Evaluatie Wet herziening gerechtelijke kaart

Transcriptie

1 Evaluatie Wet herziening gerechtelijke kaart Enquête Het bijgevoegde document betreft de enquête die in opdracht van de commissie Evaluatie Wet herziening gerechtelijke kaart (hierna: de commissie) is uitgevoerd door RONT Management Consultants. Deze enquête had als doel een brede verkenning uit te voeren naar de ervaringen van mensen werkzaam in verschillende geledingen van de gerechten en parketten. De commissie heeft de uitkomsten van de enquête gebruikt ter voorbereiding van de (verdiepende) interviews. De uitkomsten van de enquête kunnen naar het oordeel van de commissie niet los gezien worden van de uitkomsten van de interviews (zie hiervoor het rapport van de commissie: Evaluatie Wet HGK). december 2017

2 Vragenlijstonderzoek Wet Herziening Gerechtelijke Kaart Boogschutterstraat 52 Postbus AD Apeldoorn contactpersoon: Margreet groen

3 Vragenlijstonderzoek Wet Herziening Gerechtelijke Kaart Opdrachtgever: Commissie Evaluatie Wet Herziening Gerechtelijke Kaart Onderzoekers: Manon Diepenmaat, Paula IJland, Margreet Groen 28 februari 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 2

4 Inhoud Bijlagen 1 t/m maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 3

5 Inleiding Met de inwerkingtreding van de Wet herziening gerechtelijke kaart (hierna Wet HGK) op 1 januari 2013 is de gerechtelijke kaart van Nederland ingrijpend veranderd. Het aantal rechtbanken is teruggebracht van 19 naar 11, het aantal gerechtshoven van 5 naar 4. Dit betekent dat er minder, maar grotere rechtbanken zijn gekomen en dat de gerechtshoven Arnhem en Leeuwarden zijn samengevoegd in één gerechtshof. Voor het Openbaar Ministerie betekent de invoering van de Wet HGK onder meer een vermindering van het aantal arrondissementsparketten tot 10. Het kleinere aantal arrondissementsparketten en daarmee dus de komst van grotere parketten sluit aan op de regio-indeling die het Openbaar Ministerie al hanteerde. Uit de parlementaire stukken 1 valt op te maken dat met de invoering van de Wet HGK het doel was gesteld om een grotere slagvaardigheid te bereiken, zowel voor de zittende als de staande magistratuur. Met de Wet HGK was beoogd om ook in de toekomst de kwaliteit van rechtspraak te waarborgen en te voldoen aan wensen en behoeften in de samenleving. In dit kader heeft men met de Wet HGK een verbetering van kwaliteit op drie hoofdonderdelen ten doel gesteld: de kwaliteit en toegankelijkheid van het primaire proces (de rechtspraak), en mede in de sleutel daarvan; de kwaliteit van bestuur; de kwaliteit van de bedrijfsvoering. Daarnaast was beoogd om met een volledige geografische congruentie van de organisatie van eerstelijnsrechtspraak, Openbaar Ministerie en politie de eenduidigheid te bevorderen. Dit zou de samenwerking tussen deze ketenpartners eenvoudiger, effectiever en efficiënter maken. Artikel CXLIVb van de Wet Herziening Gerechtelijke Kaart bevat een evaluatiebepaling voor de Wet HGK. Het eerste lid van artikel CXLIVb van de Wet HGK bepaalt dat de Minister van Veiligheid en Justitie binnen vijf jaar na inwerkingtreding van die wet een verslag zendt aan de Staten-Generaal over de doeltreffendheid en de effecten van de Wet HGK in de praktijk. Het tweede lid van dit artikel bepaalt in afwijking van het eerste lid dat voornoemde Minister het verslag met betrekking tot het arrondissement Oost-Nederland binnen drie jaar na inwerkingtreding van de Wet HGK aan de Staten-Generaal zendt. In navolging van bovenstaande heeft de commissie Evaluatie Wet Herziening Gerechtelijke Kaart (hierna: commissie) tot taak gekregen om: a) onderzoek te doen naar de doeltreffendheid en de effecten in de praktijk van de Wet HGK en haar aanbevelingen aan de Minister uit te brengen; b) onderzoek te doen naar de doeltreffendheid en de effecten in de praktijk van de Wet splitsing arrondissement Oost-Nederland in de arrondissementen Gelderland en Overijssel en haar aanbevelingen aan de Minister uit te brengen. In opdracht van de commissie heeft RONT Management Consultants (hierna: RONT) vragenlijsten uitgezet onder de medewerkers die werkzaam zijn bij de rechtspraak en het Openbaar Ministerie. RONT heeft de opdracht gekregen om deze vragenlijsten mede te helpen 1 Memorie van Toelichting, Wet HGK, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 4

6 opzetten, de vragenlijsten digitaal onder alle gerechten en parketten uit te zetten en de resultaten daarvan te analyseren en weer te geven in dit rapport. De volgende onderzoeksvragen waren aanvankelijk opgesteld: 1. Wat is er momenteel bekend over de Wet HGK bij de respondenten? 2. Wat merkt men momenteel van bepaalde thema s in de uitvoeringspraktijk? 3. In hoeverre hebben de bevindingen te maken met de Wet HGK? Ofwel; zijn de bevindingen uit de vragenlijsten toe te schrijven aan de Wet HGK en wat kan hieruit geconcludeerd worden met betrekking tot doeltreffendheid en effecten in de praktijk van de Wet HGK? Gaandeweg het onderzoek zijn deze vragen concreter geworden en aangepast: 1. Welke beeldvorming bestaat er over de Wet HGK? 2. Welke gevolgen ervaart men in de praktijk als gevolg van de invoering van de Wet HGK? 3. Hoe waardeert men de werking van de Wet HGK? In onderhavig rapport wordt een antwoord gegeven op bovenstaande onderzoeksvragen aan de hand van de resultaten die zijn voortgekomen uit de analyse van in totaal 4012 ingevulde vragenlijsten. Leeswijzer Na deze inleiding volgt in hoofdstuk 2 een uiteenzetting van de werkwijze en methoden die zijn gehanteerd. In hoofdstuk 3 wordt in een samenvatting antwoord gegeven op bovenstaande drie onderzoeksvragen. Tot slot worden in de hoofdstukken 4 tot en met 8 in chronologische volgorde van de opbouw van de vragenlijst, de resultaten weergegeven, beginnend met de achtergrond van de respondenten en eindigend met de open vraag die respondenten vóór afronding van de vragenlijst konden invullen maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 5

7 Werkwijze De uitvoering van het vragenlijstonderzoek naar de Wet HGK in de praktijk heeft de volgende fasen gekend: 1. Meedenken en redigeren van de vragenlijst. 2. Voorbereiding treffen voor het communiceren van de vragenlijst en het logistieke proces voor het uitzetten van de vragenlijsten. 3. Uitzetten van de vragenlijst en reminder versturen. 4. Analyseren van de resultaten. 5. Opstellen rapportage. Hieronder wordt per fase een toelichting gegeven. Fase 1: Meedenken en redigeren van de vragenlijsten De commissie heeft de basistekst aangeleverd voor de vragenlijsten. De onderzoekers van RONT hebben de vragenlijst geredigeerd. Na diverse rondes van aanpassingen is de vragenlijst definitief gemaakt. Bij het komen tot een definitieve vragenlijst is een aantal keuzes gemaakt: Er is bewust gekozen voor een korte vragenlijst zodat het invullen van de vragenlijst laagdrempelig zou zijn en dit het responspercentage ten goede zou komen. Het invullen van de vragenlijst kostte respondenten ongeveer 10 minuten invultijd. Er is bewust gekozen voor meerkeuzevragen en slechts één open vraag mogelijkheid. Gezien de grote omvang van de vragenlijst is het analyseren van open vragen erg tijdrovend. Daarnaast vindt verder verdiepend onderzoek nog plaats, waarbij alle werklocaties afzonderlijk worden bezocht voor verdiepende interviews naar aanleiding van de resultaten van dit vragenlijstonderzoek, zoals gepresenteerd in dit rapport. Fase 2: Voorbereidingen treffen voor het uitzetten van de vragenlijst De vragenlijst is digitaal verstuurd. Via een met daarin een link naar de vragenlijst was het voor respondenten mogelijk de vragenlijst (webbased) in te vullen. Web-enquête tool De webbased enquêtetool is een snelle, gebruiksvriendelijke en betrouwbare mogelijkheid voor online onderzoek onder klanten of medewerkers. Door middel van een met een heldere toelichting worden deelnemers via een link uitgenodigd voor een onderzoek. De bijbehorende uitnodigingstekst én de enquête is opgenomen in bijlage 5. In het kader van behoud van privacy is ervoor gekozen om de vragenlijsten via interne contactpersonen van de rechtspraak en het Openbaar Ministerie uit te zetten. De hoofdcontactpersonen van zowel de rechtspraak als het Openbaar Ministerie hebben de e- mailadressen aangedragen van de verschillende secretariaten. Via de secretariaten zijn de vragenlijsten uit naam (en adres) van de presidenten (rechtspraak) en hoofdofficieren van justitie (Openbaar Ministerie) verstuurd. Tijdens de voorbereidingen bleek dat het Openbaar Ministerie extra tijd nodig had om een formeel akkoord te geven op het uitzetten van de vragenlijst. Deze vragenlijst is daarom ruim 1 week later verstuurd dan bij de rechtspraak. Omdat wij iedereen twee weken de tijd wilden geven om de vragenlijst in te vullen, ook ten behoeve van een hoge(re) respons, is de analyse een week later gestart dan gepland. Dit gaf geen problemen voor het handhaven van de deadline voor het opleveren van onderhavig rapport maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 6

8 Fase 3: Uitzetten van de vragenlijst en reminder versturen. In tabel 1 is weergegeven welke activiteiten hebben plaatsgevonden m.b.t. het uitzetten van de vragenlijst binnen respectievelijk de rechtspraak en het Openbaar Ministerie. Rechtspraak Activiteiten Wanneer Eerste contact tussen onderzoekers RONT en contactpersoon 13 januari rechtspraak (waarnemend hoofd afdeling Strategie Raad voor de rechtspraak) om aanpak vast te stellen. Vooraankondiging g d door contactpersoon naar de 18 januari presidenten. Intranetbericht geplaatst met vooraankondiging van de enquête. 19 januari De onderzoekers van RONT hebben een overzicht ontvangen 20 januari van de adressen van de secretariaten van de presidenten. De onderzoekers van RONT hebben de uitnodiging tot 23 januari deelname uitgezet naar secretariaten. De secretariaten hebben de uitnodigingen naar de betreffende medewerkers verzonden, uit naam van de betreffende president. Van alle secretariaten is een bevestiging van uitzetten ontvangen. Reminder verzonden naar secretariaten. Van alle secretariaten is 30 januari een bevestiging van uitzetten ontvangen. Openbaar Ministerie Eerste contact tussen onderzoekers RONT en contactpersoon 17 januari OM (Afdelingshoofd Bedrijfsvoering en Staf) om aanpak vast te stellen De onderzoekers van RONT en de commissie stuitten op het 17 januari 30 januari nog ontbreken van bestuurlijke dekking binnen het OM de enquête uit te kunnen zetten. De voorzitter van de commissie heeft hierover contact gehad met de procureur-generaal van het OM. Groen licht: Contact tussen tweede contactpersoon OM 30 januari (Kwartiermaker Regieorganisatie Nieuwe wet- & regelgeving) en onderzoekers RONT, over aanpak uitzetten enquête. Procureur-generaal van het OM heeft de secretariaten van de 31 januari hoofdofficieren verzocht de uitnodiging tot deelname te verzenden. Van 1 secretariaat is een bevestiging ontvangen. Onderzoekers van RONT hebben nogmaals verzoek gedaan bij 1 februari tweede contactpersoon van het OM om de secretariaten te laten bevestigen dat zij de enquête hebben uitgezet. 11 van de 15 secretariaten hebben in totaal een bevestiging verzonden dat zij de enquête hebben verspreid. Reminder is kenbaar gemaakt, d.m.v. een intranetbericht. De 6 februari commissie is van deze werkwijze op de hoogte gesteld. Tabel 1: overzicht activiteiten rechtspraak en OM m.b.t. uitzetten van de enquête Ten tijde van het uitzetten van de enquête binnen het OM kwam naar voren dat het invullen van de enquête problemen gaf, omdat op de computers van het OM een verouderde versie van Internet 16 maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 7

9 Explorer (webbrowser) stond. Op intranet is de volgende dag een intranetbericht geplaatst waarin is aangegeven dat men een andere browser diende te gebruiken of de enquête via de mobiele telefoon kon invullen, zodat dit geen problemen opleverde. Het is onduidelijk of dit gevolgen heeft gehad voor de respons. Fase 4: Analyseren van de resultaten Door medewerkers van de rechtspraak en het OM zijn respectievelijk en 549 enquêtes ingevuld (exclusief de groep die anders heeft ingevuld bij de vraag naar werklocatie). Ondanks grote verschillen tussen deze onderdelen zijn beide aantallen ruim voldoende om met grote betrouwbaarheid (95-99%) uitspraken te kunnen doen die representatief zijn voor deze onderdelen. Wel is het gezien de grote verschillende grote verschillen in respondentenaantal de vraag of resultaten van het totaal ook opgaan voor het OM, aangezien respondenten van de rechtspraak een veel grotere stem hebben in de totaalscores. De antwoorden op de vragen zijn daarom ook apart geanalyseerd voor het OM en daarin specifiek de parketten. Daarbij is met statistische toetsen, daar waar dit interessant leek, onderzocht of op het oog lijkende grote verschillen in scores tussen de rechtspraak en het OM daadwerkelijk significant zijn. Voor de analyse van de ingevulde vragenlijsten zijn de programma s Excel (voor de grafieken) en Minitab (voor de toepassing van de statistische toetsen) gebruikt. In Minitab zijn statistische analyses gedaan, zodat kon worden aangetoond of verschillen in de scores van verschillende groepen functionarissen of tussen verschillende werklocaties significant waren of niet. Voor de vraag 8 Over welke onderwerpen gaat de Wet HGK volgens u? (maximaal 5 onderwerpen aanvinken) en de vragen 10.1 t/m 10.5 (3 puntschaal: verslechtering, verslechtering noch verbetering, verbetering) is veelal gebruik gemaakt van de Chi 2 toets. Deze toets is geschikt voor binominale en ordinale data, hetgeen hier van toepassing is, en is daarnaast toegepast omdat deze data niet normaal verdeeld bleek te zijn. Daarnaast is voor het aantonen van verschillen tussen bepaalde groepen de 2 sample t-test gebruikt (verschillen de gemiddelde scores tussen groepen significant van elkaar) en voor het aantonen van een mogelijke relatie tussen scores op bepaalde antwoorden de Pearson correlatie coëfficiënt (scoort een specifieke groep significant hoger of lager op een bepaalde vraag?). Naast een totaalanalyse zijn ook deelanalyses gedaan op functie, werklocatie (rechtbanken, gerechtshoven en parketten) en functieverandering. Hierbij is onderzocht of verschillen in deze kenmerken (beduidend of significant) andere antwoorden met zich mee brachten. Daar waar de respons op bepaalde onderdelen 10 was of lager, zijn de resultaten niet weergegeven in verband met de lage betrouwbaarheid (en representativiteit) van deze data alsook de waarborging van de anonimiteit van respondenten. Dit geldt met name voor de onderdelen van het openbaar ministerie, die in vergelijking tot de rechtbanken en gerechtshoven een relatief veel lagere respons hebben (zie de eerste grafiek in bijlage 2 en bijlage 4). Vermoedelijk is bij enkele werklocaties van het openbaar ministerie de vragenlijst niet uitgezet en kunnen de resultaten daarom niet representatief zijn voor deze werklocaties. Als wordt gesproken over de resultaten van het openbaar ministerie of de parketten in zijn algemeenheid is dit exclusief de onderdelen waar geen of een zeer beperkt aantal respondenten vandaan komen. Voor specifiek de functiegroep officier van justitie / advocaten generaal geldt een responspercentage van 19% (173 van de 918 officieren van justitie / advocaten generaal hebben deze vragenlijst ingevuld). Vanuit dit responspercentage kan (op basis van de statistische richtlijnen) met een betrouwbaarheid van 90-95% worden gesteld dat de resultaten representatief zijn voor de volledige functiegroep populatie. Gebruikelijk is een betrouwbaarheids(interval) van 95-99% bij dergelijke onderzoeken maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 8

10 Dit betekent dat de resultaten naar alle waarschijnlijkheid voor een groot deel zullen overeenkomen met de werkelijke beleving in de praktijk, maar dat met de interpretatie van deze resultaten weliswaar zorgvuldig omgegaan dient te worden. Zeker ook omdat mogelijk een klein deel van de officieren van justitie / advocaten generaal zijn uitgesloten van dit onderzoek (omdat de vragenlijst bij sommige werklocaties van het openbaar ministerie niet uitgezet lijkt te zijn). Verdiepend onderzoek kan mogelijk verder uitsluitsel geven over de interpretatie van deze resultaten. Fase 5 Opstellen rapportage Een eerste analyse van de resultaten is allereerst besproken met de secretaris van de commissie. Vervolgens is het concept rapport besproken met het secretariaat van de commissie. Daarna zijn, niets afdoende aan de werkelijke resultaten, vragen en opmerkingen verwerkt en is een definitief rapport opgeleverd. Dit rapport is op 13 maart 2017 aan de voltallige commissie gepresenteerd maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 9

11 Samenvatting belangrijkste resultaten In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de drie onderzoeksvragen: 1. Welke beeldvorming bestaat er over de Wet HGK? 2. Welke gevolgen ervaart men in de praktijk als gevolg van de invoering van de Wet HGK? 3. Hoe waardeert men de werking van de Wet HGK? Ad 1. Welke beeldvorming bestaat er over de Wet HGK? Met vraag 8 (zie bijlage 5) is onderzocht welke beelden respondenten hebben bij de bedoelingen van de Wet HGK en is vervolgens onderzocht in welke mate dit aansluit bij de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK. De meeste respondenten (67%) zien de bezuiniging op de rechtspraak als een onderwerp dat zij in verband brengen met de bedoelingen van de Wet HGK. Dit beeld sluit niet aan bij de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK (zoals blijkt uit de parlementaire stukken). Ook brengt bijna de helft van de respondenten (49%) het afschaffen van de zittingslocaties in verband met een bedoeling van de Wet HGK. Hierbij dient opgemerkt te worden dat dit niet een wettelijke doelstelling is geweest van de Wet HGK maar wel een direct gevolg is geweest van de invoering van de wet. Deze twee onderwerpen staan in de top 3 van onderwerpen die door respondenten worden aangemerkt als een bedoeling van de Wet HGK. Een van de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK die het vaakst als onderwerp is aangevinkt (plek 2) is de bedrijfsvoering van de gerechten moest efficiënter worden ingericht. 56% van de respondenten brengt dit onderwerp in verband met één van de bedoelingen van de Wet HGK. De overige vier wettelijke doelstellingen van de Wet HGK worden door een relatief beperkt deel van de respondenten als onderwerp in verband gebracht met de bedoelingen van de Wet: o 37% geeft aan dat het onderwerp het minder kwetsbaar maken van de teams een bedoeling was van de Wet HGK; o 36% geeft aan dat het onderwerp het slagvaardiger laten worden van de gerechten een bedoeling was van de Wet HGK; o 34% geeft aan dat het onderwerp het verbeteren van de mogelijkheden om specialistische kennis op de te bouwen een bedoeling was van de Wet HGK; o 15% geeft aan dat het onderwerp het verbeteren van de samenwerking tussen de rechtspraak, het Openbaar Ministerie en de politie te verbeteren een bedoeling was van de Wet HGK. Uit bovenstaande blijkt dat een relatief beperkt deel van de respondenten dié onderwerpen benoemt die aansluiten bij de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de respondenten over het algemeen beperkt op de hoogte zijn van de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK. Ad 2. Welke gevolgen ervaart men in de praktijk als gevolg van de invoering van de Wet HGK? Er is in de vragenlijst één algemene vraag opgenomen over de gevolgen van de Wet HGK in de praktijk. Deze luidt: De Wet HGK, in werking getreden op 1 januari 2013, heeft impact gehad op mijn werksituatie. Het antwoord op deze vraag is dat een ruime meerderheid van de respondenten (n=2437,66%) ervaart dat de Wet HGK impact heeft gehad op hun werksituatie (= score eens en zeer mee eens). Zie hiervoor grafiek 9. Dit geldt voor zowel respondenten van de rechtspraak als voor 16 maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 10

12 respondenten van het OM. Zie hiervoor grafiek 3 in bijlage 1. De rechtbank Noord-Nederland, het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden en arrondissementsparket Oost-Nederland ervaren dit het sterkst. Een minderheid van de respondenten (n=788, 21%) heeft aangeven dat de Wet HGK geen impact heeft gehad op hun werksituatie (= score oneens en zeer mee oneens). Als antwoord op de vraag wat men specifiek van de Wet HGK in de uitvoeringspraktijk ervaart kan vooral worden gesteld dat de specifieke uitvragen ten aanzien van de volgende onderwerpen gemiddeld genomen vaker niét dan wel worden ervaren: Het beter in staat zijn om specialistische kennis op te bouwen (66% oneens en zeer mee oneens). Het beter in staat zijn om deskundigheid op te bouwen (62% oneens en zeer mee oneens). Het beter in staat zijn om personele schommelingen en/of een wisselende zaakinstroom op te vangen (61% oneens en zeer mee oneens). De aandacht die er in het team of op de afdeling is voor de vraag wat de samenleving vraagt (61% oneens en zeer mee oneens). De verbetering van de samenwerking tussen de rechtspraak, het OM en de politie (49% oneens en zeer mee oneens). Opvallend is dat respondenten van het OM gemiddeld genomen vaker bovengenoemde gevolgen van de Wet HGK ervaren dan andere werklocaties (met uitzondering van het opvangen van personele schommelingen en/of zaakinstroom). Verder is opvallend dat respondenten van het gerechtshof gemiddeld genomen het minst vaak de bovengenoemde gevolgen van de wet in de praktijk ervaren (zie hiervoor grafiek 3 in bijlage 1). Mogelijke gevolgen van de Wet HGK die door respondenten, in verhouding tot de andere uitgevraagde gevolgen, het minst vaak in de praktijk worden ervaren zijn: De ervaren afstand tot de leidinggevende (2 van de respondenten ervaart dat deze groter is geworden). De reisafstand naar het werk (2 van de respondenten ervaart dat deze groter is geworden). Het gevolg van de Wet HGK dat door respondenten het meest vaak wordt ervaren, in verhouding tot de overige uitgevraagde gevolgen, is de ervaren afstand tot het bestuur van het gerecht of parket. 46% van de respondenten ervaart dat de afstand tot het bestuur groter is geworden. Uit de analyse van de antwoorden op de open vraag (zie hoofdstuk 8) blijkt overeenkomstig dat veel respondenten dit een aandachtspunt vinden. Rechters en raadsheren ervaren dit het sterkst (64%, n=629), officieren van justitie / advocaten-generaal ervaren dit het minst sterk (3, n=39). Respondenten zijn sterk verdeeld in het antwoord op de vraag of de aandacht van het bestuur van het gerecht voor de kwaliteit van de rechtspraak groter of kleiner is geworden, dan wel gelijk is gebleven. Uit grafiek 19 blijkt dat 24% van de respondenten vindt dat dit groter is geworden en 26% van de respondenten vindt dat dit kleiner is geworden (en 5 vindt dat dit gelijk is gebleven). Tenslotte vindt 73% van de respondenten dat de mogelijkheden om het werk naar behoren te doen gelijk zijn gebleven. 24% ervaart echter dat deze mogelijkheden kleiner zijn geworden (zie grafiek 21). Uit de analyse van de open vraag wordt mogelijk in dit verband de extra reistijd en afstand tussen locaties, de personeelswisselingen en de bureaucratisering genoemd. Uit de analyse van de antwoorden op de open vraag (zie hoofdstuk 8) worden ook andere thema s genoemd, die respondenten verbinden aan de invoering van de Wet HGK en die niet expliciet in de vraagstelling zijn meegenomen. Deze thema s kunnen mogelijk in verdiepend onderzoek nader 16 maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 11

13 worden onderzocht. Het is mogelijk dat deze thema s niet direct met de (doelstellingen van de) Wet HGK te maken hebben, echter wel door respondenten hiermee in verband worden gebracht. Deze thema s zijn: Culturele verschillen (en de grotere afstanden tussen locaties) en de gevolgen hiervan voor de onderlinge samenwerking. Werkdruk, als gevolg van overhead, wisselingen in personeel en daardoor kennisverlies en overbrugging van afstanden. De gevoelde binding/verbondenheid tussen medewerkers en met de organisatie, als gevolg van o.a. de grotere afstanden, meer mensen die thuis werken en schaalvergroting. Ad3. Hoe waardeert men de werking van de Wet HGK? Er zijn in de vragenlijst twee algemene vragen opgenomen die gaan over de waardering van de Wet HGK. Deze vragen zijn: Alles bij elkaar genomen beschouw ik de invoering van de Wet HGK (ten opzichte van vóór 1 januari 2013) als een (verslechtering, verslechtering noch verbetering, verbetering). Hoe waardeert u op een schaal van 1 (heel slecht) tot 10 (heel goed) in het algemeen de werking van de Wet HGK? Uit de analyse blijkt dat de invoering van de Wet HGK door 43% van de respondenten wordt beoordeeld als een verslechtering ten opzichte van vóór 1 januari 2013 (grafiek 22). Meer dan de helft van de respondenten (55%) ervaart noch een verslechtering, noch een verbetering. Een beduidend kleinere groep, 13% van de respondenten, ervaart de invoering van de Wet HGK als een verbetering. Met name rechters (56%, n=989, exclusief groep geen mening ) ervaren de Wet als een verslechtering, tegenover 3 van de officieren van justitie/ advocaten-generaal (n=144) (grafiek 25). Het cijfer dat wordt gegeven aan de werking van de Wet HGK is een 5,3 (n=3458). Het meest vaak (n=982) geven respondenten het cijfer 6. Het gemiddelde cijfer wordt echter sterk beïnvloed door (meer) uitschieters naar beneden (cijfers 1,2 en 3), dan naar boven (zie hiervoor paragraaf 7.2). Wanneer medewerkers een grotere reisafstand ervaren, wanneer zij van functie zijn veranderd of wanneer zij de bezuinigingen als onderwerp in verband brengen met de bedoeling van de Wet HGK (zie hiervoor paragraaf 7.2), waarderen zij de Wet HGK significant lager, dan wanneer dit niet het geval is. Het beeld van bezuinigingen als één van de bedoelingen van de Wet werkt (significant) negatiever door in de beoordeling van de Wet HGK en heeft daarmee invloed op de wijze waarop de Wet HGK in de praktijk wordt beleefd. Een risico van de beeldvorming (zoals duidelijk wordt uit de beantwoording van vraag 8) kan zijn dat men andere gevolgen aan de Wet HGK toeschrijft, terwijl deze geen verband of niet direct verband houden met de invoering van de Wet. Dit kan echter niet met deze kwantitatieve analyse worden onderzocht. Dit betekent dat resultaten van dit vragenlijstonderzoek mogelijk niet zuiver toegeschreven kunnen worden aan de invoering van de Wet HGK. Weliswaar maken deze uitkomsten wel duidelijk hoe er door respondenten tegen de invoering van de Wet HGK aangekeken wordt maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 12

14 Achtergrond respondenten In dit hoofdstuk wordt weergegeven wat overwegend de achtergrond is van de 4012 respondenten die de enquête hebben ingevuld. Deze resultaten vormen een belangrijke basis voor de interpretatie van de resultaten, zowel voor het totaal alsook specifiek voor verschillende werklocaties en functiegroepen. Het totaal aantal ingevulde enquêtes is Bij de rechtspraak is het responspercentage 34%. Hier zijn enquêtes uitgezet en enquêtes ingevuld. Dit is voor dergelijke onderzoeken, met een zeer groot bereik, waarvoor vrijwel elke functionaris wordt uitgenodigd, een mooie respons, waarvan tevens gezegd kan worden (met 99% betrouwbaarheid) dat deze representatief is voor de populatie. Vanuit het OM hebben 549 respondenten de enquête ingevuld. Mogelijk zijn de enquêtes niet naar alle medewerkers van de verschillende werklocaties van het OM uitgezet, echter op basis van het totaal aantal medewerkers van het OM (4347), kan worden gesteld dat 13% van de medewerkers van het OM de enquête hebben ingevuld. Ondanks dat deze respons lager ligt dan bij de rechtspraak is deze grootte voldoende om (op basis van 95-99% betrouwbaarheid) te kunnen zeggen dat deze representatief is voor de populatie. Respondenten van de rechtspraak vertegenwoordigen daarmee 86% van de ingevulde enquêtes (3441 van 3990) en het OM 14% (549 van 3990). De groepen anders (n=17) of niet ingevuld (n=5) vertegenwoordigen een zeer minimale groep (n=22) en is minder dan 1%. Het grote verschil in aantal respondenten van de rechtspraak en het OM maakt het (extra) belangrijk om de resultaten van het OM afzonderlijk te analyseren en te onderzoeken of deze resultaten afwijken van de resultaten van de rechtspraak. Zie hiervoor grafiek 2. Alle rechtbanken zijn in de respons goed vertegenwoordigd, variërend van 183 (rechtbank Amsterdam) tot 330 (rechtbank Midden Nederland). Zie hiervoor grafiek 3. De gerechtshoven zijn eveneens redelijk vertegenwoordigd, met een positieve uitschieter van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden met 222 respondenten. De andere gerechtshoven hebben een respons van rond de 100 respondenten. Zie hiervoor grafiek 4. De respons is bij Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, in vergelijking tot de overige werklocaties van de rechtspraak, het grootst met 51%. De respons is het laagst bij de rechtbank Amsterdam met 18%. Zie hiervoor grafiek 1 in bijlage 2 rechtbanken. De respondentenverdeling vanuit de sparketten verschilt sterk (zie grafiek 5). Het lijkt bij enkele arrondissementen zo te zijn dat de vragenlijst niet is uitgezet, omdat daar geen respons vandaan komt of deze bijna nihil is. Dit betreffen: o Arrondissementsparket Amsterdam: 0 respondenten o Ressortsparket vestiging Amsterdam: 2 respondenten o Arrondissementsparket Limburg: 2 respondenten o Parket Generaal: 5 respondenten Er is geen bevestiging ontvangen van de arrondissements- en ressortsparket Amsterdam. Van parket Limburg is wel een bevestiging ontvangen dat de enquête is uitgezet. Het is onduidelijk langs welk secretariaat de vragenlijst is uitgezet naar parket generaal en daarom onduidelijk of hier wel of geen bevestiging van versturen is ontvangen. De responspercentages per werklocatie van het openbaar ministerie (specifiek de parketten) is weergegeven in de eerste grafiek van bijlage 4 parketten. De functiegroepen die het sterkst zijn vertegenwoordigd zijn de inhoudelijk ondersteuners (n=1244), gevolgd door de rechters/raadsheren (n=1064). Zie hiervoor grafiek maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 13

15 van de respondenten heeft als gevolg van de Wet HGK een andere functie gekregen. Zie hiervoor grafiek 6. rechter / raadsheer 1064 officier van justitie / advocaat-generaal 173 inhoudelijk ondersteuner (bijvoorbeeld gerechtssecretaris, parketsecretaris, stafjurist) werkzaam in de administratieve ondersteuning (bijvoorbeeld medewerker griffie) anderszins werkzaam in de ondersteuning (bijvoorbeeld bode, medewerker P&O) anders, namelijk: Grafiek 1: Ik ben de rechtbank het gerechtshof de Centrale Raad van Beroep het College van Beroep voor het bedrijfsleven het Openbaar Ministerie anders, namelijk: Grafiek 2: Ik ben werkzaam bij Rechtbank Amsterdam Rechtbank Den Haag Rechtbank Gelderland Rechtbank Limburg Rechtbank Midden-Nederland Rechtbank Noord-Holland Rechtbank Noord-Nederland Rechtbank Oost-Brabant Rechtbank Overijssel Rechtbank Rotterdam Rechtbank Zeeland-West-Brabant Grafiek 3: Bij welke rechtbank bent u werkzaam maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 14

16 Gerechtshof Amsterdam 105 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 222 Gerechtshof Den Haag 85 Gerechtshof 's-hertogenbosch 98 Grafiek 4: Bij welk gerechtshof bent u werkzaam Arrondissementsparket Amsterdam Arrondissementsparket Den Haag Arrondissementsparket Limburg Arrondissementsparket Midden-Nederland Arrondissementsparket Noord-Holland Arrondissementsparket Noord-Nederland Arrondissementsparket Oost-Brabant Arrondissementsparket Oost-Nederland Arrondissementsparket Rotterdam Arrondissementsparket Zeeland-West-Brabant Landelijk Parket Functioneel Parket Ressortsparket, vestiging Amsterdam Ressortsparket, vestiging Arnhem-Leeuwarden Ressortsparket, vestiging Den Haag Ressortsparket, vestiging s-hertogenbosch Parket Generaal CVOM Grafiek 5: Bij welk arrondissement bent u werkzaam Ja, ik heb een andere functie gekregen 382 Nee, ik ben dezelfde functie blijven uitvoeren Grafiek 6: Heeft u als gevolg van de Wet HGK een andere functie gekregen 16 maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 15

17 Bedoeling van de Wet HGK Om te kunnen beoordelen hoe men tegen de werking van de Wet HGK aan kijkt, is het ook van belang om te onderzoeken of de beelden van de respondenten aansluiten bij de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK. Met de volgende vraag is dit onderzocht: De volgende vraag gaat over de bedoelingen van de Wet HGK 1. Over welke onderwerpen gaat de Wet HGK volgens u? Kruis maximaal vijf onderwerpen aan die volgens u het meest van toepassing zijn. Respondenten hebben gemiddeld 3 tot 4 (3,7) onderwerpen aangevinkt. In grafiek 7 is met de zwarte balken aangeduid welke stellingen de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK representeren 2. De grafiek geeft in volgorde van meest gekozen onderwerp tot minst gekozen onderwerp de beleving van de gemiddelde respondent weer. Grafiek 7: % respondenten dat een bepaald onderwerp als bedoeling van de Wet HGK heeft aangevinkt Uit de grafiek valt op te maken dat: Twee onderwerpen in de top 3 staan van onderwerpen die worden aangemerkt als bedoelingen van de Wet HGK die niet aansluiten bij de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK: o 67% van de respondenten heeft aangegeven dat de bezuiniging op de rechtspraak een bedoeling was van de Wet HGK. Deze beleving is het meest vaak aangevinkt van alle 15 mogelijkheden. 2 Zoals opgenomen in: Memorie van Toelichting, Wet HGK, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 16

18 o 49% van de respondenten geeft aan dat het afschaffen van zittingslocaties een bedoeling was van de Wet HGK (dit is geen wettelijke doelstelling geweest van de Wet HGK, maar wel een direct gevolg ervan). Een wettelijke doelstelling van de Wet HGK die het meest frequent door respondenten wordt herkend (plek 2) is de bedrijfsvoering van de gerechten moest efficiënter worden ingericht. 56% van de respondenten geeft aan dat dit één van de bedoelingen is geweest van de Wet HGK. De volgende 3 onderwerpen, respectievelijk op plek 4 t/m 6, zijn vervolgens het meest frequent aangemerkt als een bedoeling van de Wet HGK en sluiten aan bij de wettelijke doelstellingen van de Wet HGK: o 37% geeft aan dat het minder kwetsbaar maken van de teams een bedoeling was van de Wet HGK; o 36% geeft aan dat het slagvaardiger laten worden van de gerechten een bedoeling was van de Wet HGK; o 34% geeft aan dat het verbeteren van de mogelijkheden om specialistische kennis op de te bouwen een bedoeling was van de Wet HGK. 31% van de respondenten heeft aangegeven dat één van de bedoelingen van de Wet HGK ook lag in het aanpassen van het aantal rechtbanken en gerechtshoven aan het aantal politieregio s. De wettelijke doelstelling van de Wet HGK is echter om met de geografische congruentie van de organisatie van eerstelijnsrechtspraak, Openbaar Ministerie en politie de eenduidigheid te bevorderen en daarmee de samenwerking tussen de rechtspraak, het Openbaar Ministerie en de politie te verbeteren (MvT, Wet HGK). Deze wettelijke doelstelling wordt door slechts 15% van de respondenten herkend. Er is een relatie waargenomen tussen de door respondenten aangevinkte onderwerpen van de Wet HGK (vraag 8) en de waardering van respondenten (vraag 12). Zie hiervoor paragraaf Bedoeling van de Wet HGK uitgesplitst naar functie Er blijken op enkele onderwerpen duidelijke verschillen tussen functiegroepen te bestaan in de opvatting welke onderwerpen aansluiten bij de bedoeling van de Wet HGK. De grootste verschillen zijn: Bij het onderwerp de besturen moeten slagvaardiger worden veronderstelt 48% van de rechters en raadsheren dat dit een bedoeling is tegenover 22% van de administratieve ondersteuning. Bij het onderwerp de gerechten moesten efficiënter worden ingericht veronderstelt 62% van de rechters en raadsheren dat dit een bedoeling is tegenover 42% van de administratieve ondersteuning. Bij het onderwerp Procederen moest digitaal mogelijk worden gemaakt veronderstelt 18% van de administratief ondersteuners dat dit een bedoeling is van de Wet HGK tegenover 2% van de rechters en raadsheren. In grafiek 1 in bijlage 1 is de uitsplitsing naar de afzonderlijke functies weergegeven. 5.2 Bedoeling van de Wet HGK uitgesplitst naar werklocatie Er wordt op enkele onderwerpen significant verschillend gedacht tussen de rechtspraak en het OM (op basis van een chi2 toets), over de onderwerpen die volgens respondenten aansluiten bij de bedoeling van de Wet HGK. In grafiek 8 zijn de verschillen weergegeven maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 17

19 56% van de respondenten van de rechtspraak geeft aan dat het onderwerp efficiënter inrichten van de bedrijfsvoering aansluit bij de bedoeling van de Wet HGK, tegenover 49% van de respondenten van het OM (** p<.001, tweezijdig). 31% van de respondenten van het OM geeft aan dat het onderwerp beter samenwerken tussen rechtbanken, politie en OM, aansluit bij de bedoeling van de Wet HGK, tegenover 11% van de respondenten van de rechtspraak. Bij medewerkers van de rechtspraak leeft deze bedoeling, die tevens een wettelijke doelstelling representeert, nog minder dan bij medewerkers van het OM (** p<.001, tweezijdig). 38% van de respondenten van het OM geeft aan dat het onderwerp aanpassen van het aantal rechtbanken en gerechtshoven aan het aantal politieregio s aansluit bij de bedoeling van de Wet HGK, tegenover 3 van de respondenten van de rechtspraak (** p<.001, tweezijdig). 25% van de respondenten van het OM geeft aan dat het onderwerp de besturen van de gerechten moesten slagvaardiger worden aansluit bij de bedoeling van de Wet HGK tegenover 38% van de medewerkers van de rechtspraak (** p<.001, tweezijdig). In grafiek 2 in bijlage 1 is de uitsplitsing naar de afzonderlijke werklocaties weergegeven. Bedoeling van de Wet HGK volgens de rechtspraak en OM Weet ik niet De medezeggenschap van de rechterlijke ambtenaren en gerechtsambtenaren moest worden herijkt Procederen moest digitaal mogelijk worden gemaakt De bedrijfsvoering van de gerechten moest efficiënter worden ingericht Er moest beter worden samengewerkt tussen de rechtspraak, het openbaar ministerie en de politie Het aantal rechtbanken en gerechtshoven moest worden aangepast aan het aantal politieregio's De besturen van de gerechten moesten slagvaardiger worden De positie van de gerechtsvergadering moest worden herijkt De invloed van de Raad voor de rechtspraak op de gerechten moest worden veranderd Er moest bezuinigd worden op de rechtspraak De sectoren kanton moesten worden samengevoegd met de sectoren civiel Teams moesten minder kwetsbaar worden Er moesten betere mogelijkheden komen om specialistische kennis op te bouwen Er moest een landelijk dienstencentrum voor de rechtspraak worden ingericht Er moesten zittingslocaties worden afgeschaft 7% 4% 1% 1% 5% 8% 1% 3% 3% 6% 3% 5% 13% 11% 11% 31% 38% 3 25% 38% 36% 37% 33% 34% 49% 45% 5 56% 67% 66% Het Openbaar Ministerie De rechtspraak Grafiek 8: Bedoeling van de wet volgens de rechtspraak en OM (resp. n=3441 en n=549) 16 maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 18

20 Gevolgen van de Wet HGK in de Praktijk In dit hoofdstuk worden de resultaten weergegeven van de vragen die gaan over de beleving van respondenten bij de gevolgen van de Wet HGK in de praktijk. Paragraaf 6.1 geeft de resultaten weer van de vragen die een 5-puntsschaal als antwoordcategorie kennen. Paragraaf 6.2 geeft de resultaten weer van de vragen die een 3-puntsschaal kennen. 6.1 Vragen 9.1 t/m 9.6 In deze paragraaf worden de antwoorden op de vragen 9.1 t/m 9.6 weergegeven. Deze gaan over de beleving die respondenten hebben bij de gevolgen van de wet in de praktijk, waarbij een 5- puntsschaal ( zeer mee oneens t/m zeer mee eens ) is gebruikt voor de beantwoording. Uit grafiek 9 valt op te maken dat de (overall) impact op de werksituatie vrij hoog scoort. Dit betekent dat deze score gemiddeld vaker wordt beantwoord met eens, terwijl uit grafiek 10 blijkt dat de antwoorden op de vervolgvragen, die ingaan op de mogelijke specifieke gevolgen, gemiddeld vaker wordt beantwoordt met oneens. Kortom, men ervaart de impact op de eigen werksituatie gemiddeld als hoog. Met de mogelijke gevolgen (vraag 9.2 t/m 9.6) van de Wet HGK in de praktijk lijkt men het gemiddeld genomen niet vaak eens te zijn. De Wet HGK, in werking getreden op 1 januari 2013, heeft impact gehad op mijn werksituatie 4,0 3,7 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Grafiek 9: Gemiddelde score impact werksituatie 16 maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 19

21 2,6 2,4 2,4 2,3 2,4 2,4 2,3 2,2 2,0 Ik heb sinds 1 januari 2013 meer mogelijkheden gekregen om specialistische kennis op te bouwen Het team waarin ik werk is na 1 januari 2013 beter (dan vóór 1 januari 2013) in staat om deskundigheid op te bouwen Het team waarin ik werk is na 1 januari 2013 beter (dan vóór 1 januari 2013) in staat om personele schommelingen en/of een wisselende zaaksinstroom op te vangen Er is na de inwerkingtreding van de Wet HGK in mijn team / op mijn afdeling meer aandacht voor de vraag wat de samenleving van ons vraagt. Sinds de inwerkingtreding van de Wet HGK is de samenwerking tussen de rechtspraak, het openbaar ministerie en de politie verbeterd. Grafiek 10: Gemiddelde score op de vragen 9.2 t/m 9.6 (1= zeer mee oneens, 5= zeer mee eens) De resultaten, uitgesplitst naar de diverse antwoordcategorieën, zijn in de grafieken 11 t/m 16 te lezen. Grafiek 11 en de grafieken uit de bijlagen laten ten aanzien van vraag 9.1 (impact op de eigen werksituatie) zien dat: Een ruime meerderheid van de respondenten 66% (n=2437) heeft aangeven dat de Wet HGK invloed heeft gehad op hun werksituatie (= score eens en zeer mee eens). Een minderheid van de respondenten 21% (n=788) heeft aangeven dat de Wet HGK geen invloed heeft gehad op hun werksituatie (= score oneens en zeer mee oneens). 13% (n=485) van de respondenten staat hier neutraal in. De categorie geen mening/n.v.t is hier niet in meegenomen. Uitgesplitst naar de verschillende rechtbanken ervaren met name respondenten van de rechtbanken Noord-Nederland (82% eens en zeer eens), gevolgd door Noord-Holland (74%), Overijssel (74%), Gelderland (73%) en Limburg (73%) dat de Wet HGK impact heeft op hun werksituatie, boven andere rechtbanken. Zie hiervoor grafiek 6 in bijlage 2 Rechtbanken. Uitgesplitst naar de gerechtshoven ervaart met name Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden dat de Wet HGK impact heeft op de werksituatie (77% scoort zeer mee eens en eens), gevolgd door Gerechtshof Amsterdam met 53%. De gerechtshoven Den Haag en s-hertogenbosch scoren beide 39% en 39%. Zie hiervoor grafiek 3 in bijlage 3 Gerechtshoven maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 20

22 zeer mee oneens 198 oneens 590 noch mee oneens, noch mee eens 485 eens 1253 zeer mee eens 1184 geen mening / niet van toepassing Grafiek 11: De Wet HGK, in werking getreden op 1 januari 2013, heeft impact gehad op mijn werksituatie. zeer mee oneens 620 oneens 1686 noch mee oneens, noch mee eens 903 eens 262 zeer mee eens 39 geen mening / niet van toepassing Grafiek 12: Ik heb sinds 1 januari 2013 meer mogelijkheden gekregen om specialistische kennis op te bouwen. Grafiek 12 laat zien dat: 66% (n=2306) van de respondenten aangeeft dat zij sinds januari niet meer mogelijkheden hebben gekregen om specialistische kennis op te bouwen. Slechts 9% (n=301) heeft ervaren dat dit wél het geval is. 26% (n=903) van de respondenten staat hier neutraal in. De categorie geen mening/n.v.t. is hier niet in meegenomen maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 21

23 zeer mee oneens 548 oneens 1606 noch mee oneens, noch mee eens 947 eens 316 zeer mee eens 51 geen mening / niet van toepassing Grafiek 13: Het team waarin ik werk is na 1 januari 2013 beter (dan vóór 1 januari 2013) in staat om deskundigheid op te bouwen. Grafiek 13 laat, bijna overeenkomstig met de resultaten van de vorige grafiek, zien dat: 62% (n=2154) van de respondenten aangeeft dat zij sinds januari niet meer mogelijkheden hebben gekregen om specialistische kennis op te bouwen. Slechts een kleine 11% (n=367) heeft ervaren dat dit wél het geval is. 27% (n=947) van de respondenten staat hier neutraal in. De categorie geen mening/n.v.t. is hier niet in meegenomen. zeer mee oneens 619 oneens 1501 noch mee oneens, noch mee eens 817 eens 460 zeer mee eens 69 geen mening / niet van toepassing Grafiek 14: Het team waarin ik werk is na 1 januari 2013 beter (dan vóór 1 januari 2013) in staat om personele schommelingen en/of een wisselende zaakinstroom op te vangen. Grafiek 14 laat, in lijn met de resultaten van de voorgaande grafieken, zien dat: Een ruime meerderheid 61% (n=2120) van de respondenten aangeeft dat zij sinds januari 2013 niet beter in staat zijn om personele schommelingen of wisselende zaakinstroom op te vangen. Slechts 15% (n=529) heeft ervaren dat dit wél het geval is. 24% (n=817) van de respondenten staat hier neutraal in. De categorie geen mening/n.v.t. is hier niet in meegenomen maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 22

24 zeer mee oneens 575 oneens 1546 noch mee oneens, noch mee eens 952 eens 375 zeer mee eens 48 geen mening / niet van toepassing Grafiek 15: Er is na de inwerkingtreding van de Wet HGK in mijn team/op mijn afdeling meer aandacht voor de vraag wat de samenleving van ons vraagt. Grafiek 16 laat, in lijn met de resultaten van de voorgaande grafieken, zien dat: Een ruime meerderheid 61% (n=2121) van de respondenten aangeeft dat er na de inwerkingtreding van de Wet HGK in zijn/haar team of afdeling niet meer aandacht is voor de vraag wat de samenleving van vraagt. 12% (n=423) heeft ervaren dat dit wél het geval is. 27% (n=952) van de respondenten staat hier neutraal in. De categorie geen mening/n.v.t. is hier niet in meegenomen. zeer mee oneens 401 oneens 753 noch mee oneens, noch mee eens 1031 eens 166 zeer mee eens 19 geen mening / niet van toepassing Grafiek 16: Sinds de inwerkingtreding van de Wet HGK is de samenwerking tussen de rechtspraak, het Openbaar Ministerie en de politie verbeterd. Grafiek 17 laat zien dat: Een zeer grote groep respondenten hier geen mening over heeft (of hier mogelijk geen zicht op heeft). Ook staat een overwegend iets grotere groep hier neutraler in, in vergelijking met de overige vragen. Het percentage respondenten dat het hier mee oneens of zeer mee oneens is lager ligt dan op de voorgaande stellingen, namelijk 49% (n=1154). De categorie geen mening/n.v.t. is hier niet in meegenomen maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 23

25 6.1.1 Resultaten per functie en werklocatie De resultaten uitgesplitst naar functie laten zien dat: Uit grafiek 3 in bijlage 1 blijkt dat de medewerkers van de Centrale Raad van Beroep de impact op hun werksituatie als het laagste beschouwen (3,1 versus gemiddeld 3,4) (inclusief OM). Deze verdeling is significant (* p<.005, tweezijdig). Uit grafiek 3 in bijlage 1 blijkt dat respondenten van het OM gemiddeld het hoogst scoren op de vragen 9.2 t/m 9.6, of daar gemiddeld genomen het meest positief over zijn. Uit grafiek 17 blijkt dat met name rechters en raadsheren de ervaren afstand tot het bestuur van hun gerecht of parket als groter ervaren (64%), terwijl in tegenstelling bijvoorbeeld maar 3 van de officieren van justitie/ advocaten-generaal dit als groter ervaren. Zie hiervoor grafiek 7 in bijlage 1. De resultaten uitgesplitst naar werklocatie, specifiek de rechtbanken, gerechtshoven en parketten (zie grafieken in de bijlagen 2,3 en 4) laten zien dat: Respondenten van de rechtbank Noord-Nederland, in vergelijking tot de overige rechtbanken, het meest vaak impact ervaren van de Wet HGK op de eigen werksituatie (82% stelt eens en zeer mee eens). Respondenten van de rechtbank Overijssel, in vergelijking tot de overige rechtbanken, het minst vaak eens zijn met de stelling dat de samenwerking tussen de rechtspraak, het Openbaar Ministerie en de politie is verbeterd na invoering van de Wet HGK. Respondenten van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, in vergelijking tot de overige gerechtshoven, het meest vaak impact ervaren van de Wet HGK op de eigen werksituatie (77% stelt eens en zeer eens). Respondenten van gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, in vergelijking tot de overige gerechtshoven, het meest vaak oneens zijn met de stelling dat er na invoering van de Wet HGK meer aandacht is voor de vraag wat de samenleving van ons vraagt (74% stelt oneens of zeer oneens). Respondenten van arrondissementsparket Oost-Nederland, in vergelijking tot de overige parketten, het meest vaak impact ervaren op de eigen werksituatie als gevolg van de Wet HGK (94% stelt eens en zeer eens). 6.2 Vragen 10.1 t/m 10.5 In deze paragraaf worden de vragen 10.1 t/m 10.5 behandeld. Deze gaan over de beleving die respondenten hebben bij de gevolgen van de wet in de praktijk, waarbij een 3-puntsschaal met de volgende antwoordcategorieën zijn gehanteerd: groter geworden, gelijk gebleven en kleiner geworden maart 2017 Commissie Evaluatie Herziening Gerechtelijke Kaart Rapportnummer: R Vragenlijstonderzoek Wet HGK 24