Bijlage C: Social return

Transcriptie

1 Bijlage C: Social return S.Reijmer, 31 mei 2012, CS 1. Inleiding Deze notitie geeft kaders en richtlijnen voor social return binnen de gemeente Tiel. De uitgangspunten voor beleid en uitvoering zullen worden opgenomen in het algemene inkoopen aanbestedingsbeleid en het bijbehorende handboek. Aanleiding voor deze notitie is de door de raad aangenomen motie van Groen Links waarin zij het college oproept om werk te maken van social return. Er wordt fors bezuinigd op de middelen die beschikbaar zijn voor re-integratie. Dit noodzaakt gemeenten om andere wegen te vinden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te re-integreren, bijvoorbeeld door middel van social return. Social return is het maken van afspraken met opdrachtnemers over arbeidsplaatsen, leerwerkplekken en stageplaatsen voor mensen met een (potentieel) grote afstand tot de arbeidsmarkt bij inkoop en aanbesteding van diensten, leveringen en werken. Het bedrijfsleven doet als het ware iets (sociaals) terug voor de samenleving waarvoor zij een opdracht mag uitvoeren. Social return is niet nieuw in de gemeente Tiel. In o.a. het groenonderhoud en kantine werkzaamheden worden mensen van LANDER ingezet. Met aannemers worden afspraken gemaakt over het bieden van stageplaatsen voor leerlingen uit het VMBO, VSO of MBO. Het kan ook gaan om een werkervaringsplaats / arbeidsplaats voor mensen met een gemeentelijke uitkering. Het gaat echter om ad hoc afspraken en de uitvoering wordt niet altijd gemonitord. In de regio is brede steun voor social return. Op 17 november 2011 hebben de werkgevers (NVO-NCW), gemeenten (de programmaraad Participerend), LANDER, het UWV, de provincie Gelderland en de vakbonden (AbvaKabo FNV en CNV Publiek zaak) een sociaal akkoord gesloten. Afgesproken is in de periode tot 31 december extra leerwerkplekken en/of banen te creëren. Inmiddels hebben 29 individuele werkgevers zich hierbij aangesloten. Binnen de regio Rivierenland heeft alleen de gemeente Geldermalsen social return in haar inkoop en aanbestedingsbeleid opgenomen. Ook landelijk zijn veel gemeenten actief om invulling te geven aan social return. De grote steden ( Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, etc) lopen hiermee voorop. Gezien hun inkoopvolume kunnen zij een wezenlijk verschil maken. TNO heeft (samen met andere landelijke partijen) een prestatieladder ontwikkeld voor sociaal ondernemen, waarbij bedrijven worden gecertificeerd (aspirant, certificaat A en B) en daarmee makkelijker te herkennen zijn als sociale ondernemers. 1

2 Er wordt gezocht naar duurzame en innovatieve vormen van sociaal aanbesteden door middel van social joint ventures (bijvoorbeeld een convenant tussen een cateringbedrijf en een WSW bedrijf) of een gebiedsgerichte aanpak samen met woningbouwvereningen (gezamenlijk social return inzetten bij buurtbeheer). Het succes van social return is deels afhankelijk van de situatie op de arbeidsmarkt. Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe eerder ondernemers bereid zijn om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te geven in hun bedrijf. Social return kan van invloed zijn op de kwaliteit van opdracht (bijvoorbeeld termen van tijdigheid, etc). Hiermee moet door de opdrachtgever rekening mee worden gehouden. Verantwoording Deze notitie is tot stand gekomen in samenwerking met de inkoopcoördinator van de regio rivierenland en de afdeling WIZ in opdracht van het hoofd facilitaire zaken en de wethouder bedrijfsvoering. Intern is gesproken met inkopers en aanbesteders uit verschillende afdelingen en medewerkers van de afdeling financiën en juridische zaken. Extern is gesproken met het WAPR, LANDER en de projectbureau s social return van de gemeenten Amsterdam en Rotterdam. Daarnaast zijn vele (internet) publicaties bestudeerd waaronder de handleiding social return bij inkoop door gemeenten van het BESO (Brabant expertise centrum voor sociaal ondernemen) en het TNO rapport "social return bij het rijk", de website van de VNG, DIVOSA, PIANOO, etc. 2. Doel en doelgroep Het is belangrijk om vooraf te bepalen wat de doelstellingen zijn van social return, wie potentieel tot de doelgroep behoren en waar daarbinnen de prioriteiten liggen. Social return beoogt bij te dragen aan: het verminderen van het aantal verstrekte (gemeentelijke) uitkeringen; het verhogen van de arbeidsparticipatie; het versterken van de sociale samenhang; het verhogen van het vakmanschap. Doelgroepen voor social return zijn: mensen met een WSW uitkering (LANDER) mensen met een gemeentelijke uitkering (Wwb, IOAW, IOAZ) mensen met een niet gemeentelijke uitkering ( Wajong, WAO, WIA, WW) Inburgeraars (WI) Nuggers (niet werkend werkzoekenden zonder uitkering) Werknemers die hun baan dreigen te verliezen (b.v. bij bedrijfssluitingen) Leerlingen van het VMBO, VSO en MBO N.B. Alle mensen met een gemeentelijke uitkering vallen straks onder de Wet werken naar vermogen. Dat geldt ook voor een groot deel van de mensen die nu een WSW uitkering ontvangen. 2

3 Beslispunt 1: De prioriteit van het social return beleid ligt bij het verhogen van de arbeidsparticipatie van mensen met een gemeentelijke of WSW uitkering. Indien het niet mogelijk is om een goede match te maken tussen een opdracht / opdrachtnemer en deze twee doelgroepen, komen ook andere doelgroepen in aanmerking. Verhoging van de arbeidsparticipatie van mensen met een gemeentelijke en/of WSW uitkering. De kosten voor de WSW en de gemeentelijke uitkeringen zullen afnemen / minder toenemen. Andere doelgroepen kunnen minder aan bod komen. 3. Verschillende vormen Social return kan op verschillende manieren worden vormgegeven en vind altijd plaats binnen de wettelijke kaders voor inkoop en aanbesteding (algemene beginselen, drempelwaarden voor onderhands en openbaar aanbesteden, etc). Er zijn vier manieren om invulling te geven aan social return: 1) voorkeurspositie 2) selectie- en gunningcriteria 3) contract eis 4) social return fonds Het is niet zozeer een kwestie van kiezen tussen deze vier vormen. Alle vormen kunnen (al dan niet in combinatie met elkaar) worden ingezet. Wel bestaan er (beargumenteerd) voorkeuren voor en varianten op bepaalde vormen. De in de praktijk meest voorkomende vormen zijn: voorkeurposities en de contracteis. Hieronder een overzicht van de (on)mogelijkheden Voorkeurposities Het verlenen van voorkeursposities kan alleen bij onderhands inkopen en aanbesteden. LANDER Omdat de gemeente Tiel (bestuurlijk en financieel) verbonden is via een gemeenschappelijke regeling aan LANDER, kan ze er voor kiezen om een opdracht voor te behouden aan LANDER. Men noemt dit Quasi inbesteden. LANDER voert de opdracht uit al dan niet in samenwerking met een (onder)aannemer, dienstverlener of leverancier (groenbedrijf, cateringbedrijf, etc). In de (Tielse) praktijk wordt de samenwerking met LANDER vaak geregeld via een contracteis (zie paragraaf 3.2.). In dat geval wordt de opdracht verleend aan een aannemer, dienstverlener of leverancier waarmee afspraken worden gemaakt om de opdracht in samenwerking met LANDER uit te voeren. 3

