Voeding en glycemische regulatie: het advies aan de patient
|
|
- Alfons Jansen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voeding en glycemische regulatie: het advies aan de patient Kirsten Berk Voeding bij CVRM en diabetes - 12 februari 2013 Diëtist in het diabetesteam van het Erasmus MC Promotieonderzoek bij de afdeling Pharmacologie, Vasculaire en Metabole ziekten en de afdeling Medische Psycholgie en Psychotherapie van het Erasmus MC Voorzitter stichting Diabetes and Nutrition Organization PROGRAMMA: De koolhydraten Mogelijkheden van variëren met koolhydraten Het tellen van koolhydraten Koolhydraatinsuline ratio Insulinegevoeligheid In de praktijk 1
2 STELLING Iedereen met diabetes zou inzicht moeten hebben in het effect dat voeding heeft op zijn of haar diabetes. Koolhydraten en glucose Directe relatie! Soorten koolhydraten Ingedeeld in groepen: 1. Zetmeel 2. Vruchtensuiker/fructose uit fruit 3. Tafelsuiker/saccharose 4. Melksuiker/lactose 5. Glucose 2
3 Effect koolhydraten Type 1 diabetes? Honeymoonfase Type 2 diabetes? Eigen insuline reserve? Insuline resistentie? Beweging Stress/ziekte Variëren met koolhydraten Doel: Pieken in bloedglucose voorkomen Flexibel kunnen zijn in wat je wilt eten! Glycemische index 3
4 Laag glykemische index Niet praktisch in de praktijk: Laag glykemisch = gezond? GI ook afhankelijk van rijpheid, bereidingswijze, combinatie met andere voedingsmiddelen/stoffen (eiwit en vet), maagontlediging Eenvoudig: vezelrijk = lage GI Variëren met koolhydraten Geen specifieke aandacht voor koolhydraten en reactief bijregelen Equivalenten variatie Koolhydraatvariatie met grammen koolhydraten Werken met koolhydraatinsuline ratio Richtlijnen bij verschillende therapieën Therapie DM type 1 DM type 2 4x daags insuline of insulinepomp Flexibel eten -> aanpassen dosis kortwerkende insuline Zo nodig kortwerkende aanpassen 2 x daags mix Vaste verdeling Vaste verdeling? 1-2 x daags Insulatard, n.v.t. Vaste verdeling? Lantus of Levemir tabletten en evt. 1-2 x daags Insulatard, Lantus of Levemir of GLP-1 n.v.t. Min of meer vaste verdeling? geen medicatie n.v.t Min of meer vaste verdeling? 4
5 Werken met equivalenten Voor 1 snee brood kunt u nemen: 3 sneetjes stokbrood 2 volkoren beschuiten 2 matzes ( groot) 1 plak ontbijtkoek 1 croissant 1 kleine pannenkoek enzovoort Koolhydraatvariatie met grammen Basisontbijt 2 sneden brood 32 KH halvarine - 1 plak 40+ kaas - 1 x halvajam 4 1 glas sinaasappelsap 9 thee zonder suiker 0 Variatie 1 schaaltje yoghurt 6 KH 3 eetlepels muesli 18 1 snee knackebrod 7 halvarine - 1 plak kaas - 1 appel 14 Totaal 45 KH Totaal 45 KH Het tellen van koolhydraten Vaak onvoldoende inzicht Veel fouten bij het schatten van koolhydraten Voor patiënt kost het veel energie/tijd Niveau en compliance patiënt Een uitgebreid diabetesdagboek invullen en nabespreken, met koolhydraten tellen helpt! Belang van wegen van m.n. koolhydraatrijke producten 5
6 Handige hulpmiddelen Bijvoorbeeld: Educatiemap DNO ( Eettabel (voedingscentrum) ( website) ( website/app) ( website/app) ( website) ( website) Declaraties op verpakkingen Wees altijd alert op de herkomst van de tabellen! Handige hulpmiddelen Handige hulpmiddelen ( website) 6
7 Valkuilen Melk/yoghurt en karnemelk Fruit en (light) sap Ontbijtkoek en andere koekrepen Uit eten Patiënt gebruikt nog steeds koolhydraten tussendoor bij 4 dd schema (m.n. voor het slapen) Fout inschatten gewicht, waardoor foute inschatting koolhydraten De koolhydraat-insuline ratio Hoeveel gram koolhydraten die 1 E snelwerkende insuline kan verwerken. bijvoorbeeld: 1 E voor 15 gram koolhydraten Bereken de KH/ins-ratio per maaltijd op basis van een dagboek Bij DM type 2 niet altijd duidelijke ratio! De insulinegevoeligheid De mate waarmee 1 EH snelwerkende insuline de bloedglucose verlaagt Bijvoorbeeld: 1 EH zorgt voor 2 mmol/l daling Kan met behulp van de 100-regel : Deel 100 door de totale dagdosis insuline Bijvoorbeeld: 100 : 50 EH = 2 (1 EH zorgt voor 2,0 mmol/l daling) Corrigeren van hoge/lage bloedglucose Een persoonlijke regel 7
