Persoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5?
|
|
- Koenraad Lemmens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 RINO Opleidersmiddag workshop Workshop Persoonlijkheidsstoornissen in de DSM-5? Han Berghuis, klinisch psycholoog Rembrandthof, Hilversum Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor Psychotherapie, Lunteren
2 DSM-IV Persoonlijkheidsstoornissen 2010 wat gaat er uit? As-II stoornis Cluster A stoornis Cluster B stoornis Cluster C stoornis Schizoide, paranoide, theatrale, narcistische en afhankelijke PS Passief-agressieve, zelfkwellende, depressieve PS Persoonlijkheidsstoornis NAO 2
3 DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen 2010 Wat komt er in? Hybride model 1. Vijf niveaus van persoonlijkheidsfunctioneren 2. Vijf persoonlijkheidsstoornis prototypen 3. Zes dimensionele domeinen van persoonlijkheidstrekken (met ieder 4 tot 10 trait facetten) 4. Algemene definitie van persoonlijkheidsstoornis (ja/nee: op As-I) 3
4 DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Juni 2011 STAP 1: Vijf niveaus van persoonlijkheidsfunctioneren Zelf: Identiteit: Uniek beleefd zelf Duidelijke grenzen tussen zelf en ander Stabiliteit zelfbeeld Passende zelfwaardering Emotieregulatie Zelfsturing: Korte en lange termijndoelen Interne standaarden en normen Zelfreflectie Derde voorstel Juni 2011 Inter-persoonlijk: Empathie: Begrijpen en waarderen van andermans ervaringen en motieven Begrijpen van de impact van het eigen gedrag op anderen Intimiteit: Diepe aanhoudende positieve verbondenheid met anderen Wens en vermogen tot nabijheid Wederkerigheid in interpersoonlijk gedrag 4
5 DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Juni 2011 STAP 1: Vijf niveaus van persoonlijkheidsfunctioneren 0 = Geen beperkingen/tekortkomingen Zelf: Identiteit: - Aanhoudend bewustzijn van uniek zelf; handhaven rol-adequate grenzen - Consistent en zelf gereguleerd positief zelfbeeld, gepaste zelf-waardering - In staat breed palet aan emoties te ervaren, te toleren en te reguleren Zelfsturing: - Redelijke doelen stellen; realistische inschatting eigen capaciteiten - Stellen van redelijke eisen, verwezelijking in uiteenlopende situaties - Reflecteren op innerlijke ervaringen en betekenisverlening Inter-persoonlijk: Empathie: - Passend begrip van andermans ervaringen en motieven in uiteenlopende situaties - Begrijpt en waardeerd andersmans gezichtspunt, zelfs indien dat verschilt - Bewust van effect van eigen gedrag op anderen Intimiteit: - Onderhoudt meerdere bevredigende en langdurige relaties in het persoonlijke en publieke leven - Verlangt naar, en investeert in zorgzame en wederkerige relaties - Streeft in samenwerking naar wederzijds voordeel en reageert flexibel op uiteenlopende ideeën, emoties en gedragingen van anderen 5
6 Structural Interview Kernberg (Realiteits toetsing; afweer; identiteits diffusie) Persoonlijkheidsorganisatie Neurotische PO Borderline PO: - High level - Low level Psychotische PO 6
7 Personality organizations (Kernberg) gestoorde realiteits toetsing Primitieve afweer Identiteits diffusie NPO BPO PPO Low level: beperkte impulscontrole en realiteitstoetsing High level: enige wederkerigheid in (object)relaties 7
8 Structurele Interview Voordelen Snelle globale inschatting ik-sterkte (1 uur) Voorkómt verkeerde indicatiestelling Veel bijkomende anamnestische informatie Geen speciale setting nodig Nadelen Slechts globale classificatie Confronterend en ontregelend Training en ervaring vereist 8
9 Ontwikkelingsprofiel een psychodynamische diagnose van de persoonlijkheid Prof. Dr. Robert E. Abraham Ontwikkelingspsychologisch referentiekader Semigestructureerd interview Focus op toen en daar (laatste 10 jaar) Scorings protocol Hiërarchisch overzicht ( kruisjesschema ) Sterktezwakte analyse voor indicatiestelling Ontwikkelingsniveauspecifieke therapeutische interventies Research naar betrouwbaarheid en validiteit Overige klinische toepassingen 9
10 Ontwikkelingsprofiel een psychodynamische diagnose van de persoonlijkheid Prof. Dr. Robert E. Abraham Voordelen: Zeer gedetailleerd beeld Zowel adaptieve als disadaptieve patronen Toegankelijk jargon Aanknopingspunten voor behandeling Nadelen: Erg arbeidsintensief Training en supervisie noodzakelijk Intervisie blijft nodig Toestandsbeeld gevoelig? Zegt niets over oorzaken 10
11 Theoretisch referentiekader Ontwikkelingspsychologie Fasegewijze ontwikkeling Adaptief en disadaptief functioneren Hiërarchisch systeem Ontwikkelingslijnen: parallelle domeinen Ontwikkelingsniveaus: thematiek 11
12 Ontwikkelingsprofiel (Abraham) Ontwikkelingslijnen (vertikaal) Sociaal gedrag Relaties Zelfbeeld Normen Behoeften Cognities Probleemoplossend gedrag (denken & voelen) Probleemoplossend gedrag (handelen) Diverse thema s 12
