Persoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam
|
|
- Anja van der Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Persoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam
2 Enkele dilemma s in de diagnostiek Beperkingen van de categoriale indeling Wat zegt een DSM-classificatie? Hoe kunnen we meer te weten komen?
3 Expertise Onderzoek Klinisch interview Testdiagnostiek Informatie van derden Bij voorkeur meerdere onderzoekers Klinisch interview Observatie Klachtanamnese Behandelvoorgeschiedenis en medische gegevens (medicatie, ziekten) Dagbesteding en levensomstandigheden Sociaal functioneren (beschrijving te geven van belangrijke anderen en relaties) Opleiding en werk Biografie en ontwikkelingsgeschiedenis Trauma s in de voorgeschiedenis
4 Testonderzoek Zelfinvulvragenlijsten Klachten Coping Persoonlijkheid (screeners) symptoomvalidatie Projectief materiaal (semi-) gestructureerd interview Informatie van derden Hetero-anamnese vanuit directe omgeving Informatie vanuit de curatieve sector Informatie van werk of opleiding (functioneringsgesprekverslagen)
5 Filmpje Algemene beperkingen bij As II Vaak gescheiden of alleenstaand Vaker werkloos of frequente wisseling in banen Vaker (periodes) arbeidsongeschiktheid
6 Kwaliteit van het functioneren Sociaal functioneren is verminderd Interpersoonlijk functioneren is verminderd Werkprestaties zijn lager, minder plezier in werk en mindere carriere perspectieven Skodol, Gunderson e.a.american Journal of Psychiatry, N= 285 Schizotypisch, Borderline, Ontwijkend en Obsessief compulsief ps versus depressie. Schizotypisch en borderline 3 keer vaker lager opgeleid dan depressie, vaker werkloos en 2-3 keer zo vaak arbeidsongeschikt
7 Schizotypisch en borderline significant meer beperkingen in het functioneren op alle levensgebieden dan depressie en OC ps. Ontwijkend neemt een middenpositie in. Dit wordt ook door patienten zo ervaren. Ook als gecorrigeerd wordt voor as I en demografische factoren Conclusies Ernst van dysfunctioneren wordt vaak onderschat bij as II In onderzoek worden de beperkingen vaak toegeschreven aan as I stoornissen, terwijl deze vanuit de as II verklaart kunnen worden.
8 Persoonlijkheid en Werk BIG V of Vijffactorenmodel Extraversie versus introversie Vriendelijkheid versus antagonisme Conscientieusheid versus impulsiviteit Neuroticisme versus stabiliteit Openheid versus traditionaliteit Voorbeelden Voorendonk, persoonlijkheid en management, 2003 N E O A C Architecten - = Artsen - = + = - Boekhouders
9 As II N E O A C Narcistisch + - Paranoide + - Sadistisch + - Ontwijkend Depressief Pas. Agressief zelfondermijnend Schizotypisch Borderline Schizoide - Dwangmatig + Theatraal Antisociaal - - Afhankelijk Moscoso en Salgado, International journal of selection and assessment, 2004 (N=85) As II Taak Context Totaal werk Narcistisch - Paranoide Sadistisch Ontwijkend Depressief Pas. Agressief zelfondermijnend Schizotypisch Borderline Schizoide Dwangmatig Theatraal Antisociaal Afhankelijk -
10 Dysfunctioneren door: Affectregulatie: snelle wisselingen van affect heftige (inadequate) emoties woede en krenkbaarheid kwetsbaar voor het stemmingsklachten Impulscontrole: Middelenmisbruik Neiging tot ageren/acting out Automutilatie/suicidaliteit Woedeuitbarstingen Gedragsstoornissen (wegblijven, te laat komen)
11 Bewustzijn: Micropsychotische momenten bij stress Dissociatie (derealisatie/depersonalisatie) Leegte Sociaal contact: Gebrek empathie Krenkbaarheid Autoriteitsproblemen Angst voor afwijzing/kritiek Sterke behoefte bevestiging/aandacht Achterdocht conflicthantering
12 Problemen door de primitieve afweer: Zwart wit denken Projectie Externaliseren Regressieve afhankelijkheid etc (In)Adequate attitude: tegenoverdracht overbetrokken bemoeizuchtig gebrek aan afstand alles goed vindend overmatig prijzend overactief te meegaand concretistisch eindeloos geduldig koppig al te eerlijk betrokken behulpzaam empathisch accepterend bevestigend actief afwachtend soepel helder geduldig vasthoudend eerlijk onverschillig te afwachtend afstandelijk niets goed vindend niet prijzend passief star vaag gehaast te snel opgevend voorwendend
13 Cognitief: Problemen met plannen en organiseren Aandacht/concentratie Executief functioneren En: Gebrekkige probleemoplossende vaardigheden Moeite aangeven van grenzen/behoeften Uiten van emoties en hanteren van die van anderen Wisselend inzicht en lijdensdruk
14 Conclusies Weinig bekend over persoonlijkheidsstoornissen en werk Persoonlijkheidsstoornissen gaan gepaard met beperkingen op alle levensgebieden Op werk met name context prestaties, maar ook taak Expertise onderzoek is nodig om sterkte-zwakte analyse te kunnen maken en omstandigheden te definieren om prestaties te optimaliseren Samenwerking noodzakelijk
15 Persoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam
16 Enkele dilemma s in de diagnostiek Beperkingen van de categoriale indeling Wat zegt een DSM-classificatie? Hoe kunnen we meer te weten komen?
17 Expertise Onderzoek Klinisch interview Testdiagnostiek Informatie van derden Bij voorkeur meerdere onderzoekers Klinisch interview Observatie Klachtanamnese Behandelvoorgeschiedenis en medische gegevens (medicatie, ziekten) Dagbesteding en levensomstandigheden Sociaal functioneren (beschrijving te geven van belangrijke anderen en relaties) Opleiding en werk Biografie en ontwikkelingsgeschiedenis Trauma s in de voorgeschiedenis
18 Testonderzoek Zelfinvulvragenlijsten Klachten Coping Persoonlijkheid (screeners) symptoomvalidatie Projectief materiaal (semi-) gestructureerd interview Informatie van derden Hetero-anamnese vanuit directe omgeving Informatie vanuit de curatieve sector Informatie van werk of opleiding (functioneringsgesprekverslagen)
19 Filmpje Algemene beperkingen bij As II Vaak gescheiden of alleenstaand Vaker werkloos of frequente wisseling in banen Vaker (periodes) arbeidsongeschiktheid
20 Kwaliteit van het functioneren Sociaal functioneren is verminderd Interpersoonlijk functioneren is verminderd Werkprestaties zijn lager, minder plezier in werk en mindere carriere perspectieven Skodol, Gunderson e.a.american Journal of Psychiatry, N= 285 Schizotypisch, Borderline, Ontwijkend en Obsessief compulsief ps versus depressie. Schizotypisch en borderline 3 keer vaker lager opgeleid dan depressie, vaker werkloos en 2-3 keer zo vaak arbeidsongeschikt
21 Schizotypisch en borderline significant meer beperkingen in het functioneren op alle levensgebieden dan depressie en OC ps. Ontwijkend neemt een middenpositie in. Dit wordt ook door patienten zo ervaren. Ook als gecorrigeerd wordt voor as I en demografische factoren Conclusies Ernst van dysfunctioneren wordt vaak onderschat bij as II In onderzoek worden de beperkingen vaak toegeschreven aan as I stoornissen, terwijl deze vanuit de as II verklaart kunnen worden.
22 Persoonlijkheid en Werk BIG V of Vijffactorenmodel Extraversie versus introversie Vriendelijkheid versus antagonisme Conscientieusheid versus impulsiviteit Neuroticisme versus stabiliteit Openheid versus traditionaliteit Voorbeelden Voorendonk, persoonlijkheid en management, 2003 N E O A C Architecten - = Artsen - = + = - Boekhouders
23 As II N E O A C Narcistisch + - Paranoide + - Sadistisch + - Ontwijkend Depressief Pas. Agressief zelfondermijnend Schizotypisch Borderline Schizoide - Dwangmatig + Theatraal Antisociaal - - Afhankelijk Moscoso en Salgado, International journal of selection and assessment, 2004 (N=85) As II Taak Context Totaal werk Narcistisch - Paranoide Sadistisch Ontwijkend Depressief Pas. Agressief zelfondermijnend Schizotypisch Borderline Schizoide Dwangmatig Theatraal Antisociaal Afhankelijk -
24 Dysfunctioneren door: Affectregulatie: snelle wisselingen van affect heftige (inadequate) emoties woede en krenkbaarheid kwetsbaar voor het stemmingsklachten Impulscontrole: Middelenmisbruik Neiging tot ageren/acting out Automutilatie/suicidaliteit Woedeuitbarstingen Gedragsstoornissen (wegblijven, te laat komen)
25 Bewustzijn: Micropsychotische momenten bij stress Dissociatie (derealisatie/depersonalisatie) Leegte Sociaal contact: Gebrek empathie Krenkbaarheid Autoriteitsproblemen Angst voor afwijzing/kritiek Sterke behoefte bevestiging/aandacht Achterdocht conflicthantering
26 Problemen door de primitieve afweer: Zwart wit denken Projectie Externaliseren Regressieve afhankelijkheid etc (In)Adequate attitude: tegenoverdracht overbetrokken bemoeizuchtig gebrek aan afstand alles goed vindend overmatig prijzend overactief te meegaand concretistisch eindeloos geduldig koppig al te eerlijk betrokken behulpzaam empathisch accepterend bevestigend actief afwachtend soepel helder geduldig vasthoudend eerlijk onverschillig te afwachtend afstandelijk niets goed vindend niet prijzend passief star vaag gehaast te snel opgevend voorwendend
27 Cognitief: Problemen met plannen en organiseren Aandacht/concentratie Executief functioneren En: Gebrekkige probleemoplossende vaardigheden Moeite aangeven van grenzen/behoeften Uiten van emoties en hanteren van die van anderen Wisselend inzicht en lijdensdruk
28 Conclusies Weinig bekend over persoonlijkheidsstoornissen en werk Persoonlijkheidsstoornissen gaan gepaard met beperkingen op alle levensgebieden Op werk met name context prestaties, maar ook taak Expertise onderzoek is nodig om sterkte-zwakte analyse te kunnen maken en omstandigheden te definieren om prestaties te optimaliseren Samenwerking noodzakelijk Wibautstraat DN Amsterdam t f e info@k-pa.nl
Persoonlijkheidsstoornissen in DSM-5. M.A. Louter
Persoonlijkheidsstoornissen in DSM-5 M.A. Louter 6-9-2016 2 Casusbespreking Ivo Croon, 32 jaar Doorverwezen voor psychisch onderzoek door werkgever Leek bij sollicitatie gekwalificeerd (2 diploma s) Echter:
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen en Angst. Ellen Willemsen
Persoonlijkheidsstoornissen en Angst Ellen Willemsen Overzicht Relevantie Persoonlijkheidsstoornissen Comorbiditeit in getallen PG cijfers comorbiditeit Relatie tussen angststoornissen en PS Aanbevelingen
Nadere informatieDiagnostische bronnen
Diagnostische bronnen Testinformatie MMPI-2 Observatie Testattitude Validiteit Inhoudschalen Empirische schalen HL-schalen, suppl. Schalen Kritieke items Klinische informatie Anamnese Biografie Somatiek
Nadere informatieHantering van psychische problemen bij diabetes mellitus
Hantering van psychische problemen bij diabetes mellitus Wim Wierenga, klinisch psycholoog Hilda van der Heyde,, DVK/docent Kennistoets 1. Iemands persoonlijkheid is per definitie onveranderbaar. 2. Emotionele
Nadere informatieBorderline, waar ligt de grens?
Borderline, waar ligt de grens? Themadag georganiseerd door Friese werkgroep Labyrinth-In Perspectief 23 november 2002 Programma 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 11.45 12.15 13.00 14.00 15.00 Ontvangst met
Nadere informatieWorkshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5
Workshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5 Voorjaarscongres VGCt April 2014 door Adriaan Sprey www.opleidingsprak=jk- asprey.nl Carla en Frank van PuCen 1 2
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen PAUL VAN DER HEIJDEN MIRIAM VAN VESSEM Inhoud 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? 2. Hoe vaak komt het voor? 3. Hoe stellen we een persoonlijkheidsstoornis vast? 4. Wat
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog
DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog AZ Sint-Jan Brugge AV 28-11-2014 Is er nieuws? Nee DSM-5 = DSM-IV: definitie A. duurzaam patroon van innerlijke
Nadere informatieMMPI-2 Code type 1-2/2-1
Code type 1-2/2-1 somatische klachten, drankproblemen, communiceert ziekte, zorgen over gezondheid, angst, onrust, gedeprimeerd, ongelukkig introvert, verlegen, twijfelzucht, wantrouwend, hypochonder,
Nadere informatieReeks 11. Psychiatrie op volwassen leeftijd
Reeks 11 Psychiatrie op volwassen leeftijd Psychiatrische aandoeningen Wanneer ben je ziek en wat is normaal? Hoe wordt een diagnose gesteld? Symptomen van de meest voorkomende ziektebeelden Angst Depressie
Nadere informatieDiagnosen in de psychiatrie
Diagnosen in de psychiatrie Persoonlijkheidsstoornissen 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? (3) 2. Indelingen (3) 3. DSM IV (28) A) Zonderling Prof dr Bert van Hemert Psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd
Nadere informatieMOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED. Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012
MOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012 Moeilijke mensen, ze zijn overal. In je huis, in je buurt, op je
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten Prof. Dr. Bas van Alphen Inhoud Temporele stabiliteit Leeftijdsneutraliteit DSM-5 Behandelperspectief Klinische implicaties Casuïstiek Uitgangspunten!
Nadere informatieDe rol van sekse, hechting en autonomie in as-i en persoonlijkheidspathologie.
De rol van sekse, hechting en autonomie in asi en persoonlijkheidspathologie. Drs. N. Bachrach GZ psycholoog io Klinisch psycholoog VVGI Externpromovendus UvT Promotor Prof. Dr. M. Bekker Copromotor: Dr.
