Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Logopedie en audiologie

Transcriptie

1 Uittreksel uit het visitatierapport logopedie en audiologie, 4 september 2008 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Logopedie en audiologie 1.1 Inleiding Voor iedere (groep van) opleiding(en) wordt een domeinspecifiek referentiekader ontwikkeld dat door de commissie gebruikt wordt bij de beoordeling van opleidingen. De visitatiecommissie is verantwoordelijk voor de opmaak van het domeinspecifiek referentiekader. De VLHORA als evaluatieorgaan geeft de procedure 1 aan voor de opstelling ervan. Het referentiekader is niet bedoeld om een ideale opleiding te schetsen. Respect voor de eigenheid van een opleiding en voor de diversiteit binnen eenzelfde opleiding over de instellingen heen, veronderstelt immers dat in de eerste plaats wordt nagegaan of elke opleiding erin slaagt haar eigen doelstellingen te realiseren en dit zowel inhoudelijk als procesmatig. Dit belet niet dat wordt nagegaan of elke opleiding aan een aantal minimumeisen voldoet, die aan de betreffende opleiding worden gesteld vanuit het vakgebied en/of de relevante beroepspraktijk. 1.2 Domeinspecifieke competenties Gehanteerde input - Referentiekaders van de opleidingen Associaties Associatie K.U.Leuven Associatie Universiteit Gent hogescholen Arteveldehogeschool Hogeschool Gent, Vesalius Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Lessius Hogeschool - Wettelijke bronnen Koninklijk besluit betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van logopedist en houdende vaststelling van de lijst van de technische prestaties en van de lijst van handelingen waarmee de logopedist door een arts kan worden belast (KB: ; BS: ). ( besluiten/paramedicikb logopedist.htm) 1 De procedure voor het opstellen van het domeinspecifiek referentiekader is beschikbaar op de website van de VLHORA onder de rubriek visitatie & accreditatie. 1

2 Koninklijk besluit betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van audioloog en van audicien en houdende de vaststelling van de lijst van de technische prestaties en van de lijst van handelingen waarmee de audioloog en de audicien door een arts kan worden belast (KB: ; BS:9/8/2004). Decreet betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen ( ) ( - Brondocumenten onderschreven door het werkveld VLOR, studie 14: beroepsprofiel van de logopedist (1997) ( VLOR, studie 53: opleidingsprofiel logopedie (1997) ( Interreg lil A: accreditatiestandaarden logopedie (2005) / /la/documents/Standaardenkaart.pdf VLOR, studie 13: beroepsprofiel van de audioloog (1997) ( VLOR, studie 101: opleidingsprofiel audiologie (1998) ( - Internationale referentiekaders CPLOL, professional profile (1997) (http/:: NVLF, beroepsprofiel (2003) Studiegids opleiding Logopedie Hogeschool Utrecht (juli 2002) Opleidingsconcept van de Nijholle opleiding versie 4 (17/04/2003) Domeinspecifieke competenties Gemeenschappelijke domeinspecifieke competenties - preventie, therapie, training en advies Preventie Vanuit de rol als therapeut kan de afgestudeerde De behoefte aan en de noodzaak van logopedisch/audiologisch gerelateerde preventieactiviteiten vaststellen, een bijdrage leveren in het ontwikkelen, uitvoeren, evalueren en waar nodig bijsturen van een onderbouwd preventieplan. Op professionele wijze voorlichting geven over logopedische/audiologische stoornissen en/of beperkingen in een multiprofessioneel verband. Relevante risicofactoren vroegtijdig opsporen, via screening en analyse en er een gepast gevolg aan geven. Een advies formuleren over logopedische/audiologische stoornissen en/of beperkingen. Een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en uitvoering van een preventieplan. Op een deskundige en doordachte wijze doorverwijzen. Onderzoek en behandeling Vanuit de rol als therapeut kan de afgestudeerde: Een doorverwijzing interpreteren. 2

3 Een onderbouwd logopedisch/audiologisch assesment plannen, uitvoeren, evalueren en bijsturen conform met het methodisch logopedisch/audiologisch handelen. Gegevens uit het assesment correct verwerken, analyseren en interpreteren i.f.v. het logopedisch/audiologisch handelen. Een logopedisch/audiologisch (differentiële) diagnose formuleren, bijsturen en rapporteren. Een onderbouwd behandelplan opstellen op maat van de cliënt en het cliëntsysteem Het behandelplan systematisch, conform met het methodisch handelen en evidence based uitvoeren, evalueren en bijsturen door middel van reflectie en toetsing en op het geschikte moment op de juiste wijze de hulpverlening beëindigen. De cliënt en zijn omgeving informeren over het doel, de methoden en hulpmiddelen en het verloop van de behandeling. Het effect van therapeutische interventies evalueren en erover rapporteren. Training, advies communicatie en professionele relatie Vanuit de rol als trainer en adviseur kan de afgestudeerde De omgeving en de cliënt trainen met het oog op een efficiënte behandeling. Beroepsgerichte activiteiten en de resultaten ervan mondeling en/of schriftelijk rapporteren aangepast aan de doelgroep. Training en adviesvragen in verband met aspecten gerelateerd aan communicatie te inventariseren en een plan daartoe op stellen, cliënten te adviseren en een training uit te voeren. Constructieve relaties met cliënt en zijn omgeving opbouwen en onderhouden. Empatisch omgaan met emoties en ervaringen van anderen in functie van het professioneel handelen. Coördinatie Vanuit de rol als coördinator kan de afgestudeerde: De afgesproken activiteiten rondom de patiënt en doelgroepen coördineren. De therapeutisch gerelateerde activiteiten rondom de cliënt organiseren in samenwerking met de omgeving van de cliënt, collega s en professionals van andere disciplines. Samenwerken en samenwerking coördineren in een multidisciplinaire context in het belang van de cliënt. - Organisatie Leiding geven, managen/beheren van de praktijk, onderneming, afdeling of dienst Vanuit de rol van leidinggevende kan de afgestudeerde: Een bijdrage leveren aan een plan voor het oprichten van een professionele werk omgeving volgens de geldende kwaliteitscriteria. Op een systematische wijze een professionele cliënt- en/of praktijkadministratie organisatie te voeren en de gegevens ervan beschikbaar te stellen ten behoeve van onderzoek van interne en externe partijen. Een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van kwaliteitscriteria, meetinstrumenten en verbeteracties binnen de organisatie. De taken van de logopedist/audioloog en het beroep van logopedist/audioloog waarmaken in een multidisciplinaire context. 3

4 Begeleiden van collega s, teamleden en stagiairs Vanuit de rol van begeleider/coach kan de afgestudeerde: Gerichte feed-back geven en ontvangen, collega s en teamleden adviseren over het uitvoeren van logopedische/audiologische gerelateerde taken en collega s van uiteenlopende disciplines stimuleren. - Professionalisering Ontwikkelen van de eigen professionaliteit Vanuit de rol van beroepsbeoefenaar is de afgestudeerde in staat om Te handelen volgens de beroepsethiek, de beroepscode en de geldende wet- en regelgeving voor logopedie/audiologie. Het eigen beroepsmatig handelen te evalueren door middel van toetsing en reflectie. Een actieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kennis en kunde met betrekking tot het beroep en het vakgebied bij externe instanties. Mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van beroepscompetenties te zien en te benutten. Ontwikkelen van professionaliteit binnen het beroep Vanuit de rol van innovator kan de afgestudeerde Een actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe logopedische programma s, methoden, technieken en richtlijnen voor preventie, training en advies vanuit het stimuleren van de ontwikkeling de kennis en kunde met betrekking op het beroep. Wetenschappelijke ingesteldheid Vanuit een wetenschappelijke grondhouding zal de afgestudeerde: Zelfstandig of in teamverband toegepast wetenschappelijk onderzoek uitvoeren in het logopedisch/audiologisch vakgebied. Wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren, adequaat aanwenden en meewerken aan en rapporteren van logopedisch/audiologisch wetenschappelijk onderzoek. Product- en beleidsinformatie opvragen en adequaat aanwenden. - beroepshoudingen Gemeenschappelijke beroepshoudingen voor logopedie en audiologie die de onderbouw vormen voor de beroepsspecifieke competenties zijn: contactbereidheid, dienstverlenende ingesteldheid, empathie, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, leergierigheid, resultaatgerichtheid. 4

5 Opleidingsgebonden/Afstudeerrichtingsgebonden competenties Logopedie - De afgestudeerde logopedist(e) kan de bovengenoemde domeinspecifieke competenties integreren in een interpersoonlijke therapeutische relatie waarbij competenties en relatie elkaar versterken. - De afgestudeerde kan stem, spraak en de Nederlandse taal adequaat als medium voor therapeutische interventie aanwenden. - Essentiële en gevorderde diagnostische werkwijzen en therapeutische technieken m.b.t. stem, spraak en taal moeten worden toegepast. - Elementaire diagnostische audiometrie en audioprothetische metingen moeten kunnen uitgevoerd of voorgesteld worden. - Het proces van de rehabilitatieve audiologie op taaltechnisch vlak en op technisch vlak in teamverband uitvoeren en ondersteunen. - Geëigende informatiebronnen en specifieke wetenschappelijke literatuur kunnen ontsluiten en aanwenden als basis voor levenslang leren. - Inzake beroepshouding is naast de algemene, accuratesse zelfstandigheid en zin voor samenwerking extra belangrijk binnen logopedie. Audiologie - De afgestudeerde audiolo(o)g(e) kan het technische gedeelte van de onderzoeken ter evaluatie van de auditieve en de otoneurologische functies, evenwichtsfunctie en de functies van de bovenste luchtwegen uitvoeren. - Doet aan preventie en screening van gehoorstroonissen. - De afgestudeerde audiolo(o)g(e) kan mechanische, elektro-akoestische en elektronische systemen selecteren en aanpassen met het oog op een beter auditief functioneren. - Staat in voor de programmering en het onderhoud van het uitwendige deel van de implantaten ter verbetering van de auditieve functie. - Kan elementaire geluidsmetingen en aanpassingen uitoeren of voorstellen. - Kan hooropvoeding, hoortraining en de revalidatie van het gehoor en de evenwichtfunctie uitvoeren. - Kan instaan voor de bescherming van het gehoor tegen schadelijk geluid, omvattend de keuze, aanpassing en de levering van individuele hulpmiddelen ter bescherming van de hoorfunctie. - Geëigende informatiebronnen en specifieke wetenschappelijke literatuur kunnen ontsluiten en aanwenden als basis voor levenslang leren. - Inzake beroepshouding is naast de algemene nauwkeurigheid, resultaatgerichtheid en veiligheid en milieubewustzijn extra van belang binnen audiologie. 1.3 Besluit De domeinspecifieke competenties voor de opleidingen logopedie en audiologie hebben betrekking op de competenties van een beginnend beroepsbeoefenaar. De vermeldde doelen moeten dan ook vanuit dit perspectief geïnterpreteerd worden. Dit betekent ondermeer dat op deskundige wijze een gegeven is dat slechts door ervaring kan verworven worden. Het evidence based handelen is een belangrijk actiepunt voor de toekomst waarop studenten zeker moeten worden voorbereid. Op dit ogenblik is het echter een ambitie die nog niet kan worden waar gemaakt gezien het onderzoek nog in zijn kinderschoenen staat. 5