De rol van een lage Glycemische Index in een gezonde voeding

Transcriptie

1 De rol van een lage Glycemische Index in een gezonde voeding Wim H.M. Saris NUTRIM, School for Nutrition and translational research in Metabolism Faculty of Health, Medicine and Life Science Maastricht University The Netherlands Agrico meeting leiden 2015

2 Onderwerpen Trends in voeding en gezondheid Glycemische Index Fysiologische achtergronden Gezondheids effecten Diabetes Gewicht Belang tov andere dieet maatregelen

3 Trends gerelateerd aan omvang 3

4 Samenhang van obesitas and diabetes in de US (laag naar hoog) % % % Obesity % >30% <5% 6-6.9% 7-7.9% 5-5.9% 6-6.9% Diabetes >8%

5 Moderne leefstijl dragen bij aan de Diabesity omgeving Smaakvol en goedkoop voedsel verkrijgbaar op elke hoek van de straat Gebrek aan lichamelijke activiteit

6 Macro-nutrienten veranderingen over 200 jaar Van de van Gogh s aardappel menu tot McDonald s menu Source; Rolland -Cachera INSERM

7 Wie moeten we nog geloven?

8 De nieuwe voedingskundigen in de media 8

9 Glycemic Index (GI) Wat is glycemic index? Een index dat de koolhydraten in een product op een rij zet hoeveel ze de bloedsuiker spiegel laten stijgen tov een referentie voedsel (meestal 50 gr glucose)

10 Glycemic Index (GI): Ranking Laag 0 55 Midden Hoog 70 of meer

11 Glycemic Index (GI): Protocol gram van test voedsel bijv. aardappel). 2. Bloed monsters afnemen op: 1 st uur: elke 15 minuten 2 nd uur: elke 30 minuten 3. Curves; AUC berekenen. 4. Test voedsel response t.o.v. referentie voedsel ( 50 gr glucose) response. 5. Gemiddelde GI of 8-10 proefpersonen = GI van test voedsel..

12 Glycemic Index (GI): voorbeelden Adapted from Good Carbs Bad Carbs Reprinted courtesy of Marlowe & Company.

13 Factoren die GI beinvloeden. Type zetmeel Absorbeert minder water Moleculen vormen dichte structuur Langzame snelheid van vertering Lage GI Amylose Bruine linzen (28) Spliterwten (22) Amylopectin Absorbeert meer water Moleculen meer open Snelle vertering Hoge GI Aardappel (75) Aardappel puree (85) Rijst (65)

14 Factoren die GI beinvloeden. Uitmalings graad granen zemel Endosperm kiem De zemel fungeert als fysieke barriere waardoor de enzymatische vertering van het endosperm vertraagd. Lagere GI volkoren brood (40) Roggebrood (40) Hogere GI Stokbrood (95) Tarwebrood (70)

15 Factoren die GI beinvloeden. Viscositeit van de vezel Viscose, oplosbare vezels vormen in de darm gel- achtige structuren dat de enzymatische vertering van zetmeel vertraagd. Lagere GI appel (40) havermout (55) Hogere GI wit tarwebrood (73) noedels (70)

16 Factoren die GI beinvloeden. eiwit & vet gehalte Vet and eiwit vertragen de maaglediging en dus de afbraak van zetmeel in de dunne darm Lagere GI croissant (67) Chips (55) Pinda s (15) Hogere GI Gebak (60) Gebakken aardappel (65) Chocolade reep melk (55)

17 Factoren die GI beinvloeden. koken Door koken zwellen de zetmeel moleculen en wordt het voedsel zachter, hierdoor wordt de snelheid van vertering vergroot. Lagere GI Hogere GI Al dente spaghetti 10 to 15 minutes gekookt (44) Spaghetti 20 minutes gekookt (64)

18 Physiologische argumenten voor Laag Glycemisch dieet in relatie tot een gezond metabolisme Toename in de insulinegevoeligheid en hogere vetzuur spiegels door minder glucose/insuline fluctuaties gedurende de dag. (Kiens 1996) Insulin (pmol/l) High GI Low GI :00 09:00 11:00 13:00 15:00 17:00 19:00 Time of day (h)