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Bert van Hemert Patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen dat binnen de cultuur afwijkt van de verwachtingen dat zich uit in cognities, affecten,
Nadere informatieDe PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart
DSM-5 whitepaper De PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart Prof. dr. Gina Rossi, Vakgroep Klinische en LEvensloopPsychologie (KLEP) aan de Vrije Universiteit Brussel De Personality
Nadere informatieMotivatiedissonantie in de hulpverlening. Luc Van de Ven Klinisch Ouderenpsycholoog UPC KU Leuven
Motivatiedissonantie in de hulpverlening Luc Van de Ven Klinisch Ouderenpsycholoog UPC KU Leuven Wat is motivatiedissonantie? Interactie vanuit verschillende motivatie De logica van de hulpverlener en
Nadere informatieWorkshop. Het nieuwe dimensionele model van DSM-5 bij persoonlijkheidsstoornissen: de toepassing in de prak=jk. Disclosure belangen spreker
Workshop Het nieuwe dimensionele model van DSM-5 bij persoonlijkheidsstoornissen: de toepassing in de prak=jk Lunteren, 1 december2017 Adriaan Sprey, klinisch psycholoog Prak%jk v Opleiding, Therapie en
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5?
RINO Opleidersmiddag workshop Workshop 15-11-2012 Persoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5? Han Berghuis, klinisch psycholoog Rembrandthof, Hilversum Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor Psychotherapie,
Nadere informatieIndicatiestelling voor behandeling vanuit het PO : een heilige graal? Bert van Rossum, klinisch psycholoog
Indicatiestelling voor behandeling vanuit het PO : een heilige graal? Bert van Rossum, klinisch psycholoog Congres: Laten professionals hun werk goed doen! Ede,12 10 2015 Ervaren clinici om de heilige
Nadere informatieE book Persoonlijkheidsstoornissen
E book Persoonlijkheidsstoornissen Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl Persoonlijkheidsstoornissen Definitie Wat is een persoonlijkheidsstoornis nu eigenlijk? In officiële termen
Nadere informatieColofon. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
Nadere informatieSymposium. DSM- 5 en de therapeu0sche rela0e bij persoonlijkheidsstoornissen. Prak6jkboek Persoonlijkheidsstoornissen, herziene druk
Symposium DSM- 5 en de therapeu0sche rela0e bij persoonlijkheidsstoornissen Bennekom, 2 oktober 2015 Jan Bernard Maarten Lange Mar6jn Stöfsel Adriaan Sprey Prak6jkboek Persoonlijkheidsstoornissen, herziene
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in
Nadere informatieDefinitie Persoonlijkheidstrekken. Definitie Persoonlijkheid Millon Persoonlijkheidspathologie bij ouderen
Persoonlijkheidspathologie bij ouderen Ton Dhondt, ouderenpsychiater Van Foreest Centrum voor Ouderenpsychiatrie LOAG 19 maart 2014 Definitie Persoonlijkheid Millon Complex patroon van diep ingewortelde
Nadere informatieScelta is onderdeel van
DSM 5 PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN Lucas Goessens, psychiater Annika Cornelissen, klinisch psycholoog SECTIE II (categoraal perspectief) Cluster A Paranoïde PS Schizoïde PS Schizotypische PS Cluster B Antisociale
Nadere informatieAGRESSIE. Basis emoties. Basis emoties. Agressie - sociologisch. Agressie - biologisch. Agressie en psychiatrie 16-3-2014
Basis emoties AGRESSIE en psychiatrische stoornissen Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman Basis emoties Psychofysiologische reactie op een prikkel Stereotype patroon van motoriek,
Nadere informatieEetstoornissen. Symptomen
Eetstoornissen Eetstoornissen zijn stoornissen die te maken hebben met eetgedrag maar ook met het denken over eten en lichaamsgewicht. Mensen met een eetstoornis zijn voortdurend bezig met (niet) eten
Nadere informatieVroegsignalering en interventie bij Cluster C. Kennismiddag Cluster C 25 januari 2018
Vroegsignalering en interventie bij Cluster C Kennismiddag Cluster C 25 januari 2018 Cluster C bij Jeugd Geen interventiestudies Geen specifieke studies naar Cluster C bij Jeugd Geen hits bij literatuursearch
Nadere informatiePersoonlijkheids- stoornissen
Persoonlijkheids- stoornissen Classificatie, epidemiologie en psychotherapie Dr. Helene Andrea Wetenschappelijk onderzoeker Viersprong Institute for Studies on Personality Disorders (VISPD), Halsteren
Nadere informatieOorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving. HOVO 3 Klaas van Tuinen
Oorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving HOVO 3 Klaas van Tuinen Wat is normaal? Coherent zelf Identiteit Effectieve relaties Macht en afhankelijkheid Erbij horen Tijdelijkheid,
Nadere informatieOrganogram Werkgebied
Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken, gamen, eten of andere verslavingen in
Nadere informatieZelfverwonding bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis
Zelfverwonding bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis Prof. dr. Laurence Claes KU Leuven Faculteit PPW UA Faculteit Geneeskunde Laurence.claes@psy.kuleuven.be Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieWELKOM! Borderline... wie heeft de macht. Themadag georganiseerd door Friese werkgroep\labyrinth-in Perspectief 29 november 2003
WELKOM! Borderline... wie heeft de macht Themadag georganiseerd door Friese werkgroep\labyrinth-in Perspectief 29 november 2003 Borderline. wie heeft de macht Martin Steendam clusterhoofd behandeling Heerenveen
Nadere informatieDe Selfreportmethode in de Psychiatrie
De Selfreportmethode in de Psychiatrie Dhr..J.M.Klaver Spatie Apeldoorn Overzicht colleges 1 Algemeen - methodes - definities - Scl-90, UCL, VM 2 Stressmanagement - Kernberg - Indicatie behandeling/beleid
Nadere informatieBurn-out en Cluster C
Burn-out en Cluster C Susanne Dalmeijer susanne.dalmeijer@vitaalpunt.nl Klinisch Psycholoog Medisch Directeur 25-01-2018 Kennismiddag Cluster C 1 Inleiding Inleiding Stellingen & discussie 2 Kenmerken
Nadere informatieIn gesprek met werknemers met psychische klachten. Machteld List, Sitagre
In gesprek met werknemers met psychische klachten Machteld List, Sitagre 1 Even stil staan bij communicatie Het is soms lastig om een goed gesprek te voeren met een medewerker die last heeft van psychische
Nadere informatiePsychisch of Psychiatrie? 12-06-2012
Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij Ouderen LOAG 20 maart 2013
Persoonlijkheidsstoornissen bij Ouderen LOAG 20 maart 2013 Het komt overal voor Agenda at is de persoonlijkheid anneer spreken we over een stoornis at betekent dit voor ons als arts? Persoonlijkheidstrekken
Nadere informatieWELKOM! Borderline, het zit tussen de oren! Labyrinth/In Perspectief 9 april 2005
WELKOM! Borderline, het zit tussen de oren! Labyrinth/In Perspectief 9 april 2005 Programma wat u wilt psychische problematiek borderline problematiek doen denken voelen Psychische stoornissen Stoornissen
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Prof. Dr. Bas van Alphen b.van.alphen@mondriaan.eu Epidemiologie Beloop Five Factor Model (FFM): Neuroticisme, Extraversie, Openheid nemen af op latere leeftijd,
Nadere informatieOmgaan met Borderline
PAOG 26 maart 2013 Maastricht Borderline 50 jaar geleden: de cliënt: reddeloos de hulpverlener: radeloos de situatie: hopeloos Borderline nu: De best behandelbare persoonlijkheidsstoornis Persoonlijkheidsstoornissen
Nadere informatieDe PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart
DSM-5 whitepaper De PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart Prof. dr. Gina Rossi, Vakgroep Klinische en LEvensloopPsychologie (KLEP) aan de Vrije Universiteit Brussel De Personality
Nadere informatieLastige Gevallen OMGAAN MET PSYCHISCHE STOORNISSEN IN HET JEUGDWERK
Lastige Gevallen OMGAAN MET PSYCHISCHE STOORNISSEN IN HET JEUGDWERK Programma Theorie over psychische stoornissen Effect op het geloofsleven Omgaan met tieners met psychische stoornissen Tijd voor aktie
Nadere informatieHet geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS
Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Dag van de Inhoud Den Haag 28 september 2017 Ante Lemkes, GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist Inleiding Introductie van mezelf, jullie
Nadere informatieDement of gewoon bijzonder gedrag?
Dement of gewoon bijzonder gedrag? 80 jarige mevrouw vrijwillig opgenomen op opnameafdeling Gerontopsychiatrie vanwege: Slechte zelfzorg Tot niets komen Vermagering Opsluiten in huis Paranoïde wanen: buren
Nadere informatieChronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten. Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie
Chronisch, herhaald suicidaal gedrag bij borderline-patienten Bert van Luyn Brugge, Plenaire middagsessie 1445-1615 Verschillende vormen van (chronisch) suïcidaal gedrag Suicidale Phenotypen 1. reactief,
Nadere informatieReferenties. As I vs. As II DSM-IV-TR. Persoonlijkheidsstoornissen 3 Clusters. Algemene kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis
Referenties Sprey, A. (2002). Praktijkboek persoonlijkheidsstoornissen. Diagnostiek, cognitieve gedragstherapie en therapeutische relatie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. Persoonlijkheidsstoornissen:
Nadere informatieGeneral Personality Disorder. A study into the Core Components of Personality Pathology J.G. Berghuis
General Personality Disorder. A study into the Core Components of Personality Pathology J.G. Berghuis SAMENVATTING General Personality Disorder H. Berghuis Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift.
Nadere informatieAGRESSIE. Basis emoties. Basis emoties. Basis emoties 28-3-2012. Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman
Basis emoties AGRESSIE en psychiatrische sen Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman Basis emoties Basis emoties Psychofysiologische reactie op een prikkel Stereotype patroon van motoriek,
Nadere informatieTemperamentsprofielen bij verslaving
17 februari 2017 Temperamentsprofielen bij verslaving Dr Els Santens Psychiater Team Verslavingszorg Inhoud Kader doctoraatsonderzoek Verslaving Gray s Reinforcement Sensitivity Theory (RST) Temperamentsprofielen
Nadere informatiePersoonlijkheidstoornissen 6 okt. 2008
Persoonlijkheidstoornissen 6 okt. 2008 Erwin van Meekeren Psychiater Scelta,, expertisecentrum voor persoonlijkheidsproblematiek Ongewild lastig Werknemers met een persoonlijkheid(sstoornis sstoornis)
Nadere informatieNederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en
Nederlandse samenvatting 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? Van de trauma- en stressorgerelateerde (kortweg trauma-gerelateerde) stoornissen
Nadere informatieSIS-NL SYMPTOOM INVENTARISATIE SCHEMA
SIS-NL SYMPTOOM INVENTARISATIE SCHEMA Het Symptoom Inventarisatie Schema (SIS-NL) is een instrument ontwikkeld om symptomen uitvoerig te beschrijven. De SIS-NL kan worden gebruikt als gestructureerd interview
Nadere informatieBorderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant
Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Inleiding - Stellingen. - Ontstaan psychiatrische aandoeningen. - Wat zien naastbetrokkenen. - Invloed van borderline op
Nadere informatieWorkshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5
Workshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5 Najaarscongres VGCt Veldhoven 2015 door Adriaan Sprey www.adriaansprey.nl PrakAjkboek Persoonlijkheidsstoornissen,
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS PATIËNTENINFORMATIE ALGEMEEN Wat is een persoonlijkheidsstoornis? Ieder mens heeft een persoonlijkheid. Een persoonlijkheid is de optelsom van hoe u als persoon bent, hoe u zich
Nadere informatieDIABETES EN DEPRESSIE. Marike Lub Klinisch Psycholoog- Psychotherapeut Medisch Centrum Haaglanden
DIABETES EN DEPRESSIE Marike Lub Klinisch Psycholoog- Psychotherapeut Medisch Centrum Haaglanden IEDERS WENS DE IDEALE PATIENT, DE IDEALE DOKTER COMPLEXE PROBLEMEN COMPLEXE AANPAK DETERMINANTEN VAN (ON)GEZONDHEID
Nadere informatieRisicotaxatie Suïcidaliteit. Suïcide en suïcidepogingen. Aantallen. 345 suïcidepogingen. Middel. Dr. Bert van Hemert, psychiater
Risicotaxatie Suïcidaliteit Dr. Bert van Hemert, psychiater Zorgservice Bureau 24 uurszorg Opleiding Sociale Psychiatrie 1/30 2/30 Aantallen Suïcide en suïcidepogingen Suïcidegedachten Suïcidepoging bevolking
Nadere informatieOuderen en AutismeSpectrumStoornissen. Rosalien Wilting, klinisch psycholoog - psychotherapeut
Ouderen en AutismeSpectrumStoornissen Rosalien Wilting, klinisch psycholoog - psychotherapeut 1 Autisme? AutismeSpectrumStoornis (ASS) Een andere manier van informatie verwerken We spreken niet meer van
Nadere informatieOver mensen met psychische of psychiatrische problematiek. Bijeenkomst voor kerken, raden en verenigingen in de gemeente Aalburg 19 november 2009
Over mensen met psychische of psychiatrische problematiek Bijeenkomst voor kerken, raden en verenigingen in de gemeente Aalburg 19 november 2009 Programma 19.30 uur Opening 19.35 uur Inleiding door Gertie
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Cognitieve gedragstherapie:
Nadere informatieAgressie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis
Agressie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis Dr. Ad Kaasenbrood Directeur Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen Psychiater FACTteam, Pro Persona De veelkleurigheid van agressie, 17 mei 2017,
Nadere informatieouderenpsychiatrie Het mooie van oud worden, is dat het zo lang duurt Lotte van Elburg en Hester Geerlinks
ouderenpsychiatrie Het mooie van oud worden, is dat het zo lang duurt Lotte van Elburg en Hester Geerlinks INTER-PSY GGz Assen Delfzijl Drachten Groningen Hoogezand Meppel Muntendam Oosterwolde Oude Pekela
Nadere informatieDe schalen van de DAPP en persoonlijkheidsstoornissen van de DSM
De schalen van de DAPP en persoonlijkheidsstoornissen van de DSM In de twee meest gebruikte classificatiesystemen voor psychische stoornissen, de DSM en ICD, worden de criteria voor een diagnose per stoornis
Nadere informatieOnderwerp Kenmerk Datum Resultaten e-diagnostiek 104575 18-01-2014
VERTROUWELIJK Onderwerp Kenmerk Datum Resultaten e-diagnostiek 104575 18-01-2014 Cliënt Naam: Dhr. R. Richard Geboortedatum: 01-01-1986 BSN: 111222333 Voorlopige DSM IV classificatie As 1 Hypochondrie
Nadere informatieWorkshop waarzeggen 16-9-2011 2de studiedag VKP-VMPD. Theo Ingenhoven, psychiater Jeroen Bakker, klinisch psycholoog
