Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken
|
|
- Filip Cools
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Detailhandel ING Economisch Bureau Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken De Nederlandse detailhandel gaat door een moeilijke tijd. In het eerste kwartaal werd 3,8% minder omgezet. Voor het gehele jaar verwacht ING Economisch Bureau een omzetdaling van 2,7%. De consument blijft extreem terughoudend door het verslechterende economisch klimaat, waarin vermogens afkalven en de werkloosheid snel oploopt. Enig omzetherstel volgt waarschijnlijk pas over een jaar. Consumptie vanuit verschillende hoeken onder druk De Nederlandse economie krimpt in 29 naar verwachting met 4,%. De detailhandel wordt vooral geraakt via de dalende consumptie. Een drietal factoren houdt de consument voorlopig in de greep. 1. Snel stijgende werkloosheid creëert grote onzekerheid Een belangrijke rol is er voor de kentering die plaatsvindt op de arbeidsmarkt waar enerzijds de werkgelegenheid daalt en de werkloosheid snel oploopt. Naar verwachting zal de werkloosheid fors oplopen naar gemiddeld 9% in 21. Deze enorme groei van het aantal werklozen heeft een sterk negatief effect op de winkelverkopen. Wel is het zo dat het dieptepunt van de detailhandelsomzet duidelijk eerder bereikt wordt dan de piek van de werkloosheid (zie figuur 1). Dit is te verklaren door de onzekerheid die heerst bij consumenten in een periode van stijgende werkloosheid. Ook een groot deel van de mensen die uiteindelijk hun baan niet blijkt te verliezen, zal eerst even gas minderen of zelfs op de rem staan als het gaat om de niet-noodzakelijke uitgaven. 2. Dalende vermogens weerhouden consument van grote uitgaven Een tweede drukkende kracht op de consumentenuitgaven komt voort uit de afnemende vermogens bij de Nederlandse huishoudens. Het gaat hier specifiek om woning- en aandelenbezit: ruim de helft van de huishoudens heeft een koopwoning en circa 2% van de huishoudens is actief op de beurs. Huizenprijzen zitten sinds augustus 28 in een neerwaartse ontwikkeling, terwijl de aandelenkoersen sinds juni vorig jaar zijn gehalveerd. Figuur 1 Ontwikkeling werkloosheid en detailhandelsomzet, _ Omzet detailhandel (l-as, % j-o-j) _ Werkloosheid (r-as, %) * 21* 3, 4, 5,, 7, 8, 9, Met name de ontwikkeling van de aandelenwaarde beïnvloedt de detailhandelsomzet, in het bijzonder die van nonfoodwinkels. Figuur 2 toont de verandering van de AEX en het omzetvolume van de nonfood-branche. De AEX is in de grafiek een half jaar naar voren geschoven, wat aangeeft dat een daling van de beurskoersen met vertraging het omzetvolume van non-foodwinkels drukt. De recente opleving van de AEX zou als één van de weinige lichtpuntjes in de vooruitzichten gezien kunnen worden. 3. Inkomensvooruitzichten niet rooskleurig De derde belangrijke factor is het inkomen. Het mag duidelijk zijn dat het bevriezen van pensioenen en/of verhogen van de pensioenpremies geen stimulans voor de bestedingen zal zijn. Voor werkenden biedt 29 nog wel positief nieuws met een gemiddelde loonsverhoging van 3,1% bij een inflatie van 1,2%. In 21 is de verwachte loonstijging echter nog 1,4%. Bron: CBS, * raming ING Economisch Bureau
