Gezonde leefstijl voor statushouders in de gemeente

Transcriptie

1 Gezonde leefstijl voor statushouders in de gemeente

2 Bewegen en gezonde leefstijl voor statushouders Hester van Bommel, Pharos Debora Wattel, GGD GHOR Nederland Nazar Merzoian & YibarkTesfamichael Misgane, Sleutelpersonen Gezondheid Statushouders Nizar Ali Badr Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders 21 september 2017

3 Programma Achtergrond Kennisdelingsprogramma Gezondheid Statushouders Wat weten we over de gezondheid van statushouders? Inzicht en advies gezonde leefstijl Irakese vluchtelingen Inzicht en advies gezonde leefstijl Eritrese vluchtelingen Vragen & afsluiting Ondersteuningsprogramma Gezondheid Statushouders 21 september

4 Ministerie van VWS Ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders Kennisdelingsprogramma gezondheid statushouders Ondersteuning aan gemeenten door Regiocoördinatoren Gezondheid Statushouders in 25 regio s - Activatie & participatie - Gezonde leefstijl - Mentale gezondheid - Seksuele gezondheid - Jeugd - Infectieziekten - Kennisvragen professionals - Actieve rol statushouders Looptijd nov 2016 mei

5 Over wie hebben wij het? Grootste groepen statushouders uit Syrië en Eritrea Relatief jong Gezinshereniging veel nareizigers Taakstelling gemeenten: 1 e helft e helft e helft e helft e helft e helft

6 Welke gezondheidsrisico s zijn er als het gaat om statushouders? 1. Chronische aandoeningen 2. Tandheelkundige problemen 3. Infectieziekten 4. Psychische problematiek 5. Middelengebruik 6. Seksuele en reproductieve gezondheid 7. Gezondheid vluchtelingen jeugd 8. Sociale problemen, sociaal domein 6

7 Chronische aandoeningen Meer kans op overgewicht 2-4 hoger risico op diabetes ( Afghanen, Iraniërs, Somaliërs, Syriërs) Meer hart- en vaatziekten (oudere Syrische mannen) Hoger risico op COPD (Syrische mannen) Hoog risico op chronische pijn Hoger risico op overgewicht Factoren van invloed op chronische aandoeningen: Leefstijl (weinig bewegen, ongezond eten, roken) Chronische stress Gezondheidsvaardigheden 7

8 Gezonde leefstijl Weinig kennis over gezonde leefstijl Vluchtelingen sporten en bewegen minder dan Nederlanders zonder migratieachtergrond Vluchtelingen hebben minder kennis van gevarieerd en gezond eten. Minder bewust van de risico s van alcohol en drugs (m.n. minderjarige vluchtelingen) 8

9 Andere uitdagingen: Taalproblemen Begrijpen het gezondheidssysteem in Nederland niet Beperkte gezondheidsvaardigheden Verwachten een medische check en medicijnen te ontvangen bij een bezoek aan de (huis)arts Preventieve gezondheidszorg is niet bekend bij alle statushouders Vrouwen hebben voorkeur voor vrouwelijke zorgverleners Willen gelijk naar de specialisten Meer schaamte- en schuldgevoelens Minder direct dan Nederlanders Verlegen om over seksualiteit praten 9

10 Voorkomen is beter dan genezen! Dus extra aandacht is van belang! Facebookpagina s voor vluchtelingen 10

11 Veerkracht statushouders Maar Veel vluchtelingen beschikken over een enorme veerkracht: versterk deze! Praat niet over hen, maar met hen Outreachende aanpak Geef statushouders een actieve rol bij interventies, maatregelen en/of acties in de gemeente Zet in op participatie en activering Maak gebruik van sleutelpersonen! 11

12 Sleutelpersonen Gezondheid Statushouders Wie weet beter wat nodig is om statushouders goede zorg te bieden, dan de statushouders zelf? (voormalig) vluchtelingen die hun ervaring, kennis (driedaagse training) en enthousiasme inzetten om de gezondheid en welzijn van statushouders te bevorderen. 12

13 Wat kan de gemeente doen? Zet in op gezonde leefstijl! Hoe? Betrek lokale partners (buurtsportcoaches, sportverenigingen, Vluchtelingenwerk, GGD, welzijnsorganisaties, huisartsen, wijkteam, taalaanbieders etc.) Betrek sleutelpersonen Organiseer voorlichtingen Goede toeleiding naar en toegankelijkheid van leefstijlinterventies voor statushouders 13

14 Goede voorbeelden Alphen a/d Rijn: workshop gezonde voeding in het verplichte participatieverklaringstraject door Alphen beweegt. Amsterdam: aandacht voor gezonde leefstijl in taallessen Oldenzaal: traject sportieve inburgering, kennis maken met sport, bewegen taal en actief participeren binnen een sportvereniging. Regio Gelderland Zuid: Supermarkt safari Bussum: Syrisch voetbalteam voetbalt bij BFC 14

15 Verwacht Handreiking Gezonde leefstijl statushouders voor gemeenten Factsheets Voeding en Bewegen voor professionals Voorlichtingsmateriaal belang van gezonde voeding en bewegen voor statushouders. Filmpjes voor statushouders 15

16 BEWEGEN EN SPORT VOOR STATUSHOUDERS Nazar Merzoian Sleutelpersoon Regio Twente landelijk 14 december 2017

17 Informatie over Irak Sporten en bewegen in Irak Voeding in Irak Verschillen tussen Irak en Nederland INHOUD Knelpunten voor statushouders uit Irak in Nederland Advies Gemeenten Buurtsportcoaches Vragen

18 INFORMATIE OVER IRAK Officiële landstaal: Arabisch, Koerdisch Hoofdstad: Bagdad Regeringsvorm: Federale republiek Religie: Islam 96%, Christendom: 4% Oppervlakte: km² Inwoners: (2016) Bevolkingsdichtheid: 89 inwoners/km²

19 SPORTEN EN BEWEGEN IN IRAK Geen duidelijke cijfers of statistieken Gewoontes en tradities (huisarts op fiets) (hardlopen met korte broek) Tijdgebrek Veiligheid Beperkte gezondheidsvaardigheden

20 FEITEN & CIJFERS Land Voorkomen (%) Syrië Geen data Irak 49.3% Eritrea 10.7% Afghanistan Geen data Iran 33.5% Marokko Geen data Armenië Geen data Verenigde Staten 32.4% China 24.1% Nederland 15.5% Donkere kleuren = hoger % Bron: WHO

21

22

23

24 VOEDING IN IRAK Veel suiker, zout, vettig eten Slechte eetgewoontes Eetritme Geen idee over producten Weinig variëren volgens de Schijf van Vijf Weinig bewegen om voedsel te kunnen verteren Meer suiker = meer respect

25 VERSCHILLEN TUSSEN IRAK EN NEDERLAND Geweld vs Veiligheid Luchtvervuiling vs schoon milieu Gebrek aan parken, sportzalen en recreatiefaciliteiten Weinig fietsen en fietspaden Druk verkeer door verstedelijking

26 KNELPUNTEN VOOR STATUSHOUDERS UIT IRAK IN NEDERLAND Beperkte gezondheidsvaardigheden Beperkte communicatievaardigheden. (schaamte is groot) Hulp te vragen (waarom is het moeilijk?) Psychische problematiek (Depressie, PTSS, SOLK, angststoornissen, etc.) Acculturatie (durven)

27 Brug bouwen Eenvoudige voorlichting Signaleren & Evalueren Beeldmateriaal gebruiken Motivatie ADVIES? Wie is de brug? Dat is de sleutelpersoon Statushouder s Hulpverlener s

28 GEMEENTEN Verantwoordelijk voor het welzijn van haar burgers. Samenwerken tussen Gemeenten- zorg en welzijn- sportaanbieders. Mensen van zorg naar sport en beweegaanbod doorstromen. sportimpuls (subsidie voor sportactiviteiten). Een mooie voorbeeld het project ABC (actief betrokken club). sportbedrijf Almelo, sportvereniging PH in Almelo.

29 BUURTSPORTCOACHES Veel contact met de verenigingen Makkelijker verbinding maken met scholen, zorg en welzijn Kennen de lokale sociale kaart Weten hoe de gemeente functioneert Hoe kunnen we deze belangrijke informatie overbrengen naar de statushouders? Tussenpersoon (eenvoudige communicatie) Laagdrempelig starten (kennismakingsactiviteiten) Een duidelijk beeld over de gewoontes en tradities van de doelgroep Geen jargon (vaktaal)

30 VRAGEN?

31 Eritrea: bewegen en een gezonde leefstijl YibarkTesfamichael Misgane Sleutelpersoon Gezondheid Statushouders, regio Gooi & Vechtstreek 31

32 Eritrea Taal = Tigrinya (officieel),tigre, Saho, Bilen, Hidarb, Afar, Naar, Kunama, Rashayda en Arabisch Religie = Christendom, Islam In 1991 onafhankelijk van Ethiopië Geen oorlog/geen vrede tussen Ethiopië en Eritrea Dienstplicht voor mannen en vrouwen vanaf 18 jaar voor onbepaalde tijd. WIJ cultuur Opleidingsniveau jongeren is laag (geen perspectief) Waarom vluchten Eritreeërs? Militaire dienst Geen politieke vrijheid Geen persvrijheid Geen erkenning van eigen religie Economische situatie Vervolging bij vluchten 32

33 Sporten en bewegen in Eritrea Populaire sporten in Eritrea - Voetbal - Hardlopen - Wielrennen - Volleybal Kinderen krijgen op school 1 uur per week sportles Volwassenen bewegen veel door te werken, huishoudelijke klussen etc. Verschil met Nederland Weinig informatie waarom bewegen belangrijk is. Roken en drinken ná vlucht uit Eritrea 33

34 Voeding in Eritrea 3 keer per dag eten Eénzijdig voedsel Voedsel afhankelijk van het weer veel droogte Veel olie en vet Vlees is duur (geen varkensvlees) Weinig zuivel (melk, eieren) Vers eten van het land Injera Verschil met Nederland Weinig informatie wat gezonde voeding is Weinig variatie in voedsel 34

35 Knelpunten in Nederland Geen vertrouwen in vreemde mensen en onbekende organisaties afwachtende houding Taalbarrière (schaamte) Onbekend met gezonde voeding Onbekend wat er aan voedsel in een verpakking zit (kijken naar plaatjes op een verpakking) veel brood en éénzijdig voedsel Onbekend met sportaanbod en waarom bewegen belangrijk is Techniek is interessant binnen blijven, Facebook, roken en alcohol (mannen), muziek luisteren en maken Wij-cultuur ipv ik-cultuur 35

36 Advies gemeenten, buurtsportcoaches (1) Vertrouwen creëren - Toon interesse in cultuur, familie - Ga niet zomaar op bezoek - Kondig een bezoek aan met een brief met logo van de gemeente. Er is vertrouwen in de gemeente. - Geef uitleg wat ieders belang is Communicatie - Maak gebruik van een tolk - Maak gebruik van plaatjes/foto s - Folders in Tigrinya met plaatjes/foto s - Gebruik smart phone: whatsapp, facebook etc. Groepsbenadering - Voorkeur groep dan één op één 36

37 Advies gemeenten, buurtsportcoaches (2) Voorlichting - Specialisten dienen voorlichting te geven - Betrek een sleutelpersoon - Geef voorlichting over het belang van gezonde voeding, wat gezonde voeding is en hoe je etiketten leest, bereiding van voedsel - Geef voorlichting over het belang van bewegen, sportcultuur in Nederland (sportverenigingen) - Geef voorlichting over zwemveiligheid en zwemles Sportaanbod - Uitleg over sportmogelijkheden, locaties - Kennismaken met sporten laagdrempelig starten - Sporten goedkoper maken Zet sleutelpersonen in als bruggenbouwer Buurtsportcoach/gemeente sleutelpersoon statushouder 37

38 Goede voorbeelden Training cultuur sensitief communiceren met Eritreeërs Op 31 oktober is door stichting Lemat een training gegeven aan de gemeente Gooise meren hoe je als professional kan communiceren met Eritrese statushouders. Samen eten en drinken Versa Welzijn organiseert bijeenkomsten voor statushouders en Nederlanders, waarbij samen gegeten wordt. Er wordt omstebeurt gekookt, zodat iedereen kan kennismaken met verschillende gerechten. Wielrennen Drie Eritreeërs wielrennen mee in een wielerclub. Ze hebben een leenfiets gekregen. 38

39 Vragen? Contact: YibarkTesfamichael Misgane 39

40 Bedankt! Meer informatie: Pharos VNG GGD GHOR Nederland Neem contact op met de Regiocoördinator Gezondheid Statushouders in jouw regio. 40