8 Berekenen van insuline/koolhydraatratio met dagboek Stap 1: diabetesdagboekje 3-5 dagen bijhouden Zo nauwkeurig mogelijk tijd bloed- Insuline eten en drinken Kh en Diversen N glucose IE/Soort/Spuitplaats/ Afwijkende tijd Ontbijt gewicht gram Extra beweging, spanning/ziekte hypo. NO Tussendoor ochtend VL Middagmaaltijd NL Tussendoor middag VA Avondmaaltijd NA s Avonds VS nacht Berekenen van insuline/koolhydraatratio met dagboek Stap 2: Bereken de insulinegevoeligheid (100-regel) Stap 3: Ziet de cliënt zelf al waar het mis gaat? Stap 4: Leg alle ontbijten naast elkaar. Bereken/controleer de hoeveelheid koolhydraten. Verschilt het erg of is het een vaste inname? Wat gebeurt er na het ontbijt? Bij gelijke bloedglucose: koolhydraten/ EH insuline = ratio Bij stijging of daling: terugrekenen naar EH die waren voor de maaltijd nodig 8
9 Berekenen van insuline/koolhydraatratio met dagboek Stap 5: Neem zo de hele dag door. Wat gebeurt er bij tussendoortjes? Wordt er gebolust/extra gespoten, en hoeveel? Stap 6: Hoe worden hogere waardes gecorrigeerd, wat gebeurt er bij activiteit? Bij de pomp: zijn er hoge waardes door naaldproblemen Stap 7: Beoordeel de langwerkende/basale insulinedosering: Nuchtere waarde, stijging nacht? Stijgt of daalt de bloedglucose voor de maaltijd? Voorbeeld dagboek mw A, DM type 2 tijd bloedglucose Insuline IE/Soort/ Afwijkende tijd eten en drinken Kh in gram Diversen Extra beweging, spanning, ziekte, hypo N EH NR 2 sneden brood met halvarine en kaas 1 glas melk 32 KH 10 KH NO Water 1 mars + 1 flesje AA (hypo) 39 KH 41 KH 1 uur aerobics Beoordelen dagboek Wat valt op? Koolhydraat/insulineratio ontbijt: 42/6 = 7 gram/ EH 9
10 Wat kan de patient hiermee? Stap 1 = Hoeveel ga ik eten? dosis insuline aanpassen op koolhydraten met ratio Stap 2 = Hoe hoog sta ik? Corrigeren richting streefwaarde met insulinegevoeligheid Stap 3 = Ga ik bewegen? vooraf insuline als extra beweging gepland is Advies: % minder Voorbeeld mw B, diabetes type 1 1x Levemir, 3x Humalog Totale dagdosis 35 EH BGW 10.5 mmol/l Maaltijd van 70 g Kh Insuline-koolhydraatratio 1 op 10 Na maaltijd 2 uur flink fietsen Advies: stap 1 = 7 stap 2 = + 1 stap 3 = - 50 % Conclusie: 4 EH spuiten Reken hulpmiddelen Boluscalculator of - wizard in de insulinepomp bijvoorbeeld: Accucheck Combo D-tron plus ( geen rekenmodule) Paradigm Medtronic Mylife OmniPod Dana (draadloos) FreeStyle InsuLinx boluscalculator in de BG-meter (boluscalculator voor insulinepen gebruikers) 10
11 CONCLUSIE Inzicht in koolhydraten is must! Welke manier = afhankelijk van patiënt Het berekenen van een koolhydraat/insulineratio is voor de diabetesbehandelaar en patiënt een hele klus Vraagt om een goede afstemming binnen het diabetesteam, vooral tussen POH/diabetesverpleegkundige en diëtist. Alle vragen beantwoord?? 11
STELLING. Soorten koolhydraten. Koolhydraten en glucose. Voeding en glycemische regulatie: het advies aan de patient PROGRAMMA:
Voeding en glycemische regulatie: het advies aan de patient Kirsten Berk Voeding bij CVRM en diabetes - 12 februari 2013 Diëtist in het diabetesteam van het Erasmus MC Promotieonderzoek bij de afdeling
Nadere informatieVoeding en glycemische regulatie: het advies aan de patient
