Businessconcept Binnenstedelijke VakWerkPlaats. IkZitopZuid. IkZitopZuid

Transcriptie

1 Businessconcept

2 - BIVAK Businessconcept (BIVAK) Oktober 2011 is een privaat initiatief gericht op de ontwikkeling van een economisch toekomstperspectief voor regio Rotterdam Zuid en concrete pilots vanuit gebiedsconcepten en businesscases. Onder het motto: W e r k m a k e n v a n Z u i d 3

3 Inhoudsopgave Aanleiding en werkwijze 6 Initiatief BIVAK 9 Businessconcept BIVAK 15 BIVAK en LeerWerkLijn Zuid 23 Operationalisatie: coalities en locaties 29 Colofon 37 5

4 Aanleiding Aanleiding is een beweging van ondernemende mensen die zich sterk maken voor de verbetering van het vestigingsklimaat en de sociaal economische positie van Rotterdam Zuid. wil de economische kansen die zich voordoen in de regio verbinden met de ontwikkelpotentie in de wijken van Rotterdam Zuid. De economie in de zone van Rotterdam ten zuiden van de Maas en de Drechtsteden kenmerkt zich van oudsher door watergerelateerde bedrijvigheid: transport, overslag en de constructie van investeringsgoederen. Hierin is veel kennis en vakmanschap opgebouwd. Daarmee kunnen, gecombineerd met de ligging aan diep vaarwater en Europese achterlandverbindingen, kansrijke markten worden bediend, bijvoorbeeld op het vlak van duurzame energieproductie en waterbeheersing. Om deze kansen te kunnen grijpen zijn veel technisch geschoolde mensen nodig. De jeugd is daarbij de belangrijkste sleutel. Er is echter sprake van een grote kloof tussen jongeren op Rotterdam Zuid en het technische bedrijfsleven in de regio. Jongeren kiezen geen techniek, terwijl juist daarin voor hen grote kansen liggen. Doordat technische bedrijvigheid grotendeels uit de wijk is verdwenen en veel jongeren nauwelijks de wijk uitkomen, komen jongeren niet vanzelfsprekend in aanraking met techniek. Daarnaast heeft techniek een slecht imago. Naast de inzet op het betrekken van het bedrijfsleven bij grootschalige ontwikkelingen zoals de RDM Campus, gericht op het opleiden van volwaardige vakmensen, wil in de wijken, dicht bij de doelgroep, inzetten op het inspireren & motiveren van kinderen en jongeren voor vakwerk en ambachten in zogenaamde Binnenstedelijke Vakwerkplaatsen (BIVAK). 6

5 Van initiatief naar businesscase Het proces van opstelling van een IZoZ-businesscase verloopt in drie fasen: Initiatief aanleiding / urgentie, visie, doelstelling en globale voorwaarden Concept een generiek en nader uit te werken businessprincipe Businesscase operationalisatie concept in een specifieke investering / project, bepaling haalbaarheid Wanneer het generieke businessprincipe, het concept, met (lokale) partners en gericht op specifieke condities (omvang, sector, investeringen e.d.) nader wordt uitgewerkt, is er sprake van een businesscase of businessplan. De uiteindelijke businesscase benoemt (ter beoordeling haalbaarheid door de partners): Product-markt-combinatie Betrokken partijen en coalities Investeringen en rendementsprognose naar participant Organisatiekosten Huisvestingsbehoefte Financiering en haalbaarheid Ontwikkelstrategie Communicatie, marketing en branding 7

