Evolueren naar leerwerkgemeenschappen: Betekenisvol Samen leraar worden

Transcriptie

1 Evolueren naar leerwerkgemeenschappen: Betekenisvol Samen leraar worden Workshop KHLeuven 3 mei 2011 Jeannette Geldens Herman L. Popeijus Kempelonderzoekscentrum Helmond Tue-Eindhoven School of Education

2 1. Samen opleiden, begrip en verankering 2. Inrichting van een bijzonder kwaliteitsproject 3. Het samen doorlopen proces 4. De opbrengsten 5. Reflectie en dialoog 2-19 Wat komt aan de orde?

3 Samen Opleiden is leren van het onderwijs en het onderwijzen op de werkplek + leren over het onderwijs en het onderwijzen op de opleiding Kern van Samen Opleiden is samen betekenisvol leraar worden in een werkplekleeromgeving voor het (leren) onderwijzen 1. Begrip en verankering 3-19

4 Samen verantwoordelijk voor kwaliteit Samen Opleiden is samen verantwoordelijkheid willen en kunnen dragen en over de resultaten concreet verantwoording afleggen. Het is echter niet vanzelfsprekend dat (partner)scholen zijn toegerust voor de nieuwe taken die voortvloeien uit samen opleiden. Samen opleiden omvat voortgaande professionalisering naast het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem voor Samen Opleiden. Professionalisering en onderzoek zien wij als hulpmiddelen voor kwaliteitsborging van Samen Opleiden, daarover ging het project Begrip en verankering

5 Samen leraar worden Basisscholen Bestuur Opleiding 2. Inrichting project 5-19

6 Zeven doelen Samen leraar worden 1. het project draagt bij aan doorlopende bekwaamheidsontwikkeling 2. aanstaande leraren leren het beroep in de volle breedte kennen 3. aanstaande leraren en leraren werken samen aan de concretisering van schoolontwikkeling op De Stap en De Klimop 4. het project levert een bijdrage aan het strategisch beleid van het overkoepelende scholenbestuur, gericht op het leren in leerwerkgemeenschappen Inrichting project

7 Zeven doelen Samen leraar worden 5. het project verhoogt de ontwikkelings- en onderzoekscapaciteit van alle 14 scholen van het bestuur onder meer door gebruik te maken van de ROTOR-cyclus als denk- en handelingsinstrument 6. het project genereert kennis over de elementen en kenmerken van het leren en leren onderwijzen in leerwerkgemeenschappen door onderwijsontwikkeling en onderzoek 7. het project draagt bij aan de kennisontwikkeling over leren en leren onderwijzen in leerwerkgemeenschappen via presentaties (Jaarlijkse studiedag scholen van het bestuur + Veloncongres) en publicaties van het onderzoek (door kenniskring van aanstaande leraren, leraren en begeleider/onderzoeker opleiding) Inrichting project

8 Leerwerkgemeenschappen binnen de werkplekleeromgeving 2. Het samen doorlopen proces 8-19

9 Het samen doorlopen proces

10 Schoolkenniskring Projectkenniskring Kernkenniskring Schoolkenniskring Schoolkenniskring 2. Het samen doorlopen proces 10-19

11 school bouw leraar OB De nieuwe HOREB MB ontwikkelingsgericht lezer en schrijver worden BB Thematiseren Schoolkenniskring directeur opleider in de school leraar OB leraar MB leraar BB aanstaande leraar K2 aanstaande leraar K2 aanstaande leraar K3 aanstaande leraar K Concreet samen gericht op verbeteronderwerpen van de scholen 2. Het samen doorlopen proces

12 De scholen gebruiken de ROTOR als denk- en handelingsmodel; het is een verbeterde PDSA-cirkel 2. Het samen doorlopen proces 12-19

13 Samen onderzoek gedaan: de stand van zaken evaluatie met hulp van vragenlijst Samen leraar worden ontwikkelingselementen Samen leraar worden kenmerken die bijdragen tot meer samen leren vergelijken evaluaties aanstaande leraren leraren De opbrengsten