Voeding en glycemische regulatie: het advies aan de patient Kirsten Berk Voeding bij CVRM en diabetes - 12 februari 2013 Diëtist in het diabetesteam van het Erasmus MC Promotieonderzoek bij de afdeling
Nadere informatieH.366816.0415. Nuchter voor onderzoek of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1)
H.366816.0415 Nuchter voor of operatie en Diabetes mellitus (met gebruik van insuline/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt insuline of GLP-1 injectie (Victoza of Byetta ). Binnenkort
Nadere informatiehoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus () die voor het onderzoek nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder is bestemd voor patiënten met diabetes
Nadere informatieVoorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten
Voorbereiding onderzoek voor diabetespatiënten Interne Geneeskunde Inhoudsopgave Hoofdstuk Pagina 1. Behandeling in de ochtend: vanaf 24.00 uur nuchter 5 2. Behandeling in de middag: nuchter of licht
Nadere informatieAls u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie
Informatie voor patiënten Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie insuline z Vooraf 1 U hebt diabetes mellitus (suikerziekte) en komt binnenkort naar het ziekenhuis voor
Nadere informatieDiabetesbeleid rondom operatieve ingrepen. Indien de patiënt nuchter moet blijven, bij diabetes met insulinegebruik.
Diabetesbeleid rondom operatieve ingrepen Indien de patiënt nuchter moet blijven, bij diabetes met insulinegebruik. Beleid als een patiënt die insuline gebruikt, nuchter moet zijn voor onderzoek of operatie.
Nadere informatiehoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? Richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (insuline) die voor het onderzoek een laxeerschema volgen en nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder
Nadere informatieGebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling
Interne Geneeskunde Diabetes i Gebruik van insuline-injecties voor en na een onderzoek of behandeling Patiënteninformatie Indien u voorafgaand aan een onderzoek of behandeling een voorbereidingsdieet volgt,
Nadere informatieOnderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van
H.40079.0518 Onderzoek van de dikkedarm (coloscopie) en Diabetes mellitus (met gebruik van tabletten,/glp-1) Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt tabletten, en/of GLP-1 injectie. Binnenkort
Nadere informatieVOEDING & DIABETES. De rol van dieetzorg bij de mens met diabetes mellitus. Janneke de Keijzer, dietist Diabetes Nutrition Organisation
VOEDING & DIABETES De rol van dieetzorg bij de mens met diabetes mellitus Janneke de Keijzer, dietist Diabetes Nutrition Organisation 26 september 2013 Warming up Waar denk je aan, voeding & diabetes?
Nadere informatieZelfregulatieschema voor intensieve insulinetherapie
Zelfregulatieschema voor intensieve insulinetherapie Bij elke controle bij de diabetesverpleegkundige meebrengen DATUM: BASISSCHEMA Voor ontbijt Voor lunch Voor diner Eenheden Insuline 0 Kortwerkend (KW):
Nadere informatieHoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
Hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (INSULINE EN TABLETTEN) die voor het onderzoek EEN LAXEERSCHEMA volgen en NUCHTER moeten zijn Waarom deze folder?
Nadere informatieVoorbereiding of nuchter voor een onderzoek? Hoe gaat u daarmee om als u diabetes heeft? Diabetes met insuline
Voorbereiding of nuchter voor een onderzoek? Hoe gaat u daarmee om als u diabetes heeft? Diabetes met insuline Inleiding Binnenkort hebt u een afspraak voor een onderzoek in het ziekenhuis waarvoor u nuchter
Nadere informatiehoe bereidt u zich voor op het onderzoek?
hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (insuline en tabletten) die voor het onderzoek nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder is bestemd
Nadere informatieDiabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE
Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE WAT IS FLEXIBELE INSULINETHERAPIE? Bij flexibele insulinetherapie spuit u vier keer per dag insuline. Een keer langwerkende insuline en drie keer snelwerkende
Nadere informatieHet bijhouden van een diabetes-eetdagboek tijdens de sensor. Diëtetiek
Het bijhouden van een diabeteseetdagboek tijdens de sensor Diëtetiek Inleiding Mensen met diabetes kunnen hun glucosewaarden op verschillende manieren onder controle houden. Sommigen doen dat met een zorgvuldig
Nadere informatieDiabetes en nuchter zijn voor onderzoek
Interne geneeskunde Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek Advies voor mensen die insuline gebruiken Als u langere tijd niet mag eten... Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek in het ziekenhuis,
Nadere informatieInterne Geneeskunde Diabetesverpleegkundigen
Zelfregulatie voor mensen die drie keer per dag kortwerkende insuline voor de maaltijd en één keer (middel)langwerkende insuline spuiten en zo nodig bloedglucose verlagende tabletten gebruiken Zelfregulatie
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zelfregulatie bij intensieve therapie
Zelfregulatie bij intensieve therapie ZELFREGULATIE BIJ INTENSIEVE THERAPIE INLEIDING Deze folder geeft u algemene richtlijnen over zelfregulatie bij intensieve insulinetherapie. Zelfregulatie is het zelfstandig
Nadere informatieZelfregulatie voor mensen met diabetes die één keer per dag insuline spuiten
Interne Geneeskunde Diabetes Zelfregulatie voor mensen met diabetes die één keer per dag insuline spuiten i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft u algemene en veilige richtlijnen
Nadere informatieZelfregulatie voor vrouwen met zwangerschapsdiabetes die één of meerdere malen per dag insuline spuiten
Interne Geneeskunde Diabetes Zelfregulatie voor vrouwen met zwangerschapsdiabetes die één of meerdere malen per dag insuline spuiten i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft
Nadere informatieVoorbereiding onderzoek bij diabetes Insuline
00 Voorbereiding bij diabetes Insuline Interne geneeskunde Diabetespoli 1 Binnenkort heeft u een afspraak voor een, waarvoor u gedurende langere tijd niets mag eten. Omdat u bekend bent met Diabetes Mellitus,
Nadere informatieGlycemische index. Aantal koolhydraten in grammen per portie. index van 50 gram koolhydraten. lading per gebruikelijke portie.
Glycemische index De glycemische index (GI) geeft aan hoe snel koolhydraten worden opgenomen in het bloed. Voeding met een lage GI wordt minder snel opgenomen en geeft minder bloedsuikerpieken en minder
Nadere informatieDIABETES KETENZORG ROHA 2015. Melanie Uytendaal, diabetesverpleegkundige Elise Kuipers, diёtist
. DIABETES KETENZORG ROHA 2015 Melanie Uytendaal, diabetesverpleegkundige Elise Kuipers, diёtist Pp PROGRpRAMM PROGRAMMA Kwaliteit en Ketenafspraken POH-er en diëtist 2015 Insuline-koolhydraatratio s Casuïstiek
Nadere informatieInformatie voor patiënten. Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie
Informatie voor patiënten Als u diabetes hebt en nuchter moet zijn voor een onderzoek of operatie z U hebt diabetes mellitus (suikerziekte) en komt binnenkort naar het ziekenhuis voor een onderzoek of
Nadere informatieVoorbereiding onderzoek bij diabetes
00 Voorbereiding bij diabetes Insuline Interne geneeskunde Diabetespoli Binnenkort heeft u een afspraak voor een, waarvoor u gedurende langere tijd niets mag eten. Omdat u bekend bent met Diabetes Mellitus,
Nadere informatieDiabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie
Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie (met Humalog of Novorapid als maaltijdinsuline) Voordelen van Flexibele insuline therapie Er wordt een natuurlijk ritme nagestreefd van extra insuline aanbod
Nadere informatieEet smakelijk René de Groot 15-06-2014
Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën
Nadere informatieWat te doen bij een hyperglycaemie 3 Zelfregulatie 3 Wat zijn de streefwaarden voor bloedglucose? 4 Aandachtspunten bij het bijreguleren 11 13
Bij een hyper is er een te hoge bloedglucose, vaak boven de 10 mmol/l. U kunt dezelfde waarschuwingssignalen ondervinden als in de periode voordat de diagnose werd gesteld. De meest opvallende verschijnselen:
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijstel-schema hypoglycemie 4 Voorkomen
Nadere informatieInterne geneeskunde. Insulinedosering de dag vóór het onderzoek. Dosering* normaal insuline spuit
Interne geneeskunde Hoe bereiden diabetespatiënten zich voor op een CT-scan Als u langere tijd niet mag eten... Binnenkort heeft u een afspraak in het ziekenhuis voor een CT-scan. In de folder over het
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes en voeding