Workshop waarzeggen 16-9-2011 2de studiedag VKP-VMPD Hoezo toekomst? Back to the future! over de zin en onzin van DSM-5 persoonlijkheidsdiagnostiek bij de indicatiestelling voor (dag)klinische psychotherapie
Nadere informatieSCEM Gericare Behandeling van SOLK en persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen 26 maart 2019
Persoonlijkheidsstoornis bij ouderen: Nieuwe ontwikkelingen Dr. A.C. (Arjan) Videler Psychotherapeut/GZ-psycholoog/Senior Onderzoeker Hoofd behandelzaken Expertisecentrum PersonaCura en Topklinisch Centrum
Nadere informatieLeven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog
Leven met een amputatie Chris Leegwater Vinke Psycholoog Amputatie 2 Amputatie is voor de geamputeerde meestal een ernstig trauma, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Naast het verlies van de
Nadere informatieOmgaan met onaangepast gedrag in het Sociaal Raadsliedenwerk en Schuldhulpverlening. Sjaak Boon www.bureauboon.nl
Omgaan met onaangepast gedrag in het Sociaal Raadsliedenwerk en Schuldhulpverlening Sjaak Boon www.bureauboon.nl Sombere stemming Verminderde interesse in activiteiten Duidelijke gewichtsvermindering Slecht
Nadere informatiePraktische vaardigheden in het objectiveren van psychische klachten. Sascha Russo, psychiater 1 juni 2018
Praktische vaardigheden in het objectiveren van psychische klachten Sascha Russo, psychiater 1 juni 2018 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieOver hard werken, verbinden, humor & houden van!!!
Over hard werken, verbinden, humor & houden van!!! Lonneke Mechelse, GZ psycholoog BIG, Registerpsycholoog NIP Arbeid & Organisatie bij Peptalk Delft, (generalistische basis GGZ) & Mentaal Beter Gouda
Nadere informatiePsychische versus cognitieve stoornissen
Psychische versus cognitieve stoornissen De rol van de neuropsycholoog in dementiediagnostiek Drs. M.C. Verhaaf GZ-psycholoog Klinische neuropsychologie Het bestuderen van veranderingen in cognitie en
Nadere informatieEPA en Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Studiedag Specialisme Persoonlijkheidsstoornissen
EPA en Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Studiedag Specialisme Persoonlijkheidsstoornissen Jan Scheer, SPV, FACT Wormerveer en Specialismegroep EPA Horusta Freije,
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten Prof. Dr. Bas van Alphen Topklinisch centrum voor ouderen met persoonlijkheidsstoornissen in Heerlen-Maastricht Patiëntenzorg,
Nadere informatieDe Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek
De Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek Inhoud Persoonlijkheidsstoornissen volgens DSM-5, Sectie III Achtergrond en uitgangspunten
Nadere informatieHET LAGERE SCHOOLKIND DEEL 2: SCREENING VAN GEDRAGS- EN EMOTIONELE PROBLEMEN
HET LAGERE SCHOOLKIND DEEL 2: SCREENING VAN GEDRAGS- EN EMOTIONELE PROBLEMEN Opleiding Jeugdgezondheiszorg Eline Van Hoecke Medische Psychologie Kinderen en Jongeren UZ Gent 30 maart 2012 1 OVERZICHT 1.
Nadere informatieZE KOMEN WEL, MAAR VERANDEREN NIET
ZE KOMEN WEL, MAAR VERANDEREN NIET SCHEMATHERAPIE (ST) EN DIALECTISCH GEDRAGSTHERAPIE (DGT) IN ACTIE BIJ PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN MET STERKE AFFECT FOBIE SECTIE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN VGCT NAJAARSCONGRES,
Nadere informatieDe Selfreportmethode in de psychiatrie MMPI-2
De Selfreportmethode in de psychiatrie MMPI-2 N.J.M.Klaver Spatie Apeldoorn MMPI; het begin 1943; Hathaway en Mckinley Doel; discrimineren tussen psychiatrische diagnoses Klinische schalen op empirische
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornis Cluster C
Persoonlijkheidsstoornis Cluster C Deze folder geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Wat is een cluster C Persoonlijkheidsstoornis? Er bestaan verschillende
Nadere informatieASS en co-morbiditeit
ASS en co-morbiditeit Onderzoek en praktijk 11 december 2008 E.H. Horwitz UCP Groningen Opbouw presentatie Wat is co-morbiditeit ASS en co-morbiditeit Casuïstiek: - ASS en/of persoonlijkheids-stoornissen
Nadere informatieInvitational Conference Persoonlijkheidsstoornissen en Werk 9 mei 2019 Trimbos-instituut, Utrecht
Invitational Conference Persoonlijkheidsstoornissen en Werk 9 mei 2019 Trimbos-instituut, Utrecht Programma 12.30-13.00 Inloop 13.00-13.45 Ervaringsverhaal met uitdagende stellingen voor de deelnemers
Nadere informatieDepressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen
Nadere informatieDGT voor adolescenten
DGT voor adolescenten VGCT 2012 Met dank aan Nicole Muller Rosanne de Bruin Agaath Koudstaal Nicole Muller Kennismaking VGCT 2012 ESSPD 2012 In press; november 2012 VGCT 2012 Aangepast aan de ontwikkelingstaken
Nadere informatieBorderlinepersoonlijkheidsstoornis en behandeling (MBT)
Borderlinepersoonlijkheidsstoornis en behandeling (MBT) Wat is een borderlinepersoonlijkheidsstoornis Kenmerken: krampachtig proberen te voorkomen om feitelijk of vermeend in de steek gelaten te worden.
Nadere informatieAntisociaal gedrag en problematisch middelengebruik. KFZ call
Antisociaal gedrag en problematisch middelengebruik KFZ call 2015-9 Projectgroep Auteurs: Fleur Kraanen, Joan van Horn*, Jan van Amsterdam, Roos Dekker, Juliette Hutten en Lieke Nentjes. Klinische Psychologie,
Nadere informatieP. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ
P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Dilemma s bij risicotaxatie Risicotaxatie is een nieuw en modieus thema in de GGZ Veilige zorg is een illusie Hoe veiliger de zorg, hoe minder vrijheid voor
Nadere informatieMDR diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag. Klaas Jansen, SPV MetGGZ (voorheen RiaggZuid) FACT-team, Kernteam crisisdienst
MDR diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag Klaas Jansen, SPV MetGGZ (voorheen RiaggZuid) FACT-team, Kernteam crisisdienst Inhoud Cijfers Visie op suïcidaal gedrag Diagnostiek en behandeling van
Nadere informatieRISICOTAXATIE EN DIAGNOSTIEK
RISICOTAXATIE EN DIAGNOSTIEK Dr. A. Bartels klinisch psycholoog-psychotherapeut, gedragstherapeut en senior stafmedewerker bij het Dr. Leo Kannerhuis Forensische ASS-diagnostiek Dr. Arnold A.J. Bartels
Nadere informatieSuicidale motivatie vanuit psychologisch perspectief Gent, 2 december 2016
Suicidale motivatie vanuit psychologisch perspectief Gent, 2 december 2016 BERT VAN LUYN KLINISCH PSYCHOLOOG- SYSTEEMTHERAPEUT een consult met Barbara Barbara, moeder, 2 dochters en zoon Gescheiden, alleenstaand,
Nadere informatie07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Nadere informatieDr. C.C. Kan Symposium Persoonlijkheid of Stoornis? 5 juni 2009
Aandachts- en ontwikkelingsstoornissen Dr. C.C. Kan Symposium Persoonlijkheid of Stoornis? 5 juni 2009 Casus 35 jarige man 1 e beoordeling: een kwetsbare en onzekere man zonder ernstige depressieve kenmerken.
Nadere informatieW o r k s h o p - N i e u w e l a n d e l i j k e r i c h t l i j n e n s u ï c i d e p r e v e n t i e M a r t i n S t e e n d a m
W o r k s h o p - N i e u w e l a n d e l i j k e r i c h t l i j n e n s u ï c i d e p r e v e n t i e M a r t i n S t e e n d a m D e n i e u w e m u l t i d i s c i p l i n a i r e b e h a n d e l r
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen N.B.: Deze worden op As II gecodeerd. 301.0 Paranoïde persoonlijkheidsstoornis 301.20 Schizoïde persoonlijkheidsstoornis 301.22 Schizotypische persoonlijkheidsstoornis 301.7
Nadere informatieDescriptieve en structurele psychodiagnostiek
Descriptieve en structurele psychodiagnostiek Prof. Dr. Jan Derksen, UHD psychodiagnostiek Universiteit van Nijmegen, Professor psychotherapie Vrije Universiteit Brussel Descriptieve en structurele diagnostiek
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieAutisme in de levensfase van 16-25 jaar. Marijke Gottmer GZ-Psycholoog Altrecht 11 december 2012
Autisme in de levensfase van 16-25 jaar Marijke Gottmer GZ-Psycholoog Altrecht 11 december 2012 Programma Voorstellen Inleiding Problemen Intake/Diagnose Analyse Behandeling 16-25 jaar moeilijke leeftijd
Nadere informatieVroegsignalering borderline problematiek. Utrecht, 24 november 2016
Vroegsignalering borderline problematiek Utrecht, 24 november 2016 Wat is een Borderline PS? Diepgaand patroon van instabiliteit (DSM-5) Relaties Zelfbeeld Emoties Gedrag (impulsiviteit Dit patroon komt
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatie