ZWEMWATERPROFIEL BRESKENS NIEUWESLUIS BADSTRAND

Transcriptie

1 ZWEMWATERPROFIEL BRESKENS NIEUWESLUIS BADSTRAND

2 Colofon Titel: Uitgegeven door: Opgesteld door: Betrokken provincie: Dagelijks beheerder / Exploitant zwemwaterlocatie: Status: Breskens Nieuwesluis Badstrand Rijkswaterstaat Zee & Delta ARCADIS/H2Oké Water & gezondheid Advies Provincie Zeeland Gemeente Sluis Definitief Datum: 29 februari 2016 BWID-code: Donar-code: NLBW89_BRESKNWSBSD BRESKNWSBSD Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen. 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Beschrijving zwemwaterlocatie Kenmerken Zwemzone Beheer Potentiële bronnen van verontreiniging Kans op bloei blauwalgen Gezondheidsrisico s Beoordeling Zwemwaterkwaliteit Aanbevelingen voor maatregelen... 9 Bronvermelding

4 1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel Breskens Nieuwesluis Badstrand. De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en om te streven naar een goede zwemwaterkwaliteit. In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger. 2 Beschrijving zwemwaterlocatie 2.1 Kenmerken Breskens Nieuwesluis Badstrand ligt aan de Noordzee, in de gemeente Sluis. Het betreft een zoutwaterlocatie. Het strand heeft zes opgangen (genummerd 20 t/m 25) volgens lokale bebording. Op de luchtfoto (Figuur 2.1) zijn de belangrijkste kenmerken en mogelijke bronnen van verontreiniging van de locatie weergeven. De zwemlocatie wordt aan de westzijde begrensd door een versmalling van het strand en aan de oostzijde door het uitwateringsgemaal Nieuwe Sluis. De duinen achter het strand zijn recentelijk versterkt. In de volksmond wordt dit strand Groede genoemd. Een gelijknamige camping bevindt zich direct achter het duin. Het meest oostelijke stuk strand is aangemerkt als nudistenstrand. Op de borden is dit stuk strand gemarkeerd als FKK strand. Uit de kust lopen vaarroutes die plezieren beroepsvaart naar de havens van onder andere Antwerpen leiden. Net ten westen van de vuurtoren van Breskens bevindt zich het uitwateringsgemaal Nieuwe Sluis. Deze ontwatert het achtergelegen gebied, waarin zich ook de AWZI Groede bevindt. Daarnaast wordt hier gewerkt aan het project Waterdunen, een combinatie van kustversterking en gebiedsontwikkeling. Onder leiding van Waterschap Scheldestromen is de zeewering reeds versterkt, maar wordt achter de zeedijk ook een gebied van ca. 300 ha ingericht als natuurgebied en vakantie- en recreatiepark. Daarin komen onder andere een hotel, vakantiewoningen en een duincamping. Daarin moet water centraal staan. Daartoe wordt een getijdenduiker aangelegd ( Het strand is bewaakt; door middel van verschillende vlaggen wordt de situatie aangegeven. Verklarende informatie is te vinden op de borden bij opgang 22 waar de strandwacht zich bevindt. Daar is tevens het enige blauwe zwemwaterbord geplaatst en wordt de gemiddelde zwemwaterkwaliteit weergegeven. Daarnaast heeft iedere strandopgang een eigen gemeentelijk informatiebord met de regelgeving op het strand. Het strand heeft vier paviljoens. Het strand is breed en wordt beschermd tegen erosie door palenrijen. Het strand wordt dagelijks schoongemaakt. Surf-, kite-en zeilzones zijn aangegeven op de bebording, evenals de bewaakte zwemzone. De bewaakte zwemzone wordt daarnaast gemarkeerd met oranje boeien. Honden zijn van 1 mei tot 1 oktober tussen 10:00 en 18:00 alleen aangelijnd toegestaan. Paarden zijn in dezelfde periode niet toegestaan tussen 10:00 en 19:00. Er geldt een opruimplicht voor hondenen paardenpoep. 4