Zwangerschapsdiabetes en voeding Afdeling diëtetiek Zwangerschapsdiabetes wordt ook wel diabetes gravidarum genoemd en is een tijdelijke vorm van diabetes (suikerziekte). Meestal wordt zwangerschapsdiabetes
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 2 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose. 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Bijregel-schema hypoglycemie 4
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke
Nadere informatieInformatie. Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek of operatie. Richtlijnen insuline
Informatie Diabetes en nuchter zijn voor onderzoek of operatie Richtlijnen insuline Inleiding U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor insuline. Binnenkort heeft u een afspraak in het ziekenhuis
Nadere informatievoorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten
voorbereiding op behandeling voor diabetespatiënten Inhoud 1. Behandeling s morgens: vanaf 24.00 uur nuchter... 3 2. Behandeling s middags: nuchter of licht ontbijt... 5 3. Behandeling s morgens: nuchter
Nadere informatieZelfregulatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Zelfregulatie U heft suikerziekte (diabetes mellitus) en gebruikt daarvoor twee of vier maal per dag insuline. In overleg met uw arts heeft u besloten dat u zelf uw diabetes mellitus gaat regelen (zelfregulatie).
Nadere informatieVoor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Tussen uur en uur en uur en uur
DIABETES DAGBOEK E I G E N A A R D I A B E T E S D A G B O E K Naam Adres Contactpersoon Telefoon E-mail O V E R L E G Voor overleg met het Diabetesteam kunt u op werkdagen contact opnemen met: Naam huisarts
Nadere informatieEten en Drinken. Informatiebrochure Eten en Drinken. Items: Voedingsadviezen Koolhydraten Tussendoortjes Kleine tussendoor Diabetes daglijst
Informatiebrochure Eten en Drinken Eten en Drinken Items: Voedingsadviezen Koolhydraten Tussendoortjes Kleine tussendoor Diabetes daglijst Tip!!: voor het opzoeken van de hoeveelheid koolhydraten in de
Nadere informatieZelfregulatie voor mensen met diabetes die meerdere malen per dag insuline spuiten
Interne Geneeskunde Diabetes Zelfregulatie voor mensen met diabetes die meerdere malen per dag insuline spuiten i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft u algemene en veilige
Nadere informatieZelfregulatie bij Diabetes Mellitus
Zelfregulatie bij Diabetes Mellitus Zelfregulatie voor mensen met diabetes die: drie keer per dag (ultra)kortwerkende insuline spuiten voor de maaltijd en één keer langwerkende insuline voor de nacht.
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 4 keer daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Bijstelregels 3 Wat te doen bij een hypoglycemie? 3 Voorkomen van hypoglycemie bij lichamelijke
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Koolhydraten en koolhydraten tellen
Koolhydraten en koolhydraten tellen KOOLHYDRATEN EN KOOLHYDRATEN TELLEN WAT ZIJN KOOLHYDRATEN? Koolhydraten is de verzamelnaam voor suikers en zetmeel. Ze zijn opgebouwd uit één of meerdere suikermoleculen,
Nadere informatieDiabetes Mellitus Type 1. Informatie over diabetes voor kinderen van de basisschool
Diabetes Mellitus Type 1 Informatie over diabetes voor kinderen van de basisschool 1 Hallo! Dit boekje is geschreven voor kinderen op de basisschool die diabetes hebben en voor hun ouders. Hierin vind
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Kind met diabetes en intensieve therapie. Algemene informatie voor kind en ouders
Kind met diabetes en intensieve therapie Algemene informatie voor kind en ouders KIND MET DIABETES EN INTENSIEVE THERAPIE ALGEMENE INFORMATIE VOOR KIND EN OUDERS INLEIDING Je bent voor de behandeling van
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Zelfregulatie bij pomptherapie
Zelfregulatie bij pomptherapie ZELFREGULATIE BIJ POMPTHERAPIE INLEIDING Deze folder geeft u algemene richtlijnen over zelfregulatie. Zelfregulatie is het zelfstandig aanpassen van de bolusinsuline aan
Nadere informatieDiabetespoli. Zelfregulatie bij Diabetes Mellitus
Diabetespoli Zelfregulatie bij Diabetes Mellitus 1 Zelfregulatie is voor mensen met diabetes die: drie keer per dag (ultra)kortwerkende insuline spuiten voor de maaltijd en één keer langwerkende insuline
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Volgorde van afspraken 1 Wat is zwangerschapsdiabetes? 1 Gevolgen van een te hoge bloedglucosewaarde 2 Behandeling van zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieZelfregulatie voor mensen met diabetes die combinatieinsuline
Interne Geneeskunde Diabetes i Zelfregulatie voor mensen met diabetes die combinatieinsuline gebruiken Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Deze folder geeft u algemene en veilige richtlijnen
Nadere informatieOnze deskundige medewerkers staan u graag te woord. 2 DAGBOEK
Dagboek Als Mediq Direct Diabetes richten wij ons volledig op mensen met diabetes. Wij leveren een compleet assortiment op het gebied van diabeteshulpmiddelen, insuline en overige doorlopende herhaalmedicatie.
Nadere informatieINTENSIEVE INSULINETHERAPIE
INTENSIEVE INSULINETHERAPIE Op de diabetespolikliniek van het Sint Franciscus Gasthuis wordt gewerkt met verschillende insulinetherapieën. In deze folder wordt de intensieve insulinetherapie besproken.
Nadere informatieDiabetes type 2. Het belang van gezonde voeding
Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt
Nadere informatieDiabetes bij kinderen: behandeling en instructies
Diabetes bij kinderen: behandeling en instructies Als uw kind de diagnose diabetes heeft gekregen, heeft dit grote invloed op zijn dagelijkse leven. Zo zal uw kind zijn bloedglucose moeten meten, insuline
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek. Bij zwangerschapsdiabetes
Diëtetiek Voedingsadviezen Bij zwangerschapsdiabetes Inleiding U heeft van uw behandelend arts vernomen dat u zwangerschapsdiabetes heeft. U heeft tijdens uw bezoek aan de diëtist al de voedingsadviezen
Nadere informatieDiabetes type 2 Het belang van gezonde voeding
Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt
Nadere informatieHoofdstuk 5 Medicatie
Hoofdstuk 5 Medicatie 5.1 Inleiding Diabetes Mellitus wordt altijd met een dieet behandeld, maar ook met tabletten en/of insuline. Uw arts kiest, in overleg met u, de behandeling die bij u past. Bij niet
Nadere informatie5.1 Tabletten en andere medicatie. Metformine (merknaam Glucophage)
Hoofdstuk 5 Medicatie Diabetes mellitus wordt altijd met een dieet behandeld, maar ook met tabletten en/of insuline. Uw arts kiest, in overleg met u, de behandeling die bij u past. Bij niet of niet goed
Nadere informatieDieetadvies bij zwangerschapsdiabetes
Dieetadvies bij zwangerschapsdiabetes Wat is zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat. Als een vrouw deze
Nadere informatieOnderzoek of ingreep bij diabetes:
Onderzoek of ingreep bij diabetes: tabletten en/of insuline als medicatie Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek of een kleine chirurgische ingreep in Gelre ziekenhuizen Zutphen. Voor dit onderzoek
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij vier maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij vier maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor vier maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Nadere informatieHoofdstuk 4 Hypo- en hyperglycemie
Hoofdstuk 4 Hypo- en hyperglycemie 4.1 Inleiding Normaal gesproken schommelt het bloedglucosegehalte tussen 4 en 8 mmo/l. Bij mensen met Diabetes Mellitus is een waarde tussen de 4 en de 10 mmol/l acceptabel.
Nadere informatieDIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES. In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes
DIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes Inhoud 1. Inleiding 3 2. Diabetes bij CF 4 3. Behandeling 4 3.1. Doel van de behandeling
Nadere informatieDeze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes
Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je
Nadere informatieAanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór uur plaatsvindt
Aanpassen diabetesmedicatie tijdens laxeervoorbereiding met Kleanprep of Picoprep voor colonoscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Diabetespolikliniek Beter voor elkaar 2 Inleiding U heeft deze folder
Nadere informatieOnderzoek of ingreep bij diabetes:
Onderzoek of ingreep bij diabetes: tabletten en/of insuline als medicatie Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek of een kleine chirurgische ingreep in Gelre ziekenhuizen Zutphen. Voor dit onderzoek
Nadere informatieKoolhydraatarm dieet en diabetes mellitus
Koolhydraatarm dieet en diabetes mellitus Een koolhydraatarm dieet De arts of diëtist heeft met u besproken dat u gedurende drie maanden een koolhydraatarm dieet gaat volgen. Dit dieet volgt u in overleg
Nadere informatieNuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE
Inwendige geneeskunde Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: INSULINE www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW010TXT / Nuchter
Nadere informatiewww.diabetesopschool.nl
Informatie begeleiding schoolkamp Deze informatie is bestemd voor mensen die een schoolkamp begeleiden waaraan een kind met diabetes deelneemt. Als begeleiders weten hoe zij moeten handelen in bepaalde
Nadere informatieGebruik van bloedglucoseverlagende tabletten voor en na een onderzoek of behandeling
Interne Geneeskunde Diabetes Gebruik van bloedglucoseverlagende tabletten voor en na een onderzoek of behandeling i Patiënteninformatie Indien u voorafgaand aan een onderzoek of behandeling een voorbereidingsdieet
Nadere informatieGlucose Tolerantie Test (GTT)
Glucose Tolerantie Test (GTT) Klinisch Chemisch Laboratorium Op verzoek van uw arts wordt bij u een glucose tolerantie test (GTT) uitgevoerd. Met deze test wordt onderzocht hoe uw lichaam reageert op een
Nadere informatieFreeStyle InsuLinx Handleiding voor de gebruiker
FreeStyle InsuLinx Handleiding voor de gebruiker GMAKKLIJK MODUS Blood Glucose Monitoring System ABT-Insulinx Mode facile NLA5 06.indd 1 20/03/12 15:01 Blood Glucose Monitoring System FreeStyle InsuLinx
Nadere informatiePraktische adviezen bij een 1 maal daags insulineregime
Praktische adviezen bij een 1 maal daags insulineregime Inhoudsopgave Bladzijde Streefwaarden voor de bloedglucose 3 Wat te doen bij een hypo (
Nadere informatiebloedsomloop, dus de insuline wordt beter opgenomen wat een bloedglucosedaling geeft.
Vakantie en Diabetes Samenvatting van de lezing door Ineke Obbema, diëtiste in het Máxima Medisch Centrum Eindhoven, op dinsdag 26 juni 2007 voor de DVN afd. Eindhoven e.o. door Yolanda Mion Waar moet
Nadere informatieZelfcontrole bij diabetes
Zelfcontrole bij diabetes Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De arts heeft met u gesproken over het belang om zelf uw bloedglucosewaarden te controleren en zo nodig
Nadere informatieEEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU?
EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? Inhoudsopgave Wat is Type 1 Diabetes?... p. 6 Wat betekent Type 1 Diabetes in de praktijk?... p. 10 Hoe herken ik een te hoge of te lage bloedglucosewaarde?...
Nadere informatieEEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU?
EEN LEERLING IN MIJN KLAS HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? Inhoudsopgave Wat is Type 1 Diabetes?... p. 6 Wat betekent Type 1 Diabetes in de praktijk?... p. 10 Hoe herken ik een te hoge of te lage bloedglucosewaarde?...
Nadere informatieMIJN KLEINKIND HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU?
MIJN KLEINKIND HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? Inhoudsopgave Wat is Type 1 Diabetes?... p. 6 Wat betekent Type 1 Diabetes in de praktijk?... p. 10 Kan mijn kleinkind dan nog wel langskomen of komen logeren?...
Nadere informatieMIJN KLEINKIND HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU?
MIJN KLEINKIND HEEFT TYPE 1 DIABETES, WAT NU? Inhoudsopgave Wat is Type 1 Diabetes?... p. 6 Wat betekent Type 1 Diabetes in de praktijk?... p. 10 Kan mijn kleinkind dan nog wel langskomen of komen logeren?...
Nadere informatieVOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES
Diabetes DIABETES VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES Diabetes is een aandoening waarbij er problemen zijn met het op peil houden van het bloedglucose. Glucose is afkomstig van koolhydraten uit de voeding
Nadere informatieHoofdstuk 6B Lichaamsbeweging en sport
Hoofdstuk 6B Lichaamsbeweging en sport 6B.1 Inleiding Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid. Daarnaast zorgt het voor ontspanning en plezier. Dit geldt voor iedereen, dus ook
Nadere informatieLichaamsbeweging en sport
Hoofdstuk 6B Lichaamsbeweging en sport 6b.1 Inleiding Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid. En het zorgt voor ontspanning en plezier. Dit geldt voor iedereen, dus ook voor mensen
Nadere informatieVoedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Voedingsadvies
Voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen, transpireren, bleekheid, duizeligheid,
Nadere informatieRichtlijnen insulinepomptherapie
Interne geneeskunde Richtlijnen insulinepomptherapie bij insuline-resistentie In deze folder staan praktische richtlijnen voor het starten en gebruiken van de insulinepomp. Heeft u na het lezen van de
Nadere informatieDeze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes
Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je
Nadere informatieInstructie voor diabetespatiënten die een operatie ondergaan
Instructie voor diabetespatiënten die een operatie ondergaan Inleiding Binnenkort wordt u opgenomen in het TweeSteden Ziekenhuis vanwege een operatie. Tijdens de opname kunnen uw bloedsuikers gaan schommelen.
Nadere informatieHypo- en hyperglycaemie
Hoofdstuk 4 Hypo- en hyperglycaemie 4.1 Inleiding Normaal schommelt het bloedglucosegehalte tussen 4 en 8 mmo/l. Bij mensen met diabetes mellitus is een waarde tussen de 4 en de 10 mmol/l acceptabel. Bij
Nadere informatieVoorbereiding op een operatie bij diabetes
Voorbereiding op een operatie bij diabetes Binnenkort wordt u opgenomen in het Radboudumc vanwege een operatie. Tijdens de opname kunnen uw bloedsuikers gaan schommelen. Dit komt omdat u nuchter moet
Nadere informatieWorkshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Miracle Performance
Workshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Bob ter Haak Miracle Performance Bob ter Haak Eigenaar Miracle Performance Sportdiëtist Bewegingsdeskundige Docent Sport Fietsen
Nadere informatieSporten met diabetes
Sporten met diabetes Inleiding Sport en beweging hebben invloed op de bloedsuikerwaarden. Voor iedereen is de invloed hiervan op de diabetesregulatie anders. In deze folder leest u een aantal basisadviezen
Nadere informatieAanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt
Aanpassen diabetesmedicatie tijdens voorbereiding voor gastroscopie die vóór 12.00 uur plaatsvindt Diabetespolikliniek Beter voor elkaar 2 Inleiding U heeft deze folder ontvangen zodat u uw diabetesmedicatie
Nadere informatieVoedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor twee maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek. Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
Afdeling Diëtetiek Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Inleiding Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal na de bevalling
Nadere informatieInformatie voor de omnipodgebruiker
Informatie voor de omnipodgebruiker Inhoudsopgave Informatie voor de omnipodgebruiker blz 3 Hoe te handelen bij een (onverwachte) lage glucose blz 4 Hoe te handelen bij een (onverwachte) hoge glucose blz
Nadere informatieDe poliklinische instelling van de insulinepomp
De poliklinische instelling van de insulinepomp Inleiding. Je hebt Diabetes mellitus en gaat hiervoor een insulinepomp gebruiken. De kinderdiabetesverpleegkundige heeft je informatie gegeven over de instellingsfase
Nadere informatieInformatie voor omnipodgebruikers
Informatie voor omnipodgebruikers Deze folder bevat praktische informatie voor de omnipod-gebruiker. Met het woord pod in deze folder bedoelen we het apparaatje (insulinereservoir, canule en pomp ineen)
Nadere informatieCoaching POH, Najaar 2015 MIT in de eerste lijn
Coaching POH, Najaar 2015 MIT in de eerste lijn Paul vd Broek, huisarts Goirle en kaderarts DM Yvette van Kooten, diabetesverpleegkundige Heleen Berkelmans, diëtiste Inhoud Theorie Rol diëtist (ingebrachte)
Nadere informatieVoedingsdagboek Algemeen
Patiënteninformatie Voedingsdagboek Algemeen Praktische tips bij het invullen van een voedingsdagboek. 1234567890-terTER_ Voedingsdagboek Algemeen Praktische tips bij het invullen van een voedingsdagboek.
Nadere informatieDiëtetiek VOEDING EN ZWANGERSCHAPSDIABETES
Diëtetiek VOEDING EN ZWANGERSCHAPSDIABETES PATIËNTENVOORLICHTING Ziekenhuis Rivierenland 2 Zwangerschapsdiabetes (= diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat
Nadere informatie