Horeca herstelt laat
|
|
- Magdalena Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse economie als geheel. n 2011 is een lichte inhaalslag te verwachten. De reden dat de omzetkrimp in de horeca sinds 2008 meevalt, is te verklaren uit het feit dat de prijzen in de horeca gemiddeld harder stijgen dan de inflatie. Dit ligt anders in de hotellerie, waar de prijzen juist zijn ingezakt. Cafés wisten de terugloop in de volumes dat zijn aantallen bezoekers, liters drank, etc. te compenseren door de prijzen geleidelijk te verhogen. n termen van volumes 1 ligt dit jaar voor de horeca nog krimp in het verschiet, ondanks herstel in de hotellerie en de stabiliserende werking van het segment cafetaria s. 1 Vergelijkbaar met het BBP, maar dan op sectorniveau. Horeca 2 vindt nu later dan andere sectoren de weg omhoog De horeca behoorde in 2009 samen met de autobranche, transportsector, industrie en groothandel, tot de zwaarst getroffen sectoren van de Nederlandse economie 3. Hoewel de horeca in hoogconjunctuur nagenoeg gelijk liep met de economische ontwikkeling, diende de crisis zich eerder aan (figuur 1). De economische neergang in de horeca werd onder leiding van cafés (tweede helft 2007) eerder ingeluid. n de huidige cyclus dient ook het herstel zich voor de horeca later 2 Horeca is in dit rapport steeds de traditionele horeca. Dat zijn hoofdzakelijk restaurants, hotels, cafés en de categorie cafetaria s, ijssalons etc. 3 Afgemeten naar de groeiontwikkeling (volumemutaties jaar-opjaar in %). Figuur 1 Horeca versus gehele economie: waardeontwikkeling f (jaar-op-jaarverandering, %) 6% 5% 4% 3% 2% 1% -1% -2% -3% -4% -5% -6% f 2011f omzet horeca omzet van de gehele economie Bron: tot en met 2009 CBS, ramingen 2010 en 2011 van NG Economisch Bureau
2 Figuur 2 Omzetontwikkeling hotels, restaurants en cafés, (jaar-op-jaarverandering, %) 15% 1 5% -5% -1-15% V 1994 V 1995 V 1996 V 1997 V 1998 V 1999 V 2000 V 2001 V 2002 V 2003 V 2004 V 2005 V 2006 V 2007 V 2008 V 2009 _ Horeca _ Hotels _ Restaurants _ Cafetaria s _ Cafés Bron: CBS aan dan voor de Nederlandse economie als geheel, namelijk pas in tweede helft van Dit terwijl het BBP kwartaal-opkwartaal al vanaf de tweede helft van 2009 groeit). Bij de geraamde groeiniveaus bevindt de omzet van de horeca zich in 2010 alweer bijna op het niveau van 2006 en in 2011 nog 2% onder het record jaaromzetniveau van De reden dat dit meevalt, is dat de prijzen in de horeca sneller stijgen dan de gemiddelde inflatie. Daarover verderop in dit rapport meer. Cafetaria s trekken de kar voor de horeca Als naar het deelsectorniveau wordt afgedaald, is zichtbaar dat cafetaria s sinds de economiebrede uitbraak van de crisis het enige segment is dat positieve groei wist te realiseren. Het segment toont daarmee dat het anders reageert op de economische conjunctuur dan hotels, cafés en restaurants (figuur 2). en de hotellerie zal ook haar bijdrage leveren vanaf dit jaar Hoewel cafés de neergang als eerste hebben ingezet (2 e kwartaal van 2008), werden ze in de duikvlucht omlaag ingehaald door de hotels (vanaf het 4 e kwartaal 2008). Hoewel de cijfers tot en met 2009 het nog niet laten zien, worden dit jaar voor de hotellerie weer voor de omzet plussen verwacht. De omzet van restaurants en cafés blijft in onze onderliggende raming nog wel krimpen als gevolg van Tabel 1 Van dal naar piek en wat er van het piekniveau resteert in 2009, overnachtingen (analyse ) Totaal Totaal (0-5 sterren) (0-2 sterren) 3-sterren 4-sterren 5-sterren Daljaar Piekjaar Niveau 2009 (piekjaar = 10) 92% 8 93% 96% 58% Hoe zwaar weegt het segment in 2009? % 43% 5% Bron: tot en met 2009 CBS, raming 2010 en 2011 van NG Economisch Bureau Kwartaalbericht Horeca April