4 Het beleid van LANDER is erop gericht mensen zo veel als mogelijk te laten werken in een regulier bedrijf (al dan niet met extra begeleiding). Dit kan zowel via "quasi inbesteden" als via een contracteis worden vormgegeven. Beslispunt 2: Bij onderhandse inkoop en aanbestedingen wordt in de marktverkenningsfase expliciet overwogen een opdracht voor te behouden aan LANDER*. Mensen van LANDER krijgen op deze manier een grotere kans op arbeidsparticipatie. De inkomsten voor LANDER stijgen en dit heeft een positief effect op de bijdragen van de deelnemers waaronder de gemeente Tiel (deze dalen of stijgen minder). Het geven van een voorkeurspositie aan LANDER verkleint de kansen voor andere doelgroepen. Dit betekent o.a. minder directe en ook minder stage- en leerwerkplekken voor VMBO, VSO en MBO studenten. De kosten voor het verlenen van gemeentelijke uitkeringen worden niet direct minder, maar mogelijk op termijn. * Lander werkt met WSW'ers, maar ook met Wwb-ers die in een reïntegratie-traject zitten. Sociaal maatschappelijk ondernemen Het is bij onderhandse aanbestedingen mogelijk bedrijven uit te nodigen die zich (aantoonbaar) bewezen hebben op het gebied van sociaal maatschappelijk ondernemen. Zo beloon bedrijven die structureel werken met mensen met een (blijvende) afstand tot de arbeidsmarkt. Ook bij (Europese) openbare aanbestedingen is het mogelijk om maximaal 20% van de totale aanneemsom op deze manier onderhands aan te besteden. TNO heeft (samen met andere landelijke partijen) een prestatieladder ontwikkeld voor sociaal maatschappelijk ondernemen, waarbij bedrijven worden gecertificeerd (aspirant, certificaat A en B) en daarmee makkelijker te herkennen zijn als sociale ondernemers. Beslispunt 3: Indien mogelijk wordt bij onderhandse inkoop en aanbestedingen minimaal één (bij voorkeur regionale) ondernemer uitgenodigd die zich aantoonbaar bewezen heeft op gebied sociaal maatschappelijk ondernemen (via de TNO prestatieladder). Op deze manier vergroot je de kans op arbeidsparticipatie voor mensen met een (blijvende) afstand tot de arbeidsmarkt en een verlaging van het aantal uitkeringen. Je verkleint de pool van bedrijven die je uitnodigt voor onderhandse aanbestedingen. Dit vermindert de onderlinge concurrentie tussen bedrijven wat van invloed kan zijn op prijs en kwaliteit. 4

5 3.2. Gunning en/of selectiecriteria De inzet van gunning en/of selectie criteria is beperkt vanwege de wettelijke eis dat deze criteria betrekking moeten hebben op de opdracht zelf. Dit is in de praktijk vaak (juridisch) moeilijk hard te maken. BESO (Brabants expertise centrum voor sociaal ondernemen) raad het gebruik van selectie criteria daarom af. Gunningcriteria zijn alleen van toepassing als wordt gekozen voor gunning op basis van economisch meest voordelige inschrijving (EMVI). Potentiële opdrachtnemers maken een sociale paragraaf waarin zij aangeven zij invulling willen geven aan social return. Hieraan worden punten toegekend op basis van vooraf opgestelde criteria. Vooraf is tevens bepaald voor welk % deze punten meetellen in de totaalbeoordeling. De opdracht wordt verleend aan de aanbieder met de meeste punten. BESO adviseert om alleen te werken met gunningcriteria als de markt veel ervaring heeft met social return en de verwachting bestaat dat opdrachtnemers met goede ideeën kunnen en zullen inbrengen. In de praktijk komt het werken met gunningcriteria niet veel voor. De gemeente Rotterdam is hierop een uitzondering. Zij neemt in haar (nieuwe) beleid aanvullende (dus naast de contracteis!) gunningcriteria op voor extra s zoals het geven van een baangarantie voor minimaal 6 maanden voor x % van de geplaatste kandidaten na een proefperiode van 3 maanden, het bieden van stageplaatsen en begeleiding, etc. Beslispunt 4: Gezien de juridische bezwaren NIET werken met selectiecriteria en TERUGHOUDEND omgaan met gunningcriteria. Voorkomen van juridische risico s. Door niet (veel) te werken met gunningcriteria maak je minder gebruik van de inbreng en creativiteit van opdrachtnemers. Er kan ook niet (op deze wijze) worden gestuurd op extra s De contracteis Het percentage Veel gemeenten verplichten opdrachtnemers om boven een bepaald drempelbedrag minimaal 5% van de totale aanneemsom te besteden aan social return. Bij kapitaalintensieve opdrachten neemt men minimaal 7% tot 7,5% van de loonsom. Ook het rijk hanteert (sinds 1 juli 2011) het percentage van 5%. Uit onderzoek is gebleken dat dit NIET prijsopdrijvend werkt. Het gaat om een minimumpercentage, het kan dus ook meer zijn. De gemeente Rotterdam werkt met percentages van 5% tot 50%. Ook in de Tielse praktijk worden er bij onderhandse aanbestedingen afspraken gemaakt met bedrijven die boven de 5% liggen. Bij bepaalde 5

6 groenbestekken wordt bijvoorbeeld opgenomen dat 20% van de aanneemsom moet worden ingevuld met mensen van LANDER. Niet in alle gevallen is het mogelijk om een opdrachtnemer te verplichten om meer dan 5% in te zetten voor social return. Dit kan in strijd zijn met het proportionaliteitsbeginsel. Gezien haar sterke regionale marktpositie ligt het afbreukrisico op dit punt voor de gemeente Rotterdam (veel) lager dan voor een gemeente van de omvang van Tiel. Per bedrijfstak is de ervaring met en de bereidheid tot het inzetten van social return verschillend. Drempelbedrag De drempelbedragen verschillen behoorlijk per gemeente (Rotterdam: ,-, Maastricht: ,-, Utrecht: ,-,Amsterdam: ,-, Utrecht: ,-, Heerde: ,-). De hoogte van het drempelbedrag wordt bepaald door: 1) de ervaring met social return; 2) het ambitieniveau van de gemeente; 3) de professionaliteit van de uitvoeringsorganisatie (projectbureau, etc). Boven het drempelbedrag is social return bij inkoop en aanbesteding verplicht. Onder het drempelbedrag kunnen opdrachtgevers: o op eigen initiatief social return als verplichting opnemen in hun inkoop- en aanbestedingstrajecten; o opdrachtnemers vragen om op vrijwillige basis invulling te geven aan social return. Invulling Het is de verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer om de 5% op een goede manier in te vullen. De gemeente beoordeelt het plan van aanpak en/of helpt om deze mee op/bij te stellen. Er kunnen (vooraf) eisen worden meegegeven over de in te zetten doelgroep en welke kosten wel / niet aan de 5% mogen worden toegerekend (nader uit te werken in standaard bestekvoorwaarden). Het is van groot belang de afspraken zo SMART mogelijk te maken, opdat er later geen discussie over kan ontstaan. Als het niet mogelijk is om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten bij het uitvoeren van de opdracht zijn er misschien andere mogelijkheden om vorm te geven aan social return. Wellicht is het voor de opdrachtnemer mogelijk om social return in te zetten bij een andere opdracht. Bij leveringen kunnen er bijvoorbeeld ketenafspraken worden gemaakt. Kunnen toeleveranciers invulling geven aan social return? Bij dienstverlening is jobcarving een mogelijkheid, maar er zijn meer creatieve oplossingen te vinden. In Amsterdam verzorgt BMC bijvoorbeeld cursussen voor startende ondernemers in de bijstand. Een opdrachtnemer kan ook een (financiële) bijdrage leveren aan een organisatie die zich inzet voor (maatschappelijke) reïntegratie. Social return vraagt om goede wil en creativiteit. Dat laatste geldt ook voor de aanbestedingsstrategie van de opdrachtgever. Door bundeling van opdrachten (over afdelingen heen) is het gemakkelijker om invulling te geven aan de 5% norm. 6

7 Beslispunt 5: Voor leveringen, diensten of werken met een totale waarde van meer dan ,-* wordt minimaal 5% van de aanneemsom en bij kapitaalintensieve opdrachten minimaal 7% van de loonsom ingezet voor social return. * Het drempelbedrag is gelijk aan de Europese drempel voor leveringen en diensten. Op dit beslispunt zijn twee varianten mogelijk: Variant 1: het drempelbedrag hoger of lager vaststellen Het genoemde drempelbedrag van ,- komt landelijk het meest voor. Bij een lager bedrag worden de kansen voor social return vergroot. In de Tielse situatie is dit niet realistisch. Organisatiebreed is er nog weinig ervaring met social return en de uitvoeringsorganisatie is nog onvoldoende professioneel. Na 2 jaar kan het drempelbedrag wellicht verantwoord lager worden vastgesteld. Bij een hoger drempelbedrag laten we teveel kansen liggen. Variant 2: het minimumpercentage hoger of lager vaststellen De genoemde percentages (5 % en 7%) komen landelijk het meest voor. Gezien het proportionaliteitsbeginsel is het niet verstandig om het minimum (!) percentage hoger vast te stellen. Het percentage kan in specifieke gevallen altijd hoger worden vastgesteld (maatwerk). Een lager percentage is niet zinvol voor kleine bedragen. Het bedrag dat beschikbaar komt voor social return wordt daarmee erg laag en zet geen zoden aan de dijk. Beslispunt 6: Onder het drempelbedrag van ,- kunnen opdrachtgevers: o op eigen initiatief social return als verplichting opnemen in hun inkoop- en aanbestedingstrajecten; o opdrachtnemers vragen om op vrijwillige basis invulling te geven aan social return. Er wordt (voor en/of na de gunning) een appèl gedaan op de goede wil en creativiteit van opdrachtgevers en opdrachtnemers. Zo laat je geen kansen liggen. Extra inzet / aandacht van opdrachtgevers voor social return ook bij "kleine opdrachten Social Return fonds Van meerdere kanten is ons afgeraden om te werken met een social return fonds. Hierbij storten de verschillende opdrachtnemers standaard 5% van de aanneemsom in een fonds. Het geld uit het fonds kunnen ze terugverdienen door het in te zetten voor social return. Dit idee is gelanceerd door de stadsdeelraad Amsterdam Zuid Oost, maar is (voor zover bekend) nooit in de praktijk gebracht. De regeling is helder en eenvoudig toepasbaar. Het budget voor social return wordt altijd opgehaald, dat is het grote voordeel. 7

8 Het systeem kent echter ook een aantal grote nadelen / risico s: social return wordt afgekocht (de doelgroep wordt niet ingezet); het werkt prijsopdrijvend (opdrachtnemers zetten 5% op de gewone prijs); het fonds moet door een onafhankelijke derde partij worden beheerd (een notaris); o hieraan zijn kosten verbonden; o het is onduidelijk wat je mag doen met het geld dat in het fonds blijft zitten; Het is sterk de vraag of de gemeente een opdrachtnemer mag verplichten via inkoop en aanbesteding een bijdrage in het fonds te storten. Beslispunt 7: NIET werken met een social return fonds De voor en nadelen van het werken met een social return fonds zijn hierboven genoemd. De nadelen zijn groter dan de voordelen. Het doel van social return is het reïntegreren van mensen in het reguliere arbeidsproces. Door een directe koppeling aan een specifieke opdracht is deze kans het grootst. Alleen in de gevallen waarin deze directe koppeling niet mogelijk is, kan worden nagedacht om op een andere manier invulling te geven aan social return. 4. De uitvoering Beleid valt of staat bij de uitvoering ervan. De uitvoering van social return is onlosmakelijk verbonden met het algemene inkoop- en aanbestedingsproces en de control daarop. Op dit moment worden er plannen ontwikkeld voor een verdere professionalisering van de inkoopen aanbestedingsfunctie. Alle afspraken zullen worden vastgelegd in een handboek inkoop en aanbesteding. We lopen alvast op de zaken vooruit en gaan hier alleen in op een aantal specifieke aandachtspunten voor wat betreft social return. Uitgangspunten Bij de uitvoering van social return gelden een aantal algemene uitgangspunten: 1) Draagvlak: o Inkopers en aanbesteders (de opdrachtgevers) moeten het belang inzien van social return en zich bewust zijn van hun taak en rol in het hele proces; o Opdrachtnemers moet duidelijk zijn wat het voor hen betekent, wat het van hen vraagt en wat het hen oplevert. 2) Maatwerk: o Elke aanbesteding is anders. Maak gebruik van de creativiteit van de opdrachtnemer en houdt rekening met de omstandigheden; Kijk wat wel kan. 3) Ondersteuning: o Inkopers en aanbesteders willen zo min mogelijk last hebben van social return bij het reguliere inkoop en aanbestedingsproces; o de opdrachtnemers willen "ontzorgd" worden van bijvoorbeeld het zoeken naar geschikte kandidaten of de begeleiding op de werkvloer. Het kan ook gaan om het wegnemen van werkgeversrisico s door o.a. detachering. 8

9 Coördinator social return Op een schaal van de gemeente Tiel is het niet zinvol een projectbureau social return in te richten (analoog aan Amsterdam, Rotterdam etc). Ik stel voor te werken met een coördinator social return. De coördinator social return heeft de volgende taken: o het scannen van de inkoopjaarplannen op mogelijkheden voor social return; o het adviseren van inkopers en aanbesteders tijdens de verschillende fasen van het inkoop/aanbestedingsproces over de concrete invulling van social return; o bij het opstellen van de contracteisen voor social return; o bij het beoordelen van / meedenken over de invulling van een plan van aanpak; o bij het niet nakomen van afspraken over social return; o het coördineren van de contacten met het WAPR over matching, plaatsing en functioneren van kandidaten; o het monitoren en evalueren van de uitvoering van social return op twee niveaus: o per inkoop en aanbestedingstraject; o jaarlijks voor alle trajecten samen (rapportage); o het (blijven) communiceren over social return met alle betrokken (intern en extern) om draagvlak te verwerven (creëren draagvlak). De coördinator social return trekt daarbij zo veel mogelijk samen op met de algemene inkoopadviseur. De coördinator social return is creatief, heeft doorzettingsvermogen, is communicatief vaardig en daadkrachting. Hij heeft voldoende kennis van het werkveld van inkoop- en aanbestedingen (om een goede gesprekspartner te kunnen zijn van opdrachtgevers en opdrachtnemers) en dat van de re-integratie (om een goede gesprekspartner te zijn van het WAPR, de casemanagers, LANDER, etc). Voor een gemeente als Tiel gaat het naar inschatting om ongeveer 8 tot 16 uur per week. De kosten hiervoor liggen tussen de ,- en ,- per jaar (= salariskosten inclusief overhead). Elke uitplaatsing (voor één jaar) levert de gemeente zo n ,- op. Het plaatsen van ongeveer 1,5 tot 2,5 mensen met een WWB uitkering voor één jaar is dus al voldoende om de extra kosten te compenseren. In de Tielse situatie is het logisch om de externe contacten met werkgevers neer te leggen bij het WAPR. Onlangs is het takenpakket van het WAPR uitgebreid en behoort het matchen van kandidaten uit de verschillende doelgroepen daarbij. De begeleiding (eventueel tot op de werkvloer) van de kandidaten wordt ingevuld door de organisatie die de kandidaat aanlevert. Dit kan een casemanager zijn van de afdeling WIZ, LANDER, een ROC, etc. 9

