: NOTULEN openbare informatie- en overlegvergadering van de raad van de gemeente Pekela

Transcriptie

1 Betreft : NOTULEN openbare informatie- en overlegvergadering van de raad van de gemeente Pekela Datum : 2 september 2008 Aanvang : uur Aanwezig : voorzitter: mevrouw J. Westers-Borgesius, raadsgriffier: de heer G. Wijers, raadsleden: de dames T. Bremer-Hoppentocht en K.L. de Lange-Hazelhoff en de heren K. Beikes, G.J. Freerks, J.G. Klungel, R.K. Kuiper, J.J. van Mannekes, H. Siegers (sr) en G. Volders, burgemeester: de heer M. Schollema, wethouder: de heer E. Dijk. Afwezig : raadsleden: de heren Boneschansker, Siegers jr. en Busemann en de dames Knevelman en Prummel, wethouder: de heer Hemmes 1. Opening De voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. 2. Vaststelling agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Mededelingen Er zijn geen mededelingen. 4. Aantekeningen van de vergadering van 17 juni 2008 Ingestemd wordt met de aantekeningen. 5. Spreekrecht voor (groepen van) burgers en verenigingen / instellingen Er hebben zich geen burgers of verenigingen gemeld voor het spreekrecht. pag. 1

2 6. Presentatie en overleg inzake de financiële positie van de gemeente Dit onderwerp is geagendeerd in verband met het zich voordoend fenomeen van de krappe begrotingen en overschotten bij rekeningen. Die overschotten hebben verschillende oorzaken, waaronder vooral als incidenteel aan te merken en relatief omvangrijke inkomsten. Een substantieel aandeel van deze inkomsten bestaat uit (extra) dividenduitkeringen van Essent en de Bank van Nederlandse Gemeenten. Die kunnen niet als structureel te ramen inkomsten worden meegenomen in de gemeentebegroting. Dit betekent dat die ook niet aangewend kunnen worden voor de dekking van de structurele kosten van de gemeente. Burgemeester Schollema leidt de presentatie in. We hebben vaak gesproken over de financiële positie van de gemeente en met name over datgene wat je binnen een begroting wel en niet kunt of mag regelen. In de loop van de jaren zijn de voorschriften voor een gemeentelijke overheid om zijn financiële huishouding in te richten steeds verder aangescherpt. Er wordt in veel gemeenten herhaaldelijk gediscussieerd over de steeds terugkerende incidentele bedragen die de gemeenten ontvangen. Gemeenten moeten een structureel sluitende begroting hebben. De steeds terugkerende vraag is of de te verwachten incidentele bedragen hierin een structurele plaats zouden kunnen innemen. De heer Meerman zal de voor deze vergadering geschreven notitie vanavond presenteren. Deze presentatie zal ook bij het verslag worden gevoegd. De presentatie zal worden afgesloten met een aantal inhoudelijke, maar ook een aantal politieke vragen. De notitie bevat ook een overzicht met gegevens van Pekela en de andere Groninger gemeenten over hun financiële positie, belastingdruk etc. Dat overzicht biedt en goede mogelijkheid om de eigen gemeente te vergelijken met andere. Na deze inleiding volgt de presentatie van de heer Meerman. Aansluitend daaraan krijgen de raadsleden de gelegenheid tot het stellen van vragen en het maken van opmerkingen. Mevrouw Westers herinnert zich dat Pekela ten tijde van de artikel 12 positie de belastingen moest verhogen. Zij vraagt of dat nu nog steeds noodzakelijk is of dat dit standpunt inmiddels is verlaten. De heer Meerman antwoordt dat altijd wordt gekeken of de belastingen op voldoende mate in rekening zijn gebracht. De heer Siegers sr. heeft het overzicht van de belastingdruk in de verschillende gemeenten gezien. Hij vraagt of en zo ja, hoe de regering de OZB in de toekomst verder wil gaan aanpakken. Burgemeester Schollema antwoordt dat gemeenten op het gebied van de belastingen nu nog een redelijke vrijheid hebben. Waar het om woonruimte gaat is de OZB-heffing beperkt tot de eigenaren. Die beperking heeft geleid tot een behoorlijke verschuiving in de totale lastendruk. De twee belangrijkste belastingen waar huurders van zijn vrijgesteld zijn de OZB en de Rioolheffing. Huurders betalen alleen de heffing voor het ophalen van huisvuil. Door het rijk is er wel een bepaald plafond aangebracht voor de verhoging van de OZB. Dat is gebeurd in de vorm van de zgn. macronorm. Hierin heeft Pekela nog wel wat ruimte, maar het college wil niet tot het maximum gaan. Wat betreft de hoogte van het rioolrecht zijn alleen in de gemeenten Vlagtwedde en Slochteren de tarieven hoger. Dat is als volgt te verklaren: deze gemeenten hebben een heel groot buitengebied. Dat het rioolrecht in Pekela zo hoog is, komt voort uit de investeringen die pag. 2

3 met de uitvoering van het GRP zijn gemoeid. Veel andere gemeenten hebben dat nog niet gedaan, waardoor de tarieven daar nu nog lager liggen. Zij zullen daarmee nog aan de slag moeten. Dan komen voor hen de kosten, waarvoor zij ook dekking moeten gaan vinden. De heer Freerks is het eens met wat burgemeester Schollema opmerkt. Pekela heeft een aantal investeringen al gedaan, die elders nog moeten komen. Wij plukken daar de vruchten al van. Mevrouw De Lange maakt haar complimenten voor de presentatie. Zij vraagt of er een wettelijke norm is voor de hoogte / het percentage voor het weerstandsvermogen. Als er geen wettelijke norm is, kan een gemeente makkelijker met de begroting omgaan. De heer Meffert antwoordt dat er geen normen zijn voor het weerstandsvermogen. Op basis van de notitie Reserves en voorzieningen heeft de raad besloten hiervoor voorlopig 10% van de omzet aan te houden. De gemeente is nog steeds bezig met de berekening van het risicoprofiel. Dat is nodig om voor een onderbouwing van de aard en omvang van het weerstandvermogen. Burgemeester Schollema vult aan dat de provincie schriftelijk te kennen heeft gegeven dat Pekela een bevredigende financiële situatie heeft. Dat was een aantal jaren geleden wel anders. Vanaf dat moment is volgens toen gemaakte afspraken, gewerkt aan het op orde brengen van de gemeentelijke financiën. Dat heeft geleid tot de situatie, zoals we die nu kennen. Het maken van een goed risicoprofiel is een lastige klus. Een aantal risico s kan goed in beeld worden gebracht. Denk hierbij aan gebouwen, wegen etc. Er zijn echter ook risico s die veel moeilijker zijn in te schatten, zoals bijvoorbeeld de Wet werk en bijstand. Wat de Wwb betreft kunnen van het ene op het andere jaren verschillen in de tonnen lopen. Hoewel er nu sprake is van een stabilisatie kan het aantal mensen zonder werk op het andere moment zo weer toenemen. Met name in de hoek van de sociale zekerheid zijn de risico s de laatste jaren sterk toegenomen. De heer Volders merkt op dat de meevallers van 2 ton per jaar over de afgelopen 3 jaar maar 1% van het totaal zijn. Hij vraagt zich ook af hoe het beeld is over de afgelopen 10 jaar. In dat kader vraagt hij ook of er op basis van de hoogte van de uitkeringen van Essent een voorspelling is te maken wat er gemiddeld van beide binnenkomt. Burgemeester Schollema antwoordt dat onmogelijk te voorspellen is wat in de toekomst de dividenduitkering zal zijn. Op dit moment is het nog zo dat we jaarlijks een uitkering ontvangen. Daar kunnen we incidentele uitgaven van doen. Of we volgend jaar weer een uitkering ontvangen is afwachten. We zullen heel nadrukkelijk moeten blijven inschatten wat de risico s zijn. In reactie op de vraag van de heer Volders merkt hij op dat hij bijna 10 jaar burgemeester is. Toen hij in Pekela begon, was de reserve tussen de en gulden. Op dit moment is de reserve 6 miljoen euro. Dat is een flinke positieve ontwikkeling. De heer Volders merkt op dat we de laatste jaren van de overheid steeds meer taken hebben gekregen. Hierdoor nemen de risico s ook toe. Burgemeester Schollema zegt, dat dit ook één van de vele redenen is om te proberen te komen tot het maken van een zo goed mogelijk risicoprofiel. Ook om risico s én kosten te beperken wordt gezocht naar het beter organiseren zaken door samen te werken met andere gemeenten. De heer Volders vraagt of de gemeenten ook willen zien te komen tot één financieel beleid. pag. 3

4 Burgemeester Schollema antwoordt dat het college door met andere gemeente samenwerking te zoeken en samen op te trekken voordelen wil zien te behalen, waarbij de gemeente haar eigen gezicht wil houden en haar eigen beleid wil kunnen blijven bepalen. De heer Van Mannekes merkt op dat het voor hem niet perse nodig is om lager op de lijst te komen als het gaat om de hoogte van de belastingen. Die hoogte is namelijk mede afhankelijk van de bestedingen die een gemeente wil doen. Als voorbeeld noemt hij de kwaliteit en onderhoudstoestand van de wegen. Pekela heeft er ook wel eens voor gekozen de belastingen niet te verhogen. Dat betekende toen dat bepaalde noodzakelijk uitgaven niet konden worden gedaan. In zijn ogen is het de juiste weg om eerst te inventariseren wat noodzakelijk is en wat we willen, voordat de tarieven van de belastingen en heffingen worden vastgesteld. Burgemeester Schollema zegt, dat het college van mening is, dat er een evenwichtige verhouding moet zijn tussen de sociale structuur en de belastingdruk. Een grote groep mensen in Pekela kan een hogere belastingdruk niet aan. Als die toeneemt, zullen de kwijtscheldingen toenemen. Het bedrag, dat met de kwijtscheldingen gemoeid is, moet weer worden opgevangen door de andere burgers in de gemeente. Hierdoor worden verhoudingen verstoord. Uiteindelijk bepaalt de politiek waar extra middelen kunnen worden ingezet en waar die middelen vandaan moeten komen. Als de raad nu tot de conclusie komt dat de reservepositie op niveau is en dat incidentele meevallers incidenteel kunnen worden besteed, dan betekent dit een redelijk stabiele financiële positie. Voor incidentele meevallers kan een apart investeringsprogramma worden opgesteld. De heer Van Mannekes zegt dat hij het niet had over verhoging van belastingen, maar het handhaven ervan. Burgemeester Schollema reageert met de opmerking dat het college niet meer dan een trendmatige aanpassing van de belastingen en heffingen wil. Dat is bedoeld en nodig om het voorzieningenniveau minimaal in stand te houden. Mevrouw Westers heeft grote zorgen over de onzekerheid over de werkgelegenheid in de kartonindustrie. Daarin zitten voor de gemeente momenteel grote risico s. De heer Van Mannekes antwoordt dat dit een risico is dat moeilijk is in te schatten, maar wel reëel aanwezig is. Toenemende werkloosheid heeft een groot effect op de begroting. Hier zou een reserve voor moeten zijn. Burgemeester Schollema antwoordt dat hij over de situatie overleg heeft gehad met vakbondsvertegenwoordigers over de situatie in de kartonindustrie. Na de vakantie komt een groep bijeen om te brainstormen over mogelijke nieuwe/innovatieve ontwikkelingen in ons gebied. Dat zal een breed gebeuren worden. Zaken die daarin ook aan de orde kunnen komen zijn heel uiteenlopend. Zij liggen op terreinen van: de positie van de belangen van eigenaren en beleggers, energie, verbindingen met de RUG, de terugkeer van Avebe naar de kern etc. Hij zegt toe dat de raad van het verdere proces op de hoogte te zullen houden. De heer Klungel merkt op dat het niet eenvoudig is om een goede begroting te maken. De insteek is om een begroting te presenteren die zo dicht mogelijk ligt bij de voorziene uitgaven. In de afgelopen jaren is het positieve saldo ca. 2 ton geweest. In het lopende jaar gaat dit echter al richting de 3 ton in de min. Spreker vraagt hoe dit zich vertaalt in de begroting. pag. 4

5 In de kadernota wordt aangegeven dat de VNG druk uit zou oefenen op het ministerie om voor de WMO de komende vier jaar een open eind financiering te hanteren. Is hier inmiddels meer duidelijkheid over? Burgemeester Schollema antwoordt dat hier nog geen duidelijkheid over is. Aangaande het nu 3 ton in de min staan, merkt hij op dat we weer in de plus komen als de uitkeringen van de BNG en Essent toch komen. Om de zaak toch sluitend te maken, wordt een onttrekking gedaan uit de algemene reserve. Hoewel dat ten koste van de ruimte gaat, kunnen we ons dat permitteren in de wetenschap dat de uitkeringen van BNG en Essent eraan zitten te komen. We willen met het hoogste rendement zaken voor onze burgers blijven doen. Het is aan de raad om te bepalen waar we dat moeten doen. Wij moeten naar een niveau toe dat dit ook voor de accountant en de provincie aannemelijk blijft. Het is een uitdaging voor de raad om het stukje ruimte dat er nu is, op een verantwoorde wijze ten gunste van de bevolking aan te wenden. De voorzitter bedankt de heer Meerman voor de presentatie. Zij concludeert dat het nu aan de raad is om zich goed te bezinnen op de komende twee begrotingen. 7. Rondvraag voor raadsleden Van de rondvraag wordt geen gebruik gemaakt. 8. Sluiting De voorzitter bedankt de aanwezigen voor hun komst en sluit de vergadering. pag. 5