AGENDA Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland

Transcriptie

1 AGENDA Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland Datum: 1 december 2016 GEWIJZIGDE DATUM ) i Tijd: uur Plaats: GGD-kantoor (vergaderruimte Engelenburg) Rijksstraatweg 65, 7231 AC Warnsveld FORMEEL DEEL 1. Opening en verslag vergadering d.d. 26 september concept-verslag en samenvatting (eerder toegezonden bij d.d. 28 september 2016) 2. Ingekomen stukken en mededelingen - lijst - bijlagen: samenvatting Publieke gezondheid borgen 3. 2e Bestuursrapportage bestuursvoorstel - bijlage: rapportage 4. Productenbegroting 2017 en 1e begrotingswijziging - bestuursvoorstel - bijlagen: Productenbegroting 2017 / 1e begrotingswijziging Normenkader accountantscontrole bestuursvoorstel - bijlage: normenkader en toetsingskader 6. Governance VNOG en functie directeur publieke gezondheid - bestuursvoorstel - bijlage: brief VWS 7. Publieke gezondheidszorg vluchtelingen - presentatie over de activiteiten van de GGD voor statushouders, door Cobi Izeboud, regiocoördinator Publieke gezondheid statushouders, - bestuursvoorstel - bijlage: notitie 8. Aanpak personen met verward gedrag - bestuursvoorstel - bijlagen: schema sluitende aanpak 1

2 9. GGD-koers richting bestuursvoorstel - bijlagen: notitie 10. Rondvraag en sluiting i Op de oorspronkelijk geplande datum van 24 november 2016 om uur bleken te veel ABleden verhinderd. Daarom hebben we in overleg met de bestuurssecretariaten gezocht naar een nieuwe datum.

3 Samenvatting (concept)verslag extra vergadering Algemeen Bestuur Datum: 26 september 2016 Locatie: GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 24 november Opening en verslag vergaderingen d.d. 7 juli 2016 Het Algemeen Bestuur (AB) heeft het verslag ongewijzigd vastgesteld. 2. Ingekomen stukken en mededelingen De Inspectie voor de gezondheidszorg heeft in augustus 2016 een gesprek gevoerd met de directeur GGD over governance. De IGZ bezoekt alle GGD en in Nederland. Doel is zicht te krijgen op de kwaliteit van de aansturing van de GGD en en van de borging van de uitvoering van de vier pijlers (kerntaken). De GGD is in overleg met de Nationale politie over een overbruggingsovereenkomst voor Medische Arrestantenzorg en Forensisch Medisch Onderzoek, na de gestaakte aanbesteding vorig jaar. Een adviescommissie, met als voorzitter O. Hoes, brengt advies uit over de dienstverlening aan de politie in de toekomst. In het bestuursakkoord Verhoogde asielinstroom is afgesproken dat gemeenten komen tot een lokale preventie-aanpak voor de gezondheid van statushouders. Voor een ondersteuningsprogramma is totaal 7 miljoen beschikbaar. Onderdeel van het programma is het aanstellen van een regiocoördinator bij de GGD. GGD NOG heeft mevrouw Cobi Izeboud aangewezen. De GGD heeft een infographic laten maken over wat de GGD voor de gemeenten doet en de indeling in A-, B-, C- en D-taken. Zie op de website van de GGD. 3. Terugnemen jeugdgezondheidszorg door Apeldoorn De 22 gemeenten hebben in de Dialoog jeugdgezondheidszorg een besluit genomen over de inrichting van de jeugdgezondheidszorg. De gemeente Apeldoorn heeft in dit kader besloten de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen uit de GGD te nemen. Apeldoorn brengt de JGZ onder bij de Stichting Centrum Jeugd en Gezin in deze gemeente. Het AB heeft ingestemd met de afspraken over de gevolgen hiervan. De basis voor de afspraken is het rapport van adviesbureau Lysias d.d. 17 mei Uitgangspunt is dat de achterblijvende gemeenten geen financieel nadeel hebben. Het AB heeft ook ingestemd met de overdrachtsovereenkomst tussen GGD, de gemeente Apeldoorn en de Stichting CJG Apeldoorn. Op verzoek van het AB komen er voor 1 januari 2017 schriftelijke garanties voor de inzet van de JGZmedewerkers van CJG Apeldoorn bij crises en incidenten. 1 3

