Onderzoek in de opleiding
|
|
- Matthias Verhoeven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoek in de opleiding
2 Voorwoord Tijdens de opleiding tot leraar basisonderwijs (PABO) doen aanstaande leraren steeds meer onderzoek. Dit onderzoek is praktijkgericht en bedoeld om aanstaande leraren hun eigen onderwijspraktijk op groep- en/of schoolniveau te laten verbeteren. Wij noemen deze vorm van onderzoek Praktijkonderzoek : onderzoek dat is geworteld in de beroepspraktijk en bijdraagt aan verbetering en innovatie van die beroepspraktijk (HBO-raad, 2010). Onderzoek is op Hogeschool de Kempel een niet meer weg te denken kwaliteitspijler van de opleiding tot leraar basisonderwijs. In deze notitie wordt beschreven waarom onderzoek een plek heeft gekregen in het curriculum van Hogeschool de Kempel, op welke wijze Hogeschool de Kempel een onderzoekslijn in het curriculum vormgeeft en welke uitwerking deze onderzoekslijn concreet kent. April 2014 Hogeschool de Kempel 2
3 Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave Waarom onderzoek in het curriculum van de opleiding? Onderzoek in het curriculum van Hogeschool de Kempel? Hoe geven we de onderzoekslijn vorm? Algemene uitgangspunten Ontwerppijlers voor de fasen P, K1 en K2 Ontwerppijlers voor de afstudeerfase K3 Ontwerppijlers voor het Challenge Program Concretisering van de onderzoekslijn in het curriculum. Bronnen Bijlage
4 Waarom Onderzoek in het curriculum van de PABO? De noodzaak van onderzoek als onderdeel van de opleiding van leraren basisonderwijs is terug te zien in de dagelijkse praktijk van de (aanstaande) leraar basisonderwijs. (Aanstaande) leraren leren op basis van ervaringen in de onderwijspraktijk (Kirkwood & Christie, 2006). Problemen die zij ervaren in de eigen praktijk op groep- en/of schoolniveau, maar ook vragen die vanwege maatschappelijke veranderingen de school binnen komen, willen zij oplossen en beantwoorden. Door deze problemen en vragen zelf te onderzoeken wordt kennis betrokken bij en ontwikkeld in de context waarin de leraar functioneert. (Aanstaande) leraren ontwikkelen op deze manier zowel hun eigen onderwijspraktijk als zichzelf. 4
5 Willen Onderzoek in het curriculum van Hogeschool de Kempel Het doen van onderzoek wordt door Hogeschool de Kempel gezien als een manier om pro-actief te zijn in onderwijsinnovatie, een belangrijke ambitie van Hogeschool de Kempel. Door aanstaande leraren tijdens de opleiding herhaaldelijk te laten onderzoeken, laten wij hen ervaren dat zij zelf actief kunnen en moeten zijn in het telkens verder ontwikkelen van de huidige en toekomstige onderwijspraktijk. Hogeschool de Kempel wil zodoende aanstaande leraren opleiden tot een leraar die nieuwsgierig is naar het leren van kinderen en naar het leren van zichzelf. Een aanstaande leraar die niet alleen uitvoert, maar ook onderzoekt en ontwerpt (Hogeschool de Kempel, 2012a). Om aanstaande leraren op te leiden tot onderzoekende leraren basisonderwijs is een onderzoekslijn in de opleiding ontworpen. Met deze onderzoekslijn beogen wij de doelen voor Praktijkonderzoek, zoals de Kempel deze heeft opgesteld (zie Bijlage 1), te realiseren. Hoe geven we de onderzoekslijn vorm? Voor de vormgeving van de onderzoekslijn - en dus het realiseren van de geformuleerde doelen voor Praktijkonderzoek -heeft Hogeschool de Kempel een viertal algemene uitgangspunten geformuleerd. Deze uitgangspunten zijn vertaald in specfieke ontwerppijlers voor de fasen P, K1 en K2, de afstudeerfase K3 en voor het Challenge Program, de academische opleidingsvariant van De Kempel. Algemene uitgangspunten: 1. Praktijkonderzoek: authenticiteit en eigenaarschap Door de eigen onderwijspraktijk als context van onderzoek te benutten,is de onderzoeksopdracht authentiek en wordt eigenaarschap bij de aanstaande leraar gecreëerd. Betrokkenheid bij het onderzoek wordt hierdoor verhoogd. Op die manier wil De Kempel de aansluiting bij de betekenisverlening en voorkennis van de aanstaande leraar realiseren. 2. Begeleiden en beoordelen Onderzoek wordt door opleidingsdocenten (met expertise op het gebied van praktijkonderzoek) begeleid en beoordeeld op kwaliteit door het hanteren van herkenbare kwaliteitsindicatoren bij verplicht gestelde onderzoeksopdrachten. Deze opdrachten worden schriftelijk uitgewerkt. 3. Doelen: willen, begrijpen, doen en gebruiken Competent zijn in praktijkonderzoek ziet De Kempel binnen het beroep leraar basisonderwijs, en dus binnen onze opleiding, breder dan het leren doen van onderzoek. Ook andere aspecten zijn van belang als we willen opleiden tot onderzoekende leraren basisonderwijs. Dit leidt tot de verdeling van de doelen praktijkonderzoek in vier categorieën: onderzoekend willen werken, onderzoek begrijpen, onderzoek doenen onderzoek gebruiken. Onderzoekend willen werken is voorwaardelijk voor de andere categorieën. De bereidheid om onderzoekend te werk te gaan is bij onderzoek begrijpen, bij onderzoek doen en bij onderzoek gebruiken noodzakelijk. 4. Gehele onderzoekscyclus doorlopen Bij onderzoeksopdrachten die gericht zijn op onderzoek doen wordt een totale onderzoekscyclus doorlopen. Aanstaande leraren krijgen op deze manier zicht op de samenhang tussen de verschillende stappen van onderzoek en het nut van onderzoek. De opbouw van onderzoeksvaardigheden is hierbij concentrisch: bij elke onderzoeksopdracht ligt de nadruk op een andere fase van onderzoek en de bijbehorende deelvaardigheden, gebaseerd op de voorkennis uit eventuele eerdere onderzoeksopdrachten. Bovendien wordt de link (in verschillende mate van grootte) met onderzoek gebruiken altijd gevraagd. Willen Willen Begrijpen Gebruiken Willen Doen Willen Figuur 1: Doelen Praktijkonderzoek op Hogeschool de Kempel, verdeeld in vier categorieën. De algemene uitgangspunten sluiten aan bij waardevolle onderzoekselementen in een curriculum volgens PABO-studenten: samenwerking met andere studenten, realistische en authentieke opdrachten waarbij onderzoeksfasen geoefend kunnen worden en expertfeedback van de docent. (Van der Linden, 2012). 5
6 Ontwerppijlers voor de fasen P, K1 en K2 Koppeling aan de integrale leerlijn Onderzoek is onderdeel van de integrale leerlijn. Deze integrale leerlijn wordt voor elk blok (P en K1) c.q. semester (K2) uitgewerkt in een thematische onderwijseenheid. Aanstaande leraren gaan rondom een aantal thema s (zie tabel 1)aan de slag met een afgebakende onderzoeksopdracht waarbij zij de gehele onderzoekscyclus doorlopen. Bij de andere thema s wordt aandacht besteed aan onderzoek begrijpen. Opleidingsdocent als inhoudelijk expert, onderzoekstechnisch begeleider en beoordelaar Door het koppelen van onderzoek aan de integrale leerlijn is de opleidingsdocent die het onderzoek begeleidt expert wat betreft het te onderzoeken onderwerp. De opleidingsdocent heeft daarnaast ook de taak om onderzoekstechnisch te begeleiden en tussenproducten en het eindproduct te beoordelen. Keuzevrijheid binnen het gezamenlijke thema Om de algemene uitgangspunten eigenaarschap en authenticiteit te waarborgen wordt de eigen onderwijspraktijk als context benut. Dit resulteert in keuzevrijheid binnen het gezamenlijke thema. Ontwerppijlers voor de afstudeerfase K3. Prakijkonderzoek als afstudeerwerk In het laatste jaar van de opleiding voert de aanstaande leraar een compleet praktijkonderzoek uit. Dit praktijkonderzoek genaamd Meesterstuk richt zich op doelen uit alle vier de categorieën (onderzoek willen, onderzoek begrijpen, onderzoek doen en onderzoek gebruiken). Aanbod door opleidingsdocenten met expertise op het gebied van praktijkonderzoek Het onderwijsaanbod ten behoeve van het praktijkonderzoek inclusief beoogde doelen en beoordelingscriteria wordt ontworpen en verzorgd door opleidingdocenten die specifieke expertise hebben op het gebied van (het begeleiden van) praktijkonderzoek. Tutor als procesbegeleider De tutor begeleidt de aanstaande leraar in de afstudeerfase zowel in het praktijkonderzoek als bij de algehele praktijkontwikkeling (stagebegeleiding) naar startbekwaamheid. Door de koppeling van de begeleiding aan één persoon beoogt De Kempel de procesbegeleiding te versterken. Formatief en summatief beoordelen Het Meesterstuk wordt gedurende het onderzoeksproces meerdere keren zowel formatief als summatief en door meerdere personen (tutor, medestudenten en opleidingsdocenten) beoordeeld aan de hand van een onderbouwd beoordelingsformat. Keuzevrijheid onderwerp De aanstaande leraar bepaalt vanuit zijn eigen passie en ambitie en in overleg met de praktijk (stageschool) het onderwerp van onderzoek. Door het centraal stellen van eigen passie en ambitie wordt het algemene uitgangspunt authenticiteit en eigenaarschap geconcretiseerd. 6