2 Figuur 2 Ontwikkeling AEX en omzetvolume nonfood winkels, Figuur 3 Ontwikkeling spaartegoeden en consumentenvertrouwen, % % % % -2 8% -1-1 % % 1-3 2% % _ Spaartegoeden (l-as, % j-o-j, 3 mnd gemiddelde) _ Consumentenvertrouwen (r-as, omgekeerd, 3 mnd gemiddelde) _ AEX (l-as, % j-o-j, 2kw voorlopend) _ Omzetvolume non-foodwinkels (r-as, % j-o-j) Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau Bron: CBS, EcoWin, bewerking ING Economisch Bureau Een bijkomend gevolg van de negatieve ontwikkeling van de drie beschreven factoren is het psychologische effect op de consument. De grote onzekerheden en negatieve vooruitzichten leiden ertoe dat de consument de hand extra sterk op de knip houdt. Meevallers, denk aan de koopkrachtgroei in 29, gaan naar de spaarrekening in plaats van de winkel. Het verloop van het consumentenvertrouwen en de spaartegoeden kent dan ook een grote overeenkomst (zie figuur 3). Detailhandel: gevolgen crisis breed merkbaar sinds 1e kwartaal 29 Dat de macro-economische tegenspoed zijn weerslag heeft op de detailhandelsomzetten mag duidelijk zijn. In het eerste kwartaal daalde de omzet met 3,8% 1, waarbij de prijzen gemiddeld nog 2,1% hoger waren dan een jaar eerder. Voor heel 29 verwacht ING Economisch Bureau momenteel een omzetdaling van 2,7%. Het sentiment bij de consument is hierin bepalend. Hoewel in 21 het vertrouwen bij de consument wellicht beter zal zijn dan nu zal de werkelijke situatie, denk aan werkloosheid en inkomensontwikkeling, er beduidend slechter voor staan dan in 29. Mede daardoor zijn ook de vooruitzichten voor 21 voor de Nederlandse detailhandel nog allerminst gunstig. 1 Exclusief apotheken en tankstations Figuur 4 Omzetontwikkeling supermarkten, foodspeciaalzaken en nonfoodwinkels, 2e kwartaal 28-1e kwartaal 29, % j-o-j KW2 28 Supermarkten Foodspeciaalzaken Non-food Bron: CBS,9-3,5,8 8-2,4,7 KW3 28 KW4 28 KW1 29 Liquiditeit belangrijk aandachtspunt Voorlopig zal één van de belangrijkste aandachtspunten voor de detailhandel de liquiditeit zijn. Door de soms sterke vraaguitval met bijkomende voorraadproblemen komt deze onder druk te staan, terwijl liquiditeit broodnodig is om, -3 -,1 1,5 -,7-7, Detailhandel Juni 29 2
3 de inkoop te financieren. Wanneer deze financiering niet lukt vanuit de liquiditeit, dan zal dit moeten gebeuren met vreemd vermogen. Hierdoor zal de solvabiliteit en schuldpositie echter verslechteren. Gemiddeld is de solvabiliteitspositie in de sector met 37% in 28 nog relatief goed te noemen, maar dat kan snel veranderen. Bedrijven die 28 hebben afgesloten met een sterke vermogenspositie hebben daarom de beste kansen om 29 en 21 goed door te komen. Figuur 5 Consumenten- en producentenprijzen voedingsmiddelen, Beperkte kostenflexibiliteit bemoeilijkt op peil houden winstgevendheid Detailhandelsbedrijven kampen gemiddeld al jaren met teruglopende winstmarges als gevolg van een grote concurrentiedruk in bijna alle detailhandelsbranches. De omzet daling in de komende periode zal deze rentabiliteit 2 verder onder druk zetten. In economisch goede jaren, zoals 2 en 27, lag de rentabiliteit gemiddeld iets boven de 5%, terwijl deze in de mindere periode ,5 tot 3,5% bedroeg 3. Nu de omzetten duidelijk harder dalen dan destijds zal dit verscheidene bedrijven in moeilijkheden brengen. Een bijkomend probleem in de sector is de gemiddeld vrij beperkte kostenflexibiliteit. Naast de inkoopkosten wordt het gros van de kosten in de detailhandel bepaald door salarissen en huisvestingskosten (tabel 1). Dit zijn componenten waarin niet snel gesneden kan worden. Tabel 1 Belangrijkste kostenposten food- en non-food, als % van de omzet Food Non-food Inkoop 73% Inkoop 1% Personeel 12% Personeel 15% Huisvesting 3% Huisvesting % Marketing 2% Marketing 3% Overig % Overig 8% Bron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau Food: prijs helpt omzet voorlopig nog Supermarkten en foodspeciaalzaken Supermarkten en foodspeciaalzaken zien hun omzet nog altijd sterk positief beïnvloed door de stijgende consumentenprijzen van voedingsmiddelen. In het eerste kwartaal waren de prijzen gemiddeld 5,3% hoger. Gezien de daling die bij de producentenprijzen is ingezet, mag een lager groeicijfer voor de rest van het jaar verwacht worden (zie figuur 5). Qua omzetontwikkeling blijft het verschil tussen supermarkten en foodspeciaalzaken enorm: voor 29 2 Bedrijfsresultaat / omzet 3 Bron: CBS _ Voedselprijzen - consumenten (l-as, % j-o-j) _ Voedselprijzen - producenten (r-as, % j-o-j, 3kw voorlopend) Bron: EcoWin 4 wordt respectievelijk 1,8% en -5,9% verwacht. De supermarkten realiseren daarmee een omzet van ruim 31 miljard in 29, de foodspeciaalzaken gezamenlijk circa 4,5 miljard. Non-food: omzet duikt onder niveau 21 In economisch mindere tijden is de non-food branche één van de voornaamste slachtoffers. In het eerste kwartaal kwam dit al naar voren met een omzetkrimp van,7%. Met een verwachte daling dit jaar van 5,% en nog een behoorlijke krimp in 21 duikt de omzet onder het niveau van 21 (zie figuur ). De winkelvloeroppervlaktes zijn daarentegen sinds het begin van de eeuw continu gegroeid, ook ten tijde van de laagconjunctuur Het is onvermijdelijk dat een aantal winkels de komende twee jaar de deuren moet sluiten en het totale winkelvloeroppervlakte afneemt. Kleding en schoenen Sinds het tweede kwartaal van 28 dalen de omzetten in de kledingbranche. Deze lijn zet zich in 29 duidelijk voort, waarbij alle modesegmenten (heren, dames, kinder, jeans, bodyfashion) geraakt worden. De daling is vooral toe te schrijven aan het feit dat de consument minder items per winkelbezoek aanschaft. De omzetraming blijft ongewijzigd op -3% voor 29. De omzet van de kledingspeciaalzaken komt daarmee in 29 uit op 7 miljard. Van omzetgroei in de schoenenbranche is al sinds 27 geen sprake. Voor 29 wordt een krimp voorzien van 3%, waarmee de omzet van de schoenspeciaalzaken op 1,7 miljard komt. 5 Supermarktoorlog Detailhandel Juni 29 3
4 Figuur Omzet Nederlandse non-food detailhandel, 2-21, miljarden euro s , 45, 4,2 44,4 43,1 43, * 21* Woninginrichting en bouwmarkten Naast de hiervoor beschreven economische ontwikkeling worden de omzetten in de woninginrichting en bouwmarkten extra geraakt door een daling van de woningtransacties met bijna 35% in het eerste kwartaal van 29. De verhuizende consument is een belangrijke klantengroep voor deze branches. Momenteel wordt voor de woninginrichting rekening gehouden met een omzetdaling dit jaar van,5% en voor bouwmarkten van 5,5%. Hoop vestigen op mensen 45,9 47,9 48,2 Bron: CBS, HBD, bewerking en * raming ING Economisch Bureau 45,7 43,8 die in plaats van verhuizen hun huidige woning zelf onderhanden nemen, zal ijdel blijken. In het eerste kwartaal werd dit al duidelijk met een verrassend grote omzetkrimp bij de bouwmarkten van 7,7%. Elektronica / bruin- en witgoed Dat vooral de elektronicabranche in de hoek zit waar de klappen vallen, bleek al uit de forse verliezen die de grote fabrikanten in de sector onlangs rapporteerden. Ook de Nederlandse winkels worden geconfronteerd met een forse vraaguitval. Voor heel 29 wordt vooralsnog een krimp van 7,% verwacht, waarbij de traditioneel stabielere witgoedmarkt beperkter zal krimpen. Via prijsacties wordt getracht de consument te verleiden tot