lsolatieboxen met of zonder sluis?

Transcriptie

1 lsolaieboxen me of zonder sluis? Modelonderzoek naar he risico voor kruisinfecies bij verschillende bouwkundige onwerpen voor een medium-care verpleegafdeling in he Wilhelmina Kinderziekenhuis e Urech SOLATON ROOMS WTH OR WTHOUT ARLOCKS? A model survey on he risk of cross conaminaion in various archiecural designs for a medium-care nursing deparmen in he Wilhelmina Child Hospial, Urech, The Neherlands. ng. Ph.J. Ham* r. A.D. Lemaire" Samenvaing Voor de nieuwbouw van he Wilhelmina Kinderziekenhuls e Urech werd een onderzoek gedaan naar he besmeingsrlsico in een medium-care verpleegafdellng bij he al of nie oepassen van slulzen. Me behulp van een venllalemodel en een wee dimenslonaal sromlngsmodel werd aangeoond da dl zonder sluls voldoende kan worden beperk door n de gang he venilalevoud e verhogen, de verblljfsduur van de paien e beperken en de luch via lijnroosers boven de deuren oe e voeren. lnleiding n de nieuwbouw van he Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ) e Urech zullen 3 medium care verpleegafdelingen warden ingerich me elk 12 isolaiekamers voor normale isolaie. He beref hierbij paienen me een (mogelijk) verhoogd infecierisico of (mogelijk) infecueuze paienen. Volgens he Programma van Eisen (PVE) Academische Ziekenhuizen dienen zulke boxen e warden uigevoerd me sluizen. He WKZ vraag zich af of he ui oogpun van besmeingsrisico is oegesaan de boxen zonder sluis ui e voeren en welke exra luchechnische maaregelen daarvoor nodig zijn. De argumenen om bij voorkeur geen sluis oe e passen zijn: - Er word een aanzienlijke ruimebesparing bereik; - De bouwkosen warden gereduceerd; - Alie boxen zijn uniform; - De paien zal zich minder geysoleerd voelen; - Een sluis vorm een opische barriere; - Me di syseem da in he huidige gebouw word oegepas zijn goede ervaringen opgedaan waarbij vrijwel geen kruisinfecies warden geconsaeerd. Om een vergelijking mogelijk e maken van he infecierisico bij he al of nie oepassen van een sluis werd door de afd. Binnenmilieu, Bouwfysica en lnsallaies van TNO BOUW in opdrach van he WKZ een vooronderzoek uigevoerd me behulp van een venilaiemodel. n di model werd voor de beide plaegronden nagegaan hoe de verspreiding van kiemen plaasvind wanneer een zekere rouing van een nieuwe paien en van he personeel door de afdeling word aangenomen. Laer vond een aanvullend onderzoek plaas om e komen o een concree onwerp van he luchsyseem. Gebruik makend van een weedimensionaal sromingsmodel werd bepaald da he besmeingsrisico nog verder kan worden verkleind door oepassing van lijnroosers in de gangen voor de oevoer van verse luch. Summary For a medium-care nursing deparmen He vooronderzoek plaegrond me en zonder oepassing n a new chlldrens hospial in Urech, He vooronderzoek me he venilaiemo van een sluis. De uigangspunen hierbij The Neherlands, an invesigaion was del voor kiemconcenraies werd in wee zijn vrij ongunsig gekozen om aan e carried ou o compare he nfecion fasen uigevoerd: onen welke facoren serk van invloed risks wih and wihou air locks. zijn op de verspreiding van kiemen. Compuer simulaion poined ou ha Fase 1: using no air lock is accepable by raising Als eerse orienaie werd een vergelijhe Fase 2: venilaion rae and limiing he kend onderzoek uigevoerd naar een Hierbij werd voor de siuaie zonder remaining ime of he paien in he sluis aangeoond da de verspreiding corridor. Furher reducion can be van kiemen laag gehouden kan worden brough ou by using line grids above door een aanal exra maaregelen. De he room doors for he supply of air in TNO-BOUW, afdeling Binnenmilieu, e nemen maaregelen werden in overleg he corridor. Bouwfysica en insallaies me he WKZ gekozen. KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember) 269