4 4. 4. Agenda AB en portefeuillehoudersoverleg november 2016 De wethouders volksgezondheid bespreken in de komende bijeenkomsten van het portefeuillehoudersoverleg volksgezondheid over de aanpak verwarde personen en de rol van de GGD bij de Omgevingswet. Het Dagelijks Bestuur heeft toegezegd nogmaals te bekijken hoe de gemeenten eerder en beter kunnen worden betrokken bij het opstellen van de GGD-begroting. Ook bereidt het DB een notitie voor discussie over de koers van de GGD in het resterend deel van de bestuursperiode tot Rondvraag en sluiting - U kunt de agenda en stukken voor de vergaderingen van het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland vinden op de website van de GGD ( onder de tab gemeenten en dan Direct naar Vergaderingen algemeen bestuur ). 2 4

5 Verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 26 september 2016, om uur, Locatie: GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 24 november 2016 om uur Aanwezig: leden: H.J. Rijks (Aalten), P. Blokhuis (Apeldoorn), A. Peppelman (Bronckhorst), J.B. Paauw (Brummen), C.J. Telder (Doetinchem), S.W. Krooneman (Elburg), D. van Norel (Epe), A.L. Klappe (Ermelo), H.J. Berkhoff (Heerde), mw. T. van der Linden (Lochem), mw. I.T.J.M. Wolsing (Montferland), mw. E.G. Vos-van de Weg (Oldebroek), J. Hoenderboom (Oost Gelre), L.G. Kuster (Oude IJsselstreek), A. Kleijer (Putten, voorzitter), W. Vrijhoef (Voorst), mw. I.G. Saris (Winterswijk), mw. P.C.M. Withagen (Zutphen); namens GGD Noord- en Oost-Gelderland: D.W. ten Brinke (directeur publieke gezondheid / algemeen directeur), A.B. Verweij (manager Bedrijfsbureau / controller), T. Nijland (directiesecretaris); publieke tribune: mw. M. Gerritsen (Apeldoorn), mw. A. van Haren (Heerde), W. Noort en mw. J. Stevens (ondernemingsraad GGD NOG), J.W. Brethouwer (GGD NOG) Afwezig: Verzendlijst: mw. M.H.H. van Haaren (Berkelland), HG.J. van Noort (Harderwijk), M. Hospers (Hattem), G. van den Berg (Nunspeet); mw. C. Abbenhues (DB GGD / Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland / Zutphen), A. Schoenmaker (directeur publieke gezondheid / directeur GHOR Veiligheidsregio NOG) leden AB, gemeenteraden (via colleges B&W), ambtenaren volksgezondheid, management / beleidsadviseurs GGD 1. Opening en verslag vergadering d.d. 7 juli 2016 De heer Kleijer opent de vergadering. Hij stelt vast dat het vereiste aantal AB-leden met het vereiste aantal gewogen stemmen aanwezig is om een besluit te kunnen nemen bij punt 3. Het AB stelt het verslag ongewijzigd vast. 2. Ingekomen stukken en mededelingen a. De Inspectie voor de gezondheidszorg heeft op 23 augustus 2016 een gesprek gevoerd met de directeur GGD NOG over governance. De IGZ bezoekt alle GGD en met als doel om zicht te krijgen op de kwaliteit van de aansturing van de GGD en en van de borging van de uitvoering van de vier pijlers (kerntaken). 1 5