6 Van initiatief naar businesscase: BIVAK Dit document beschrijft het initiatief, het concept BIVAK en de te nemen stappen naar operationalisatie in businesscases. Onder Initiatief worden de aanleiding, doel, doelgroepen en visie (op rendement) kort in samenhang uiteengezet. Het Businessconcept BIVAK () wordt toegelicht aan de hand van: Stakeholders/ (potentiële) coalitiepartners (baathebbenden, actoren en hun motivatie) Principe van vomen van investeringen en rendement (investering en opbrengstvorm per partij) Context: de bredere ontwikkelstrategie LeerWerkLijn Zuid binnen Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid. Onder Operationalisatie wordt ingegaan op de stand van zaken t.a.v. de uitwerking van het concept in concrete businessplannen. De aanleiding om met specifieke partijen een specifieke uitwerking te doen (operationalisatie in een businesscase) kan liggen in: Coalities: concrete vraag naar LeerWerkProgramma of LeerWerkBedrijf vanuit stakeholder(-s) kunnen aanleiding geven voor de uitwerking van een businessplan. IZoZ heeft een strategie voor een LeerWerkLijn Zuid ontwikkeld, waarin de zogenaamde BIVAK s een centrale rol spelen in de kennismaking van talent met het regionaal bedrijfsleven en het ontwikkelen van gerichte motivatie bij de toekomstige beroepsbevolking voor regionaal relevante sectoren. Locaties: beschikbaar komen van geschikte locaties voor een BIVAK kunnen tevens aanleiding vormen om met lokale en regionale stakeholders het bussinesconcept uit te werken in een specifiek businessplan. 8

7 Initiatief BIVAK 9

8 Initieel idee (concept) BIVAK Probleemschets Beperkte ontwikkelingskansen voor jeugd in wijken. Bedrijvigheid in wijken ligt m.n. in verzorgende functies en heeft weinig aansluiting op bedrijvigheid in regio. Leegstand kleinschalig vastgoed in wijken door uitval ondernemingen in minder kansrijke sectoren. Doel Verbinden van grote economie met wijkeconomie. Bevorderen arbeidsparticipatie, samenbrengen van sectoren en werkgelegenheid in woonwijk. Netwerk van (toe-)leveranciers voor grote(re) ondernemingen in de regio. Bieden van mogelijkheden bij-, omscholing etc. Locatie-eisen Dichtbij OV-station, in of aan de rand woonwijk, groot pand met gezamenlijke werkplaatscapaciteit. Rendement Vergroten kans ontwikkeling start-ups door: efficiënt gebruik kapitaalsmiddelen direct toegang / contact arbeidspotentieel sneller en gerichter toeleiding arbeidsmarkt BIVAK = Plaats Partijen Lokale productiebedrijven, ROC, Woningcorporatie, Buurtbewoners, Start-ups, Arbeidsbemiddelaars Product Binnenstedelijke Vakwerkplaats (= BIVAK). Op verschillende plaatsen in de stad, goed bereikbaar vanuit woonwijken. Bijv. facilitaire bedrijven (recycling, montage, productie prototypes e.d.). Sectorbreed: automotive, witgoed, maritieme techniek, recycling, metaal/ houtbewerking. Mogelijke vakspecialisatie per BIVAK. 10

9 Aanleiding: mismatch De Rotterdamse regio ten zuiden van de Maas zit gevangen in een opmerkelijke paradox. Vanuit het havencomplex is er een toenemende en dringende vraag naar gekwalificeerde arbeidskrachten, tegelijkertijd gaat de jonge bevolking van Rotterdam Zuid gebukt onder hoge werkloosheid. Er is sprake van een grote kloof tussen jongeren op Rotterdam Zuid en het technische bedrijfsleven in de regio. Jongeren kiezen geen techniek, terwijl juist daarin voor hen grote kansen liggen. Doordat technische bedrijvigheid grotendeels uit de wijk is verdwenen en veel jongeren nauwelijks de wijk uitkomen, komen jongeren niet vanzelfsprekend in aanraking met techniek. De multiculturele jeugd van Zuid is een belangrijke kans voor de economische vitaliteit van de regio op termijn. Waar Nederland vergrijst, verjongt Rotterdam Zuid. In het Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid en het Manifest van IZoZ staat de verbinding van jong talent met het regionale bedrijfsleven centraal. In het Marktonderzoek Midtech van Prof. P. Tordoir, dat in opdracht van werd uitgevoerd, wordt nader onderbouwd waar de kansen en bedreigingen voor de economische structuur van de regio, en de Midtechsectoren in het bijzonder, liggen. Dramatische daling van de uitstroom VMBO-T 11