2 Uigangspunen blj de modelvorming Doorda di deel van he onderzoek plaasvond in een sadium da nog geen concree bouwkundige gegevens bekend waren werd uigegaan van de bouwkundige voorzieningen zoals deze in he Programma van Eisen (PVE) voor Academische Ziekenhuizen (1), (Kinderverpleging code 1.11) zijn aangegeven: - Bij de concenraieberekeningen is uigegaan van een afgife van kiemdragende deeljes door de paien van 2000 KVE per minuu. Di geal is wellich discuabel maar voor de berekeningsresulaen is deze aanname nie van groo belang omda de e berekenen verdunning in feie onafhankelijk is van de bronserke. Nadere gegevens over de afgife van kiem- lsolalekamer afmeingen lxbxh 4,6 x 2,6 x 2,7 = 32 ml klimaacode: 5Ua d.w.z.: venileren me 100% buienluch, venilaievoud 5, een niveau onderdruk. luchoevoer 160 ml/h deurbreede 1,20 m sluis afmeingen lxbxh 1,4 x 2,6 x 2,7 = 10ml klimaacode 8Xaa d.w.z.: venileren me 100% reourluch (ui andere verrekken), venilaievoud 8, wee drukniveaus onderdruk deurbreede 1,20 m Gang De gang word nie behandeld in he PVE. n verband me he beddenranspor word uigegaan van een breede van de gang van 2,4 m. afmeingen over drie kamers lxbxh= 2,6 x 2,4 x 2,7 = 17 ml Overige uigangspunen - Wanneer een paien me een infecueuze zieke naar een van de boxen word gebrach zal de concenraie van kiemdragende deeljes nie overal in de gang gelijk zijn omda zich over de gehele ganglenge afwisselend oe- en evenueel afvoerroosers zullen bevinden. Bij de modelvorming is er daarom vanui gegaan da voor de berekening van de concenraie in de gang slechs een gangdeel moe warden beschouwd er lenge van 3 boxen (inhoud 3 x 17 = 51 ml). n he model word verder aangenomen da er in di gangdeel volledige menging van luch plaasvind. - Om een bewuse sromingsriching door de deurkieren e handhaven moe bij oepassing van een sluis worden uigegaan van een luchranspor van minimaal 90 ml/h per deur. Hierui volg da he venilaievoud in de gang nie lager gekozen kan worden dan: 3 x = 5,3. n de siuaie zonder sluizen word een venilaievoud van 10 aangehouden. dragende deeljes door paienen me een besmeelijke zieke zijn bij he WKZ nie bekend. Verder is aangenomen da de verspreiding van KVEs uisluiend door venilaie plaasvind. - Bij de concenraieberekeningen is verder uigegaan van een emperauurverschil over een geopende deur van 1 K. Door deze aanname zal er in he model bij een geopende deur een wederzijdse luchuiwisseling ussen de beide verrekken plaasvinden van ca 500 m 3 /h. - Bij de concenraieberekeningen is in fase 1 van de volgende rouing van paien en personeel uigegaan: me sluis (zie figuur 1) ijd aciviei paien kom de gang in, overige deuren dich deur sluis 2 word geopend en blijf 30 sec. open, daarna gaa deur kamer 2 gedurende 30 sec. open beide deuren van sluis 1 worden geopend en de paien word naar kamer 1 gebrach; na 30 sec. gaan beide deuren dich deur sluis 2 word geopend en blijf 30 sec. open, daarna gaa deur kamer 2 gedurende 30 sec. open deur sluis 1 word geopend en blijf 30 sec. open. daarna gaa deur kamer 1 gedurende 30 sec. open zonder sluis (zie figuur 2) ijd aciviei paien kom de gang in, overige deuren dich deur kamer 2 word! geopend en blijf 30 sec. open deur kamer 1 word geopend en paien word! binnen gebrach; deur blijf 30 sec open deur kamer 2 word geopend en blijf 30 sec. open deur kamer 1 word geopend en blijf 30 sec. open Berekeningsresulaen Fase 1 n de figuren 1 en 2 zijn de onwerpcundiies voor de beide varianen van de plaegrond weergegeven. Via een gemeenschappelijk leidingne word per kamer 160 m 3 /h oegevoerd. Bij he syseem me sluis (figuur 1) word deze luch ezamen me de ui de gang oversromende luch (90 m 3 /h) via de sluis afgevoerd die hierdoor zowel en opziche van de gang als en opziche van de kamer een onderdruk verkrijg. n de gang word per 3 kamers 270 m 3 /h oegevoerd. He drukniveau in de gang is lager geseld dan in de res van he ziekenhuis. Hiermee word een exra beveiliging verkregen legen he verspreiden van luch vanui de isolaie-afdeling naar andere delen van he ziekenhuis. He vanui he ziekenhuis naar de gang oversromende luchdebie kan in mindering warden gebrach op de oevoer in de gang. Bij he syseem zonder sluis (figuur 2) word per kamer 250 m 3 /h afgezogen om een onderdruk van de kamer en opziche van de gang e bewerkselligen. n de gang is een hoger venilaievoud (he aanal luchwisselingen per uur) bewerkselligd door en opziche van de siuaie me sluis exra luch oe-en af e voeren. Hierdoor word een serkere verdunning van evenueel aanwezige kiemen in de gang nagesreefd. Voor he drukniveau in de gang geld hezelfde als voor de siuaie me sluis. He vanui he ziekenhuis oversromende luchdebie kan in mindering warden gebrach op de luchoevoer in de gang me behoud van hezelfde venilaievoud. Ui de figuren 1 en 2 is af e leiden da bij he syseem zonder sluizen in oaal meer luch (990 m 3 /h) word verbruik 270 KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember)

3 G G kamer 1 kamer 2 G , so 0 0. sluis 1 sluis 2 29) 90 -@ gang G) sluis Luchranspor in m3/h (20 Drukniveau in Pa Figuur 1. Onwerpsiuaie me sluizen (fase 1) kamer 1 kamer 2 0 kamer , gang G) Luchranspor in m3/h (20 Drukniveau in Pa Figuur 2. Onwerpsiuaie zonder slulzen (fase 1) KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember) 271

4 () E > r , v,_.,,...--ah= 12:00,,/,,,,,,, ; ;, ;,,,"",",,// 1/ / / - ang amer kamer k amer sluls ,,,_-- -,, /\ / - i 12: ls 12 :30 12:45 13:00 -.ljd Cur-en) Flguur 3a. Berekend concenralever/oop voor onwerp me sluls (fbse 1) gang amer 1 kamer 2 kamer 3 sluls l > e > r i j i i i r 0 / )! ; :00 12: 15 12:30 12:45 13: jd Cur-en) Flguur 3b. Als flguur 311, mer andere schaal 272 KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember)

5 ang kamer amer k amer Cf) e w > l / / /,/,/,/ ",,,," \,_., : 15 12:30 12: 45 -ljd Curen) 13:00 Figuur 4a. Berekend concenraieverloop voor onwerp zonder sluis (fase 1) gang Kamer 1 kamer kamer 3 60 Cf) e 40 l 20 12: 15 12:30 12:45 -jd Curen) 13:00 Figuur 4b. As figuur 4a, me andere schaal KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember) 273

6 dan bij he syseem me sluizen (750 m 3 /h), hegeen consequenies heef voor de kanaalafmeingen en he energiegebruik. n de figuren 3a en 4a zijn de berekende kiemconcenraieverlopen weergegeven voor de siuaies me en zonder sluis. n de figuren 3b en 4b zijn dezelfde resulaen weergegeven me een andere schaal voor de y-as. Er blijk he volgende: - Door he lagere venilaievoud in de gang bereik de gangconcenraie een hogere waarde bij oepassing van sluizen. Bij oepassing van sluizen dringen geen kiemen door o in kamer 3 waar de deuren seeds gesloen blijven. Bij he syseem zonder sluizen reed di wel op. n kamer 1, waar de besmee paien word verpleegd, bereik de kiemconcenraie door he hogere venilaievoud bij he syseem zonder sluizen een lagere waarde dan bij he syseem me sluizen. Ook word hierbij de eindwaarde sneller bereik. Wanneer he personeel zich naar kamer 2 begeef erwijl een nieuwe paien zich in de gang bevind, zullen bij beide sysemen kiemen vanui de gang in deze kamer doordringen. De concenraie bij oepassing van sluizen blijf echer ongeveer 3 maal zo laag als bij he syseem zonder sluizen. - Wanneer om u he personeel kamer 1 verlaa zal in beide gevallen de concenraie in de gang opnieuw oenemen. Bij he syseem zonder sluizen resuleer di evens in een concenraiesijging in de overige paienenkamers. Bij he syseem zonder sluizen reed geen uiwisseling op zolang de deuren gesloen blijven. Fase 2 n figuur 5 is de onwerpsiuaie gegeven van he syseem zonder sluizen, waarbij is uigegaan van beer sluiende kamerdeuren. Doorda nu minder luch vanui de gang naar de kamers oversroom moe in de gang meer luch worden afgevoerd voor handhaving van hezelfde venilaievoud. He venilaievoud in de kamers neem af doorda er minder luch word afgevoerd. Bij de concenraieberekeningen is evens uigegaan van een ander ijdschema voor de rouing waarbij word aangenomen da de verblijfsduur van de paien in de gang en de ijdsduur da deuren geopend blijven door een goede discipline serk kunnen worden bekor: ijd aciviei paien kom de gang in, overige deuren dich deur kamer 2 word geopend en blijf 10 sec. open deur kamer 1 word geopend en paien word binnen gebrach; deur blijf 10 sec open deur kamer 2 word geopend en blijf 10 sec. open deur kamer 1 word geopend en blijf 10 sec. open n de figuren 6a en 6b zijn de berekeningsresulaen voor deze siuaie weergegeven. Vergelijking me de figuren 4a en 4b leer he volgende: - De korere verblijfsduur van de paien: in de gang heef o gevolg da de concenraie in de gang aanzienlijk lager blijf. De concenraie in kamer 3, waar de deur seeds gesloen blijf, loop! bij de aangenomen uigangspunen slechs op o ruim 2 KVE/m 3 wanneer een nieuwe pain over de gang word vervoerd. De concenraie in kamer 2 waar de deur wee maal word! geopend erwijl kamer 1 kamer 2 kamer Luchranspor in m3h (20 Drukniveau in Pa Figuur 5. Onwerpsiuaie zonder slulzen me beer sluiende deuren (fase 2) 274 KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember)

7 = gang Kamer - - kamer k ame r (") E w > v: :00,,,,,,,/,,, /, " " " 12: l 12: 30 12:45 13;00 -ijd (uren) Figuur 6a. Berekend concenrafeverloop voor onwerp zonder sluis (fase 2) 40 = gang Kamer ---- kamer = k ame r 3 (") E w > 20 12: 15 12:30 12:45 13:00 -i jd (uren) Figuur 6b. Als flguur 6a, me andere schaa/ KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember) 275

8 de paien nog op de gang verblijf, sijg nie verder dan o 3 KVE/m 3 Deze waarde is lager dan in figuur 3b waar deze concenraie ondcj.nks de aanwezigheid van sluizen, door een nonchalaner gebruiksparoon oploop o ca 15 KVE/m 3. Conclusies ul he vooronderzoek Ui he vooronderzoek blijk da een syseem zonder sluizen accepabel is wanneer aan de volgende crieria word voldaan: - Er dien groe aandach e warden geschonken aan de luchdichheid van de gevels en de scheidingswanden ussen de isolaiekamers. lndien de scheidingswanden me dubbele glaspanelen warden uigevoerd word een exra bescherming verkregen door de spouw ussen de ramen op he drukniveau van de gang e brengen. - Verhoging van he venilaievoud in de gang beeken een verlagi,ng van de kiemconcenraie in de gang en dus van de ui de gang naar de paienenkamers oversromende luch. Verhogi ng van he venilaievoud beeken evens da de concenraie sneller afneem. - De verblijfsduur van een besmee paien in de gang dien o een minimum beperk e blijven, de deur dien zo snel mogelijk na he binnenbrengen in de isolaiekamer e warden gesloen. - Ook bij he bereden of verlaen van de overige isolaiekamers dienen de deuren zo kor mogelijk geopend e blijven omda er ook dan luchuiwisseling me de gang plaasvind. - He beer sluiend maken van de deuren verlaag de luchuiwisseling ussen de gang en de paienenkamers, alhans bij gesloen deuren. Aangezien bij he openen van de deuren och een zekere uiwisseling van luch me de gang zal plaasvinden is he nie nodig ui e gaan van zeer goed sluiende deuren. Toepassing van zeer goed sluiende deuren verhoog evens he risico van luchuiwisseling via evenueel aanwezige kieren in de scheidingswanden omda de drukverschillen ussen de kamers onderling serk kunnen varieren ijdens he openen van de deuren. Luchuiwisseling via he gemeenschappelijk kanalensyseem is dan ook nie ondenkbaar. - De luchuiwisseling bij geopende deur is o.a. afhankelijk van he opredende emperauurverschil over de deur. Een goede emperauurregeling is daarom een vereise. Aanvullend onderzoek naar de gangvenilaie n figuur 7 is de plaegrond van een der medium-care-afdelingen weergegeven zoals deze definiief zal warden uigevoerd. De maavoering sem nie geheel overeen me de uigangspunen in he vooronderzoek; zo is de deurbreede vasgeseld op 1,10 m, erwijl hiervoar in he vooronderzoek 1,20 m was aangehouden. Me behulp van een venilaiemodel werd de gewense drukhierarchie hiervoor bepaald zoals in de. plaegrond is aangegeven. Er val af e leiden da de gang nie overal dezelfde breede heef en ook nie alleen langs paienenkamers is gesiueerd. He gevolg hiervan is da he handhaven van een venilaievoud van 10 in de gehele gang o een aale luchaevaer van 6700 m 3 /h zou leiden. He is echer nie noodzakelijk he vereise venilaievoud van 10 voor de gehele gang e laen gelden waarvoor de volgende argumenen gelden: - n he voorgaande werd reeds geseld da bij de modelberekeningen werd uigegaan van een plaaselijk verhoagde concenraie in de omgeving waar de paien zich bevind en da daar dan ook plaaselijk he hoge venilaievoud moe heersen. n verband me vermindering van he infeciegevaar kan ervan warden uigegaan da seeds slechs een paien (zo snel mogelijk) naar de isolaiebax zal warden geransporeerd. De e verwachen kiemconcenraie zal daarar:n seeds lager zijn naarmae de afsand o deze paien graer word. - Verder is aangenomen da alleen besmeingsgevaar voor andere Q) Q) Q)..jQ_ luchranspor in m 3 /h (20 drukniveau in Pa 18J mogelijke plaas voor afvoerrooser Figuur 7. Plaegrond me drukhierarchfe 276 KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember)

9 paienen en nie voor he verplegend personeel of bezoekers aanwezig is, zoda dezelfde eis nie hoef e warden geseld voor ganggedeelen die verder van de boxen zijn verwijderd. Er kan dan ook warden volsaan me handhaving van he hoge venilaievoud alleen in die ganggedeelen waar zich de een- en vierbedskamers bevinden. Door nu de luchoevoer alleen e laen plaasvinden in deze ganggedeelen en de afvoer alleen in de zijgangen word bovendien een dwarsvenilaie bewerkselligd waardoor he besmeingsrisico verder word verminderd. Ook voor de zijgangen kan dan warden geseld da he venilaievoud hoog is omda de aangevoerde luch, wanneer de paien zich in de zijgang bevind, geen kiemen beva en derhalve als schoon kan warden opgeva. n figuur 7 is aangegeven in welk ganggedeele de luchoevoer kan plaasvinden. Uigaande van een plafondhooge van 2.4 m en een venilaievoud van 10 kom men op een oale luchqevoer van ca 3200 m 3 /h voor 16 pail3nenkamers. Voor een ganggedeele per 3 paienenkamers kom di neer op 600 m 3 /h, erwijl hiervoor in he vooronderzoek 510 m 3 /h was aangehouden. He werd nie nodig geach hiervoor de concenraieberekeningen opnieuw ui e voeren. Als uikoms van de drukhierarchieberekening is in figuur 7 evens aangegeven welke luchransporen door deurkieren in rekening moeen warden gebrach. Voor de oale luchafvoer in de zijgangen kom men dan op 2372 m 3 /h. Onderzoek naar de wijze van luchoevoer in de gang Algemeen Een andere maaregel die nog kan warden overwogen om he besmeingsrisico verder e verkleinen is de wijze waarop de luch in de gang bij de verpleegkamers word oegevoerd. Bij de modelberekeningen is van volledige menging van luch in he beschouwde ganggedeele uigegaan. Via de aanwezige deurkier sroom deze gemengde gangluch langs de vloer gedeelelijk over naar de paienenkamers. Door de luchoevoer echer gerich langs de deur e laen plaasvinden kan wellich een groere verdunning warden verkregen waardoor de naar de paienenkamer oversromende luch nag minder kiemen beva. n di verband word gedach aan een boven de deur aangebrache spleevormige luchoevoeropening (lijnrooser) er plaase van de deur. Om he effec hiervan e onderzoeken werd gebruik gemaak van he sromingsprogramma WSH30. Me di programma is he mogelijk een driedimensionaal sromingsparoon in een ruime e berekenen. 8 g !5 16,, , S " 10 ll e ; ,., e g Figuur 8. Rekenrooser me 43 x 31 eel/en KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember) 277

10 n di geval werd echer besloen er orienaie slechs een vereenvoudigde berekeningswijze oe e passen waarbij de sroming in een wee-dimensiona\e doorsnede van de gang werd bekeken. Geomerie en randvoorwaarden Bij de 2D-benadering word! een gangdoorsnede beschouwd er breede van een deur (1,10 m). De linkerzijde van de gang word! begrensd door een muur en aan de recherzijde bevind zich de deur van de isolaiekamer. n he plafond bevind zich over de gehele breede een lijnrooser me een kierbreede van 10 mm op een afsand van 0,30 m vanaf de deur. Vanui di lijnrooser word 100 m/h verse luch schuin omlaag in de riching van de deur oegevoerd. Hiervan word 55 m/h elders in de gang afgevoerd erwijl er 45 m/h via de deurkier naar de paienenkamer oversroom. De kiemconcenraie word berekend voor een besmeingsbron die zich op 1,05 m hooge in he midden van de gang bevind. De uiblaassnelheid in he lijnrooser bedraag 2,4 m/s. Tussen de deur en de vloer bevind zich een kier van 5 mm. Door de lijnroosers e verlengen o 2 maa\ de deurbreede word aan de eis voor oevoer van 200 m 3 /h per kamer voldaan. Er is aangenomen da de verspreiding van KVEs uisluiend plaasvind door luchbewegingen. blijk 1,76 e bedragen. Oa deze waarde hoger dan 1 uival is e verklaren ui he fei da de inhouden van de gebieden me hoge concenraie door he verschil in opredende luchsnelheden graer zijn dan de gebieden me lage concenraie. n de oevoer en afvoer reden de volgende gemiddelde genormeerde concenraies op: - oevoer opening: - afvoer via gang: - afvoer via kier: 0,0 100 m 3 /h 1,11 55 m 3 /h 0,86 45 m 3 /h Oa de gemiddelde concenraie bij volledige menging 1 bedraag kan warden geconroleerd door deze waarden e relaeren aan de beschouwde luchdebieen: 55x1,11+45x0,86 = 1 He ranspor van ziekekiemen naar de isolaiekamer is dus een facor 0,86 minder en opziche van de vol\edig veloc1y m/s " <> o.so -f> LOO gemengde siuaie. Men kan echer.oak sellen da de concenraie in de kier onder de deur en opziche van de gemiddelde concenraie in de gang is eruggebrach van 1, 76 o 0,86, een reducie me 51%. Berek men de concenraie in de kier op de afvoerluch in de gang dan bedraag de reducie 