19 Physiologische argumenten voor Laag Glycemisch dieet in relatie tot een gezond metabolisme Toename in de insulinegevoeligheid en hogere vetzuur spiegels door minder glucose/insuline fluctuaties gedurende de dag. (Kiens 1996) Toename 24 uur vet oxidatie door lagere insuline spiegels (Fabbraio, JAP 2000) 500 Fat Glucose Glycogen High GI Low GI

20 Physiologische argumenten voor Laag Glycemisch dieet in relatie tot een gezond metabolisme Toename in de insulinegevoeligheid en hogere vetzuur spiegels door minder glucose/insuline fluctuaties gedurende de dag. (Kiens 1996) Toename 24 uur vet oxidatie door lagere insuline spiegels (Fabbraio, JAP 2000) Verhoogde verzadigings gevoel en lagere voedsel inname (Holt, Appetite 1995)

21 Gezondheid voordelen van een laag GI dieet. Is er wetenschappelijk bewijs voor de gezondheid voordelen van een laag GI dieet? JA! Bloed Glucose en insuline spiegels Cholesterol niveau Risico op type 2 Diabetes Risico op Hart/Vaat ziekten gewicht

22 Gezondheid voordelen van een laag GI dieet. Laag GI diet helpt de bloed glucose spiegel te verlagen Meta-analysis of 14 studies, 356 subjects (types 1 & 2 DM), 2-52 weeks duration Brand-Miller et al. Diabetes Care. 2003; 26; % lager

23 Gezondheid voordelen van een laag GI dieet. Laag GI diet helpt het lichaams gewicht te verlagen onder ad libitum omstandigheden Systematic review and meta analysis. Swingshacki and Hoffmann Nutr. Met. Cardvasc. Dis RCT s with total 2344 subjects. Duration 24 to 68 weeks

24 Meta-analysis of ad libitum laag-vet interventie studies: effect on lichaams gewicht Lee-Han et al. (1988) Boyd et al. (1990) Buzzard et al. (1990) Bloemberg et al. (1991) Sheppard et al. (1991) Baer (1993) Hunninghake et al. (1993) Kasim et al. (1993) Raben et al. (1995) Pritchard et al. (1996) Siggaard et al. (1996) Simon et al. (1997) Weststrate et al. (1998) Stefanick et al. F (1998) Stefanick et al. M (1998) Skov et al. HP (1999) Skov et al. LP (1999) Saris et al. SCHO (2001) Saris et al. CCHO (2001) Weighted overall (fixed effects) Weighted overall (random effects) Astrup, Hill and Saris. Int J Obes 2000;24: kg Weight loss difference (kg)

25 Multi-centre, RCT ad lib diet intervention trial on high/ low protein and high/low GI during a 6 to 12 months weight maintenance period after 8 weeks LCD weight loss ( -11 kg)

26 26

27 Hoog eiwit and laag GI dieet verbetert handhaving gewichtsverlies Overweight adults (n=773) who had lost 8% of their initial body weight through diet were assigned to five different diets A modest increase in protein content ( +4.5 to +6.1 En%) and reduction in the glycaemic index (-4.3 to 4.7 units) helped to prevent weight regain after 6 months. Change in body weight (kg) LP-HGI Control HP-HGI LP-LGI HP-LGI Week Coloured boxes indicate change in body weight from randomisation to Week 26 among participants who completed the intervention HGI, high glycaemic index; HP, high protein; LGI, low glycaemic index; LP, low protein Larsen et al. N Engl J Med. 2010;363:

28 Onafhankelijke voedsel karacteristieken die bijdragen aan de energie inname Meest belangrijk Energie dichtheid/vet gehalte Vloeibaar vs. vast voedsel Eiwit gehalte Glycaemische response (incl. vezel) Koolhydraat type (Glucose/Fructose) Vet type (Verzadigd vs. Onverzadigd) Minst belangrijk *Sugars content high priority for beverages

29 Ten slotte 29

30 Rol (%) van de aardappel in de Nederlandse voeding ihb ten aanzien van de koolhydraat voorziening groep Energie KH Simpel KH 1 Brood/ cereals 2 Frisdrank 3 Suiker/ confection ary Complex KH Vezel Zuivel Koek/ gebak Aardappel en Nat Voedsel peiling 2010 leeftijdsgroep j. RIVM

31 Aardappelen zijn een belangrijk onderdeel van een gezond voedings patroon