Diagnostiek van persoonlijkheidspathologie binnen het kader van de DSM 5. Prof. Dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe & Drs. W.M. Snellen
|
|
- Laura Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diagnostiek van persoonlijkheidspathologie binnen het kader van de DSM 5 Prof. Dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe & Drs. W.M. Snellen
2 DSM 5: persoonlijkheidspathologie - Persoonlijkheidspathologie wordt in de nieuwe DSM 5 uitgedrukt als problemen met de identiteit, het zelfgevoel en zelfsturendheid in combinatie met problemen in intimiteit en empathie in relaties met anderen. - Daarnaast moet sprake zijn van de aanwezigheid van pathologische persoonlijkheidstrekken.
3 Persoonlijk functioneren - Identiteit: De ervaring van een uniek historisch zelf, met duidelijke grenzen tussen zelf en ander, een stabiel zelfgevoel, en een juiste beoordeling van eigen capaciteiten, in staat tot emotieregulatie - Zelfsturendheid: Kan betekenisvolle en haalbare korte en lange termijn doelen stellen in het leven, heeft een constructief besef van normen en waarden, is in staat tot zelfreflectie.
4 Interpersoonlijk functioneren - Empathie: Begrip voor en erkenning van andermans ervaringen en motieven; tolereren van verschillende perspectieven; begrip van het effect van eigen handelen op anderen. - Intimiteit: Kan diepe en langerdurende relaties met anderen vasthouden; verlangt naar intimiteit en verdraagt dit ook; relaties met anderen zijn gekenmerkt door wederzijds respect.
5 Level of Functioning - Schaal loopt van 0 tot : gezond functioneren - 4: extreem disfunctioneren - De niveaus worden in de tekst geoperationaliseerd. Voor het stellen van een diagnose PS moet de score tenminste 1 zijn
6 Meerdere trekmodellen - Dimensional Assessment of Personality Pathology (DAPP, Livesley, 2001) - Schedule for Nonadaptive and Adaptive Personality (SNAP, Clark, 1993) - The Personality Psychopathology 5 (PSY-5/ MMPI-2, Harkness, 1992) - Dimensional Personality Symptom Item Pool (DIPSI, De Clercq et al., 2006) - Millon Clinical Multiaxial Inventory III (MCMI; Millon, 1996)
7 vervolg - Modellen gebaseerd op de empirische structuur van de DSM bestaande uit - Internaliseren - Externaliseren, - Formele en inhoudelijke denkstoornissen
8 Tenslotte: - Shedler/Westen Assessment Procedure (SWAP): - Internaliseren - Externaliseren - Emotionele disregulatie
9 Traits binnen al deze modellen: - Angst, Negatieve Affectiviteit/ Internaliseren - Agressie/Antagonisme/Dissociaal - Introversie - Impulsiviteit/Disinhibitie/Externaliseren - Emotionele Disregulatie - Compulsiviteit - Cognitief perceptuele problemen, schizotypie
10 Trekken die uiteindelijk in DSM 5 beoordeeld worden (schaal van 0-3) -Negatieve affectiviteit (angst/depressie) -Antagonisme (agressie, verzet) -Afstandelijkheid (was Introversie) -Ontremming versus Compulsiviteit (Compulsivity als aparte trek verwijderd sinds 21 juni 2011) -Psychoticisme (was Schizotypie)
11 Persoonlijkheidsstoornissen - De zes nog overgebleven stoornissen worden gedefinieerd met behulp van trekken, die specifiek geacht worden voor het bepaalde type stoornis. - Deze a priori keuze van te diagnosticeren trekdomeinen is m.i te beperkend en te veel gedacht vanuit oude descriptieve stoornistypen.
12 Bijvoorbeeld: Trek gedefinieerde BPS - Zo wordt de Borderline Persoonlijkheidsstoornis uitgedrukt in de aanwezigheid van: - Negatieve Affectiviteit: met als trekfacetten: emotionele labiliteit, angst, separatieangst, depressiviteit - Disinhibitie, met als trekfacetten: impulsiviteit, risico s willen nemen - Antagonisme met als trekfacet: Hostiliteit
13 BPS in DSM 5~BPS in DSM III-R - De trekgedefinieerde BPS staat erg dichtbij de oorspronkelijke BPS uit de DSM-III-R, met vooral affectlabiliteit, impulsiviteit en agressieproblematiek. Gemist wordt sowieso het schizotypische type (9 e criterium DSM-IV) - De a priori keuze van deze trekdomeinen sluit het stellen van een ander type BPS eigenlijk uit
14 Nieuw: Subtypering BPS patiënten - En sluit dus niet aan bij de toenemende trend tot subtypering van BPS patiënten. (Blatt & Auerbach, 1988; Bradley, Conklin, & Westen, 2005; Critchfield, Clarkin, Levy, & Kernberg, 2008; Digre, Reece, Johnson, & Thomas, 2009, Hoerman, Clarkin, Hull, & Levy, 2005; Leihener et al., 2003; Tramantano, Javier, & Colon, 2003)
15 Diagnostiek - Niet eenvoudig. - Vereist kennis van psychodynamische constructen, hechtingsmodellen inclusief mentaliseren, en traitmodellen - Mindshift: van denken in stoornissen naar denken in dimensies en trekprofielen en in transdiagnostische concepten als internaliseren versus externaliseren
16 Niveau van functioneren op gebied zelf en ander. - Voor dit domein is een selfreport ontwikkeld (SIPP) en zijn meerdere indirecte methoden beschikbaar, die goed zijn gevalideerd in de loop van de jaren (Bender, Morey & Skodol, 2011, JPA, 94,4, )
17 Selfreport: SIPP-118 (Verheul et al., 2008) - Severity Index of Personality Pathology facetten; 5 hoofdschalen; - Hoofdschalen: Zelf controle, Identiteitsintegratie,Tolerantie voor Intimiteit, Verantwoordelijkheid, Sociabiliteit - Verheul et al., (2008) Severity Indices of Personality Problems (SIPP-118): Development, factor structure, reliability and validity. Psychological Assessment, 20, 23-34
18 Indirect: SCORS (Social Cognition and Object Relations Scale) ontwikkeld door Westen (1991) - Formele analyse van TAT narratieven - Complexiteit van beelden van zelf en ander, inclusief grenzen z-a - Affecttoon van relaties - Emotionele Investering in relaties en morele waarden - Inzicht in Sociale Causaliteit
19 Personality Organization Diagnostic Form (Gamache et al., 2009) - Wordt gescoord op basis van informatie uit narratieven en interviews - Identiteit, Afweer, Realiteitstoetsing, Rijpheid Objectrelaties
20 Object Relation Inventory (ORI; Bers, Blatt et al.(1993) - Maakt gebruik van open ended beschrijvingen van zelf en significante anderen - Differentiatie zelf/ander op 10 niveaus te scoren variërend van boundary fusion tot creative, integrated constructions of self and other in empathic reciprocally attuned relationships
21 Reflective Functioning Scale (Fonagy et al) - Informatie is afkomstig uit het AAI: - Meet het vermogen tot zelf reflectie en mentaliseren
22 The Quality of Objectrelations Scale (SQORS, Piper et al., 1996) - Informatie uit een interview van een uur - Meting van rijpheid van Objectrelaties op vier niveaus: - Rijp, triangulair, controlerend, zoekend en primitief (bijv. zelfwaardering afhankelijk van idealisering en devaluering van anderen)
23 Traitmodellen - Er zijn een aantal selfreports ontwikkeld die dicht bij de nieuwe DSM 5 komen (Krueger et al., 2011, JOPD, 25, ) - Nadeel: afhankelijk van introspectief vermogen (Huprich, Bornstein en Schmitt, 2011, JOPD, 25, )
24 Selfreport: DAPP-BQ (Livesley) - Factor 1: Emotional Dysregulation - Factor 2: Dissocial Behavior - Factor 3: Inhibition - Factor 4: Compulsivity (De Beurs et al., (2009). Reliability and Validity of the Dutch Dimensional Assessment of Personality Pathology-Short Form (DAPP-SF), A Shortened Version of the DAPP-Basic Questionnaire, Journal of Personality Disorders, 23,3, )
25 MMPI - Model dat volgens Krueger et al. (JOPD, 25, , 2011) het dichtst bij de DSM 5 komt is de PSY 5 (Harkness & McNulty, 1994) op basis van de MMPI - 1. Negatieve emotionaliteit - 2. Introversie - 3. Agressie - 4. Ontremming - 5. Psychoticisme
26 En daar komt de NVM dan weer heel dichtbij - De dimensies vertonen conceptuele overlap met de PSY-5 NEG: negatieve affectiviteit/agressiviteit, VER: geremdheid, afstandelijkheid PSY: psychoticisme, EX laag: internaliseren/introversie/lage positieve emotionaliteit) = big five van de pathologische persoonlijkheid
27 Assessment van traits met selfreports - De persoonlijkheidstrekken die relevant zijn binnen kader DSM 5 worden gemeten met zelfrapportage instrumenten als persoonlijkheidsvragenlijsten.
28 Persoonlijkheidsvragenlijsten: valkuilen - Afhankelijk van mate van introspectief vermogen en zelfkennis van onderzochte - Beschrijven van scores op de dimensies afzonderlijk, zonder theorie, zonder rekening te houden met introspectief vermogen en met de context van het overige materiaal - Het interpreteren van lage scores op pathologische dimensies in de context van objectieve dan wel subjectieve pathologie als geen aanwijzing voor pathologie
29 De persoon van de pt en zelfrapportage - Bij gebruik zelfrapportage instrumenten is er een risico van onderdiagnostiek van persoonlijk disfunctioneren en kwetsbaarheid bij externaliserende respondenten - en een risico op overdiagnostiek van persoonlijk disfunctioneren en kwetsbaarheid bij internaliserende respondenten
30 Suggestie: Theoriegestuurd werken met selfreports - In de theoriegestuurde integratieve benadering zijn lage scores op pathologische selfreport dimensies niet zonder meer gunstig, krijgen schalen op basis van theorie een bredere betekenis, is de functionele betekenis van de schalen afhankelijk van de context en wordt geen enkele schaal geïsoleerd bezien van de andere schalen
31 Nodig - Integratie van de resultaten van de verschillende instrumenten - Interpretatie van de gegevens met behulp van theorie en kennis van de psychopathologie ook en juist wanneer deze niet convergeren, om te komen tot een dynamisch beeld van deze individuele patiënt (Weiner en Greene Handboek of Personality Assessment, 2008) - Divergerende resultaten binnen en tussen instrumenten leveren vaak de meeste informatie op over de innerlijke dynamiek (Huprich en Bornstein, JPA, 2007)
32 Moderatie-relatie twee trekken: Miller, 2003, patiënten met PTSS Een hoog niveau van Negatieve Affectiviteit gecombineerd met een hoog niveau van Geremdheid was geassocieerd met internaliserende symptomen (angst/depressie) Een hoog niveau van Negatieve Affectiviteit gecombineerd met een laag niveau van Geremdheid was geassocieerd met externaliserende symptomen (impulsiviteit, agressie, middelenmisbruik)
33 Context bepaalt functie: Agreeableness - Een hoge mate van Agreeableness bij mensen met externaliserende, narcistische dynamiek in functie staan van manipulatie (Widiger, JPA, 2007) - Bij mensen met internaliserende neurotische problematiek is de functie aanpassing aan en behagen van de ander, om conflicten te vermijden (Widiger, JOPD, 2011)
34 Conclusie - Diagnostiek van het persoonlijk en interpersoonlijk functioneren liefst op indirecte manier meten, bijvoorbeeld door narratief analyses dan wel een open klinisch interview. Kan ook met selfreports. - Diagnostiek van traits kan alleen met selfreports.
35 Conclusie vervolg - Pas op voor de valkuilen van self-reports, juist bij patiënten met persoonlijkheidspathologie. - Zinvol werken met self-reports door gebruik theorie en context bij het interpreteren ervan. - Kijk naar combinaties van traits en interpreteer deze met theorie - Stel lage sores op pathologische traits niet gelijk aan afwezigheid van pathologie
36 Voorbeelden - Drie casus uit de praktijk van de psychodiagnostiek Voor volgen van de ontwikkelingen zie: Zie website Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen:
37 Inleiding casus met DAPP en SIPP - Eindelijk pogingen om de klinische rijkdom van PS meer te accentueren i.t.t. tot reductie en kaalslag van DSM III en IV - Niets nieuws onder de zon, geselecteerde dimensies werden al in de vijftiger jaren van de 20 e eeuw onderscheiden, zowel intrapsychische - als interpersoonlijke dimensies
38 Structuur - Eindelijk weer aandacht voor structuur en ontwikkeling waarbij het vooral gaat om de kwaliteit van relaties en het Zelf als resultante van aanleg, vroege hechtingsgeschiedenis en ontwikkeling in interactie met huidige omgeving en levenswijze.
39 Zorg en probleem DSM 5 - Dimensioneel niveau en structurele kenmerken en aspecten worden niet geïntegreerd maar blijven als afzonderlijk te beschouwen domeinen van psychisch functioneren (gemis van dispositiebegrip bijvoorbeeld). - Profielanalyses niet aan de orde, wordt aan clinicus overgelaten. Terwijl we weten dat juist profielen en interacties tussen de dimensies toegevoegde waarde hebben
40 Discussie DSM 5 - Houd mijn hart vast voor alle ge- en misbruik van DSM 5 en wijze van meting en trekken van conclusies, vooral t.a.v. zelfrapportage en functioneren op meer structureel niveau. Complex, tijdrovend, zacht, onbetrouwbaar. Geen historisch besef. - Doet veel recht aan klinische werkelijkheid, niet alleen zichtbaar en hard meetbaar maar ook afgeleide fenomenologie wordt weer relevant geacht met alle winst van dien. Wat willen we weten over de persoonlijkheid om goed te kunnen indiceren bij complexe problematiek. Er zullen nog vele versies nodig zijn voordat de DSM PS-en de klinische werkelijkheid echt recht gedaan zal worden, maar goed dat begonnen wordt met de 5 in plaats van de V. Om die reden dus!!!
41 Zelfrapportage DSM 5DAPP/ SIPP - DAPP en SIPP toenemend in gebruik als ROM instrumenten bij PS, vooral in de nabije toekomst. - DAPP is niets anders dan een FA van de criteria van de DSM IV as 2. Meer unidimensioneel dus, wel descriptief, in hoge mate bruikbaar bij erfelijkheidsonderzoek bij adoptie en tweelingonderzoek naar erfelijke variantie van de traits. Profielen zullen door de clinicus dienen te worden geïnterpreteerd op basis van zelfrapportage. Zo is narcisme als trait in hogere mate erfelijk dan verwacht maar kan gecompenseerd en verzacht maar ook versterkt worden door combinaties met andere stabiele persoonskenmerken die deels ontwikkelingsbepaald zijn.
42 Sev. Index P Pathology/ Problems - SIPP is ontwikkeld om MBT bij borderline PS te evalueren. Daarvoor soort ik-sterkte maat nodig. Meet dus waar MBT op hoopt aan te grijpen, ook meer op structuurniveau. - Zoals steeds: probleem is dat narcistische PS te aangepast en gezond uit de lijsten naar voren komen en de zelfkritische neuroten zichzelf te negatief en streng evalueren..
43 3 casus PPO, LLB en HLB - DAPP en SIPP bij nulmeting i.h.k.v. een zeer uitgebreide PO met allerlei soorten interviews, vragenlijsten en projectiemateriaal. - Het gaat dus zowel om zelf aangegeven beperkingen in het persoonlijkheidsfunctioneren (relaties: empathie en intimiteit; kwaliteit van het Zelf: identiteit en zelfsturing/autonomie) als om de te onderscheiden posities op de domeinen en facetten van stabiele persoonlijkheidskenmerken.
44 Casus PPO DAPP P/70 A Onderwerping Cognitieve vervorming Id.problemen 73 (A) Affectieve labiliteit Behoefte aan prikkels Dwangmatigheid 71/73 Ger. expressiviteit 69/77 Interpersoonlijke minachting Passieve agressiviteit Intimiteitsproblemen Verwerping/afwijzing Angst-bezorgdheid 61/72 Gedragsproblemen Achterdocht/ wantrouwen Sociale vermijding Narcisme Onveilige hechting 60 (P) Zelfbeschadiging 71 (A)
45 SIPP PPO, pathologie: alles lager dan 40 bij normgroep normalen - Zelfbeheersing 22,56 - Verantwoordelijkh. 30,3 Emotionele regulatie 24,99 Agressie regulatie Mate van controle 27,49 Frustratietolerantie 18,19 - Identiteitsintegratie17,5 Zelfrespect 28,67 Verantwoord presteren 31,41 Betrouwbaarheid - Relationeel functioneren 35,22 Intimiteit 31,90 Duurzame relaties Gewaardeerd voelen 35,43 - Sociaal functioneren
46 Casus 2 LLB DAPP Onderwerping Cognitieve vervorming Id.problemen Affectieve labiliteit Behoefteaanprikkels 75/84 Dwangmatigheid Ger. expressiviteit 66/74 Interpersoonlijke minachting 77/83 Passieve agressiviteit Intimiteitsproblemen Verwerpingafwijzing61 (P) Angst-bezorgdheid 74/82 Gedragsproblemen 82/93 Achterdocht/ wantrouwen Sociale vermijding Narcisme Onveilige hechting Zelfbeschadiging
47 Casus 2 LLB SIPP - Zelfbeheersing 23,11 Emotionele regulatie Agressie regulatie 2,71 Mate van controle 14,96 Frustratietolerantie 22,50 - Identiteitsintegratie26,0 Zelfrespect 39,08 Stabiel zelfbeeld - Verantwoordelijkh. 14,49 Verantwoord presteren 38,32 Betrouwbaarheid 10,45 - Relationeel functioneren 17,78 Intimiteit 20,57 Duurzame relaties 31,56 Gewaardeerd voelen
48 Casus 3 HLB DAPP Onderwerping 60/72 Cognitieve vervorming Id.problemen 71 (A) Affectieve labiliteit Behoefte aan prikkels Dwangmatigheid 61 (P) Ger. expressiviteit 64/73 Interpersoonlijke minachting Passieve agressiviteit Intimiteitsproblemen Verwerping/afwijzing Angst-bezorgdheid 63/73 Gedragsproblemen Achterdocht/ wantrouwen Sociale vermijding 62/74 Narcisme Onveilige hechting Zelfbeschadiging 73 (A)
49 Casus 3 HLB SIPP - Zelfbeheersing 26,61 Emotionele regulatie 29,52 Agressie regulatie 27,28 Mate van controle Frustratietolerantie 18,19 - Identiteitsintegratie17,1 Zelfrespect 22,42 Stabiel zelfbeeld - Verantwoordelijkheid Verantwoord presteren Betrouwbaarheid - Relationeel functioneren 25,59 Intimiteit 16,03 Duurzame relaties Gewaardeerd voelen 24,66 - Soc. functioneren 39,89
50 Ten slotte - Casus 1: PPO Zeer gesloten, somatiserend, veel internalisering, lijkt NPO, VE en ZE hoog, dus afstand ter behoud van integratie. DAPP dwangm., geremd, angst, onveilig en zelfbeschadiging, op SIPP behalve soc. funct. alles laag! - Casus 2: LLB Krampachtige pogingen tot controle op LLB dynamiek, sociale onhandigheid en extreem veel negativiteit, PTSS, hechtingsproblemen. DAPP behoefte aan prikkels, en geremd en minachting,
51 Vervolg casus Verwerping/afwijzing, angst en gedragsproblemen. SIPP alles zeer laag. - Casus 3: HLB Sensitief, veel afweer, veel negativiteit, veel succesvolle pogingen tot controle. Zeer internaliserend, PTSS. DAPP onderwerping, dwangm., geremd, angst, vermijding, zelfbeschadiging. SIPP vooral zelfbeheersing en identiteit laag, ook op intimiteit en gewaardeerd voelen
52 Conclusie - Mits in juiste context geplaatst en mits deskundig geïnterpreteerd, rekening houdende met de meetpretenties zijn DAPP en SIPP waardevolle aanvullingen op klassieke diagnostische methoden en instrumenten en ROM!! - Vraag is op welk niveau de persoonlijkheid van iedere patiënt functioneert, zie sites. - Dank voor uw aandacht. Wim Snellen
General Personality Disorder. A study into the Core Components of Personality Pathology J.G. Berghuis
General Personality Disorder. A study into the Core Components of Personality Pathology J.G. Berghuis SAMENVATTING General Personality Disorder H. Berghuis Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift.
Nadere informatieScelta is onderdeel van
DSM 5 PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN Lucas Goessens, psychiater Annika Cornelissen, klinisch psycholoog SECTIE II (categoraal perspectief) Cluster A Paranoïde PS Schizoïde PS Schizotypische PS Cluster B Antisociale
Nadere informatieDe PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart
DSM-5 whitepaper De PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart Prof. dr. Gina Rossi, Vakgroep Klinische en LEvensloopPsychologie (KLEP) aan de Vrije Universiteit Brussel De Personality
Nadere informatieDe PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart
DSM-5 whitepaper De PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart Prof. dr. Gina Rossi, Vakgroep Klinische en LEvensloopPsychologie (KLEP) aan de Vrije Universiteit Brussel De Personality
Nadere informatieDAPP-BQ. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum
HTS Report DAPP-BQ Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 5105-7038 Datum 20.07.2017 Screening INLEIDING DAPP-BQ 2/22 Inleiding De DAPP Screening is de verkorte versie van de DAPP-BQ,
Nadere informatieDAPP-BQ Standaard. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. Elizabeth Smit
DAPP-BQ Standaard Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 4589-17 Datum 05.11.2014 DAPP-BQ Inleiding 2 / 21 INLEIDING De DAPP-BQ is een dimensionale vragenlijst voor persoonlijkheidsstoornissen.
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5?
RINO Opleidersmiddag workshop Workshop 15-11-2012 Persoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5? Han Berghuis, klinisch psycholoog Rembrandthof, Hilversum Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor Psychotherapie,
Nadere informatieDAPP-BQ. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum
HTS Report DAPP-BQ Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 5105-7038 Datum 19.07.2017 Standaard INLEIDING DAPP-BQ 2/29 Inleiding De DAPP-BQ is een dimensionale vragenlijst voor persoonlijkheidsstoornissen.
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog
DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog AZ Sint-Jan Brugge AV 28-11-2014 Is er nieuws? Nee DSM-5 = DSM-IV: definitie A. duurzaam patroon van innerlijke
Nadere informatieDAPP-BQ Screening. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. Elizabeth Smit
DAPP-BQ Screening Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 4589-17 Datum 05.11.2014 DAPP-BQ Inleiding 2 / 20 INLEIDING De DAPP Screening is de verkorte versie van de DAPP-BQ, een dimensionale
Nadere informatieSeverity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016
Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016 Inhoud Theoretische achtergrond Ontwikkeling SIPP Domeinen en facetten
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) Persoonlijkheidspathologie in adolescenten: een dimensionele benadering Het concept persoonlijkheid duidt op een breed scala aan individuele verschillen in consistente manieren van denken,
Nadere informatieWorkshop waarzeggen 16-9-2011 2de studiedag VKP-VMPD. Theo Ingenhoven, psychiater Jeroen Bakker, klinisch psycholoog
Workshop waarzeggen 16-9-2011 2de studiedag VKP-VMPD Hoezo toekomst? Back to the future! over de zin en onzin van DSM-5 persoonlijkheidsdiagnostiek bij de indicatiestelling voor (dag)klinische psychotherapie
Nadere informatieEen onderliggende structuur voor persoonlijkheid
Een onderliggende structuur voor persoonlijkheid Convergentie tussen persoonlijkheidsvragenlijsten voor normale en psychopathologische persoonlijkheid Alev Kutluer Bachelorthese Klinische Psychologie UvA
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen en Angst. Ellen Willemsen
Persoonlijkheidsstoornissen en Angst Ellen Willemsen Overzicht Relevantie Persoonlijkheidsstoornissen Comorbiditeit in getallen PG cijfers comorbiditeit Relatie tussen angststoornissen en PS Aanbevelingen
Nadere informatieNederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en
Nederlandse samenvatting 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? Van de trauma- en stressorgerelateerde (kortweg trauma-gerelateerde) stoornissen
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen in DSM-5. M.A. Louter
Persoonlijkheidsstoornissen in DSM-5 M.A. Louter 6-9-2016 2 Casusbespreking Ivo Croon, 32 jaar Doorverwezen voor psychisch onderzoek door werkgever Leek bij sollicitatie gekwalificeerd (2 diploma s) Echter:
Nadere informatieDe rol van sekse, hechting en autonomie in as-i en persoonlijkheidspathologie.
De rol van sekse, hechting en autonomie in asi en persoonlijkheidspathologie. Drs. N. Bachrach GZ psycholoog io Klinisch psycholoog VVGI Externpromovendus UvT Promotor Prof. Dr. M. Bekker Copromotor: Dr.
Nadere informatieDe schalen van de DAPP en persoonlijkheidsstoornissen van de DSM
De schalen van de DAPP en persoonlijkheidsstoornissen van de DSM In de twee meest gebruikte classificatiesystemen voor psychische stoornissen, de DSM en ICD, worden de criteria voor een diagnose per stoornis
Nadere informatieDe Selfreportmethode in de Psychiatrie
De Selfreportmethode in de Psychiatrie Dhr..J.M.Klaver Spatie Apeldoorn Overzicht colleges 1 Algemeen - methodes - definities - Scl-90, UCL, VM 2 Stressmanagement - Kernberg - Indicatie behandeling/beleid
Nadere informatieHoe ernstig het ook is, met de DSM-5 komt iedereen aan zijn trekken!
12 oktober 2015 Hoe ernstig het ook is, met de DSM-5 komt iedereen aan zijn trekken! Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor Psychotherapie, Lunteren Han Berghuis, klinisch psycholoog Pro Persona Siependaal,
Nadere informatieDe intramurale behandeling van forensische patienten met een persoonlijkheidsstoornis
De intramurale behandeling van forensische patienten met een persoonlijkheidsstoornis Een empirische studie Treatment outcome in personality disordered forensic patients An empirical study ( with a summary
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
DSM-5 WHITEPAPER Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder
Nadere informatieVerschillen in Persoonlijkheidstrekken en Persoonlijkheidsorganisatie tussen Groepen Eetstoornispatiënten.
Verschillen in Persoonlijkheidstrekken en Persoonlijkheidsorganisatie tussen Groepen Eetstoornispatiënten. Differences in Personality Traits and Personality Structure between Groups of Eating Disorder
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten Prof. Dr. Bas van Alphen Inhoud Temporele stabiliteit Leeftijdsneutraliteit DSM-5 Behandelperspectief Klinische implicaties Casuïstiek Uitgangspunten!
Nadere informatieIndicatiestelling voor behandeling vanuit het PO : een heilige graal? Bert van Rossum, klinisch psycholoog
Indicatiestelling voor behandeling vanuit het PO : een heilige graal? Bert van Rossum, klinisch psycholoog Congres: Laten professionals hun werk goed doen! Ede,12 10 2015 Ervaren clinici om de heilige
Nadere informatieLeeftijdsneutrale en specifieke diagnostiek van persoonlijkheidspathologie. Prof. Dr. Bas van Alphen
Leeftijdsneutrale en specifieke diagnostiek van persoonlijkheidspathologie Prof. Dr. Bas van Alphen Transities tussen levensfasen Psychologisch welbevinden Zelfacceptatie Autonomie Omgevingsbeheersing
Nadere informatieDiagnostiek van Persoonlijkheidsstoornissen. De Relatie tussen. Persoonlijkheidskenmerken en de. Kernfactoren van (Mal)Adaptief Functioneren
Diagnostiek van Persoonlijkheidsstoornissen De Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en de Kernfactoren van (Mal)Adaptief Functioneren bij Patiënten met Persoonlijkheidsstoornissen Diagnostics of Personality
Nadere informatieInhoud. Deel I Theoretische achtergrond
VII Inhoud 1 Inleiding 1 11 Eclectisch en integratief 2 12 Ordening van interventies: de interventiecirkel 3 13 Dit boek 4 14 Leeswijzer 4 15 Dankbetuiging 5 Deel I Theoretische achtergrond 2 Afbakening
Nadere informatieWorkshop. Het nieuwe dimensionele model van DSM-5 bij persoonlijkheidsstoornissen: de toepassing in de prak=jk. Disclosure belangen spreker
Workshop Het nieuwe dimensionele model van DSM-5 bij persoonlijkheidsstoornissen: de toepassing in de prak=jk Lunteren, 1 december2017 Adriaan Sprey, klinisch psycholoog Prak%jk v Opleiding, Therapie en
Nadere informatieDefinitie Persoonlijkheidstrekken. Definitie Persoonlijkheid Millon Persoonlijkheidspathologie bij ouderen
Persoonlijkheidspathologie bij ouderen Ton Dhondt, ouderenpsychiater Van Foreest Centrum voor Ouderenpsychiatrie LOAG 19 maart 2014 Definitie Persoonlijkheid Millon Complex patroon van diep ingewortelde
Nadere informatieConceptualisatie van persoonlijkheidspathologie. vanuit een normaal persoonlijkheidsperspectief
Conceptualisatie van persoonlijkheidspathologie Een betoog voor een dimensionele conceptualisatie van persoonlijkheidsstoornissen vanuit een normaal persoonlijkheidsperspectief Bachelorthese Niels de Jong
Nadere informatieOur brains are not logical computers, but feeling machines that think.
Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst van kinderen,
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen PAUL VAN DER HEIJDEN MIRIAM VAN VESSEM Inhoud 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? 2. Hoe vaak komt het voor? 3. Hoe stellen we een persoonlijkheidsstoornis vast? 4. Wat
Nadere informatieSymposium. DSM- 5 en de therapeu0sche rela0e bij persoonlijkheidsstoornissen. Prak6jkboek Persoonlijkheidsstoornissen, herziene druk
Symposium DSM- 5 en de therapeu0sche rela0e bij persoonlijkheidsstoornissen Bennekom, 2 oktober 2015 Jan Bernard Maarten Lange Mar6jn Stöfsel Adriaan Sprey Prak6jkboek Persoonlijkheidsstoornissen, herziene
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam
Persoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam Enkele dilemma s in de diagnostiek Beperkingen van de categoriale indeling Wat
Nadere informatieDe Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek
De Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek Inhoud Persoonlijkheidsstoornissen volgens DSM-5, Sectie III Achtergrond en uitgangspunten
Nadere informatieDescriptieve en structurele psychodiagnostiek
Descriptieve en structurele psychodiagnostiek Prof. Dr. Jan Derksen, UHD psychodiagnostiek Universiteit van Nijmegen, Professor psychotherapie Vrije Universiteit Brussel Descriptieve en structurele diagnostiek
Nadere informatieCirkel rond. W.M. Snellen, Altrecht, symposium Sympopna, diagnostiek van de persoonlijkheid
Cirkel rond Oud ambacht in nieuw jasje Uitgangspunt psychopathologie versus psychologische beschrijvingen en verklaringen (Rümke) Terugblik-hanteren onzekerheden 1 2 prikkelende stellingen/splitsing 1
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Topspecialistische problematiek Sylvia Heijnen-Kohl, klinisch psycholoog/psychotherapeut Doel workshop Uitwisseling Wat is er bekend? Vanuit expertisecentrum: onderzoek
Nadere informatieWorkshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5
Workshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5 Voorjaarscongres VGCt April 2014 door Adriaan Sprey www.opleidingsprak=jk- asprey.nl Carla en Frank van PuCen 1 2
Nadere informatieGedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist
Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Deel 1: Wet op de gedwongen opname Deel 2: problematisch middelengebruik Toetsing van de wet bij verslaving Geesteszieke
Nadere informatieIndividuele verschillen in. persoonlijkheidskenmerken. Een genetisch perspectief
N Individuele verschillen in borderline persoonlijkheidskenmerken Een genetisch perspectief 185 ps marijn distel.indd 185 05/08/09 11:14:26 186 In de gedragsgenetica is relatief weinig onderzoek gedaan
Nadere informatieRisico en succes bij protocollaire CGT
Risico en succes bij protocollaire CGT De waarde van theoriegestuurde profielinterpretatie van de NVM drs. A van Dam, Hoofd afdeling protocollaire behandelingen GGZ-WNB Inhoud presentatie CGT en TGP??
Nadere informatieTwee verschillende angstig-geremde subtypen van depressie met verschillende vasopressinerge mechanismen, karakterbeperkingen en beloopvormen
Twee verschillende angstig-geremde subtypen van depressie met verschillende vasopressinerge mechanismen, karakterbeperkingen en beloopvormen Remco de Winter, Parnassia/LUMC Jaap Goekoop, Rivierduinen/LUMC
Nadere informatieCounter-Transference Schaal voor hechting
Counter-Transference Schaal voor hechting C.A. Childress (2018) 1. Hield u van uw moeder toen u kind was? 2. Hield u van uw vader toen u kind was? 3. Hield u moeder van u, toen u kind was? 4. Hield u vader
Nadere informatieEen vergelijking van DTP-profielen op basis van de NKPV en de NVM
Een vergelijking van DTP-profielen op basis van de NKPV en de NVM Dick P. H. Barelds en Frans Luteijn Inleiding Hoewel de Nederlandse Verkorte MMPI (NVM; Luteijn & Kok, 1985) ruim 10 jaar geleden uit de
Nadere informatieSamenvatting (Dutch Summary)
Samenvatting (Dutch Summary) 213 De meest voorkomende psychische stoornissen in tbs-klinieken zijn psychotische stoornissen, middelenmisbruik- en afhankelijkheid, en persoonlijkheidsstoornissen (PS). Vijftig
Nadere informatiePsychische versus cognitieve stoornissen
Psychische versus cognitieve stoornissen De rol van de neuropsycholoog in dementiediagnostiek Drs. M.C. Verhaaf GZ-psycholoog Klinische neuropsychologie Het bestuderen van veranderingen in cognitie en
Nadere informatieAgressie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis
Agressie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis Dr. Ad Kaasenbrood Directeur Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen Psychiater FACTteam, Pro Persona De veelkleurigheid van agressie, 17 mei 2017,
Nadere informatieCerebrale parese en de overgang naar de adolescentie. Beloop van het functioneren, zelfwaardering en kwaliteit van leven.
* Cerebrale parese en de overgang naar de adolescentie Beloop van het functioneren, zelfwaardering en kwaliteit van leven In dit proefschrift worden de resultaten van de PERRIN CP 9-16 jaar studie (Longitudinale
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
DSM-5 whitepaper Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieAfhankelijkheid binnen het therapeutische contact: Ongewenst of cruciaal ingrediënt van een succesvolle behandeling?
Afhankelijkheid binnen het therapeutische contact: Ongewenst of cruciaal ingrediënt van een succesvolle behandeling? Naline Geurtzen PhD-student Radboud Universiteit Behavioural Science Institute Nijmegen
Nadere informatiegedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg
Afwijkend gedrag bij NAH (een kwestie van persoonlijkheid of toch niet?) Hennie Snoeren van Deel 1: Training-coaching En GGzBreburg GEDRAG Onder gedrag verstaan we: De acties of de reacties van een persoon
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornis Cluster C
Persoonlijkheidsstoornis Cluster C Deze folder geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Wat is een cluster C Persoonlijkheidsstoornis? Er bestaan verschillende
Nadere informatieDAPP-BQ. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. HTS Report. Karel Janssen ID Datum Screening
DAPP-BQ Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie HTS Report ID 255-257 Datum 20.01.2016 Screening DAPP-BQ Inleiding 2 / 19 INLEIDING De DAPP Screening is de verkorte versie van de DAPP-BQ,
Nadere informatieGodsbeeld en persoonlijkheidsproblematiek Onderzoek lectoraat Zorg en Zingeving Henk Stulp
Godsbeeld en persoonlijkheidsproblematiek Onderzoek lectoraat Zorg en Zingeving Henk Stulp Onderzoek Hanneke Schaap-Jonker (2002): Godsconcept en Godsbeeld (steunende God; God als rechter, passieve God;
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in
Nadere informatieComorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling
Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling Gloria Gribling en Ellen Willemsen Casuïstiek 1 Hoe ontdek je hoeveel en welke koppen de draak heeft? (Diagnostiek)
Nadere informatieBorderline, waar ligt de grens?
Borderline, waar ligt de grens? Themadag georganiseerd door Friese werkgroep Labyrinth-In Perspectief 23 november 2002 Programma 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 11.45 12.15 13.00 14.00 15.00 Ontvangst met
Nadere informatie# $% & % '"() *%+"," -". /
! " # $% & % '"() *%+"," -". / Samenvatting Als alles volgens planning verloopt, wordt in 2012 de Diagnostic and Statistic Manual for Mental Disorders Fifth Edition (DSM-V) uitgebracht. De huidige DSM-IV-TR
Nadere informatieMOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED. Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012
MOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012 Moeilijke mensen, ze zijn overal. In je huis, in je buurt, op je
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Prof. Dr. Bas van Alphen b.van.alphen@mondriaan.eu Epidemiologie Beloop Five Factor Model (FFM): Neuroticisme, Extraversie, Openheid nemen af op latere leeftijd,
Nadere informatiePositioneren van de SPV
Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Maarten Boogert, soc. psych. verpleegk Divisie Ouderen / 24 uurdienst Mondriaan Zorggroep Heerlen Doelgroepen m.b.t hulpverlening van SPV- er : Acute psychiatrische
Nadere informatieErnstige zaken: STiP-5.1
Kenniscentrum, 16 maart 2017 Ernstige zaken: STiP-5.1 Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor psychotherapie t.ingenhoven@propersona.nl 1 t.ingenhoven@propersona.nl witwitwit Centrum voor Psychotherapie
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Op grond van klinische ervaring en wetenschappelijk onderzoek, is bekend dat het gezamenlijk voorkomen van een pervasieve ontwikkelingsstoornis en een verstandelijke beperking tot veel bijkomende
Nadere informatieKindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns
Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen
Nadere informatieTemperamentsprofielen bij verslaving
17 februari 2017 Temperamentsprofielen bij verslaving Dr Els Santens Psychiater Team Verslavingszorg Inhoud Kader doctoraatsonderzoek Verslaving Gray s Reinforcement Sensitivity Theory (RST) Temperamentsprofielen
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieVroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen. Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA
Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA 7-12-2018 Inhoud Vroegdetectie in een relationeel perspectief Infant and Early Childhood
Nadere informatieSamenvatting: Summary in Dutch
Samenvatting: Summary in Dutch Hoofdstuk 1: Kindermishandeling en Psychopathologie in een Multi-Culturele Context: Algemene Inleiding Dit proefschrift opent met een korte geschiedenis van de opkomst van
Nadere informatieOorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving. HOVO 3 Klaas van Tuinen
Oorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving HOVO 3 Klaas van Tuinen Wat is normaal? Coherent zelf Identiteit Effectieve relaties Macht en afhankelijkheid Erbij horen Tijdelijkheid,
Nadere informatieTSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:
TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die
Nadere informatieThe Development of Personality and Problem Behaviour in Adolescence - J. Akse SAMENVATTING. (Summary in Dutch)
SAMENVATTING (Summary in Dutch) Ontwikkeling van Persoonlijkheid en Probleemgedrag tijdens de Adolescentie Ieder individu is uniek. Echter, niemand is uniek genoeg om een persoonlijkheidstype te vormen
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
DSM-5 WHITEPAPER Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren
Nadere informatiePerfectionsme. Arnoud van Loon Carla Steeman. Voorjaarsworkshop VGCT 2019
Perfectionsme Arnoud van Loon Carla Steeman Voorjaarsworkshop VGCT 2019 Introductie Perfectionisme & OCD " Een diepgaand patroon van preoccupatie met ordelijkheid, perfectionisme, en geestelijke en intermenselijke
Nadere informatieAntisociale Persoonlijkheidsstoornis bij Adolescenten
Antisociale Persoonlijkheidsstoornis bij Adolescenten Kirsten Burnet (271578) 23 Augustus 2006 Begeleidster: Marleen Nagtegaal Erasmus Universiteit Rotterdam Dankwoord Allereerst wil ik mijn begeleidster
Nadere informatieUniversity of Groningen. Social phobia and personality disorders van Velzen, C.J.M.
University of Groningen Social phobia and personality disorders van Velzen, C.J.M. IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatiePersoonlijkheidssyndroom Persoonlijke psychiatrie Joost Hutsebaut 21 Juni 2017
Persoonlijkheidssyndroom Persoonlijke psychiatrie Joost Hutsebaut 21 Juni 2017 Persoonlijkheid & persoonlijkheidssyndroom: diagnostiek DSM-IV / DSM-5 Sectie II: Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen
Nadere informatieBorderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant
Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Inleiding - Stellingen. - Ontstaan psychiatrische aandoeningen. - Wat zien naastbetrokkenen. - Invloed van borderline op
Nadere informatieDe Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek
De Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek Inhoud Achtergrond en uitgangspunten van SWAP De SWAP, scoren en interpreteren Interview
Nadere informatieADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG
ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieAGRESSIE. Basis emoties. Basis emoties. Basis emoties 28-3-2012. Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman
Basis emoties AGRESSIE en psychiatrische sen Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman Basis emoties Basis emoties Psychofysiologische reactie op een prikkel Stereotype patroon van motoriek,
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten. Dineke Feenstra 17 maart 2014
Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten Dineke Feenstra 17 maart 2014 Wat zijn persoonlijkheidsstoornissen? A. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk binnen de
Nadere informatieChronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten. Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie
Chronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie 1445-1615 Verschillende vormen van (chronisch) suïcidaal gedrag Suicidale Phenotypen 1. reactief,
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten Prof. Dr. Bas van Alphen Topklinisch centrum voor ouderen met persoonlijkheidsstoornissen in Heerlen-Maastricht Patiëntenzorg,
Nadere informatieLieve Beheydt Psycholoog de Fase 2 Phd CAPRI PZ Duffel Lieve.Beheydt@uantwerpen.be. Kwetsbaarheidstrekken bij ernstige depressie (MD)
Lieve Beheydt Psycholoog de Fase 2 Phd CAPRI PZ Duffel Lieve.Beheydt@uantwerpen.be Kwetsbaarheidstrekken bij ernstige depressie (MD) Wederzijdse verwachtingen Clinici naar wetenschap Specifiek : behandeling
Nadere informatieCALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP
CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.
Nadere informatieOmgaan met Borderline
PAOG 26 maart 2013 Maastricht Borderline 50 jaar geleden: de cliënt: reddeloos de hulpverlener: radeloos de situatie: hopeloos Borderline nu: De best behandelbare persoonlijkheidsstoornis Persoonlijkheidsstoornissen
Nadere informatieHOGAN DEVELOPMENT SURVEY OVERZICHT
HOGAN DEVELOPMENT SURVEY OVERZICHT INTRODUCTIE De Hogan Development Survey () identificeert persoonlijkheidsgerelateerde prestatierisico s en zogenoemde derailers van interpersoonlijk gedrag. Deze derailers
Nadere informatie6 Psychische problemen
psychische problemen 6 Psychische problemen Gonneke Stevens In onderzoek naar de gezondheid en het welzijn van jongeren is het relevant aandacht te besteden aan psychische problematiek, waarbij vaak een
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatiePsychometrische Kwaliteiten van het Semi-gestructureerd Interview voor. Persoonlijkheidsfunctioneren (STiP-5): Een pilot studie.
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN Psychometrische Kwaliteiten van het Semi-gestructureerd Interview voor Persoonlijkheidsfunctioneren (STiP-5): Een pilot studie.
Nadere informatieBijlage 4a: Screeningsinstrumenten voor volwassenen met ADHD
Bijlage 4a: Screeningsinstrumenten voor volwassenen met ADHD Instrument ADHD-RS of (Nederlands): Zelfrapportage vragenlijst voor aandachtsproblemen en hyperactiviteit Attention Deficit Hyperactivity Disorder
Nadere informatieVoorgestelde verandering bij persoonlijkheidsstoornissen in de DSM 5 (2011)
Voorgestelde verandering bij persoonlijkheidsstoornissen in de DSM 5 (2011) Proposed changes in personality disorders for DSM 5. Personality and Personality Disorder Workgroup (P&PD WG). January 2011.
Nadere informatie