Productiegroei industrie versnelt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Productiegroei industrie versnelt"

Transcriptie

1 Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste groei in 2015 in kapitaalgoederenindustrie transportmiddelenindustrie +8% 2% NL Binnenlandse orders machinebouw +4% ING Economisch Bureau / juni 2015

2 Wispelturige binnenlandse orders geven extra impuls aan groei industrie In loop van 2014 groeipad weer ingeslagen Sinds medio 2014 neemt het productievolume van de industrie gestaag toe. Doordat ook de binnenlandse afzetmarkt beter wordt, zowel consumenten bestedingen als bedrijfsinvesteringen trekken aan, heeft het industriële herstel een bredere basis gekregen. Recente cijfers van industriële inkopers wijzen ook in die richting. De betere binnenlandse economie en de blijvend sterke export zorgen voor een verwachte productiegroei in 2015 van 2%, waarmee de industriële productie boven het (record)niveau van 2007 uitkomt. Naar verwachting trekt de groei verder aan tot 3% in Ontwikkeling binnenlandse orders en binnenlandse afzet industrie Binnenlandse orders (>50 = groei) Afzetvolume industrie binnenland (R-as, % j.o.j.) 20% 10% 0% -10% -20% -30% Ontwikkeling buitenlandse orders en buitenlandse afzet industrie % 10% 0% -10% -20% % Exportorders (>50 = groei) Exportvolume industrie (R-as, % j.o.j.) Bron: berekeningen ING Economisch Bureau o.b.v. CBS, NEVI ING Economisch Bureau 2

3 Voeding en maakindustrie trekken de kar Productie-ontwikkeling industrie * 2016* Industrie totaal 1,1% 2,0% 3,0% Voedingsmiddelen 2,0% 2,0% 1,0% Chemie -0,7% -2,0% 3,0% Rubber- en kunstofindustrie 3,3% 2,0% 2,0% Metaalbewerking 1,2% 1,5% 1,5% Machinebouw 5,5% 4,0% 5,0% Elektrotechnische industrie 1,7% 1,5% 1,5% Transportmiddelenindustrie 3,5% 8,0% 3,0% Grafische industrie 1,7% -0,5% -0,5% * Raming ING Economisch Bureau Bron: CBS, ING Economisch Bureau Kapitaalgoederenproductie draait op volle toeren De groei binnen de industrie is niet gelijk verdeeld. In 2015 zijn het vooral de voedingsindustrie (+2%), machinebouw (+4%) en transportmiddelenindustrie (+8%) die de groei ondersteunen. Een segment binnen de maakindustrie dat voorlopig nog wel flinke druk op de productie ervaart is de toelevering aan de (upstream) olie-industrie. Hierin zijn spelers actief van de rubber- en kunststofbranche tot machinebouw en van metaal tot transportmiddelenindustrie (schepen en platforms). De forse daling van de olieprijs t.o.v. een jaar geleden en verwachting dat deze niet snel tot de oude niveaus gaat terugkeren laat haar sporen na, zoals de recente berichten rondom IHC Merwede laten zien. Buiten deze tak zorgt het bredere economische herstel in Nederland en Europa overall echter voor een goed vooruitzicht. Diverse grotere Nederlandse OEM-ers, vaak van levensbelang voor het toeleverende MKB, weten regelmatig mooie orders binnen te slepen die het positieve sentiment onderstrepen. Naast de bekende grote bedrijven wordt de industrie versterkt door soms bijzonder snelgroeiende MKB-bedrijven, zoals binnen de maakindustrie BD Kiestra en Kanon Load Equipment. Bron: Maritime technology, ASML, ED.nl, VDL, icdrachten.nl, maakindustrie top-100 Positieve berichten over orders Nederlandse OEM-ers in de maakindustrie Grote jachtenbouw De orderportefeuille was eind 2014 met 4 miljard beduidend voller dan eind 2013 ( 2,7 miljard). Bussenproductie VDL Bus & Coach is volop aan de gang met levering en productie van 236 bussen voor vervoersbedrijf Berlijn. Tevens onder meer vervolgorder van 38 bussen van grootste Finse personenvervoerbedrijf. Vrachtautoproductie Per 20 april heeft DAF de dagproductie verhoogd van 140 naar 156 vrachtauto s, per 1 juni verder verhoogd naar 174. Machinebouw Order voor ten minste 15 EUV-machines voor ASML, eerste levering eind Medische technologie (MKB) BD Kiestra Drachten is wereldwijd leidend in automatisering van medische laboratoria. Het bedrijf heeft de afgelopen 3 jaar een forse groei doorgemaakt en verwacht in 2015 te zijn doorgegroeid naar ca. 350 medewerkers. Kranenbouw (MKB) Kanon Loading Equipment (Zeewolde) is bouwer van kranen en laadarmen. Het bedrijf boekt al jaren een groei van meer dan 20% gemiddeld per jaar. ING Economisch Bureau 3

