse leefbaarheid- en veiligheidsbeleid. EEN OVERALL BEELD Op basis van 28 kernindicatoren wordt de leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de inwoners samengevat. Daarbij wordt de relatieve positie van Helmond als stad binnen het basisteam Peelland, binnen de politie-eenheid Oost-Brabant en binnen Nederland weergegeven. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek I

5 Samenvatting en conclusies Veilige woon- en leefomgeving in Helmond, overig Peelland, politie-eenheid Oost-Brabant en Nederland* Algemeen Sociale samenhang/overlast tussen bewoners Fysieke kwaliteit van de woonomgeving Onveiligheidsgevoelens Geweld/Dreiging op straat Woninginbraak Voertuigcriminaliteit (fiets) Voertuigcriminaliteit (motorvoertuigen) Verkeersoverlast Alcohol- en Drugsoverlast Jeugd en veiligheid Oost- Nederland Helmond Overig Peelland Brabant Rapportcijfer leefbaarheid 7,3 7,2 7,3 7,7 7,6 7,6 7,5 7,4 Rapportcijfer veiligheid 6,9 6,9 7,0 7,5 7,5 7,5 7,3 7,2 Schaalscore cohesie (0 = zeer slecht; 10 = uitmuntend) 5,9 6,0 5,9 6,8 6,8 6,8 6,5 6,2 Ervaart veel sociale overlast, %, nieuw ** Woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen, per inwoners Overlast gestoorde/overspannen personen, per inwoners 3,9 3,8 4,4 2,3 2,3 2,2 2,8 3,1 2,5 3,7 1,3 1,7 2,1 2,8 Ervaart veel fysieke verloedering, % Vernielingen per inwoners 9,7 9,6 9,7 6,3 6,3 5,2 8,4 % Voelt zich wel eens onveilig in de buurt Criminaliteit komt volgens bewoners in buurt veel voor, % Bedreiging (psychisch geweld) ) per inwoners Mishandeling (fysiek geweld) per inwoners (incidenten/meldingen) Mishandeling (fysiek geweld) per inwoners (misdrijven/aangiften) ,4 2,8 3,2 1,5 1,2 1,6 1,8 10,0 10,0 11,8 4,9 5,1 5,3 7,6 5,2 4,5 4,3 2,6 2,5 2,2 2,7 Slachtoffer van woninginbraak, % Woninginbraak per woningen 12,4 12,1 11,6 9,0 10,0 7,2 9,6 Inbraak in bijgebouwen (schuurtjes, garages e.d. per woningen) 4,4 6,8 5,0 2,5 4,3 3,6 3,9 Slachtoffer van fietsendiefstal, % Fietsendiefstal per inwoners 11,9 14,2 13,2 5,7 6,1 7,8 8,7 Slachtoffer van diefstal uit/vanaf auto, % Diefstal uit/vanaf (motor) voertuigen per inwoners 7,1 8,0 5,9 2,9 3,3 2,5 5.5 Ervaart veel verkeersoverlast, % Verkeersoverlast (parkeerproblemen en verkeersstremmingen) per inw. Ervaart veel overlast van dronken mensen op straat, % Ervaart veel overlast van drugsgebruik/ drugshandel, % Drugs- en drankoverlast overlast per inwoners Ervaart veel overlast van rondhangende jongeren, % 4,9 2,5 2,6 5,2 3,9 3,0 2, ,2 2,3 3,2 1,2 1,5 1,6 1, Jeugdoverlast per inwoners 4,0 5,6 6,3 2,3 2,6 2,9 5,1 Vandalisme en baldadigheid 1, ,3 1,0 0,7 0,8 0,9 functioneren politie in woonbuurt (Zeer) ontevreden,% functioneren (Zeer) ontevreden functioneren t.a.v. gemeente leefbaarheid en veiligheid, % * De lichtblauw gearceerde cijfers hebben als bron Politie Zuidoost-Brabant; de overige cijfers zijn afkomstig uit de Veiligheidsmonitor. Een groen/oranje gearceerd vakje bij de Helmondse cijfers van 2014 geeft een positieve/negatieve ontwikkeling ten opzichte van 2013; hoe sterker de kleur hoe groter de afwijking. Hetzelfde geldt voor Overig Peelland. ** In 2014 is een nieuwe score sociale overlast ontwikkeld. Die is in tegenstelling tot de oude met vier variabelen - samengesteld uit vijf variabelen (de variabele overlast buurtbewoners is toegevoegd). Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek II

6 Samenvatting en conclusies BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN VOOR HELMOND 2014: Rapportcijfer: 7,3 voor leefbaarheid En 7,0 voor veiligheid WAT VINDT DE HELMONDER VAN DE LEEFBAARHEID IN ZIJN WOONBUURT? Over het algemeen zijn de inwoners van Helmond zijn redelijk tevreden over de leefbaarheid in hun woonomgeving. Zij drukken dit o.a. uit met het rapportcijfer 7,3; een 6,6 op een schaal van 0 tot 10 voor fysieke voorzieningen en de meeste mensen zijn tevreden over de bevolkingssamenstelling in hun buurt. En eerder onderzoek laat zien, dat men redelijk standvastig is in die mening. Minpunt bij de fysieke voorzieningen is de mening over de voorzieningen voor jongeren: 30% is hier (zeer) ontevreden over. Wel moet opgemerkt worden dat vanaf 2012 de gemiddelde mening hierover zich in positieve richting beweegt. HOE ONTWIKKELEN GEBEURTENISSEN DIE DE LEEFBAARHEID NEGATIEF BEINVLOEDEN? De leefbaarheid kan in negatieve zin beïnvloed worden door gebeurtenissen die zich in de woonomgeving voordoen: zo ervaart één op de tien inwoners veel sociale overlast en bijna één op de vier inwoners heeft veel overlast van fysieke verloedering in de woonbuurt. Deze overlastvormen komen terug in de politiecijfers met 4,4 keer (per inwoners) een registratie van overlast buurtbewoners, 7,6 van overlast-gevende jeugd en 11,1 keer van vernielingen. Opvallend is dat er sinds 2013 vaker bij de politie melding gedaan wordt van sociale overlast en sinds 2012 van overlast-gevende jeugd. De aandacht van de gemeente voor het thema overlast, o.a. ook door het inrichten van een eigen Meldpunt Overlast, heeft hier mogelijk aan bijgedragen. Dat meer melden niet automatisch betekent dat er meer gebeurt, is mogelijk de verklaring voor het feit dat de belevingscijfers wel een positief beeld laten zien. Het aandeel inwoners dat veel overlast van buurtbewoners en rondhangende jongeren ervaart daalt. Ook zien we het aandeel dat overlast van fysieke verloedering ervaart terugloopt. Dit komt met name doordat er minder overlast van hondenpoep wordt ervaren. VOELEN DE INWONERS ZICH VEILIG IN HUN WOONOMGEVING? De inwoners geven aan de veiligheid in hun eigen woonbuurt een ruime voldoende. De meesten voelen zich daar dan ook nooit onveilig; één op de vijf inwoners heeft daar wel last van, maar dit overkomt de meesten niet vaak; 2% wel Rapportcijfer voor de veiligheid 7,0 De perceptie over de veiligheid/onveiligheid is in de afgelopen drie jaren niet heel sterk veranderd. Ten opzichte van 2013 zijn de rapportcijfers noch het aandeel inwoners met een onveiligheidsgevoel gewijzigd. Sinds 2011 voelt een groter aandeel zich veilig. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek III

7 Samenvatting en conclusies De Helmonder is in het afgelopen jaar jaren echter wel iets minder positief gaan denken over de criminaliteit: het percentage inwoners dat vindt dat die in 12 maanden is toegenomen, is in 2014 met 7% gestegen. Daarbij aansluitend is ook het percentage inwoners dat s avonds uit veiligheidsoverwegingen de deur niet open doet als daar iemand aanbelt, ook wat hoger dan in In hoeverre het een rol speelt, dat in de maand voorafgaand aan de enquêtering een brute overval op een bejaarde vrouw in Helmond plaatsvond, die aan de gevolgen daarvan is overleden, kan via dit onderzoek niet worden aangetoond. Aan deze moord werd in de media uitgebreid aandacht besteed. HOE VAAK VINDT CRIMINALITEIT PLAATS? De stad kreeg in 2014 te maken met criminaliteit in de woonbuurten, met name van woninginbraak en inbraak in bijgebouwen en diefstal van/uit voertuigen. Sinds 2011 zien we een trendmatige daling van het aantal woninginbraken. Tussen 2013 en 2014 zien we een afname in het aantal fietsendiefstallen, inbraak in bijgebouwen en diefstal van/uit voertuigen. De voorvallen van zakkenrollerij, bedreigingen, mishandelingen, straatroof en openlijk geweld leverden 22 keer per inwoners een registratie bij de politie van een incident/misdrijf op. Deze cijfers zijn in de afgelopen drie jaren nauwelijks gewijzigd. Naast vermindering van overlast zijn vermindering van criminaliteit en geweld doelstellingen voor het veiligheidsbeleid van de komende vier jaren. HOE STAAT HET MET DE VERKEERSVEILIGHEID? Ruim één op de drie inwoners ervaart veel verkeersoverlast, een percentage dat in de afgelopen driejaren licht is gestegen. Parkeerproblemen/verkeersstremmingen en te hard rijden zijn hier in die jaren de belangrijkste knelpunten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze twee buurtproblemen, samen met de hondenpoep, de top-3 vormen op de prioriteitenlijst van buurtproblemen die inwoners als eerste aangepakt willen zien. Deze drie wisselen in de afgelopen drie jaren van volgorde, maar steevast staan ze bij de vijf meest genoemde buurtproblemen. Steeds meer Helmonders ervaren verkeersoverlast De vierde doelstelling in de Kadernota is het op een acceptabel niveau houden van fysieke veiligheidsrisico s. Verkeersveiligheid vormt hierin één van de speerpunten van beleid. WAT VINDT DE HELMONDER VAN HET FUNCTIONEREN VAN POLITIE EN GEMEENTE ALS HET GAAT OVER LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID IN ZIJN EIGEN BUURT? % is niet ontevreden over functioneren gemeente 2014: 95% is niet ontevreden over functioneren politie Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek IV

8 Samenvatting en conclusies Politie en gemeente kunnen tevreden zijn: Er zijn niet veel inwoners, die ontevreden zijn over het functioneren van politie en gemeente waar het gaat om de leefbaarheid en veiligheid in de woonwijken; 5% is dat wel over de politie en 9% over de gemeente. En de ontwikkeling is positief: in drie jaren is het percentage mensen dat ontevreden is gedaald. HOE SCOORT HELMOND ALS STAD BINNEN DE PEELREGIO? De leefbaarheid- en veiligheidssituatie in gebieden wordt mede bepaald door de stedelijkheid van een gebied en daarmee met zaken als de opbouw van de bevolking, de combinaties van functies en de intensiteit van het gebruik. Binnen de Peel, maar ook in Oost-Brabant zijn er verschillen in de mate van stedelijkheid en de complexiteit van de samenleving die dit met zich mee brengt. Deze verschillen tussen de mate van stedelijkheid van gebieden verklaren over het algemeen de verschillen die in deze monitor naar voren komen. Gemiddeld is de bevolking van de vijf landelijke gemeenten in het basisteam Peelland positiever in hun mening over de leefbaarheid en veiligheid in hun woonomgeving dan Helmondse bevolking. De inwoners van deze gemeenten hadden o.a. minder dan de Helmondse inwoners te maken met criminaliteit, hadden minder vaak overlast van anderen en van verloedering. IS DE LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID IN HELMOND OP EEN VERGELIJKBAAR NIVEAU MET ANDERE NEDERLANDSE STEDEN? De inwoners van Helmond beoordelen de leefbaarheid en veiligheid met vergelijkbare cijfers als gemiddeld in steden met tot inwoners. Helmonders geven minder vaak aan veel sociale overlast te ervaren, bijvoorbeeld overlast van jongeren of buurtbewoners. Ook over de fysieke voorzieningen is men positiever en men ervaart minder vaak verloedering. Over de ontwikkeling van de criminaliteit zijn de Helmonders wat minder positief gestemd dan de inwoners uit andere steden. Een groter aandeel denkt dat het in afgelopen jaar vaker voorkomt. Jaarlijks verschijnt de AD-misdaadmeter. Op basis van aangiftes van 10 soorten delicten bij de politie wordt een rangorde bepaald van de veiligheidssituatie. Bij het merendeel loopt het aantal aangiften terug, bij drie niet. Dit betreffen bedreiging, vernieling en overval. Helmond neemt in 2015 positie 18 in. Dit is een negatieve stijging ten opzichte van Toen stond Helmond op plaats 28. De ontwikkelingen die wij in Helmond zien, zijn niet uniek voor Helmond. Ook in andere gemeenten neemt de criminaliteit af. Soms net wat sneller wat de verandering in de plaats op de rangorde kan verklaren. TOT SLOT De inwoners van Helmond geven in grote lijnen aan dat zij tevreden zijn over de leefbaarheid en veiligheid in hun woonbuurt en stad. Er zijn zeker nog aandachtspunten waar de ontwikkelingen nog niet de gewenste richting in gaan. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek V

9 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Samenvatting en conclusies... I Inhoudsopgave Inleiding Aanleiding Probleemstelling Aanpak Leeswijzer Overzicht Indeling politie-eenheden in Nederland... 3 Veilige woon- en leefomgeving in Helmond Inleiding Veilige woon- en leefomgeving: sociale kwaliteit Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit Veilige woon- en leefomgeving: objectieve veiligheid Veilige woon- en leefomgeving: subjectieve veiligheid Onveilig gevoel in eigen buurt Overige indicatoren subjectieve veiligheid Veiligheid buiten de directe woonomgeving Jeugd en veiligheid Fysieke veiligheid Fysieke veiligheid: verkeersoverlast Brandveiligheid Ontwikkeling leefbaarheid en veiligheid Ontwikkeling op basis van Veiligheidsmonitor Trends van politie-registratie van misdrijven en incidenten Functioneren politie/gemeente ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid Inleiding Mening over functioneren politie in woonbuurten Mening over functioneren gemeente t.a.v. leefbaarheid en veiligheid in de woonbuurt Gewenste prioriteit in aanpak buurtproblemen Inleiding Prioriteit aanpak buurtproblemen Relatieve positie van Helmond Inleiding Vergelijking resultaten Veiligheidsmonitor Woon- en leefomgeving: fysieke en sociale kwaliteit Woon- en leefomgeving: Buurtproblemen Woon- en leefomgeving: perceptie veiligheid Woon- en leefomgeving: slachtofferschap delicten Mening over functioneren van politie en gemeente Vergelijking AD/Misdaadmeter Rangordelijst Aangiften per delictsoort Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek

10 Inhoudsopgave Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek

11 1. Inleiding 1. Inleiding 1.1. Aanleiding Leefbaarheid en veiligheid zijn belangrijke pijlers van gemeentebeleid in alle Nederlandse gemeenten. Helmond is een veilige stad waar we met respect met elkaar omgaan is een van de zeven ambities van het coalitieakkoord van het huidige Helmondse college. Om te weten hoe deze onderwerpen leven bij de bevolking en hoe die mening zich ontwikkelt houdt Helmond al sinds de jaren negentig regelmatig onderzoek. Sinds 2008 gebruikt Helmond de resultaten van de landelijke Veiligheidsmonitor. Een van de voordelen daarvan is de mogelijkheid om de situatie in Helmond te kunnen vergelijken met andere steden, gebieden en politie-eenheden. In de landelijke veiligheidsmonitor zijn in 2012 grote, zowel inhoudelijk als methodologische, wijzigingen doorgevoerd, een jaar voor de invoering van de nationale politie. De politie in Nederland heeft een bestuurlijke herindeling ondergaan. Nederland is onverdeeld in 11 politie-eenheden die verder zijn onderverdeeld in districten die vervolgens weer bestaan uit basisteams, het laagste niveau. Helmond behoort samen met de landelijke gemeenten in de Peel - Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren - tot het basisteam Peelland. Peelland vormt samen met het basisteam Dommelstroom het politiedistrict Helmond en met nog twee andere districten vormt deze de politie-eenheid Oost-Brabant. Bij de landelijke Veiligheidsmonitor werd in 2012 de steekproef vergroot waardoor het jaarlijks, zonder oversampling door een gemeente, mogelijk werd uitspraken te doen voor gemeenten met of meer inwoners en er vanaf die tijd ook uitspraken konden worden gedaan voor de gebieden van de nieuwe politie-indeling (eenheden, districten en basisteams). Naast onderzoekstechnische veranderingen werden er ook inhoudelijk wijzigingen doorgevoerd. Gevolg daarvan is dat 2012 voor de meeste onderwerpen als een 0-meting wordt beschouwd. Eind 2014 is opnieuw een enquête gehouden en in dit rapport staan de uitkomsten verwoord. De gegevens over de ervaringen en beleving van de inwoners worden aangevuld met gegevens uit de registraties van de politie. De focus ligt op veiligheidsveld 1 uit het VNG-kernbeleid Veiligheid, te weten een veilige woon- en leefomgeving. Dit kernbeleid heeft ook ten grondslag gelegen aan de analyses voor de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland/Helmond Het onderzoek geeft inzicht in de huidige leefbaarheid en veiligheid vanuit het perspectief van de inwoners van Helmond, de ontwikkeling daarin van de afgelopen drie jaren en de relatieve positie van de stad in de (politie)regio en binnen Nederland. De gegevens dienen als belangrijke achtergrondinformatie bij de ontwikkeling van het leefbaarheid- en veiligheidsbeleid in de stad Probleemstelling De twee centrale vragen voor het onderzoek luiden als volgt: 1. Hoe is het gesteld met de leefbaarheid en veiligheid van de bevolking in Helmond in 2014 en in vergelijking met 2012 en 2013? 2. Wat is de relatieve positie van Helmond binnen het basisteam Peelland en in vergelijking met Oost-Brabant, andere steden en Nederland als totaal? Daar zijn de volgende onderzoeksvragen van afgeleid: Hoe ervaren de inwoners van Helmond de sociale en fysieke kwaliteit en de veiligheid van hun woon- en leefomgeving? Hoe verhoudt de beleving (mening bevolking) zich tot de praktijk (registraties voorvallen bij de politie)? Hoe beoordelen de inwoners de rol van de politie en gemeente ten aanzien van de leefbaarheid en veiligheid in hun woonomgeving? Welke buurtproblemen dienen volgens bewoners met prioriteit te worden aangepakt? Bestaan er verschillen in kwaliteit van leefbaarheid en veiligheid tussen Helmond en haar directe omgeving, de gemeenten binnen Peelland? Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 1

12 1. Inleiding Wat is de relatieve positie van Helmond als stad in Nederland? Hoe ontwikkelen leefbaarheid en veiligheid zich door de tijd in Helmond? 1.3. Aanpak De informatie voor dit onderzoek is op verschillende manieren verkregen: 1. Enquêtering: In 2014 beschikt de gemeente Helmond opnieuw over de resultaten uit het landelijke onderzoek. De enquêtering van de Veiligheidsmonitor 2014 heeft in het najaar plaatsgehad en na opschoning en weging van het bestand door het CBS zijn begin vanaf maart 2015 de uitkomsten beschikbaar gesteld voor de analyses en rapportages. 2. Registraties politie: Registratie van incidenten en misdrijven bij de politie. De politie houdt een databestand bij van geregistreerde aangiften van misdrijven en meldingen van incidenten. Deze objectieve cijfers zijn een belangrijke aanvulling op de subjectieve enquêtegegevens. Onder misdrijven wordt verstaan het aantal aangiften en het aantal van ambtswege opgemaakte processen-verbaal. Dit laatste (processen-verbaal) is als er geen aangifte wordt gedaan maar er wel een slachtoffer of een verdachte is. Daarnaast moet het delict ook tot een zware categorie horen om een misdrijf te worden. Onder incidenten wordt verstaan de meldingen die burgers doen en de meldingen die de politie zelf doet (door politie zelf ontdekte zaken). Voor de indeling is aansluiting gezocht bij het nieuwe VNG-INP-model (1 maart 2015). AD-Misdaadmeter. De uitgeverij van het Algemeen Dagblad brengt sinds een aantal jaren cijfers over de veiligheidssituatie in Nederlandse gemeenten in beeld, bekend als de AD- Misdaadmeter. Deze meter bevat als basis ook de hierboven genoemde politiecijfers. Deze zijn gewogen en geeft de relatieve positie van iedere Nederlandse gemeente weer Leeswijzer Voor de indeling van de nota is aansluiting gezocht bij de indeling zoals die wordt gehanteerd in het model Kernbeleid veiligheid van de VNG. Daarbij komt met name het thema veilige woon- en leefomgeving terug, maar in beperkte mate ook jeugd en veiligheid en fysieke veiligheid. Twee thema s extra toegevoegd: het functioneren van politie en gemeente ten aanzien van leefbaarheid en veiligheid en de gewenste prioriteit in aanpak van buurtproblemen. In het VNG-model zijn bij de thema s indicatoren gepresenteerd. Deze heeft als basis gediend. Achtereenvolgens komen aan de orde: Hoofdstuk 2: Veilige woon- en leefomgeving in Helmond Hoofdstuk 3: Functioneren politie en gemeenten t.a.v. leefbaarheid en veiligheid Hoofdstuk 4: Prioriteit aanpak buurtproblemen Hoofdstuk 5: Relatieve positie van Helmond als stad in Nederland. Bij de presentatie van de uitkomsten wordt een vergelijking gemaakt van de Helmondse cijfers met die van de overige vijf gemeenten in het basisteam Peelland, met de regionale politie-eenheid Oost- Brabant en met de landelijke cijfers. Daarbij hoort een kanttekening: Helmond en de overige Peelgemeenten zijn geheel verschillend van opbouw. Helmond is als stad op veel facetten van de samenleving complexer dan de plattelandsgemeenten. Naast de hogere bevolkingsdichtheid is ook de samenstelling van de bevolking anders (stad: o.a. meer eenoudergezinnen, meer lagere inkomens, meer culturele diversiteit). Ook heeft een stad meer en andere functies en voorzieningen dan het ommeland. Er is sprake van een intensiever en meer divers gebruik niet alleen door de eigen inwoners maar ook door die uit de omgeving. Tegelijkertijd kent het platteland haar eigen problemen op het terrein van leefbaarheid en veiligheid. Het gebied van het basisteam Peelland is een mix van stad en platteland, met een verhouding in inwonertal van stad 43% - platteland 57%. De politieregio Oost-Brabant heeft dezelfde mix, zij het op Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 2

13 1. Inleiding een hogere schaal. In deze regio is de verhouding stad-platteland 38%-62%. Dit geldt ook voor Nederland met een verhouding stad (> inwoners): platteland van 45%-55%. Het is daarom interessant om te zien hoe de uitkomsten van de diverse gebiedseenheden zich tot elkaar verhouden Overzicht Indeling politie-eenheden in Nederland Nederland is sinds 2012 ingedeeld in 10 regionale en 1 landelijke eenheden, die verdeeld zijn in districten en elk district omvat meerdere basisteams. 1 = Noord-Nederland 2 = Oost-Nederland 3 = Midden-Nederland 4 = Noord-West-Nederland 5 = Amsterdam 6 = Den Haag 7 = Rotterdam 8 = Zeeland en West-Brabant 9 = Oost-Brabant (met Peelland als onderdeel daarvan) 10 = Limburg 11= Landelijke eenheid De Regionale Eenheid Oost-Brabant is een van de elf regionale eenheden van de Nationale Politie. Oost-Brabant is in 2012 ontstaan uit een samenvoeging van de voormalige regiokorpsen Brabant- Midden en Brabant-Oost. De regionale eenheid Oost-Brabant bestaat uit de drie districten s-hertogenbosch, Eindhoven en Helmond. De regionale eenheid kent in totaal negen basisteams: district s-hertogenbosch heeft vier basisteams: s-hertogenbosch, Meierij, Maasland en Maasland-en-Leijgraaf; district Eindhoven heeft drie basisteams: Eindhoven-Zuid, Eindhoven-Noord en De Kempen; district Helmond heeft twee basisteams: Dommelstroom en Peelland. Peelland bestaat uit de gemeenten Helmond, Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 3

14 1. Inleiding Regionale Eenheid District Basisteam 's-hertogenbosch 's-hertogenbosch Maasland Meijerij Asten Maas en Leijgraaf Deurne Oost- Brabant Helmond Dommelstroom Peelland Gemert-Bakel Helmond Eindhoven Eindhoven-Noord Eindhoven-Zuid De Kempen Laarbeek Someren Overzicht gemeenten van het basisteam Peelland naar inwonertallen 2014 Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 4

15 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond Veilige woon- en leefomgeving in Helmond 2.1. Inleiding In dit hoofdstuk wordt aan de hand van zeven thema s inzicht gegeven hoe de inwoners aankijken tegen de veiligheid en leefbaarheid van hun woon- en leefomgeving, oftewel hun perceptie. Daarnaast worden bij de thema s de cijfers gepresenteerd van bij de politie geregistreerde misdrijven/voorvallen. Achtereenvolgens komen aan bod: 1. Veilige woon- en leefomgeving: sociale kwaliteit 2. Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit 3. Veilige woon- en leefomgeving: objectieve veiligheid 4. Veilige woon- en leefomgeving: subjectieve veiligheid 5. Bedrijvigheid en veiligheid 6. Jeugd en veiligheid 7. Fysieke veiligheid Veilige woon- en leefomgeving: sociale kwaliteit 2014: 1 vernieling op de 100 inwoners 2014: Rapportcijfer: 7,3 voor leefbaarheid De sociale kwaliteit wordt in beeld gebracht met 12 indicatoren, deels de mening van de bevolking weergegeven met cijfers uit de enquêtes en deels de bij de politie geregistreerde incidenten. Het zijn factoren en gebeurtenissen die positief bijdragen aan de beleving van inwoners (zoals sociale cohesie en tevredenheid over de bevolkingssamenstelling in de eigen buurt) en die negatief bijdragen (verschillende soorten overlast veroorzaakt door personen). Uit het onderzoek komt naar voren, dat de inwoners van Helmond in de afgelopen drie jaren standvastig zijn in de beoordeling van de leefbaarheid in hun woonomgeving. Het gemiddelde rapportcijfer dat zij voor de leefbaarheid in hun buurt geven is constant tussen de 7,2 en 7,3. Ook de cijfers van de schaalscore m.b.t. de sociale cohesie laat geen schommelingen zien. De meeste inwoners zijn tevreden over de samenstelling van de bevolking in hun woonbuurt, een op de zeven is ontevreden. De meeste inwoners ervaren weinig of geen sociale overlast; een op de tien heeft er veel last van. Dit is overlast die veroorzaakt wordt door andere mensen. Het gaat daarbij om dronken mensen op straat, drank- en drugsgebruik, drugshandel en om overlast door buurtbewoners en gestoorde, overspannen personen. Alhoewel het aantal geregistreerde incidenten van deze laatste twee overlastsoorten in 2014 licht is gestegen is de perceptie van de inwoners over sociale overlast in 2014 toch gemiddeld wat positiever geworden. Ook in Overig Peelland blijken de bewoners in de afgelopen drie jaren redelijk standvastig in hun mening over de leefbaarheid in hun woonomgeving en ook de politiecijfers van de sociale overlastmeldingen (drugs, buurtbewoners en overlast gestoorde/overspannen personen) zijn niet wezenlijk veranderd. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 5

16 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond SOCIALE KWALITEIT Helmond Overig Peelland Oost- Brabant Gemiddeld rapportcijfer leefbaarheid 7,3 7,2 7,3 7,7 7,6 7,6 7,5 7,4 % Sociale overlast, ervaart veel overlast* Sociale cohesie, schaalscore (0=zeer slecht 10=uitmuntend) Men is tevreden over de bevolkingssamenstelling in eigen buurt: Nederland 5,9 6,0 5,9 6,8 6,8 6,8 6,5 6,2 - % (helemaal) mee eens % neutraal % (helemaal) niet mee eens % weet niet/geen mening % Totaal Men ervaart veel overlast van: - % Overlast buurtbewoners % Mensen op straat lastiggevallen % Dronken mensen op straat % Drugsgebruik en drugshandel Drank- en drugsoverlast, per inwoners 2,2 2,3 3,2 1,2 1,5 1,6 1,7 Drugshandel, per inwoners 0,9 0,8 0,7 0,8 0,7 0,8 0,8 Woonoverlast/Burengerucht /Relatieproblemen, per inwoners Overlast gestoorde/overspannen personen, per inwoners 3,9 3,8 4,4 2,3 2,3 2,2 2,8 3,1 2,5 3,7 1,3 1,7 2,1 2,8 Incident Misdrijf Incident incident = Bron: Integrale Veiligheidsmonitor = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost * In 2014 is een nieuwe score sociale overlast ontwikkeld. Die is in tegenstelling tot de oude met vier variabelen - samengesteld uit vijf variabelen (de variabele overlast buurtbewoners is toegevoegd). Het beeld over de sociale kwaliteit vergelijkend met dat van overig Peelland laat zien, dat de perceptie van de inwoners over de sociale kwaliteit in hun woonomgeving net iets onder het niveau van overig Peelland ligt. Er zijn verhoudingsgewijs ook meer incidenten van overlast van buurtbewoners. De verklaring hiervoor ligt in de verschillen die er zijn tussen de samenleving als stad en als plattelandsgemeente, zoals in de inleiding beschreven. De cijfers van Helmond vergelijkend met die van de politieregio Oost-Brabant en van Nederland toont deze verschillen ook maar wel in mindere mate. De verklaring hiervoor ligt in de opbouw van deze gebieden: deels stad en deels platteland. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 6

17 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond 2.3. Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit Naast personen die het klimaat in een woon- en leefomgeving kunnen beïnvloeden, zijn er ook fysieke elementen die hier een rol in spelen. De fysieke kwaliteit wordt hier in beeld gebracht met zeven indicatoren: 1. Tevredenheid over speelplekken voor kinderen in de woonbuurt, 2. Tevredenheid over de voorzieningen voor jongeren in de woonbuurt, 3. Tevredenheid over het onderhoud van het groen in de openbare ruimte, 4.Tevredenheid over het onderhoud van het grijs (wegen, paden, pleintjes) in de openbare ruimte, 5. Tevredenheid over de openbare verlichting in de openbare ruimte, 6. Fysieke verloedering en 7. Vernielingen. 2014: 1 vernieling op de 100 inwoners Uit het onderzoek komt naar voren, dat de Helmonder gemiddeld tevreden is over de fysieke voorzieningen in de woonomgeving. Op de schaal van 0 tot 10 beoordelen de inwoners deze met een 6,6, een score die in de afgelopen drie jaren nauwelijks gewijzigd is. Deze score is samengesteld uit vijf componenten: tevredenheid over speelplekken/voorzieningen oor kinderen/jongeren, tevredenheid over onderhoud van grijs, van groen en de verlichting in de openbare ruimte in de woonomgeving. Bij vier van de vijf genoemde componenten zijn dan ook zeven van de tien mensen tevreden en is minder dan 16% ontevreden. Eén aspect sprint eruit: dat van de voorzieningen voor jongeren: het percentage ontevreden is bijna net zo groot als het percentage tevredenen (29% t.o.v. 33%). FYSIEKE KWALITEIT Helmond Overig Peelland IN DE BUURT ZIJN GOEDE SPEELPLEK- KEN VOOR KINDEREN: Oost- Brabant Nederland % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens IN DE BUURT ZIJN GOEDE VOORZIE- NINGEN VOOR JONGEREN: % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens IN DE BUURT ZIJN WEGEN, PADEN EN PLEINTJES (GRIJS) GOED ONDER- HOUDEN: % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens IN DE BUURT ZIJN PERKEN, PLANT- SOENEN EN PARKEN (GROEN) GOED ONDERHOUDEN: % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens HET IS BUITEN GOED VERLICHT: % (helemaal) mee eens % (helemaal) niet mee eens Fysieke voorzieningen, schaalscore (0=zeer slecht 10=uitmuntend) 6,4 6,5 6,6 6,5 6,2 6,3 6,5 6,3 Fysieke verloedering (% veel overlast) Vernielingen, per inwoners, misdrijf 9,7 9,6 9,7 6,3 6,3 5,2 8,4 = Bron: Integrale Veiligheidsmonitor = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 7

18 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond De mate van fysieke verloedering wordt op basis van vier componenten bepaald, te weten overlast van rommel op straat, vernieling straatmeubilair, bekladding muren en gebouwen en hondenpoep op de stoep/straat. De grote meerderheid van de bevolking heeft weinig of geen overlast van fysieke verloedering; bijna een op de vier inwoners ervaart er veel overlast van. Het is met name de laatste van de vier genoemde, de hondenpoep, die de hoogte van het percentage overlast bepaalt. Bij de overige drie komen de overlastpercentages niet boven de 5% uit. Naast de verloedering vinden er vernielingen plaats. In 2014 werd 9,7 per inwoners een misdrijf van vernieling bij de politie geregistreerd, 1 op de 100. Het beeld van de afgelopen drie jaren laat positieve ontwikkelingen zien: de gemiddelde tevredenheid over het onderhoud van grijs en groen en verlichting in de openbare ruimte is redelijk stabiel, het percentage tevredenen over de speelplekken voor kinderen/voorzieningen voor jongeren stijgt en het percentage inwoners dat veel overlast van fysieke verloedering ervaart daalt. Dit laatste is met name toe te schrijven aan een daling van veel overlast van hondenpoep, van 25% naar 19%. In de overige Peellandgemeenten is de mening over de voorzieningen voor kinderen/jongeren overwegend gelijk aan die van Helmond, maar men heeft in de plattelandsgemeenten gemiddeld een iets negatievere mening over het onderhoud van het grijs en groen en de openbare verlichting dan in Helmond. Ook dit valt te verklaren uit de verschillen tussen platteland en stad: de plattelandsgemeenten hebben verhoudingsgewijs een groter grondoppervlak met meer wegen en meer groen - met name in de buitengebieden - dan in de stad. Buitenverlichting in die buitengebieden is er minder omdat er ook minder mensen wonen. Dit alles kan de tevredenheid van bewoners negatief beïnvloeden. Ook in vergelijking met de cijfers van Oost-Brabant en Nederland scoort Helmond wat betreft de fysieke voorzieningen relatief wat beter en dezelfde verklaring als hiervoor is gegeven voor het verschil tussen Helmond/stad en Overig Peelland/plattelandsgemeenten is ook hier van toepassing, omdat Oost-Brabant en Nederland ook deels uit stad deels uit platteland bestaan. De perceptie van de inwoners mag dan wat positiever zijn dan die van de andere, hier vergeleken gebieden, de feitelijkheid is wel, dat Helmond verhoudingsgewijs meer te maken heeft met vernielingen. En ook hier weer is het verschil tussen stad en platteland de verklaring Veilige woon- en leefomgeving: objectieve veiligheid 2014: 1 inbraak per 100 woningen In deze paragraaf wordt een beeld geschetst van de veiligheid in de woon- en leefomgeving van de Helmondse bevolking. De veiligheid in een woonbuurt wordt onder druk gezet als zich daar criminele activiteiten voordoen. Dit kan gaan om criminele acties gericht tegen personen (fysiek en psychisch geweld) of tegen hun bezittingen (woninginbraak en diefstal uit/van/vanaf voertuigen). Middels tien indicatoren wordt hier een beeld geschetst van de objectieve veiligheid. Helmond kreeg in 2014 te maken met diverse vormen van criminaliteit in de woonbuurt: per woningen werd 11,6 keer bij de politie een woninginbraak geregistreerd en 5 keer van een diefstal/inbraak in bijgebouwen bij woningen (garages, boxen, schuren, tuinhuisjes). Daarnaast kregen de inwoners te maken met diefstal van hun voertuigen: per inwoners werd 13,2 keer een politieregistratie van een brom-/snor-/fiets gedaan, 5,9 keer van diefstal uit of vanaf een motorvoertuig en 1,0 van diefstal van een motorvoertuig. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 8

19 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond OBJECTIEVE VEILIGHEID Helmond Overig Peelland Per woningen: Oost- Brabant Diefstal/inbraak woning misdrijf 12,4 12,1 11,6 9,0 10,0 7,2 9,6 - Diefstal/inbraak box/garage/ schuur/ tuinhuis Per inwoners misdrijf 4,4 6,8 5,0 2,5 4,3 3,6 3,9 Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen misdrijf 7,1 8,0 5,9 2,9 3,3 2,5 5,5 Diefstal van motorvoertuigen misdrijf 1,0 1,1 1,0 0,5 0,7 0,6 1,0 Diefstal brom-, snor-, fietsen misdrijf 11,9 14,2 13,2 5,7 6,1 7,8 8,7 Mishandeling (fysiek geweld) incident 10,0 10,0 11,8 4,9 5,1 5,3 7,6 Mishandeling (fysiek geweld) misdrijf 5,2 4,5 4,3 2,6 2,5 2,2 2,7 Straatroof misdrijf 0,6 0,3 0,3 0,1 0,1 0,1 0,2 Bedreiging (psychisch geweld) misdrijf 3,4 2,8 3,2 1,5 1,2 1,6 1,8 Georganiseerde criminaliteit misdrijf 3,8 3,2 3,1 2,6 2,5 2,5 2,5 Bron: Politie Brabant Zuid-Oost Er vonden ook bedreigingen, straatroof en mishandelingen plaats: per inwoners respectievelijk 3,2 en 0,3, en 4,3 keer een misdrijfregistratie en 11,8 keer een registratie van een incident van mishandeling. De politiecijfers van deze criminaliteitssoorten liggen beneden die van fietsdiefstal, maar de impact van deze vormen van criminaliteit is vele malen groter. Het zijn direct op personen gerichte misdaden. De vergelijking met de cijfers van de overige vijf Peellandgemeenten laat zien, dat er buiten de stad in de Peelregio verhoudingsgewijs minder criminaliteit op het gebied van woningbraak, diefstal voertuigen en geweld heeft plaatsgevonden. Alle cijfers in de landelijke gemeenten zijn lager. Hier manifesteert zich het verschil tussen stad en platteland. En dezelfde verklaring zit achter de gemiddeld lagere cijfers van Oost-Brabant en Nederland. De Helmondse cijfers van de afgelopen drie jaren laten voor de meeste hier getoonde criminaliteitssoorten een redelijk stabiel beeld zien met een trendmatig lichte daling van woninginbraak en van mishandeling (misdrijf). Positief is de daling in 2014 ten opzichte van 2013 van het aantal registraties van diefstal aan/uit motorvoertuigen, van fietsendiefstal en van diefstal/ inbraak in garages, schuurtjes e.d. Daartegenover staat een stijging van het aantal incidenten van mishandeling. Ook in de vijf Peelgemeenten is het beeld van de afgelopen drie jaren redelijk stabiel. Positieve uitzondering in 2014 is de daling van diefstal/inbraak in woningen en negatief is de toename van diefstal van brom-/snor-/fietsen Veilige woon- en leefomgeving: subjectieve veiligheid De hiervoor in beeld gebrachte criminele activiteiten hebben invloed op het welzijn van bewoners en hun gevoel voor veiligheid. Dit gevoel zal zeker worden beïnvloed als mensen zelf slachtoffer zijn geworden van criminele handelingen door anderen, maar ook als zij bekend zijn met wat er zich in hun woonomgeving afspeelt kan dit hun gevoelens beïnvloeden. In die zin is het niet alleen van belang inzicht te hebben in de objectieve cijfers, maar zeker ook wat de bewoners zelf ervaren: wat hun perceptie is van de veiligheid in hun woonbuurt. Aan de hand van zes indicatoren wordt hier de veiligheidsbeleving van de Helmondse bevolking in beeld gebracht: 1. Onveilig gevoel in eigen buurt, 2. Rapportcijfer veiligheid voor eigen buurt, 3. Perceptie over het zich voordoen van criminaliteit in de woonbuurt en de ontwikkeling daarin, 4. Onveilige situaties in de woonbuurt, 5. Slachtofferschap van criminaliteit en 6. Handelingen om onveilige situaties te voorkomen. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 9

20 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond Onveilig gevoel in eigen buurt Vier op de vijf inwoners van Helmond (>17 jaar) voelen zich nooit onveilig in zijn eigen woonbuurt; 2% voelt zich vaak onveilig en 18% af en toe. HELMOND: Voelt zich onveilig in eigen buurt, in % OVERIG PEELLAND: OOST-BRABANT, NEDERLAND % Ja, vaak % Ja, soms % Ja, zelden % Ja, niet bekend hoe vaak Bron: IVM De in de vorige paragraaf geconstateerde verschillen in criminaliteit tussen Helmond als stad en de overige hier vergeleken gebieden die geheel of deels uit platteland bestaan, komen terug in de perceptie van de bewoners. De cijfers van de overige Peelgemeenten, van Oost-Brabant en van Nederland liggen allemaal onder het niveau van Helmond. Het verschil is het grootst in de vijf Peelgemeenten, een gebied dat voor een groot deel uit platteland bestaat, een verschil van 8%. In vergelijking met vorig jaar is het percentage gelijk, ten opzichte van 2012 is het verschil 3% Overige indicatoren subjectieve veiligheid 2014: Rapportcijfer: 7,0 voor veiligheid Ook bij de hierna gepresenteerde cijfers van de perceptie over het zich voordoen van criminaliteit en het onveiligheidsgevoel in wat specifiekere situaties uit zich het verschil in enerzijds de stedelijke bevolking van Helmond en anderzijds de bevolking van geheel/gedeeltelijke plattelandsgemeenten: In Helmond heeft 11% van de inwoners de mening, dat er veel criminaliteit in de eigen woonbuurt voorkomt en 22% denkt, dat die in het jaar voorafgaand aan de enquêtering (najaar 2014) is toegenomen. In de vijf Peelgemeenten gaat het om 5% respectievelijk 8%. In de andere gebieden liggen die cijfers wat hoger, maar toch nog onder die van Helmond. Ook doet 13% uit veiligheidsoverwegingen s avonds de deur niet open als daar iemand belt of aanklopt; in de andere gebieden liggen deze percentages op 9-10%. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 10

21 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond De Helmonder is in het afgelopen jaar gemiddeld wat pessimistischer gaan denken over de criminaliteit: het percentage inwoners dat vindt dat die toeneemt, is in 2014 met 7% gestegen en aansluitend is ook het percentage inwoners, dat s avonds uit veiligheidsoverwegingen de deur niet open doet als daar iemand aanbelt/aanklopt, ook wat hoger dan in In hoeverre de brute overval op een bejaarde vrouw in Helmond - die aan de gevolgen daarvan is overleden en die plaatsvond in de maand voorafgaand aan de enquêtering - hierop van invloed is geweest is niet uit het onderzoek af te leiden. Aan dit voorval werd uitgebreid aandacht besteed in de media. Dit zou de mening over de criminaliteit in negatieve zin beïnvloed kunnen hebben. Oost- SUBJECTIEVE VEILIGHEID Helmond Overig Peelland Nederland Brabant Rapportcijfer veiligheid 6,9 6,9 7,0 7,5 7,5 7,5 7,3 7,2 PERCEPTIE CRIMINALITEIT IN WOON- BUURT: % Perceptie criminaliteit in buurt - Veel % Criminaliteit is in afgelopen 12 maanden toegenomen % Criminaliteit is in afgelopen 12 maanden afgenomen ONVEILIGE SITUATIES IN WOONBUURT: % Vaak: Voelt zich s avonds onveilig op straat % Vaak: Voelt zich s avonds onveilig alleen thuis % Vaak: Doet s avonds de deur niet open %Vaak: Loopt- of rijdt om on onveilige situaties te vermijden , SLACHTOFFER GEWORDEN VAN: % Woninginbraak % Fietsendiefstal % Diefstal uit/vanaf auto HANDELINGEN OM ONVEILIGE SITUATIES TE VOORKOMEN % Vaak: Laat s avonds licht branden als er niemand thuis is % Vaak : Gebruikt (zo mogelijk) bewaakte fietsenstalling % Vaak: Laat geen waardevolle spullen in auto % Vaak: Laat waardevolle spullen thuis als men weggaat % Ja: Heeft extra veiligheidssloten/ grendels % Ja: Heeft buitenverlichting = Bron: Integrale Veiligheidsmonitor De mening over toenemende criminaliteit uit zich verder ook in het preventief gedrag van de Helmonders. Een stijgend aandeel inwoners neemt maatregelen om onveilige situaties te voorkomen en bij alle in het vorige overzicht getoonde cijfers zijn de betreffende percentages hoger dan van de andere hier vergeleken gebieden: Een grote meerderheid van de bevolking heeft buitenverlichting en extra veiligheidssloten op hun deuren en de helft laat s avonds het licht branden. Helmonders maken gemiddeld veel meer gebruik van bewaakte fietsenstallingen dan de inwoners van de omringende Peelgemeenten wat niet zo onlogisch is; deze gemeenten hebben geen of nauwelijks fietsenstallingen. Ondanks de gemiddeld wat pessimistischere mening over de criminaliteit geven de Helmonders toch een ruime voldoende voor de veiligheid in hun woonomgeving, een 7,0 en die mening is in de afgelopen drie jaren niet veranderd. In de Peelgemeenten beoordelen de inwoners die met een half punt hoger, een 7,5 en in Oost-Brabant Nederland met een 7,3 en 7.2. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 11

22 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond 2.6. Veiligheid buiten de directe woonomgeving Veiligheid in Helmond betekent niet alleen veiligheid in de woonomgeving. Mensen moeten zich ook veilig kunnen voelen buiten die woonomgeving: als zij boodschappen doen, winkelen, als zij in Helmond hun arbeid verrichten of als ze er recreëren. Deze paragraaf brengt met vijf indicatoren de subjectieve en objectieve (sociale) veiligheid buiten de directe woonomgeving in beeld. BEDRIJVIGHEID EN VEILIGHEID Helmond Overig Peelland % Voelt zich vaak onveilig in winkelgebied in de eigen woonplaats % Voelt zich vaak onveilig rondom uitgaansgelegenheden Oost- Brabant Nederland % Ervaart veel hinder door horeca 0,4 2 0, Aangiften overlast horeca, per inw. 0,5 0,6 0,5 0,6 0,3 0,4 0,4 Incident Veilige evenementen, per inwoners 0,2 0,1 0,1 0,3 0,2 0,4 0,2 incident = Bron: Integrale Veiligheidsmonitor = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost De meeste inwoners voelen zich veilig in de winkelgebieden in Helmond. Een beperkt deel van de Helmondse bevolking, 2%, voelt zich hier vaak onveilig. De overlast die samenhangt met uitgaansgelegenheden lijkt beperkt: In Helmond voelt 2% zich vaak onveilig rondom uitgaansgelegenheden en minder dan 1% ervaart veel hinder van horeca. Per inwoners is er vijf keer een melding gedaan van horeca-overlast en één keer van overlast van evenementen. De overlast en veiligheid van horeca en evenementen geven over de afgelopen drie jaren een redelijk stabiel beeld. De politiecijfers zijn in de afgelopen drie jaren nauwelijks gewijzigd. Het aandeel inwoners dat zich vaak onveilig voelt rondom uitgaansgelegenheden is in drie jaren licht gedaald Jeugd en veiligheid 2014: 7,6 meldingen per inwoners van overlast-gevende jeugd In woonbuurten komt het voor, dat jongeren er met leeftijdgenoten rondhangen op bankjes in het openbaar groen of op een andere manier. Dit kan voor andere buurtbewoners een onprettig gevoel oproepen, los van wat jongeren er doen of juist niet doen. Anders wordt het als jongeren zich op een manier gaan gedragen die een soort van onveiligheidsgevoel oproept bij anderen door bijvoorbeeld verbaal geweld, geluidsoverlast of het aanbrengen van vernielingen. Hier wordt een beeld geschetst van jeugd en veiligheid met drie indicatoren: 1. Veel ervaren overlast van rondhangende jongeren, 2. Het zich vaak onveilig voelen op plekken waar rondhangende jongeren voorkomen en 3. Registraties van overlast gevende jeugd bij de politie. Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 12

23 2. Veilige woon- en leefomgeving in Helmond Oost- JEUGD EN VEILIGHEID Helmond Overig Peelland Nederland Brabant % Rondhangende jongeren in de woonbuurt: veel overlast % Onveilig gevoel op plekken waar jongeren rondhangen - Ja, vaak Overlast gevende jeugd, per inw. 5,0 6,6 7,6 3,3 3,3 3,8 5,1 Incident waaronder: - Vandalisme/baldadigheid, per inw. 1,0 1,0 1,3 1,0 0,7 0,8 0.9 Incident - Jeugdoverlast, per inw. 4,0 5,6 6,3 2,3 2,6 2,9 4,2 incident = Bron: Integrale Veiligheidsmonitor = Bron: Politie Brabant-Zuid-Oost Een grote meerderheid van de inwoners ervaart weinig of geen overlast van overlast van jeugd. Een beperkt deel van de inwoners, 4%, heeft veel overlast van rondhangende jongeren in de woonbuurt en 8% voelt zich vaak onveilig op plekken waar jongeren rondhangen. Per inwoners werd in ,6 keer bij de politie een incident van overlast-gevende jeugd geregistreerd. Het aantal registraties is een optelling van enerzijds vandalisme/baldadigheid door de jeugd en anderzijds overlast die zij veroorzaken. De politiecijfers tonen aan, dat de cijfers in hoofdzaak betrekken hebben op overlast. In de overige Peellandgemeenten zijn zowel de subjectieve als de objectieve cijfers van de jeugdoverlast lager. Ook de politiecijfers van de andere deelgebieden liggen onder die van Helmond. Het verschil van een stad ten opzichte van gebieden die deels uit stad deels uit plattelandsgemeenten bestaan, komt ook hier weer naar voren. Het beeld van de afgelopen drie jaren in Helmond laat een lichte toename zien van bij de politie geregistreerde incidenten, terwijl de perceptie van 2013 een wat positiever beeld toont in vergelijking met de voorgaande twee jaren Fysieke veiligheid De veiligheid van inwoners in hun woon- en leefomgeving en in hun stad heeft naast de hiervoor beschreven sociale component ook een fysieke. In dit verband wordt hiermee bedoeld de fysieke veiligheid in de openbare ruimte. In dit onderzoek worden twee fysieke factoren meegenomen: de verkeersveiligheid en de brandveiligheid Fysieke veiligheid: verkeersoverlast 2014: 37% ervaart veel verkeersoverlast Ruim een op de drie Helmonders ervaart veel verkeersoverlast. Het gaat dan vooral om parkeerproblemen en te hard rijdende medeweggebruikers in de eigen woonbuurt. De overlast van parkeerproblemen blijkt een typisch stadsprobleem te zijn: de ervaren overlast in de politie-eenheid Oost-Brabant en in Nederland totaal (met deels steden en deels plattelandsgemeenten) is hier ook lager. De grotere bevolkingsdichtheid en dichtheid van het wegennet van Helmond ten opzichte van de andere gebieden vormen hier de verklaring. Dit is ook zichtbaar in het hogere cijfer Gemeente Helmond Onderzoek en Statistiek 13