6 b. De GGD is in overleg met de Nationale politie over een overbruggingsovereenkomst voor Medische Arrestantenzorg en Forensisch Medisch Onderzoek, na de gestaakte aanbesteding vorig jaar. Een adviescommissie met als voorzitter O. Hoes, brengt advies uit over hoe de politie ook in de toekomst kan beschikken over kwalitatief goede en financieel beheersbare dienstverlening. c. In het bestuursakkoord verhoogde asielinstroom is afgesproken dat gemeenten komen tot een lokale integrale preventie-aanpak voor de gezondheid van statushouders. Voor een ondersteuningsprogramma is hiervoor in totaal 7 miljoen beschikbaar gesteld. Onderdeel van het programma is het aanstellen van een regiocoördinator bij de GGD. GGD NOG heeft mevrouw C. Izeboud aangewezen, die sinds 1 juli 2016 projectcoördinator is voor publieke gezondheidszorg vluchtelingen. d. De GGD heeft een infographic laten maken over wat de GGD voor de gemeenten doet en de indeling in A-, B-, C- en D-taken. Zie op de website van de GGD. De heer Kleijer raadt aan om raadsleden te informeren over de infographic. Het AB besluit de mededelingen voor kennisgeving aan te nemen. 3. Terugnemen jeugdgezondheidszorg door Apeldoorn De heer Kleijer merkt op dat dit een historisch moment is. Na 12 jaar discussie hebben de gemeenten bij de afronding van de Dialoog jeugdgezondheidszorg een besluit genomen over de inrichting van de jeugdgezondheidszorg. De gemeente Apeldoorn heeft in dit kader besloten de jeugdgezondheidszorg uit de GGD te nemen en onder te brengen bij de Stichting CJG Apeldoorn. Het Dagelijks Bestuur legt nu de gevolgen van dit besluit ter goedkeuring voor aan het Algemeen Bestuur. De heer Kleijer heeft van de DB-portefeuillehouder GHOR, mevrouw Abbenhues, telefonisch het verzoek gekregen om de overdrachtsovereenkomst aan te vullen. Zij wil meer zekerheid over de inzet van de JGZ-medewerkers van de Stichting CJG Apeldoorn voor de GHOR bij crises en incidenten. Het gaat met name om garanties voor de inzet vanaf 1 januari 2017 totdat nieuwe afspraken zijn gemaakt. De heer Peppelman vraagt of dit inhoudt dat er voor schriftelijke afspraken zijn gemaakt. De heer Kleijer bevestigt dit. Hij stelt vast alle aanwezige AB-leden akkoord gaan met het voorstel, inclusief de aanvulling over de inzet van JGZ-medewerkers voor de GHOR. De vereiste twee keer 2/3 meerderheid is bereikt met de instemming van 18 van de 22 AB-leden die 76 van de 91 stemmen vertegenwoordigen. Het AB besluit: 1. in te stemmen met het rapport van adviesbureau Lysias d.d. 17 mei 2016 als basis voor het afhandelen van de financiële, personele en overige gevolgen van het terugnemen van jeugdgezondheidszorg door de gemeente Apeldoorn 2. in te stemmen met de overeenkomst tussen GGD, de gemeente Apeldoorn en de Stichting CJG Apeldoorn voor de overdracht van de jeugdgezondheidszorg 4-18 jarigen aan de Stichting met ingang van 1 januari 2017, op basis van het Lysiasrapport en de in de GR gestelde voorwaarden, aangevuld met schriftelijke garanties voor de inzet van de JGZ-medewerkers van de Stichting CJG Apeldoorn voor de GHOR bij crises en incidenten. 2 6

7 De heer Blokhuis bedankt de andere AB-leden voor de collegialiteit dat zij zijn gekomen naar deze speciale AB-vergadering en dat zij hebben ingestemd. 4. Agenda AB en portefeuillehoudersoverleg november 2016 De heer Kleijer vraagt met name aandacht voor de vraag welke onderwerpen de wethouders in het portefeuillehoudersoverleg willen bespreken. De heer Blokhuis stelt voor het onderwerp aanpak verwarde personen te bespreken. De wethouders zorg dit ook hebben besproken met de burgemeesters en de politie op de Bestuurstweedaagse. Hij ziet daarin ook een rol voor de GGD. De heer Ten Brinke was blij met de goede opkomst bij dit onderdeel van de Bestuurstweedaagse. Hij wil het vervolg zorgvuldig aanpakken, vanuit het perspectief van de wethouders zorg, als aanvulling op het perspectief vanuit veiligheid waarop de burgemeester en de politie zich meer richten. De heer Ten Brinke is voorstander van een lokale aanpak die gemeenten en GGD samen ontwikkelen. Mevrouw Van der Linden wil ook over de rol bespreken die de GGD kan hebben bij de Omgevingswet, ook in samenhang met intensieve veehouderij. Daarnaast wil ze graag bespreken hoe de gemeenten eerder en beter betrokken kunnen worden bij het opstellen van de begroting van de GGD. De heer Kleijer voelt wel voor het laatste, maar wijst er wel op dat de GGD te maken heeft met procedures bij 22 gemeenten. Hij zegt toe dat het DB hiernaar kijkt, in aanvulling op eerder genomen stappen. De voorbereiding van de begroting kan echter niet te ver naar voren kan worden geschoven. De heer Ten Brinke bepleit om niet alleen de financiën, maar ook beleidsmatige onderwerpen aan de orde te stellen in de gemeenteraden. Hij wil graag in gesprek over gezondheidsonderwerpen waarin gemeenten zich herkennen. Vanuit de GGD zoekt hij meer contact met de gemeenteraden. De heer Kleijer wijst op de aankondiging van een notitie over de piketpalen voor het GGD-bestuur in de resterende bestuursperiode tot Het AB besluit: 1. te bepalen dat in het portefeuillehoudersoverleg als onderwerpen aan de orde komen: aanpak verwarde personen, rol GGD bij Omgevingswet 2. de uitkomst af te wachten van de toezegging van het DB om te bekijken hoe de gemeenten eerder en beter kunnen worden betrokken bij het opstellen van de GGD-begroting 3. in te stemmen met voorbereiding door DB van discussie over koers GGD tot Rondvraag en sluiting De heer Blokhuis kondigt voor Achterhoekse gemeenten aan dat Apeldoorn komt met voorstellen voor Veilig Thuis. Met de gemeenten in Oost-Veluwe/Midden-IJssel en Noord-Veluwe is dit al besproken. Omdat er verder geen bestuurlijk overleg is op de schaal van Noord- en Oost-Gelderland, kan het bestuurlijk overleg over Veilig Thuis wellicht ook aansluiten bij het GGD-overleg. De heer Kleijer sluit de vergadering. 3 7

8 Actiepuntenlijst Nr. Onderwerp Wie Gereed /01 algemeen inspectiebezoek over publieke gezondheid: uitkomsten melden in AB /02 presentatie over publieke gezondheidszorg vluchtelingen /03 dekking extra uitgaven publieke gezondheidszorg statushouders: overleg met gemeenten over inzet middelen uit Uitwerkingsakkoord voorstel aan AB over dekking /04 1e Bestuursrapportage 2016: bijstelling van het verwachte resultaat 2016 n.a.v. AB-besluit bestemming saldo 2015 in volgende rapportages duiding kleuren stoplichtenoverzicht verbeteren /01 bespreken in portefeuillehoudersoverleg: aanpak verwarde personen rol GGD bij Omgevingswet /02 bekijken hoe de gemeenten eerder en beter kunnen worden betrokken bij opstellen GGD-begroting Ten Brinke GGD 24 nov GGD sept DB nov. 216 GGD GGD DB Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van de GGD Noord- en Oost-Gelderland op 1 december 2016,.. de directiesecretaris,.. de plv. voorzitter. thn/

9 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 2 Onderwerp: Ingekomen stukken en mededelingen a. In 2017 hebben wij AB-vergaderingen gepland op: donderdag 16 februari om uur donderdag 13 april om uur donderdag 6 juli om uur donderdag 30 november om uur De data zijn g d aan de bestuurssecretariaten. Ook informeren wij nog de colleges van B&W en de raden. Het vergaderschema hebben we, net als in de afgelopen jaren, afgestemd op de begrotingscyclus van de GGD. Bij de AB-vergaderingen in februari en november 2017 hebben we rekening gehouden met het portefeuillehoudersoverleg Sociale Samenhang Achterhoek resp. het Wmo/Jeugd-overleg in Midden-IJssel/Oost- Veluwe. Voorstel: voor kennisgeving aannemen b. Het rijk stelt voor de aanpak van seksueel geweld in 2016 en 2017 totaal 4,2 miljoen euro beschikbaar. Met dit geld kunnen gemeenten een landelijk dekkend netwerk van Centra voor Seksueel Geweld realiseren. In november 2015 hebben de wethouders van de centrumgemeenten vrouwenopvang besloten dat er in Nederland 16 Centra voor Seksueel Geweld komen. Dit is het maximaal haalbare binnen het voorlopige budget. Voor de regio Noord- en Oost-Gelderland zijn de centra in Enschede, Utrecht, Nijmegen en Zwolle aangewezen als locaties voor onze inwoners. Voor deze aantallen en verdeling is gekozen om slachtoffers met een uur reistijd op een centrum te kunnen ontvangen. De zorg in de centra bestaat uit het toewijzen van een casemanager en het begeleiden van het nazorgtraject (onderzoek, medicijnen, vaccinaties, verwijzen voor nazorg in een 7*24 uursdienst). Half september 2016 is een landelijke publiekscampagne van start gegaan. Een regionale campagne vanuit Enschede sluit hier op aan. GGD NOG heeft contact met GGD Twente voor de NOG-gemeenten die onder het Enschedese centrum voor Seksueel Geweld Twente-Achterhoek vallen. Verder is door de wethouders van de centrumgemeenten vrouwenopvang afgesproken dat Veilig thuis intensief moet samenwerken met de Centra voor Seksueel Geweld. In onze regio zijn de Stichting Veilig thuis NOG en de gemeente Apeldoorn belast met de organisatie hiervan. De GGD heeft contact gelegd met de gemeente Apeldoorn om de gevolgen van de bovengenoemde besluiten verder uit te werken. Daarbij geeft de GGD informatie over de rol van 9