4 Disruptie in de industrie Industrie staat voor grote veranderingen De industrie staat voor een transitie. Door de inzet van technologische combinaties ontstaan nieuwe bedrijfsmodellen en verdwijnen oude. In het recente rapport Hightech meets Business (zie box Dutch Technology Week) worden de zeven belangrijkste technologieën beschreven die gecombineerd de industrie gaan veranderen. Deze technologieën zorgen ervoor dat andere organisaties en competenties bij het personeel nodig zijn om succesvol te kunnen blijven. Zeven grote technologieën die in combinatie veel impact gaan hebben 3d printing Robotica Internet of Things (IoT) Dutch Technology Week Van 31 mei tot en met 6 juni vond voor de vierde keer de Dutch Technology Week plaats. Dit door de Brainport Eindhoven regio gestarte initiatief kent inmiddels navolging in industrieregio s rond Delft, Twente en Drachten. Tijdens deze week bezoeken een groot aantal ondernemers met ING collega-bedrijven in de industrie. Doel is leren van elkaar en uitbreiding van het netwerk. Netwerk en (snel)lerend vermogen worden steeds belangrijker voor een industrieel bedrijf. Ter gelegenheid van de Dutch Technology Week publiceerde ING Economisch Bureau het rapport Hightech meets Business over de zeven belangrijkste technologieën die de wereld en industrie de komende jaren gaan transformeren. Nieuwe materialen Smart factories Alternatieve energie Robot care Precision farming Smart vehicles Big Data Computing power (chips/ sensoren) ING Economisch Bureau 4

5 Meer weten? Kijk op ING.nl/kennis Of neem contact op met: Jurjen Witteveen ING Economisch Bureau Arnold Koning Sectormanagement Industrie Bert Woltheus Sectormanagement Industrie Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggings aanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 16 juni ING Economisch Bureau 5

6

Minder starters in 2016

Minder starters in 2016 Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.

Nadere informatie

Minder faillissementen in 2016

Minder faillissementen in 2016 Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

Noord-Holland heeft hoogste startersquote

Noord-Holland heeft hoogste startersquote Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters

Nadere informatie

Minder startende ondernemers

Minder startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim

Nadere informatie

Zzp er: werknemer nieuwe stijl

Zzp er: werknemer nieuwe stijl Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters

Nadere informatie

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%

Nadere informatie

Zet herstel bankensector door?

Zet herstel bankensector door? ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de

Nadere informatie

Visie ING Investment Office Oktober 2017

Visie ING Investment Office Oktober 2017 Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?

