Actief beleid in signalering en diagnostiek van dyslexie

Transcriptie

1 Actief beleid in signalering en diagnostiek van dyslexie Wat zijn de opbrengsten voor de organisatie Dr. Judith Bekebrede

2 Prevalentie I Tussen 4 14% 4% (Blomert, 2002) -> enkelvoudige ernstige dyslexie Vmbo 15% (Sontag & Donker, 2012) 2

3 Prevalentie II Normeringsonderzoek IDAA-mbo (N = 1424) Woordkennis: niet zwak Woordkennis: zwak Technisch lezen: zwak Rekenen: zwak Rekenen: niet zwak Technisch lezen: niet zwak Rekenen: zwak Rekenen: niet zwak 4.2% (62) 7.5% (106) 10.2% (143) 62.1% (876) % (29) 2.1% (30) 1.6% (22) 10.1% (142) 4 3 1= alleen technisch lezen zwak 2= technisch lezen en rekenen zwak 3= technisch lezen en woordkennis zwak 4= alle drie zwak Bekebrede et al.,

4 Hoe lezen wij? T s errassend oeveel ekst r emist an orden Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het niet uit in wlkee vloogdre de lttres in een wrood saatn Koo inz saatt ene hlee iher 4

5 Signaleren dyslexie I Onderkennen dyslexie Criterium achterstand Criterium didactische resistentie Valkuilen mbo Verborgen onder gebrek aan taalervaring Verborgen onder meer algemene leerproblemen en/of gedragsproblemen Veronachtzaamd door gebrek aan kennis en diagnostisch inzicht 5

6 Signaleren dyslexie II - typen Studenten met dyslexieverklaring Adviezen verversen Studenten die dyslexie verbergen Vertellen niet bij intake Studenten met niet-onderkende dyslexie Vooropleiding in verhouding tot capaciteiten onder niveau Voldoende compensatiemogelijkheden tot nu Onderwijsleersituaties taliger en complexer Samengaan met andere problemen (aandacht niet naar lezen) Tot nu toe toegeschreven aan tekort aan intellectuele capaciteiten 6

7 Signaleren dyslexie III - actoren 1 e lijn Docent Loopbaanbegeleider 2 e lijn dyslexie -specialist (screening & diagnostiek) 3 e lijn Externe specialist (diagnostiek & training) Student zelf Passend bij de zorgstructuur 7

8 Sreeningsinstrument IDAA-mbo 7 subtesten Geautomatiseerde woordherkenning Dynamische wisselwerking tussen fonologisch decoderen en orthografisch coderen Problemen met snelheid van verwerken -> flitsen Woordkennis Rekenen Genormeerd voor mbo 1 e leerjaar, 4 niveaus, computergestuurd 8

9 Signaleren & diagnostiek Dyslexie is geen aparte categorie o.a. Van der Leij, 2011 Maar extreem op een continuüm 9

10 Diagnostiek dyslexie -> beleid Procedures vastleggen Dyslexieverklaring Geeft recht op remediërende, compenserende, dispenserende maatregelen Onbeperkt geldig; rechtsgeldig bij andere instellingen Schoolinterne dyslexieverklaring Vermoeden sprake dyslexie, maar hardnekkigheid/ resistentie nog niet kunnen vaststellen Opmaat voor dyslexieverklaring Geeft recht op remediërende, compenserende, dispenserende maatregelen bij mbo-instelling 10

11 Keuze ondersteunende technologie Individu Taak Technologie Context Rolak & Henneman (2010), afgeleid van Raskind & Stanberry, (2008). Zie ook Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs (2013) 11

12 Protocol dyslexie mbo Hfst 1: definitie, kenmerken en gevolgen Hfst 2: passende zorg Hfst 3: screening leesproblemen en dyslexie Hfst 4: diagnostisch onderzoek dyslexie Hfst 5: perspectief student Hfst 6: begeleiden dyslectische student Hfst 7: dyslexiebeleid en implementatie Ontwikkeld door: -Expertise centrum Nederlands; -Onderwijscentrum VU; -CINOP; -Netwerk dyslexie mbo; -UvA; -Mediaprofile; -Lexima; -Muiswerk studiedag mbo - Judith Bekebrede 12

13 Stellingen De Nederlandse taal is moeilijk. staan Het hebben van dyslexiecoaches op een mboopleiding is verplicht. Alleen aangepaste examinering is voldoende begeleiding voor dyslectici. Dyslexiebeleid is een vast onderdeel van taalbeleid. zitten Dyslexiebeleid is iets waar alle actoren een bijdrage aan moeten leveren. 13

14 Drieslag Taal (ITTA, 2009) 1. Taal in vaklessen en stage Taal in context van het beroep 2. Ondersteunend taalonderwijs Taallessen, ondersteunend voor taalactiviteiten in de vakken 3. Persoonlijke oefening en remediëring Remediërende programma s voor taalzwakke studenten 14

15 Dyslexie beleid mbo Hele school betrokken Meer dan afspraken over aangepaste examinering Aanpassingen in didactiek en lesorganisatie Ondersteunende begeleiding en faciliteiten Keuzes maken -> draagvlak Onderdeel van Taalbeleid en Passend Onderwijs Protocol dyslexie mbo Pragmatisch Zelfredzaamheid mbo-er 15

16 Meerwaarde voor organisatie Zorgplicht Alle neuzen dezelfde kant op Goed onderwijs heeft iedereen baat bij Mogelijke vermindering schooluitval Onderzoek in vmbo (Tick, Prins & Struiksma, 2012) relatie tussen schoolverzuim en onderkende dyslexie Belangrijk dat na onderkennen ook begeleiding plaatsvindt, anders verslechtert prognose 16

17 Rol actoren Student Docent Organisatie Dyslexiecoach Vakdocent Docent Ned 17

18 Docent Aansluiten bij sterke kanten Structuur bieden Positieve uitdaging Gebruik van hulpmiddelen (ICT) Visuele ondersteuning Auditieve ondersteuning voor student 18

19 Student Zelf verantwoordelijk Begeleidingsbehoefte Zelfredzaamheid Van je zelf weten wat je sterke en zwakke kanten zijn; wat je favoriete leerstijlen zijn. wel hulp nodig om dit te leren moet weten bij wie hij/zij terecht kan 19

20 Organisatie Voorzieningen voldoen aan redelijkheidstoets (Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte) => commissie gelijke behandeling is nu College voor de rechten van de mens ( Gerichte remediëring Groepscursus begeleiding bij dyslexie Facilitering 20

21 Beleid 21

22 Handige websites /

23 Actief beleid in signalering en diagnostiek van dyslexie Mag ik even uw aandacht voor Contact: 23