SAMENVATTING. Opdrachtgever: Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie
|
|
- Simon Lambrechts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SAMENVATTING Analyse van de huidige en toekomstige ruimtebehoefte voor land- en tuinbouw en de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen binnen landbouw. Opdrachtgever: Departement Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie Uitvoerders: Prof. Xavier Gellynck, Prof. Guido Van Huylenbroeck, Kathleen Bervoets en Valerie Vandermeulen (UGent, Vakgroep Landbouweconomie), dr. Hans Leinfelder en David Verhoestraete (UGent, Vakgroep Civiele Techniek), Prof. Jos Van Orshoven en Kirsten Bomans (KULeuven, SADL), Prof. Hubert Gullinck (KULeuven, ABNL) en Guy Vloebergh, Gwen Laureins, Johan De Greef en Paul Wuillaume (Studiegroep Omgeving) 2007 In het kader van de opmaak van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) 2020 en het inschatten van de behoefte aan ruimte voor het uitoefenen van een duurzame land- en tuinbouw in Vlaanderen, worden hierna volgende elementen uitgewerkt: 1. Doorlichting van het ruimtegebruik door de landbouw in Vlaanderen in de periode en identificatie van drijvende krachten; 2. Formulering van toekomstbeelden voor de landbouw voor zowel 2013 als 2020; 3. Kwantificering van de nodige ruimte voor de geselecteerde toekomstbeelden. 1. Ruimtegebruik in de landbouw en drijvende krachten Het ruimtegebruik wordt geanalyseerd op basis van de jaarlijkse 15 mei-tellingen van het NIS gedurende de periode In het bijzonder wordt aandacht geschonken aan de veranderingen in ruimtelijke concentratie van de oppervlakte cultuurgrond voor zestien productieactiviteiten behorende tot vier subsectoren (akkerbouw, tuinbouw, graasdieren en niet-graasdieren) (zie Tabel 1). De toename in het areaal akkerbouwteelten in de periode is vooral te wijten aan een stijging in het areaal korrelmaïs en aardappelen. Alle productieactiviteiten behorend tot de tuinbouw (groenten in open lucht en onder glas, fruitteelt en sierteelt) worden gekenmerkt door een toename van areaal in de periode Het aantal graasdieren (melkvee en vleesvee) is afgenomen in de periode en het aantal paarden is in diezelfde periode toegenomen. In die periode is het areaal grasland sterker afgenomen dan het areaal voedergewassen is toegenomen, waardoor de ruimtebehoefte van graasdieren is gedaald. Naast deze aangegeven oppervlakte cultuurgrond wordt ook rekening gehouden met de functionele tarra, namelijk de bijkomende oppervlakte stallen, bedrijfsgebouwen, lokale wegen, erven en perceelsranden, nodig voor het uitvoeren van landbouwactiviteiten (Tabel 1). De staloppervlakte nodig voor niet-graasdieren (varkens en pluimvee) valt op die manier ook onder de tarra. 1
2 Tabel 1 Indeling en evolutie van de Vlaamse landbouw in sectoren en productieactiviteiten en functioneel tarra percentage, in ha (cultuuroppervlakte) en aantallen, 1990 en 2005 (Bron: NIS) Cultuuroppervlakte ( ha) Functioneel tarra % Aantal dieren SECTOR AKKERBOUW: o Granen 12,5 9,1 2,3% o Suikerbieten 4,1 3,3 2,3% o Aardappelen 3,8 4,0 2,3% o Andere akkerbouwteelten (vnl korrelmaïs) 1,6 6,5 2,3% SECTOR TUINBOUW o Groenten in open lucht (incl. aardbeien in open lucht) 2,3 2,7 23,3% o Groenten onder glas (incl. aardbeien onder glas) 0,1 0,1 133,0% o Fruitteelt 1,2 1,5 2,3% o Niet eetbare tuinbouwproducten (vnl. sierteelt) 0,4 0,6 58,3% SECTOR GRAASDIEREN ( ) o Runderen melk 90,9 61,2 o Runderen vlees 67,1 58,1 o (Andere dieren) ** 14,2 13,4 o Voedergewassen en grasland 37,1 35,5 7,0% SECTOR NIET-GRAASDIEREN ( ) o Varkens 0* 0* 6,4 6,0 o Leghennen 0* 0* 10,5 11,6 o Braadkippen 0* 0* 14,9 17,6 o (Kalveren) ** 0* 0* 0,1 0,2 Totaal 63,0 63,3 7,0% * De ruimte voor stallen en gebouwen in de varkens-, kalveren en pluimveeteelt wordt net zoals in de 15-mei telling van het NIS niet tot de cultuuroppervlakte gerekend, maar maakt deel uit van de functionele tarra. **Kalveren en andere dieren worden besproken in de evolutie van het verleden, maar worden niet apart behandeld in de prognoses van zowel eindproductiewaarde als de ruimtebehoefte. Kalveren worden ondergebracht bij rundvee. De andere dieren vormen een verwaarloosbare groep, met uitzondering van paarden, waar wel verder aandacht aan geschonken wordt. De evoluties in tijd en ruimte worden verklaard aan de hand van een samenhangend geheel van drijvende krachten. De belangrijkste drijvende krachten zijn: - de geografie en morfologie van Vlaanderen waarbij bodemgeschiktheid, erosie- en overstromingsgevoeligheid en versnipperingsgraad de evolutie in het areaal hebben bepaald; - de handelspositie van Vlaanderen en België waarbij de concurrentie met omringende EU-landen alsook met landen in Zuid- en Noord-Amerika van groot belang zijn; - de input- en outputprijzen die beïnvloeden welke producten worden geteeld; - de samenhang met toeleverende en verwerkende sectoren (agribusinesscomplex of ABC); - de binnenlandse en buitenlandse consumptie; - het consumentengedrag, waarbij wijzigingen in het consumptiepatroon leiden tot een vraag naar andere landbouwproducten; - allerlei politieke krachten zoals het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), het handelsbeleid, het plattelandsbeleid, het milieu- en mestbeleid, het energiebeleid, het ruimtelijk beleid en waterbeleid. Bijzondere aandacht wordt geschonken aan de doorwerking van het RSV dat in werking trad in 1997 met tijdshorizont Gesprekken met bevoorrechte getuigen bevestigen dat het RSV slechts in beperkte mate het ruimtegebruik door de landbouw heeft gestuurd. De afbakening in een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan van de agrarische gebieden is niet 2
3 gerealiseerd. Het vergunningenbeleid t.a.v. zonevreemde activiteiten in het agrarisch gebied is versoepeld. De beoogde grote, goed gestructureerde zones voor professionele land- en tuinbouw en de verhoopte toename van de rechtszekerheid voor de agrarische ondernemers zijn er niet gekomen. Ook zijn de intenties voor meer gebiedsgerichte verweving van het ruimtegebruik door landbouw en andere activiteiten niet hard gemaakt. Het RSV heeft de autonome dynamiek van het ruimtegebruik door de landbouw niet kunnen sturen in een perspectief van duurzaamheid op de langere termijn. 2. Toekomstbeelden voor de landbouw in 2013 en 2020 De drijvende krachten uit het verleden worden geëxtrapoleerd tot 2013 en Hierbij wordt niet het ruimtegebruik (hectaren) geëxtrapoleerd maar wel de eindproductiewaarde (EUR) die door de onderscheiden productieactiviteiten op de desbetreffende ruimte wordt gerealiseerd. Daardoor kan veeleer in termen van potenties worden geredeneerd. De extrapolatie van de eindproductiewaarden per productieactiviteit gebeurt volgens drie technieken: (i) een trendanalyse, (ii) een structurele analyse en (iii) een expertenbevraging. Toepassing van elk van deze technieken leidt tot een verschillend toekomstbeeld voor elk van de productieactiviteiten. Op basis van deze drie verschillende toekomstbeelden wordt door de stuurgroep één streefbeeld gekozen. Voor 2013 wordt uitgegaan van een maatschappelijk kader dat sterk vergelijkbaar is met dat van Via onderlinge toetsing van de toekomstbeelden en voorlegging aan de experten wordt voor elke productieactiviteit één zogenaamd streefbeeld geformuleerd, i.e. één set van verwachte eindproductiewaarden in De analyse toont aan dat de streefbeelden van de activiteiten groenten onder glas, aardappelen, groenten in open lucht en fruit procentueel de grootste stijging in eindproductiewaarde zullen omvatten. Daartegenover staat dat de activiteiten graan, rundvee en leghennen verwacht worden sterk af te nemen tussen 2004 en Voor 2020 worden een trendanalyse, een structurele analyse en een expertenbevraging uitgevoerd voor drie maatschappelijke ontwikkelingsscenario s: een referentie scenario gelijkaardig aan de situatie in 2006, een scenario waarin de handel in landbouwproducten verder globaliseert en de overheidsinterventie wordt afgebouwd en een scenario waarin de landbouw in hoofdzaak voor regionale markten produceert en sterk gestuurd wordt door duurzaamheidsmaatregelen van de overheid.. Voor 2020 worden volgende kansen onderscheiden: - productie van bio-energie (voor graan, suikerbieten); - consumptie (voor aardappelen, melkvee, vleesvee, braadkippen, leghennen); - consumentenvoorkeur (voor leghennen); - het ABC (voor aardappelen, varkens, groenten in open lucht); - gunstig productieklimaat (voor suikerbieten); - mogelijkheid tot verbreding (voor rundvee); - centrale ligging in de EU (groenten onder glas, sierteelt) en - weinig ruimtelijke beperkingen op uitbreiding (voor fruit) en volgende bedreigingen: - concurrentie (voor aardappelen, suikerbieten, braadkippen, voor fruit); - afbouw van de steun GLB (voor suikerbieten, vleesvee); - macht van het ABC (voor melkvee, groenten in open lucht); - het mestactieplan (voor vleesvee, varkens); 3
4 - ziekte-uitbraken, dierenwelzijn en crisissen (voor varkens, braadkippen, leghennen); - ruimtelijke ordening, waterkwantiteit en kwaliteit (voor leghennen) en - stijgende energieprijzen (voor groenten onder glas, sierteelt). Aan experten wordt vervolgens gevraagd of de respectievelijke productieactiviteiten de kansen kunnen benutten en de bedreigingen kunnen afwenden, gegeven een aantal sterktes en zwaktes, eigen aan elk van de productieactiviteiten. Per scenario wordt aldus één streefbeeld geformuleerd i.e. één set van verwachtte eindproductiewaarden voor 2020, die gerealiseerd kunnen worden wanneer de landbouw de geïdentificeerde ontwikkelingskansen krijgt en grijpt. De streefbeelden in het regionale scenario leveren een hogere eindproductiewaarde op voor de meeste activiteiten dan die in het globale of referentiescenario. In alle drie de scenario s wordt het grootste potentieel toegeschreven aan de activiteiten aardappelen, groenten onder glas en in open lucht en varkens. De eindproductiewaarde van de activiteiten graan, melkvee, rundvee en leghennen worden verwacht te dalen tussen 2013 en 2020 (zie verder). 3. Onderbouwing van de ruimtebehoefte per streefbeeld De verwachte eindproductiewaarden van de productieactiviteiten voor 2013 worden tenslotte omgezet in benodigde ruimte door het in rekening brengen van verwachte technische productiviteit (namelijk ton/ha of aantal dieren/ha) en prijzen (bv. EUR/ton of EUR/dier). Deze netto-gevraagde oppervlakte wordt omgezet in een bruto-oppervlakte op basis van een activiteitenspecifieke functionele tarrafactor. Deze laatste wordt afgeleid uit de 15-mei telling van het NIS en uit bijkomend empirisch onderzoek. Door sommatie wordt een totale bruto ruimtebehoefte bekomen van hectaren (zie Tabel 2). Binnen de akkerbouw stijgt de vraag naar ruimte van 2005 naar 2013 voor suikerbieten, aardappelen en energiegewassen en daalt de vraag naar ruimte voor granen en andere akkerbouwgewassen. De uitbreiding van de EU alsook de wijzigingen in het mestbeleid zorgen voor een daling in de verwachte eindproductiewaarde van granen. Deze afname wordt voor een deel tegengegaan door een toenemende binnenlandse vraag en uitbreiding van het ABC. De daling in de graanprijzen van de laatste jaren wordt verwacht af te zwakken en samen met een toenemende technische productiviteit zorgt dit voor een ongeveer constante economische productiviteit. Hierdoor daalt de bruto-oppervlaktevraag van granen. De evolutie voor suikerproductie wordt zeer sterk beïnvloed door de suikerquota, de evolutie in het GLB en de buitenlandse concurrentie. De stijgende vraag naar bio-energie zet landbouwers aan om over te schakelen van suikerbieten naar andere teelten. Hierdoor daalt de eindproductiewaarde van suikerbieten waarbij ook verwacht wordt dat de prijs met ongeveer 20% zal dalen, een daling die niet volledig wordt tegen gegaan door een stijging in de technische productiviteit. De vraag naar ruimte voor suikerbieten ligt in 2013, door de dalende economische productiviteit, hoger dan in De eindproductiewaarde van aardappelen wordt verwacht hoger te liggen in 2013 dan in 2004 omwille van het gunstige klimaat, de mogelijkheden voor aanwending van aardappelen in de bio-energieproductie, grote exportmogelijkheden, hoge aardappelprijzen etc. Deze toename gaat gepaard met een minder dan evenredige toename in ruimtebehoefte. De uitbreiding van de EU en een sterk uitgebouwd ABC van de veevoeding creëren een zeker potentieel voor de teelt van korrelmaïs. De economische productiviteit wordt verwacht te stijgen naar 2013 waardoor minder ruimte nodig zal zijn voor de productie van eenzelfde of iets hogere productiewaarde korrelmaïs. Tot slot wordt verwacht dat het potentieel voor energiegewassen (zoals koolzaad) zal toenemen naar 2013 waardoor hiervoor 582 ha opzij wordt gezet. 4
5 Tabel 2 De ruimtebehoefte van de Vlaamse landbouw, per productieactiviteit, voor 2005, 2013 en 2020 (drie scenario s), in ha. Akkerbouw Gevraagde brutooppervlakte (ha) Granen Suikerbieten Aardappelen Andere akkerbouw , referentie ,regionaal , globaal bruto- Gevraagde oppervlakte (ha) Energiegewassen Groenten in open lucht Tuinbouw Groenten onder glas NET Fruitteelt , referentie , regionaal , globaal Veeteelt Gevraagde brutooppervlakte (ha) Runderen Paarden Varkens Braadkippen Leghennen Totaal , referentie , regionaal , globaal Voor alle activiteiten binnen de tuinbouw (groenten in open lucht, onder glas, fruit en sierteelt) stijgt de vraag naar ruimte van 2005 naar Dit is enerzijds het gevolg van een stijging in eindproductiewaarde voor elk van de activiteiten. De evoluties binnen het ABC, de exportmogelijkheden, uitbreiding van de EU, wijzigingen in het milieubeleid en efficiënter omgaan met duurder wordende inputs zijn enkele drijvende krachten. Anderzijds is dit het gevolg van een stijgende economische productiviteit. Enkel bij groenten in open lucht wordt verwacht dat meer eindproductiewaarde zal gerealiseerd worden op eenzelfde oppervlakte. De totale productie zal evenwel dermate toenemen dat zelfs met deze hogere economische productiviteit, meer ruimte nodig is. De eindproductiewaarde van melk wordt verwacht constant te blijven tot 2013, voornamelijk door het behoud van de melkquota. De eindproductiewaarde van rundvlees is in het verleden sterk onderhevig geweest aan crisissen inzake voedselveiligheid en toegenomen maatschappelijke eisen inzake dierenwelzijn. Daarenboven bestaat scherpe concurrentie van buiten de EU en wordt de afbouw van de Europese veestapel gestimuleerd door het Europese beleid. Dit alles zorgt voor een verwachte daling van de eindproductiewaarde. Beide activiteiten hebben nood aan ruimte voor gras en voederteelten. In de toekomst zal de economische productiviteit afnemen waardoor de vraag naar ruimte (bruto-oppervlakte) zal toenemen van 2004 tot Naast runderen wordt in de toekomst ook een stijging verwacht voor de paardenteelt (gelijkaardige evolutie als in Nederland) waardoor de bruto-ruimtevraag stijgt. De varkenssector wordt gekenmerkt door grote schommelingen in de 5
6 eindproductiewaarden. Het mestbeleid zal de varkenstelers aanzetten tot efficiënter werken waardoor de eindproductie zal toenemen. De behoefte aan ruimte wordt verwacht te stijgen. Binnen de sector pluimvee, wordt verwacht dat de activiteit braadkippen een stijgende en de activiteit leghennen een dalende eindproductiewaarde zal ervaren. Deze evolutie is vooral te verklaren door het afschaffen van de legbatterij in 2012 en stijgende graanprijzen. De benodigde stalruimte voor braadkippen zal toenemen en deze voor leghennen zal afnemen. Voor 2020 gebeurt de omzetting van eindproductiewaarde in ruimtebehoefte voor elk van de drie maatschappelijke scenario s (de resultaten zijn opgenomen in Tabel 2). De scenario s worden geconcretiseerd door te stellen dat de eindproductiewaarde gerealiseerd dient te worden door twee verschillende types van bedrijven, enerzijds ketenbedrijven en anderzijds partnerschappen. Ketenbedrijven zijn gespecialiseerde, grootschalige bedrijven die sterk verticaal geïntegreerd zijn met het verwerkende en afnemende veld. Partnerschappen betrekken hun economische leefbaarheid niet enkel uit de primaire productie maar tevens uit de levering van bijkomende diensten zoals landbeheer, toerisme en recreatie zowel op het platteland als dichter bij de stad. Per scenario wordt het aandeel van de totale eindproductiewaarde vooropgesteld dat door elk van beide types van bedrijven gerealiseerd wordt. Daarnaast wordt er vanuit gegaan dat partnerschappen 10% meer functionele tarra nodig hebben om de vooropgestelde eindproductiewaarde te kunnen realiseren. De grootte van aanpassing is vatbaar voor discussie en kan de resultaten beïnvloeden. Daarom wordt een gevoeligheidsanalyse uitgevoerd waaruit blijkt dat het voornamelijk de verwachting inzake eindproductiewaarde is die de vraag naar ruimte beïnvloedt en slechts in mindere mate de functionele tarra. De productiviteitsfactoren voor beide bedrijfstypes worden identiek geacht. De berekende totale bruto ruimtebehoefte bedraagt ha in het referentiescenario, ha in het globale scenario en ha in het regionale scenario. De evolutie van de ruimtebehoefte voor granen wordt gekenmerkt door een verdere daling. In het regionale scenario wordt iets meer oppervlakte voorbehouden voor granen dan in de andere scenario s. In het globale scenario daalt de ruimtebehoefte voor suikerbieten na 2013, omdat de concurrentie voor suiker vanuit andere landen veel scherper zal zijn. In beide andere scenario s neemt de ruimtebehoefte beperkt toe na Aardappelen is een activiteit waarvoor grote wijzigingen in de vraag naar ruimte worden verwacht. In alle drie de scenario s stijgt de vraag naar ruimte na 2013 verder tot op een niveau dat ongeveer 80% hoger ligt dan in De sector wordt gekenmerkt door vele sterktes (hoge productiviteit, marktgerichte sector en goede promotie door ondermeer VLAM) waardoor de kansen kunnen worden benut en bedreigingen worden overwonnen. Voor de andere akkerbouwteelten worden geen grote veranderingen verwacht tussen 2013 en 2020 waardoor de ruimtebehoefte ongeveer gelijk blijft. Bij de activiteit energiegewassen (ondermeer koolzaad en andere oliehoudende gewassen) ontstaat een groot verschil tussen de verwachte nood aan ruimte in het regionale scenario (waarbij veel energie op Vlaamse bodem wordt geproduceerd), het referentiescenario (waarbij de evolutie tot 2013 gewoon verder gaat) en het globale scenario (waarbij de energieproductie volledig wordt overgelaten aan andere landen die comparatieve voordelen hebben in het produceren van energiegewassen). Bij de tuinbouwproducten zet de trend tot 2013 voor de meeste activiteiten zich verder door naar 2020, met uitzondering van de sierteelt. Deze laatste activiteit kent een daling vanaf 2013 die sterker is in het globale scenario dan in de andere twee, omdat in dit scenario het moeilijker wordt voor de landbouwers om te kunnen omgaan met stijgende energieprijzen en de prijsdruk van de retailsector. De ruimtebehoefte voor groenten in open lucht stijgt beperkt verder naar 2020, in alle drie de scenario s. De activiteiten fruit en groenten onder glas 6
7 worden gekenmerkt door een sterke ontwikkeling naar 2020 waardoor de vraag naar ruimte met ongeveer 70% toeneemt ten opzichte van 2004, en dit voor alle drie de scenario s. Tot slot wordt verwacht dat de vraag naar ruimte door runderen zal afnemen in 2020 voor het globale en referentiescenario en zal toenemen voor het regionale scenario. In dit laatste scenario zal het toegelaten aantal dieren per hectare sterk dalen, waardoor meer hectares nodig zijn om eenzelfde productie te realiseren. Er wordt verwacht dat de paardenteelt zich op een gelijkaardige manier verder ontwikkelt na 2013, waardoor ook de vraag naar ruimte verder stijgt. Naar 2020 toe wordt verwacht dat de productie van varkens sterk zal toenemen (voornamelijk doordat een oplossing voor het mestprobleem zich aandient) waardoor ook de benodigde stalruimte oploopt. Echter, net zoals voor pluimvee, is deze oppervlakte zo klein dat zelfs een stijging van 55% ten opzichte van 2004 nauwelijks waarneembaar is in de totale bruto-oppervlakte van de Vlaamse landbouw. Om de realiseerbaarheid van de geclaimde oppervlakten na te gaan, worden de cijfers geconfronteerd met de voor ketenbedrijven en partnerschappen aanwezige geschikte oppervlakten in Vlaanderen, de zogenaamde aanbodgebieden. Deze oppervlakten worden berekend voor elk van de drie scenario s. Zones die voldoende ver verwijderd liggen van bebouwing en natuur- en bosgebieden en die niet samenvallen met overstroombare gebieden worden geschikt geacht voor ketenbedrijven. Zones met beperkingen worden gereserveerd voor partnerschappen. Bovendien wordt een reservegebied gedefinieerd dat afhankelijk van het scenario toegewezen wordt aan ketenbedrijven, respectievelijk partnerschappen. Deze confrontatie van vraag en aanbod leert dat onder het globale scenario de oppervlakten die gevraagd worden voor ketenbedrijven ( ha) en partnerschappen ( ha) kleiner zijn dan de in 2004 beschikbare oppervlakten ( ha beschikbaar voor ketenbedrijven en voor partnerschappen). Onder het referentiescenario is er voor beide bedrijfstypes een gezamenlijk tekort van hectaren. In het regionale scenario is er voldoende ruimte voor ketenbedrijven (saldo van hectaren) maar een aanzienlijk tekort voor partnerschappen ( hectaren). Om de oppervlaktes die worden bekomen in deze studie te vrijwaren, dienen de resultaten als een soort streefcijfer te fungeren bij het opstellen van het RSV. Het RSV het ruimtelijk beleidsinstrument dat moet toelaten afwegingen te maken tussen en te komen tot invullingen van diverse maatschappelijke taken. Het is duidelijk dat de landbouw in Vlaanderen potentieel heeft om een volwaardige maatschappelijke activiteit uit te oefenen. De sector omvat voldoende sterktes om de uitdagingen van de toekomst aan te pakken en bedreigingen te overwinnen. Naast deze kwantitatieve uitdrukking zal verder gezocht moeten worden naar: (1) gebieden waar dusdanige conflicten aanwezig zijn dat deze een geïntegreerde oplossing op korte termijn behoeven; (2) landbouwthema s die generiek dusdanig conflictueus zijn dat ruimtelijke oplossingen moeten gezocht worden (bijvoorbeeld bij grootschalige intensivering, bij overheersend recreatief gebruik van landbouwgronden, ); (3) overlevingsstrategieën van doelgroepen in de landbouwsector die dusdanige karakteristieken hebben dat deze ruimtelijk moeten ondersteund worden en (4) actoren die een bepalende rol kunnen spelen bij het realiseren van bepaalde oplossingen op het terrein. Het is ook duidelijk dat het werken met twee gedifferentieerde bedrijfsmodellen (ketenbedrijven en partnerschapsbedrijven) ook een andere ruimtelijke context en invulling impliceert. Bij ketenbedrijven primeert vooral het ter beschikking hebben van gronden zonder bijkomende beperkingen om zo efficiënt mogelijk te produceren. Partnerschapsbedrijven zijn daarentegen beter in te passen in zones waar ook andere functies 7
8 van de ruimte verwacht worden. Dit betekent niet dat partnerschapsbedrijven geen volwaardige landbouwbedrijven zijn of niet economisch rendabel moeten zijn, maar wel dat deze ook efficiënt kunnen zijn (in de zin van sociaal-maatschappelijk kostenbesparend) in het (mede-)beheer van open ruimte. In die zin geeft deze studie ook pistes naar een gedifferentieerde afbakening en kwantificering bij de afbakening van de ruimte voor landbouwproductie. 8
Ruimte voor landbouw op Grond van de toekomst
Ruimte voor landbouw op Grond van de toekomst Jos Van Orshoven, Hubert Gulinck en Kirsten Bomans, K.U.Leuven i.s.m. Xavier Gellynck, Guido Van Huylenbroeck, Valérie Vandermeulen, Kathleen Bervoets (U.Gent),
Nadere informatiePRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 2012
AMS FOCUS 212 PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 212 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op de productierekeningen 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto
Nadere informatieBoeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand. Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015
Boeren rond Brussel Kansen en bedreigingen voor voedselproductie in de Vlaamse Rand Voorstelling resultaten landbouwstudie 12 mei 2015 Inhoud Achtergrond Hoe zijn we te werk gegaan? Landbouw in de Vlaamse
Nadere informatieAANTAL FRUIT ARBEIDSINKOMEN VLAANDEREN EURO BEDRIJ BEDRIJFSECONOMISCHE GEMIDDELD MILJARD ECONOMISCH BRUTO ANDEEL S GESTEGEN VARKENS VOEDERGEWASSEN
Els Bernaerts, Els Demuynck VLAANDEREN UW VARKENS ANDEEL S GESTEGEN STIJGING RUNDVEE TABEL BASIS INBOUWWAARDE BELANG KOSTEN DRIJVENFAK GROENTEN AGRARISCHE MILJARD ERINGSKAART MELK MILJOEN LANDBOUWBEDRIJVEN
Nadere informatieDE PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW
FOCUS 214 DE PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 214 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op de productierekeningen 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto
Nadere informatieLandbouw in relatie tot zijn omgeving
Landbouw in relatie tot zijn omgeving Historisch gezien heeft de landbouw in Vlaanderen steeds een belangrijke economische rol gespeeld. De Vlaamse landbouw kan dan ook werken op relatief goede en vruchtbare
Nadere informatieLand- en tuinbouw in provincie Antwerpen - Ontwikkelingskansen glastuinbouw
Land- en tuinbouw in provincie Antwerpen - Ontwikkelingskansen glastuinbouw Koen Eyskens 1-16/06/2017 Antwerpse land- en tuinbouw, een divers maar sterk merk! Enkele cijfers (2015): 3600 bedrijven 15%
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 13 december 2017
PERSBERICHT Brussel, 13 december 2017 Inhaalbeweging voor de landbouwers in 2017 De heeft samen met de gewestelijke overheden en deskundigen de voorlopige schattingen van de Belgische landbouweconomische
Nadere informatieProductierekening 2005
Productierekening 2005 December 2006 Els Demuynck Els Bernaerts Jonathan Platteau Beleidsdomein Landbouw en Visserij Afdeling Monitoring en Studie (AMS) Leuvenseplein 4 1000 Brussel De productierekening
Nadere informatiePRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 2013
FOCUS 214 PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 213 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij 1. Blik op de productierekeningen 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto
Nadere informatieOekraïne (foto s zijn terug te vinden op www.liba.be)
Landbouw in Oekraïne 12/05/2011 Oekraïne (foto s zijn terug te vinden op www.liba.be) Oekraïne is groter dan elk land van de EU. De goede ligging van het land, gecombineerd met de vruchtbare bodems, geeft
Nadere informatieDE PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW
FOCUS DE PRODUCTIEREKENING VAN DE VLAAMSE LAND- EN TUINBOUW 2015 INHOUD 1. Blik op de productierekening 2. Productiewaarde 3. Intermediair verbruik 4. Netto toegevoegde waarde 5. Meer informatie 6. Overzicht
Nadere informatieInzetten op duurzame groei. Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond
Inzetten op duurzame groei Sonja De Becker Voorzitter Boerenbond 1 Visie In Vlaanderen is er blijvend plaats voor een sterke land- en tuinbouw, die ondernemers en hun gezinnen een volwaardig inkomen en
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2015 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2015 INHOUD 1. Vlaamse conjunctuurindex 2. Landbouw 3. Tuinbouw 4. Belemmeringen 5. Administratieve taken 6. Meer informatie 1.
Nadere informatieAnalyse van de huidige en toekomstige ruimtebehoefte voor land- en tuinbouw en de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen binnen landen tuinbouw
Analyse van de huidige en toekomstige ruimtebehoefte voor land- en tuinbouw en de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen binnen landen tuinbouw 2006-2007 Opdrachtgever: Departement Landbouw en Visserij
Nadere informatieDE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS
DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS Update : Februari 2014 Opmerking Om redenen van administratieve vereenvoudiging berust de enquête van 2011 niet meer op de landbouwers die hebben deelgenomen aan de landbouwtelling
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ
v.u. Jules Van Liefferinge depotnr. D/2015/3241/316 www.vlaanderen.be/landbouw DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ PRODUCTIEWAARDE, MILJOEN EURO, 2014 overige 167 223 325 512 602 1.460 844 712 355 179 102
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2017 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2015 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE VOORJAAR 2015 INHOUD 1. Vlaamse conjunctuurindex 2. Landbouw 3. Tuinbouw 4. Investeringen 5. Belemmeringen 6. Meer informatie 1. VLAAMSE
Nadere informatieover de ex-ante-evaluatie Impact hervorming Europees landbouwbeleid op biologische landbouw in Vlaanderen
stuk ingediend op 1880 (2012-2013) Nr. 1 21 januari 2013 (2012-2013) Gedachtewisseling over de ex-ante-evaluatie Impact hervorming Europees landbouwbeleid op biologische landbouw in Vlaanderen Verslag
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2015 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen
Nadere informatieMAXIMALE RENTABILITEITSOPPERVLAKTEN VOOR DE PERIODE 25/11/ /11/2022
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// MAXIMALE RENTABILITEITSOPPERVLAKTEN VOOR
Nadere informatieOVERZICHTSFICHE LANDBOUW IN VLAANDEREN
OVERZICHTSFICHE LANDBOUW IN VLAANDEREN Landbouw in Vlaanderen, een blik in de tijd De landbouwsector en het platteland ondergingen na de Tweede Wereldoorlog een ware metamorfose. Het agrarisch bedrijf
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2018 Productiefactoren - 2016* 1990 2000 2010 2016 Aantal bedrijven 29.083 20.720 14.502 12.870 Totale oppervlakte (ha) Gemiddelde oppervlakte per bedrijf (ha) Werkkrachten
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2016 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2018 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE VOORJAAR 2018 INHOUD 1. INDEX OPNIEUW DALEND 1. Index opnieuw dalend Na drie opwaartse rondes daalt de conjunctuurindex van de Vlaamse
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 14 december 2016
PERSBERICHT Brussel, 14 december 2016 Een al bij al zeer moeilijk jaar voor landbouwers De heeft samen met de gewestelijke overheden en deskundigen ter zake de voorlopige schattingen van de Belgische landbouweconomische
Nadere informatieRapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw
Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:
Nadere informatieOnderbenutting toeslagrechten: campagne
Onderbenutting toeslagrechten: campagne 2008-2009 2012 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Joeri Deuninck Onderbenutting toeslagrechten: campagne 2008-2009 Joeri Deuninck Februari
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 14 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 14 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie 1. Blik op de conjunctuurindex 2. Landbouw per deelsector 3. Tuinbouw
Nadere informatieEmissielekken in België
Milieu-economische analyses voor België, de Gewesten en Europa 13 september 2012 Emissielekken in België Guy Vandille Federaal Planbureau Wat is een emissielek? Emissielek = verschil tussen : emissies
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2018 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE VOORJAAR 2018 INHOUD 1. Index opnieuw dalend 2. Landbouwsectoren 3. Tuinbouwsectoren 4. Belemmeringen 5. Investeringen 6. Meer informatie
Nadere informatieRapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw
Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2016 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2016 INHOUD 1. Index klimt uit dieptepunt 2. Landbouwsectoren 3. Tuinbouwsectoren 4. Belemmeringen en impact weer 5. Meer informatie
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2017 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE VOORJAAR 2017 INHOUD 1. Index klimt verder uit dal 2. Landbouwsectoren 3. Tuinbouwsectoren 4. Belemmeringen 5. Investeringen 6. Meer informatie
Nadere informatieCrelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015
Crelan Vertrouwensindex Land- en tuinbouwsector 2015 Belangrijkste resultaten Het vertrouwen van de landbouwers daalt in België, vooral in de melkveesector. De evaluatie van het financieel resultaat loopt
Nadere informatieIMPACT VAN EEN RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN IN EEKLO OP LAND- EN TUINBOUW
IMPACT VAN EEN RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN IN EEKLO OP LAND- EN TUINBOUW Landbouwtoets Eeklo uitgevoerd in opdracht van provincie Oost-Vlaanderen INHOUD 1. Inleiding... 3 2. Situering van het landbouwgebruik...
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2016 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2016 INHOUD 1. Vlaamse conjunctuurindex 2. Landbouw 3. Tuinbouw 4. Belemmeringen en weersellende 5. Meer informatie 1. VLAAMSE CONJUNCTUURINDEX
Nadere informatieDE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS. Foto : DGARNE DDV
NL DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS Foto : DGARNE DDV 2010 2 Produktiefactoren* Aantal bedrijven 15.500 waarvan 73% voltijds Tewerkstelling 25.839 personen in de landbouwsector, namelijk 18.846 arbeidseenheden
Nadere informatieBijkomende informatie:
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be Beheerscomité dierlijke producten 17 mei 2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2018 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2018 INHOUD 1. INDEX STABIEL 1. Index stabiel De conjunctuurindex van de Vlaamse land- en tuinbouw blijft nagenoeg gelijk op 79.
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Duiding van de adviesaanvraag. 1.2 Opbouw van het advies
1 Inleiding 1.1 Duiding van de adviesaanvraag Namens het kabinet heeft minister Veerman van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV) de SER gevraagd advies uit te brengen over de integratie van nieuwe
Nadere informatieHoe evolueert de aardappelteelt in de toekomst?
Hoe evolueert de aardappelteelt in de toekomst? Oudenaarde, 31 januari 2017 Guy Vandepoel, Lid Hoofdbestuur Boerenbond Een sector in expansie BE aardappelproductie groeit sneller ten opzichte van Europese
Nadere informatieGrotere landbouwbedrijven bepalen grondvraag en -prijs
Grotere landbouwbedrijven bepalen grondvraag en -prijs Huib Silvis en Martien Voskuilen Grotere bedrijven zijn bij uitbreiding van het areaal landbouwgrond in het voordeel omdat zij over het algemeen hogere
Nadere informatieHet aanbod aan producten rondom Houten/ De Knoest
Het aanbod aan producten rondom Houten/ De Knoest Hieronder volgt een presentatie van structuurkenmerken van bedrijfstypen, die producten kunnen leveren die voor de Streekwinkels interessant kunnen zijn.
Nadere informatieGrondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis
Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis Masterclass Provinciale Statenleden ZH Marc Ruijs, 8 oktober 2014 Inleiding Grondgebonden landbouw Structuuraspecten Economische
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2017 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2017 INHOUD 1. Index stijgt lichtjes 2. Landbouwsectoren 3. Tuinbouwsectoren 4. Belemmeringen 5. Meer informatie 1. INDEX STIJGT
Nadere informatieHerverdeling van de rechtstreekse steun binnen Vlaanderen. Ex-ante evaluatie van de wetgevende voorstellen van de Europese Commissie
Herverdeling van de rechtstreekse steun binnen Vlaanderen Ex-ante evaluatie van de wetgevende voorstellen van de Europese Commissie 2012 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Joeri
Nadere informatieir. H. Hoeve door 1980-133 Abw april
DE ONTWIKKELINGEN IN DE OPPERVLAKTE LANDBOUW- GROND VAN NEDERLAND MET EN ZONDER MARKERWAARD Notitie ten behoeve van K.B.A.-nota Markerwaard van 3 D.G.'s door ir. H. Hoeve 1980-133 Abw april 1. INLEIDING,
Nadere informatieProductierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie
Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 2006-2007 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Els Bernaerts Els Demuynck Jonathan Platteau Productierekening van de Vlaamse
Nadere informatievoetafdrukrekeningen, herbe rekend
De Belgische voetafdrukrekeningen, herbe rekend 2 april 2009 Lies Janssen Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie De ecologische voetafdruk van België + Luxemburg Tot 2007 publiceerde Global
Nadere informatieJONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN
JONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN 2019 DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Rapport JONGE LANDBOUWERS IN VLAANDEREN www.vlaanderen.be Colofon Samenstelling Departement Landbouw en Visserij Auteur Veerle Vermeyen
Nadere informatieBELANG RUIMTELIJK ASPECT IN MESTPROBLEMATIEK EN DE IMPACT HIERVAN OP VRAAG NAAR MESTVERWERKING
BELANG RUIMTELIJK ASPECT IN MESTPROBLEMATIEK EN DE IMPACT HIERVAN OP VRAAG NAAR MESTVERWERKING Bart Van der Straeten Departement Landbouw & Visserij, Afdeling Monitoring en Studie (AMS) Context IWT-landbouwproject
Nadere informatieMIRA 2012 Landbouw. Eco-efficiëntie van de landbouw
MIRA 212 Landbouw Eco-efficiëntie van de landbouw DP index (=1) 11 1 9 8 7 6 5 4 productiewaarde* energiegebruik emissie broeikasgassen emissie fijn stof (PM 2,5 ) P-belasting oppervlaktewater verzurende
Nadere informatieLandbouw. en transformaties in de open ruimte. Eva Kerselaers Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek
Algemene Ledenvergadering Landelijk Vlaanderen, gesponsord door Landbouw en transformaties in de open ruimte Eva Kerselaers Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Algemene Ledenvergadering Landelijk
Nadere informatieProductierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 2009
Productierekening van de Vlaamse land- en tuinbouw 2009 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Els Bernaerts Els Demuynck Jonathan Platteau Productierekening van de Vlaamse land-
Nadere informatieLand- en Tuinbouw in de Scheldemond-provincies
Land- en Tuinbouw in de Scheldemond-provincies Dr.ir. A.Calus POVLT Beitem-Rumbeke 21-01-2010 POVLT - Beitem (Rumbeke) 1 Kaart Scheldemondprovincies 21-01-2010 POVLT - Beitem (Rumbeke) 2 Kaart Zeeland
Nadere informatieTwentse landbouw in nieuw krachtenveld. Gerko Hopster &JurgenNeimeijer
Twentse landbouw in nieuw krachtenveld Gerko Hopster &JurgenNeimeijer Programma Voorstellen Stellingen Presentatie trends en ontwikkelingen Discussie Conclusies en afronding Pratensis Adviesbureau voor
Nadere informatieImpact vernieuwde GLB voor de sierteelt
Impact vernieuwde GLB voor de sierteelt Pascal Braekman Departement Landbouw & Visserij Johan & Kris Aelterman Doelstelling Gemeenschappelijk LandbouwBELEID (GLB) Sturen WAT er geproduceerd wordt! GEkoppeld
Nadere informatie1. Hoe is de productie voor bio-energiedoeleinden sinds 2013 jaarlijks geëvolueerd?
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 136 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 20 januari 2016 aan ANNEMIE TURTELBOOM VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE Europees
Nadere informatieBiodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010
Biodiversiteit visie Boerenbond Symposium biodiversiteit 4 november 2010 1 Landbouw en biodiversiteit Domesticatie leidde tot 1000den variëteiten en soorten Heel wat biodiversiteit is er omwille van landbouw
Nadere informatieInternationale varkensvleesmarkt 2012-2013
Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt
Nadere informatiePOP UP BOERENMARKT. 31 december 2014, Roeselare
POP UP BOERENMARKT 31 december 2014, Roeselare Diestsevest 32 bus 3b 3000 Leuven T 016 47 99 98 F 016 47 99 95 info@groenekring.be www.groenekring.be Pop up boerenmarkt sensibiliseert consumenten over
Nadere informatieHOE GAAT HET MET U? FOCUS. Welzijn in de land- en tuinbouwsector 1. SAMENVATTING INHOUD
FOCUS HOE GAAT HET MET U? Welzijn in de land- en tuinbouwsector INHOUD 1. Samenvatting 2. Stress 3. Tevredenheid 4. Problemen op het bedrijf 5. Conclusies 6. Meer info 1. SAMENVATTING Ongeveer 550 bedrijfsleiders
Nadere informatieGLB na 2020 Pijler II
GLB na 2020 Pijler II Door Belinda Cloet Departement Landbouw en Visserij, Coördinator Pijler II PDPO na 2020? inhoud: Algemeen EU-kader + timing Vlaams kader + timing SWOT thema Platteland Wat is GLB?
Nadere informatie14. De effecten van de beleidsopties
14. De effecten van de beleidsopties Op basis van de resultaten van de effectstudies en de simulatiemodellen is in tabel 1 voor elk van de vier beleidsopties een overzicht uitgewerkt (cijfers bij benadering)
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
AMS FOCUS DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij. Blik op de conjunctuurindex. Landbouw per deelsector. Tuinbouw per deelsector
Nadere informatieMaatschappelijke waardering van Nederlandse Landbouw en Visserij
Nederlandse Landbouw en Visserij Inhoud 1 Inleiding 03 2 Samenvatting en conclusies landbouw en visserij 3 Maatschappelijke waardering landbouw 09 4 Associaties agrarische sector 13 5 Waardering en bekendheid
Nadere informatieWERELD. 5 havo 1 Globalisering 14-16
WERELD 5 havo 1 Globalisering 14-16 Melkprijzen wereldwijde concurrentie Hoog: centrumlanden Middel, semi-periferie Laag, periferie Globalisering = concurrentie.. 3 factoren? 1. Opkomst MNO s, mondiale
Nadere informatieP r o d u c t i e r e k e n i n g v a n d e V l a a m s e l a n d - e n t u i n b o uw
P r o d u c t i e r e k e n i n g v a n d e V l a a m s e l a n d - e n t u i n b o uw 2 0 1 0 Departement Landbouw en Visserij afdeling Monitoring en Studie Els Bernaerts Els Demuynck Jonathan Platteau
Nadere informatieVan Stal tot akker Jos Strobbe Provincie Zeeland
Van Stal tot akker Jos Strobbe Provincie Zeeland enkele kengetallen van de Zeeuwse landbouwsector beleid provincie Zeeland acties en instrumentarium Grondgebruik Zeeland (ha) Sector/grondgebruik 2007 2011
Nadere informatieLandbouwcijfers in Provincies in cijfers. Jona Lambrechts, dienst land- en tuinbouw
Landbouwcijfers in Provincies in cijfers Jona Lambrechts, dienst land- en tuinbouw Wat is Provincies.inCijfers.be? Website met publieke data Uitgewerkt en opgevolgd door provincies Swing Cijfers per gemeente
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2002 2003 25 074 Ministeriële Conferentie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) 28 625 Herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Nr. 61 BRIEF VAN
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: DE EUREGIO SCHELDEMOND 11 HOOFDSTUK 2: HET DIRECT ECONOMISCH BELANG VAN DE LAND- EN TUINBOUW IN DE EUREGIO SCHELDEMOND 13
INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING 5 INLEIDING 7 FASE 1: HET ECONOMISCH BELANG VAN HET AGROCOMPLEX SCHELDEMOND 9 HOOFDSTUK 1: DE EUREGIO SCHELDEMOND 11 HOOFDSTUK 2: HET DIRECT ECONOMISCH BELANG VAN DE LAND- EN
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUW- CONJUNCTUURINDEX VOORJAAR 2019
DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUUR- INDEX VOORJAAR 2019 DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Rapport DE VLAAMSE LANDBOUW- CONJUNCTUURINDEX VOORJAAR 2019 www.vlaanderen.be Colofon Samenstelling Departement Landbouw
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG BEHEERSCOMITÉ VARKENS 18 OKTOBER 2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieSectoranalyse Horeca 2014
HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm Sectoranalyse Horeca 2014 Ondernemingen Faillissementen Oprichtingen en schrappingen Omzet en investeringen 2014 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca
Nadere informatieUitdagingen voor beheerders van het platteland. Erwin Wauters
Uitdagingen voor beheerders van het platteland Erwin Wauters Met welke stelling bent u het meest eens? Het grootste probleem op het platteland... Stemronde Geopend 1.... is de inname van landbouwgrond
Nadere informatieRandvoorwaarden Erosie. Martien Swerts Dienst land en Bodembescherming Departement LNE
Randvoorwaarden Erosie Dienst land en Bodembescherming Departement LNE Context Erosie 100,000 ha 2,000,000 ton bodem/jaar 400,000 ton slib/jaar naar waterlopen na 10 jaar erosiebeleid : beleidsindicator
Nadere informatieEU Programma s GLB
EU Programma s 2014-2020 GLB 2014-2020 Carlo Vromans Programma Ontwikkeling GLB tot 2014 GLB 1 e pijler: inkomenssteun met maatschappelijke verplichtingen GLB 2 e pijler: plattelandsontwikkelingenprogramma
Nadere informatieMarktontwikkelingen varkenssector
Marktontwikkelingen varkenssector 1. Inleiding In de deze nota wordt ingegaan op de marktontwikkelingen in de varkenssector in Nederland en de Europese Unie. Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt op de te
Nadere informatieMelk van Hier, kansen voor landbouw en natuur?
Melk van Hier, kansen voor landbouw en natuur? NATUUR EN LANDBOUW// VORSELAAR// 14 maart 2012 Draagvlakverbredingsproject Melk van Hier 1/1/2013 31/12/2013 Dit initiatief kadert binnen een overkoepelend
Nadere informatieGrondwaterbescherming in Vlaanderen
Grondwaterbescherming in Vlaanderen Brugge, 12 mei 2014 Dominique Huits 175 personeelsleden 30 ha eigen proefvelden (12 ha biologisch) Jaarlijks ± 80 proefvelden bij landbouwers verspreid over de provincie
Nadere informatieLANDBOUW IN ZAKFORMAAT
LANDBOUW IN ZAKFORMAAT LAND- EN TUINBOUW IN VLAANDEREN 2003 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Vlaamse Onderzoekseenheid Land- en Tuinbouweconomie (ALT) 2 Inhoud Vlaamse land- en tuinbouw: blikvangers
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be VERSLAG BEHEERSCOMITÉ VARKENS 19 SEPTEMBER 2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieRegionale economische vooruitzichten 2014-2019
2014/6 Regionale economische vooruitzichten 2014-2019 Dirk Hoorelbeke D/2014/3241/218 Samenvatting Dit artikel geeft een bondig overzicht van enkele resultaten uit de nieuwe Regionale economische vooruitzichten
Nadere informatieBrussels Observatorium voor de Werkgelegenheid
Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen
Nadere informatieBijkomende informatie:
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be beheerscomité dierlijke producten 18 juni 2015 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieRemediëringstaak: Vraag en aanbod
Remediëringstaak: Vraag en aanbod Oefening 1: a. Stijging olieprijs blijft beperkt. Je moet een grafiek tekenen waarin je je aanbod naar links laat verschuiven (aanbod daalt) (wegens pijpleidingen die
Nadere informatieLARA LANDBOUWRAPPORT Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij
LARA LANDBOUWRAPPORT 2014 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij VIRA VISSERIJRAPPORT 2014 Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij WELKOM Kristof Van Laere Sierteler LARA 2014 Dirk
Nadere informatieRegionale & sectorale verdeling van Europese landbouwsubsidies in Nederland
Regionale & sectorale verdeling van Europese landbouwsubsidies in Nederland Inleiding De hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) begint steeds meer vorm te krijgen. Op 12 oktober 2011
Nadere informatieSchuivende panelen. Petra Berkhout
Schuivende panelen Petra Berkhout Kerncijfers agrocomplex Nederland, 2012 2 Aandeel (%) van deelcomplexen in TW en werkgelegenheid, 2012 Deelcomplex Toegevoegde waarde Werkgelegenh eid 2012 2012 Akkerbouw
Nadere informatieEvolutie van de Belgische voorraden
Evolutie van de Belgische voorraden 2015-2016 V. De Blauwer (Inagro), D. Florins (FIWAP), P. Lebrun (FIWAP) Samenvatting Jaarlijks houden FIWAP, CARAH, PCA en Inagro een enquête om de evolutie van de aardappelvoorraden
Nadere informatieMeer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012
Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale
Nadere informatieRuimte voor landbouw. Jona Lambrechts
Ruimte voor landbouw Jona Lambrechts Inhoud Nood aan ruimte voor land- en tuinbouw Hoe krijg je als gemeente zicht op die ruimte? Hoe kan je als gemeente ruimte bieden? Provinciale en Vlaamse beleidsprocessen
Nadere informatieInhoud. KvK Oost Nederland - Kennis- en Adviescentrum COEN Oost Nederland Groothandel Kwartaalcijfers Pagina 1 van 27
Inhoud Ontwikkeling aantal orders 2 Verwachting aantal orders 3 Verwachting aantal exportorders 4 Verwachting inkopen bij leveranciers 5 Oordeel orderpositie 6 Oordeel orderpositie buitenland 7 Oordeel
Nadere informatieBelgisch areaal aardappelen 2015
02.4 Belgisch areaal aardappelen 2015 V. De Blauwer (Inagro), D. Florins (FIWAP) Samenvatting In 2015 werden iets minder aardappelen uitgeplant. De daling was echter beperkt en het totale areaal blijft
Nadere informatieVERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED
DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ VERGROENING ECOLOGISCH AANDACHTSGEBIED Campagne 2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatiePDPO II: TERUGBLIK EN STAND VAN ZAKEN. Jules Van Liefferinge 07/11/2013
PDPO II: TERUGBLIK EN STAND VAN ZAKEN Jules Van Liefferinge 07/11/2013 Agenda PDPO II - het origineel Opmaak en goedkeuring Originele maatregelen Originele budgettoewijzing PDPO II doorheen de tijd Allerlei
Nadere informatieBijkomende informatie:
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be Beheerscomité dierlijke producten 19 april 2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatie