Broodje Politiek Lokaal en Sociaal aanbesteden wat kan - wat mag. Gaby Hoof Senior adviseur TenderCoach

Transcriptie

1 Broodje Politiek Lokaal en Sociaal aanbesteden wat kan - wat mag Gaby Hoof Senior adviseur TenderCoach

2 Introductie TenderCoach Adviseren, coachen en trainen ondernemers: Begeleiding van ondernemers bij individuele aanbestedingen; Coaching ondernemers; Trainingen: open inschrijving en maatwerk; Analyses: marktanalyses, past performance etc.; Samenwerking brancheorganisaties (helpdesk). Lobby en informatieoverdracht richting aanbesteders: Ambassadeur MKB Nederland voor de regio, Taskforce aanbesteden Gemeente Den Haag, Commissie van Aanbestedingsexperts,Samenwerking PIANOo Training voor aanbestedende diensten

3 Vandaag Lokaal aanbesteden Gemeente Vlaardingen Huidige mogelijkheden Social Return on Investment Gemeente Vlaardingen Huidige mogelijkheden Tot slot Nieuwe Europese Richtlijnen Lokaal en sociaal een natuurlijk verband

4 Lokaal: Inkoopbeleid Aanbestedingsbeleid gemeente Vlaardingen Oog voor de lokale economie, zonder dat dit tot enigerlei vorm van discriminatie leidt. Bij meervoudig onderhandse aanbesteding minimaal één kandidaat buiten Vlaardingen. Andere kandidaten kunnen uit Vlaardingen afkomstig zijn. Oog voor het MkB. Streeft ernaar 30 procent van de het aantal opdrachten aan MkB te gunnen. Drempelbedragen Werken proportioneel Leveringen/diensten proportioneel enkelvoudig < < < < meervoudig < <1,5 - < < miljoen drempel nationaal <drempel <drempel <drempel < drempel Europees >drempel >drempel >drempel >drempel

5 Lokaal: meervoudig onderhandse procedure Meest geschikte procedure om betrokkenheid lokaal/mkb te vergroten. Ruimte om vaker MOA aan te besteden Geen grensoverschrijdend belang Bovengrens voor MOA lager dan wettelijk voorgeschreven Veel gemeenten hebben nationale procedure voor leveringen en diensten afgeschaft en gebruiken onder drempel alleen MOA. Gemeente moet wel kunnen motiveren waarom procedure wordt gekozen Eisen MOA Basisbeginselen: non-discriminatie, gelijke behandeling, transparantie en proportionaliteit 3-5 partijen uitnodigen Keuze op objectieve gronden Werkwijzen Eenmalige opdracht Raamcontract Groslijsten

6 Lokaal: groslijsten Geschikt voor repeterende inkopen Per sector, vakgebied of inkooppakket een lijst met geïnteresseerde ondernemers. Ondernemers attenderen door aankondiging of advertentie. Gemeente mag natuurlijk (lokale) ondernemers wijzen op de groslijsten. Registreren op gemeente webite. Maximaal aantal op de lijst afhankelijk van aantal opdrachten. Vuistregel ondernemer wordt gemiddeld 2 keer per jaar uitgenodigd Overige geinteresseerden op wachtlijst. Bij opdracht verschillende manieren om partijen te selecteren Loting, ranking etc. Relatief korte termijnen en dus goede vervanging (grotere)raamcontracten (die Europees moeten worden aanbesteed)

7 Lokaal: overige maatregelen Dialoog Vermijd (onbedoelde) drempels, zoals: financiële geschiktheidseisen; referentie-eisen; administratieve lasten; gunningcriteria; en Uitvoeringsvoorwaarden (zoals de 5% regeling).

8 Lokaal: case Administratieve lasten Bij een MOA bepaalt de ABD zelf welke partijen zij uitnodigt, waarmee (een deel van) de selectiefase in principe al heeft plaatsgevonden. Toch stellen ABD nog vaak verschillende geschiktheidseisen. Case juridische diensten: voor één aanbesteding moesten inschrijvers de volgende documenten aanleveren om zijn geschiktheid aan te tonen: Eigen Verklaring Verklaring bestuurder omtrent rechtmatigheid inschrijving Gedragsverklaring aanbesteden Verklaring betalingsgedrag nakoming fiscale verplichtingen Verklaring keten- en inlenersaansprakelijkheid Verklaring financiële en economische draagkracht Bewijs van verzekering voor aansprakelijkheid Holding-/concernverklaring Verklaring hoofdelijke aansprakelijkheid Referenties (3 kerncompetenties) Bewijs lidmaatschap van de orde van Advocaten Verklaring technische bekwaamheid derden Verklaring kwaliteitszorg, ISO of gelijkwaardig Inschrijving in het nationale-/handelsregister Conformiteitenverklaring Verklaring overige eisen

9 Sociaal: Inkoopbeleid Inkoop vindt op maatschappelijke wijze plaats Hierbij spelen onderwerpen als arbeidsreintegratie, arbeidsomstandigheden en indien passend social return. ( ) Social Return on Investment De gemeente heeft vastgesteld dat social return dient te worden toegepast op alle aanbestedingen voor werken vanaf en op alle aanbestedingen voor leveringen en diensten vanaf Dus niet voor MOA? Praktische uitvoering: gemeente legt opdrachtgever 5% eis op.

