Ten zuiden van de plas ligt de A4, aan de overzijde van deze snelweg ligt het Wilhelminapark. Aan de noordzijde ligt Rijswijk.

Transcriptie

1 1 Avonturenspeelplaats Tubasingel Rijswijk 1.1 Gebiedsbeschrijving De Avonturenspeelplaats aan de Tubasingel is een kleine plas (0,14 ha) in een stadspark. Het gebied is geheel omsloten door bossages. In het verleden waren hier speeltoestellen aanwezig, maar deze zijn allemaal weggehaald. Alleen de ballenlijn, het strandje en het zwemwaterbord van de provincie laten zien dat het hier om een recreatievoorziening gaat. Opvallend is de watertrap waarlangs water de plas binnenstroomt. Ten zuiden van de plas ligt de A4, aan de overzijde van deze snelweg ligt het Wilhelminapark. Aan de noordzijde ligt Rijswijk. Figuur 1: Luchtfoto Tubasingel 1

2 Tabel 1: Kenmerken Tubasingel Kenmerken Tubasingel Beheerder Oppervlak Ondergrond Bezoekersaantallen Zwemzone en ligging Strand Gemiddelde diepte Toezicht Toiletten Douches Afbakening zwemzone Horeca Afvalbakken Speeltoestellen Hoe vaak wordt er gemaaid? Hoe vaak wordt het strand schoongemaakt? Hoe vaak wordt het sanitair schoon gemaakt? Honden Paarden Aanlegsteigers Overig Aanwezig/opmerkingen Gemeente Rijswijk 0,14 ha Klei Onbekend Oostzijde Ja 1 m Nee Nee Nee Ballenlijn Nee Ja Ja Onbekend Onbekend NVT Ja Incidenteel Nee De oevers lopen flauw af. Wat resulteert in een imposante rietkraag bij de uitstroomdam van de zwemvijver. Deze bestaat voornamelijk uit riet (Phragmites australis), grote egelskop (Sparganium erectum) en Grote lisdodde (Typha latiofolia) Dit geeft ook een natuurlijk gevoel. Verder is de plas nagenoeg vrij van begroeiing. Figuur 2: De rietkraag geeft een natuurlijk beeld aan de plas 2

3 Figuur 3: Zwemwaterinformatie van de provincie Zuid-Holland over de waterspeelplaats Tubasingel 1.2 Begrenzing zwemwaterzone De begrenzing van de zwemwaterzone is vastgesteld aan de hand van het rapport KRW en oppervlaktewater, bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water, Ministerie van V&W/RWS/RIZA (DHV, 2005). Op basis van het protocol zwemwaterlocaties in binnenwater is de zwemwaterzone bepaald. Figuur 4: Luchtfoto omgeving van waterspeeltuin Tubasingel 3

4 1.3 Hydrologische situatie De waterspeeltuin Tubasingel maakt onderdeel uit van de Plaspoel- en Schaapweipolder. Deze polder kent een winterpeil van -1,29 en een zomerpeil van -1,19. De waterspeeltuin bevindt zich echter in een apart peilgebied binnen deze polder en heeft een vast peil van -0,83 m, de waterspeeltuin ligt dan ook veel hoger dan het omliggende gebied. De plas wordt gevoed door een watertafel, welke is aangesloten op een overstortsignalering. Zodra er overstorten in de naastgelegen woonwijk gaan lopen, dan wordt de inname doormiddel van de watertafel gestopt. Omdat de waterspeeltuin maar een beperkt formaat heeft, zorgt de tafel voor een aanzienlijke waterverversing. Daarnaast is er ook duiker, in hoeverre deze water aanvoert is niet bekend. Water verlaat het gebied doormiddel van een stuw. 1.4 Potentiële verontreinigingsbronnen (Bacteriologisch) Uitgaande van dat een gemiddeld mens per dag 10 miljard E.coli bacteriën uitscheid (Wikipedia, 2013) zouden er voor een plas van deze omvang twee mensen voldoende zijn om een overschrijding te veroorzaken, een kwetsbaar systeem dus. Uit ervaring is gebleken dat de belangrijkste bacteriologische verontreiniging de overstorten van de naastgelegen woonwijk zijn (mondelinge mededeling Delfland, naar aanleiding van hevige regenval, gewerkte overstorten en een overschrijding in de plas de dag daarop). De locatie van de overstorten is weergegeven in Figuur 5. Daarnaast verblijven er enkel watervogels. Ondanks dat honden aangelijnd moeten worden, bestaat er wel de kans dat deze een effect hebben op de waterkwaliteit. Figuur 5: Locaties (gemengde) overstorten Er is weinig bekend over de hoeveelheid zwemmers, maar wegens het gebrek aan sanitaire voorzieningen kunnen deze ook invloed hebben op de waterkwaliteit. Daarnaast is het ook een uitstekende hangplek, mede door de geïsoleerde ligging. In het verleden is de plas ook herhaaldelijk gesloten wegens glasscherven en ander afval. Na flinke aandacht aan dit probleem in 2011 is er in 2012 om die reden geen zwemverbod afgekondigd. Een overzicht van alle bronnen staat in Tabel 2. 4

5 Tabel 2: Potentiële vervuilingsbronnen waterspeeltuin Tubasingel Bron Aanwezig Opmerkingen Rioolwaterzuiveringen - Riooloverstort(en) Grote bron Ongezuiverde lozingen Regenwaterlozingen Afstromend wegwater Vee op weilanden - Uit- en afspoeling van mest - Veeteeltbedrijven - Agrarisch achterland - Gebiedsvreemd water - Waterbodem Recreatievaart - Woonboten - Zwemmers Huisdieren op strand Watervogels Overige recreatie Hangjongeren 1.5 Potentiële vermestingsbronnen Blauwalgen (en daarmee dus de vermesting) zijn geen probleem bij deze zwemlocatie. Figuur 6: Het water in de plas is zeer helder en zit tjokvol watervlooien 1.6 Klachten en meldingen Bij het meldpunt van het Hoogheemraadschap van Delfland zijn geen klachten over de zwemplas bekend. 5

6 1.7 Zwemprof De ingeschatte omvang van potentiële bronnen is ingevoerd in het spreadsheetmodel ZWEMPROF (DHV, 2006). Dit leidt tot het volgende resultaat (Tabel 3); Tabel 3: Zwemprof analyse (DHV, 2006) Uit bovenstaande uitvoerresultaten van ZWEMPROF blijkt dat de zwemmers als bron invloed kunnen hebben op de bacteriologische zwemwaterkwaliteit. Op gemiddelde en drukke dagen is er een geringe invloed op E.coli en Intestinale enterococcen. De bezoekers zijn niet in groten getale aanwezig maar de zwemplas is klein en de invloed van de zwemmers is dus naar verhouding groot. Afstromend wegwater lijkt geen invloed te hebben op de bacteriologische zwemwaterkwaliteit. Watervogels en honden kunnen (indien aanwezig) de zwemwaterkwaliteit negatief beïnvloeden. Als wordt uitgegaan van slechts 10 vogels en 5 honden in de zwemzone is reeds sprake van een wezenlijke negatieve beïnvloeding van de zwemwaterkwaliteit. De oorzaak is gelegen in de geringe omvang van de waterpartij in de speelplaats. Hoewel de uitvoer van ZWEMPROF geen invloed van de overstorten toont kan niet worden uitgesloten dat de zwemwaterkwaliteit na perioden met neerslag negatief wordt beïnvloed door overstortwater in de Tubasingel. 1.8 Mogelijk conflicterende functies Binnen Delfland is ruimte een schaars goed, er moet dan ook goed gezocht wordt naar meerdere gebruiksfuncties, dit multifunctioneel ruimtegebruik conflicteert in sommige gevallen met elkaar. De waterspeeltuin ligt beschut, wat prettig is voor badgasten, aangezien het aan de rand van een woonwijk is gesitueerd. Maar het is hiermee ook een ideale hangplek. 6

7 Escherichtia coli (n/dl) 1.9 Historische waterkwaliteit Het hoogheemraadschap controleert elke twee weken de waterkwaliteit van de waterspeeltuin Tubasingel. De resultaten hiervan worden beschreven in dit hoofdstuk. Aan de hand van deze metingen kan er een toetsing worden uitgevoerd. Deze is weergegeven in onderstaande tabel (Tabel 4). Tabel 4: Resultaten toetsing (Van 2008 tot 2011 zijn geen officiële toetsingen) OW PP&Schaapweipld, avonturensplplts Goed slecht slecht Goed slecht Tabel 5: Provinciale maatregelen locatie gemeente 29-apr 2-mei 9-mei 17-mei 24-mei 27-mei 1-jun 6-jun 10-jun 17-jun 24-jun 1-jul 8-jul 15-jul 21-jul 5-aug 12-aug 19-aug 2-sep 9-sep 16-sep her her her her her her her her her her OW Tubasingel avonturenspeelp Rijswijk 2012 locatie gemeente 24-apr 8-mei 15-mei 22-mei 29-mei 5-jun 11-jun 19-jun 26-jun 3-jul 10-jul 17-jul 24-jul 31-jul 7-aug 14-aug 21-aug 28-aug 4-sep 11-sep 18-sep her her her her her her her her her her her OW Tubasingel avonturenspeelp Rijswijk 0 Legenda waarschuwing - blauwalg negatief advies - blauwalg zwemverbod - blauwalg waarschuwing - bacteriën Zowel bacteriën als blauwalg waarschuwing Zowel bacterien als blauwalg negatief zwemadvies Zowel bacterien als blauwalg zwemverbod Zwemmersjeuk 0 Waarschuwing/negatief advies opgeheven nb Niet bemonsterd Op basis van de meetgegevens worden er maatregelen getroffen door de provincie om zwemmers te beschermen tegen mogelijke risico s voor de volksgezondheid. Deze zijn weergegeven in Tabel 5. De afgelopen twee jaar is er één provinciale maatregel afgekondigd. Desondanks komt de toetsing wel uit op kwaliteitsklasse slecht. Escherichia coli in Waterspeeltuin Tubasingel /4/ /4/ /4/ /4/2012 Escherichia coli (mwa/100ml) Norm (mwa/100ml) 7

8 21/4/ /6/ /8/ /10/ /12/ /2/ /4/ /6/ /8/ /10/ /12/ /2/ /4/ /6/ /8/ /10/ /12/ /2/ /4/ /6/ /8/2012 zuurgraad Intestinale enterococcen (mwa/100ml) Intestinale enterococcen in Waterspeeltuin Tubasingel Intestinale enterococcen (mwa/100ml) Norm (mwa/100ml) 0 21/4/ /4/ /4/ /4/2012 Figuur 7: Bacteriologische kwaliteit Tubasingel In de afgelopen 4 jaar, de periode waarover de toetsing gaat, wordt de norm incidenteel overschreden. Voor E.coli is dit één keer voorgekomen. Voor Intestinale enterococcen zijn er drie incidenten geweest. Door echter de enorm hoge concentratie die is gemeten (zowel E.coli als de intestinale enterococcen overschreden de maximum detectielimiet) wordt de plas zo slecht beoordeeld. Zuurgraad in Waterspeeltuin Tubasingel zuurgraad Ondergrens Bovengrens Figuur 8: Zuurgraad in de kinderspeeltuin De zuurgraad blijft binnen de norm. De zuurgraad kan indirect worden gezien als een maat voor algenbloei. Bij waardes groter dan 9,0 kan men zeggen dat het gaat om een algenbloei, aangezien de ph waarde wordt verlaagd door fotosythetische processen. Op basis van deze metingen kan gesteld worden dat algen (zowel groen algen als cyanobacteriën) geen aandachtspunt zijn in de plas. 8

9 1.10 Veldbezoek Waterspeeltuin Tubasingel Het veldbezoek vond plaats op 3 juli Er waren op dat moment geen zwemmers aanwezig. Het weer was grauw, bewolkt en ongeveer 18 C. Er terrein doet rommelig en slecht onderhouden aan. Het ziet er niet proper uit. Dit wordt mede veroorzaakt door wat zwerfvuil (al was dat niet veel), begroeiing op het strand, het weer en een grijze waas over het water. Door de omringende bomen doet het ook donker aan. De watertrap was niet in gebruik, het waterpeil stond dan ook iets lager dan normaal het geval is. De stukken die normaliter onder water staan waren dan ook bedekt met een dun laagje detritus en algen, wat ook een minder schoon aanzicht gaf. Bij nadere inspectie van het water bleek dit zeer helder te zijn, met veel watervlooien, vlokreeften en dwergbootsmannetjes. Net voorbij de zwemzone was een goed ontwikkelde rietkraag met daarin verschillende soorten planten. Aan de achterzijde van de dam was er nog meer vegetatieontwikkeling zichtbaar. Hier is geen verder onderzoek naar verricht. Voorziening Aanwezig Opmerkingen Toiletten Douches Afvalbakken X Ballenlijn X Hondenverbod Ruiterverbod Watervogels X Pootafdrukken van eenden 9

10 1.11 Evaluatie en conclusies De waterspeeltuin Tubasingel is een zeer kleine plas, die relatief weinig gebruikt wordt. Vermoedelijk vanwege vandalisme in het verleden. Voorheen waren er hier ook speeltoestellen in het water. Deze zijn omstreeks 2010 verwijdert. Nu staan er alleen nog speeltoestellen aan de kant. De waterkwaliteit is ondanks de kwaliteitsklasse slecht over het algemeen van goede kwaliteit. Door echter één incident waarin een zeer hoge concentratie aan bacteriën is gemeten in 2012 komt hij slecht uit de toetsing. Doordat het een klein oppervlak heeft, hebben bronnen al wel snel een effect op de waterkwaliteit. De doorstroming doormiddel van de watertrap zal daar een gunstig effect op hebben Maatregelen en aanbevelingen De watertafel is aangesloten op het telemetriesysteem van de gemeente, die een sein geeft als riooloverstorten gelopen hebben. Indien deze goed werkt, dan kunnen veel problemen voorkomen kunnen worden. De overstorten zelf kunnen niet gesaneerd worden. Dit zou enkele miljoenen euro s gaan kosten en staat niet in verhouding tot het gebruik van de plas. Daarnaast is het wel zorg dat de plas goed doorspoelt blijft worden, aangezien een kleine bron al een effect kan hebben. De plas en de omgeving zien er niet fris een aantrekkelijk uit. Dit aanpakken zou het aanzicht van de plas kunnen verbeteren. Tabel 6: In de tijd voorgestelde maatregelen Maatregel Bron Status Peil opzetten (DHV, 2006) Afgevoerd Werking watertafel (DHV, 2006) Afgevoerd Nader onderzoek en mogelijke (DHV, 2006) Uitgevoerd sanering overstorten Nader onderzoek (DHV, 2006) Afgevoerd cyanobacteriën Nader onderzoek wegwater A4 (HHDelfland, 2007) Afgevoerd Handhaven hondenverbod (DHV, 2006) Uitgevoerd Aanbrengen put met afsluiter (DHV, 2006) Uitgevoerd Onderhoud kunstwerken (DHV, 2006) Uitgevoerd Zonodig tijdelijk zwemverbod (HHDelfland, 2007) Openstaand Zorgen voor een frissere uitstraling zwemstrand Openstaand Onderzoeksmaatregelen Brongerichte maatregel blauwalgen Effectgerichte maatregel blauwalgen Maatregelen ter voorkoming van bacteriologische verontreiniging Maatregelen ter verkleining van de kans op blootstelling Uitgevoerd Afgevoerd Openstaand 10