groeien met kwaliteit balans bestaand nieuwbouwprogramma/nieuwe binnenstedelijke/ -dorpse locaties betaalbare woningvoorraad gevarieerde opbouw

Transcriptie

1 Woonvisie Ede 2030 groeien met kwaliteit balans bestaand nieuwbouwprogramma/nieuwe binnenstedelijke/ -dorpse locaties betaalbare woningvoorraad gevarieerde opbouw wijken en dorpen duurzame en levensloopbestendige woningvoorraad wonen met een hoog voorzieningenniveau wonen in het groen wonen in foodvalley

2 groeien met kwaliteit balans bestaand nieuwbouwprogramma/nieuwe binnenstedelijke/ -dorpse locaties betaalbare woningvoorraad gevarieerde opbouw wijken en dorpen duurzame en levensloopbestendige woningvoorraad wonen met een hoog voorzieningenniveau wonen in het groen wonen in foodvalley

3 WOONVISIE EDE 2030 Inhoud Inleiding 4 De Edese Woondroom 7 1 Groeien met kwaliteit 13 2 Balans bestaand nieuwbouwprogramma/nieuwe binnenstedelijke/ 17 -dorpse locaties 3 Betaalbare woningvoorraad 21 4 Gevarieerde opbouw wijken en dorpen 27 5 Duurzame en levensloopbestendige woningvoorraad 31 6 Wonen met een hoog voorzieningenniveau 35 7 Wonen in het groen 39 8 Wonen in FoodValley 43 Hoe gaan we verder? 46 Bijlage 1 Actieprogramma Bijlage 2 Woningbouwprogramma Ede 55 Bijlage 3 Kennisfundament (Gemeente Ede, afdeling Strategie en onderzoek, november 2014) Bijlage 4 Nota Tussenstand (Gemeente Ede, maart 2015) Bijlage 5 Rapportage kwalitatieve toets woningbouwprojecten (Companen, oktober 2015)

4 Inleiding 4 E en woning is essentieel: je rust er, je leeft er, het is je vertrekpunt, je thuiskomst, je vindt er veiligheid, gezelligheid, je ontvangt er vrienden en familie en in slechtere tijden fungeert het als schuilplaats. Een woning is ieders trots ( my home is my castle ). Kortom: vele facetten van het leven vinden plaats in en om de woning. Goed wonen in een veilige en prettige omgeving is een basisbehoefte en een basisvoorwaarde voor een ieder. Uitgangspunt is het prettige en goede wonen uit te bouwen en voor de toekomst te waarborgen. De tijd en snel veranderende maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een andere benadering van het aandachtsgebied wonen en een andere rolneming van overheid, corporaties, markt en bewoners. Het afgelopen decennium heeft vooral in het teken gestaan van kwantitatieve groei en normering maar ook van bouwcrisis en crisismaatregelen 1. Het is nu zaak om de visie op het wonen te herdefiniëren met een nadrukkelijke kwalitatieve focus in een sfeer van stimuleren, uitnodigen, verleiden en het bieden van kansen. Wonen in de gemeente Ede in de toekomst: dat is wat centraal staat in deze Woonvisie. Een visie op hoe het wonen in de stad, de dorpen (en het buitengebied) zich gaat ontwikkelen. Welke accenten worden gelegd? Hoe gaan de stad en de dorpen zich ontwikkelen met een stevige huishoudens- en bevolkingsgroei in het achterhoofd? Een visie die gemaakt is door een diversiteit aan partijen (in cocreatie ) met gevoel voor Ede. Een visie die gerealiseerd gaat worden door en in samenspraak met diezelfde partijen. Er zijn vele goede gesprekken gevoerd, meningen gedeeld maar ook dilemma s opgeworpen. De contouren en gedeelde beelden zijn al snel zichtbaar geworden. Een visie met draagvlak en een visie die erop is gericht dat ook in de toekomst door jong en oud prettig gewoond en geleefd kan worden in deze gemeente. Een visie die wonen voor iedere portemonnee borgt. Maar ook een visie met focus, passend bij wat de gemeente Ede is en wil zijn op het gebied van wonen en gekoppeld aan ambities op het gebied van wonen en zorg, duurzaamheid, food e.d..

5 WOONVISIE EDE 2030 Doel van de Woonvisie is: ( ) te komen tot een integrale visie op het wonen in de gemeente Ede en daarbij behorend kwantitatief en kwalitatief ontwikkelingskader voor zowel de bestaande woningvoorraad als het nieuwbouwprogramma. Het implementeren van de Woonvisie moet leiden tot realisatie van een woongebied in stad en dorpen dat blijvend voldoet aan de behoeften en wensen van de consument in de breedste zin van het woord en tegelijkertijd passend is bij de ambities die Ede heeft. De Woonvisie geeft richting en benoemt de stip op de horizon. Aangezien de woningmarkt verre van maakbaar is en de toekomst in hoge mate onvoorspelbaar, is de weg ernaar toe niet in beton gegoten maar jaarlijks aanpasbaar. Hierdoor ontstaat ruimte om mee te bewegen met de omstandigheden van dat moment, zonder de lange termijn doelstellingen te verliezen. (uit: Startnotitie Kwalitatieve Woonvisie, oktober 2014) 5 De Woonvisie geeft een lange termijn perspectief maar de toekomst begint morgen! Om die reden is er aan de Woonvisie een Actieprogramma met speerpunten en acties voor de korte termijn ( ) gekoppeld. Daarnaast wordt jaarlijks beoordeeld of de Woonvisie nog aansluit bij de zich snel wijzigende maatschappelijke ontwikkelingen, (demografische) trends en lokale/regionale ontwikkelingen. Uitvoering wordt geëvalueerd: zijn de feitelijke ontwikkelingen (nog steeds) in lijn met de uitgangspunten van de Woonvisie? Woningwet en Ladder voor Duurzame Verstedelijking De Woonvisie Ede 2030 vormt het vertrekpunt voor het maken van prestatieafspraken met de corporaties. De Woningwet 2015 bepaalt ondermeer dat corporaties in een bod op de Woonvisie helder maken welke bijdrage zij gaan leveren aan de realisatie van de uitgangspunten in de Woonvisie. Tevens vormt de Woonvisie inclusief de onderliggende rapportages (zoals het Kennisfundament, zie bijlagen) voor diverse woningbouwontwikkelingen een onderbouwde basis in het kader van de Ladder voor Duurzame Verstedelijking. 1 Nota Woningbouwprogrammering 2011 (gemeente Ede) en Woonvisie 2012 (gemeente Ede)

6 6

7 WOONVISIE EDE 2030 De Edese Woondroom: visie op het wonen in De Edese Woondroom: kern van de Woonvisie Onze droom is dat het wonen er in de gemeente Ede in 2030 als volgt uitziet: Wonen in een centraal gelegen en uitstekend bereikbare stad binnen de Regio Food Valley en in dorpen en buitengebied met eigen identiteit. Met als terugkerende kernwaarde het groen. Maar ook een gezonde, sociale en duurzame woonomgeving met gebiedseigen identiteit. Temidden van een hoog kwalitatief voorzieningenniveau in een sterke economische regio. Woningen voor iedere doelgroep, voor iedere portemonnee. Van student tot kenniswerker, van starter tot senior en van hulpvrager tot mantelzorger. Wonen in Ede betekent ook woningen passend bij de ambities van Food Valley, KennisAs, Kenniscampus en World Food Center. Wonen in Ede in 2030 is een serieuze en geduchte concurrent voor andere vooruitstrevende woonomgevingen.

