IKKE. Een muzikaal en kleurrijk toneel voor kleuters van 2 en 5 jaar zonder tekst met eenvoudige voorwerpen. Werkmap bij de voorstelling

Transcriptie

1 IKKE Een muzikaal en kleurrijk tneel vr kleuters van 2 en 5 jaar znder tekst met eenvudige vrwerpen. Werkmap bij de vrstelling Figurentheater Prpp vzw Steenweg p Osthven Turnhut - inf@prpp.be - 014/ Vr ft s, filmpjes en ng meer inf:

2 IKKE -Gemaakt en gespeeld dr Charltte Alles en Els Peeters f Jessica Hagmijer -Muziek: Rsalie Alles -Chregrafie: Elsa Bsma -Advies: Lieve De Meyer -Lesmap: Gerlinde Hskens 1. INHOUD Twee buurmeisjes: blauwe meisje, dun en spichtig en rde rnde meid. Elk in hun eigen huisje: blauw en rd. Elk in hun eigen wereld waar het veilig is. Blauw meisje heeft alles graag keurig en rde meid hudt van rmmel. Ieder heeft haar eigen dagritme en haar eigen bewegingen. Als er plts een speelged van rde meid p het veld van blauw valt, gaan ze elkaar vrzichtig verkennen. Alles wrdt uitgedrukt in grte bewegingen en dans p rustige, intieme pianmuziek. Er wrdt gespeeld met eenvudige vrwerpen, met handen en veten en met pppen. De grte verschillen tussen blauw meisje en rde meid zrgen vr grappige en ntrerende beelden. 2. THEMA S Kleuren: twee basiskleuren namelijk rd en blauw. verschillen: tussen persnages, in bewegingen bewegen: bewegingen in ruimte en p muziek handen en veten: er wrdt extra klemtn gelegd p het gebruik van handen en veten dagritme: pstaan, wassen, tanden petsen, mgaan met anderen: eigen wereld, ikke, imiteren,verkennen, spelen 3. VOOR DE VOORSTELLING Omdat het vr verschillende kleuters de eerste maal is dat ze in cntact kmen met theater, is het belangrijk m hier vraf een gesprek ver te hebben. Ben je al eens naar het theater geweest? Wat heb je gezien? Wat zie je allemaal in het theater? Is het licht uit f aan? Waarm zuden ze dit den? Wat gebeurt p het pdium? Een gesprek rnd het spelen van de acteurs. Mag je rndlpen bij een vrstelling? Bij de lesmap vindt je k ng tips vr begeleiders en rganisatren.

3 4. NA DE VOORSTELLING 4.1. GESPREK Overlp na de vrstelling samen met de kinderen de vrstelling. Laat de kleuters raden wie welk zinnetje zegt. Ik steek mijn handen in de lucht,neem een washandje, zet mijn hed p en was mijn gezicht. Hier is mijn ene vet en hier mijn andere. Ik neem een washandje en was mijn veten. Wat een lekker kpje thee, maar wat is mijn lepel z grt? Mijn appelsien springt in het rnd en ik lek mijn brd leeg. Ik de mijn schenen buiten aan en mijn handen trekken telkens terug aan mijn ren. Ik spring graag in het rnd en als ik drst heb, drink ik van mijn gieter. Als ik met mijn gieter de blemetjes water geven, beginnen al mijn blemen te greien. Ik heb een grte rde blem en mijn btten gaan lpen. Mijn pp heeft twee staartjes. Mijn pp heeft een grte bek. Laat de kinderen vertellen wat ze gezien hebben. Wat vnden ze leuk en wat niet? Laat hen mtiveren waarm. Dit stimuleert hun taalgebruik en het uitdrukken van hun gevelens. Dr hier samen in kring ver te praten, leren ze k m te luisteren naar elkaar en hun beurt af te wachten THEMA KLEUREN KNUTSELEN -Blauw:Laat de kinderen gele sterren f witte wlkjes tekenen met wasckrijtjes p een papier. Vervlgens gaat men er met blauwe waterverf ver. Blauwe vingerafdrukken. Teken vraan een bekje bij de vingerafdruk en nderaan ptjes. Nu heb je een leuk vgeltje. -Rd:Maak 2 rde vingerafdrukken naast elkaar. Teken bvenaan eens steeltje zdat je een kers hebt. -Blauw en rd: Leg een papier p plastic. Zet een ptje met rde en een ptje met blauwe verf p de plastic. Geef de kleuters twee brstels, de aan de ene brstel rde verf en aan de andere blauwe. Zet muziek p en laat p de maat van de muziek de kleuters met de brstels schilderen. Wat gebeurt er als je de kleuren mengt? Hkus pkus met wat franje, rd en geel wrden ranje. Hkus pkus met een zen, blauw en geel wrdt gren. Hkus pkus met wat raars, rd en blauw wrdt paars. -Rd f blauw? Zie nderaan.

4 4.3. THEMA BEWEGEN EN VERSCHILLEN SPEL -Muziek. -Iedereen staat recht. Juf det een beweging vr die typisch is vr blauwe meisje f rde meid. Kleuters den de beweging na. -met grte bewegingen je rekken/met sierlijke bewegingen je rekken -met grte bewegingen je tanden petsen/met sierlijke, kleine bewegingen je tanden petsen. -met grte bewegingen eten/met sierlijke, kleine bewegingen eten -benen uit elkaar, armen heel breed huden, lichtjes dr de benen zakken, en heel breed stappen/benen tegen elkaar, armen gestrekt in de lucht, sierlijk stappen -breed stappen en tegelijk hard met je veten p de grnd stappen/hg stappen en sierlijk met je handen in de lucht bewegen. -Iedereen sluit de gen, f draait zich even m. De juf neemt een huding aan en blijft z staan. Kleuters penen terug hun gen f draaien zich terug m en den de huding na. Vervlgens sluit men terug de gen en de juf verandert een klein detail aan haar huding. Kleuters den hun gen terug pen, zeken het detail en vertellen wat er is veranderd. Vervlgens den ze juf na. De kinderen kunnen k één vr één een huding vrden. -Vervlgens gesprek; He stapt blauwe meisje, He stapt rde meid? He stap jij? He petst blauwe meisje haar tanden? He det rde meid dit? He pets jij je tanden? Wat vnd je leuk? Wat vnd je niet z leuk? Waarm? THEMA HANDEN EN VOETEN/BEWEGEN KNUTSELEN: -Afdrukken maken van de handen met verf p een grt papier. Op een ander papier afdrukken van de veten. -Laat de kinderen hun hand en vervlgens hun vet p een papier leggen. Laat ze zelf f bij elkaar met een ptld rnd hun hand en vervlgens hun vet gaan. Vrm van handen en veten tekenen p papier. Vervlgens de getekende handen en veten met verschillende materialen bekleden. SPEL: -Blte veten en handen. Kinderen zitten in een kring. Muziek In de kring liggen er allerlei verschillende vrwerpen p de grnd. Zachte, harde en kude vrwerpen. Prbeer k vlgende vrwerpen die in het stuk vrkwamen er bij te leggen zals; washand,beker,theezakje,lepel,appelsien,schep,schen,gieter,pp,knuffel,btten,afwasb rstel,vliegenklpper,plastic speelged. Neem een vrwerp en laat de kinderen raden wat het is. Waar dient het vrwerp vr, wat kan je er allemaal mee den? Laat het vervlgens rndgaan in de kring. Ieder krijgt de tijd m er ged aan te velen met zijn handen. Als de muziek start wrdt het vrwerp met de handen drgegeven. Wanneer de muziek stpt wrdt het vrwerp met de veten drgegeven. Het vrwerp mag k verder wrden gerld met de veten. Telkens als de muziek stpt, wrdt het vrwerp afwisselend met de handen f veten drgegeven. Wissel tussendr van vrwerp.

5 -Muziek. Men stapt rnd in de ruimte p de maat van de muziek. De juf geeft de maat aan. Ze kan dit k den dr middel van een muziekinstrument. De juf det verschillende bewegingen vr die je met je veten kan den: eerst gewne stappen. De juf zet de muziek stil, en iedereen met blijven stilstaan, men is nu een standbeeld. Als de juf in de handen klapt mag men terug stappen. De dit een tijdje en wissel regelmatig af met verschillende manieren van stappen: springen, schuiven, kleine stappen, grte stappen, snel stappen, traag stappen, p je tenen stappen. Stap vervlgens met je handen en veten. Laat de kinderen k een beweging vrden die je met je veten kan den. -De hetzelfde maar nu gebruik je de handen. De allerlei bewegingen met de handen p de maat van de muziek: draaien, klappen, bekken maken met je vingers. Telkens als de juf in haar handen klapt, blijft men stilstaan. Laat de kinderen hun schenen aan hun handen den en laat hen allerlei bewegingen den: rnddraaien, strekken, Laat de kinderen k bewegingen zeken en vrden. -Muziek. Stappen dr de ruimte (vr de grtere kleuters). Één hand naar vr steken, en je vlgt je hand. Als de hand naar achteren gaat, ga je zelf k naar achteren. Z dr de ruimte bewegen. Je hand hg in de lucht, hand laag bij de grnd, je hand naar achteren, naar links, naar rechts. -Stappen dr de ruimte, nu is de vet de baas. De vet zet een grte stap en je vlgt de vet. Stap naar vr, naar pzij, naar achteren, draaien met je vet. -kringgesprek: Wat kan je allemaal met je handen? Bv: klappen, iedereen klapt. Wat kan je allemaal met je veten? Bv: dansen, met zijn allen even dansen. Kan je k met je veten bv klappen? Laat de kinderen dit prberen. Kan je met je handen k stappen? Wat vnd je leuk m te den met je handen? Waarm? Wat vnd je leuk m met je veten te den? Waarm? 4.5. DAGRITME SPEL -Tring,pstaan,pstaan. t Is tijd m naar schl te gaan. Me eerst ged wassen, dan even plassen. Nu ng een bterham eten, ben ik echt niks vergeten? Dag mama, dag papa, dag brer en zus, k met nu naar de juf, hier smak elk ng een kus. Laat de kleuters het versje p zeggen. Laat hen het versje k uitbeelden. Laat vlgende prenten p vlgrde zetten.(zie nderaan lesmap)

6 GESPREK Overlp samen het dagritme. Wat de je allemaal? Wat de je eerst? Wat vind je leuk? Wat de je niet z graag? Waarm? Wat deed het blauwe meisje eerst? Wat deed de rde meid eerst? He deden ze dat? De jij dit k z? 4.6. THEMA OMGAAN MET ANDEREN KNUTSELEN -Per twee. Een kleuter gaat p een grt papier liggen. De andere tekent de lichaamsvrm van de kleuter. Vervlgens verft men de tekening. Laat de kleuter kijken naar de persn die hij/zij getekend heeft; Lange haren/krt haar?, Brek f rk? Welke kleur trui?, Welke kleur brek? SPEL -Kinderen lpen dr elkaar. Als de juf rept: zek een vriendje, neemt ieder kind vlug een vriendje bij de hand. Vervlgens lpen ze verder. -Stap, stap, stap, wie is dat? Hé, ju ken ik niet, Jij bent tch niet zwarte Piet? Wil je sms mijn vriendje wrden? Km dan maar spelen mrgen! Vrm een kring. Breng het versje en maak bij de zin km dan maar spelen mrgen een km beweging met je arm. Z ndig je een vriendje uit, dat vervlgens in het midden van de kring gaat staan en het versje vr iemand anders zegt. -Wij maken een kringetje van jngens en van meisjes. Wij maken een kringetje van tralala. Maak nu een buiging, maak nu een buiging. Bij de hand, bij de hand, pak je liefste bij de hand. Maak twee kringen: een buitenkring en een binnenkring. De kringen lpen in tegengestelde richting. Bij de zin Maak nu een buiging, laat men elkaar ls en buigt men vr een kleuter in de andere kring die vr hen staat. Bij de zin bij de hand, geeft men de kleuter uit de andere kring een hand en wisselt men van plaats. Vervlgens stapt men verder in de kring en zingt men verder. Herhaal dit verschillende keren. -Hang een gespannen laken mhg. Plaats een lichtbrn achter het laken. Er gaat een kleuter achter het laken staan. Hij/zij mag een gekke huding aannemen. Andere kleuters raden wie er achter het laken staat. -Spiegelen. Eén kleuter det een beweging vr. Vervlgens det iedereen de beweging na. Help de kleuters dr hen heel cncreet de beweging te laten benemen. Wat det men met de benen? Met de armen? He hudt men zijn f haar hfd? Iemand anders mag nu een beweging vrden. Vervlgens gaat men per twee staan en det men beurtelings een beweging vr, die de andere nadet. Wijs hen er telkens p m ged naar de andere te kijken.

7 Rd f blauw? Laat de kleuters raden wat er p de tekening staat en welke kleur er bij past. Je kan de kleuters de tekening met blauw f rd laten inkleuren.

8 Dagritme Knip de tekeningen uit en leg ze dr elkaar. Laat de kinderen vertellen wat er p tekeningen staan. Vervlgens samen f apart de tekeningen p vlgrde leggen.

9

10 Met Kleuters naar een vrstelling gaan. Tips vr begeleiders en rganisatren. Zijdelingse relatie Eén van de vaststellingen in een eindwerk 'Over theater en kleuters' is dat kleuters niet zals vlwassenen een uitsluitend rechtstreekse relatie met het theatergebeuren hebben, ze meten ng eens naar papa f mama kunnen kijken en zeggen : 't Is mi hé', f ze willen angst wegvragen: 'Dat is tch niet echt hé', f ze willen een hand vasthuden als het spannend is, enz. Kleuters hebben naast die nvermijdelijke rechtstreekse relatie met de acteurs f de pppen k ng een 'zijdelingse relatie' met degenen die naast hen zitten. Als vlwassenen vinden we het vaak ergerlijk als iemand tijdens film f theater cmmentaar geeft. Bij kinderen is dat anders, we accepteren het makkelijker. Het prbleem bij klasvrstellingen is dat er slechts enkele vlwassenen vr die 'zijdelingse relatie' ter beschikking zijn. De kinderen meten het met elkaar stellen. Dit leidt sms tt situaties waar de kinderen blijvend p elkaar reageren in plaats van p wat er p het pdium gebeurt. Een kleuter rept bijvrbeeld 'Bah, vies!', er zijn ng enkelen die 'bah' en 'bwuek' beginnen te repen en al vlug is de halve zaal zich met elkaar aan het amuseren. Het theatergebeuren wrdt dan k gestrd. Hier ntbreekt de vlwassene als beheder vr de rechtstreekse aandachtsrelatie, een gedragsvrm die echt met geleerd wrden. Het is één van de zgenaamde cnventies van theater : in een theaterzaal ben je stil en praat je niet met elkaar tijdens de vrstelling." Ik raad dan k aan zveel mgelijk uders mee ten nemen naar een vrstelling. Z wrdt het 'cmmentaar-prbleem' pgelst en zit je niet meer met z'n kunstmatige publieksgrep die alleen uit kinderen bestaat. Ouders en leerkrachten gaan best tussen de kleuters zitten, zdat er een natuurlijke hetergene publieksgrep ntstaat. In de praktijk gebeurt het ng te vaak dat een kleuterleid(st)er zich langs een hele rij kleuters met wurmen m een wenende kleuter in het midden van de rij te trsten mdat die de spanning bijvrbeeld niet aankan. Vraf met wel gecheckt wrden f de zichtbaarheid vr smmige kleuters niet beperkt wrdt dr tussen de kleuters te gaan zitten. Indien er slechts enkele leerkrachten mee zijn f indien het tussen de kinderen gaan zitten de zichtbaarheid beperkt, dan kiest de leerkracht best een strategische plaats waar gcntact mgelijk is met de kleuters. Vanp een lsse stel, schuin naar de kleuters te gericht, kunnen meer kleuters gevlgd wrden dan vanp een schuwburgzitje. Spanningsbg Ik raad af de theaterzaal binnen te gaan een half uur vóór de vrstelling begint. Het wachten kan beter p een andere plaats gebeuren. De spanning begint immers van zdra de kleuters de zaal binnen kmen. Als ze eerst 20 minuten meten wachten m daarna 60 minuten naar een vrstelling te kijken, is de spanningsbg veel te lang. Ruud Alles Figurentheater Prpp vzw