10 Beslispunt 8: Stel een coördinator social return aan voor 8 tot 16 uur per week. Beleg de werkgeverscontacten voor matching, plaatsing en functionering van kandidaten bij het WAPR. Een coördinator social return is noodzakelijk als drijvende kracht en alles met elkaar te verbinden. In de Tielse situatie is het logisch om de externe contacten met werkgevers over de matching van kandidaten bij het WAPR te leggen. Dit ligt in het verlengde van hun huidige taak. Er zijn (extra) kosten verbonden aan de uren van de coördinatie social return. Deze wegen echter op tegen de verwachte baten. Sancties Goede monitoring van afspraken, dossieropbouw en tussentijdse communicatie met opdrachtnemers moet voorkomen dat afspraken niet worden nagekomen. In elk contract wordt een boeteclausule opgenomen voor het niet nakomen van afspraken over social return. In Amsterdam werkt men met een boette van 2 x het geldbedrag dat staat voor de 5% (= 10 % van de aanneemsom). De boette moet hoog genoeg zijn om een prikkel te geven de afspraken daadwerkelijk uit te voeren. Voorkomen moet worden dat opdrachtnemers social return willen afkopen. De boeteclausule is een noodmaatregel. Beter is het om te kijken of de opdrachtnemer alsnog aan zijn verplichting kan voldoen. Als dat niet lukt, kan het contract ook ontbonden worden. De opdrachtnemer heeft immers niet aan zijn contractverplichtingen voldaan. De rest van de opdracht wordt aan een ander gegund met wie opnieuw afspraken worden gemaakt over social return. 5. Monitoring en evaluatie De raad en het college worden jaarlijks via de jaarrekening (paragraaf bedrijfvoering) op de hoogte gehouden van de resultaten op gebied van social return. In ieder geval wordt in beeld gebracht: 1) Het aantal en % aanbestedingen met en zonder social return naar soort aanbesteding (leveringen, diensten en werken); 2) Het aantal en % aanbestedingen met social return naar aanbestedingsvorm (quasi inbesteden / contracteis); 3) De totale potentiële, gerealiseerde en ingevulde omzet van social return uitgedrukt in euro s; 4) Het aantal personen dat geplaatst is: o naar doelgroep (soort uitkering); o naar plaatsingsduur (korter of langer dan 6 maanden); o naar soort plaatsing (leerwerkplek, stage, detachering, etc); 5) Het aantal personen dat duurzaam is uitgestroomd en de opbrengst daarvan in euro s; 10

11 6) De kosten voor de uitvoering van social return in euro s (coördinatie, WAPR, etc). Daarnaast is het belangrijk om de ervaringen van alle direct betrokkenen zoals de inkopers en aanbesteders, de opdrachtnemers, de coördinator social return, de inkoopcoördinator, de geplaatste kandidaten, het WAPR en anderen jaarlijks te bespreken. Randvoorwaarde Het maken van de jaarlijkse rapportages over social return is alleen mogelijk als het algemene inkoop en aanbestedingsproces en de control daarop goed is georganiseerd. Zonder een sluitende administratie / registratie van gegevens kunnen er geen analyses gemaakt worden. Beslispunt 9: De coördinator social return maakt ieder jaar een rapportage social return voor wat betreft de effectiviteit (kwantitatief) en bespreek jaarlijks het uitvoeringsproces met alle betrokkenen (kwalitatief). Evalueer het social return beleid na 2 jaar. Zo wordt de Plan Do Check Act cyclus rondgemaakt en kan er zo nodig worden bijgestuurd. Het maken van de rapportage kost tijd en geld. Sandra Reijmer 31 mei 2012 CS 11