Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77

2 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding goed? Nee, zeker niet. Voeding is lang niet altijd goede voeding. Goede voeding heeft veel te maken met onze gezondheid. Wat heeft je lichaam nodig? Je lichaam heeft drie keer B nodig. Kijk maar: Bouw-stoffen Beschermende stoffen Brand-stoffen nodig voor de op-bouw van het lichaam. beschermen tegen gevaar, zoals ziekte. geven werk-kracht en warmte. Je ziet: dat zijn drie B-stoffen. Een mens heeft wel 50 stoffen in zijn voedsel nodig om gezond te blijven. Wij bekijken er nu maar zes: Bouwstoffen: hierbij horen eiwit water Beschermende stoffen: hierbij horen vitaminen zouten Brandstoffen: hierbij horen suiker en zetmeel vetten In welk voedsel zitten al die stoffen? Kun je dat allemaal weten? Natuurlijk niet. Daarvoor hebben we de SCHIJF VAN VIJF.

3 7 Daarin worden de voedings-middelen (etens-waren) verdeeld in 5 grote groepen. In die groepen zitten de stoffen die ons lichaam elke dag nodig heeft. In de vakken zie je voorbeelden van voedingsmiddelen (etens-waren). Kun je alleen maar uit die voorbeelden kiezen? Nee hoor! Er hoort veel en veel meer in elk vak. Maar dat past er allemaal niet in. Laten we de vakken maar eens één voor één bekijken. VAK 1 Hierin hoort het voedsel met vitamine C. Vitamine C zit in: groente, fruit, vruchten-sap. VAK 2 Hierin hoort het voedsel met zetmeel en suiker (brand-stof). Die noemen we kool-hydraten (hie-draten). Zetmeel + suiker = kool-hydraat. Kool-hydraat zit in: aardappelen, peulvruchten, havermout, rijst, macaroni, brood. VAK 3 Hierin hoort het voedsel met ei-wit. Eiwit zit in: melk (en alles wat van melk wordt gemaakt), vis, kip, ei, tahoe, tempeh, vlees(waren). In de nieuwe Schijf van Vijf zit geen kaas meer. Die vindt men te vet. Maar magere kaas kun je best wel eens nemen. Er zit veel eiwit in. VAK 4 Hierin hoort het voedsel met vet. Vet zit in: halvarine, margarine, olie, noten, mayonaise en heel veel sausjes. VAK 5 Vocht.

4 8 Je lichaam heeft water nodig (bijvoorbeeld voor het maken van nieuw bloed). Water zit in koffie, thee, melk, soep, vruchtensap (dus ook in fruit), limonade en andere frisdranken (liefst zonder suiker). Je lichaam kan wel een poos zonder voedsel (als het moet). Maar het kan geen dag zonder water. Dan word je ziek. Drink daarom elke dag minstens 1 1 /2 liter vocht. VOEDINGS-VEZELS Heel belangrijk zijn ook de voedingsvezels. Die staan niet in één vak, want ze zitten in ver-schillende vakken. In vezels zit geen voedings-stof. Er zit eigenlijk niets in! Toch hebben we vezels hard nodig. Nodig voor gezonde darmen. Nodig voor een goede stoel-gang. Stoel-gang is: ont-lasting (poep) kwijt-raken. Vezels zitten in: groente, fruit, bruin brood, aardappels, bonen, erwten. Zo nu weet je al heel wat over gezonde voeding.

5 9 VOEDING en GEZONDHEID horen bij elkaar. LET DAAROM OP DE TOP 10 VOOR LEKKER EN GEZOND. EEN: EET AF-WISSELEND (ge-va-rieerd) Als je elke dag kiest uit elk vak, krijgt je lichaam alle voedings-sstoffen die je nodig hebt. Je eet dan ook niet steeds het-zelfde. Er is af-wisseling in je voeding. En dat is nodig! TWEE: LET OP VET Neem niet veel vet, neem niet veel zoet. Want dat is beslist niet goed. Vet en zoet, je weet het wel, geven je een lelijk vel. Je tanden worden langzaam rot. Een kunst-gebit wordt dan je lot. Ook word je als een ton zo rond. En noem je dat dan nog gezond? Wees dus kies-keurig met vet. Kies producten die rijk zijn aan on-verzadigd vet (dat staat op de ver-pakking). DRIE: EET VOL-OP BROOD EN AARDAPPELEN Van bruin brood en aardappelen, van rijst, macaroni en peul-vruchten, word je echt niet dik. Je krijgt er juist veel energie door. En ze zitten vol vezels (denk aan je goede stoelgang). In wit brood zitten (bijna) geen vezels. Natuurlijk moet je het brood niet dik met boter besmeren (vet!). Smeer dun met halvarine. En geen dikke jus (sju) of saus over aardappelen en rijst doen. Tip: doe eens fruit op je brood. Fruit zit ook vol vezels.