10 Sociaal: case SRoI Social return criteria vormen vaak een struikelblok voor kleine ondernemers. CASE postbezorging: voor lokale postbezorging van een gemeente moest een inschrijver een uitgebreid social return plan opstellen, dat als kwalitatief gunningcriterium voor 25 procent meetelde in de eindscore. Echter: Inschrijver was een familiebedrijf. Familie/directeuren/eigenaars bezorgden zelf de huis-aan-huis-post. Voor opdracht was geen extra capaciteit nodig. Bovendien zou het inhuren van mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt in eerste instantie betekenen dat een deel van de bestaande capaciteit moest worden aangewend voor op- en begeleiding. Uitkomst: prima gescoord met een mooi verhaal over intenties en mogelijkheden als de situatie het toelaat etc. Met als laatste alternatief het gratis bezorgen van post van het Werkplein. Dit laatste is natuurlijk realistische oplossing.

11 Sociaal: mogelijkheden aanbesteding 1. Bij het vaststellen van de eisen van een opdracht; Bijvoorbeeld: rekening houden met voorzieningen voor mensen met een beperking bij ontwerp van een gebouw 2. Bij de selectie van leveranciers, dienstverleners of aannemers; Met name betrekking op wetgeving (ILO en afdragen sociale lasten) 3. Bij het gunnen van de opdracht; Voorbeeld: het bieden van een percentage inzet social return boven het minimum Voorbeeld: bij aanbesteding voor scholen het beschrijven van een plan om stagaires aan te nemen en te begeleiden. 4. In de uitvoeringsbepalingen in het contract. Contractuele voorwaarden bij uitvoering van de opdracht Voorbeeld: 5% regeling

12 Sociaal: gunningcriteria Ondernemers kunnen zich onderscheiden met een goed en creatief plan. Meest geschikt met het oog op co-creatie en partnerschap echter Bij Europese aanbestedingen moet de uitvraag direct verband houden met de uit te voeren opdracht. Dus ondersteuning algemene sociaal beleid is vooralsnog niet mogelijk. Voor MOA gelden veel minder beperkingen Meer mogelijkheden om Social Return als gunningscriterium te gebruiken Voorwaarde dat criteria niet discriminerend, transparant en proportioneel zijn

13 Sociaal: bijzondere uitvoeringsvoorwaarden Opgelegde minimumeisen, geen sprake van partnerschap Voor uitvoeringsvoorwaarden geldt directe relatie niet, zodat social return ook bij bijvoorbeeld andere projecten kan worden ingezet. Hierbij geldt slechts dat zij moeten voldoen aan de basisbeginselen: nondiscriminatie, gelijke behandeling, transparantie, en proportionaliteit Vaak snel gekozen voor 5% regeling, maar ook andere mogelijkheden

14 Sociaal: alternatieven binnen 5% regeling Leverancier neemt kandidaat in dienst; Werkzoekende, arbeidsgehandicapte wordt gedetacheerd aan leverancier; Uitbesteding van werk aan SW-bedrijf; Leerling/ stageplekken, werken en leren (BBL) ; Projectmatige trajecten; Opdrachtgever en nemer bepalen compensatieregeling.

15 Nieuwe Europese Richtlijnen Geharmoniseerd in 2016 Nieuwe Europese Richtlijnen verruimen mogelijkheden voor lokale overheden om zelf procedures te kiezen Nieuwe Europese Richtlijnen verruimen mogelijkheden voor Social Return Dit betekent niet dat we moeten afwachten. Ook nu zijn er voldoende mogelijkheden om beide thema s samen en gezamenlijk op te pakken. 1. Samen: in dialoog en partnerschap gemeente en IKV 2. Gezamenlijk: natuurlijke correlatie tussen lokaal en sociaal.

16 Tot slot Conclusie: Over het algemeen is een lokale partij het best in staat (en gemotiveerd) om de gemeente te helpen bij het realiseren van haar (lokale) sociale doelstellingen. MOA-regelgeving biedt meer mogelijkheden voor invulling sociale doelstelling, let daarbij wel op omvang van de opdracht (proportionaliteit) en gelijke behandeling van niet-lokale partijen. Het inkoopbeleid van de gemeente gebruikt niet alle ruimte voor MOA

17 Tijd voor een constructieve discussie! Heeft u nog vragen? Gaby Hoof gaby@tendercoach.nl