3 _ BBP V V V V V V V V V 1 _ Horeca Figuur 3 Volumeontwikkelingen Nederlandse economie en horeca, geheel en segmenten, f (jaar-op-jaar, %) 5% -5% -1 V V V V V V V V V _ BBP _ Horeca Bron: tot en met 2009 CBS, raming 2010 en 2011 van NG Economisch Bureau terughoudendheid bij de consument en in het licht van de bezuinigingen en/of belastingverhogingen die vanuit de overheid op het bedrijfsleven (inclusief horeca) en consumenten afkomen. Ondanks de onzekerheden, kan wel gezegd worden dat het koopkrachtklimaat zich in de tweede helft van 2010 geleidelijk zal verbeteren. Volumeontwikkeling horeca in 2011 weer positief Kijkend naar de volumes 4, wordt voor de Nederlandse economie in 2010 en 2011 een BBP-groei verwacht van 1,4% en 1,8% op jaarbasis en is de raming voor de horeca -1,6% en 1,4% (figuur 3). Figuur 4 Overnachtingen in Nederlandse hotels, 3, 4 en 5 sterren, (jaar-op-jaarverandering, %) Hotellerie haalt volumegroei uit inhaalslag in de hogere segmenten Van piekjaar 2007 tot en met 2009 is het aantal overnachtingen met 8% teruggevallen (tabel 1). Waar dit in het 3- en 4 sterrensegment met 7% en 4% toch al fors te noemen is, beliep de terugloop in het hoogste segment liefst 42%: van ruim Naam 2,7 brochure miljoen Maand overnachtingen 0 in 2005 tot nog geen 1,4 miljoen in 2008 en nu terug naar 1,6 miljoen in De forse groei van het aantal overnachtingen in het 5-sterrensegment in 2009 werd ingezet in januari 2009 en is te zien als inhaalslag (figuur 4). De 3- en 4-sterrenhotels volgden met veel gematigder groeitempo s vanaf april _ Hotels met 3 sterren _ Hotels met 4 sterren _ Hotels met 5 sterren Dat betekent, de waardeontwikkeling minus de prijsontwikkeling Bron: tot en met 2009 CBS, raming 2010 en 2011 van NG Economisch Bureau Kwartaalbericht Horeca April
4 Figuur 5 Overnachtingen per stad, 2008 en 2009 (jaar-op-jaarverandering, %) 6% Verandering % Amsterdam 2% Rotterdam Verandering % -4% -6% Den Haag Rest van Nederland Maastricht -8% -1 Utrecht -12% -2-15% -1-5% 5% 1 15% Bron: CBS Toelichting: grootte van de bol representeert het aantal overnachtingen in waardoor de hotelmarkt in Amsterdam sneller herstelt dan landelijk Gezien de oververtegenwoordiging van 5-sterrenhotels in Amsterdam (12% van alle overnachtingen, tegen 5% landelijk), is het snellere herstel van de hoofdstedelijke hotelmarkt goed verklaarbaar. Waar Amsterdam de overnachtingen in 2009 zag groeien met 3% en Rotterdam nog kon volgen met 2% groei, bleven Den Haag, Utrecht, Maastricht en de rest van Nederland daar sterk bij achter (figuur 5). Aantrekkende buitenlandse overnachtingen in Amsterdam, binnenlandse overnachtingen juist motor voor rest van het land Er zijn opvallende verschillen in de groei van overnachtingen naar herkomstgebied/-land. Waar de binnenlandse overnachtingen in Amsterdam goed lopen en ook de buitenlandse bezoekers licht aantrekken, is de ontwikkeling van de binnenlandse en buitenlandse bezoekers landelijk over 2009 negatief (tabel 2). Dat Amsterdam er veel gunstiger uitspringt dan Nederland is goeddeels verklaarbaar uit het feit dat Amsterdamse hotels voor maar liefst 82% afhankelijk zijn van buitenlandse overnachtingen, tegen landelijk 45%. Tabel 2 Overnachtingen naar herkomstgebied in 2009 (jaar-op-jaarverandering, %) Overnachtingen van gasten uit in Nederland in Amsterdam alle landen -3.5% 3. Nederland -3.4% 13.6% buitenland, waarvan: -3.6% 0.9% Verenigd Koninkrijk (VK) -15.4% -18.8% Eurozonelanden -0.4% -8.3% V.S. -4.1% -4.7% Azië 1.8% 6.4% Bron: CBS Kwartaalbericht Horeca April
5 Figuur 6 Prijsontwikkelingen Nederlandse economie en horeca, geheel en segmenten, (jaar-op-jaar, %) 5% 4% 3% 2% 1% V V V _ nflatie Nederlandse economie _ Horeca _ Restaurants _ Cafetarias _ Cafés V V V V Bron: CBS, raming 2010 * cpi = inflatie Van de buitenlandse bezoekers valt vooral op dat de Engelsen nog massaal wegblijven. Dit komt omdat het VK te maken had met een zeer zware economische krimp in 2009 (-5,) en bovendien de Britse pond sterk verzwakte ten opzichte van de euro, namelijk gemiddeld over het jaar met -7,1%. Ter vergelijking: de krimp in de VS was veel minder groot (-2,4%) en bovendien sterkte de dollar met gemiddeld 5,9% aan. Voor 2010 zal het beeld naar verwachting over de gehele linie gunstiger zijn. De economieën zullen alle weer positieve groeiwaarden noteren. De bezoeken uit het VK zullen nog enigszins gedrukt worden door een zwak blijvende pond. Sleutelindicatoren hotellerie draaien weer richting positieve waarden Al met al wordt voor de hotellerie verwacht dat de bezettingsgraad dit jaar toeneemt met tussen de 1% en 5%. n combinatie met een vlakke ontwikkeling van de gemiddelde kamerprijs leidt dat tot een omzet per beschikbare kamer die weinig zal veranderen (tabel 3). terwijl cafés en restaurants waarschijnlijk zullen achterblijven Waar van de hotellerie vanuit de bezettingsgraad dus herstel wordt verwacht, zullen de andere segmenten uitgezonderd de cafetaria s - waarschijnlijk achterblijven. Cafés Tabel Naam brochure 3 Ramingen Maand voor 0 sleutelindicatoren hotellerie in het 3-, 4- en 5-sterrensegment, f * Bezettingsgraad (%) Kamerprijs ( ) RevPAR ( ) Bron: Horwath (Hosta) en * = Raming Economisch Bureau. Noot: verklaring tekens: is stijging > 5% op jaarbasis is tussen 1 tot 5% (vrijwel) stabiel. -1% tot -5% < -5%. Kwartaalbericht Horeca April
6 en restaurants zullen wel steeds minder negatieve waarden noteren dan de -8% tot -11% in Hotellerie zocht toevlucht in prijsdalingen, cafés juist in prijsstijgingen Waar cafés vooral getroffen zijn door een terugloop van het aantal gasten en dat deels wisten te compenseren door prijsverhogingen, werkt dat in de hotellerie precies tegengesteld. Prijsdalingen werden door hotels (vooral die in het hogere segment) als redmiddel gebruikt om de kamers wat voller te krijgen/de bezettingsgraad enigszins op peil te houden. De (recente) historie leert dat prijsherstel enige jaren op zich kan laten wachten. Daarom kan in dit opzicht niet veel van 2010 en 2011 worden verwacht. Aangezien de omzetcijfers voor de hotellerie door het CBS niet worden uitgesplitst naar volumes en prijzen ontbreekt de lijn met de prijsontwikkeling voor dat segment (figuur 6). Wat bekend is uit andere bronnen is in het voorgaande reeds behandeld. en restaurants volgen prijsontwikkeling van het sectorgemiddelde De prijzen in cafés zijn sinds 2006 aan een geleidelijke opmars omhoog bezig, van destijds 2 procent op jaarbasis naar 4 tot 5 procent in Verwacht wordt dat de prijzen in 2010 en 2011 minder hard zullen stijgen. De prijsontwikkeling in restaurants is vrij consistent en loopt nagenoeg gelijk op met het horecagemiddelde 5. Voor zowel restaurants als de horeca als geheel wordt een (zeer) lichte versnelling van de prijsontwikkeling verwacht in 2010 en vervolgens een vlak verloop in De prijzen in de horeca stijgen nu gemiddeld met ongeveer 2 procent op jaarbasis. Dat is hoger dan de algemene inflatie, die rond 1 procent per jaar bedraagt en naar verwachting rond dat niveau zal blijven bewegen in 2010 en n de onderliggende ramingen wordt voor cafetaria s uitgegaan van aanvankelijk licht vertragende en in de tweede helft van 2011 licht versnellende prijsstijgingen. Kwartaalbericht Horeca April
7 Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens NG Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. NG Bank N.V. is onderdeel van NG Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. NG Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. NG Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. NG Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. n Nederland is NG Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 8 april Kwartaalbericht Horeca April
8 Meer weten? Kijk op NG.nl Of bel met Rob Bakker, Sectormanager Stefan van Woelderen, Senior Econoom Tomek Pieśla, Econoom Wilt u nieuwe publicaties per ontvangen? Ga naar NG.nl/kennis
Herstel horeca in 2011
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Herstel horeca in 2011 De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca is in 2010 nog negatief. Hiermee blijft de sector achter bij de Nederlandse economie als
Nadere informatieMinder starters in 2016
Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.
Nadere informatieMinder faillissementen in 2016
Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis
Nadere informatieBijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieVerdere groei in het verschiet
Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen
Nadere informatieHoreca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000
Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse
Nadere informatieZet herstel bankensector door?
ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 2015
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 215 Stabilisatie van de horecaomzet in 215 na sterke groei in 214. De verbetering van het vertrouwen van de Nederlandse consument
Nadere informatieProvinciale economie in het nauw
Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.
Nadere informatieZakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies
Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch
Nadere informatieOmzetgroei zet door in 2016
Vooruitzicht Horeca Omzetgroei zet door in 216 De omzet* in de horeca stijgt in 215 en 216... want Nederlandse consumenten besteden meer buiten de deur... en de toestroom van toeristen groeit. +4% 215
Nadere informatieZorgen om arbeidsmarktkrapte
Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van
Nadere informatieEconomie Utrecht komt verder op stoom
Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting
Nadere informatieProductiegroei industrie versnelt
Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieKwartaalbericht Vastgoed
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoedrendementen lopen verder uiteen In 212 daalde het beleggingsvolume in onroerend goed met 11%. De investeringen in winkels en bedrijfsruimten namen
Nadere informatieGroei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie
Kwartaalbericht Bouw NG Economisch Bureau Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Faillissementen en slecht weer laten orderportefeuilles groeien Voor 2011 verwacht NG Economisch Bureau
Nadere informatieAantal starters stabiliseert
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar
Nadere informatieEconomie en financiële markten
Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese
Nadere informatieProvada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag
Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag Ewout Hoogendoorn 4 juni 2014 Programma Resultaten 2013 Verwachtingen 2014 & 2015 Omzet, kosten en resultaat Vraag en aanbod Hotelmarkt Den Haag 2 The New
Nadere informatie10 dingen over rente die beleggers moeten weten
Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013
Nadere informatieBalanceren tussen regulering en klantwensen
Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche
Nadere informatieOmzetgroei in meeste sectoren
Vooruitzicht Groothandel Omzetgroei in meeste sectoren 2016 eindelijk weer groei-jaar groothandel... vooral dankzij bouwmaterialen en ICT......terwijl oliehandel omzetcijfers drukt -0, +4, -2 2015 2016
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit niet in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Net geen recessie.
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-095 17 mei 2002 9.30 uur Economie groeit niet in eerste kwartaal 2002 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2002 niet gegroeid. Dit blijkt
Nadere informatieNFI-update 2 e kwartaal 2016
ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB04-103 1 juli 2004 9.30 uur Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal 2004 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2004 met 0,9 procent
Nadere informatieDaling faillissementen vlakt af
Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen
Nadere informatieEconomie in 2015 Kans of kater?
Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog
Nadere informatieWelkom. Datum: 25 april 2014
Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel
Nadere informatieUIT groei en conjunctuur
Economische groei. Economische groei drukken we uit in de procentuele groei van het BBP op jaarbasis. De groei van het BBP heeft twee oorzaken. Het BBP kan groeien omdat de prijzen van producten stijgen
Nadere informatieConjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1
Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal
Nadere informatieHerstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014
Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatieGroeimotor logistiek koelt af
Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen
Nadere informatieSteeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat
Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren
Nadere informatieLicht op energie (2013 - november)
PMI index Licht op energie (2013 - november) Macro-economische ontwikkelingen De indicator van Markit voor economische bedrijvigheid in de Eurozone ligt sinds enkele maanden net boven de 50 punten. In
Nadere informatieOnline Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen
Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen
Nadere informatieInternationale varkensvleesmarkt 2012-2013
Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt
Nadere informatieKraanverhuurders bouwen capaciteit af
Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Het aantal kranen in Nederland neemt af maar er bestaat nog steeds een overcapaciteit. Uurtarieven liggen hierdoor verder onder
Nadere informatieBouwproductie groeit voor derde jaar op rij
Vooruitzicht Bouw Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Bouwproductie groeit met 4% in 216 Einde aan enorme groei afgegeven vergunningen en verkoop nieuwbouw 4% 216 ING Economisch Bureau 1 Bouw Bouwproductie
Nadere informatieALGEMEEN OMZET DECEMBER /12/2016
DECEMBER 2016 01/12/2016 Boordtabellen Horeca Synthese: De omzetgroei in de horeca blijft positief, maar zwakt af. Dit is een gevolg van een dalende omzet bij de logies. Ook het prijsverloop in de horeca
Nadere informatiePersbericht. Economische groei in de eerste negen maanden 4,1% Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB00-265 23 november 2000 9.30 uur Economische groei in de eerste negen maanden 4,1% De volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP) komt in het derde
Nadere informatie2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6%
Inleiding Hieronder zult u een opsomming zien van trends in de Nederlandse hotel markt. Ook geeft het een beknopt verslag van de verschillende ontwikkelingen in deze markt. Ook de regio waar het hotel
Nadere informatieMeerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende
ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-144 21 december 2005 9.30 uur Groei economie derde kwartaal 2005 hoger dan eerder geraamd De Nederlandse economie is in het derde kwartaal van 2005 met
Nadere informatieBodem bereikt in Nederlandse Economie
Bodem bereikt in Nederlandse Economie 8 november 213 Every picture tells a story Keijser Capital Research Nico van Geest RBA Nico.vangeest@keijsercapital.nl (1) Het consumenten vertrouwen, zoals door het
Nadere informatieING Investment Office
ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten
Nadere informatieMei Economische Barometer Weerterland en Cranendonck. Verwachting voor 2010 en 2011
Verwachting voor 2010 en 2011 Mei 2010 CONCLUSIES Productiesectoren landbouw, industrie en bouw goed voor een derde van de werkgelegenheid in. Afname van de werkgelegenheid doet zich in 2010 vooral voor
Nadere informatieNederland Handelsland
Nederland Handelsland Herziening ranglijst belangrijkste exportlanden voor Nederland 10 10% Verenigd Koninkrijk Zweden 9 Rusland Verenigde staten 10% % België % Frankrijk Duitsland 1% % Spanje ING Economisch
Nadere informatieBouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau Voor 2011 verhoogt ING Economisch Bureau de groeiverwachting van de bouwproductie naar 2,8%. De vooruitzichten
Nadere informatieProductie licht gedaald in vierde kwartaal
Vierde kwartaal 14 Productie licht gedaald in vierde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit in 2000 met 3,9% Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB01-035 15 februari 2001 9.30 uur Economie groeit in 2000 met 3,9% De Nederlandse economie heeft ook in 2000 een goed jaar doorgemaakt. De volumegroei van
Nadere informatieKvK-barometer provincie Utrecht
KvK-barometer De economie in de blijft zwaar onder druk staan. Dit blijkt vooral uit het aantal bedrijven dat een verslechtering ziet van het economisch klimaat. Daarnaast verwachten meer ondernemers een
Nadere informatieSamenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018
Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Een belangrijke taak van UWV is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op
Nadere informatieMei Economische Barometer Valkenswaard en Waalre. Verwachting voor 2010 en 2011
Verwachting voor 2010 en 2011 Mei 2010 CONCLUSIES Zakelijke dienstverlening domineert de economie van Waalre. Valkenswaard kent relatief veel industrie en groothandel. Afname van de werkgelegenheid doet
Nadere informatieInspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld
Nadere informatieGroei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2
Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,
Nadere informatieVVMA Congres 18 mei 2010
VVMA Congres 18 mei 2010 Jan Klaver, VNO-NCW Verwachtingen over Nederlandse economie, 2010-2015 1 Lijn van mijn verhaal 1. Impact economische crisis op Nederlandse economie en bedrijfsleven 2. Het herstel
Nadere informatieVraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?
ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we
Nadere informatieWeinig beweging in commerciële vastgoedmarkten
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Weinig beweging in commerciële vastgoedmarkten Vastgoedbeleggers zoeken hun toevlucht in de topsegmenten van onroerend goed en verliezen steeds meer hun interesse
Nadere informatieBeleggingsvolumes commercieel vastgoed nemen toe Opname gebruikersmarkten blijft nog achter
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Beleggingsvolumes commercieel vastgoed nemen toe Opname gebruikersmarkten blijft nog achter In de eerste drie kwartalen van 2013 steeg het beleggingsvolume
Nadere informatieZakelijke dienstverlening
Zakelijke dienstverlening Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Juni 16 Economisch Bureau Nederland Kasper Buiting Senior sector econoom 3376 kasper.buiting@nl.abnamro.com Inhoud Onderwerp Pag Kernpunten
Nadere informatieHerstel zakelijke diensten op handen
Kwartaalbericht zakelijke dienstverlening ING Economisch Bureau Herstel zakelijke diensten op handen Het ING Economisch Bureau verwacht dat de omzet in de zakelijke dienstverlening in 211 met ruim 3% toeneemt.
Nadere informatieHISWA Conjunctuurenquête. 1 e kwartaal Amsterdam, 27 mei 2016 Jeroen van den Heuvel Sjoerd van Tilburg
HISWA Conjunctuurenquête 1 e kwartaal 2016 Amsterdam, 27 mei 2016 Jeroen van den Heuvel Sjoerd van Tilburg Inleiding Voor u ligt alweer de rapportage van het eerste kwartaal 2016. Het rapport geeft de
Nadere informatieALGEMEEN OMZET FEBRUARI 2016 16/02/2016. Boordtabellen Horeca. Synthese:
FEBRUARI 2016 16/02/2016 Boordtabellen Horeca Synthese: De omzetgroei in de horeca zet door en is het sterkst in restaurants en logies. De horeca inflatie blijft op een hoog niveau. Het aantal arbeidsplaatsen
Nadere informatiePerscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie
Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 15 september 2000 Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-010 13 februari 2007 9.30 uur Economie groeit 2,9 procent in 2006 De Nederlandse economie is in 2006 met 2,9 procent gegroeid. Dit is bijna twee keer
Nadere informatieOvercapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt
Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Overcapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt Het aantal kranen in Nederland neemt verder af. In 2013 is het kranenpark met bijna 30% gekrompen ten opzichte van
Nadere informatieOpkomende markten: do s en don ts
Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit in 2000 met 3,9% Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB01-082 12 april 2001 9.30 uur Economie groeit in 2000 met 3,9% De Nederlandse economie heeft ook in 2000 een goed jaar doorgemaakt. De volumegroei van het
Nadere informatieProductiegroei industrie afgenomen in derde kwartaal
Derde kwartaal 214 groei industrie afgenomen in derde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatieCPI Statistisch Bulletin september 2017
CPI Statistisch Bulletin september 2017 Willemstad, oktober 2017 Consumentenprijzen Curaçao: september 2017 Prijsontwikkeling op Curaçao gedurende de maand september 2017: focus op bestedingscategorieën
Nadere informatieKrimp slaat weer toe in bouw
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Krimp slaat weer toe in bouw Voor 2012 verwacht ING Economisch Bureau een lichte krimp van de bouwproductie van 2%. Door de vastgelopen woningmarkt worden er
Nadere informatieMinder sterke groei industrie in tweede kwartaal
Minder sterke groei industrie in tweede kwartaal Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober 2016 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Visie
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden
Nadere informatieVastgoed wankelt. Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau. _ Bedrijfsruimten _ Kantoren _ Winkels. Winkels
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoed wankelt De ingezette trend van dalende beleggingsvolumes zet zich in 2009 voort. Gebruikersmarkten krijgen door de recessie te maken met een afnemende
Nadere informatieEconomische visie op 2015
//5 Economische visie op 5 Nieuwjaarsbijeenkomst VNO-NCW regio Zwolle Björn Giesbergen januari 5 Inhoud Visie op 5 Europa: toekomstige koploper of eeuwige achterblijver? (conjunctuur/financiële markten)
Nadere informatieTabel 1: De bijdrage van RtHA aan de regionale economie op basis van 2,4 miljoen passagiers
Prognose 2020 Door Alexander Otgaar, RHV Erasmus Universiteit Rotterdam Diverse studies zijn in het verleden uitgevoerd met als doel om de economische bijdrage van Rotterdam the Hague Airport (hierna aan
Nadere informatiePersbericht. Economische groei derde kwartaal 3,3 % Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB00-014 25 januari 2001 9.30 uur Economische groei derde kwartaal 3,3 % De volumegroei van het bruto binnenlands product (BBP) in het derde kwartaal van
Nadere informatieUITSLAGEN WONEN ENQUÊTE
UITSLAGEN WONEN ENQUÊTE 3 E KWARTAAL 211 Gemaakt voor NVM Wonen Gemaakt door NVM Data & Research Inhoudsopgave 1 Introductie enquête... 3 1.1 Periode... 3 1.2 Respons... 3 2 Staat van de woningmarkt...
Nadere informatieAtradius Landenrapport
Atradius Landenrapport Nederland November 214 Overzicht Algemene informatie Belangrijkste sectoren (213, % van bbp) Hoofdstad: Amsterdam Diensten: 72% Regeringsvorm: Constitutionele monarchie Industrie:
Nadere informatieHorwath HTL Hotel Event 2013. De Kunst van Hotels
Horwath HTL Hotel Event 2013 De Kunst van Hotels Programma Opening door Karin van Gilst, Stedelijk Museum Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Bart Lukaszewicz, Houthoff Buruma Presentatie
Nadere informatieHotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld
Nadere informatieResultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen/budgetten en ICT Indicator augustus 2009. Jaargang 9 25 augustus 2009
Resultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen/budgetten en ICT Indicator augustus. Jaargang 9 25 augustus DISCLAIMER: de kleine lettertjes De ICT Barometer, een onderzoek van Ernst & Young, is
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei derde kwartaal 2008 vertraagt tot 1,8 procent
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-077 14 november 2008 9.30 uur Economische groei derde kwartaal 2008 vertraagt tot 1,8 procent Bijna een halvering in vergelijking met eerste halfjaar
Nadere informatieZzp er optimistischer over 2013
MKB ING Economisch Bureau Zzp er optimistischer over 2013 Zzp er is flexibel en zoekt nieuwe markten Zelfstandigen zonder personeel (zzp er) zien 2013 met vertrouwen tegemoet. Bijna de helft van de zzp
Nadere informatieVertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen
Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Beleggingssvolume vastgoed naar nieuw record Lichte groei van opname kantoren record 27 3. 2. 1. 214 215 213 214 215 ING
Nadere informatieVoorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken
Detailhandel ING Economisch Bureau Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken De Nederlandse detailhandel gaat door een moeilijke tijd. In het eerste kwartaal werd 3,8% minder omgezet.
Nadere informatieOntdek beleggingskansen met technische analyse
Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013
Nadere informatieHOSTA 2012. The Benelux Hotel Industry. 5 juni 2012
HOSTA 2012 The Benelux Hotel Industry 5 juni 2012 Programma Opening door Ralph Lange, ING Inleiding Jan van der Doelen, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Michel Geurts, Inntel
Nadere informatieHorwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport. Ewout Hoogendoorn
Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport Ewout Hoogendoorn 8 september 2015 HOSTA 2015 rapport Cijfers hotellerie Disruptors / Sharing economy 2 Cijfers hotellerie 3 Aanbod blijft groeien 100,000 90,000
Nadere informatieFactsheet NOK. Ontwikkelingen. FX Factsheet. RaboResearch. Marketing communicatie 23 november 2017
Marketing communicatie 23 november 2017 Factsheet NOK FX Factsheet RaboResearch Global Economics & Markets mr.rabobank.com Figuur 1: Korte termijn Figuur 2: Lange termijn Stefan Koopman Market Economist
Nadere informatieBouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top In de bouw is de recessie nog verre van over. In 2010 krimpt de bouwproductie naar verwachting met 6,7%. In 2011 herstelt
Nadere informatie