10 Doel streeft ernaar om het BIVAK-concept op verschillende plekken in Rotterdam Zuid te laten landen, zodat een ruimtelijk netwerk van opleidings- en productiefaciliteiten in de wijken, dichtbij de te activeren doelgroepen, ontstaat. Voornaamste doel van het project is het activeren van menselijk potentieel. Door jonge mensen in (de nabijheid van) hun eigen leefomgeving en sociale context in aanraking te brengen met de bijzondere wereld van techniek en business, gerelateerd aan het sterke regionale Midtech cluster, kan de kloof tussen beiden worden gedicht. De BIVAK draagt bij aan: Betere vraag-aanbod match: door een realistischer beeld van beroepen en baankansen Terugdringen arbeidstekort: substantiële instroom van jongeren in technische sectoren Kennisuitwisseling: tussen onderwijs en praktijk, docenten en ervaren vakmensen Investeringen: committment van investeringspartners Meervoudige kostenbesparing: lagere financiële en secundaire sociale kosten 12

11 Visie: sociaal-economisch rendement Het sociaal en economisch rendement van de BIVAK manifesteert zich op verschillende wijzen en komt bij diverse groepen terecht: Jongeren: grotere kans op een baan, betere oriëntatie op beroepen Bedrijven: gekwalificeerde arbeidskrachten (vakbekwaamheid en soft skills), verkleinen van de afstand tussen het onderwijs en de praktijk van de werkvloer Vastgoedeigenaren nieuwe functie voor / exploitatie van leegstaand binnenstedelijk vastgoed Overheid / publieke instellingen: lagere kosten sociale zekerheid Onderwijssector: vroegtijdig inzicht in de kwantitatieve en kwalitatieve vraag naar arbeidskrachten Het model van de waardeontwikkeling BIVAK is gebaseerd op deze relatie tussen investering en rendement onder stakeholders en belanghebbenden. 13

12

13 Businessconcept BIVAK 15

14 Businessconcept Het businessconcept BIVAK is gebaseerd op (1) het benoemen van betrokken stakeholders rond het initiatief en (2) het in balans brengen van investeringen en rendement per partij. Centraal staat het leveren van betaalbare vakwerkproducten en talentontwikkeling van jongeren uit de wijk. De investeringen betreffen diverse vormen van kapitaal: kennis / expertise of human capital, (productie-)middelen, huisvesting, deelnemers/ leerlingen of human resources, financieel kapitaal en dergelijke. De vormen van rendement zijn zowel commercieel (waarde producten), sociaal-economisch (arbeidsproductiviteit) als mentaal (motivatie). Het rendement voor investeringspartners ligt in: (1) output van gemotiveerde mensen, die willen doorstuderen (onderwijscentra) of werken (bedrijven) en (2) (deel-)producten op basis van het specialisme van de BIVAK. (bijv. Metaal, automotive, houtproducten, integrale recycling, electronica, bouw e.d.). Daarnaast worden lange termijn en neveneffecten van de BIVAK meegewogen in investeringsafwegingen. Het bedrijfsleven investeert door middel van het beschikbaar stellen van kennis en kapitaalgoederen/ bedrijfsmiddelen. Kennis in de vorm van een x aantal fte s ter begeleiding en opleiding van de leerlingen. Kapitaalmiddelen in de vorm van bedrijfsmaterieel. Het rendement dat daar tegenover staat is het opleiden van het toekomstige arbeidspotentieel en de mogelijke afname van goedkope deelproducten voor de eigen bedrijfsvoering. Daarnaast liggen er mogelijkheden om al dan niet in deeltijd of deelpensioen het rendement van de ervaren arbeidskracht te behouden voor kennisoverdracht en motivatie van jong talent en toekomstig personeel. De opleidingscentra leveren instroom van leerlingen in lijn met sector en branche van de BIVAK. De BIVAK levert een inspirerende leerwerkomgeving en deels theorieonderwijs op locatie. De leerlingen vallen zo niet tussen wal en schip van leerplicht en praktijk. Uitwisselingen van docenten en begeleiders tussen locaties BIVAK en school. Kwalificatie door de opleidingen. 16

15 Businessconcept UWV en reintegratiebedrijven hebben de kerntaak om arbeidskrachten (terug) te leiden naar de arbeidsmarkt. Zij kunnen instroom van de herintreders en zij-instroom verzorgen. Daarnaast liggen er ook kansen voor blijvende arbeidsparticipatie van juist die ervaren arbeidskrachten, die anders uit het arbeidsproces zouden wegvallen. Zij kunnen als begeleider of mentor werken bij de BIVAK. Hun rol verschuift van productie naar (kennis- en vaardigheids)reproductie; meester-gezel verhouding. De corporatie kan mee-investeren door (1) bedrijfsmatig vastgoed via huurcontracten ter beschikking te stellen voor de BIVAK of (2) huurarrangementen aan te bieden aan docenten en werknemers. Doordat de BIVAK in of nabij woonwijken ligt zijn positieve effecten te verwachten op (1) de ontwikkeling van de beroepsbevolking, die reeds klant van de corporatie is en (2) sociale netwerken en het leefklimaat in de woonwijken, dat sterk bepalend is voor de marktwaarde van vastgoed. De binding met de woon- en leefomgeving kan worden versterkt en levert naar verwachting sociale stijgers die in de wijk blijven wonen en een voorbeeldfunctie vervullen voor anderen. Een uitzendbureau kan eventueel participeren als partner in het organiseren van de uitstroom vanuit de BIVAK naar regulier werk. Bij voorkeur worden echter directe baangaranties gegeven door de aangesloten partnerbedrijven, onder voorwaarde van gebleken geschiktheid c.q. kwalificatie door onderwijsinstelling. Een andere optie is de uitzender als preferred supplier, zodat de uitstroom van BIVAK naar zowel bedrijven als opleidingen gegarandeerd is. De maatschappelijke instellingen en wijkorganisaties spelen een rol in het toeleiden van jeugd en kinderen naar de programma s in en rond de BIVAK. De BIVAK zet haar deuren open bij wijkactiviteiten waar haar locatie uitkomst voor biedt. Ouders en sociale netwerken spelen een rol in een positieve houding t.o.v. de BIVAK als leeromgeving in de wijk. Jonge wijkbewoners moeten actief worden betrokken om de drempel zo laag mogelijk te houden. 17

16 Aanleiding Businessconcept De gemeente kan verdieneffecten verwachten in de vorm van besparingen op kosten handhaving, beheer woonomgeving en sociale lasten. Meting van effecten vindt plaats via sociale en veiligheidsmonitor. Inzet is om de besparingen via een revolving fund te herinvesteren in de uitbouw van het businessconcept BIVAK en in startkapitaal voor door- of omscholing van praktijkleerlingen of her-/zij-intreders. Collectief investeren en renderen De onderlinge afhankelijkheden maar ook de ongelijke vormen van rendement per partij geven aan dat als we dit niet vanuit een gezamenlijk investeringsperspectief doen, de businesscase niet tot stand komt. Daarmee kan tevens geen vorm worden gegeven aan de uitrol van de strategie LeerWerkLijn Zuid en komt geen structurele bijdrage aan doorbreking van de mismatch arbeidsmarkt tot stand. Dit nul-scenario heeft het sterke afbreukrisico van structurele omzetderving danwel hogere arbeidskosten aan de private zijde en structurele onderbenutting van aanwezig Human Capital, blijvende integratiedruk op de samenleving en sociaal-economische problemen aan de publieke zijde. Oftewel; de kern van de huidige opgaven op Zuid. Nationale en/ of Europese investeringsfondsen kunnen of moeten - worden aangewend om de initiele businesscase sluitend te maken. Deze investeringslogica moet worden bepaald tegen het alternatief van een gekwantificeerd nulscenario. Cijfer- en modelmatige aannames kunnen worden gedaan t.a.v. met name sociaalmaatschappelijke kosten (percentage arbeidsproductiviteit, sociale kosten uitkeringen, gezondheid, neveneffecten op leefklimaat in buurten, e.d.). Hiertoe zijn MKBA s of gelijksoortige modellen voor waardeontwikkelscenario s bruikbaar. 18

17 Aanleiding Businessconcept Publiek en Privaat perspectief Het investeringsperspectief kan uiteraard worden gebaseerd op het streven naar een volledig zelfstandig, financieel onafhankelijk functioneren van de BIVAK op termijn. Hiertoe zal naar verwachting onderzocht moeten worden in welke mate bijdrage gewenst is via: Eenmalige lumpsum bijdrage door een publieke instantie (startsubsidie met garanties looptijd, beslismoment) structurele dekking van exploitatielast (op basis van bespaarde uitgaven elders indien geen BIVAK voorziening) revolving fund, waarbij geinvesteerd vermogen op termijn al dan niet rendabel weer kan worden uitgehaald. Een BIVAK kan in een initiatieffase als Stichting zonder risico en winstoogmerk worden opgezet met publieke funding. Hiermee worden opstartkosten gedragen door publieke fondsen vanuit bovenstaande investeringsafweging (ontwikkeling vs. nulscenario). Het perspectief kan een volledig private, risicodragende exploitatie van de BIVAK zijn. Hiertoe moeten garanties worden ingebouwd t.a.v. de ondernemersvrijheid, benodigde regelgeving of vrijstellingen en vrijheden t.a.v. privatisering van (onderdelen) van BIVAK. In dit laatste geval kunnen separate BIVAK bv s worden opgericht waarin zelfstandige onderdelen worden ondergebracht met levensvatbaarheid, winstoogmerk en borging contimuiteit en (maatschappelijke) doelstellingen. 19

18 Businessconcept Subsidie NL / EU Maatschappelijk rendement / effecten: Sociaal-economisch functioneren Leermotivatie / beroepsperspectief Minder werkloosheid / besparing uitkeringen Bedrijfsleven Gemeente Corporatie BIVAK ww UWV Uitkeringen / belastinggeld ww Uitzendbureau Opleiding Opleiding Opleiding IZoZ Revolving Fund Schema Waardeontwikkelmodel BIVAK (IZoZ 2010) 20

19 Organisatievorm De organisatievorm en juridische vorm van een BIVAK zal moeten worden bepaald aan de hand van de volgende factoren: Soort partners: juridische entiteit van de verschillende (investerings-)partners Soort investering door partners en waardebepaling van deze bijdrage of inspanning Gewenste invloed van partners op bestuur van BIVAK Beoogd of maximaal risicoprofiel door de entiteit BIVAK (Stichting of BV) Organisatie/ staf Bestuur/ RvT BIVAK Stichting of Funding (startkapitaal) BIVAK B.V. ROC Corporatie Gemeente UWV Bedrijven Uitzendbureau 21

20 BIVAK en LeerWerkLijn Zuid 23

21 BIVAK als onderdeel LeerWerkLijn Zuid Het concept BIVAK maakt onderdeel uit van de strategie van IZoZ voor een LeerWerkLijn Zuid. Deze strategie is ruimtelijk, sociaal en economisch van aard. De LeerWerkLijn Zuid bestaat uit een programma met drie hoofddoelen en onderdelen: 1. Motiveren. Verspreid over Zuid komt een samenhangend stelsel van Binnenstedelijke Vakwerkplaatsen (BIVAK s). Gericht op het inspireren en motiveren van talentvolle jeugd, door (her-)opleiding en buiten- en naschoolseactiviteiten. Te combineren met locaties voor LeerWerkBedrijven in verschillende sectoren. Kernwoorden: fascinatie, interesse kweken, voorbeeldrollen, leren dromen, socialiseren, vormen. De BIVAK fungeert in de LeerWerkLijn Zuid als eerste stepping stone in het netwerk; een portal naar vakwerk, regio en toekomst. De programma s zijn geënt op samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijsinstellingen. Maatschappelijke partners participeren. Huidige initiatieven verbinden, professionaliseren, flink uitbreiden en schaalvoordelen inbrengen. 2) Kwalificeren, in een aantal 'Leerwerkparken', centra voor (V)MBO (ROC's), midden op Zuid, met directe relaties met het stedelijke en regionale bedrijfsleven. Leerwerkcentra, ambachtelijke bedrijvigheid nabij de school, beschikbaarstelling leermiddelen, gezamenlijke projecten etc. Nadere uitwerking i.o.v. beroepsonderwijs, niveau's 1-2 (3). Hoofdrichtingen: techniek, zorg, handel & ondernemerschap. 3) Specialiseren, in enkele 'Campussen', dichtbij werkgevers/ondernemers, met specifiek karakter (een midtechcampus op RDM; een zorgcampus rond het Maasziekenhuis). Vakmanschap en ondernemerschap, gecombineerd met innovatie. Clustervorming van bedrijven, open innovatiesysteem, internationale concurrentie. De drie onderdelen opereren zelfstandig binnen een programmatisch en organisatorisch kader, waarbij de beweging (doorstroom) van 1 (BIVAK) via 2 (LeerWerkPark) naar 3 (Campus) uiteraard het streven is. Bestaande programma s staan centraal, maar er worden ook witte vlekken geïdentificeerd en nieuwe initiatieven genomen. Ook zit er vernieuwing in de businessmodellen, met name ten aanzien van PPS. Werkgevers krijgen een breed palet aan mogelijkheden tot deelname. Idem voor het Rijk en andere partijen. Er zit logica in het netwerk; inhoudelijk en ruimtelijk. Er is sturing op onderlinge synergie en (sociaal-economisch) rendement. 24

22 LeerWerkLijn Zuid Campus Gekwalificeerde vakmensen LeerWerkPark Niveau 2+3 opleiding BIVAK Gemotiveerde en geïnteresseerde jongeren Jeugd Rotterdam Zuid Motiveren Netwerk van locaties op wijkniveau Kwalificeren Onderwijsinstelling binnen bedrijvenomgeving Specialiseren Bedrijvencluster Centre of excellence 25

23 LeerWerkLijn Zuid: rolverdeling BIVAK LeerWerkPark Campus Bedrijven Begeleiding / coaching door werknemers Faciliteren van ruimte Materiaal / materieel Input curriculumontwikkeling Aanbod stages Leermiddelen Lesgeven/ praktijklessen Vestiging nabij: op het park Gezamenlijk investeren Open innovatie Ondernemen (mogelijk) baangaranties Scholen Begeleiding, voorlichting, ondersteunen oriëntatie Opleiden naar startkwalificatie (top-)opleiden vakmensen Scholing docenten Motiveren Netwerk van locaties op wijkniveau Kwalificeren Onderwijsinstelling binnen bedrijvenomgeving Specialiseren Bedrijvencluster Centre of excellence BIVAK LeerWerkPark Campus 26

24 LeerWerkLijnZuid: BIVAK Schaalniveau Oriëntatie Output Voorbeeld Doelgroep Lead partner BIVAK Wijk Vakmanschap in brede zin Geïnteresseerde & gemotiveerde jongeren Vakwerf Feijenoord Jongeren zonder startkwalificatie BIVAK bv ism wijkpartners & jeugd BIVAK COALITIE Bedrijven Begeleiding / coaching door werknemers Faciliteren van ruimte Bedrijfsmateriaal Scholen Begeleiding, voorlichting, ondersteunen bij oriëntatie Gemeente Ruimtelijk faciliteren Informatie jongeren Toeleiding jongeren (JOS) Rijk Investering lumpsum Condities participatie jeugd (Sociale Zaken) Organisatievorm Praktijk leerwerkomgeving in (nabijheid van) jeugd/ woonwijk Corporaties/ instellingen/ derden Huisvesting (corporaties) Afstemming programma s (instellingen) 27

25 Netwerk van locaties en programma s Campus Piekstraat BIVAK LeerWerkPark De onderdelen van LeerWerkLijn Zuid vormen met elkaar een netwerk van locaties en programma s in onderlinge samenhang. Knopen in dit netwerk kunnen samenvallen met de Economische Brandpunten die in het Nationaal Programma Kwaliteitssprong worden beoogd. Leerwerklandschap De Laagjes 28

26 Operationalisatie: coalities en locaties 29

27 Operationalisatie: coalities en locaties Vraag naar programma Er wordt momenteel overleg gevoerd met diverse instellingen en bedrijven om concreet uitvoering te geven aan Leerwerkbedrijven op locaties in en rond Zuid. De urgentie om binnen het Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid talentontwikkeling in relatie tot economische ontwikkeling concreet vorm te geven, groeit. Investeren op het grensvlak van de pijlers talent en economie vanuit gebundelde initiatieven door betrokken stakeholders (IZoZ, Deltalinqs/ KMR, lokale/ regionale overheden) is zodoende het meest effectief. Via verschillende aanleidingen kan het BIVAK-concept operationeel worden gemaakt in specifieke businessplannen: Vraag naar programma vanuit coalities Beschikbaar vastgoed op kansrijke locaties Binnen de volgende ontwikkelingen is reeds in meer of mindere mate vraag naar een invulling vanuit LeerWerkprogramma s ontstaan: VakWerfFeijenoord In het door IZoZ ontwikkelde gebiedsconcept voor het schiereiland van Feijenoord is een van de actieprojecten de verdere ontwikkeling van de LeerWerkFabriek in het pand Zuiderpoort, waar reeds vele creatieve bedrijven zijn gevestigd. Een BIVAK wordt hier als belangrijke schakel gezien in het gehele gebiedsconcept. RET remise, Waalhaven Oud Charlois De locatie van de voormalige RET centrale in Waalhaven Oost ligt op een strategisch punt op de kop van woonwijk Oud Charlois, Stieltjesdijk en Waalhaven Oostzijde. IZoZ heeft het Havenbedrijf Rotterdam een voorstel gedaan voor de ontwikkeling van een programma in de zone Waalhaven Oost. Centrale prinicpe is dat de RET een schakel kan vormen tussen de woonwijk Oud Charlois en het bedrijvengebied aan Stieltjesdijk. 30

28 Operationalisatie: coalities en locaties Praktijkschool Mobiliteit/ Waalhaven Zuidzijde Roteb onderzoekt de mogelijkheid om in Waalhaven Zuidzijde i.s.m. Albeda een praktijkleerschool voor mobiliteit verder uit te bouwen. Kansrijke locaties Daarnaast zijn diverse locaties naar 1 e beoordeling geschikt om de vestiging van een LeerWerkbedrijf of BIVAK te overwegen. Er zijn meerdere kansrijke locaties op en rond Zuid, die door hun bereikbaarheid, ligging nabij arbeidspotentieel, verkeersstromen, beschikbaarheid/ prijs, huidige bestemming of combinatie in aanmerking komen voor ontwikkeling c.q. vestiging van BIVAK s. Creative Factory / Maassilo Voor de Maassilo aan Maashaven is een voorstel gedaan aan OBR / Stadsontwikkeling als eigenaar van het gebouw voor een onderzoek naar herbestemming, toekomstige exploitatie en marktparticipatie binnen het kader van Nationaal Programma Zuid. Productie en handel (mode/ textiel)/ Afrikaanderwijk IZoZ is met Vestia in gesprek om het lokaal ondernemerschap te stimuleren gericht op een herkenbaar, binnenstedelijk woon- en leefmilieu. Het MKB speelt daarin een vitale rol. De corporatie heeft een dominant vastgoedeigendom en is voornemens tot nieuwbouw in en rond het gebied. Een versterking en verbetering van het ondernemersklimaat is een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de integrale wijkontwikkeling. Gezien de huidige populatie, de aanwezigheid van de Afrikaandermarkt en de ontwikkeling in de directe omgeving kan een concept als BIVAK een rol spelen in de ontwikkelstrategie. Zorg en innovatie / Zuiderziekenhuis De voormalige locatie van het Maasstadziekenhuis is een mogelijke plaats voor leerwerkbedrijven in de zorg. De Arbeidsmarktmeester is een initiatief gestart voor de ontwikkeling van deze locatie. Het principe van BIVAK zou hier kunnen worden toegepast in de zorgindustrie. 31