14 nr Ontwikkelingselementen 'Samen leraar worden' De opbrengsten Ontwik keling 1 Ik maak gebruik van het denk-model bij verbetering t.a.v. mijn onderwijs in mijn klas 2,53 2,50 0,0 2 Mijn onderzoeksvaardigheden zijn vergroot 2,60 2,44-0,2 3 Ik voel me verantwoordelijk voor de schoolontwikkeling op mijn school 2,78 3,50 0,7 4 Ik heb een bijdrage geleverd aan onderzoek t.b.v. het verbeteronderwerp 2,81 2,94 0,1 5 Ik heb nu meer zicht gekregen op de schoolontwikkeling 2,83 3,29 0,5 6 De gebruikersgroep ondersteunt het werken in verbeterteams 2,94 3,06 0,1 7 Ik ken de stappen uit het denk- en handelingsmodel 3,11 3,44 0,3 8 Het samen leren en werken is van invloed geweest op mijn handelen in de klas 3,20 2,94-0,3 9 De grootte van ons verbeterteam was werkbaar 3,22 3,33 0,1 10 Het aantal bijeenkomsten met het verbeterteam was voldoende 3,24 3,00-0,2 11 De bijeenkomsten met het verbeterteam waren goed georganiseerd 3,26 3,25 0,0 12 Aanstaande leraren en leraren hebben samen gewerkt aan de concretisering van het verbeteronderwerp 3,53 3,61 0,1 13 Ik heb geleerd door het samen leren en werken met leraren 3,53 3,39-0,1 14 De denk- en handelingsstappen hebben het werken in verbeterteams planmatiger gemaakt 3,59 3,67 0,1 15 Ik heb geleerd door het samen leren en werken met aanstaande leraren 3,59 3,00-0,6 16 Het gebruiken van het denk- en handelingsmodel maakt me bewuster van de processtappen die nodig zijn om planmatig te werken aan een verbetering 3,63 3,56-0,1 17 Het koppelen van een verbeterteam aan een bouw is effectief 3,67 3,61-0, Aantal elementen op of boven criteriumgrens van 3,25 (80% grens)

15 Kenmerken die bijdragen tot meer samen leren! (Oftewel: als we voor de volgende punten zorg dragen dan wordt Samen Leraar Worden succesvoller!) Het verbeteronderwerp We formuleren het verbeteronderwerp concreet en praktisch We formuleren het verbeteronderwerp zo SMART mogelijk Alle leden van het verbeterteam voelen zich betrokken bij het verbeteronderwerp Onderzoek onder (met) kinderen maakt deel uit van het verbeteronderwerp Het verbeteronderwerp sluit aan bij de (ontwikkeling van) competenties van leraren en aanstaande leraren Organisatie en tijd We doorlopen een cyclus uit het denk- en handelingsmodel in de periode sept.-dec. (uitloop mogelijk in jan.) Binnen deze periode zorgen we voor voldoende bouwbijeenkomsten, passend bij de fase uit het denken handelingsmodel waar we ons in bevinden Voor elke bouwbijeenkomst wordt een agenda opgesteld, voorzien van een doel gekoppeld aan de fase van het denk- en handelingsmodel. Aan het einde van elke bijeenkomst formuleert de bouw samen wat de agenda van de volgende bijeenkomst wordt We gebruiken activerende werkvormen Iedere deelnemer levert een wezenlijke bijdrage aan het verbeteronderwerp Kennis van curriculum / de school als medeopleider Aan het begin van het schooljaar verzorgen we, samen met studenten, een informatiemoment over de competenties en het curriculum van de Kempel Tijdens elke bouwbijeenkomst komen de competenties (voor leraren en aanstaande leraren) voorbij. Welke kansen mogen we niet missen? De opbrengsten

16 Vergelijking onderdeel: De school als medeopleider (Scenario 2) Leraren (mentoren) Aanstaande leraren 1. Mentoren stemmen af op leerbehoeften van aanstaande leraren 2. Mentoren vervullen rol bij verwerven competenties door aanstaande leraren 3. School vervult actieve rol bij begeleiden van aanstaande leraren 4. De school zorgt voor een uitdagend, stimulerend leerklimaat 5. De school zorgt voor een emotioneel veilig leerklimaat 1. Mentoren vervullen rol bij verwerven competenties door aanstaande leraren 2. De school zorgt voor een uitdagend, stimulerend leerklimaat 3. De school zorgt voor een emotioneel veilig leerklimaat 4. School vervult actieve rol bij begeleiden van aanstaande leraren 5. Mentoren stemmen af op leerbehoeften van aanstaande leraren 3. De opbrengsten 16-19

17 Samen verantwoordelijk voor kwaliteit geweest? Samen Opleiden is samen verantwoordelijkheid willen en kunnen dragen en over de resultaten concreet verantwoording afleggen. Het is echter niet vanzelfsprekend dat (partner)scholen zijn toegerust voor de nieuwe taken die voortvloeien uit samen opleiden. Samen opleiden vergt voortgaande professionalisering naast het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem voor Samen Opleiden Reflectie en dialoog

18 Wat neem je voor je eigen opleiding, context mee? Wat wil je vasthouden, verankeren? In hoeverre zijn de ervaringen en resultaten met het project Samen Leraar Worden te vertalen naar andere (opleidings)contexten? Reflectie en dialoog

19 Geldens, J. J. M. (2007). Leren onderwijzen in een werkplekleeromgeving. Een meervoudige casestudy naar kenmerken van krachtige werkplekleeromgevingen voor aanstaande leraren basisonderwijs (Proefschrift Radbouduniversiteit Nijmegen). Popeijus, H.L. & Geldens, J.J.M. (Eds.) (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Antwerpen-Apeldoorn: Garant. Voor meer informatie zie Literatuur