7 Ontwerppijlers voor het Challenge Program Uitgangspunten Challenge Program De plus van het Challenge Program kan worden toegepitst op een viertal uitgangspunten. Van de Challenge-student wordt verwacht dat hij in staat is om de frontlinie-fixatie te doorbreken, beschikt over academische onderzoeksvaardigheden en attituden, ondernemingszin toont en een actieve bijdrage kan leveren aan het leren in leerwerkgemeenschappen. De onderzoekslijn richt zich met name op het uitgangspunt academische onderzoeksvaardigheden en attituden. Echter sluit het onderwijsaanbod en de toetsing van de onderzoekslijn tevens aan bij de overige uitgangspunten. Bijvoorbeeld met betrekking tot het doorbreken van de frontlinie-fixatie wordt binnen het onderwijsaanbod, mede dankzij de modules van de Open Universiteit, onder andere een theoretische verdieping aangebracht binnen verwerven van informatievaardigheden, de methode van onderzoek (kwalitatieve en kwantitatieve dataverzameling en data-analyse) en met betrekking tot kennis over veranderingsprocessen. Binnen het Challenge Program leidt de Kempel aanstaande leraren op tot startbekwame onderzoekende leraren met een academisch werk- en denkniveau die een bijdrage kunnen leven aan de ontwikkeling en verbetering van het basisonderwijs. Praktijkonderzoek vanuit verschillende perspectieven In het Challenge Program voeren de aanstaande leraren praktijkonderzoek uit vanuit verschillende perspectieven aan de hand van het ROTOR-model (Diederen, Geldens, Popeijus, 2009). De leraren werken planmatig aan het verbeteren van het eigen professionele handelen (ik-perspectief). Zij werken planmatig aan het veranderen cq. verbeteren van het onderwijs in de eigen stageklas (wij-perspectief) en het onderwijs op bouw- en schoolniveau (zij-perspectief). Bij het ik-perspectief staat een kritische kern naar keuze centraal. Bij het wij- en zij-perspectief staan de kritische kernen open communiceren met collega s (5.1) en een constructieve bijdrage leveren aan klas- en schoolontwikkeling (5.2) centraal. Van de aanstaande leraar wordt verwacht dat hij initiatieven neemt om collega-leraren te betrekken bij en te informeren over het praktijkonderzoek. De aanstaande leraren doorlopen binnen alle perspectieven het gehele onderzoeksproces en de doelen willen, begrijpen, doen en gebruiken. Aanbod en begeleiding door opleidingsdocenten met expertise op het gebied van praktijkonderzoek Het onderwijsaanbod en de beleiding ten behoeve van het praktijkonderzoek inclusief beoogde doelen en beoordelingscriteria wordt ontworpen en verzorgd door opleidingdocenten die specifieke expertise hebben op het gebied van (het begeleiden van) praktijkonderzoek. Formatief en summatief beoordelen Het praktijkonderzoek wordt gedurende het onderzoeksproces meerdere keren zowel formatief als summatief en door meerdere personen (medestudenten en opleidingsdocenten) beoordeeld aan de hand van een onderbouwd beoordelingsformat. Onderzoeksonderwerp draagt bij aan klas- en/of schoolontwikkeling De aanstaande leraar bepaalt in overleg met de school (mentor/directie) het onderwerp van onderzoek. Het onderzoeksonderwerp sluit bij voorkeur aan bij een verbeteronderwerp van de school. Op deze wijze kan de aanstaande leraar namelijk een bijdrage leveren aan de klas- en/of schoolontwikkeling. De aanstaande leraar bepaalt vanuit zijn eigen passie en ambitie bij welk verbeteronderwerp hij/zij aansluit, inclusief de richting van het praktijkonderzoek. Door de eigen onderwijspraktijk als context van onderzoek te benutten, is de onderzoeksopdracht authentiek en wordt eigenaarschap bij de (aanstaande) leraar gecreëerd. 7
8 Onderwijseenheid Onderzoeksonderwerp en -opdracht Overige informatie Concretisering van de onderzoekslijn in het curriculum P-fase I-OND01 Leerkracht in beeld P-fase I-OND02 Leerkracht in beeld P-fase I-OND03 Zin in leren Onderzoek naar basisbehoeften van kinderen. Ongestructureerd observeren staat centraal. Onderzoeksvraag en wijze van analyse is gegeven. Aanstaande leraar kiest een kind en heeft ontwerpvrijheid in het onderzoek gebruiken. Onderzoek naar samenwerkingsvaardigheden van kinderen. Gestructureerd observeren staat centraal. Onderzoeksvraag, observatie-instrument en wijze van analyse is gegeven. Aanstaande leraar kiest kinderen en heeft ontwerpvrijheid in het onderzoek gebruiken. Onderzoek naar taakbetrokkenheid tijdens de les. Gestructureerde observaties analyseren en interpreteren, en consequenties voor de praktijksituatie staan centraal. Onderzoeksvraag, observatie-instrument en wijze van analyse is gegeven. Aanstaande leraar kiest kinderen en heeft ontwerpvrijheid in het onderzoek gebruiken. ROTOR Begeleiding en beoordeling ROTOR Begeleiding en beoordeling ROTOR Begeleiding en beoordeling De genoemde algemene uitgangspunten en (specifieke) ontwerppijlers zijn geconcretiseerd in de onderzoekslijn in het curriculum.tabel 1 beschrijft het ontwerp van de onderzoekslijn voor de reguliere opleiding, Tabel 2 voor het driejarig Challenge Program en Tabel 3 voor het vierjarig Challenge Program. instrument bronnen begeleiding & beoordeling P-fase I-OND04 Onderzoek begrijpen wordt ingezet ten behoeve van ontwerpopdracht: krijgt vorm in studiejaar K1-fase I-OND05 Beoordelen om te leren Onderzoek naar zelfregulatie van één kind. Toetsgegevens (resultaten) verzamelen en begrijpen (CITO, methodegebonden toetsen), gestructureerd observeren van taakgerichtheid en in gesprek (interview) met het kind over attributie, motivatie en metacognitie. Onderzoeksvraag en observatie-instrument is gegeven. Aanstaande leraar kiest het kind, ontwerpt het interview (gesprek met het kind) en gaat ongestructureerde data analyseren. ROTOR Begeleiding en beoordeling K1-fase I-OND06 Onderzoek begrijpen wordt ingezet ten behoeve van ontwerpopdracht: krijgt vorm in studiejaar K1-fase I-OND08 Kleuters en kleuters in de groep Onderzoek naar de ontwikkeling van een leerling, gericht op (constructie)spel. (Probleem)situatie wordt door de aanstaande leraar in kaart gebracht. Het gebruiken van theorie (leer- en ontwikkelingslijnen) bij participerend observeren staat centraal, en expliciet aandacht voor de betekenis van onderzoek voor de ontwikkeling het kind. Bestaande observatie-instrumenten kunnen naar keuze ingezet worden. Aanstaande leraar kiest kinderen en heeft ontwerpvrijheid in observatie-instrument en in het onderzoek gebruiken. Instrument I-OND8 Begeleiding en beoordeling 8 Tabel 1: Ontwerp onderzoekslijn reguliere opleiding
