ZWEMWATERPROFIEL Tweede Maasvlakte Badstrand

Transcriptie

1 ZWEMWATERPROFIEL Tweede Maasvlakte Badstrand (foto:

2 Colofon Titel: Uitgegeven door: Opgesteld door: Betrokken provincie: Dagelijks beheerder / Exploitant zwemwaterlocatie: Status: Tweede Maasvlakte Badstrand Rijkswaterstaat Zee & Delta H 2Oké Water & Gezondheid Advies Provincie Zuid-Holland/ ODMH Gemeente Rotterdam definitief Datum: 15 december 2016 BWID-code: Donar-code: NLBW95_TWEEDMVTBSD TWEEDMVTBSD Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen. 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Beschrijving zwemwaterlocatie Kenmerken Zwemzone Potentiële bronnen van verontreiniging Kans op proliferatie blauwalgen Gezondheidsrisico s Beoordeling Zwemwaterkwaliteit Aanbevelingen voor maatregelen... 8 Bijlage 1 Foto's locatie 3

4 1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel van Maasvlakte II. De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en om te streven naar een goede zwemwaterkwaliteit. In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger. 2 Beschrijving zwemwaterlocatie 2.1 Kenmerken Zwemlocatie Maasvlakte II is gelegen aan de Noordzeezijde van het haven- en industriegebied de Maasvlakte (zie figuur 2.1). Het betreft een zoutwaterlocatie. De zwemwaterlocatie ligt aan de Maasvlakteboulevard op de Tweede Maasvlakte in de gemeente Rotterdam. Het totale strand heeft meerdere opgangen en een deel van het strand wordt gebruikt als zwem/bad/dagstrand. De andere delen zijn bedoeld als activiteitenstrand/sportstrand (o.a. kitesurfen) en natuurstrand. Het zwemgedeelte bestaat uit een zandstrand. De totale oeverlengte van de gehele locatie is 9 km, waarvan ongeveer 1,5 km het deel voor zwemmen is. Bij het zwemstrand zijn vier opgangen (1, 2 en 3 en de reddingsbrigade voor invaliden) naar de locatie en bij elke opgang is een officieel informatiebord en een bord van de Voordelta geplaatst (zie figuur 2.2.). De reddingsbrigade is hier in de zomermaanden gedurende drie weken en tijdens drukke weekenden aanwezig. De bezoekersaantallen verschillen flink; de huidige inschatting van de reddingsbrigade is dat het varieert van 4000 (mooie dag) tot bezoekers (drukke dag).er is geen horeca (wel stoelverhuur) op het strand, maar er is ijs- en snackverkoop op de parkeerplaatsen. Hier bevinden zich ook enkele toiletten, douches en vuilcontainers. Op het strand zijn in het seizoen prullenbakken geplaatst, welke op verzoek en bij mooi weer elke dag geleegd worden. Honden worden gedoogd op de locatie in het zwemseizoen. Paarden komen niet op het strand, omdat deze moeilijk het strand op kunnen komen. Wel worden er regelmatig zeehonden gezien in de zee en op de nabijgelegen zandbanken. Er komen watervogels voor, maar deze worden vooral gezien op het sportstrand en het natuurstrand. De zwemwaterlocatie ligt in de Noordzee, een zout water getijdengebied. De waterstroming in de Noordzee is vooral bij vloed noordelijke gericht, bij eb is er sprake van een meer zuidelijke waterstroom. Het hoogwaterpeil is ongeveer NAP + 1,50 m, het laagwaterpeil is circa NAP 1,50 m. Bij hoogwater blijft er een ruim strand aanwezig. Bij laagwater ontstaat een twee tot drie keer zo breed strand. Ten noorden van de zwemwaterlocatie stroomt water vanuit de Nieuwe Waterweg de Noordzee in. De kwaliteit van dit water wordt onder andere beïnvloed door de aanwezige awzi s en overstorten. Gezien de noordelijke ligging van de Nieuwe Waterweg heeft deze met name bij eb invloed op de waterkwaliteit. Ten zuiden van de locatie stroomt water vanuit de Haringvliet de Noordzee in. De waterkwaliteit wordt beïnvloed door de door de aanwezige awzi s en gemalen. De invloed van de Haringvliet is met name bij vloed. 4

5 Ter plaatse van de zwemwaterlocatie bevinden zich geen overstorten vanuit rioolstelsels op het strand plaats. Riooloverstorten op het oppervlaktewater in het achterland kunnen invloed hebben via de Nieuwe Waterweg en de Haringvliet. Figuur 2.1. Overzicht zwemwaterlocatie Maasvlakte II. 1) Zwemstrand; 2) fietspaden en weg; 3) sport/activiteitenstrand; 4) vogeltelplek; 5)begin natuurstrand. P1, P2 en P3 zijn de parkeerplaatsen bij het zwemstrand. In bijlage 1 zijn foto s van de locatie opgenomen. Figuur 2.2. Informatiebord bij zwemlocatie Maasvlakte II 2.2 Zwemzone De zwemzone is weergegeven in figuur 2.3. De zwemzone is afgebakend volgens de Handreiking KRW en oppervlaktewater, Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water. 5

6 Figuur 2.3. Zwemzone en ligging meetpunt Beheer Maasvlakte II behoort tot de gemeente Rotterdam en bevindt zich in de provincie Zuid-Holland. De Provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de Provincie zorg voor de veiligheid en gezondheid van de zwemmers. De Provincie voert hiertoe periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. Een aantal taken m.b.t. gezondheid worden namens de Provincie door de Omgevingsdienst Midden Holland (ODMH) uitgevoerd. Rijkswaterstaat Zee & Delta is waterbeheerder van de zwemwaterlocatie Maasvlakte II. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht de provincie hierover in en adviseert, zodat de provincie het publiek kan informeren over eventuele gezondheidsrisico s. De provincie kan een waarschuwing of een negatief zwemadvies afgeven of zelfs een zwemverbod instellen. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden. Gemeentelijk Havenbedrijf zorgt voor het dagelijks beheer van de zwemwaterlocatie. Gemeente Rotterdam is op afstand betrokken. 2.3 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater gecontroleerd dient te worden op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle 6

7 potentiële verontreinigingsbronnen en -routes voor fecale verontreiniging op de Maasvlakte II opgesteld. Tabel 2.1. Potentiële bron Potentiële bronnen Maasvlakte II Beschrijving Bezoekers Op mooie dagen bezoeken gemiddeld 4000 tot bezoekers per dag de zwemwaterlocatie, op drukke dagen komen er ruim 8000 tot bezoekers. Er zijn toiletten en douches aanwezig op de parkeerplaatsen en de reddingsbrigadepost. Deze zijn in het seizoen open en worden minimaal wekelijks en in seizoen dagelijks gereinigd. (Huis)dieren Honden worden gedoogd op Strand Maasvlakte II. Het aantal honden op het strand wordt geschat op 50 op een normale dag. Op het strand wordt zelden hondenpoep aangetroffen. Er komen geen paarden voor op de locatie. Er worden regelmatig zeehonden gespot in het water en de ribben. Het aantal wordt geschat op 100 tot 150. Watervogels Er worden af en toe kleine groepjes watervogels in en buiten de zwemzone waargenomen. Er wordt nagenoeg geen vogelpoep aangetroffen op het strand. Er is een vogeltelplek enkele kilometers ten noorden van het zwemstrand op het sportstrand, daar worden vogels vaker gespot. Beroeps- en recreatievaart De Rotterdamse havens liggen ten zuiden van de zwemzone en de aanlooproute naar de Nieuwe Waterweg Gemiddeld varen er 220 schepen per dag (zee- en binnenschepen van Rotterdam naar de Europoort v.v.). Recreatievaart vanaf de kust is beperkt en alleen mogelijk met vergunning Nieuwe Waterweg Debiet gemiddeld 1385 m3/s. Waterkwaliteit beïnvloed door lozingen van de awzi Nieuwe Waterweg en awzi de Groote Lucht en de boezemgemalen. In 2004 is waterkwaliteit bij monding bepaald. Momenteel wordt awzi De Groote Lucht verbeterd. Haringvliet Waterkwaliteit wordt beïnvloed door awzi s en gemalen. Ook zijn er enkele jachthavens. Allen hebben een vuilwaterinnamepunt. 2.4 Kans op proliferatie blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke proliferatie van blauwalgen. Strand Maasvlakte II is een zoutwaterlocatie. Blauwalgen komen in de Nederlandse zoute wateren niet tot overmatige bloei en vormen daarom geen gezondheidsrisico. 3 Gezondheidsrisico s Beoordeling Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor uitstekende, goede en aanvaardbare kwaliteit weergegeven. Als een 7

8 zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt deze beoordeeld als slecht. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek kan de provincie besluiten (tijdelijk) een negatief zwemadvies in te stellen. Tabel 3.1 Parameter Intestinale enterococcen (kve/100 ml) Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor kust- en overgangswateren Signaalwaarde Uitstekende Goede Aanvaardbare kwaliteit* kwaliteit* kwaliteit** Escherichia coli (kve/100 ml) * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (honden, paarden) in het water genoteerd. De ligging van het meetpunt voor Strand Maasvlakte II is weergegeven in figuur 2.3. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers zijn. Normaal wordt een locatie beoordeelt op basis van 4 jaar metingen. Deze locatie is een vervanger voor de vervallen locatie Slufterstrand. Er is nog geen vierjarige meetreeks beschikbaar. Er zijn vier metingen gedaan in september 2014 en zes in het zwemseizoen De vervallen locatie Slufterstrand viel in het verleden altijd in de kwaliteitsklasse uitstekend. Op basis van de metingen in 2014, 2016 en de historie van de locatie kan alleen een voorlopige beoordeling worden gedaan. De locatie wordt voorlopig beoordeeld als uitstekend. Dit volgt uit afzonderlijke beoordelingen uitstekend voor Escherichia coli en voor intestinale enterococcen. Tabel 3.2 Voorlopige kwaliteitsklasse Strand Maasvlakte II op basis van 2014, 2016 en vervallen locatie Slufterstrand. Parameter Kwaliteitsklasse intestinale enterococcen Escherichia coli Uitstekend Uitstekend 4 Aanbevelingen voor maatregelen De zwemwaterkwaliteit bij Strand Maasvlakte II is op basis enkele metingen voorlopig als uitstekend beoordeeld. Op grond van de Zwemwaterrichtlijn zijn geen maatregelen nodig ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit. Wel worden maatregelen aanbevolen gericht op goed (kwaliteits)beheer: - Momenteel zijn er slechts enkele toiletten op de parkeerplekken. Mogelijk kan dit uitgebreid worden. 8

9 BIJLAGE 1 Fotograaf: Foto s locaties Quinty Duivestein en Imke Leenen 9

10 Bord noordelijk einde sportstrand. 2