Goede voeding volgens de wetenschap

Transcriptie

1 Goede voeding volgens de wetenschap Prof.dr. Frans J Kok Wageningen campus

2 Inhoud 1. Ongezond buikvet 2. Zelfexperiment 3. Richtlijnen goede voeding 4. Brood, zuivel, vis en chocola

3 Obesitas: voeding-beweging-genen Iemand met 10 kg overgewicht kan gem. 4 kilo toeschrijven aan de genen

4 Ongezond buikvet Man: BMI=36.2 Man: BMI=22.8

5 Visceraal vet leidt tot diabetes en hart- en vaatziekten bij obesitas Van Gaal LF, Nature 2006

6 Prevalentie vette lever (>5% vetaccumulatie) 6% - 60% in VS: obesen (BMI 30-35) 30% ernstige obesen (BMI 35) 50% (Lazo M. Am J Epidemiol. 2013) In 2010, 6.6% VS volwassenen morbide obees (BMI > 40) ± mensen Vette lever Gezonde lever Behandeling vette lever Gewichtsverlies Lichaamsbeweging Gezond eten Vermijd zoete frisdranken Vermijd hoog vet voeding Overweeg voedingssupplementen

7 Snel en veel afvallen

8 Crash dieten en het jojo-effect 1 kg lichaamsvet ~7000 kcal Crash dieet: 1 kg week kcal/dag Geleidelijk afvallen: 1 kg maand -200 kcal/dag

9 Zelfexperiment

10 Opzet experiment ongezond eetpatroon weinig beweging gezond eetpatroon voldoende beweging weken

11 Ongezond Caloriëen Verzadigd vet Zout Suiker Voedingsvezel Gezond Richtlijnen Goede Voeding

12 Veranderingen in gewicht en lichaamsvet Begin meting Na ongezonde maand Na gezonde maand Gewicht (in kg) Lichaamsvet*(%) Vet in buikholte** (kg) Onderhuids buikvet** (kg) * Lichaamsvet gemeten met DXA, ** Vet buikregio gemeten met MRI vanaf navel 14 cm omhoog

13 Gezondheidsprofiel Begin meting Na ongezonde maand Na gezonde maand Cholesterol (mmol/l) - Totaal - LDL Bloeddruk (mmhg) - bovendruk - onderdruk Na/K verhouding (24 u urine) Vaatfunctie Hartslag (slagen per minuut) Fitheid (ml/kg/min)

14 Dietary Guidelines for Americans 2010 Balance calories with physical activity to manage weight Consume more of certain foods and nutrients such as fruits, vegetables, whole grains, fat-free and low-fat dairy products, and seafood Consume fewer foods with sodium (salt), saturated fats, trans fats, cholesterol, added sugars, and refined grains Richtlijnen Goede Voeding 2006 Mediterranean Nordic Japanese

15 Gezondheidswinst Richtlijnen Goede Voeding Factor Ziektelast Levensverwachting (in jr) (DALY s/jr) (ziektevrij voor 40 jarigen) Verzadigd vet ,1 Transvet ,1 Groente , Gezonde voeding ,2 BMI ,8 100 volwassen Nederlanders 10 jaar volgen 10 en 25 chronische ziekte Gezonde leefstijl en voedingspatroon... 8 en 15 chronische ziekte van Kreijl CF, et al. Ons eten gemeten, VTV: RIVM, 2004.

16 MyPlate: US Nutrition Guide

17 Eetpiramide Bonen/peulvruchten (eiwit, vezel Fe, Zn, K, folaat) Healthy Eating Pyramid

18 ADHD dieet Pelsser

19 Brood 1. Koolhydraten GI GL Baguette Cornflakes Rijst (wit) Brood (volk.) 71 9 Havermout Rijst (bruin) Appel 39 6 Bonen (bruin) 30 7 Gerst Gluten Prevalentie coeliakie: 1%. Coeliakie: auto-immuunziekte met sterke erfelijke component. Vage klachten: glutenvrij zonder positieve test op intolerantie.

20 3. Voedingsvezel Advies Gezondheidsraad gram/dag gr voedingsvezel 4 sneden volkorenbrood 8 1 snee roggebrood g groenten g aardappels 4,5 1 appel +1 peer 4 Yoghurt met muesli 2 Noten 2 Koek(jes) 2 VCP-3 ( ) Totaal 30

21 Melk en zuivel Iron Vitamin E Vitamin D Vitamin C Vitamin B6 Folic acid zuivel Koemelkallergie Lactose intolerantie Prostaatkanker (Ca, IGF-1) Darmkanker Osteoporose Vitamin B1 13 Selenium 13 Retinol Magnesium Copper Zinc Sojamelk vs Halfvolle melk mov vit B2, B12, plant. eiwit Ca, Zn, K, P Vitamin B12 35 Vitamin B2 46 Calcium RIVM Report

22 Vis: Omega-3 vetzuren Advies Gezondheidsraad g. (vette) vis per wk 450 mg/dag EPA/DHA EPA / DHA Makreel ALA g. α-linoleenzuur (ALA) 5-10% conversie naar EPA: mg EPA Zalm Forel Sardines

23 Pure chocolade Consumption of 200 mg cocoa flavanols daily. 10 g of high-flavanol dark chocolate (70% cocoa). Epicatechins enhance NO production 10 g. chocolate 110 kcal Gezondheidsclaim Cocoa flavanols help maintain endothelium-dependent vasodilation which contributes to healthy blood flow.

24 Quality of Life 100 % Gezondheid Quality of life Levensduur