Nadere informatie

Economie Utrecht komt verder op stoom

Economie Utrecht komt verder op stoom Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting

Nadere informatie

Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie

Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie 44% van de totale export Omvang Nederlandse automotive toelevering 9,2 miljard 88% bestemd voor export Automotive-industrie mondiaal:

Nadere informatie

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch

Nadere informatie

Economie en financiële markten

Economie en financiële markten Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese

Nadere informatie

Groeimotor logistiek koelt af

Groeimotor logistiek koelt af Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen

Nadere informatie

Verdere groei in het verschiet

Verdere groei in het verschiet Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen

Nadere informatie

Provinciale economie in het nauw

Provinciale economie in het nauw Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.

Nadere informatie

Agro & Food-machinebouw

Agro & Food-machinebouw Agro & Food-machinebouw reldwijd we xport ee 3% ijde expo dw rt el ouwma ndb ch la 6% w er es in 1% ldecon ere w ie om AGRO FOOD & TECHNOLOGY ijde expor tf dw l e achines dm oo 11% we r Groeiambities van

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

Aantal starters stabiliseert

Aantal starters stabiliseert Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar

Nadere informatie

Zorgen om arbeidsmarktkrapte

Zorgen om arbeidsmarktkrapte Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van

Nadere informatie

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog

Nadere informatie

NFI-update 2 e kwartaal 2016

NFI-update 2 e kwartaal 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven

Nadere informatie

Horeca herstelt laat

Horeca herstelt laat Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse

Nadere informatie

Welkom. Datum: 25 april 2014

Welkom. Datum: 25 april 2014 Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel

Nadere informatie

ING Economisch Bureau ING Innovatie Index

ING Economisch Bureau ING Innovatie Index ING Economisch Bureau ING Innovatie Index Nederland klaar voor verandering? 1 ING Economisch Bureau / Oktober 2015 Samenvatting Nederland goed gepositioneerd voor verandering Hoe verhoudt Nederland zich

Nadere informatie

Samen smart De Nederlandse industrie naar een hoger groeipad. Publicatie uitgebracht t.g.v. de IndustrieTOP Smart Industry 3 maart 2015

Samen smart De Nederlandse industrie naar een hoger groeipad. Publicatie uitgebracht t.g.v. de IndustrieTOP Smart Industry 3 maart 2015 Samen smart De Nederlandse industrie naar een hoger groeipad Publicatie uitgebracht t.g.v. de IndustrieTOP Smart Industry 3 maart 2015 Buitenlandse vraag hield Nederlandse industriemotor goed draaiende

Nadere informatie

Balanceren tussen regulering en klantwensen

Balanceren tussen regulering en klantwensen Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche

Nadere informatie

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden

Nadere informatie

Daling faillissementen vlakt af

Daling faillissementen vlakt af Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen

Nadere informatie

Ontdek beleggingskansen met technische analyse

Ontdek beleggingskansen met technische analyse Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013

Nadere informatie

Bodem bereikt in Nederlandse Economie

Bodem bereikt in Nederlandse Economie Bodem bereikt in Nederlandse Economie 8 november 213 Every picture tells a story Keijser Capital Research Nico van Geest RBA Nico.vangeest@keijsercapital.nl (1) Het consumenten vertrouwen, zoals door het

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober 2016 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Visie

Nadere informatie

Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende

Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt

Nadere informatie

ING Investment Office

ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten

Nadere informatie

Waar liggen de kansen?

Waar liggen de kansen? Grip op je vermogen Waar liggen de kansen? Bob Homan ING Investment Office 20 april 2012 Welke economie is het snelst gegroeid na invoering van de euro?* a) Zwitserland b) Duitsland c) VS d) Griekenland

Nadere informatie

Economie Noord-Nederland scoort matig, maar heeft wel groeipotentie

Economie Noord-Nederland scoort matig, maar heeft wel groeipotentie Economie Noord-Nederland scoort matig, maar heeft wel groeipotentie De ontwikkeling van de noordelijke economie blijft in 2015 en 2016 achter bij de nationale groei. Dit geldt ook voor de arbeids- en woningmarkt.

Nadere informatie

Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij

Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Vooruitzicht Bouw Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Bouwproductie groeit met 4% in 216 Einde aan enorme groei afgegeven vergunningen en verkoop nieuwbouw 4% 216 ING Economisch Bureau 1 Bouw Bouwproductie

Nadere informatie

Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie

Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Kwartaalbericht Bouw NG Economisch Bureau Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Faillissementen en slecht weer laten orderportefeuilles groeien Voor 2011 verwacht NG Economisch Bureau

Nadere informatie

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse

Nadere informatie

Opkomende markten: do s en don ts

Opkomende markten: do s en don ts Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013

Nadere informatie

perspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem

perspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Agglomeratie s-gravenhage Groot-Amsterdam Flevoland Regio s Zaanstreek in economisch Arnh Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Noord-Overijssel perspectief Kop van 2013 Noord-Holland Veluwe Groot-Rijnmond

Nadere informatie

Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek

Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek Beperkte groeiversnelling voor Twente en Achterhoek Economische groeicijfers 2015 en 2016 Twente en Achterhoek De economische groei in Twente en de Achterhoek ligt in 2015 maar beperkt hoger dan in 2014,

Nadere informatie

Krachtige groei in Zuidoost-Brabant

Krachtige groei in Zuidoost-Brabant Regiovisie Zuidoost-Brabant Krachtige groei in Zuidoost-Brabant Zuidoost-Brabant behoort landelijk tot de snelst groeiende regio s. De economische groei is krachtig en schakelt door de gunstige omstandigheden

Nadere informatie

Economie in 2015 Kans of kater?

Economie in 2015 Kans of kater? Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog

Nadere informatie

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000 Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel

Nadere informatie

Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen

Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Beleggingssvolume vastgoed naar nieuw record Lichte groei van opname kantoren record 27 3. 2. 1. 214 215 213 214 215 ING

Nadere informatie

Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken

Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken Na twee moeilijke jaren, waarin het volume èn de omzet daalde, kan de groothandel in 2014 stappen vooruit zetten (volumegroei;

Nadere informatie

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren

Nadere informatie

Industriële omzet stijgt opnieuw

Industriële omzet stijgt opnieuw Vierde kwartaal 217 Industriële omzet stijgt opnieuw Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Omzetgroei in meeste sectoren

Omzetgroei in meeste sectoren Vooruitzicht Groothandel Omzetgroei in meeste sectoren 2016 eindelijk weer groei-jaar groothandel... vooral dankzij bouwmaterialen en ICT......terwijl oliehandel omzetcijfers drukt -0, +4, -2 2015 2016

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

Groeiversnelling in Midden-Brabant

Groeiversnelling in Midden-Brabant Regiovisie Midden-Brabant Groeiversnelling in Midden-Brabant De economische groei in Midden-Brabant houdt aan en ligt in 2015 boven de 2,5%. De toenemende vraag naar producten en diensten levert ondernemers

Nadere informatie

Twente en Achterhoek in lagere versnelling

Twente en Achterhoek in lagere versnelling Regiovisie Twente en Achterhoek Twente en Achterhoek in lagere versnelling De economie in Twente en de Achterhoek kende sterke groei in 2014 en 2015. Dit jaar is de groei stabiel, maar in 2017 wordt gas

Nadere informatie

Kraanverhuur in de lift maar tarieven blijven nog achter

Kraanverhuur in de lift maar tarieven blijven nog achter Kraanverhuur in de lift maar tarieven blijven nog achter Verhuurders willen kranenpark uitbreiden Bouwproductie groeit met 4% in 216 Prefab: meer draaiuren en grotere kranen + 4% 216 Prefab Meer draaiuren

Nadere informatie

Overcapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt

Overcapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Overcapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt Het aantal kranen in Nederland neemt verder af. In 2013 is het kranenpark met bijna 30% gekrompen ten opzichte van

Nadere informatie

Kwartaalbericht Vastgoed

Kwartaalbericht Vastgoed Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoedrendementen lopen verder uiteen In 212 daalde het beleggingsvolume in onroerend goed met 11%. De investeringen in winkels en bedrijfsruimten namen

Nadere informatie

Disclaimer Bank Insinger de Beaufort

Disclaimer Bank Insinger de Beaufort Disclaimer Bank Insinger de Beaufort 1. Toepasselijkheid Deze voorwaarden ( de Disclaimer") zijn van toepassing op elk bezoek aan en gebruik van de website ("de Website") van Bank Insinger de Beaufort

Nadere informatie

Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen

Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen Industrie Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen Quick scan op meest aantrekkelijke buitenlandse afzetmarkten Gekeken naar omvang en groei dan blijken China en Rusland de meest aantrekkelijke

Nadere informatie

Vooruitzichten economie en financiële markten

Vooruitzichten economie en financiële markten Vooruitzichten economie en financiële markten Bob Homan, ING Investment Office Grip op je Vermogen Den Haag, 9 oktober 2015 Vraag 1 Hoeveel % is de wereldindex (in Euro s) van hoogtepunt (15/4) tot dieptepunt

Nadere informatie

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk Derde kwartaal 2 industrie daalt, productie vrijwel gelijk Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Wat zijn de beleggingstrends van dit moment?

Wat zijn de beleggingstrends van dit moment? Wat zijn de beleggingstrends van dit moment? Bob Homan Hoofd ING Investment Office Utrecht, 25 april 2014 Agenda Hoe staan de financiële markten ervoor? Wat zijn koersbepalende factoren? Waar liggen toekomstige

Nadere informatie

Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar

Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar BiZ-Dag 29 juni 2017 Overzicht 1. Een paar cijfers 2. Wat is industrie? 3. Personeel 4. Risico s 3 1. Een paar cijfers 29 juni 2017 3 Balans: omzetontwikkeling

Nadere informatie

Omzetgroei zet door in 2016

Omzetgroei zet door in 2016 Vooruitzicht Horeca Omzetgroei zet door in 216 De omzet* in de horeca stijgt in 215 en 216... want Nederlandse consumenten besteden meer buiten de deur... en de toestroom van toeristen groeit. +4% 215

Nadere informatie

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: Jac. Gofers 16 april 2015 1 Smart Industry Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: de productvraag (specificaties,

Nadere informatie

Zzp er optimistischer over 2013

Zzp er optimistischer over 2013 MKB ING Economisch Bureau Zzp er optimistischer over 2013 Zzp er is flexibel en zoekt nieuwe markten Zelfstandigen zonder personeel (zzp er) zien 2013 met vertrouwen tegemoet. Bijna de helft van de zzp

Nadere informatie

Krimp slaat weer toe in bouw

Krimp slaat weer toe in bouw Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Krimp slaat weer toe in bouw Voor 2012 verwacht ING Economisch Bureau een lichte krimp van de bouwproductie van 2%. Door de vastgelopen woningmarkt worden er

Nadere informatie

Nederland Handelsland

Nederland Handelsland Nederland Handelsland Herziening ranglijst belangrijkste exportlanden voor Nederland 10 10% Verenigd Koninkrijk Zweden 9 Rusland Verenigde staten 10% % België % Frankrijk Duitsland 1% % Spanje ING Economisch

Nadere informatie

Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken

Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken Detailhandel ING Economisch Bureau Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken De Nederlandse detailhandel gaat door een moeilijke tijd. In het eerste kwartaal werd 3,8% minder omgezet.

Nadere informatie

Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top

Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie pas in 2017 naar nieuwe top In de bouw is de recessie nog verre van over. In 2010 krimpt de bouwproductie naar verwachting met 6,7%. In 2011 herstelt

Nadere informatie

Omzet industrie daalt door lagere prijzen

Omzet industrie daalt door lagere prijzen Eerste kwartaal 21 Omzet industrie daalt door lagere prijzen Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Conjunctuurenquête Technologische industrie. november 2016

Conjunctuurenquête Technologische industrie. november 2016 Conjunctuurenquête Technologische industrie november 2016 Voorzichtige groei in onzekere markt Het CBS kwam vorige week donderdag naar buiten met het bericht dat de positieve stemming onder ondernemers

Nadere informatie

Productie licht gedaald in vierde kwartaal

Productie licht gedaald in vierde kwartaal Vierde kwartaal 14 Productie licht gedaald in vierde kwartaal Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Omzet industrie daalt

Omzet industrie daalt Tweede kwartaal 21 industrie daalt Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie Elektrotechnische

Nadere informatie

Omzet daalt voor negende kwartaal op rij

Omzet daalt voor negende kwartaal op rij Derde kwartaal 216 daalt voor negende kwartaal op rij Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, farmaceutische, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Wederom meer omzet voor industrie

Wederom meer omzet voor industrie Derde kwartaal 217 Wederom meer omzet voor industrie Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Metaal- en foodindustrie naar 2020

Metaal- en foodindustrie naar 2020 Metaal- en foodindustrie naar 2020 Lunch & learn, 24 september 2014 Rabobank LVC en Maasduinen Henri Cocu, Sectormanager Industrie Hans van Haaren Sectormanager Food Sectormanagement als inspiratie Hans

Nadere informatie

De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist

De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist Het verleden is helder, maar

Nadere informatie

Omzet industrie daalt opnieuw

Omzet industrie daalt opnieuw Vierde kwartaal 21 industrie daalt opnieuw Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie Elektrotechnische

Nadere informatie

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014 Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

BNP PARIBAS OBAM N.V. Aandeelhoudersvergadering 2014/ Mei 2016

BNP PARIBAS OBAM N.V. Aandeelhoudersvergadering 2014/ Mei 2016 BNP PARIBAS OBAM N.V. Aandeelhoudersvergadering 2014/2015 20 Mei 2016 2 Agenda Boekjaar 2014 / 2015 Resultaat & Beleid Recente marktontwikkelingen Vooruitzichten OBAM highlights 3 Boekjaar 2014/15 OBAM

Nadere informatie

Bouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau

Bouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau Voor 2011 verhoogt ING Economisch Bureau de groeiverwachting van de bouwproductie naar 2,8%. De vooruitzichten

Nadere informatie

Kraanverhuurders bouwen capaciteit af

Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Het aantal kranen in Nederland neemt af maar er bestaat nog steeds een overcapaciteit. Uurtarieven liggen hierdoor verder onder

Nadere informatie

INGENIEURSRADAR IMPACT INDUSTRIE 4.0

INGENIEURSRADAR IMPACT INDUSTRIE 4.0 INGENIEURSRADAR IMPACT INDUSTRIE 4.0 Enquête: Ingenieursradar: Industrie 4.0 Nulmeting jaarlijks herhaald worden Aantal respondenten: 1278 Individuele ingenieur: 964 (75%) Bedrijf: 314 (25%) 2 de helft

Nadere informatie

AUKE HYLARIDES. Senior Product Marketing Manager Exact Software 2015 EXACT INTERNET OF THINGS - AIM ROADSHOW

AUKE HYLARIDES. Senior Product Marketing Manager Exact Software 2015 EXACT INTERNET OF THINGS - AIM ROADSHOW AUKE HYLARIDES Senior Product Marketing Manager Exact Software Exciting times In 2020, het aantal mobiele gebruikers richting 6 miljard; Internet gebruikers richting 4.7 miljard² Effect van IoT op de wereld

Nadere informatie

Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters

Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters Analyse Gezondheidszorg Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters Aantal zorgaanbieders in 6 jaar tijd verdubbeld Eenpitters goed voor overgrote deel van groei aanbieders Groei eenpitters

Nadere informatie

ING & Tiel. Betrokken bij ondernemend Nederland. Annerie Vreugdenhil 5 juni 2014 VERTROUWELIJK

ING & Tiel. Betrokken bij ondernemend Nederland. Annerie Vreugdenhil 5 juni 2014 VERTROUWELIJK ING & Tiel Betrokken bij ondernemend Nederland Annerie Vreugdenhil 5 juni 2014 Onderliggend herstel Economische groei Nederland BBP in % kwartaal-op-kwartaal 1.0 0.5 0.0-0.5-1.0-1.5 Onderliggende trend*

Nadere informatie

NN First Class Balanced Return Fund

NN First Class Balanced Return Fund NN First Class Balanced Return Fund Alle Fonds onder de loep cijfers zijn per 31/03/015 Het NN First Class Balanced Return Fonds won in het eerste kwartaal 8,9% Zeer sterke performances van aandelen en

Nadere informatie

Herstel industrie zet door

Herstel industrie zet door Kwartaalbericht Industrie ING Economisch Bureau Herstel industrie zet door Onder impulsen van een toenemende vraag uit het buitenland en hernieuwde voorraadvorming groeit de industriële activiteit in Nederland.

Nadere informatie

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we

Nadere informatie

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Dekkingsgraad 92% Belegd vermogen daalt naar 71,5 miljard Geen indexering in 2009 In het vierde kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een verlies op beleggingen

Nadere informatie

Betaalgedrag in het mkb. Actiever debiteurenbeleid leidt tot beter betaalgedrag

Betaalgedrag in het mkb. Actiever debiteurenbeleid leidt tot beter betaalgedrag Betaalgedrag in het mkb Actiever debiteurenbeleid leidt tot beter betaalgedrag ING ING Economisch Bureau / juni / augustus 2016 2015 Samenvatting Het betaalgedrag in het MKB is voor verbetering vatbaar

Nadere informatie

Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend

Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend , 14.30 uur Update grondstoffen Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend In 2016 werd nog een mooi rendement geboekt met grondstoffen. Kunt u de komende tijd rekenen op goede rendementen op deze

Nadere informatie

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Persconferentie 12/02/2014 Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Internationale conjunctuur en economische toestand 2 Verbetering ondernemersvertrouwen in 2013, maar terugval in 2014 30,00 NBB-barometer

Nadere informatie

Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel

Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel ZZP Themavisie ING Economisch Bureau Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel Het aantal zelfstandigen zonder personeel () groeide de afgelopen jaren flink en nam ook in 2014 toe (+3,1).

Nadere informatie

Waar liggen nu beleggingskansen

Waar liggen nu beleggingskansen Waar liggen nu beleggingskansen En wat zijn de risico s? Bob Homan Valentijn van Nieuwenhuijzen Bob Homan Hoofd ING Investment Office Valentijn van Nieuwenhuijzen Hoofd Multi-Asset NN Investment Partners

Nadere informatie

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica België Inleiding Aanleiding De industrie wordt wereldwijd steeds hoogwaardiger en heeft alsmaar meer behoefte aan ondernemingen die uitblinken in een hightech

Nadere informatie

Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt

Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt Starters ING Economisch Bureau Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt In 2011 is het aantal startende ondernemers licht toegenomen tot totaal 123.500. Dit aantal ligt nog altijd

Nadere informatie

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Inhoudsopgave Ontwikkelingen

Nadere informatie

BNP PARIBAS OBAM N.V. Aandeelhoudersvergadering 2013/ November 2014

BNP PARIBAS OBAM N.V. Aandeelhoudersvergadering 2013/ November 2014 BNP PARIBAS OBAM N.V. Aandeelhoudersvergadering 2013/2014 3 November 2014 2 Agenda Boekjaar 2013 / 2014 Resultaat & Beleid Recente marktontwikkelingen Vooruitzichten OBAM highlights 3 Boekjaar 2013/14

Nadere informatie