9 Onderwijseenheid Onderzoeksonderwerp en -opdracht Overige informatie K2-fase I-PED Blok 1 en 2 K3-fase I-MST14 en I-MST15 Onderzoek naar de eigen pedagogische competentie: aansturen van het groepsproces en recht doen aan sociaal-emotionele verschillen in de groep. De probleemsituatie, doelstelling en onderzoeksvraag worden gegeven. De eigen context en het theoretisch kader wordt door de student beschreven. De student maakt een selectie uit bestaande instrumenten om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. De student analyseert de resultaten en beschrijft de conclusie zelfstandig. Het afstudeeronderzoek (Meesterstuk) kent in de uitvoering en beoordeling twee delen: een onderzoeksdeel en een praktijkdeel. Het onderzoeksdeel legt de nadruk op onderzoek begrijpen en onderzoek doen en wordt schriftelijk getoetst. Het praktijkdeel legt de nadruk op onderzoek gebruiken (vertaling van resultaten naar het handelen in de praktijk) en wordt schriftelijk vastgelegd en mondeling getoetst. ROTOR + structuur onderzoeksrapportage Begeleiding en beoordeling ROTOR Bronnen: Donk, C. v. d., & Lanen, B. v. (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Begeleiding en beoordeling: Aanbod wordt verzorgd, begeleiding door tutor en beoordeling door toetstutor(en). Tabel 1: Ontwerp onderzoekslijn reguliere opleiding 9
10 Onderwijseenheid Onderzoeksonderwerp en -opdracht Overige informatie CP1 Onderzoek I-CPONZ4 blok 3 en 4 Uitvoeren van een praktijkonderzoek volgens het ROTOR-model (combinatie ik- en wij-perspectief): planmatig werken aan het verbeteren van het eigen professionele handelen en daarmee het onderwijs in de klas. Het onderzoeksonderwerp wordt vastgsteld aan de hand van een analyse van de beginsituatie van de stagegroep en gerelateerd aan een kritische kernnaar keuze. De aanstaande leraar formuleert passende vervolgacties voor het handelen in de klas op basis van de uitkomsten van het praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek resulteert in een onderzoeksverslag dat digitaal wordt ingeleverd. ROTOR Donk, C. v. d., & Lanen, B. v. (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Begeleiding en beoordeling CP2 Leadership & Education I-CPLEA8 Blok 3 en 4 Uitvoeren van een praktijkonderzoek volgens het ROTOR-model (zij-perspectief): planmatig werken aan het verbeteren van het onderwijs op bouw- of schoolniveau. Het onderzoeksonderwerp wordt in overleg met de school vastgesteld en gekoppeld aan een verbeteronderwerp van de school. Het praktijkonderzoek resulteert in een onderzoeksverslag. De aanstaande leraar geeft een presentatie over de uitkomsten van het praktijkonderzoek aan collega s op de stageschool, inclusief aanbevelingen. Het digitaal inleveren van het onderzoeksverslag is een voorwaarde voor mondelinge toetsing. In dit vak staan kritische kern 5.1 (open communiceren met collega s in de school) en kern 5.2 (een constructieve bijdrage leveren aan schoolontwikkeling) centraal. ROTOR Donk, C. v. d., & Lanen, B. v. (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Baarda, B.(2009). Dit is onderzoek! Handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Aanbod en begeleiding Beoordeling door onafhankelijke beoordelaar/ vakdocent CP3 Onderzoek I-CPONZ10, I-CPONZ11 Blok Uitvoeren van een praktijkonderzoek vanuit het wij-perspectief: planmatig werken aan het verbeteren van het onderwijs op groepsniveau, gekoppeld aan een voor de stagegroep relevante probleemstelling en een relevant onderzoeksonderwerp. Het onderzoeksonderwerp en de probleemstelling sluiten bij voorkeur aan bij een verbeteronderwerp van de stageschool, gekoppeld aan eigen passie en ambitie. Het afstudeeronderzoek kent in de uitvoering en beoordeling twee delen (2x uitvoering van het ROTOR-model): een onderzoeksdeel en een praktijkdeel. Het onderzoeksdeel is gericht op het genereren van kennis en wordt schriftelijk getoetst. Het praktijkdeel legt de nadruk op de vertaling van resultaten naar het handelen in de praktijk wordt schriftelijk vastgelegd en mondeling getoetst. In dit vak staan kritische kern 5.1 (open communiceren met collega s in de school) en kern 5.2 (een constructieve bijdrage leveren aan schoolontwikkeling) centraal. ROTOR + structuur onderzoeksrapportage Baarda, B.(2009). Dit is onderzoek! Handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Aanbod en begeleiding Beoordeling door onafhankelijke beoordelaar/ vakdocent 10 Tabel 2: Ontwerp onderzoekslijn Challenge Program; driejarig programma
11 Onderwijseenheid Onderzoeksonderwerp en -opdracht Overige informatie CP1 Onderwijskunde CPOND3 Blok 3 Uitvoeren van een praktijkonderzoek volgens het ROTOR-model (combinatie Ik- en Wij-perspectief): planmatig werken aan het verbeteren van het eigen professionele handelen en daarmee het onderwijs in de klas. Het onderzoeksonderwerp wordt vastgsteld aan de hand van een analyse van de beginsituatie van de stagegroep en gerelateerd aan kritische kern 3.1 (item: de student herontwerpt methodelessen). De aanstaande leraar formuleert passende vervolgacties voor het handelen in de klas op basis van de uitkomsten van het praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek resulteert in een onderzoeksverslag dat digitaal wordt ingeleverd. ROTOR Donk, C. v. d., & Lanen, B. v. (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Begeleiding en beoordeling CP1 Onderzoeks-practicum Kwantitatieve data-analyse OU-S13131 Blok 1 en 2 CP2 Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers OU-O40311 Blok 1 en 2 De aanstaande leraar raakt vertrouwd met de belangrijkste statistische begrippen en technieken voor psychologisch onderzoek en leert gebruik te maken van het statistische computerprogramma SPSS. De leerdoelen van de OU-module zijn: Hypothesen opstellen voor een onderzoek Juiste statistische techniek selecteren voor het toetsen van de hypothese Frequenties en gemiddelden berekenen De T-Toets, Variantieanalyse (ANOVA), Correlatieanalyse en Regressieanalyse toepassen De resultaten van statistische toetsing interpreteren De aanstaande leraar leert op verschillende manieren informatie te zoeken, selecteren, beoordelen en verwerken bij het uitvoeren van een literatuurstudie. De leerdoelen van de OU-module zijn: het definiëren van het probleem het formuleren van vragen het bepalen van een zoekstrategie het selecteren van bronnen en informatie het verwerken van informatie het presenteren van de informatie in een rapport. Materialen Open Universiteit (OU) Begeleiding door vakdocent Beoordeling door docent Open Universiteit Materialen Open Universiteit (OU) Begeleiding Beoordeling door docent Open Universiteit Tabel 3: Ontwerp onderzoekslijn Challenge Program; vierjarig programma 11
12 Onderwijseenheid Onderzoeksonderwerp en -opdracht Overige informatie CP3 Leadership & Education CPLEA10 Blok 1 en 2 Uitvoeren van een praktijkonderzoek volgens het ROTOR-model (zij-perspectief): planmatig werken aan het verbeteren van het onderwijs op bouw- of schoolniveau. Het onderzoeksonderwerp wordt in overleg met de school vastgesteld en gekoppeld aan een verbeteronderwerp van de school. Het praktijkonderzoek resulteert in een onderzoeksverslag. De aanstaande leraar geeft een presentatie over de uitkomsten van het praktijkonderzoek aan collega s op de stageschool, inclusief aanbevelingen. Het digitaal inleveren van het onderzoeksverslag is een voorwaarde voor mondelinge toetsing. In dit vak staan kritische kern 5.1 (open communiceren met collega s in de school) en kern 5.2 (een constructieve bijdrage leveren aan schoolontwikkeling) centraal. ROTOR Donk, C. v. d., & Lanen, B. v. (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Baarda, B.(2009). Dit is onderzoek! Handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Aanbod en begeleiding Beoordeling door onafhankelijke beoordelaar/ vakdocent CP3 Onderzoeks-practicum psychologisch experiment Blok 1 en 2 In dit onderzoekspracticum ligt de nadruk op experimentele onderzoeksopzetten, op de daarbij behorende statistische analyses en het zelf analyseren van de gegevens die zijn verzameld middels een experiment (controlegroep experimentele groep). Materialen Open universiteit (OU) Begeleiding Beoordeling door docent Open Universiteit CP3 Grondslagen van psychologie: filosofie OU-S37211 Blok 3 en 4 In deze module zoekt de student antwoord op de vraag: wat is kennis? Gedurende de module wordt de centrale vraag verder aangescherpt: wat is wetenschappelijke kennis en hoe kan die onderscheiden worden van andere kennisvormen? Materialen Open universiteit (OU) Begeleiding door vakdocent Beoordeling door docent Open Universiteit CP3 Onderzoeks-practicum psychologisch survey OU-S04241 Blok 3 en 4 De aanstaande leraar leert een onderzoek op te zetten en uit te voeren, waarbij een survey centraal staat (vragenlijstonderzoek). De aanstaande leraar leert onder meer te werken met vragenlijsten en schaaltechnieken. Hij leert de verkregen gegevens te analyseren en een verslag uit te brengen in een artikel. Materialen Open universiteit (OU) Begeleiding door vakdocent Beoordeling door docent Open Universiteit Tabel 3: Ontwerp onderzoekslijn Challenge Program; vierjarig programma 12
13 Onderwijseenheid Onderzoeksonderwerp en -opdracht Overige informatie CP4 Onderzoek I-CPONZ14, I-CPONZ15 Blok Uitvoeren van een praktijkonderzoek vanuit het Wij-perspectief: planmatig werken aan het verbeteren van het onderwijs op groepsniveau, gekoppeld aan een voor de stagegroep relevante probleemstelling en een relevant onderzoeksonderwerp. Het onderzoeksonderwerp en de probleemstelling sluiten bij voorkeur aan bij een verbeteronderwerp van de stageschool, gekoppeld aan eigen passie en ambitie. Het afstudeeronderzoek kent in de uitvoering en beoordeling twee delen (2x uitvoering van het ROTOR-model): een onderzoeksdeel en een praktijkdeel. Het onderzoeksdeel is gericht op het genereren van kennis en wordt schriftelijk getoetst. Het praktijkdeel legt de nadruk op de vertaling van resultaten naar het handelen in de praktijk wordt schriftelijk vastgelegd en mondeling getoetst. In dit vak staan kritische kern 5.1 (open communiceren met collega s in de school) en kern 5.2 (een constructieve bijdrage leveren aan schoolontwikkeling) centraal. ROTOR + structuur onderzoeksrapportage Baarda, B.(2009). Dit is onderzoek! Handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. Aanbod en begeleiding Beoordeling door onafhankelijke beoordelaar/ vakdocent CP4 Onderzoeks-practicum onderwijskundig onderzoek Blok 1 De aanstaande leraar verwerft kennis over verschillende stappen van een onderzoek. Zowel kwantitatieve als kwalitatieve methoden komen aan bod. Materialen Open universiteit (OU) Begeleiding door vakdocent Beoordeling door docent Open Universiteit Tabel 3: Ontwerp onderzoekslijn Challenge Program; vierjarig programma 13
14 Bronnen Diederen, S., Kemenade, R. v. & Geldens, J. (2012). Doelen voor Praktijkonderzoek. Helmond: Hogeschool de Kempel. Diederen, S., Geldens, J., & Popeijus, H. L. (2009). Handvatten voor het gebruik van de ROTOR. In H. L. Popeijus & J. J. M. Geldens (Eds.), Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving (pp ). Antwerpen / Apeldoorn: Garant. HBO-Raad. (2010). Naar een duurzaam onderzoeksklimaat. Ambities en succesfactoren voor het onderzoek aan hogescholen. Den Haag: HBO-Raad. Hogeschool de Kempel. (2012a). Verschil maken. Instellingsplan Helmond: Hogeschool de Kempel. Hogeschool de Kempel. (2012b). Prestatieafspraken. Helmond: Hogeschool de Kempel. Kirkwood, M., & Christie, D. (2006). The role of teacher research in continuing professional development. British Journal of Educational Studies, 54(4), Linden, W. v. d. (2012). A design-based approach to introducing student teachers in conducting and using research (ProefschriftTechnischeUniversiteit Eindhoven). Eindhoven: Eindhoven School of Education. 14
15 Bijlage 1: Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Inleiding Dit document is bedoeld voor personeel van Hogeschool de Kempel opleiding tot leraar basisonderwijs en voor andere betrokkenen en geïnteresseerden. In dit document worden de doelen Praktijkonderzoek op Hogeschool de Kempel beschreven, voorafgegaan door de verantwoording van de opbouw van deze doelen. Wij beogen dat aanstaande leraren de beschreven doelen aan het einde van de opleiding bereikt hebben. Wij danken de collegae van het Kempelonderzoekscentrum, Kempellectoraat EBO, tutoren K3 en de onderzoekers van Eindhoven School of Education Wietse van der Linde en Ellen Rohaan voor de ontvangen feedback op eerdere versies. Opbouw van de doelen Praktijkonderzoek Competent worden in Praktijkonderzoek zien wij binnen het beroep leraar basisonderwijs, en dus binnen onze opleiding, breder dan het leren doen van onderzoek. We zijn van mening dat ook andere vaardigheden van belang zijn als we willen opleiden tot onderzoekende leraren basisonderwijs. Voorbeeld hiervan is het kunnen interpreteren van een onderzoeksrapportage. Dit standpunt leidt tot de verdeling van de doelen Praktijkonderzoek in een viertal categorieën. Onderzoekend willen werken: de aanstaande leraar is bereid om onderzoekend te werk te gaan en beschikt zodoende over een onderzoekende houding. Onderzoek begrijpen: de aanstaande leraar kan onderzoeksrapportages/literatuur lezen en betekenis geven aan de gepresenteerde onderzoeksresultaten. Onderzoek doen: de aanstaande leraar kan zijn eigen praktijk onderzoeken door een praktijkgericht onderzoek op te zetten, uit te voeren en te beschrijven. Onderzoek gebruiken: de aanstaande leraar kan zijn eigen praktijk verder ontwikkelen door (eigen) onderzoeksresultaten te gebruiken in de praktijk. In Figuur 1 zijn de doelen verdeeld in vier categorieën zichtbaar. Willen Willen Begrijpen Gebruiken Willen Doen Willen Willen Figuur 1: Doelen Praktijkonderzoek op Hogeschool de Kempel, verdeeld in vier categorieën. 15
16 In de vertaling naar het curriculum komen de categorieën onderzoek begrijpen (2), onderzoek doen (3) en onderzoek gebruiken (4) op verschillende wijzen al dan niet samenhangend naar voren. Hierbij volgt onderzoek gebruiken altijd op een onderzoek begrijpen of op onderzoek doen. Onderzoekend willen werken (categorie 1) is voorwaardelijk voor de andere categorieën. De bereidheid om onderzoekend te werk te gaan is bij onderzoek begrijpen, bij onderzoek doen en bij onderzoek gebruiken noodzakelijk. De kwaliteit van onderzoekendwillenwerken blijkt dan ook uit de kwaliteit van de andere categorieën, en wordt zodoende niet apart beoordeeld. Bij onderzoekend willen werken beogen we het ontwikkelen van een onderzoekende houding. Hiermee bedoelen we: openheid, nieuwsgierigheid, nemen van afstand (neutraal), kritisch zijn en systematisch kunnen denken (Diederen, 2010). Dit zorgt onder andere voor het bewustzijn dat verkregen antwoorden niet altijd een definitief antwoord betekenen en dat antwoorden verschillen in overtuigingskracht. We beogen dat de aanstaande leraar beschikt over een onderzoekende houding: ten opzichte van de gang van zaken in de beroepspraktijk op groep-, bouw- en schoolniveau ten opzichte van het eigen handelen bij het zoeken naar en bestuderen van literatuur Met zo een onderzoekende houding draagt de (aanstaande) leraar basisonderwijs het belang van onderzoek voor de onderwijspraktijk uit, richting belanghebbenden als collega s en leerlingen. Praktijkonderzoek en taalvaardigheden Taalvaardigheden zijn onlosmakelijk verbonden met (het doen van) onderzoek. Naast schrijfvaardigheid dient een student ook leesvaardigheid op hbo-niveau te bezitten. Bij de vier termen willen-begrijpen-doen-gebruiken komen beide vormen van taalvaardigheid aan bod. Op het moment dat de student praktijkonderzoek wil gaan doen, dienen de taalvaardigheden op het juiste niveau te zijn. Taalvaardigheden worden in dit document niet expliciet benoemd. In de beoordelingskaders van onderzoeksopdrachten worden de vaardigheden geconcretiseerd. Beschrijving doelen eindniveau 1/Onderzoekend willen werken (willen) 2/Betekenis geven aan onderzoeksresultaten (begrijpen) 2.1 De aanstaande leraar begrijpt onderzoeksrapportages en literatuur waarin onderzoek beschreven wordt De aanstaande leraar begrijpt zowel Nederlandstalige als Engelstalige praktijkgerichte onderwijskundige onderzoeksrapportages en literatuur (bronnen als JSW, PiP, HJK) De aanstaande leraar kan beargumenteerde uitspraken doen over de kwaliteit van de onderzoeksopzet De aanstaande leraar kan betekenis geven aan basale, beschrijvende statistiek en kent begrippen als: tabellen, grafieken, staafdiagram, gemiddeld, absoluut, relatief, percentiel, vaardigheidsscore, groepsanalyse en trendanalyse De aanstaande leraar begrijpt kindgebonden onderzoeksresultaten als portfoliogegevens en toetsresultaten van methodegebonden toetsen en landelijk veel gebruikte toetsen als Cito en AVI De aanstaande leraar kan onderzoeksresultaten interpreteren. 2.2 De aanstaande leraar kan een beargumenteerdoordeel geven over de betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten. 2.3 De aanstaande leraar kan de bruikbaarheid van onderzoeksresultaten, conclusies en aanbevelingen voor de eigen praktijk beoordelen. 3/Praktijk onderzoek: opzetten, uitvoeren, presenteren en rapporteren (doen) 3.1 De aanstaande leraar kan voor het onderzoek betrouwbare en bruikbare informatie verzamelen De aanstaande leraar heeft effectieve zoekstrategieën eigen gemaakt, zodat hij betrouwbare en relevante literatuur en andere schriftelijke informatiebronnen kan vinden De aanstaande leraar kan betrouwbare en relevante informatie inwinnen bij experts van onder meer sociale, maatschappelijke en culturele instellingen en andere praktijksituaties(scholen) De aanstaande leraar kan (schriftelijke) informatie vergelijken De aanstaande leraar kan voor het onderzoek bruikbare informatie selecteren. 3.2 De aanstaande leraar kan een onderzoeksplan maken voor een praktijkonderzoek De aanstaande leraar kan belanghebbenden (leerlingen, leraren, ouders) betrekken bij het onderzoeksplan De aanstaande leraar kan de gekozen probleemstelling expliciet en helder in kaart brengen door de huidige situatie en gewenste situatie naast elkaar te plaatsen De aanstaande leraar kan de gewenste situatie vertalen in een concrete doelstelling. 16
17 3.2.4De aanstaande leraar kan, voortvloeiend uit de probleemstelling en de doelstelling, een voor de praktijk relevante en onderzoekbare onderzoeksvraag formuleren, eventueel uitgewerkt in deelvragen De aanstaande leraar kan in het theoretisch kadergeselecteerde informatie samenvattend weergeven, waarbij de verbinding met de probleemstelling en de onderzoeksvraag duidelijk wordt De aanstaande leraar kan een passende onderzoeksmethode kiezen: methode van dataverzameling en data-analyse De aanstaande leraar kan bestaande onderzoeksinstrumenten inzetten en de keuze verantwoorden De aanstaande leraar kan onderzoeksinstrumenten ontwerpen en verantwoorden. 3.3De aanstaande leraar kan het geplande praktijkonderzoek uitvoeren De aanstaande leraar kan belanghebbenden (leerlingen, leraren, ouders) betrekken bij het uitvoeren van het onderzoek De aanstaande leraar kan op objectieve wijze, volgens de richtlijnen van de methode van dataverzameling, data verzamelen De aanstaande leraar kan op objectieve wijze, volgens de richtlijnen van de methode van data-analyse, data analyseren De aanstaande leraar kan de resultaten op basis van de analyse interpreteren De aanstaande leraar kan op basis van de interpretatie van de onderzoeksresultaten de onderzoeksvraag beantwoorden, waarbij de relatie gelegd wordt met het theoretisch kader (conclusie) De aanstaande leraar kan op basis van de conclusie aanbevelingen doen voor de onderzochte praktijksituatie De aanstaande leraar kan middels reflectie op het onderzoeksproces sterke en zwakke punten benoemen en voornemens formuleren voor het eigen handelen als onderzoekende leraar. 3.4De aanstaande leraar kan in een onderzoeksrapportage en een presentatie verslag doen van het uitgevoerde onderzoek De aanstaande leraar kan de diverse onderzoeksfasen overzichtelijk en compleet weergeven in een onderzoeksrapportage De aanstaande leraar kan de diverse onderzoeksfasen (mondeling en schriftelijk) samenvattend presenteren aan betrokkenen De aanstaande leraar kent en hanteert de APA-richtlijnen. 4/Onderzoeksgegevens gebruiken in de praktijk (gebruiken) 4.1De aanstaande leraar kan op basis van de resultaten, conclusies en aanbevelingen van onderzoek handelingsconsequenties benoemen voor zijn praktijk, zo mogelijk in samenspraak met belanghebbenden (leerlingen, leraren, ouders). 4.2De aanstaande leraar kan benoemde handelingsconsequenties vertalen in een plan van aanpak en beoogde opbrengsten. 4.3De aanstaande leraar kan het plan van aanpak uitvoeren / aansturen in de daarvoor beschikbare tijd. 4.4De aanstaande leraar kan (in overleg met anderen) het uitgevoerde plan van aanpak op basis van de geformuleerde opbrengsten evalueren. 4.5De aanstaande leraar kan reflecteren op het proces van onderzoeksgegevens gebruiken in de praktijk. Bronnen: Breteler Issing, H., Kemenade, R. van, & Windmuller, I. (2007). Adviesdocument Projectgroep leraar als onderzoeker. Eindhoven: Fontys Pabo s. Commissie Onderzoek Hogeschool Inholland (2011). Rapport bevindingen NVA Commissie Onderzoek Hogeschool Inholland. Den Haag: NVAO. Diederen, S. (2010). Professionele onderzoekstaal in lerarenopleidingen basisonderwijs (Masterthesis). Heerlen: Open Universiteit Nederland. Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie. (2011). Beoordelingskaders accreditatiestelsel hoger onderwijs Opleidingsbeoordeling (uitgebreid) (22 november 2011 ed.). Den Haag: NVAO. Hobéon (2011). Beoordelingskader Eindwerkstuk / onderzoek hbo bachelor en master ( ed.). Den Haag. 17
18 Hogeschool de Kempel Deurneseweg AH Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld
Nadere informatieEvaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding
Evaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding Helmond, 16 juni 2016 Puck Lamers Master Onderwijswetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen drs. Monique van der Heijden dr. Jeannette Geldens Kempelonderzoekscentrum
Nadere informatiePlan onderzoek OS Boss po Bijlage 7. Kenniscentrum Talentontwikkeling
Plan onderzoek OS Boss po Bijlage 7 Kenniscentrum Talentontwikkeling Visie op Onderzoek in Opleidingsschool BOSS po Binnen OS BOSS po streven we ernaar om leerkrachten op te leiden die onderzoekend, intentioneel
Nadere informatieOnderzoeksrapport Onderzoek in de opleiding
Onderzoeksrapport Onderzoek in de opleiding Helmond, 4april 2017 Yvette Thielen Master Onderwijswetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen Begeleiding Monique van der Heijden Jeannette Geldens Kempelonderzoekscentrum
Nadere informatie2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs :
2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs : Onderzoek in de onderwijspraktijk van Fontys Wat doen we? Hoe gaat het? Wat levert het op? KEY NOTE: ANOUKE BAKX & JOS MONTULET Onderzoek binnen de
Nadere informatieOverzicht. Onderzoekstaal. TOHBO Inholland. Taalbeleid Inholland 5-3-2013
Overzicht Onderzoekstaal Dorian de Haan Lectoraat Ontwikkelingsgericht Onderwijs Studiedag Domein Onderwijs, leren en levensbeschouwing 12 april 2012 Taal: Taalbeleid Inholland Onderzoek: Onderzoek Domein
Nadere informatieLeertaak onderwijskunde Praktijkonderzoek deel B onderzoeksverslag Wat vind ik een goede docent?
Leertaak onderwijskunde Praktijkonderzoek deel B onderzoeksverslag Wat vind ik een goede docent? In periode 2 heb je een onderzoeksplan geschreven voor een praktijkonderzoek tijdens je stage. Je hebt inmiddels
Nadere informatieDe leraar van de toekomst is een onderzoekende leraar Onderzoek in het curriculum van de Fontys Hogeschool Kind & Educatie
De leraar van de toekomst is een onderzoekende leraar Onderzoek in het curriculum van de Fontys Hogeschool Kind & Educatie door: Wietse van der Linden Onderzoek??? Waarom moeten studenten leren onderzoek
Nadere informatieDeelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek
Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek In deze deelopdracht ga je het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek onderzoeken. Geerts en van Kralingen (2011) definiëren onderwijsconcept
Nadere informatieOnderzoek Meesterstuk HOGESCHOOL DE KEMPEL
Onderzoek Meesterstuk HOGESCHOOL DE KEMPEL Dinsdag 5 maart 2013 TUO K3 Onderzoek meesterstuk Projectplan: In studiejaar 2011-2012 is op basis van ervaringen met onderzoek in het CP3 programma het nieuwe
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatieInformatie werkplekleren
Informatie werkplekleren Pabo Venlo 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Stagedagen Blz. 4 Stageweken Blz. 4 Jaaroverzicht 2014-2015 Blz. 5 Opleidingsprogramma Blz. 6 Propedeusefase Hoofdfase Afstudeerfase
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Beoordelingsformulier afstudeeronderzoek:
Nadere informatieBetekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving
Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Kempelonderzoekscentrum Jeannette Geldens, lector Monique van der Heijden, promovenda-docentonderzoeker Herman L. Popeijus, erelector Doelen en
Nadere informatieOnderzoek Module 10.3 Het empirisch onderzoek ontwerpen. Master Innovation & Leadership in Education
Onderzoek Module 10.3 Het empirisch onderzoek ontwerpen Master Innovation & Leadership in Education Leerdoelen Aan het eind van deze lesdag heb je: Kennis van de dataverzamelingsmethodes vragenlijstonderzoek,
Nadere informatieWerkplan vakverdieping kunstvakken
Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:
Nadere informatieWanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria
Management, finance en recht Wanneer is onderzoek goed: de kwaliteitscriteria De verwarring voorbij Naar hernieuwd zelfvertrouwen Congres Praktijkgericht onderzoek in het HBO Amersfoort, 11 december 2012
Nadere informatieDe maatlat verlengd: inclusief Associate Degree
De maatlat verlengd: inclusief Associate Degree voor het bepalen van het eindniveau van associate-,bachelor- en masteronderzoek binnen de School of Education Erica de Bruïne Marjon Bruggink Eduard Groen
Nadere informatieWat heeft dat te betekenen?!
Wat heeft dat te betekenen?! De relatie tussen de ervaren betekenisvolheid van het rekenonderwijsaanbod en de resultaten op rekentoetsen op de pabo Puck Lamers, WO-student Radboud Universiteit Nijmegen,
Nadere informatieSWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding
SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,
Nadere informatieSamen opleiden. Vlaanderen. Nederland. Leuven, 3 mei Jeannette Geldens Herman L. Popeijus
Samen opleiden in Vlaanderen en Nederland Jeannette Geldens Herman L. Popeijus Kempelonderzoekscentrum Helmond Tue-Eindhoven School of Education Leuven, 3 mei 2011 Doel en opbrengst Kennis en inzicht verwerven
Nadere informatieEen academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015
Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015 Bernard Teunis & Nienke van der Steeg b.teunis@poraad.nl n.vandersteeg@poraad.nl Opzet workshop 1. Voorstellen 2. Answergarden
Nadere informatieEvolueren naar leerwerkgemeenschappen: Betekenisvol Samen leraar worden
Evolueren naar leerwerkgemeenschappen: Betekenisvol Samen leraar worden Workshop KHLeuven 3 mei 2011 Jeannette Geldens Herman L. Popeijus Kempelonderzoekscentrum Helmond Tue-Eindhoven School of Education
Nadere informatieMaster of Psychological Research
Master of Psychological Research Inleiding De master of psychological research is een speciale eenjarige master die voortbouwt op uw onderzoeksvaardigheden die u tijdens uw master of psychology scriptie
Nadere informatieHET AFSTUDEERONDERZOEK ALS BOUNDARY OBJECT. Marco Snoek, Judith Bekebrede, Hester Edzes, Fadie Hanna, Theun Créton
HET AFSTUDEERONDERZOEK ALS BOUNDARY OBJECT Marco Snoek, Judith Bekebrede, Hester Edzes, Fadie Hanna, Theun Créton 1 250 deelnemers waarvan minimaal 150 leraren op een zaterdag in gesprek over bruikbaar
Nadere informatieCulture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -
Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen
Nadere informatieHét Rotterdams PWS-model. Werkgroep PWS-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Roel Huysmans Ellis Wertenbroek
Hét Rotterdams PWS-model Werkgroep PWS-doorlopende leerlijn onderzoeksvaardigheden Roel Huysmans Ellis Wertenbroek Programma De weg naar het Rotterdams PWS-model Het Rotterdams PWS-model en toelichting
Nadere informatieSymposium Leren en Innoveren
Symposium Leren en Innoveren 6 november 2014, Driestar hogeschool, Gouda Keynote Betekenisvol leren in leerwerkgemeenschappen Herman L Popeijus, ere lector Kempelonderzoekcentrum Jeannette Geldens, lector
Nadere informatie6/25/2019. Academische Opleidingsschool. Waarom docentonderzoek? Docentonderzoek Academische Opleidingsschool
Docentonderzoek Academische Opleidingsschool Ik zou meer willen weten over. Ik ben niet zo gelukkig met.. Wat ik graag zou willen verbeteren is Waar ik steeds tegen aanloop is Wat ik eens zou willen uitproberen
Nadere informatiePublicatie- en presentatiebeleid Kempelonderzoekscentrum
Publicatie- en presentatiebeleid Kempelonderzoekscentrum 27 augustus2013 Inleiding Het Kempelonderzoekscentrum participeert actief in (inter)nationale kennisintensieve netwerken voor wetenschappelijk input
Nadere informatieDe ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie.
ROWF Les op locatie in de beroepsopdracht van de HvA. De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie. Het doel is de
Nadere informatieOnderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer
Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoek binnen de opleiding CE Aandacht door de tijd heen heel verschillend Van een paar credits voor de hele
Nadere informatieInhoudsopgave. Probleemstelling Onderzoeksvraag Methode Resultaten Discussie Aanbevelingen en vervolgonderzoek
De invloed van de leeromgeving en het docentgedrag op de motivatie om te studeren van aanstaande leraren primair onderwijs Helmond, 2014 Bron: Rooijmans, M. (2013). De invloed van de leeromgeving en het
Nadere informatieCulture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -
Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014
Nadere informatieVergelijking denk- en handelingsmodellen
Vergelijking denk- en handelingsmodellen Bron: Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Apeldoorn / Antwerpen: Garant. ROTOR proberen leren
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieDe waarde van de AOS in beeld. Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans
De waarde van de AOS in beeld Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans Welkom Programma PO 13:30 Presentatie 14:00 Parallelsessies: posterpresentaties
Nadere informatieBijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1
Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase
Nadere informatieIntroductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.
Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van
Nadere informatieToetsing Let op! Belangrijke data:
Toetsing De toetsing voor dit leerarrangement Praktijkgericht Onderzoek LA5-jaar 1, bestaat uit twee onderdelen: 1. Een (schriftelijke) onderzoeksopzet; 2. Een (mondelinge) presentatie van (de kern van)
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en aanbevelingen Kenniskringonderzoek Onderzoek naar onderzoek
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Kenniskringonderzoek Onderzoek naar onderzoek Jeannette Geldens Miep van Himbergen Richard Steinfort 20 maart 2006 Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Onderzoek
Nadere informatieHieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.
Procedure en criteria voor het beoordelen van studenten in de beroepspraktijk Hieronder wordt de procedure voor de beoordeling van de bekwaamheid van de student in de beroepspraktijk kort weergegeven.
Nadere informatieBetekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving
Betekenisvol Leren Onderwijzen in de werkplekleeromgeving Kempelonderzoekscentrum Jeannette Geldens, lector Monique van der Heijden, docentonderzoeker Herman L. Popeijus, erelector Popeijus, H. L., & Geldens,
Nadere informatieAOS docentonderzoek. Rapporteren en presenteren
Het forum AOS docentonderzoek Rapporteren en presenteren Wanneer is je onderzoek geslaagd? Evalueren en beoordelen Oefening 4 (pagina 316 of 321) Rapporteren en presenteren Verspreiding van resultaten
Nadere informatieSTAGE BROCHURE CP3 2014-2015
STAGE BROCHURE CP3 0-01 Inhoud -------------------------------------------------- pag 0 inleiding -------------------------------------------------- pag 06 Stage CP3 --------------------------------------------------
Nadere informatieSAMENVATTING. Proefschrift van dr. Wietse van der Linden, 20 december 2012
SAMENVATTING Proefschrift van dr. Wietse van der Linden, 20 december 2012 Een ontwerpgerichte aanpak voor de introductie van het uitvoeren en gebruiken van onderzoek in een pabocurriculum De context van
Nadere informatieStudiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging
Studiehadleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Methoden en vaardigheden voor praktijkonderzoek Code onderwijseenheid: HBOMIGV015MV Jaar: Onderwijsperiode:
Nadere informatiegegevens analyseren Welk onderzoekmodel gebruik je? Quasiexperiment ( 5.5) zonder controle achtergronden
een handreiking 71 hoofdstuk 8 gegevens analyseren Door middel van analyse vat je de verzamelde gegevens samen, zodat een overzichtelijk beeld van het geheel ontstaat. Richt de analyse in de eerste plaats
Nadere informatieHoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15
Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Voorbeelden 16 1.2.1 Leiden problemen in welbevinden tot voortijdig schoolverlaten? 16 1.2.2 Beter
Nadere informatieWINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS. Inspirators voor de toekomst
WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS 90 Tweedegraads docenten en hbo-bachelors met een pedagogisch-didactisch getuigschrift die lesgeven in een beroepsgericht vak, kunnen bij
Nadere informatieONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum
ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke
Nadere informatieBijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs
Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,
Nadere informatieOp weg naar de (academische) opleidingsschool
Discussienota Nationalgeographic.nl Adviescommissie ADEF OidS Mei 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Uitgangspunten Samen Opleiden 2. Ambities van (academische) opleidingsscholen 3. Concept Samen Opleiden
Nadere informatieHandleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012
Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling
Nadere informatieRubrics onderzoeksopzet
Eindbeoordeling LA51 Praktijkgericht onderzoek 2012-2013 Naam: J. Rietjens Cijfer: 7.3 De beoordeling van de verschillende onderdelen zijn geel gemarkeerd. Door Eline Ossevoort en Hanneke Koopmans Feedback
Nadere informatieOverzicht van tabellen 13. Overzicht van figuren 15. Voorwoord 17. Inleiding 19
Inhoudsopgave Overzicht van tabellen 13 Overzicht van figuren 15 Voorwoord 17 Inleiding 19 Ontwikkelingen in het Hoger Beroepsonderwijs 19 Praktijkgericht Onderzoek 21 De focus van dit boek 23 De structuur
Nadere informatieInleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18. In de startblokken 19
Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18 In de startblokken 19 STAP 1 Van interesse tot brainstormen over het onderwerp 29 Beschrijvende
Nadere informatieKenniskring leiderschap in onderwijs. Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie
Kenniskring leiderschap in onderwijs Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie Onderzoek doen Wie aanwezig? Wat wilt u weten? Beeld / gedachte / ervaring Praktijkonderzoek in de school = Onderzoek dat wordt
Nadere informatiePWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten
PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten Beoordeling Te behalen Behaald 1. Past het onderwerp/ontwerp bij het vak/de vakken? 1 Herkenbaarheid van het vak of de vakken. Past het onderwerp
Nadere informatieROOSTER MLI 2012-2013
ROOSTER MLI 2012-2013 Dit is het rooster voor MLI 2012-2013. Periode 1, 2 en 3 betreft het eerste jaar (cohort 2012) met lesdagen op donderdag. Periode 4 en 5 betreft het tweede jaar (cohort 2011) met
Nadere informatieProject Kwantitatief onderzoek Module 12 HDT H830-11
Project Kwantitatief onderzoek Module 12 HDT H830-11 Onderzoeksplan Bernice Havermans 10016112 b.l.havermans@gmail.com Esmee Kramer 10012478 esmeeschiedam@hotmail.com Birgit Nieuwenburg 09035168 birgit-nieuwenburg@hotmail.com
Nadere informatieBetekenisvol Leren Onderwijzen: van visie naar opleidingspraktijk door studentevaluaties
Betekenisvol Leren Onderwijzen: van visie naar opleidingspraktijk door studentevaluaties Helmond, september 2015 Verine Vissers, WO-student Universiteit Utrecht, Onderzoeker in opleiding KOC dr. Louise
Nadere informatieDe curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden:
Marco Snoek over de masteropleiding en de rollen van de LD Docenten De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Het intended curriculum : welke doelen worden
Nadere informatieASSESSMENT STARTBEKWAAM MINOR 2 HJK of HOK Beoordelingsformulier Criteriumgericht interview en reflectie
ASSESSMENT STARTBEKWAAM MINOR 2 HJK of HOK Beoordelingsformulier Criteriumgericht interview en reflectie Naam student: Klas: Fase: startbekwaam NHL emailadres: 1 e kans / herkansing / algehele herkansing
Nadere informatieCompetent in het begeleiden van onderzoek.
Competent in het begeleiden van onderzoek. aanzet tot het beschrijven van competenties die nodig zijn om bachelor- en masterstudenten van de School of Education (Windesheim) te begeleiden bij het doen
Nadere informatieme nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started
me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started Inhoud Competentiegericht opleiden 3 Doel van praktijktoetsen 4 Wijze van evalueren en beoordelen 4 Rollen 5 Getting started
Nadere informatieProgramma van toetsing
Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen
Nadere informatieForumdag taalbeleid Leuven, 30 mei Ilse Mestdagh & Anneleen Cottyn
Forumdag taalbeleid Leuven, 30 mei 2017 Taalbeleid@BLT Ilse Mestdagh & Anneleen Cottyn TAALBELEIDVISIE BREED INTEGRAAL OP MAAT STUURGROEP TAALBELEID Instrumenten Leerlijn Professionalisering Inhoud Ontstaan
Nadere informatieEvaluatierapport. Meesterstuk K3-fase. Yvonne Franzen. Marjan van Ooij. Hogeschool de Kempel Helmond
1 Evaluatierapport Meesterstuk K3-fase Yvonne Franzen Marjan van Ooij Hogeschool de Kempel Helmond Begeleider dr. Jeannette Geldens Kempelonderzoekscentrum Mei 2013 2 3 Samenvatting Dit evaluatierapport
Nadere informatieIk zou meer willen weten over. Ik ben niet zo gelukkig met.. Wat ik graag zou willen verbeteren is. Waar ik steeds tegen aanloop is
Ik zou meer willen weten over. Ik ben niet zo gelukkig met.. Wat ik graag zou willen verbeteren is Waar ik steeds tegen aanloop is Wat ik eens zou willen uitproberen is.. Ik weet niet wat ik aan moet met.
Nadere informatieMASTERCLASS De datateam methode Examenresultaten Nederlands
MASTERCLASS De datateam methode Examenresultaten Nederlands Taal op koers 29 oktober 2014 Cindy Poortman en Kim Schildkamp Uitdagingen in de onderwijspraktijk Voortijdige schooluitval Gebrek aan praktische
Nadere informatieTerugblik masterclasses HAN Pabo
Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn
Nadere informatieStudiehandleiding Onderzoeksmethoden
Studiehandleiding Onderzoeksmethoden Modulenaam: Onderzoeksmethoden Afdeling: Pedagogiek Studiejaar: 1 Semester: 1 Ects: 5 Docenten: Mieke de Waal (vt), Peter Karstanje (dt), Hans Steenvoorden (vkrt) Datum:
Nadere informatieLeergang AOS - Bijeenkomst 2 26 november 2015 Ari de Heer Hans Poorthuis Larike Bronkhorst
Leergang AOS - Bijeenkomst 2 26 november 2015 Ari de Heer Hans Poorthuis Larike Bronkhorst Programma en doelen bijeenkomst 1. Uitwisselen peerfeedback 2. Doordenken onderzoeksopzet 3. Vooruitblik startreviews
Nadere informatiePEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014
PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical
Nadere informatieEvaluatierapport. Curriculum Onderzoek in de opleiding. Puck Lamers. Student Onderwijswetenschappen, Radboud Universiteit Nijmegen S
Evaluatierapport Curriculum Onderzoek in de opleiding Puck Lamers Student Onderwijswetenschappen, Radboud Universiteit Nijmegen S4399692 Begeleiders drs. Monique van der Heijden Promovenda, docent onderzoeker
Nadere informatieHandreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs
Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden
Nadere informatieCompetenties Luuk van Paridon. Analyseren
Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die
Nadere informatieFaculteit Economie en Management Opleiding HBO-Rechten AFSTUDEEROPDRACHT (AOD) BEOORDELINGSFORMULIER VERDEDIGINGSWAARDIGHEID. studiejaar
Faculteit Economie en Management Opleiding HBO-Rechten AFSTUDEEROPDRACHT (AOD) BEOORDELINGSFORMULIER VERDEDIGINGSWAARDIGHEID studiejaar 2013-2014 Naam student Studentnummer Titel AOD Datum 1 Competenties
Nadere informatieChallenge Program Voltijdopleiding met een plus. Leraar basisonderwijs in drie jaar
Challenge Program Voltijdopleiding met een plus Leraar basisonderwijs in drie jaar Ben je nieuwsgierig naar wat achter de horizon ligt? Durf je onbetreden wegen in te slaan? Zie je een probleem als een
Nadere informatieDe complexe wereld van toetsing
maar boeiende! De complexe wereld van toetsing Bijdrage SLO 19 maart 2012 Dominique Sluijsmans Vooraf.. Jullie vragen afstemmen doelen, inhouden, toetsing? toetsing in relatie tot opbrengstgericht werken?
Nadere informatieBeoordelingsmodel bij een PWS binnen het natuurprofiel
Beoordelingsmodel bij een PWS binnen het natuurprofiel Beoordelingsmoment 1 Oriënteren GO / NO GO Motivatie Onvoldoende: No go Voldoende 15 Goed 20 Zeer goed 25 Willen de leerlingen door in de huidige
Nadere informatieAuteurs: Baarda e.a. isbn: 978-90-01-80771-9
Woord vooraf Het Basisboek Methoden en Technieken biedt je een handleiding voor het opzetten en uitvoeren van empirisch kwantitatief onderzoek. Je stelt door waarneming vast wat zich in de werkelijkheid
Nadere informatieFleur Deenen en Jeannette Geldens VELONcongrespresentatie 26 maart 2015
Studentevaluaties leveren een bijdrage! VELONcongres, do 26 maart 2015 Congres voor lerarenopleiders: De kunst van het opleiden Zichtlijn 1: Ontwikkeling van de professionele identiteit van de lerarenopleider
Nadere informatieStimuleren en beoordelen van een onderzoekende houding. Forra Cornelis docent fontys paramedische hogeschool
Stimuleren en beoordelen van een onderzoekende houding Forra Cornelis docent fontys paramedische hogeschool f.cornelis@fontys.nl Even voorstellen FPH Uniform afstudeertraject (25 EC) Gezamenlijk onderwijs
Nadere informatieDATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING. SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl
DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Programma Opbrengstgericht werken Wat is het en waarom belangrijk? Datateam methode Resultaten onderzoek
Nadere informatieRUBRICS LA 2 UITDAGEND ONTWERPEN
RUBRICS LA 2 UITDAGEND ONTWERPEN Criterium 1: De principes die ten grondslag liggen aan onderwijskundige ontwerpmodellen en aan de toepassing er van kunnen verantwoorden (30 1.1 laat zien dat hij/zij de
Nadere informatiePROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN
PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN 12 april 2017. BEDOELING. Toerusten om zelfstandig een PLG te leiden. Inspireren om een start te maken met een PLG binnen het team. BRONNEN PROGRAMMA Welkom Ophalen van
Nadere informatieEerste effectmeting van de training ouderverstoting voor professionals in opdracht van De FamilieAcademie
Eerste effectmeting van de training ouderverstoting voor professionals in opdracht van De FamilieAcademie 1 Samenvatting In opdracht van de FamilieAcademie is een eerste effectmeting gedaan naar de training
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatieGeaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen
Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 8, 9 en 0 juni 017 te Antwerpen Melline Huiskamp (Iselinge Hogeschool), Emmy Vrieling (Open Universiteit) en Iwan Wopereis (Open Universiteit) Titel: Waardevol
Nadere informatiePartnerschap Academische Opleidingsschool. Anje Ros en Linda Keuvelaar FHKenE
Partnerschap Academische Opleidingsschool Anje Ros en Linda Keuvelaar FHKenE Doelen workshop Waarom AOL? Visie op onderzoek in de school Organisatie AOS Verbreding naar opleidingsscholen Wat kunnen we
Nadere informatieExamenprogramma wiskunde D vwo
Examenprogramma wiskunde D vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek
Nadere informatieKPB Observeren en differentiëren
2014-2015 Cursuscode: Cohort 2012: LGWKOD40P2 Cohort 2013: LGWKOD40P2 Cohort 2014: LGWKOD40P2 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Werken aan competenties 3 Praktijkopdracht observeren en differentiëren 3 Bijlage
Nadere informatieVoorbereiding interactieve deel
Voorbereiding interactieve deel YK 1 20 maart 2018 Gezondheid, sport en welzijn Op het spoor van onderzoek en onderzoekende houding in het HBO-MBO Laurence Alpay laurence.alpay@inholland.nl Lectoraat Medische
Nadere informatieUitwerkingen hoofdstuk 5
Uitwerkingen hoofdstuk 5 Oefening 1 Het beoordelen van de keuze voor methoden van dataverzameling Freek richt zich met zijn dataverzameling alleen op de verpleegkundigen in het ziekenhuis. Hij had echter
Nadere informatieVoorlichting 4-HAVO. Profielwerkstuk. 7 april 2016
Voorlichting 4-HAVO Profielwerkstuk 7 april 2016 Onderwerpen voorlichtingsbijeenkomst Wat is een profielwerkstuk (pws)? Het belang van het pws Alleen of samen? Onderwerpen van het pws Welke vorm heeft
Nadere informatie