5 Er zijn geen toiletgebouwen aanwezig; bezoekers kunnen voor sanitaire voorzieningen terecht bij de paviljoens. Deze zijn gedurende het hele badseizoen geopend. Voor de strandwachtpost is een stranddouche. Er is een zeil- en kiteschool aanwezig op het strand. Op een drukke dag zijn naar schatting a bezoekers op het strand; op een gemiddelde dag ligt dat aantal rond de Jaarlijks worden kleinschalige evenementen op het strand georganiseerd, zoals wandeltochten en feesten in de paviljoens. In bijlage 1 zijn foto s van de locatie en een verslag van het veldbezoek in zwemseizoen 2015 opgenomen. Noordzee Uitwateringsgemaal Nieuwe Sluis en Getijde duiker Breskens Nieuwesluis Badstrand Vernauwing strand Strandpaviljoens Plangebied Waterdunen Nieuwvliet-Bad Strandcamping Groede Agrarisch achterland Figuur 2.1. Overzicht zwemwaterlocatie Breskens Nieuwesluis Badstrand 2.2 Zwemzone De zwemzone is weergegeven in figuur 2.2. De achtergronden van de afbakening van de zwemzone zijn beschreven in het rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee (RHDHV,2012). De bewaakte zwemzone is, als de strandbewaking aanwezig is, gemarkeerd door oranje boeien langs de waterlijn. De zwemzone is in 2015 aangepast. Door deze aanpassing laat Rijkswaterstaat de zwemzones op elkaar aansluiten. Waar in het verleden slechts de drukst bezochte gedeeltes werden gedekt door de zwemzone, zijn deze nu dekkend voor de hele kustlijn (mits geschikt als zwemlocatie). 5

6 Figuur 2.2. Zwemzone en ligging meetpunt 2.3 Beheer Breskens Nieuwesluis Badstrand behoort tot de gemeente Sluis en bevindt zich in de provincie Zeeland. De provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de provincie zorg voor de veiligheid en gezondheid van de zwemmers. De provincie voert hiertoe periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. Een aantal taken op het gebied van gezondheid wordt namens de provincie uitgevoerd door de RUD Zeeland (Omgevingsdienst). Rijkswaterstaat Zee & Delta is waterbeheerder van de zwemwaterlocatie Breskens Nieuwesluis badstrand. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht de provincie hierover in en adviseert, zodat de provincie het publiek kan informeren over eventuele gezondheidsrisico s. De provincie kan een waarschuwing of een negatief zwemadvies afgeven of zelfs een zwemverbod instellen. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden. Gemeente Sluis, RSG security (strandwacht) en de paviljoens zorgen voor het dagelijks beheer van de zwemwaterlocatie. Het sanitair van de paviljoens wordt door de uitbaters dagelijks gereinigd. De gemeente heeft de reiniging van het strand uitbesteed aan een aannemer die o.a. met beachcleaners het strand dagelijks bijhoudt en dagelijks afvalbakken leegt. 2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater gecontroleerd dient te worden op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle potentiële verontreinigingsbronnen en -routes voor fecale verontreiniging op de locatie Breskens Nieuwesluis badstrand. 6

7 Tabel 2.1. Potentiële bron Potentiële bronnen Breskens Nieuwesluis Badstrand Beschrijving Bezoekers Op mooie dagen bezoeken gemiddeld bezoekers per dag de zwemwaterlocatie, op drukke dagen komen er maximaal bezoekers. In de strandpaviljoens zijn toiletten aanwezig waar bezoekers gebruik van kunnen maken. Huisdieren Honden zijn tijdens het zwemseizoen tussen 10:00 en 18:00 alleen aangelijnd toegestaan. Paarden zijn tijdens het zwemseizoen niet toegestaan tussen 10:00 en 19:00. Er is tijdens het bezoek geen honden- of paardenpoep op het strand aangetroffen. Er geldt een opruimplicht voor honden- en paardenpoep. Watervogels Dit beperkt zich tot enkele meeuwen op het strand. Uitwateringsgemaal Het uitwateringsgemaal Nieuwe Sluis ligt op de oostgrens van de zwemwaterlocatie. In het achtergelegen gebied is agrarisch gebruik, bevinden zich een AWZI en wordt een nieuw vakantie- en recreatiepark ingericht. Getijdeduiker Aangrenzend aan het uitwateringsgemaal wordt een getijdeduiker gerealiseerd. Deze zorgt voor een open, hetzij gedempte, verbinding tussen de Westerschelde en het te realiseren natuurgebied de Waterdunen. Hierdoor ontstaat een zilt, nat natuurgebied, waar veel vogels verwacht worden. Door de open verbinding, die door getijde beide richtingen uit zal gaan stromen, kunnen feces van o.a. vogels mogelijk in de toekomst de Noordzee inspoelen. Recreatievaart Dagelijks maken enkele (+/- 20) recreatievaartuigen gebruik van de vaarroute langs de zwemwaterlocatie, op drukke dagen kunnen dit er 150 zijn. Deze schepen zijn niet per se gebonden aan de vaargeul vanwege een geringe diepgang. Beroepsvaart Geschat wordt dat er dagelijks 150 beroepsvaartuigen gebruik maken van de vaargeul op 800 meter afstand van de zwemwaterlocatie. Dit loopt uiteen van vissersboten tot grote zeeschepen met bestemming Antwerpen. Jachthaven Deze locatie ligt tussen de nieuw te realiseren jachthaven van Cadzand en de bestaande jachthavens in Breskens. In Cadzand worden hoogwaardige sanitaire voorzieningen gerealiseerd; in Breskens is een toiletgebouw en vuilwatervoorziening aanwezig. 2.5 Kans op bloei blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke bloei van blauwalgen. Breskens Nieuwesluis Badstrand is een zoutwaterlocatie langs de Nederlandse kust. Blauwalgen komen in de Nederlandse kustwateren niet tot overmatige bloei en vormen daarom geen gezondheidsrisico. 3 Gezondheidsrisico s 3.1 Beoordeling Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor uitstekende, goede en aanvaardbare kwaliteit weergegeven. Als een 7

8 zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt deze beoordeeld als slecht. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek kan de provincie besluiten (tijdelijk) een negatief zwemadvies in te stellen. Tabel 3.1 Parameter intestinale enterococcen (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor kust- en overgangswateren Uitstekende kwaliteit* Goede kwaliteit* Aanvaardbare kwaliteit** Signaalwaarde * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar 3.2 Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (honden, paarden) in het water genoteerd. De ligging van het meetpunt voor Breskens Nieuwesluis Badstrand is weergegeven in figuur 2.2. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers zijn (vastgesteld in rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee, RHDHV, 2012). Op basis van de metingen in de periode is de locatie beoordeeld als uitstekend. Dit volgt uit afzonderlijke beoordelingen uitstekend voor Escherichia coli en voor intestinale enterococcen. Tabel 3.2 Kwaliteitsklasse Breskens Nieuwesluis badstrand Parameter Kwaliteitsklasse intestinale enterococcen Escherichia coli Uitstekend Uitstekend Voor E. coli is de signaalwaarde begin 2014 een keer overschreden (Figuur 3.1). Bij een volgende meting is hier niets meer van te merken; verder zijn geen overschrijdingen van de signaalwaarde gemeten. Voor intestinale enterococcen zijn er geen overschrijdingen van de signaalwaarde gemeten in de zwemseizoenen van Wel is voor deze parameter ook een verhoging waarneembaar begin 2014 (Figuur 3.2). Dit is mogelijk te wijten aan flinke neerslag op 28 maart 2014 en 8 april 2014 (resp. 8,4 en 14,5 mm, bron KNMI meetstation Terneuzen, De invloed van potentiele bronnen zoals benoemd in sectie 2.4 is beperkt. 8

9 Figuur 3.1 Resultaten analyse E. coli voor de zwemseizoenen Figuur 3.2 Resultaten analyse intestinale enterococcen voor de zwemseizoenen Aanbevelingen voor maatregelen De zwemwaterkwaliteit bij Breskens Nieuwsluis Badstrand is als uitstekend beoordeeld. Op grond van de Zwemwaterrichtlijn zijn geen maatregelen nodig ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit. Wel worden maatregelen aanbevolen gericht op goed (kwaliteits)beheer: - Voortzetten handhaving restricties voor toegang met honden en paarden gedurende het zwemseizoen. - Handhaving opruimplicht van honden- en paardenpoep gedurende het zwemseizoen. - Herzien bebording bij strandopgangen n.a.v. uitbreiding zwemzone. In de huidige situatie zijn niet bij iedere strandopgang blauwe borden geplaatst. - Monitoren gevolgen aanleg getijdenduiker op de waterkwaliteit. De duiker wordt in 2017 in werking gesteld. 9

10 Bronvermelding Royal HaskoningDHV (2012). Optimalisatie van de zwemzones Noordzee: Mogelijkheden om bestaande meetpunten voor zwemwaterkwaliteit breder te benutten. Projectnummer 9X

11 BIJLAGE 1 Verslag veldbezoek Datum: 17 augustus 2015 Aanwezigen: Personeel strandwachtpost (RSG Security) Sjors Beijer (ARCADIS, verslag) Breskens Nieuwesluis Badstrand bestaat uit zes opgangen. Volgens de lokale bebording zijn dit opgangen nummer 20 tot en met 25. De duinen zijn recentelijk verbreed. Het strand wordt begrensd door het uitwateringsgemaal aan de oostkant en een versmalling van het strand aan de westkant. Ten tijde van het veldbezoek was het bewolkt en rond 19 graden Celsius. Op enkele watersporters na was er niemand in het water. Wel waren er diverse wandelaars op het strand en waren paviljoens goed gevuld. Het hele strand is netjes en er staan afvalbakken. Op drukke plekken bij paviljoens zijn extra afvalbakken geplaatst. Dit wordt dagelijks bijgehouden. Op het moment van het veldbezoek werden geen honden of paarden waargenomen. Wel waren er enkele meeuwen op het strand. Er werd geen hondenpoep of paardenpoep aangetroffen, wel feces van meeuwen. Er is geen toiletgebouw op het strand, daarvoor zijn bezoekers aangewezen op de paviljoens. Dat is op de bebording ook zo aangegeven. Deze paviljoens zijn aangesloten op het rioolnetwerk of hebben een eigen septic tank. Er zijn geen afvoeren vanuit de duinen richting het strand. Bij het uitwateringsgemaal Nieuwe Sluis wordt een project uitgevoerd onder de supervisie van de provincie Zeeland: Waterdunen. Hier wordt onder andere gewerkt aan kustversterking en de realisatie van een vakantiepark en recreatiegebied. Daartoe worden onder meer een hotel, vakantiewoningen en een duincamping aangelegd. Daarin moet water een centrale plek geven en wordt ter hoogte van de dijk een toeristische locatie ingericht met allerlei voorzieningen. Voor de watervoorziening wordt een getijdeduiker aangelegd die in vrije verbinding komt met de Westerschelde. De bewaakte zwemzone is gemarkeerd door oranje boeien, die ongeveer op de laagwaterlijn liggen. Er is verder geen drijflijn aanwezig. Veel bezoekers houden hun vakantie in een van de achterliggende vakantieparken. De strandwacht schat het aantal bezoekers op een doorsnee dag op en tot a bezoekers op drukke dagen. Hij ervaart geen overlast van watervogels, omdat deze op het strand beperkt zijn tot enkele meeuwen. Er komen dagelijks mensen met honden en ruiters. Honden zijn van 1 mei tot 1 oktober tussen 10:00 en 18:00 alleen aangelijnd toegestaan. Paarden zijn in dezelfde periode niet toegestaan tussen 10:00 en 19:00. Er geldt een opruimplicht voor honden- en paardenpoep. De strandpaviljoens organiseren af en toe een evenement, maar blijven daarmee binnen hun eigen voorziening. Bij iedere strandopgang staat een gemeentelijk bord met regels en zwemzones, maar alleen bij de strandopgang waar de strandwachtpost zich bevindt (nummer 22) staat het Blauwe zwemwaterbord van de provincie. Tevens voorziet de strandwacht hier bezoekers van weersinformatie met een bord waar een dagelijks weerbericht op weergeven wordt. 11

12 Het bekende blauwe zwemwaterbord bij opgang 22 Speeltoestellen bij strandpaviljoen Puur Strandopgang geschikt voor rolstoelen Werkzaamheden Waterdunen getijdeduiker Zeecontainerschip uit de kust 12