13 Ontwikkelingsprofiel (Abraham) Ontwikkelings niveaus (horizontaal) Rijpheid Generativiteit Verbondenheid Individuatie Rivaliteit Verzet Symbiose Egocentriciteit Fragmentatie Structuurloosheid Adaptieve functioneren Disadaptieve functioneren 13
14 Ontwikkelingsprofiel (Abraham) Ontwikkelingslijnen (horizontaal) Rijpheid Generativiteit Verbondenheid Individuatie Rivaliteit Verzet Symbiose Egocentriciteit Fragmentatie Structuurloosheid Adaptieve functioneren Neurotisch Primitief 14
15 DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Juni 2011 STAP 2: Zes persoonlijkheidsstoornissen "typen"?? Antisociale Vermijdende Borderline Dwangmatige Schizotypische Narcistische Elk type is omschreven in kern-componenten (zelf en inter-persoonlijk functioneren) en met bijbehorende persoonlijkheidstrekken. Trek-specifieke persoonlijkheidsstoornis Persoonlijkheidsstoornis omschreven op basis van persoonlijkheidstrekken 15
16 Obsessief-compulsieve type Juni 2011 Voorstel DSM-5 juni 2011: moet voldoen aan alle criteria A. Significante tekortkomingen in het persoonlijkheidsfunctioneren 1. Zelf: Identiteit: gecentreerd rond werk en productiviteit; ingeperkt ervaren en expressie van emoties Zelfsturing: te rigide, inflexibele hoge standaarden consciëntieus en moralistisch èn 2. Interpersoonlijk functioneren: Empathie: beperkt Intimiteit: secundair aan werk en productiviteit; relaties gekleurd door rigiditeit en koppigheid B. Pathologische persoonlijkheidstrekken 1. Geen ongeremdheid: rigide perfectionisme 2. Negatieve emotionaliteit: perseveratie C. Stabiel door de tijd; consistent in situaties D. Niet passend bij ontwikkelingsfase of sociaal-culturele omgeving E. Niet tgv middelenmisbruik of medische conditie
17 DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Juni 2011 STAP 3: Vijf domeinen: 25 persoonlijkheidstrekken Negatieve emotionaliteit: frequente en intense belevingen van emoties Emotionele labiliteit, angstig, gevoeligheid voor verlating, perseveratie, onderdanigheid, vijandigheid, depressiviteit, achterdocht, (afwezigheid van ingeperkt affect) Afstandelijkheid: teruggetrokken van mensen en sociale situaties Beperkt gevoelsleven, depressiviteit, achterdocht, teruggetrokkenheid, anhedonie, vermijding van intimiteit Antagonisme: gedrag in conflict met anderen Hardvochtigheid, manipulerend gedrag, grandioosheid, aandacht zoekend, vijandigheid, onbetrouwbaarheid Ongeremdheid: impulsief zonder reflectie (afwezigheid van dwangmatigheid) Impulsiviteit, verhoogde afleidbaarheid, roekeloosheid, onverantwoordelijkheid, (afwezigheid van rigide perfectionisme). Psychoticisme: ongebruikelijke en bizarre ervaringen Ongewone overtuigingen en ervaringen, excentriciteit, cognitieve en perceptuele ontregelingen Per trait dimensionele score 0, 1, 2 of 3 17
18 Schizoide persoonlijkheidsstoornis in DSM-5 voorstel 2011 wordt Trek-specifieke persoonlijkheidsstoornis Negatieve emotionaliteit: Emotionele labiliteit, angstig, gevoeligheid voor verlating, perseveratie, onderdanigheid, vijandigheid, depressiviteit, achterdocht, (afwezigheid van ingeperkt affect) Afstandelijkheid: Beperkt gevoelsleven, depressiviteit, achterdocht, teruggetrokkenheid, anhedonie, vermijding van intimiteit Antagonisme: Hardvochtigheid, manipulerend gedrag, grandioosheid, aandacht zoekend, vijandigheid, onbetrouwbaarheid Ongeremdheid: Impulsiviteit, verhoogde afleidbaarheid, roekeloosheid, onverantwoordelijkheid, (afwezigheid van rigide perfectionisme). Psychoticisme: Ongewone overtuigingen en ervaringen, excentriciteit, cognitieve en perceptuele ontregelingen
19 NEO-PI-R & DSM-5 NEO-PI-R DSM-5 Neuroticisme Extraversie Openheid Altruïsme Consciëntieusheid Negatieve emotionaliteit Afstandelijkheid Psychoticisme Antagonisme Ongeremdheid
20 DAPP-BQ & DSM-5 DAPP-BQ DSM-5 Emotionele disregulatie Inhibitie Niet-sociaal gedrag Compulsiviteit Negatieve emotionaliteit Afstandelijkheid Antagonisme Ongeremdheid Psychoticisme
21 DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen STAP 4: Algemene definitie van persoonlijkheidsstoornis Adaptieve beperking in: 1. gevoel van eigen identiteit identiteitsintegratie eenheid zelfbeeld zelfsturing 2. inter-persoonlijk functioneren empathie intimiteit samenwerking complexiteit/integratie representaties anderen Persoonlijkheidsstoornis?? ja/nee (op As-I) 21