29 Businesscases ; kansrijke locaties RDM / Heyplaat Afrikaanderplein WHO / Sluisjesdijk Motorstraatgebied Piekstraat Zuiderziekenhuis Stadionpark Waalhaven Zuid Maasstad/ Hordijkerveld 32

30 Operationalisatie: fasering De ontwikkeling van BIVAK s zal opeenvolgende fasen kennen. Fase 1: Initiatief en concept De initiatieffase is met dit businessconcept BIVAK afgerond. De verkenning met potentiele stakeholders en coalitiepartners is doorlopen. Fase 2: Coalities t.b.v. opstellen Businesscases Vanuit verschillende aanleidingen kan het nu voorliggende businessconcept worden uitgewerkt in specifieke businessplannen. Aanleidingen kunnen zijn: (1) Concrete vraag vanuit stakeholders / coalities en/of (2) beschikbare, geschikte locaties Fase 3: Implementatie Per specifieke businesscase zal de coalitie bij voorkeur in samenwerking /afstemming met IZoZ en programma Kwaliteitssprong Zuid de betreffende BIVAK realiseren. Met name de interactie met de algemene strategie van de LeerWerkLijn Zuid is van belang en de onderlinge relaties tussen programma s, coalities en locaties. Juist hierin moet de synergie van het Nationaal Programma Zuid tot stand komen; Talentontwikkeling, economie en leefklimaat. 33

31 Operationalisatie: BIVAK marketing Er is door IZOZ een samenvatting gemaakt van de ambities voor de uitrol van BIVAK s in de ontwikkeling van Rotterdam Zuid: 34

32 Overzicht referenties Roteb Lease Praktijkschool, Rotterdam De praktijkschool van Roteb Lease (beheer, onderhoud en reparatie van (bijzondere) voertuigen voor de gemeente Rotterdam en Regio Rijnmond) is in 2009 genomineerd voor Beste Leerbedrijf van Nederland. Roteb Lease beschikt over zowel lesruimte voor theorie als een werkplaats waar het geleerde direct in de praktijk wordt gebracht. Door de combinatie van theorie en praktijk op één locatie krijgen leerlingen de mogelijkheid om de verplichte vakdiploma s te behalen, maar ook om intern verder opgeleid te worden tot vakspecialist in bijzondere voertuigen. Electric Scooter Factory, RDM Campus Tijdens de Ecomobielbeurs 2011 heeft de wethouder Duurzaamheid van Rotterdam, Alexandra van Huffelen de allereerste elektrische scooter fabriek van Nederland geopend. Deze e-scooter leerfabriek is een samenwerking tussen QWIC, Gemeente Rotterdam en Maas Leerfabrieken en zal gevestigd worden op de RDM Campus. De assemblagelijn voor elektrische scooters van QWIC wordt geproduceerd middels een werk en leren-concept. Een uniek initiatief dat duurzaamheid combineert met een sociaal programma en werkgelegenheid. ESFA Rotterdam werkt samen met DAAD, een organisatie die mensen met enige afstand tot de arbeidsmarkt de kans biedt om een vak te leren in een speciaal ingerichte praktijkomgeving. Sapfabriek, Ede De Sapfabriek te Ede is een voedingsmiddelenbedrijf door en voor scholieren van uiteenlopende opleidingsniveaus- en richtingen. Scholieren leren onder begeleiding van werkmeesters uit het bedrijfsleven én leermeesters uit het onderwijs over het ontwikkelen, produceren en vermarkten van drankjes als Boost you Life en Spraakwater. Wij willen bijdragen aan vergroting van de instroom van studenten in technische opleidingen, de uitval tijdens opleidingen terugdringen en een probleemloze instroom in bedrijven verzorgen. Leerwerklandschap De Laagjes 35

33 Colofon Businessconcept (BIVAK) Oktober 2011 In opdracht van: 37