Beeldvormend onderzoek voor de psychiater?

Transcriptie

1 Beeldvormend onderzoek voor de psychiater? Gebruik van de (mini)scan ter ondersteuning van classificatie en diagnostiek. Eric Noorthoorn

2 Inhoud 1. Doel vragenlijsten in de zorg 2. Typen vragenlijsten 3. Typen vragen 4. Beoordeling basis 5. Diagnostische instrumenten a) SCAN b) Mini-SCAN

3 Doel vragenlijsten in de zorg Objectiveren observaties Ondersteunend naar diagnostiek Helpen dezelfde taal te spreken Bepalen ernst vastgestelde stoornis Vormen onderdeel uitkomstmonitoring Kunnen effect behandeling objectiveren

4 Typen instrumenten Dimensioneel a) BPRS -> PANSS b) HAMILTON c) BVC d) Kennedy e) SDAS f) SOAS-r g) CAN h) Bewegingsschalen Categoraal a) SCAN b) Mini-SCAN c) MINI d) CIDI e) SCID f) SIDP-IV g) IPDE

5 1. Schriftelijke enquête Methodes 2. Zelfbeoordelingslijst 3. Gestructureerd interview 4. Half gestructureerd interview 5. Ongestructureerd interview

6 Beoordelingsbasis 1. Zelf invullijsten: scoring 2. Interview a) Antwoord op de vraag b) Antwoord betrokkenen op de vraag c) Observatie in het interview d) Observatie anderen e) Oordeel gedrag

7 BPRS Somatische fixatie Angst Depressie Schuldgevoel Vijandigheid Achterdocht Ongewone gedachteninhoud Grootheidsideën / wanen Hallucinaties Desoriëntatie Incoherentie Opwinding Motorische retardatie Vervlakt affect Spanning Manierismen en posen Non-coöperativiteit Emotionele vervreemding Suïcidaliteit Zelfverwaarlozing Bizar gedrag Opgetogen stemming Motorische hyperactiviteit

8 PANSS Positieve items Negatieve items Wanen Desorganisatie Hallucinatoir gedrag Opwinding Pompeusheid Achterdocht Vijandigheid Afgestompt Teruggetrokkenheid Contactgestoordheid Sociale terugtrekking Stoornis abstract denken Gebrek aan spontaniteit Stereotiep denkpatroon

9 PANSS globale psychopathologie Bezorgdheid Angst Schuld Spanning Manierismen Depressie Retardatie Negativisme Ongewone gedachteninhoud Desoriëntatie Zwakke aandacht Zwak oordeel en inzicht Gestoord willskracht Impulscontrole Preoccupatie A- socialiteit

10 Hamilton stemming 1. Depressieve stemming o Neutraal - 0 o Twijfel - 1 o Maakt zorgen - 2 o Duidelijke tekenen - 3 o Moedeloos Zelfdepriciatie o Geen - 0 o Twijfel - 1 o Schuldgevoel - 2 o Duidelijke tekenen - 3 o Overweldigend Zelfmoordgedachten o Geen - 0 o Twijfel - 1 o Wens - 2 o Duidelijke wens - 3 o Poging Inslaap o Niet - 0 o Een van de 3 dagen - 1 o 3 nachten Doorslaap o Niet - 0 o Een van de 3 dagen - 1 o 3 nachten Vroeg ontwaken o Niet - 0 o Een van de 3 dagen - 1 o 3 nachten - 2

11 Hamilton activiteiten 7. Interesse o Normaal - 0 o Minder - 1 o Duidelijk - 2 o Niet in staat - 3 o Opname Angst (psychisch) o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk - 2 o Fors - 3 o Beïnvloedt alles Vertraging o Normaal - 0 o Minder - 1 o Duidelijk - 2 o Niet in staat - 3 o Beïnvloedt alles Angst (lichamelijk) o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk - 2 o Fors - 3 o Beïnvloedt alles Opwinding o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk - 2 o Niet in staat - 3 o Beïnvloedt alles Lichamelijk (maag) o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk - 2 o Niet in staat - 3 o Beïnvloedt alles - 4

12 Hamilton lichamelijk 13. lichamelijk o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk Inzicht o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk Sexueel o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk Gewicht (per week) o Niet - 0 o 0,5 1 kg - 1 o > 1 kg Hypochondrie o Normaal - 0 o Twijfel - 1 o Duidelijk - 2 o Niet in staat - 3 o Beïnvloedt alles - 4

13 SCAN Deel 1 0. Sociodemografische items 1. Introductie en selectie 2. Somatische problemen 3. Tobben 4. Angst - en paniekstoornissen 5. Dwangstoornissen 6. Depressie 7. Denken en concentratiestoornissen 8. Slaapstoornissen 9. Eetsoornissen 10. Expansieve stemming 11. Alcohol gebruik 12. Middelenmisbruik 13. Sociale beperkingen 14. Screening voor deel 2 PSE Deel Taalproblemen 16. Denkstoornissen 17. Hallucinaties 18. Stoornissen in overname wil 19. Wanen 20. Cognitieve functiestoornissen 21. Motorische en gedragsitems 22. Affect 23. Spraak abnormaliteiten 24. Sociale beperkingen 25. Item group checklist 26. Schema voorgeschiedenis

14 SCAN: Principes Volledige beschrijving psychopathologie Klinische structuur (gespreksvorm) Toe te passen door een getrainde clinicus Flexibele & semi-gestructureerd interview Klinische controles en checks (kruisverhoor) Klinisch besluit Gestandardiseerde score Syndromen gebaseerd op symptomen en tijd Diagnose gericht: toepassing ICD & DSM

15 SCAN PRINCIPES KLINISCH KRUISVERHOOR SCAN Glossary en training Interviewers item begrippen Respondents ervaring Kruisverhoor Ervaring afzetten tegen de tekst in de Glossary SCAN Item scoring

16 SCAN Diagnostisch Systeem Vraag klachten Verzamel symptomen signalen Vormt item groepen stel diagnose op Beoordeel beloop Beoordeel compleetheid informatie

17 CIDI/SCID/MINI SCAN/MINISCAN Volledig gestructureerd Niet clinicus Flow chart Patiënt georiënteerd Criteria gebaseerd Semigestructureerd Clinicus Kruisverhoor Interviewer georiënteerd Fenomenologisch

18 MINISCAN

19 Onderdelen (1) Aanmelden als nieuwe gebruiker Starten van het interview Eerste scherm: klinische voorkennis screenings scherm Keuze om verder te gaan op die onderdelen waar we van weten dat iemand ziek is overzicht secties (depressie, wanen enz)

20 Onderdelen (2) De losse vragen Als je klaar bent gaat het programma nadenken Het programma stelt vragen (prompts) In de database kun je zien wie hoe ver is uitgevraagd en kun je zien waar je aanvullende informatie wilt opvragen Als je klaar bent maakt het programma een verslag waarin alle vragen die je gesteld hebt te zien zijn Maar:!!! Alleen een psychiater mag diagnose stellen, dit ondersteunt (transparant) de beeldvorming vooral ook omdat je vragen ziet

21 Website

22 Startscherm (personalia)

23 Globale uitvraag (open gesprek: hoe lang waarvan last

24 Keuze welk soort stoornissen groep wordt uitegevraagd: je klinisch oordeel

25 Voorbeeld van een eerste startvraag

26 Het programma gaat denken en stelt aanvullende vragen via prompts

27 De diagnose Zodra deze prompts zijn beantwoord (meestal tussen de 0 en 5 vragen) wordt het diagnostische algoritme geactiveerd. Er verschijnt een diagnostisch rapport (afb. 6) met de gegevens van het interview. Dit rapport bevat de volgende gegevens: Interviewgegevens Diagnosegegevens Antwoorden op de prompts Symptoomgegevens (alleen van de afgenomen secties) Symptomen die onduidelijk bleven (met score? ) Observatie gegevens (alle positief gescoorde observatie items)

28 Het verslag: gestelde vragen, transparant. Oordeel is voor de psychiater

29 Demonstratie band en website

30 Als je in de gegevens wil kijken ziet het er zo uit: wie is wat uitgevraagd (vinkjes)

31 Achtergronden hr x (voorbeeld)

32 De prompts (uitvraag van het programma)

33 Hoe komt het programma tot de keuze? Volgorde van klachten Waar de meeste klachten aan de orde zijn In dit voorbeeld is dat depressie Somatiek is secundair, maar wel belangrijk (lijdensdruk)

34 Hoe kun je het leren? MINISCAN Twee maal meekijken Vervolgens zelf uitvoeren onder supervisie Redelijke afnamefrequentie, tenmiste 1-2 per maand Na een jaar terugkomdag PANSS Twee maal meekijken Vervolgens twee maal zelf uitvoeren onder supervisie Redelijke afnamefrequentie, tenmiste 1-2 per maand Na een jaar terugkomdag Hamilton Een maal meekijken Vervolgens een maal zelf uitvoeren onder supervisie Redelijke afnamefrequentie, tenmiste 1-2 per maand Na een jaar terugkomdag