22 DSM-5 Algemene criteria persoonlijkheidsstoornis Juni 2011 De wezenlijke kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis betreffen beperkingen in het persoonlijkheidsfunctioneren (zelf en interpersoonlijk) en de aanwezigheid van pathologische persoonlijkheidstrekken. Om een persoonlijkheidsstoornis te classificeren dient te worden voldaan aan alle van de volgende criteria: A. Een significante beperking in het zelf (identiteit of zelfsturing) en interpersoonlijk functioneren (empathie of intimiteit). B. Een of meer pathologische persoonlijkheidstrekken: domeinen of facetten. C. Relatief stabiel door de tijd en consistent in uiteenlopende situaties. D. Niet passend binnen ontwikkelingsfase of sociaal-culturele achtergrond van het individu. E. Niet enkel toe te schrijven aan het directe fysiologische effect van middelen (bijvoorbeeld drugs of medicijnen) of aan een somatische aandoening (bijvoorbeeld ernstig hersenletsel). Persoonlijkheidsstoornis?? ja/nee (op As-I)
23 Persoonlijkheidsstoornis DSM-IV? Deze algemene definitie is van toepassing op elk van de tien specifieke persoonlijkheidsstoornissen... A. Duurzaam patroon van innerlijke gedragingen/ervaringen. twee van: 1. cognities 2. affecten (emotionele reacties) 3. functioneren in contact met anderen 4. beheersing van impulsen B. Duurzaam patroon is star, breed terrein persoonlijke en sociale situaties 23
24 Persoonlijkheidsstoornis DSM-IV? (vervolg) C. Significante mate van lijden of beperkingen in het sociaal en beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen. D. Stabiel patroon. Lange duur. Terug te voeren naar tenminste adolescentie/vroege volwassenheid. E. Niet als uiting/consequentie andere psychische stoornis. F. Niet tgv middel (drugs etc) of somatische aandoening (bv schedeltrauma) 24
25 DSM-5 scoringsformulier: voorbeeld NIVEAU VAN PERSOONLIJKHEIDSFUNCTIONEREN 0 = Geen beperkingen 1 = Geringe beperkingen 2 = Duidelijke beperkingen 3 = Ernstige beperkingen 4 = Zeer ernstige beperkingen TYPE MATCHING Ja Nee Antisociaal/Psychopathisch Vermijdend Borderline Obsessief-compulsief Narcistisch Trekspecifiek PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN (trait) PROFIEL Gescoord als 3 (volledig passend): lage zelfwaardering; perfectionisme Gescoord als 2 (redelijk goed passend):onderdanigheid; pessimisme; vijandigheid; oppositionaliteit; impulsiviteit; rigiditet; ongewone waarnemingen PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS (301.XX) Voldoet aan algemene criteria voor een persoonlijkheidsstoornis? NEE JA As-I 25
26 Stappen diagnostiek en classificatie DSM-5: toename van detaillering en specificiteit 1. Niveau persoonlijkheidsfunctioneren? (score 0 t/m 4) 2. Persoonlijkheidsstoornis type? (zes typen) 3. Trek-specifieke persoonlijkheidsstoornis? Welke trekken? 4. Indien gedetailleerd trekkenprofiel wenselijk voor casus conceptualisatie: 25 trait facetten (score 0 t/m 3) verdeeld over 5 domeinen
27 Persoonlijkheidsdiagnostiek in DSM-5 Voorstel DSM-5 biedt een hibride model: Is integratief vanuit verschillende referentiekaders: descriptief-fenomenologisch structureel-psychodynamisch!! persoonlijkheidstrekken (traits) Omvat dimensionele en categoriale classificaties Scoort de mate van ernst en (dis)adaptiviteit Biedt een meer eenduidig en acceptabel jargon Grote vraag is hoe we dit gaan meten: Theoriegestuurde modellen Biedt ruimte aan multi-methodische en multi-instrumentele assessments met specifieke vragenlijsten en interviews Heroriëntatie op psychodynamische diagnostiek middels interviewmethoden 27
28 Podium Persoonlijkheidsdiagnostiek DSM-5
29 STiP 5.0 (2012) STIP 5.0. Structured Interview for Personality functioning DSM 5.0 Han Berghuis, Joost Hutsebaut, Ad Kaasenbrood, Hilde de Saeger, Liesbeth Eurelings & Theo Ingenhoven Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen Podium DSM-5 Oefenversie t.b.v. overleg Podium 29 maart 2012 Versie 29 februari
30 STiP 5.0 Niveau van persoonlijkheidsfunctioneren (DSM-5) Semi-gestructureerd interview Niet te lang (drie kwartier) Niet te moeilijk (voor brede groep klinici) Eenvoudig trainbaar (korte cursus) Onderzoekbaar (betrouwbaarheid en validiteit) Voor klinische diagnostiek Voor wetenschappelijk onderzoek 30
31 Stip 5.0 DSM-5 level of personality functioning Identiteit en zelfsturing Empathie en intimiteit Zelfbeeld Zelfreflectie Integratie Continuïteit in de tijd Zelfwaardering Emotieregulatie Doelen stellen Doelgericht werken Waarden en normen Interview vragen Relaties Nabijheid Gehechtheid Wederkerigheid Empathie Ambivalenties Verschillende perspectieven Scoring DSM-5: Niveau van Persoonlijkheidsfunctioneren Score: 0, 1, 2, 3, 4 31
32 Verdiepingscursus 8, 15 en 22 maart 2013 RINO Klinische integratieve persoonlijkheidsdiagnostiek en de DSM-5? Han Berghuis, klinisch psycholoog Rembrandthof, Hilversum Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor Psychotherapie, Lunteren
Scelta is onderdeel van
DSM 5 PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN Lucas Goessens, psychiater Annika Cornelissen, klinisch psycholoog SECTIE II (categoraal perspectief) Cluster A Paranoïde PS Schizoïde PS Schizotypische PS Cluster B Antisociale
Nadere informatieHoe ernstig het ook is, met de DSM-5 komt iedereen aan zijn trekken!
12 oktober 2015 Hoe ernstig het ook is, met de DSM-5 komt iedereen aan zijn trekken! Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor Psychotherapie, Lunteren Han Berghuis, klinisch psycholoog Pro Persona Siependaal,
Nadere informatieWorkshop waarzeggen 16-9-2011 2de studiedag VKP-VMPD. Theo Ingenhoven, psychiater Jeroen Bakker, klinisch psycholoog
Workshop waarzeggen 16-9-2011 2de studiedag VKP-VMPD Hoezo toekomst? Back to the future! over de zin en onzin van DSM-5 persoonlijkheidsdiagnostiek bij de indicatiestelling voor (dag)klinische psychotherapie
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog
DSM-5 Persoonlijkheidsstoornissen Oude wijn, oude zakken? Geert Lefevere klinisch psycholoog AZ Sint-Jan Brugge AV 28-11-2014 Is er nieuws? Nee DSM-5 = DSM-IV: definitie A. duurzaam patroon van innerlijke
Nadere informatieDe PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart
DSM-5 whitepaper De PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart Prof. dr. Gina Rossi, Vakgroep Klinische en LEvensloopPsychologie (KLEP) aan de Vrije Universiteit Brussel De Personality
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen in DSM-5. M.A. Louter
Persoonlijkheidsstoornissen in DSM-5 M.A. Louter 6-9-2016 2 Casusbespreking Ivo Croon, 32 jaar Doorverwezen voor psychisch onderzoek door werkgever Leek bij sollicitatie gekwalificeerd (2 diploma s) Echter:
Nadere informatieErnstige zaken: STiP-5.1
Kenniscentrum, 16 maart 2017 Ernstige zaken: STiP-5.1 Theo Ingenhoven, psychiater Centrum voor psychotherapie t.ingenhoven@propersona.nl 1 t.ingenhoven@propersona.nl witwitwit Centrum voor Psychotherapie
Nadere informatieDe PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart
DSM-5 whitepaper De PID-5 brengt het DSM-5 persoonlijkheidstrekkenmodel in kaart Prof. dr. Gina Rossi, Vakgroep Klinische en LEvensloopPsychologie (KLEP) aan de Vrije Universiteit Brussel De Personality
Nadere informatieGeneral Personality Disorder. A study into the Core Components of Personality Pathology J.G. Berghuis
General Personality Disorder. A study into the Core Components of Personality Pathology J.G. Berghuis SAMENVATTING General Personality Disorder H. Berghuis Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift.
Nadere informatieWorkshop. Het nieuwe dimensionele model van DSM-5 bij persoonlijkheidsstoornissen: de toepassing in de prak=jk. Disclosure belangen spreker
Workshop Het nieuwe dimensionele model van DSM-5 bij persoonlijkheidsstoornissen: de toepassing in de prak=jk Lunteren, 1 december2017 Adriaan Sprey, klinisch psycholoog Prak%jk v Opleiding, Therapie en
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen PAUL VAN DER HEIJDEN MIRIAM VAN VESSEM Inhoud 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? 2. Hoe vaak komt het voor? 3. Hoe stellen we een persoonlijkheidsstoornis vast? 4. Wat
Nadere informatieWorkshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5
Workshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5 Voorjaarscongres VGCt April 2014 door Adriaan Sprey www.opleidingsprak=jk- asprey.nl Carla en Frank van PuCen 1 2
Nadere informatieWorkshop: Met STiP op één! Theo Ingenhoven, psychiater Han Berghuis, klinisch psycholoog. Altrecht & Sympopna, 22 januari 2014
Altrecht & Sympopna, 22 januari 2014 Workshop: Met STiP op één! 1 Een nieuw klinisch interview voor het Niveau van Persoonlijkheidsfunctioneren Theo Ingenhoven, psychiater Han Berghuis, klinisch psycholoog
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
DSM-5 WHITEPAPER Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren
Nadere informatieSeverity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016
Severity Indices for Personality Problems (SIPP-118 en SIPP-SF) Laura Weekers & Annelies Laurenssen Trimbos Instituut, 3 februari 2016 Inhoud Theoretische achtergrond Ontwikkeling SIPP Domeinen en facetten
Nadere informatieVoorgestelde verandering bij persoonlijkheidsstoornissen in de DSM 5 (2011)
Voorgestelde verandering bij persoonlijkheidsstoornissen in de DSM 5 (2011) Proposed changes in personality disorders for DSM 5. Personality and Personality Disorder Workgroup (P&PD WG). January 2011.
Nadere informatieSymposium. DSM- 5 en de therapeu0sche rela0e bij persoonlijkheidsstoornissen. Prak6jkboek Persoonlijkheidsstoornissen, herziene druk
Symposium DSM- 5 en de therapeu0sche rela0e bij persoonlijkheidsstoornissen Bennekom, 2 oktober 2015 Jan Bernard Maarten Lange Mar6jn Stöfsel Adriaan Sprey Prak6jkboek Persoonlijkheidsstoornissen, herziene
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen en Angst. Ellen Willemsen
Persoonlijkheidsstoornissen en Angst Ellen Willemsen Overzicht Relevantie Persoonlijkheidsstoornissen Comorbiditeit in getallen PG cijfers comorbiditeit Relatie tussen angststoornissen en PS Aanbevelingen
Nadere informatieDefinitie Persoonlijkheidstrekken. Definitie Persoonlijkheid Millon Persoonlijkheidspathologie bij ouderen
Persoonlijkheidspathologie bij ouderen Ton Dhondt, ouderenpsychiater Van Foreest Centrum voor Ouderenpsychiatrie LOAG 19 maart 2014 Definitie Persoonlijkheid Millon Complex patroon van diep ingewortelde
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten Prof. Dr. Bas van Alphen Inhoud Temporele stabiliteit Leeftijdsneutraliteit DSM-5 Behandelperspectief Klinische implicaties Casuïstiek Uitgangspunten!
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Prof. Dr. Bas van Alphen b.van.alphen@mondriaan.eu Epidemiologie Beloop Five Factor Model (FFM): Neuroticisme, Extraversie, Openheid nemen af op latere leeftijd,
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam
Persoonlijkheidsstoornissen: Werk aan de Winkel! Annemieke Noteboom Klinisch psycholoog Kenter Psychodiagnostiek Amsterdam Enkele dilemma s in de diagnostiek Beperkingen van de categoriale indeling Wat
Nadere informatieDe Selfreportmethode in de Psychiatrie
De Selfreportmethode in de Psychiatrie Dhr..J.M.Klaver Spatie Apeldoorn Overzicht colleges 1 Algemeen - methodes - definities - Scl-90, UCL, VM 2 Stressmanagement - Kernberg - Indicatie behandeling/beleid
Nadere informatieDe Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek
De Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek Inhoud Persoonlijkheidsstoornissen volgens DSM-5, Sectie III Achtergrond en uitgangspunten
Nadere informatieAgressie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis
Agressie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis Dr. Ad Kaasenbrood Directeur Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen Psychiater FACTteam, Pro Persona De veelkleurigheid van agressie, 17 mei 2017,
Nadere informatieDiagnosen in de psychiatrie
Diagnosen in de psychiatrie Persoonlijkheidsstoornissen 1. Wat is een persoonlijkheidsstoornis? (3) 2. Indelingen (3) 3. DSM IV (28) A) Zonderling Prof dr Bert van Hemert Psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd
Nadere informatieWELKOM! Borderline... wie heeft de macht. Themadag georganiseerd door Friese werkgroep\labyrinth-in Perspectief 29 november 2003
WELKOM! Borderline... wie heeft de macht Themadag georganiseerd door Friese werkgroep\labyrinth-in Perspectief 29 november 2003 Borderline. wie heeft de macht Martin Steendam clusterhoofd behandeling Heerenveen
Nadere informatieDescriptieve en structurele psychodiagnostiek
Descriptieve en structurele psychodiagnostiek Prof. Dr. Jan Derksen, UHD psychodiagnostiek Universiteit van Nijmegen, Professor psychotherapie Vrije Universiteit Brussel Descriptieve en structurele diagnostiek
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten. Prof. Dr. Bas van Alphen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meer uitzicht door nieuwe inzichten Prof. Dr. Bas van Alphen Topklinisch centrum voor ouderen met persoonlijkheidsstoornissen in Heerlen-Maastricht Patiëntenzorg,
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij Ouderen LOAG 20 maart 2013
Persoonlijkheidsstoornissen bij Ouderen LOAG 20 maart 2013 Het komt overal voor Agenda at is de persoonlijkheid anneer spreken we over een stoornis at betekent dit voor ons als arts? Persoonlijkheidstrekken
Nadere informatieWELKOM! Borderline, het zit tussen de oren! Labyrinth/In Perspectief 9 april 2005
WELKOM! Borderline, het zit tussen de oren! Labyrinth/In Perspectief 9 april 2005 Programma wat u wilt psychische problematiek borderline problematiek doen denken voelen Psychische stoornissen Stoornissen
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
DSM-5 whitepaper Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren
Nadere informatieBorderline, waar ligt de grens?
Borderline, waar ligt de grens? Themadag georganiseerd door Friese werkgroep Labyrinth-In Perspectief 23 november 2002 Programma 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 11.45 12.15 13.00 14.00 15.00 Ontvangst met
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Bert van Hemert Patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen dat binnen de cultuur afwijkt van de verwachtingen dat zich uit in cognities, affecten,
Nadere informatieDag van de Psycholoog 12/02/15
Onderzoek naar assessment van persoonlijkheidspathologie bij ouderen Gina Rossi & Bas van Alphen Inhoud workshop Het construct Temporele (in)stabiliteit Leeftijdsneutraliteit Assessment De praktijk Vignetten
Nadere informatieMOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED. Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012
MOEILIJKE MENSEN? HTTP://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=GGHL0QQUXVU&FEATURE=REL ATED Bernard Kloostra en Alie Schenk, Frontlijnteam 19-04-2012 Moeilijke mensen, ze zijn overal. In je huis, in je buurt, op je
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
DSM-5 WHITEPAPER Persoonlijkheidsstoornissen Bij persoonlijkheidsstoornissen is sprake van manieren van over zichzelf en anderen denken en voelen die een aanzienlijke negatieve invloed hebben op het functioneren
Nadere informatieDe schalen van de DAPP en persoonlijkheidsstoornissen van de DSM
De schalen van de DAPP en persoonlijkheidsstoornissen van de DSM In de twee meest gebruikte classificatiesystemen voor psychische stoornissen, de DSM en ICD, worden de criteria voor een diagnose per stoornis
Nadere informatieReferenties. As I vs. As II DSM-IV-TR. Persoonlijkheidsstoornissen 3 Clusters. Algemene kenmerken van een persoonlijkheidsstoornis
Referenties Sprey, A. (2002). Praktijkboek persoonlijkheidsstoornissen. Diagnostiek, cognitieve gedragstherapie en therapeutische relatie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. Persoonlijkheidsstoornissen:
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten. Dineke Feenstra 17 maart 2014
Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten Dineke Feenstra 17 maart 2014 Wat zijn persoonlijkheidsstoornissen? A. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk binnen de
Nadere informatieDiagnostiek van persoonlijkheidspathologie binnen het kader van de DSM 5. Prof. Dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe & Drs. W.M. Snellen
Diagnostiek van persoonlijkheidspathologie binnen het kader van de DSM 5 Prof. Dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe & Drs. W.M. Snellen DSM 5: persoonlijkheidspathologie - Persoonlijkheidspathologie wordt in
Nadere informatieDAPP-BQ Screening. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. Elizabeth Smit
DAPP-BQ Screening Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 4589-17 Datum 05.11.2014 DAPP-BQ Inleiding 2 / 20 INLEIDING De DAPP Screening is de verkorte versie van de DAPP-BQ, een dimensionale
Nadere informatiePersoonlijkheidskenmerken van leidinggevenden een ontwikkelingspsychologisch referentiekader. Hoe is het mogelijk dat:
4 Prof. R.E. Abraham (r.abraham1@chello.nl) is psychoanalyticus en emeritus hoogleraar psychiatrie, in het bijzonder de psychotherapie, van de Universiteit Leiden. Hij werkt in een praktijk voor psychoanaltische
Nadere informatieSCEM Gericare Behandeling van SOLK en persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen 26 maart 2019
Persoonlijkheidsstoornis bij ouderen: Nieuwe ontwikkelingen Dr. A.C. (Arjan) Videler Psychotherapeut/GZ-psycholoog/Senior Onderzoeker Hoofd behandelzaken Expertisecentrum PersonaCura en Topklinisch Centrum
Nadere informatieDAPP-BQ Standaard. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. Elizabeth Smit
DAPP-BQ Standaard Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 4589-17 Datum 05.11.2014 DAPP-BQ Inleiding 2 / 21 INLEIDING De DAPP-BQ is een dimensionale vragenlijst voor persoonlijkheidsstoornissen.
Nadere informatieNederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en
Nederlandse samenvatting 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? Van de trauma- en stressorgerelateerde (kortweg trauma-gerelateerde) stoornissen
Nadere informatieSemi-gestructureerd Interview voor Persoonlijkheidsfunctioneren DSM-5
Semi-gestructureerd Interview voor Persoonlijkheidsfunctioneren DSM-5 Semi-structured Interview for Personality functioning DSM-5 Joost Hutsebaut, Han Berghuis, Ad Kaasenbrood, Hilde de Saeger & Theo Ingenhoven
Nadere informatieOorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving. HOVO 3 Klaas van Tuinen
Oorzaken en achtergronden van delinquent gedrag in de huidige samenleving HOVO 3 Klaas van Tuinen Wat is normaal? Coherent zelf Identiteit Effectieve relaties Macht en afhankelijkheid Erbij horen Tijdelijkheid,
Nadere informatieKenmerken. VG protocol Borderlinepersoonlijkheidsstoornis (BPS) Comorbiditeit. Vaak gepaard met:
VG protocol Borderlinepersoonlijkheidsstoornis (BPS) (Emotioneel instabiele persoonlijkheidsstoornis) Kenmerken stabiel onstabiel : een pervasief patroon van: Emotionele instabiliteit Impulsieve gedragingen
Nadere informatieHandleiding. Semi-gestructureerd Interview voor Persoonlijkheidsfunctioneren DSM-5. Semi-structured Interview for Personality Functioning DSM-5
Handleiding Semi-gestructureerd Interview voor Persoonlijkheidsfunctioneren DSM-5 Semi-structured Interview for Personality Functioning DSM-5 (STiP-5.1) Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen, Podium
Nadere informatieVroegsignalering en interventie bij Cluster C. Kennismiddag Cluster C 25 januari 2018
Vroegsignalering en interventie bij Cluster C Kennismiddag Cluster C 25 januari 2018 Cluster C bij Jeugd Geen interventiestudies Geen specifieke studies naar Cluster C bij Jeugd Geen hits bij literatuursearch
Nadere informatiePersoonlijkheids- stoornissen
Persoonlijkheids- stoornissen Classificatie, epidemiologie en psychotherapie Dr. Helene Andrea Wetenschappelijk onderzoeker Viersprong Institute for Studies on Personality Disorders (VISPD), Halsteren
Nadere informatieHantering van psychische problemen bij diabetes mellitus
Hantering van psychische problemen bij diabetes mellitus Wim Wierenga, klinisch psycholoog Hilda van der Heyde,, DVK/docent Kennistoets 1. Iemands persoonlijkheid is per definitie onveranderbaar. 2. Emotionele
Nadere informatieDe rol van sekse, hechting en autonomie in as-i en persoonlijkheidspathologie.
De rol van sekse, hechting en autonomie in asi en persoonlijkheidspathologie. Drs. N. Bachrach GZ psycholoog io Klinisch psycholoog VVGI Externpromovendus UvT Promotor Prof. Dr. M. Bekker Copromotor: Dr.
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieBorderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant
Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Inleiding - Stellingen. - Ontstaan psychiatrische aandoeningen. - Wat zien naastbetrokkenen. - Invloed van borderline op
Nadere informatieNieuwsbrief. In deze nieuwsbrief: Introductie. nummer 5, mei 2012
Nieuwsbrief nummer 5, mei 2012 In deze nieuwsbrief: Vooraankondiging: jaarlijkse ROM-bijeenkomst SynQuest op 6 november Databewerking ROM van start Laatste loodjes 100 procent betrouwbaar maken vragenlijsten
Nadere informatieIndicatiestelling voor behandeling vanuit het PO : een heilige graal? Bert van Rossum, klinisch psycholoog
Indicatiestelling voor behandeling vanuit het PO : een heilige graal? Bert van Rossum, klinisch psycholoog Congres: Laten professionals hun werk goed doen! Ede,12 10 2015 Ervaren clinici om de heilige
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen: diagnostiek en behandeling
Persoonlijkheidsstoornissen: diagnostiek en behandeling Factsheet Persoonlijkheidsstoornissen Inleiding Deze factsheet geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van persoonlijkheidsstoornissen.
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieHoofdstuk 5 Behandeling van patiënten met een persoonlijkheidsstoornis 159
Inhoud Verantwoording 9 Hoofdstuk 1 Persoonlijkheidsstoornissen: een inleiding 13 Hoofdstuk 2 Theoretische perspectieven 29 Hoofdstuk 3 Persoonlijkheidsstoornissen: typen en trekken 53 Hoofdstuk 4 Diagnostiek
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen N.B.: Deze worden op As II gecodeerd. 301.0 Paranoïde persoonlijkheidsstoornis 301.20 Schizoïde persoonlijkheidsstoornis 301.22 Schizotypische persoonlijkheidsstoornis 301.7
Nadere informatieDe intramurale behandeling van forensische patienten met een persoonlijkheidsstoornis
De intramurale behandeling van forensische patienten met een persoonlijkheidsstoornis Een empirische studie Treatment outcome in personality disordered forensic patients An empirical study ( with a summary
Nadere informatieMMPI-2 Code type 1-2/2-1
Code type 1-2/2-1 somatische klachten, drankproblemen, communiceert ziekte, zorgen over gezondheid, angst, onrust, gedeprimeerd, ongelukkig introvert, verlegen, twijfelzucht, wantrouwend, hypochonder,
Nadere informatiePersoonlijkheidstoornissen 6 okt. 2008
Persoonlijkheidstoornissen 6 okt. 2008 Erwin van Meekeren Psychiater Scelta,, expertisecentrum voor persoonlijkheidsproblematiek Ongewild lastig Werknemers met een persoonlijkheid(sstoornis sstoornis)
Nadere informatieReeks 11. Psychiatrie op volwassen leeftijd
Reeks 11 Psychiatrie op volwassen leeftijd Psychiatrische aandoeningen Wanneer ben je ziek en wat is normaal? Hoe wordt een diagnose gesteld? Symptomen van de meest voorkomende ziektebeelden Angst Depressie
Nadere informatieAGRESSIE. Basis emoties. Basis emoties. Agressie - sociologisch. Agressie - biologisch. Agressie en psychiatrie 16-3-2014
Basis emoties AGRESSIE en psychiatrische stoornissen Angst Verdriet Boosheid Verbazing Plezier Walging Paul Ekman Basis emoties Psychofysiologische reactie op een prikkel Stereotype patroon van motoriek,
Nadere informatieVerslaving en de Geïntegreerde RichtlijnBehandeling persoonlijkheidsstoornissen. Hein Sigling, specialismeleider Verslaving.
Verslaving en de Geïntegreerde RichtlijnBehandeling persoonlijkheidsstoornissen Hein Sigling, specialismeleider Verslaving. Hein Sigling juni 2008 Wat staat er over verslaving in de GRB? Middelenmisbruik
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Topspecialistische problematiek Sylvia Heijnen-Kohl, klinisch psycholoog/psychotherapeut Doel workshop Uitwisseling Wat is er bekend? Vanuit expertisecentrum: onderzoek
Nadere informatieWorkshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5
Workshop Holis&sche Theorie complexe symptoom- en persoonlijkheidsstoornissen en DSM- 5 Najaarscongres VGCt Veldhoven 2015 door Adriaan Sprey www.adriaansprey.nl PrakAjkboek Persoonlijkheidsstoornissen,
Nadere informatieComorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling
Comorbiditeit PTSS en Persoonlijkheidsstoornissen Samenspel in diagnostiek en behandeling Gloria Gribling en Ellen Willemsen Casuïstiek 1 Hoe ontdek je hoeveel en welke koppen de draak heeft? (Diagnostiek)
Nadere informatieBijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1
Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Moet voldoen aan de criteria A, B, C en D A. Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en sociale interactie in meerdere
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSDIAGNOSTIEK EN BEHANDELING. N.J.M.Klaver Spatie Apeldoorn. Overzicht
PERSOONLIJKHEIDSDIAGNOSTIEK EN BEHANDELING N.J.M.Klaver Spatie Apeldoorn Klinisch psycholoog Hoofd diagnostiek Docent RU GZ-opleiding Ochtend Middag Overzicht - definities - modellen - methodes (in de
Nadere informatieOnderwerp Kenmerk Datum Resultaten e-diagnostiek 104575 18-01-2014
VERTROUWELIJK Onderwerp Kenmerk Datum Resultaten e-diagnostiek 104575 18-01-2014 Cliënt Naam: Dhr. R. Richard Geboortedatum: 01-01-1986 BSN: 111222333 Voorlopige DSM IV classificatie As 1 Hypochondrie
Nadere informatieBurn-out en Cluster C
Burn-out en Cluster C Susanne Dalmeijer susanne.dalmeijer@vitaalpunt.nl Klinisch Psycholoog Medisch Directeur 25-01-2018 Kennismiddag Cluster C 1 Inleiding Inleiding Stellingen & discussie 2 Kenmerken
Nadere informatieInhoud. Deel A Persoonlijkheidsstoornissen algemeen. persoonlijkheidsstoornissen... 3. behandelplan, technieken en proces...
VII Inhoud I Deel A Persoonlijkheidsstoornissen algemeen 1 Classificatie, diagnostiek, functieanalyse en betekenisanalyse bij persoonlijkheidsstoornissen.....................................................
Nadere informatieTemperamentsprofielen bij verslaving
17 februari 2017 Temperamentsprofielen bij verslaving Dr Els Santens Psychiater Team Verslavingszorg Inhoud Kader doctoraatsonderzoek Verslaving Gray s Reinforcement Sensitivity Theory (RST) Temperamentsprofielen
Nadere informatieIn gesprek met werknemers met psychische klachten. Machteld List, Sitagre
In gesprek met werknemers met psychische klachten Machteld List, Sitagre 1 Even stil staan bij communicatie Het is soms lastig om een goed gesprek te voeren met een medewerker die last heeft van psychische
Nadere informatieBRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum
BRIEF-A Vragenlijst executieve functies voor volwassenen HTS Report ID 5107-7038 Datum 18.07.2017 Informantenversie Informant: Liesbeth Bakker Vrouw BRIEF-A Inleiding 2 / 11 INLEIDING De BRIEF-A is een
Nadere informatieE book Persoonlijkheidsstoornissen
E book Persoonlijkheidsstoornissen Praktijk Meta Bosheuvel 5 5683 AS Best info@praktijkmeta.nl Persoonlijkheidsstoornissen Definitie Wat is een persoonlijkheidsstoornis nu eigenlijk? In officiële termen
Nadere informatieDSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:
Nadere informatieDe Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek
De Shedler-Westen Assessment Procedure (SWAP) De brug tussen wetenschap en praktijk in persoonlijkheidsdiagnostiek Inhoud Achtergrond en uitgangspunten van SWAP De SWAP, scoren en interpreteren Interview
Nadere informatieGrensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie
Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie
Nadere informatieEmotieregulatieproblemen bij jongeren. 13 februari 2018
Emotieregulatieproblemen bij jongeren 13 februari 2018 Inhoud presentatie 1. De doelgroep / uitleg borderline persoonlijkheidsstoornis 2. BPS bij jongeren/ feiten en cijfers 3. Ontstaan van BPS / insteek
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornis Cluster C
Persoonlijkheidsstoornis Cluster C Deze folder geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Wat is een cluster C Persoonlijkheidsstoornis? Er bestaan verschillende
Nadere informatieDAPP-BQ. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum
HTS Report DAPP-BQ Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 5105-7038 Datum 19.07.2017 Standaard INLEIDING DAPP-BQ 2/29 Inleiding De DAPP-BQ is een dimensionale vragenlijst voor persoonlijkheidsstoornissen.
Nadere informatieDSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016
DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma
Nadere informatieLeeftijdsneutrale en specifieke diagnostiek van persoonlijkheidspathologie. Prof. Dr. Bas van Alphen
Leeftijdsneutrale en specifieke diagnostiek van persoonlijkheidspathologie Prof. Dr. Bas van Alphen Transities tussen levensfasen Psychologisch welbevinden Zelfacceptatie Autonomie Omgevingsbeheersing
Nadere informatieBRIEF. Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum
BRIEF Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen HTS Report ID 5107-7039 Datum 18.07.2017 Leerkrachtversie Informant: Liesbeth Bakker Leerkracht BRIEF Inleiding 2 / 10 INLEIDING De BRIEF is
Nadere informatieDr. C.C. Kan Symposium Persoonlijkheid of Stoornis? 5 juni 2009
Aandachts- en ontwikkelingsstoornissen Dr. C.C. Kan Symposium Persoonlijkheid of Stoornis? 5 juni 2009 Casus 35 jarige man 1 e beoordeling: een kwetsbare en onzekere man zonder ernstige depressieve kenmerken.
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS PATIËNTENINFORMATIE ALGEMEEN Wat is een persoonlijkheidsstoornis? Ieder mens heeft een persoonlijkheid. Een persoonlijkheid is de optelsom van hoe u als persoon bent, hoe u zich
Nadere informatieBRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie
BRIEF-A Vragenlijst executieve functies voor volwassenen HTS Report ID 255-83 Datum 23.06.2015 Zelfrapportageversie 3 / 12 INTERPRETATIE De BRIEF-A is binnen het diagnostisch proces te gebruiken als onderdeel
Nadere informatieAgressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel 28/04/2015 EMOTIONELE ONWIKKELING. buitenkant versus binnenkant
Agressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel Dr. Iris Van den Brandei.o. SEN vzw Centrum voor Therapie en Welzijn Balans EMOTIONELE ONWIKKELING buitenkant versus binnenkant intrapsychisch
Nadere informatieOmgaan met Borderline
PAOG 26 maart 2013 Maastricht Borderline 50 jaar geleden: de cliënt: reddeloos de hulpverlener: radeloos de situatie: hopeloos Borderline nu: De best behandelbare persoonlijkheidsstoornis Persoonlijkheidsstoornissen
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN BIJ ADOLESCENTEN
amenvatting Dit proefschrift gaat over het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen (P) in adolescenten, de ziektelast die adolescenten en volwassenen met een (borderline) persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatie3/12/2009 PSYCHOPATHIE BIJ VOLWASSENEN. ITEMS PCL-R (Hare, 2001) PSYCHOPATISCHE TREKKEN BIJ JONGEREN: EEN DIMENSIONEEL PERSPECTIEF
PSYCHOPATISCHE TREKKEN BIJ JONGEREN: EEN MIEKE DECUYPER UNIVERSITEIT GENT PSYCHOPATHIE BIJ VOLWASSENEN Definiërende kenmerken PSYCHOPATHIE: - gedragsmatig: impulsief, vaak risico s nemen, betrokken in
Nadere informatieBeeldvormend onderzoek voor de psychiater?
Beeldvormend onderzoek voor de psychiater? Gebruik van de (mini)scan ter ondersteuning van classificatie en diagnostiek. Eric Noorthoorn 2-9-2015 Inhoud 1. Doel vragenlijsten in de zorg 2. Typen vragenlijsten
Nadere informatieMIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN. Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein
MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein 28 november 2014 Middelengerelateerde problematiek 1. Algemeen A. Middelengebruik in België B. Gevolgen:
Nadere informatie