23%. Welk percenage men ook haneer, zeker is da he syseem zorg voor een goede afscherming egen de plaaselijk hoge concenraies die in de gang kunnen opreden (zie figuur 11). Conslusies over geriche luchoevoer He beref hier een eerse orienaie naar he effec van geriche luchoevoer. De onderzoche mehode geef een vermindering van he ranspor van ziekekiemen naar de isolaiekamer. De berekende reduciefacoren zijn zeker afhankelijk van de plaasing van de bron van Resulaen Figuur 8 oon he rekenrooser van 43 x 31 cellen zoals di bij de berekeningen werd gehaneerd. Er is een verfijning nabij de oevoeropening en de kier aangebrach. Figuur 9 oon he berekende snelheidsparoon en figuur 10 de bijbehorende iso-vellen (lijnen van consane snelheid). De oevoerde luch sroom langs de deur omlaag als een wandje. Nabij de deur reden snelheden op ussen 0,2 en 0,4 mis. Di za\ bij he binnengaan door de deur nie als hinderlijk worden ervaren doorda de loopsnelheid hoger is. Figuur 11 oon de genormeerde kiemconcenraie. De beschouwde veronreinigingsbron is zodanig gekozen da er bij volledige menging van de luch in de gang een genormeerde kiemconcenraie zou onsaan van 1. Deze waarde kom overeen me de berekende concenraies in de gang zoals bepaa\d ijdens he vooronderzoek. De hoogse concenraies reden op nabij de veronreinigingsbron. De gemiddelde genormeerde concenraie in de gehele gang,, #,, f "..,,, ",.., 1 r 1 r, " f f " f f f or! i111\ 1!\.....,,,,,,, ".ll/l//"11" ,.. lf"",;/,//1111 " " Figuur 9. Berekend snelheidsparoon 4-.,._.,_ - - r"#"ll".mnlllll o- 4-._.-..., _..,,..,,,,._,ll l d- 4-., ;l! 278 KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember)

11 velociy m/s DAO o.so dimensionale benadering. Wellich behoor verlaging van he venilaievoud in de gang bij oepassing van di syseem ook o de mogelijkheden. Eindconclusles He blijk veranwoord de slu izen in de medium-care afdeling, me behoud van een minimaal infecierisico, acherwege e laen door de volgende maaregelen: verhoging van he venilaievoud in de gang, dwarsvenilaie in de gangen door afvoer in de zijgangen, minimale verblijfsduur van de paien in de gang. - Een verdere verbeering is nog e bereiken door de luchoevoer in de gangen e laen plaasvinden d.m.v. lijnroosers bij de oegangsdeuren o de isolaiekamers. - Ui he onderzoek is gebleken da he me behulp van geavanceerde modelechnieken mogelijk is e komen o goed onderbouwde beslissingen wanneer he gaa om he risico voor kruisinfecies bij verschillende bouwkundige onwerpen. Figuur 10. Berekende iso-ve/len Lierauur (1]Sandaard programmering Academische Ziekenhuizen, Miniserie van Onderwijs en Weenschappen, 1976 ziekekiemen. Naar verwaching zal er echer onder prakische omsandigheden alijd vermindering van he ranspor van ziekekiemen naar de isolaiekamer plaasvinden. Tegelijkerijd sijg de gemiddelde concenraie in de gang echer me een facor 1,76.o.v. de siuaie bij volledige menging. Een dergelijke sijging val ook e verwachen bij een willekeurig ander syseem van luchoevoer. De mogelijkheid besaa ook da de deurkier zich dan weleens in een gebied me hogere dan gemiddelde concenraie zou kunnen bevinden. Nader onderzoek naar deze nieuwe manier van luchoevoer is wenselijk, waarbij vergelijking me een andere wijze van luchoevoer o een beer vergelijk leid. Om de effecen die aan de uieinden van de lijnroosers opreden mede in beschouwing e nemen is he evens gewens bij evenueel vervolgonderzoek gebruik e maken van de mogelijkheden van een drie- Figuur 11. Berekende genormeerde kiemconcenraieverlopen KLMAATBEHEERSNG 21 (1992) nr 9 (sepember) 279