8 Sporen De Edese Woondroom is over een aantal integrale sporen uitgewerkt. Deze vormen samen de kern van de visie die we op het wonen hebben. De thema s die in het cocreatieproces zijn benoemd en gebruikt ( Betaalbaar Ede, Jong en oud Ede, Zorgzaam Ede, Duurzaam groen en leefbaar Ede, Werkend en internationaal Ede en Groeiend Ede ) zijn hierin verwerkt. 8 Groeien met kwaliteit Wonen met een hoog voorzieningenniveau Balans woningbouwprogramma nieuwe binnenstedelijke/ dorpse locaties Duurzame en levensloopbestendige woningvoorraad Gevarieerde opbouw wijken en dorpen Betaalbare woningvoorraad Wonen in het Groen Wonen in FoodValley Spoor 1 en 2 moeten worden gezien als overkoepelende sporen die in zijn algemeenheid gelden. Tegelijkertijd geven zij wel richting en kader. De sporen 3 tot en met 8 geven kwalitatieve invulling aan de twee algemene sporen. 1 Groeien met kwaliteit Ede heeft veel groeipotentie, zowel in inwoners als in huishoudens. Net als de Regio Food Valley. We willen deze groei accommoderen. Hiervoor is tot 2030 een grotere woningvoorraad nodig. We kiezen ervoor niet ongebreideld en onnadenkend te groeien en enkel in te spelen op de korte termijnvraag. We kiezen er voor ook met aandacht en richting passend bij de sporen van de Woonvisie te groeien. We gaan kwalitatieve keuzen maken die op de langere termijn bijdragen aan een uitstekend woonklimaat en het langer zelfstandig thuis blijven wonen. Hierbij is Ede-Stad (met haar stedelijke karakter en bijbehorend voorzieningenniveau) de centrumkern: hier zal in hoofdmoot van de groei worden opgevangen. In de kernen is en blijft ruimte voor opvang van natuurlijke groei. DE EDESE WOONDROOM: VISIE OP HET WONEN IN 2030

9 WOONVISIE EDE Balans bestaand nieuwbouwprogramma en nieuwe binnenstedelijke en dorpse locaties Om aan de toenemende behoefte te voldoen zijn zowel in de stad als in de dorpen nieuwe woningen nodig. Hiervoor is een nieuwbouwprogramma op diverse woningbouwlocaties verspreid over stad en dorpen beschikbaar. Daarnaast omarmen wij marktinitiatieven zowel in de permanente als tijdelijke en flexibele sfeer die bijdragen aan de uitgangspunten van de Woonvisie en van toegevoegde waarde zijn ten opzichte van het bestaande woningbouwprogramma. Herontwikkeling van bestaand leegstaand vastgoed scoort hierbij hoog. 3 Betaalbare woningvoorraad Voor iedere portemonnee is snel passende en betaalbare huisvesting voorhanden, zowel in de stad als dorpen. Niet geconcentreerd maar verspreid over de diverse wijken in de stad en in de dorpen. Dit betekent in ieder geval een grotere goedkope huur- en koopwoningvoorraad in de stad en een grotere goedkope koopwoningvoorraad in de dorpen. En daarmee ook voldoende woningen voor kwetsbare doelgroepen. Maar ook een woningvoorraad met voldoende (middel-)dure koop- en huurwoningen die snellere doorstroming mogelijk maakt en tegelijk voor hogere inkomens van binnen of buiten de gemeente instap- mogelijkheden biedt. 9 4 Gevarieerde opbouw wijken en dorpen Wijken en dorpen zijn in sociaal-economisch, demografisch en fysiek opzicht gevarieerd. Dit betekent dat iedere wijk en ieder dorp over diverse typen en prijsklassen woningen en een basis voor maatschappelijke ondersteuning beschikt zodat hier ook daadwerkelijk een mix van doelgroepen woonachtig kan zijn. Als klassiek volkshuisvestelijk uitgangspunt wordt gehanteerd homogene buurten in heterogene wijken. Van belang is dat er een sterke variëteit aan woonmilieus blijft. Koester de bestaande differentiatie en zet in op een gebiedsgerichte aanpak.

10 5 Duurzame en levensloopbestendige woningvoorraad De bestaande Edese woningvoorraad is energetisch verduurzaamd. Hierdoor is het mogelijk de component energielasten binnen de totale woonlasten (fors) te verlagen. Bijvangst is een groter wooncomfort. De energie voor woningen wordt duurzaam opgewekt (wind, zon, biomassa e.d.). Een belangrijk deel van de woningvoorraad in 2030 is levensloopbestendig of eenvoudig levensloopbestendig te maken om ervoor te zorgen dat inwoners die een beroep doen op maatschappelijke ondersteuning en senioren langer thuis kunnen blijven wonen. Basis-zorgvoorzieningen in de wijk zijn hierbij overigens een basisvoorwaarde. Daarnaast is ingezet op bewustwording via campagnes Wonen met een hoog voorzieningenniveau Voor iedere inwoner zijn in zijn of haar woonomgeving op korte afstand kwalitatief goede voorzieningen aanwezig. Het gaat hierbij om ondermeer maatschappelijke voorzieningen, onderwijs, kinderopvang, cultuur, horeca, kerken en winkels, maar ook een sterk ontwikkelde Nuldelijn (welzijnswerk). Dit draagt bij aan een levensloopbestendig gebied (diverse doelgroepen willen hier wonen) en komt de leefbaarheid en sociale duurzaamheid ten goede. Tegelijkertijd geldt ook dat toevoeging van woningen en bewoners nodig is in de bebouwde gebieden om draagvlak te hebben cq te houden voor voorzieningen. Dit geldt heel specifiek ook voor diverse centrummilieus in stad en dorpen waar een mix aan voorzieningen te vinden is. Op gemeentelijk en regionaal niveau zijn aansprekende voorzieningen voorhanden die bijdragen aan de identiteit en ambities van Ede in het algemeen en Ede in de Food Valley. Bewoners van Ede maken hiervan gebruik en identificeren zich hiermee (zoals World Food Center, KennisCampus, Fiets Experience Center, Kroller Moller museum, Park Hoge Veluwe, nieuwe OV-voorzieningen, Levendig centrum, Cinemec). Een hoog voorzieningenniveau is essentieel voor het binden van onze eigen inwoners en het aantrekken van mensen/doelgroepen van buiten de regio. 7 Wonen in het groen Een belangrijke eigenschap van het wonen in de gemeente Ede is de aanwezigheid en nabijheid van groen en natuur. Groen en natuur hebben een prominente plaats in de Edese woonomgeving. Dit betekent in nieuwbouwplannen extra groen inbrengen en bestaand groen zoveel mogelijk behouden en ook in de bestaande DE EDESE WOONDROOM: VISIE OP HET WONEN IN 2030