aankopen, maar gezien de kleinere marges zijn groeiende aantallen nodig om het bedrijfsresultaat hierbij op peil te houden. In de huidige markt zullen de aantallen, ook met prijsacties, echter fors krimpen. Daarom is vooral in deze branche de kans groot dat het aantal formules over twee of drie jaar zal zijn afgenomen. Drogisterijen Hoewel de drogisterijbranche relatief ongevoelig is voor de conjunctuur zijn er productcategorieën zoals de duurdere parfums die in 29 voor omzetdruk zorgen. Naar verwachting daalt de omzet dit jaar met 2,% naar 2,8 miljard. Structureel biedt de markt van gezondheidsproducten veel groeipotentieel; op de korte termijn is bijvoorbeeld mannencosmetica een groeisegment. Een belangrijk kenmerk van de Nederlandse drogisterijmarkt is dat deze sterk geconcentreerd is. AS Watson (Kruidvat en Trekpleister), Ahold (Etos) en DA hebben gezamenlijk naar schatting 8% van de markt in handen. Wel zijn er nog kleinere groeiers zoals DIO. Tabel 2 Overzicht omzetontwikkeling 28 en verwachte omzetontwikkeling Nederlandse detailhandel Omzet 29 (mld. ) Detailhandel totaal* 81,4 2,% -2,7% -2,3% Food 35,,%,4%,% Supermarkten 31,1 7,4% 1,8%,8% Foodspeciaalzaken 4,5-2,3% -5,9% -3,7% Non-food 45,8,% -5,2% -4,2% Kleding 7, -,% -4,% -3,% Schoenen 1,7 -,9% -4,% -4,% Woninginrichting 7,7,% -,5% -5,% Bouwmarkten 2,7-1,2% -5,5% -4,5% Elektronica / bruin- en witgoed 4,5 -,3% -7,% -7,% Drogisterijen 2,8,% -2,% -1,% * exclusief auto s, apotheken, tankstations Bron: CBS, HBD, bewerking en ramingen ING Economisch Bureau Detailhandel Juni 29 4
5 Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 22 mei 29. Detailhandel Juni 29 5
6 Meer weten? Kijk op ING.nl Of bel met Dirk Mulder, sectormanager Handel Marcel Peijs, sector principal Retail Jurjen Witteveen, sectoreconoom Dit rapport is uitgegeven ter gelegenheid van het Elsevier Retail Summit 29
Minder starters in 2016
Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.
Nadere informatieMinder faillissementen in 2016
Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis
Nadere informatieBijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieZet herstel bankensector door?
ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de
Nadere informatieEconomie Utrecht komt verder op stoom
Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting
Nadere informatieBroos omzetherstel detailhandel in 2011
Detailhandel ING Economisch Bureau Broos omzetherstel detailhandel in 211 Omdat de financiële onzekerheid bij de consument door de onduidelijkheid over de overheidsbezuinigingen en zorgen over het economisch
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieVerdere groei in het verschiet
Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen
Nadere informatieBodem bereikt in Nederlandse Economie
Bodem bereikt in Nederlandse Economie 8 november 213 Every picture tells a story Keijser Capital Research Nico van Geest RBA Nico.vangeest@keijsercapital.nl (1) Het consumenten vertrouwen, zoals door het
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieRetail nog niet in evenwicht
Vooruitzicht Detailhandel Retail nog niet in evenwicht 2015 met horten en stoten; onevenwichtige groei in detailhandel Stijgende koopkracht huishoudens biedt volgend jaar zetje in de rug. Op termijn zal
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 8 Overall conclusie De kredietcrisis zorgt voor een terugval van de economische bedrijvigheid in Nederland die sinds het begin van de jaren tachtig niet is voorgekomen.
Nadere informatieHoreca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000
Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel
Nadere informatieretail sectormonitor januari 2012
sectormonitor retail januari 212 > Omzetdaling voor non-food branches in 212 > Omzetgroei van 1% in 212 verwacht voor supermarkten > Herstel foodspeciaalzaken nog niet in zicht 1 Retailmonitor Januari
Nadere informatieVastgoed wankelt. Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau. _ Bedrijfsruimten _ Kantoren _ Winkels. Winkels
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoed wankelt De ingezette trend van dalende beleggingsvolumes zet zich in 2009 voort. Gebruikersmarkten krijgen door de recessie te maken met een afnemende
Nadere informatieProvinciale economie in het nauw
Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.
Nadere informatieZakelijke dienstverlening
Zakelijke dienstverlening Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Juni 16 Economisch Bureau Nederland Kasper Buiting Senior sector econoom 3376 kasper.buiting@nl.abnamro.com Inhoud Onderwerp Pag Kernpunten
Nadere informatieZorgen om arbeidsmarktkrapte
Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van
Nadere informatieHoreca herstelt laat
Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse
Nadere informatieProductiegroei industrie versnelt
Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste
Nadere informatieGroeimotor logistiek koelt af
Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen
Nadere informatieZakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies
Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 BIJLAGE II Overall conclusie De Nederlandse economie groeit in 1 naar verwachting met 1¼%. Voor komend jaar wordt een groei van 1¾% voorzien. De toename van
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Onderdeel Economische groei Inflatie Producentenvertrouwen Consumptie Omzet detailhandel Consumentenvertrouwen Hypotheken Hypotheek- en kapitaalmarktrente
Nadere informatieAantal starters stabiliseert
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar
Nadere informatieDaling faillissementen vlakt af
Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen
Nadere informatieBouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau Voor 2011 verhoogt ING Economisch Bureau de groeiverwachting van de bouwproductie naar 2,8%. De vooruitzichten
Nadere informatieWelkom. Datum: 25 april 2014
Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel
Nadere informatieKrimp slaat weer toe in bouw
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Krimp slaat weer toe in bouw Voor 2012 verwacht ING Economisch Bureau een lichte krimp van de bouwproductie van 2%. Door de vastgelopen woningmarkt worden er
Nadere informatieGroei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie
Kwartaalbericht Bouw NG Economisch Bureau Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Faillissementen en slecht weer laten orderportefeuilles groeien Voor 2011 verwacht NG Economisch Bureau
Nadere informatieING Investment Office
ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten
Nadere informatieperspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem
Agglomeratie s-gravenhage Groot-Amsterdam Flevoland Regio s Zaanstreek in economisch Arnh Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Noord-Overijssel perspectief Kop van 2013 Noord-Holland Veluwe Groot-Rijnmond
Nadere informatieVierde kwartaal 2012. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Vierde kwartaal 2012 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 2015
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 215 Stabilisatie van de horecaomzet in 215 na sterke groei in 214. De verbetering van het vertrouwen van de Nederlandse consument
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse
Nadere informatieRabobank Cijfers & Trends
Detailhandel non-food De detailhandel levert goederen (zowel nieuw als tweedehands) direct aan particulieren. Deze goederen zijn niet in de eigen onderneming vervaardigd. De sector Detailhandel non-food
Nadere informatieBouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top In de bouw is de recessie nog verre van over. In 2010 krimpt de bouwproductie naar verwachting met 6,7%. In 2011 herstelt
Nadere informatieEconomie en financiële markten
Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese
Nadere informatieKraanverhuurders bouwen capaciteit af
Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Het aantal kranen in Nederland neemt af maar er bestaat nog steeds een overcapaciteit. Uurtarieven liggen hierdoor verder onder
Nadere informatieDruk op marge ondanks licht herstel
Detailhandel ING Economisch Bureau Druk op marge ondanks licht herstel De crisis is voorbij, maar de detailhandel heeft nog geen reden tot juichen. Consumenten lijken weer meer vertrouwen te krijgen in
Nadere informatieKwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken
Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken Na twee moeilijke jaren, waarin het volume èn de omzet daalde, kan de groothandel in 2014 stappen vooruit zetten (volumegroei;
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatiePersconferentie: De Nederlandse conjunctuur in 2008, d.d. 13 februari 2009.
Persconferentie: De Nederlandse conjunctuur in 2008, d.d. 13 februari 2009. Sheet 1: Opening Het CBS publiceert vandaag het eerste cijfer van de economische groei over het vierde kwartaal en de voorlopige
Nadere informatiePOLSSLAG VLAAMSE HORECA
13/06/2017 SYNTHESE: De omzetgroei vertraagt in het laatste kwartaal van 2016 bij restaurants en drinkgelegenheden. De omzetdaling bij hotels loopt ten einde. De horecaprijzen stijgen minder snel dan vorige
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Overall conclusie De Nederlandse economie groeit naar verwachting met 1¾% in 1 en met 1½% in 11. De toename van het bbp komt bijna volledig voor
Nadere informatieGroei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2
Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,
Nadere informatieThermometer economische crisis
9 Thermometer economische crisis oktober 20 Bestuursinformatie 07//20 gemeente Utrecht Inleiding In deze negende Thermometer economische crisis worden de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke
Nadere informatieBalanceren tussen regulering en klantwensen
Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche
Nadere informatieHerstel horeca in 2011
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Herstel horeca in 2011 De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca is in 2010 nog negatief. Hiermee blijft de sector achter bij de Nederlandse economie als
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen 1e kwartaal 9 Overall conclusie In de tweede helft van 8 sloeg de kredietcrisis ook in Nederland over naar de rest van de economie. De vooruitzichten voor 9 en 1 zijn in
Nadere informatieNFI-update 2 e kwartaal 2016
ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden
Nadere informatieOmzetgroei zet door in 2016
Vooruitzicht Horeca Omzetgroei zet door in 216 De omzet* in de horeca stijgt in 215 en 216... want Nederlandse consumenten besteden meer buiten de deur... en de toestroom van toeristen groeit. +4% 215
Nadere informatieOnline Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen
Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen
Nadere informatieDerde kwartaal 2012. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Gelderland
Derde kwartaal 212 Conjunctuurenquête Nederland Conjunctuurenquête Nederland I rapport derde kwartaal 212 Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen
Nadere informatieOntdek beleggingskansen met technische analyse
Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013
Nadere informatieKwartaalbericht Vastgoed
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoedrendementen lopen verder uiteen In 212 daalde het beleggingsvolume in onroerend goed met 11%. De investeringen in winkels en bedrijfsruimten namen
Nadere informatiejul/09 mei/09 jun/09 sep/09 sep/08 jan/09 feb/09 mrt/09 jun/09 aug/09 sep/09 aug/09
HAAGSE MONITOR ECONOMISCHE RECESSIE 7 Deze monitor geeft zowel prognoses als gerealiseerde cijfers weer. Het vaststellen van gerealiseerde cijfers kost tijd, maar worden, zodra deze bekend zijn, in de
Nadere informatieFinanciële weerbaarheid bedrijven onder druk
Dutch Economic Outlook ING Economisch Bureau - april 2009 Financiële weerbaarheid bedrijven onder druk In 2009 worden alle bedrijfssectoren hard getroffen door de recessie. De Nederlandse economie krimpt
Nadere informatieThermometer economische crisis
11 Thermometer economische crisis november 2013 afdeling Onderzoek - gemeente Utrecht Inleiding In deze elfde Thermometer economische crisis worden de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke
Nadere informatieKoopstromenMonitor Gemeente Hilversum
KoopstromenMonitor Gemeente Hilversum Detailhandel in zwaar weer De marktomstandigheden voor de gevestigde detailhandel zijn er de afgelopen jaren niet beter op geworden. Tussen 2008 en 2012 is de totale
Nadere informatieEconomische Thermometer
Economische Thermometer Juni 2015 IB Onderzoek - gemeente Utrecht Inleiding In de Economische Thermometer volgen we de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke thema s (economie, arbeidsmarkt,
Nadere informatieZzp er optimistischer over 2013
MKB ING Economisch Bureau Zzp er optimistischer over 2013 Zzp er is flexibel en zoekt nieuwe markten Zelfstandigen zonder personeel (zzp er) zien 2013 met vertrouwen tegemoet. Bijna de helft van de zzp
Nadere informatieThermometer economische crisis
Thermometer economische crisis mei 2013 afdeling 29/04/2013 Onderzoek gemeente Utrecht Inleiding In deze tiende Thermometer economische crisis worden de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke
Nadere informatieKans op Amerikaanse dubbele dip is klein
Kans op Amerikaanse dubbele dip is klein De Verenigde Staten gaan meestal voorop bij het herstel van de wereldeconomie. Maar terwijl een gerenommeerd onderzoeksburo recent verklaarde dat de Amerikaanse
Nadere informatieVastgoed verder in dal
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoed verder in dal De vooruitzichten voor 212 zijn allerminst positief voor commercieel vastgoed. De verwachte economische krimp zorgt op de gebruikersmarkten
Nadere informatie10 dingen over rente die beleggers moeten weten
Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013
Nadere informatieDe stand van retail in Nederland. woensdag 16 september 2015
De stand van retail in Nederland woensdag 16 september 2015 Founder en Directeur Retaildenkers.nl Wie is Rupert? verbinder Inspiratie storytelling Marketing ondernemersboeken Klant centraal retaildeskundige
Nadere informatieTweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Tweede kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieretail sectormonitor september 2011
sectormonitor retail september 211 > Weinig ruimte voor omzetgroei in detailhandel in 211 > Omzet supermarkten neemt toe door doorberekenen hogere inkoopkosten > Toenemende margedruk voor detailhandel
Nadere informatieAdempauze voor detailhandel Weg naar herstel nog lang
Kwartaalbericht Detailhandel ING Economisch Bureau Adempauze voor detailhandel Weg naar herstel nog lang Na achtereenvolgende jaren van krimp lijkt 2014 beterschap te brengen voor de detailhandel. Zowel
Nadere informatieDerde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Nederland totaal
Derde kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieVerkoop nieuwbouwwoningen opnieuw lager Monitor Nieuwe Woningen Q2 2011 Cijfers en analyses
Verkoop nieuwbouwwoningen opnieuw lager Monitor Nieuwe Woningen Q2 2011 Cijfers en analyses In het tweede kwartaal van 2011 is het aantal verkochte nieuwbouwwoningen gezakt naar circa 4.900 (zie figuur
Nadere informatieUIT groei en conjunctuur
Economische groei. Economische groei drukken we uit in de procentuele groei van het BBP op jaarbasis. De groei van het BBP heeft twee oorzaken. Het BBP kan groeien omdat de prijzen van producten stijgen
Nadere informatieFactsheet economische crisis. 3 e kwartaal 2010
Factsheet economische crisis 3 e kwartaal 21 O&S November 21 2 Kort samengevat Ieder kwartaal factsheet Vanwege de economische recessie is er behoefte aan inzicht in de gevolgen ervan in de gemeente s-hertogenbosch.
Nadere informatieVertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen
Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Beleggingssvolume vastgoed naar nieuw record Lichte groei van opname kantoren record 27 3. 2. 1. 214 215 213 214 215 ING
Nadere informatieMeerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende
ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt
Nadere informatieHAAGSE MONITOR RECESSIECIJFERS januari 2010
Pagina // Bijlage HAAGSE MONITOR RECESSIECIJFERS uari Deze monitor geeft zowel prognoses als gerealiseerde cijfers weer. Het vaststellen van gerealiseerde cijfers kost tijd, maar worden, zodra deze bekend
Nadere informatieFactsheet economische crisis. 1 e kwartaal 2011
Factsheet economische crisis 1 e kwartaal 211 O&S Mei 211 2 Kort samengevat Ieder kwartaal factsheet Vanwege de economische recessie is er behoefte aan inzicht in de gevolgen ervan in de gemeente s-hertogenbosch.
Nadere informatieRabobank Cijfers & Trends
Detailhandel in wonen De detailhandel in wonen bestaat uit de volgende branches: woninginrichting (onder te verdelen in meubelspeciaalzaken, woningtextielspeciaalzaken, slaapspeciaalzaken en gemengde zaken),
Nadere informatieSteeds meer vijftigers financieel kwetsbaar
Maart 215 stijgt naar 91 punten Steeds meer vijftigers financieel kwetsbaar De is in het eerste kwartaal van 215 gestegen van 88 naar 91 punten. Veel huishoudens kijken positiever vooruit en verwachten
Nadere informatieThermometer economische crisis
12 Thermometer economische crisis September 2014 afdeling Onderzoek - gemeente Utrecht Inleiding Deze twaalfde Thermometer economische crisis volgt de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke
Nadere informatieAfnemende vastgoedbeleggingen door onzekerheid
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Afnemende vastgoedbeleggingen door onzekerheid Naar verwachting zullen de beleggingsvolumes in vastgoed in 2011 dalen. Door de onzekerheid van de afloop van
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober 2016 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Visie
Nadere informatieResearch NL. Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland
Research NL Economic outlook 3e kwartaal 2010 Nederland Herstel economie zet aarzelend door Economische situatie Huishoudens zijn nog steeds terughoudend met hun consumptie en bedrijven zijn terughoudend
Nadere informatieBranche in beeld Modedetailhandel Eerste halfjaar 2005
Branche in beeld Modedetailhandel Eerste halfjaar 2005 Branche in beeld Modedetailhandel, eerste halfjaar 2005 Branche in beeld schetst de omzet-, markt- en prijsontwikkelingen in de modedetailhandel over
Nadere informatiePersbericht. Huishoudens verliezen koopkracht in Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB04-112 15 juli 2004 9.30 uur Huishoudens verliezen koopkracht in 2003 In 2003 is het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens voor het eerst in tien jaar
Nadere informatieBOORDTABELLEN HORECA SYNTHESE: OVERZICHT: MAART /03/2017
07/03/2017 SYNTHESE: Er is een opmerkelijke versnelling van de omzetgroei in het derde kwartaal bij restaurants en drinkgelegenheden. Hotels en catering kennen nog steeds een dalende omzet. De horecaprijzen
Nadere informatieHerstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014
Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatieBouwproductie groeit voor derde jaar op rij
Vooruitzicht Bouw Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Bouwproductie groeit met 4% in 216 Einde aan enorme groei afgegeven vergunningen en verkoop nieuwbouw 4% 216 ING Economisch Bureau 1 Bouw Bouwproductie
Nadere informatieDe economische crisis en Oud-West
De economische crisis en Oud-West Van 30 juni tot en met 7 juli 2009 kon het bewonerspanel van Oud-West vragen beantwoorden over de economische crisis. Hebben de panelleden het idee dat ze de gevolgen
Nadere informatieVooruitzichten blijven somber voor bouw
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Vooruitzichten blijven somber voor bouw Voor 212 voorziet ING Economisch Bureau een krimp van de bouwproductie van bijna 6%. De blijvend verlaagde overdrachtsbelasting
Nadere informatieFactsheet economische crisis. 4 e kwartaal 2010
Factsheet economische crisis 4 e kwartaal 21 O&S Februari 211 2 Kort samengevat Ieder kwartaal factsheet Vanwege de economische recessie is er behoefte aan inzicht in de gevolgen ervan in de gemeente s-hertogenbosch.
Nadere informatieProductiegroei industrie afgenomen in derde kwartaal
Derde kwartaal 214 groei industrie afgenomen in derde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatieCrisismonitor Drechtsteden
Crisismonitor oktober 211 (cijfers t/m september 211) Inhoud: 1. Werkloosheid 2. Werkloosheid naar leeftijd 3. Vacatures, bedrijven, leegstand 4. Woningmarkt Hoe staan de er voor op de arbeidsmarkt en
Nadere informatieProductie licht gedaald in vierde kwartaal
Vierde kwartaal 14 Productie licht gedaald in vierde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatie