Flitsende en bruisende dienstverlening

Transcriptie

1 Beleidsprogramma A+O fondsen Flitsende en bruisende dienstverlening Door: Rieke Veurink/ Fotografie: Shutterstock / Kees Winkelman

2 Niet meer alleen het oude faciliteren, maar op weg gaan naar iets nieuws. Dat is de kern van het beleidsprogramma van de A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen. Willem van Duijn (bestuursvoorzitter A+O fonds Gemeenten, wethouder Katwijk) en Bert de Haas (secretaris A+O fonds Gemeenten, bestuurder Abvakabo FNV) over ontzéttend veel ontwikkelingen en focus. Wie het nieuwe beleidsprogramma van de sectorfondsen openslaat, ziet het meteen: hier zijn keuzes gemaakt. De acht pijlers uit het oude programma zijn losgelaten en vervangen door twee heldere speerpunten: Overheid in beweging en Meester in je werk. Willem van Duijn: We hebben gezocht naar focus. Dat is ook echt nodig in een wereld waarin zo veel gebeurt. In de omgeving van de sectorfondsen wemelt het van de ontwikkelingen: gemeenten, waterschappen en provincies krijgen andere taken, moeten het met minder geld doen en zien het draagvlak vanuit de samenleving afbrokkelen. Ze bepalen minder en ondersteunen meer. Tegelijkertijd zit het personeelsbestand op slot. Met als resultaat: ontgroening en vergrijzing. Bovendien veranderen Bert de Haas Bert de Haas: Voor de kwaliteit van een organisatie is het ook nodig dat een medewerker ruimte krijgt om zijn werk goed te doen

3 arbeidsrelaties. De baas die controleert, heeft zijn langste tijd gehad. Medewerkers willen een uitdagende baan met mogelijkheden om zich te kunnen ontwikkelen en een goede beloning. Je moet blijven bewegen Van Duijn: Uiteindelijk komt dat toch neer op twee dingen: een professionele organisatie én een professionele medewerker. Onze klanten, de burgers, hebben belang bij een gemeente die kwalitatief goed en effectief haar werk kan doen. Daarvoor heb je medewerkers nodig die flexibel zijn en die het naar hun zin hebben. En dat vraagt weer heel goede leidinggevenden. Aan die goede leidinggevenden heeft het in het verleden nogal eens ontbroken. Je zag managers die vanuit de inhoud het management in gingen. En sturing geven is echt iets anders dan de inhoud bepalen. Ook de medewerker zelf moet investeren. Van Duijn: Ambtenaren hebben soms de neiging om op hun stoel te blijven zitten. En dat is niet goed. Je moet blijven bewegen. Dat is geen doel op zich, maar een voorwaarde om plezier te houden in je werk, om creatief te blijven.

4 Ambitieus, zo kun je het beleidsprogramma wel noemen. Bert de Haas: We hebben er bewust voor gekozen dat we niet meer een beheersorganisatie willen zijn die allemaal instrumenten in de lucht houdt. We gaan juist de andere kant op: we willen de innovatieve rol versterken en kritisch zijn op beheer en onderhoud. In ons budget hebben we dus ook meer ruimte voor innovatie en netwerken. Bestaande instrumenten hebben we ondergebracht in Basis op orde. Breed gedragen, goed doordacht Het beleidsprogramma is niet alleen van A+O fonds Gemeenten, maar ook van de A+O fondsen waterschappen en provincies. De Haas: Daarvoor is een aantal redenen. Allereerst zitten we met zijn allen in precies dezelfde ontwikkelingen. Daarnaast doen we in de praktijk al heel veel samen. Bijvoorbeeld in uitvoeringsorganisaties, maar ook in oplossingen voor mobiliteit of kennisdeling. Het maken van het beleidsprogramma was een intensief proces. De Haas: We hebben vorig jaar bij allerlei gremia de vraag uitgezet: wat speelt er en wat heb je nodig? We hebben vervolgens heel veel om tafel gezeten. Want er waren veel Willem van Duijn Willem van Duijn: Ambtenaren hebben soms de neiging om op hun stoel te blijven zitten. En dat is niet goed. Je moet blijven bewegen

5 hobbels te nemen. De belangrijkste was, dat er zo ontzéttend veel ontwikkelingen in het veld zijn. Wij hebben gezegd: we gaan ons concentreren op een aantal punten. Zo voorkomen we dat we van veel dingen weinig doen. De kunst is dan wel om in sessies daadwerkelijk keuzes te maken. Dat is goed gelukt. Er ligt nu een breed gedragen, goed doordacht plan. Van programma naar concrete activiteiten Concrete activiteiten, die moeten er komen om de ideeën uit het beleidsprogramma waar te kunnen maken. Elk sectorfonds beschrijft zijn eigen activiteiten in een jaarplan. Het jaarplan van A+O fonds Gemeenten bevat de volgende projecten. Ruimte voor je werk Dat zie je bijvoorbeeld terug bij het onderdeel Meester in je werk. De Haas: Bij A+O fonds gemeenten is loopbaanontwikkeling altijd in beeld geweest. Maar meestal vertaalden we dat in scholing. Nu constateren we dat het onderwerp eigenlijk breder is. Voor de kwaliteit van een organisatie is het ook nodig dat een medewerker ruimte krijgt om zijn werk goed te doen. En dat is lastig in overheidsland. De setting in gemeenteland is dat voor elk wissewasje toestemming nodig is van allerlei lagen en uiteindelijk de wethouder. Een platte organisatie waarin verantwoordelijkheden en bevoegdheden zo laag mogelijk worden gelegd, lijkt een betere uitgangspositie voor professionals. Dat scheelt allereerst geld, maar het zorgt Overheid in beweging Welke leervragen leven er bij gemeenten? En welke HR-aspecten komen er kijken bij de transities? Dat zijn voorbeelden van vragen die we beantwoorden in het project De lerende overheid. Want we moeten blijven leren om de veranderingen die op ons afkomen, het hoofd te bieden. Dit kan niet zonder een stip op de horizon te zetten. Elke gemeente zou zich moeten afvragen hoe haar toekomst eruitziet en wat dit betekent voor de vaardigheden, talenten en competenties die daarvoor nodig zijn. Het A+O fonds ondersteunt hen hierbij met het project Strategische personeelsplanning. Om de ontgroening >

6 er ook voor dat medewerkers daadwerkelijk een regiefunctie in de maatschappij kunnen oppakken. En dat laatste is heel belangrijk, volgens Van Duijn. Ons bestaansrecht is de burger. Voor die burger moeten we dus gewoon gaan. Maar dat betekent niet dat je het iedereen naar de zin kunt maken. Er is ook een maatschappelijk belang, en dat kan strijdig zijn met het individuele belang. Je moet als ambtenaar ook in staat zijn goed uit te leggen als iets niet kan. Dat vraagt allemaal vaardigheden. Ondersteuning voor elke gemeente A+O fonds gemeenten ondersteunt gemeenten bij de overgang naar een flexibele organisatie. Van Duijn: Wij hadden hier in Katwijk vier jaar geleden het idee dat er helemaal geen beweging meer in zat. Dus zijn we gestart met de Katwijk-way: we willen de beste dienstverlener van Nederland worden. In dat hele proces hebben we veel gebruik gemaakt van de tools van A+O fonds Gemeenten. Het fonds helpt ons enorm en heeft ons goed geadviseerd, het stelt zich echt op als partner. De Haas: We hebben bewust besloten om ondersteuning voor tegen te gaan, is er het project Instroom jongeren. Daarin worden bijvoorbeeld startersfuncties in beeld gebracht en belemmeringen bij het aannemen van jongeren weggenomen. Het project: De OR en de overheid in beweging, zorgt er vervolgens voor dat de medezeggenschap de ontwikkelingen ook inhoudelijk kan bijhouden. Meester in je werk Ambtenaren hebben ruimte nodig om hun vakmanschap in de praktijk te kunnen brengen. Met het project Vakmanschap wordt het begrip professionele ruimte geagendeerd en ingevuld én wordt de nadruk gelegd op beroepstrots. Bijvoorbeeld via leernetwerken en discussiebijeenkomsten. Beweging is ook nodig. Om de wendbaarheid en weerbaarheid van medewerkers te vergoten is het project Loopbaanzelfregie Bij Ontwikkeling En Mobiliteit, waarin bijvoorbeeld een toolbox en loopbaanplein zitten. Ook bij deze ontwikkelingen wordt >

7 elk type gemeente te blijven bieden. Grote steden maken vaak gebruik van de netwerkfuncties en innovatieve regelingen die we hebben. Terwijl kleinere gemeenten juist meer belang hebben bij concrete instrumenten. Al die middelen blijven er, zodat gemeenten echt stappen kunnen zetten de komende jaren. Van Duijn: En de richting waarin is duidelijk. Ik zou heel graag zien dat over twee jaar de dienstverlening bij gemeenten flitsend is en bruist, en dat mensen veel lol en plezier in hun werk hebben. Want dan alleen kun je je werk goed doen. < de medezeggenschap meegenomen. Dit gebeurt in het project De OR en meester in je werk. Basis op orde A+O fonds gemeenten heeft instrumenten die gemeenten helpen om de basis op orde te houden. Dit zijn: Personeelsmonitor, Arbo en gezond werk en Medezeggenschap. Meer weten? Download de publieksversie van het beleidsplan van het A+O fonds Gemeenten. <