Laatste update:: 19 mei 2016

Transcriptie

1 Page 1 of 6 Laatste update:: 19 mei 2016

2 Page 2 of 6 Binnenvaart De binnenvaart omvat het vervoer van goederen over de binnenwateren. De grootste segmenten zijn de containervaart, droge bulkvaart, tankvaart en sleep- en duwvaart. Het goederenvervoer gaat vooral vanuit de Noordzeehavens naar het achterland en terug. De grootte en het bereik van het achterland hangen samen met het stroomgebied van rivieren als de Maas en de Rijn. Binnenvaart is een belangrijke modaliteit voor Nederland. Europees wordt van alle vervoer ca 6% over water vervoerd, voor Nederland is dat 35%. Algemene prognose In 2015 namen de vrachtvolumes in de binnenvaart met 3% af, terwijl de omzet toenam. Dit had alles te maken met het lage water, waardoor er minder vracht per binnenvaartschip vervoerd kon worden. Dit beperkte de capaciteit en zorgde voor een hogere omzet en beter rendement voor de binnenvaartschippers. Tankvaart volatiele olieprijs zorgt voor hogere vraag De tankvaartvolumes zijn in 2015 toegenomen. Het vervoer van chemische producten liep in 2015 terug, maar werd gecompenseerd door hogere volumes in het aardolievervoer. Door de lagere en volatiele olieprijs steeg de vraag naar aardolieproducten. In de haven van Rotterdam werd er tien procent meer natte bulk overgeslagen. De natte bulk die door de binnenvaart werd vervoerd groeide met twee procent. Vooralsnog lijkt het dat dit effect zich in 2016 doorzet: in het eerste kwartaal van 2016 nam de overslag van ruwe aardolie (twee procent) en van aardolieproducten (zeven procent) toe. Concurrentie uitfasering dubbelwandige tankers niet voldoende Hoewel de tankvaart een groei van de volumes kende, kampt dit segment nog wel met te veel aan capaciteit. Een deel van de overcapaciteit heeft te maken met het feit dat er in 2018 alleen nog maar dubbelwandige tankers in de vaart mogen. De uitfasering van enkelwandige tankers gaat langzamer dan gedacht, waardoor er nu relatief veel capaciteit in de vaart zit. Daarnaast zijn de nieuwe tankers gemiddeld groter en efficiënter, wat ook een verhoging van de capaciteit met zich meebrengt. Ook de droge lading-vloot is nog niet in lijn met de vraag. Kolen en ijzererts lange termijn een daling verwacht Voor het deelsegment droge-lading is het vervoer van ijzererts en kolen van groot belang. Het vertegenwoordigt, gemeten naar gewicht, samen circa veertig procent van het vervoer. Ijzererts wordt gebruikt in de staalindustrie, door concurrentie met China kampt deze branche in Europa met overcapaciteit. Steenkolen worden gebruikt voor het opwekken van energie. Door de focus op duurzaamheid neemt de energie opwekking door alternatieve bronnen toe, ten laste van kolen. We zien dat terug in succesvolle Duitse windmolenparken, maar ook in de sluiting van Nederlandse kolencentrales

3 Page 3 of 6 Prognose Transport en Logistiek Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, mei 2016 Strategische trends Verdienmodel verdient aanscherping De sector is gefragmenteerd en heeft moeite om zich aan prijsconcurrentie te onttrekken. De onderhandelingspositie is beperkt, met een sterke correlatie tussen prijs en capaciteit tot gevolg. Er wordt een beroep gedaan op het individuele ondernemerschap van elke schipper, om actief in te spelen op de toenemende vraag naar efficiëntere en flexibelere ketens. Bewustzijn van deze kwetsbare positie is het startpunt voor vernieuwing. Lees meer. Sterkere positie door samenwerking Het belang van de binnenvaartsector is groot. De kunst is om deze efficiënter te organiseren. Aan de ene kant moet verladend Nederland zich beter bewust worden van de toegevoegde waarde van de binnenvaart. Maar de sector moet zelf ook initiatief nemen. Samenwerking met verladers en tussen binnenvaartondernemers onderling kan voor een sterke positie binnen de logistieke keten zorgen.

4 Page 4 of 6 Versneld verduurzamen De binnenvaart zal op meerdere fronten moeten versnellen om zijn positie in verduurzaming te handhaven. Zo worden de emissieeisen rond motorisering strenger. Naar verwachting komt er zeer binnenkort volledig nieuwe wet- en regelgeving op Europees niveau (StageV 2020). Hierdoor gaat de investeringsdruk omhoog, wat de sector opnieuw financieel op de proef stelt. Een oplossing hiervoor is samenwerking binnen de keten. Speel bijvoorbeeld in op de duurzaamheidsagenda van verladers; ook zij hebben te maken met hogere duurzaamheidsdoelstellingen. Lees meer. Ondernemer aan het woord Stefan Meeusen, directeur Coöperatie NPRC Markten beweeglijker dan ooit De beweeglijkheid in de markt voor de binnenvaart is altijd al groot geweest, maar de laatste jaren is de volatiliteit flink toegenomen. Die trend zal nooit ophouden. Stefan Meeusen is directeur van Coöperatie NPRC, Nederlands grootste binnenvaart dienstverlener, opgericht in Een vloot van 100 schepen die exclusief varen plus zo n 100 charterschepen vervoert voor NPRC jaarlijks 11 miljoen ton droge bulk zoals granen, mest, kolen, ertsen, ijzererts in West Europa. Meeusen: In 2006 zijn we een coöperatie geworden. De laatste zes jaar zijn we hard gegroeid.

5 Page 5 of 6 Vanwaar die stormachtig gegroeide volatiliteit? Financiële en alle andere markten zijn méér en méér beweeglijk geworden. Vanwege steeds onvoorspelbaardere factoren. Een wereldleider zegt iets over de Oekraïne, de gasprijs stijgt, daardoor de prijs van meststoffen, die wij veel vervoeren. Wij merken het meteen aan de handelsstromen. Een graanoogst is minder van kwaliteit dan gehoopt en kan niet meer voor menselijke consumptie gebruikt worden, maar wel voor veevoer, ook een bulkproduct dat we veel vervoeren. Klimatologische ontwikkelingen, ook steeds onvoorspelbaarder. Door laag water konden onze schepen een half jaar lang veel minder diep liggen dan normaal, en dus ook minder vracht vervoeren. Met héél laag water kan dat wel een factor drie schelen, waardoor ook de vrachtprijs verdriedubbelt. Het klinkt wel leuk: een hogere vrachtprijs door laag water, maar onze sector wil geen duurder imago. Onze relatief lage vrachtprijs is juist de grote kracht. Per ton per kilometer gebruiken we weinig energie en stoten we gemiddeld drie keer minder CO2 uit dan het wegvervoer. Toch wil de EU nóg duurzamer prestaties van de sector. Hoe kan dat het beste geregeld worden? De overheid stelt met regelgeving eisen aan het type motor in binnenvaartschepen. Ik vind dat een starre manier van CO2- en NOx-emissies terugdringen. Waarom? Het lastige van die aanpak is dat scheepsmotoren een erg lang leven hebben, en niet vaak vervangen worden. En eerlijk is eerlijk: onze marges zijn dun, dus nieuwe motoren zijn moeilijk te financieren. Wat ook goed werkt, is oude motoren upgraden. Er zijn allerlei nieuwe technieken om schadelijke emissies sterk terug te brengen. Ik ben vóór doelwetgeving, waarin je de hoogte van CO2-reductie vastlegt en je de sector vrij laat hoe ze dat wil bereiken. Bijvoorbeeld met optimalere logistiek, minder vaak leeg varen, of met lagere snelheden varen. Waar ligt de focus in de NPRC-strategie voor 2016, 2017? De onderneming die het meest flexibel reageert op de snel veranderende markten, presteert het best. Hoe doe je dat? Door de logistiek te optimaliseren. Data science kan daarbij helpen. Maar ook transparantie in de keten, het is belangrijk om zichtbaarheid van de binnenvaart in de supply chain te vergroten. Daarvoor moeten verladers en binnenvaartondernemingen nóg opener dan we gewend zijn, informatie delen. Want een gebeurtenis ergens in de logistieke keten heeft voor álle schakels gevolgen. Een mooi voorbeeld van ketentransparantie en -integratie is het voorraadbeheer dat een multinational grotendeels aan NPRC heeft uitbesteed. Het gaat om het op peil houden van een cruciale grondstof. Met deze nieuwe werkwijze kunnen we sneller sturen in onze logistieke processen. Een mooi succes. We gaan voor méér klanten op deze manier werken. ICT hulpmiddelen worden hierbij steeds belangrijker. Bart Banning Sector Banker Transport en Logistiek Nadia Menkveld Sectoreconoom Transport en Logistiek Bart Banning is Sector Banker Transport & Logistiek bij ABN AMRO. Als Sector Banker ligt zijn focus op de strategie en bedrijfsvoering in de sector. Nadia Menkveld werkt als sector econoom bij het Economisch Bureau van ABN AMRO. Zij is verantwoordelijk voor de economische analyses over de transport en logistieke sector.

6 Page 6 of 6