11 WOONVISIE EDE 2030 woonomgevingen daar waar het groen ondervertegenwoordigd is- extra groen inbrengen. Het groene wonen (wonen op de rand van de Veluwe) hoort nadrukkelijk bij de Edese (woon-)identiteit. Functiewisselingen in het buitengebied kunnen hieraan een positieve bijdrage leveren. Een groene woonomgeving betekent ook een gezonde woonomgeving: groen geeft rust en lucht en nadelige verschijnselen zoals hittestress treden minder snel op. 8 Wonen in Food Valley Ede is een ambitieuze en bedrijvige centrumgemeente in de Regio Food Valley. Kansrijke ontwikkelingen als World Food Center, KennisAs, KennisCampus maar ook terreinen als Frankeneng, Heestereng, bedrijventerreinen in de dorpen en uitgebreide mogelijkheden op bedrijventerrein BT A12 kleuren dit beeld. Door een sterke positionering in de Regio Food Valley en economische profilering op het thema food is werken èn wonen in de gemeente Ede een vanzelfsprekende en aantrekkelijke keuze. Ede speelt snel in op nieuwe doelgroepen en bijbehorende nieuwe woonwensen. Hierbij is speciale aandacht voor de toegevoegde waarde van het thema food in het wonen en woonomgevingen (eetbaar groen, stadslandbouw etc.). 11 Van visie naar werkelijkheid De Woondroom is vertaald naar de voorliggende Woonvisie. Deze Woonvisie moet werkelijkheid gaan worden! Dit gaan we doen met een grote en diverse groep stakeholders. Hierbij gaan we gebiedsgericht te werk. De Woonvisie dient als een uitnodiging en het startpunt voor gesprek ( uitnodigingsplanologie ). We nodigen partijen graag uit om met plannen te komen die bijdragen aan realisatie van de Woonvisie. In de Woonvisie is per spoor bepaald in welke richting we uitwerking gaan zoeken en welke partijen hierin actief gaan zijn. In het Actieprogramma is aangegeven waar in de komende twee jaren ( ) de focus ligt en welke acties daarmee samenhangen.

12 121 Met input uit: GROEIEN MET KWALITEIT Groeiend Ede Werkend en internationaal Ede Duurzaam, groen en leefbaar Ede

13 WOONVISIE EDE 2030 Groeien met kwaliteit 13 Wat willen we? Groei wordt voornamelijk opgevangen in Ede Stad, dorpen groeien gematigd. Ede Stad vangt als centrumkern in de gemeente Ede het grootste deel van de bevolkings- en huishoudensgroei op. Dit past bij het stedelijk karakter van Ede-Stad en bijbehorend voorzieningenniveau en is tegelijkertijd van belang om het voorzieningenniveau te behouden en te versterken. Om de leefbaarheid in de dorpen op peil te houden en nieuwe generaties de kans te geven in de dorpen te blijven wonen houden de dorpen ruimte om te groeien passend bij de locale behoefte. Ede groeit met kwalitatieve focus. De komende jaren groeit Ede nog stevig. Zowel in de stad als in de dorpen is uitbreiding van de woningvoorraad nodig om de groei in inwoners en huishoudens op te vangen. De diverse aspecten genoemd in de Woonvisie geven ruimte en kwalitatieve richting aan deze groei (sporen 3 tot en met 8). Initiatieven dragen bij aan de uitgangspunten van de Woonvisie.

14 Wat speelt er? De bevolking van de gemeente Ede groeit naar circa inwoners in 2030 (door blijvend geboortenoverschot en positief (buitenlands) migratiesaldo). Na 2030 is sprake van een afvlakkende bevolkingsgroei. Tot 2030 komen er nog minstens huishoudens bij. 14 bron: Kennisfundament november 2014 (Gemeente Ede, Strategie en Onderzoek) Wat vinden onze partners ervan? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Kies niet voor blinde groei maar let op kwaliteit, goede woonmilieus, ruimte voor wooncarrière en bevorder doorstroming. Bewonerspanel In kleine dorpen (Harskamp, Wekerom, Otterlo, Ederveen) waarborgen dat er voldoende uitbreidingsmogelijkheden in de toekomst zijn(naast huidig programma). Focus op bouwen voor jongeren in de dorpen. GROEIEN MET KWALITEIT

15 WOONVISIE EDE 2030 Wat gaan we doen? 15 Groei wordt voornamelijk opgevangen in Ede Stad, dorpen groeien gematigd. Het omvangrijke woningbouwprogramma voor Ede Stad blijft in stand en wordt uitgevoerd (voor zowel locale behoefte als nieuwe instroom). Dit geldt ook voor het kleinere woningbouwprogramma voor de dorpen (passend bij de locale behoefte). Daarnaast blijft bij functiewisseling in het buitengebied woningbouw mogelijk. Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Woningbouwcorporaties Gemeente Regio Food Valley Ede groeit met kwalitatieve focus Iedere woningbouwontwikkeling in de gemeente Ede wordt getoetst op de kwalitatieve uitgangspunten van de Woonvisie. Wie Gemeente Provincie Gelderland In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

16 16 2 Met input uit: BALANS WONINGBOUWPROGRAMMA Jong & Oud Ede Zorgzaam Ede Groeiend Ede

17 WOONVISIE EDE 2030 Balans woningbouwprogramma nieuwe binnenstedelijke/ dorpse locaties 17 Wat willen we? Verdere doorontwikkeling bestaand nieuwbouwprogramma. Om de groei van inwoners en huishoudens op te kunnen vangen is in de gemeente Ede nog een omvangrijk nieuwbouwprogramma nodig. Dit is voor een groot deel kwantitatief gezien al voorhanden (zie bijlage 1). Het programma moet kunnen inspelen op een veelzijdige, gedifferentieerde vraag op korte en lange termijn. Ruimte voor binnenstedelijke en dorpse inbreiding De focus van groei van de woningvoorraad lag de afgelopen jaren vrijwel volledig op het nieuwbouw-programma. Daarmee was de ruimte om nieuwe binnenstedelijke en dorpse inbreidingen op te pakken minimaal. Om meer differentiatie in het wonen binnen bestaand bebouwd gebied te krijgen en/of zogenaamde rotte kiezen aan te pakken (verbetering ruimtelijke kwaliteit) komt ruimte voor nieuwe kleinschalige ( chirurgische ) binnenstedelijke en -dorpse ontwikkelingen (zowel structureel als tijdelijk). Dergelijke initiatieven worden individueel afgewogen en moeten bijdragen aan de uitgangspunten van de woonvisie. Het is van belang een juiste balans te vinden tussen het realiseren van het nieuwbouwprogramma en het accommoderen van woningbouw op nieuwe binnenstedelijke en -dorpse locaties.

18 Ruimte geven aan herontwikkeling van bestaand vastgoed Door kwantitatieve sturing op het nieuwbouwprogramma was de afgelopen jaren weinig ruimte voor herontwikkeling van bestaand (leegstaand) vastgoed naar woningen. Hiermee werd slechts in beperkte mate ingespeeld op actuele marktbehoeften. Deze belemmering nemen we weg door in te zetten op herontwikkeling van bestaand vastgoed voor woningbouw (zowel structureel als tijdelijk). Ook is hierbij aandacht voor vernieuwing van de bestaande woningvoorraad cq herstructurering. Het is van belang een juiste balans te vinden tussen het realiseren van het bestaande nieuwbouwprogramma en het accommoderen van woningbouw in leegstaand vastgoed en herstructureringsopgaven. 18 Wat speelt er? Er is voldoende groeipotentie (bevolkings- en huishoudensgroei) voor toevoeging van tenminste woningen in de periode Er zijn jaarlijks alleen al 300 woningen nodig in de gemeente Ede om de huishoudensverdunning te kunnen opvangen. Mogelijk blijvende extra (zelfstandige) woningvraag (o.a. met (in-) formele steunstructuur) vanuit bijzondere doelgroepen (statushouders, uitstroom maatschappelijke opvang, uitstroom beschermd wonen, uitstroom recreatieparken e.d.). Scheiden wonen en zorg en het langer thuis blijven wonen noopt tot het vinden van oplossingen in bestaand stedelijk en dorps gebied. Nieuwe woonoplossingen zijn niet enkel binnen het woningbouwprogramma op te vangen. De komende jaren zal op diverse locaties commercieel vastgoed (voormalige verzorginghuizen, winkels, kantoren e.d.) leeg komen te staan. Wat vinden de partners? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Er moet ruimte geboden worden aan interessante marktinitiatieven: ga hierbij uit van een ja, mits houding in plaats van een nee, tenzij houding. Energie uit de markt moet gefaciliteerd worden. Niet op voorhand locaties afwijzen. De ruimte voor nieuwe initiatieven mag echter niet leiden tot versnipperde woningbouwlocaties. Nieuwbouwlocaties moeten wel acceptabel afgemaakt worden. Herontwikkeling leegstaand vastgoed en ruimte bieden voor nieuwe initiatieven in bestaand bebouwd gebied is een uitgelezen mogelijkheid om in een gebied meerdere doelgroepen te kunnen huisvesten en doorstroming te bevorderen. BALANS WONINGBOUWPROGRAMMA

19 WOONVISIE EDE 2030 Daarbij: niet op voorhand locaties/panden aanwijzen en kritisch zijn (niet ieder pand en iedere locatie biedt meerwaarde). Stuur bij nieuwe ontwikkelingen altijd op kwaliteit. Bewonerspanel Lege winkels en kantoren moeten worden omgevormd naar (goedkope) woningen. Wat gaan we doen? Verdere ontwikkeling nieuwbouwprogramma Het nieuwbouwprogramma wordt uitgevoerd. We sturen aan op een kwalitatieve invulling conform de sporen in de Woonvisie. 19 Wie Gemeente Ontwikkelende en bouwende partijen Woningbouwcorporaties Ruimte voor binnenstedelijke en dorpse inbreiding We staan open voor voor marktinitiatieven die bijdragen aan de uitgangspunten van de Woonvisie. Daarbij wordt in de afweging meegenomen of initiatieven ook in het nieuwbouwprogramma kunnen landen. Wie Gemeente Ontwikkelende en bouwende partijen Woningbouwcorporaties Provincie Gelderland Ruimte geven aan herontwikkeling van bestaand vastgoed We stimuleren herontwikkeling van bestaand vastgoed mits deze bijdraagt aan de uitgangspunten van de Woonvisie en herontwikkeling van het betreffende vastgoed omgevingstechnisch gunstig is. Daarbij wordt in de afweging meegenomen of het initiatief ook in het bestaande nieuwbouw-progranma kan landen. Wie Gemeente Vastgoedeigenaren Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders, beleggers Corporaties Provincie Gelderland In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

20 20 3 Met input uit: BETAALBARE WONINGVOORRAAD Betaalbaar Ede Duurzaam, groen en leefbaar Ede Werkend en Internationaal Ede

21 WOONVISIE EDE 2030 Betaalbare woningvoorraad 21 Wat willen we? Grotere goedkope huur- en koopwoningvoorraad in Ede-Stad, Bennekom en Lunteren In Ede Stad en de grote dorpen Bennekom en Lunteren is behoefte aan een grotere goedkope (zelfstandige) woningvoorraad (huur < liberalisatiegrens, koop < ). De nadruk ligt hierbij op goedkope huur (zowel grondgebonden als gestapeld). Binnen het goedkope huursegment is mede ook ingegeven door de passendheidstoets per 1 januari 2016 nadrukkelijk behoefte aan woningen tot de aftoppingsgrenzen: 403,06 tot de leeftijdsgrens van 23 jaar; 576,87 (1persoons huishouden) 618,24 (2 persoons huishouden) Vertrekpunt is minimaal de huidige omvang van de kernvoorraad goedkope huurwoningen 2 in de gemeente Ede (9.050) te behouden. Hierin is extra opvang van bijzondere doelgroepen (o.a. statushouders) vanaf 2015 niet verdisconteerd. Grotere goedkope koopwoningvoorraad in de kleinere dorpen Voor de kleinere dorpen (en bij functiewisseling in het buitengebied) zetten we vooral in op het realiseren van meer goedkope grondgebonden koopwoningen (< ), zodat jongeren, kleine huishoudens en lage inkomens in de dorpen kunnen blijven wonen. 3

22 Spreiding goedkope woningbouw Het streven is om in wijken van Ede-Stad en de dorpen variatie te hebben op het gebied van woningvoorraad en/of bevolkingsopbouw. Goedkope woningbouw is verspreid over de stad en de dorpen te vinden. Tegelijkertijd is er ruimte voor eigen identiteit en accenten binnen woongebieden/woonmilieus. Wat speelt er? 22 Er is sprake van schaarste aan sociale huurwoningen getuige het schaarsteonderzoek i.o.v. Regio FoodValley van april De schaarste doet zich vooral voor bij eensgezinswoningen in de grote kernen (Barneveld, Rhenen, Ede, Veenendaal en Wageningen). Voornamelijk voor de laagste inkomens is sprake van schaarste en verdringing (tot de aftoppingsgrenzen). 45 Het aantal inschrijvingen via het verdeelsysteem Huiswaarts.nu is hoog en de groei van het aantal personen vallend onder de bijzondere doelgroepen (zoals statushouders, uitstroom maatschappelijke opvang, uitstroom beschermd wonen, uitstroom recreatieparken e.d.) neemt (sterk) toe. Het aantal goedkope huurwoningen in de gemeente Ede ligt onder het landelijk gemiddelde. Circa 22 % van de totale woningvoorraad is een goedkope huurwoning, grotendeels gelegen in Ede Stad (landelijk gemiddelde is 30%). 8% Van de woningvoorraad is particuliere huur. In de dorpen en het buitengebied is het percentage dure (en grote) koopwoningen fors groter dan in Ede Stad. Hier is het voor starters en lage inkomens moeilijk om de koopwoningmarkt te betreden. Per 1 januari 2016 moeten corporaties 95% van de doelgroep die een woning krijgt toegewezen en in aanmerking komt voor huurtoeslag passend toewijzen. Dit moet het aantal te dure toewijzingen gaan terugdringen om zodoende het huurtoeslaggebruik terug te dringen. Daarnaast bepaalt Europa dat 80% van de corporatiewoningen die beschikbaar is voor de doelgroep (DAEB) moet worden toegewezen aan inkomens onder de ,. Op 1 januari 2015 is de Huisvestingswet in werking getreden. Deze wet gaat uit van vrije vestiging in goedkope woonruimte en als schaarste is aangetoond - het bestrijden van onevenwichtige en onrechtvaardige effecten van schaarste aan goedkope woonruimte (tot 710,68/maand). De wet maakt verordeningen op locaal niveau mogelijk mits is aangetoond dat er schaarste is en dat dit leidt tot negatieve effecten. In tussentijd moeten gemeenten met BETAALBARE WONINGVOORRAAD

23 WOONVISIE EDE 2030 breed beleid komen tot oplossingen om de (negatieve effecten van) schaarste in te dammen cq op te lossen. De huisvestingsverordening Ede is op 1 juli 2015 in werking getreden. 23 Wat vinden de partners? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Stevige inzet op het realiseren van meer goedkope huurwoningen, voornamelijk in Ede Stad. Behoefte aan goedkope woningen in de dorpen: in grotere dorpen (Lunteren, Bennekom) zowel behoefte aan goedkope koop en huur, in kleinere dorpen voornamelijk behoefte aan goedkope koopwoningen. Met name grondgebonden. Vooral in de dorpen is de roep groot om te voorzien in passende, goedkope huisvesting voor starters en jongeren. Dit mede met het oog op het vasthouden van de eigen jongeren. Binnen het goedkope koopsegment is ook behoefte aan grondgebonden woningen tot Bewonerspanel Het thema betaalbare woningvoorraad wordt als meest belangrijke thema gezien voor Ede.

24 Er zijn te weinig goedkope huur- en koopwoningen cq starterswoningen in de gemeente Ede. In de kleinere dorpen (Ederveen, Harskamp, Otterlo, Wekerom) zijn te weinig goedkope koopwoningen. Wat gaan we doen? Grotere goedkope huur- en koopwoningvoorraad in Ede-Stad, Bennekom en Lunteren 24 We nodigen partijen uit om meer goedkope huurwoningen in Ede Stad, Bennekom en Lunteren te realiseren, zodat er een groter aanbod aan goedkope huurwoningen (met name tot de aftoppingsgrenzen) ontstaat (en de schaarste vermindert). We gaan ook met partijen in gesprek om meer goedkope grondgebonden koopwoningen te realiseren. Wie Woningbouwcorporaties Vastgoedeigenaren Ontwikkelende en bouwende partijen Huurdersbond Provincie Gelderland Regio Food Valley Gemeente BETAALBARE WONINGVOORRAAD

25 WOONVISIE EDE 2030 Grotere goedkope koopwoningvoorraad in de overige dorpen We nodigen partijen uit om te komen met plannen voor goedkope grondgebonden koopwoningen. Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Gemeente Spreiding goedkope woningbouw We dagen partijen uit om met evenwichtige plannen te komen die bijdragen aan de differentiatie in de directe woonomgeving. Wie Woningbouwcorporaties Huurdersbond Zorgpartijen Gemeente 25 In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode Onderzoek in het kader van de Huisvestingswet, Regio Food Valley (Companen, 21 april 2015) 3 Prijspeil Onderzoek in het kader van de Huisvestingswet, Regio Food Valley (Companen, 21 april 2015) 5 Per 1 juli 2015 is de Huisvestingsverordening van kracht (verdeling schaarste aan goedkope huurwoningen). 6 Prijspeil 2015

26 26 4 Met input uit: GEVARIEERDE OPBOUW WIJKEN EN DORPEN Betaalbaar Ede Jong & oud Ede Zorgzaam Ede Werkend en Internationaal Ede GEVARIEERDE OPBOUW WIJKEN EN DORPEN

27 WOONVISIE EDE 2030 Gevarieerde opbouw wijken en dorpen 27 Wat willen we? Voor iedere portemonnee is passende en betaalbare huisvesting voorhanden verspreid over de diverse wijken in de stad en in de dorpen. We willen geen sterk eenzijdige wijken en dorpen met enkel dure of juist middeldure of (zeer) goedkope woningen. We streven naar een gezonde mix in typen woningen en prijsklassen. We koesteren tegelijkertijd de bestaande variaties (=waarde). Doorstroming (en stimulering hiervan) is hierbij een belangrijk item. Jong en oud wonen samen in wijken en dorpen We willen dat jong en oud (al dan niet zorgbehoevend) in wijken en dorpen naast elkaar kunnen wonen. In iedere wijk en in ieder dorp zijn er woonmogelijkheden voor jong en oud, voor zowel starters als doorstromers en senioren. Gevarieerde en onderscheidende woonmilieus die zowel bestaande inwoners als nieuwe doelgroepen aanspreekt. Nieuwkomers oriënteren zich vaak eerst op de bestaande woningvoorraad cq bestaande woonmilieus. Het is van belang dat deze divers en aantrekkelijk zijn en daar waar mogelijk versterkt worden. In nieuwbouwplannen moet ruimte zijn voor nieuwe woonmilieus en bijpassende verschijningsvormen.

28 Wat speelt er? 28 Jongere huishoudens/ starters van nu maken in de toekomst minder verhuisbewegingen, omdat waardestijging beperkt blijft en doorstroming daardoor moeilijker wordt. Waar men start, blijft men lang wonen is de verwachting. Ouderen zijn honkvast en blijven in de gemeente wonen, vaak in de huidige woning. In 2030 is het aantal 65 plussers in de gemeente Ede met 50% gegroeid (van naar ). De WMO 2015 zet in op het zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Er is groeiende behoefte aan beschutte woonvormen, zowel voor zorgbehoevende ouderen als de doelgroep GGZ (geestelijke gezondheidszorg) en VG (verstandelijk gehandicapten). Het MO-beleid (Maatschappelijke Opvang) maakt steeds meer een beweging naar housing first, waarbij niet een (intramuraal) zorgtraject, maar het bieden van een woning de eerste prioriteit heeft. Wat vinden de partners? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Jongeren en ouderen kunnen prima naast elkaar samen leven. Mensen willen vaak in hun dorp/wijk blijven wonen. Men verhuist alleen met een heel goed alternatief. Perifere locaties met weinig voorzieningen zijn geen goede alternatieven. Bevorder doorstroming door goede en gedifferentieerde woonmilieus te realiseren. Hiermee handhaaf en verbeter je de sociale structuur in de wijk. GEVARIEERDE OPBOUW WIJKEN EN DORPEN

29 WOONVISIE EDE 2030 Bewonerspanel Er is geen sprake van een scheiding tussen jong en oud. Alle leeftijden moeten naast elkaar kunnen wonen in wijken en dorpen. In iedere wijk/dorp moeten voldoende woningen voor ouderen zijn. De helft van de 65 plussers is van mening dat er te weinig woningen voor ouderen zijn in haar/zijn dorp/wijk. Wat gaan we doen? Voor iedere portemonnee is passende en betaalbare huisvesting voorhanden verspreid over de diverse wijken in de stad en in de dorpen. We stimuleren prijstechnisch gevarieerde woonomgevingen, zowel in de koop als in de huursfeer. We gaan gebiedgericht te werk met aandacht voor gebiedseigen kenmerken en mogelijkheden. 29 Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders, beleggers Vastgoedeigenaren Woningbouwcorporaties Jong en oud wonen samen in wijken en dorpen Bij ieder initiatief zetten we in op de mogelijkheid tot bewoning door diverse leeftijdsgroepen (al dan niet zorgbehoevend). Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders, beleggers Vastgoedeigenaren Woningbouwcorporaties Gevarieerde en onderscheidende woonmilieus die zowel bestaande inwoners als nieuwe doelgroepen aanspreekt. We stimuleren het ontwikkelen van woningbouwplannen die variatie tonen in verschijningsvormen, oppervlakten, ruimtelijke kwaliteiten e.d. Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders, beleggers Gemeente In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

30 30 5 Met input uit: DUURZAME EN LEVENSLOOPBESTENDIGE WONINGVOORRAAD Jong & oud Ede Zorgzaam Ede Duurzaam, groen en leefbaar Ede

31 WOONVISIE EDE 2030 Duurzame en levensloopbestendige woningvoorraad 31 Wat willen we? Een duurzame woningvoorraad. We willen een duurzame woningvoorraad die zich kenmerkt door groen en zuinig energieverbruik danwel energieneutraliteit. De energie is afkomstig uit groene bronnen. De woningvoorraad is levensloop- en toekomstbestendig gebouwd. We willen een woningvoorraad die passend is bij de veranderende behoefte en levensfase van bewoners. (Kleine) nieuwbouwwoningen zijn bouwtechnisch eenvoudig aan te passen cq samen te voegen om snel op veranderende vraag in te kunnen spelen. Bewustwording bij oudere doelgroepen om eigen woning tijdig aan te passen aan mogelijke zorgvraag (bijvoorbeeld programma Woonbewust) of om tijdig door te stromen. We blijven werken aan bewustwording bij oudere doelgroepen om eigen woning tijdig aan te passen óf om tijdig door te stromen naar een meer passende woning.

32 Wat speelt er? 32 Ede heeft het SER energieakkoord ondertekend: in 2050 alle woningen energieneutraal. Een groot deel van de huidige Edese woningvoorraad heeft (theoretisch) een energielabel C of lager. De forse stijging van het aantal 65-plussers en de scheiding van wonen en zorg leidt tot een stijgende behoefte aan aanpassingen in de bestaande huuren particuliere voorraad en het aanbieden van passende woningen in de nieuwbouw. De behoefte aan rollatorgeschikte en (in mindere mate) stokgeschikte woningen (met name in de dorpen) neemt toe. Wat vinden de partners? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) De energielabels van woningen worden belangrijker. In de bestaande voorraad moet betaalbaarheid in goede balans gebracht worden met duurzaamheidsingrepen waarbij geldt: baat het niet, dan gaat het niet. Levensloopbestendig bouwen betekent ook technisch samenvoegbaar bouwen. Zet zowel in op doorstroming (verleid ouderen om te verhuizen) als bewustwording betreffende levensloopbestendig (ver-)bouwen zodanig dat zelfredzaamheid wordt gestimuleerd. Bewonerspanel Bewoners zijn zelf verantwoordelijk voor het aanpassen van de woning. Ouderen moeten worden verleid om te verhuizen naar passende huisvesting om doorstroming te stimuleren. DUURZAME EN LEVENSLOOPBESTENDIGE WONINGVOORRAAD

33 WOONVISIE EDE 2030 Wat gaan we doen? Een duurzame woningvoorraad We stimuleren woningeigenaren en corporaties actief duurzaamheidsmaatregelen (isolatie, energieverbruik, opwekking energie e.d.) te nemen in de bestaande voorraad. Bij nieuwbouwplannen wordt actief gestuurd op meer duurzaamheidsmaatregelen dan wettelijk vereist. Wie Bewoners, bewonercollectieven Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders en beleggers Duurzaamheidplatform Corporaties Milieugroeperingen 33 De woningvoorraad is levensloop- en toekomstbestendig gebouwd. We stimuleren dat nieuwbouwwoningen bouwtechnisch zodanig zijn gerealiseerd dat aanpassing en/of uitbreiding eenvoudig is. Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Gemeente Bewustwording bij oudere doelgroepen om eigen woning tijdig aan te passen aan mogelijke zorgvraag (bijvoorbeeld programma Woonbewust) of om tijdig door te stromen. We zetten in op het vergroten van de bewustwording bij diverse doelgroepen om tijdig de eigen woning aan te passen of te overwegen door te stromen naar een meer passende woning. Wie Ouderenorganisaties Bewoners/woonconsumenten Regio Food Valley Provincie Gelderland Woningbouwcorporaties Gemeente In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

34 34 6 Met input uit: WONEN MET EEN HOOG VOORZIENINGENNIVEAU Zorgzaam Ede Duurzaam, groen en leefbaar Ede Werkend en Internationaal Ede

35 WOONVISIE EDE 2030 Wonen met een hoog voorzieningenniveau 35 Wat willen we? Inwoners van de gemeente Ede beschikken op korte afstand over kwalitatief hoogwaardige voorzieningen. Om prettig en comfortabel te kunnen wonen hebben bewoners op korte afstand (op wijk- en dorpsniveau) de beschikking over een breed palet aan voorzieningen. Daarnaast biedt de woonfunctie juist basis voor draagvlak en levendigheid. Te denken valt aan kinderopvang, buurtvoorzieningen en speelvoorzieningen maar ook kerken, geloofsruimten, scholen, medische clusters, winkels e.d. Voorzieningen voor ouderen en andere doelgroepen op wijk- en dorpsniveau We willen waarborgen dat ouderen en op basis van de Wmo mensen met een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning in de wijk of het dorp kunnen blijven wonen, doordat voorzieningen en (in-) formele steunstructuur aanwezig zijn. We willen sturen op extramuralisering, het voorkomen van onnodige instroom en het bevorderen van duurzame uitstroom uit beschermde woonvormen. Bewoners met behoefte aan structurele intramurale zorg (beschermd wonen) hebben tenminste beschikking over passende huisvesting op gemeentelijk of regionaal niveau.

36 Het wonen in Ede wordt geïdentificeerd en herkend met voorzieningen die typisch zijn voor Ede en de Food Valleyregio. Wonen in de gemeente Ede in het hart van de Food Valley betekent wonen nabij levendige dorpskernen en een levendig stadscentrum en iconen als Kroller Mollermuseum, Park De Hoge Veluwe, het World Food Center/WFC- Campus, Wageningen UR. 36 Wat speelt er? De Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) bepaalt dat zorg zoveel mogelijk in de eigen woning wordt verleend, eventueel met een steunstructuur. Hulpbehoevende bewoners blijven daarmee langer thuis wonen of stromen sneller uit een beschermde omgeving naar een zelfstandige bewoning. Er is te weinig aanbod en variatie in diverse (beschutte) woonvormen. Wat vinden de partners? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Combineer voorzieningen voor jongeren en ouderen. Voor hulpbehoevenden zijn er onvoldoende voorzieningen in de dorpen. Belangrijk om bij nieuwe huisvesting voor ouderen ook bijpassende voorzieningen te realiseren. Ruimte voor het toevoegen van nieuwe woonconcepten/woonomgevingen met daarbij een sterke (in-) formele steunstructuur. Een levendig centrumgebied en activiteiten zijn belangrijk. Bewonerspanel Kies voor verdichting in bestaand bebouwd gebied. Dit creëert meer draagvlak voor voorzieningen. In diverse wijken van Ede Stad vinden bewoners de nabijheid van winkels een belangrijk kenmerk van de woonomgeving. In iedere wijk en ieder dorp moeten zorgvoorzieningen aanwezig zijn. WONEN MET EEN HOOG VOORZIENINGENNIVEAU

37 WOONVISIE EDE 2030 Wat gaan we doen? Inwoners van de gemeente Ede beschikken op korte afstand over diverse voorzieningen. Bij iedere nieuwe woningbouwontwikkeling, maar ook ten aanzien van de bestaande woningvoorraad wordt beoordeeld of het voorzieningenniveau acceptabel is en op welke vlak verbetering gewenst is. Wie Investeerders, beleggers Vastgoedeigenaren Ontwikkelende en bouwende partijen Woonconsumenten en hun organisaties 37 Voorzieningen voor ouderen en andere doelgroepen op wijk- en dorpniveau We sturen erop aan dat op wijk- en dorpsniveau de meest voorkomende voorzieningen aanwezig zijn zodat ouderen en andere hulpbehoevende doelgroepen thuis kunnen blijven wonen. We geven voorrang aan beschut-verzorgde woonvormen en zelfstandige woonconcepten met daaromheen een sterke en flexibele (in)formele steunstructuur. Wie Zorgpartijen/aanbieders beschermd wonen Cliëntraden Zorgkantoor Bewoners (burgerinitiatieven) Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders, beleggers Vastgoedeigenaren Woningbouwcorporaties/ zorgcorporaties Woonconsumenten en hun organisaties Gemeente Het wonen in Ede wordt geïdentificeerd en herkend met voorzieningen die typisch zijn voor Ede en de Regio Food Valley. We nemen een actieve rol in om Ede en de dorpen te promoten als bijzonder en interessant woongebied. Voorzieningen en eigenschappen met een landelijke uitstraling en bekendheid worden hiervoor ingezet. Wie Makelaars Gemeente/ citymarketing In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

38 38 7 Met input uit: WONEN IN HET GROEN Duurzaam, groen en leefbaar Ede Groeiend Ede Werkend en Internationaal Ede

39 WOONVISIE EDE 2030 Wonen in het Groen 39 Wat willen we? Behoud en versterking van groen en natuur in bestaande woongebieden. Groen en natuur (Veluwe) zijn onlosmakelijk verbonden met Ede en de dorpen. Daarnaast heeft groen een positieve uitwerking op gezondheid en algemeen welzijn. We willen dit verbeteren of waarborgen in de bestaande woonomgeving. Versterking van groen en natuur richt zich op gebruikswaarde, ecologische waarde en /of belevingswaarde Sterke aandacht voor ontwikkeling of behoud van groen en natuur op nieuwbouwlocaties in stad en dorpen. Groen en natuur (Veluwe) zijn onlosmakelijk verbonden met Ede, dorpen en buitengebied. Daarnaast heeft groen een positieve uitwerking op gezondheid en algemeen welzijn. Iedere nieuwbouwlocatie heeft een groen karakter. Dit geldt ook bij functiewisselingen in het buitengebied. Versterking van groen en natuur richt zich op gebruikswaarde, ecologische waarde en/of belevingswaarde

40 40 Wat speelt er? Op het gebied van nabijheid van natuurgebieden scoort Ede goed in landelijke benchmarks. Wat vinden de partners? Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Groene woonomgeving hoort bij het wonen in de gemeente Ede en moet behouden cq versterkt worden. Groene woonomgeving draagt bij aan gezondheid en leefbaarheid en vermindering van nadelige effecten zoals hittestress. Bewonerspanel De aanwezigheid van groen/ groene woonomgeving wordt als het meest aantrekkelijke kenmerk van de Edese woonomgeving gezien. In het buitengebied en in de kleinere kernen worden groen, rust en ruimte relatief vaak genoemd als aantrekkelijk kenmerk van de woonomgeving. Ede staat bekend om de natuurlijke omgeving en is hierom geliefd. WONEN IN HET GROEN

41 WOONVISIE EDE 2030 Wat gaan we doen? Behoud en versterking van groen en natuur in bestaande woongebieden. We waarborgen in beleidsplannen dat de woonomgeving in stad, kernen en buitengebied een groen karakter zal blijven behouden danwel waar een verbetering is te bereiken. Wie Platform Duurzaamheid GGZ Gemeente Sterke aandacht voor ontwikkeling of behoud van groen en natuur in nieuwbouwlocaties in stad en dorpen. 41 We waarborgen in beleidsplannen dat de woonomgeving in stad, kernen en buitengebied een groen karakter zal blijven behouden. Functiewisselingen in het buitengebied kunnen hieraan positief bijdragen maar vragen een zorgvuldige afweging. We stimuleren initiatiefnemers op aanwezigheid van groen in plannen en sturen aan op realisatie van kwalitatief hoogwaardig (openbaar) groen cq parken e.d.. Wie Ontwikkelende en bouwende partijen Platform Duurzaamheid GGZ Gemeente In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

42 42 8 Met input uit: WONEN IN FOODVALLEY Jong & Oud Werkend en Internationaal Ede Groeiend Ede

43 WOONVISIE EDE 2030 Wonen in FoodValley 43 Wat willen we? Inspelen op nieuwe doelgroepen en bijbehorende nieuwe woonwensen; ruimte voor exclusieve en/of bijzondere woonmilieus. Food Valley biedt kansen en mogelijkheden om topbedrijven en kennisinstellingen in deze regio te laten vestigen. Bij een economische topregio horen ook bijzondere en exclusieve woongebieden passend bij de economische (food) ambities. Verbinden thema food met (nieuwe) leefomgeving. Ede is een centrumgemeente in de Regio Food Valley en kiest in haar economische ambities nadrukkelijk voor food. Het thema food krijgt in dit licht in de woonomgeving een meer nadrukkelijker plaats. Food als toegevoegde waarde. Ede is in staat studenten en afgestudeerden (CHE, Wageningen UR) blijvend te binden aan de gemeente/regio. We bieden studenten en afgestudeerden een aantrekkelijke woonomgeving met als doel ze duurzaam te binden aan Ede.

44 Wat speelt er? Ede maakt onderdeel uit van de ambitieuze Regio Food Valley. De focus op food is één van de prominente economische ambities van de gemeente Ede. Eea vertaalt zich ruimtelijk in ondermeer de plannen rondom de KennisAs (i.s.m. gemeente Wageningen, Wageningen UR en provincie Gelderland), World Food Center (WFC) en WFC-campus. Wat vinden de partners? 44 Cocreatiefase (woonateliers, verdiepingsgesprekken) Nieuwkomers komen hoofdzakelijk terecht in de bestaande voorraad. De differentiatie in het huidig aanbod is op een goed niveau. Creëer een divers aanbod dat ook op langere termijn de nieuwe doelgroepen kan aanspreken. Faciliteer tijdelijke voorzieningen voor studenten. Bewonerspanel Het is goed voor Ede als er meer (internationale) kenniswerkers komen wonen. Een kwart van de respondenten is voor specifieke woningen en voorzieningen voor deze doelgroep, terwijl twee vijfde van de respondenten dit niet nodig vindt. Wat gaan we doen? Inspelen op nieuwe doelgroepen en bijbehorende nieuwe woonwensen; ruimte voor exclusieve en/of bijzondere woonmilieus. Ruimte voor nieuwe (exclusieve en/of bijzondere) woonvormen als die voorzien in een aantoonbare nieuwe behoefte van werknemers van Foodbedrijven en kennis- en onderwijsinstellingen. We gaan blijvend op zoek naar niches en vertrouwen erop dat partijen snel in staat zijn in te spelen op nieuwe woonontwikkelingen die voortkomen uit de gemeentelijke en regionale economische ambities. Wie Beleggers en investeerders Ontwikkelende en bouwende partijen Kennis- en onderwijsinstellingen (Food-) bedrijfsleven Regio Food Valley/ regiogemeenten Provincie Gelderland Gemeente Makelaars Woonconsumenten WONEN IN FOODVALLEY

45 WOONVISIE EDE 2030 Verbinden thema food met (nieuwe) woongebieden. Ruimte bieden en stimuleren out of the boxdenken voor nieuwe woonideeën en woonconcepten verbonden met thema food in zowel bestaande als nieuwe woongebieden. Waar mogelijk thema food inzetten als middel (tuinen, stadslandbouw, eetbaar groen etc.). Wie Bedrijfsleven Ontwikkelende en bouwende partijen Investeerders, beleggers Gemeente Ede is in staat studenten en afgestudeerden(che, Wageningen UR) blijvend te binden aan de stad/regio. 45 Ruimte bieden om hotspots te ontwikkelen. Daarnaast inzetten op diverse aspecten (variatie, betaalbare woningen, voorzieningenniveau e.d.) genoemd in de Woonvisie en het stimuleren van doorstroming. Wie Kennis- en onderwijsinstellingen Bedrijfsleven Investeerders en beleggers Makelaars Ontwikkelende en bouwende partijen Regio Food Valley/regiogemeenten Provincie Gelderland Gemeente Woonconsumenten In Bijlage 1 vindt u het Actieprogramma met daarin vermeld de acties voor de periode

46 Hoe gaan we verder? T he proof of the pudding is in the eating. Dat geldt zeker voor de woonvisie. Het succes wordt grotendeels bepaald door een succesvolle uitvoering. Het actieprogramma geeft de eerste aanzet waarbij de gemeente ervan uitgaat dat er vanuit de partijen die meegedaan hebben in de co-creatie een respons komt op de voorgenomen acties. 46 In het actieprogramma staan verschillende concrete acties beschreven. De gemeente wil nadrukkelijk niet solistisch opereren binnen het woondomein. Daarom wil men coalities bouwen om gezamenlijk vraagstukken op te bouwen. Ook wil het een gezamenlijk common sense opbouwen om woningvraagstukken in de wijk gezamenlijk te analyseren en op te pakken. Monitoring Maar voor het bepalen of de woonvisie tot een succes leidt is ook monitoring nodig. Jaarlijks wil de gemeente op een co-creatieve wijze de woonvisie (en het actieprogramma) monitoren. Daarbij heeft de gemeente het volgende proces (in hoofdlijnen) voor ogen. De monitoring van de woonvisie wordt gekoppeld aan de jaarlijkse cyclus van de MeerJarenGrondexploitaties (MPG). Aan het eind van het kalenderjaar worden de uitgangspunten vastgesteld voor het MPG van het jaar daarop. De resultaten kunnen dan meegenomen worden in de voorjaarsnota. Voorafgaand aan het monitoringsproces actualiseert de gemeente het kennisfundament en maakt inzichtelijk welke significante verschillen er zijn ten opzichte van het kennisfundament die gekoppeld is aan de Woonvisie. Aan de hand van de actualisatie nodigt de gemeente de partners van de co-creatie uit. Aan de hand van het geactualiseerde kennisfundament formuleert de gemeente discussiepunten die men wil bespreken. Dit is uiteraard een open gesprek. Daarbij ligt de focus op de vragen of de woonvisie (en actieprogramma) voldoende sturing geeft, of de gegeven beleidsmatige ruimte aan nieuwe ontwikkelingen niet leidt tot negatieve effecten en op welke aspecten bijsturing nodig is. Uiteindelijk mondt het gesprek uit in een rapportage aan de gemeenteraad waarin de voortgang van de woonvisie (en het actieprogramma) beschreven wordt.

47 WOONVISIE EDE 2030 Bijlage 1 Actieprogramma Toelichting D e Woonvisie Ede 2030 geeft kwalitatieve richting aan de ontwikkeling van het wonen in de gemeente Ede naar 2030 toe. Om te komen tot het wensbeeld komt het aan op concrete uitvoering. In dit (eerste) Actieprogramma staat de uitvoering van de Woonvisie Ede 2030 op de korte termijn centraal: welke onderwerpen hebben de komende drie jaren de hoogste prioriteit, waar zien we voor de gemeente een rol en hoe is eea al belegd in bestaande programma s en beleidslijnen en waar moeten nog instrumenten ontwikkeld worden? Om tot actie over te gaan hebben we onze partners zoals per spoor genoemd in de Woonvisie- nodig. We nodigen hun dan ook uit om bij te dragen aan de realisatie van de diverse opgaven en helpen verwezenlijken van de ambities. 47 In de inleiding van de Woonvisie is weergegeven dat de gemeente Ede vooral een uitnodiging wil doen aan partijen om de gestelde ambities op het gebied van wonen te realiseren. Uiteraard kan en wil de gemeente Ede niet uitsluitend uitnodigen. De gemeente wil op dit moment ook actie ondernemen op verschillende onderwerpen. Actie nu nodig! Het vergroten van de goedkope woningvoorraad is daar bijvoorbeeld een belangrijk voorbeeld van. Ook het verduurzamen van de woningvoorraad, het streven naar kwalitatieve groei en het bieden van bijzondere woonmilieus zijn onderwerpen die om actie vragen. De gemeente voelt zich verantwoordelijk voor het op korte termijn uitvoeren van acties op die gebieden. Hierbij zoekt de gemeente naar aansluiting met betrokken en relevante partijen. Actieprogramma op termijn verbreden In dit (eerste) Actieprogramma benoemen we de acties waar in onze beleving prioriteit ligt. En hier zoeken we verbinding met onze partners. Het actieprogramma zal in de (nabije) toekomst evolueren tot een programma waarbij onze partners langzaamaan meer verantwoordelijkheid nemen voor de uitvoering. Daarmee willen de cocreatie rondom de woonvisie voortzetten en het woonbeleid in de uitvoering steeds meer laten dragen door alle betrokkenen rondom het wonen.