10 de GGD op het terrein van de seksuele gezondheid. De politie heeft al gemeld dat het niet mogelijk is, gezien de afstanden naar de centra, in avond- nacht en weekend in alle situaties een slachtoffer naar een centrum te kunnen brengen. Voorstel: voor kennisgeving aannemen c. Bijgevoegd is een samenvatting van het rapport Publieke gezondheid borgen. Het volledige rapport vindt u via deze link naar het rapport. Het rapport is van belang is voor het beleid van VWS en het landelijke Stimuleringsprogramma publieke gezondheid. Voorstel: voor kennisgeving aannemen d. In 2016 is de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) in werking getreden. De Wkkgz verplicht zorgaanbieders een regeling te treffen voor een effectieve en laagdrempelige opvang en afhandeling van klachten. Hiervoor moet de zorgaanbieder een klachtenfunctionaris aanstellen en zich bij een geschilleninstantie aansluiten. De GGD is zowel zorgaanbieder als bestuursorgaan. Daarom valt de GGD ook onder het klachtrecht van de Algemene wet bestuursrecht. Het oude Klachtenreglement is vastgesteld door het Algemeen Bestuur op 27 april In 2015 is de Wet gemeenschappelijke regelingen gewijzigd, waardoor de taakverdeling tussen Dagelijks en Algemeen Bestuur is veranderd (art. 33b Wgr). De verplichtingen die de Wkkgz aan de GGD als zorgaanbieder oplegt, zijn te zien als onderdeel van het voeren van het dagelijks bestuur van de GGD. Het DB stelt daarom de nieuwe klachtenregeling vast. Voorstel: voor kennisgeving aannemen Bijlagen: samenvatting van het rapport Publieke gezondheid borgen 10

11 Publieke gezondheid borgen: kansen voor versterking Nederland kent een goed stelsel van publieke gezondheid. Om dat te behouden is versterking nodig van de GGD'en. In het rapport Publieke gezondheid borgen worden kansen voor versterking in beeld gebracht. Tot die conclusie komt GGD GHOR Nederland in het rapport Publieke gezondheid borgen. Mede door de decentralisaties is er op het terrein van de jeugdzorg en Omgevingswet meer te doen voor de GGD en. Ook internationale veranderingen hebben effect op het werk van de GGD'en, zoals de verhoogde instroom van asielzoekers en de opkomst van nieuwe infectieziekten en antibioticaresistentie. En hoewel taken toenemen, dreigt er tegelijkertijd een tekort te ontstaan aan goed geschoolde, specialistische professionals. Al deze ontwikkelingen maken dat de GGD en versterking nodig hebben om een goed stelsel van publieke gezondheid te waarborgen. Infectieziektebestrijding en antibioticaresistentie In het rapport 'Publieke Gezondheid borgen' worden twee belangrijke taken genoemd die onder druk kunnen komen te staan. Het gaat om de infectieziektebestrijding en antibioticaresistentie. De infectieziektebestrijding is de afgelopen jaren complexer is geworden. Zo neemt de kans op uitbraken toe, alleen al omdat mensen meer reizen, en hebben zoönosen, de ziekten die van dier op mens overgaan, grote maatschappelijke consequenties. GGD en komen dan ook vaker in actie, zoals bij de Q-koorts en internationale uitbraken als MERS en Ebola. Daarnaast vraagt het tegengaan van antibioticaresistentie om een intensieve aanpak. De veiligheid is nu nog niet in het geding, zegt Hugo Backx, directeur GGD GHOR Nederland. GGD en reageren adequaat op incidenten, maar met de huidige capaciteit en middelen komen we onvoldoende toe aan het voorkomen van en voorbereiden op uitbraken. De juiste professionals nodig Voor de bestrijding van antibioticaresistentie zijn enkele tientallen fte nodig. Ook moet er worden geïnvesteerd in de opleiding voor medische milieukunde. Deze specialisten geven lokale overheden inzicht in hun mogelijkheden om de volksgezondheid via de fysieke leefomgeving te beïnvloeden. Backx: De instroom van nieuwe artsen in de opleiding tot medisch milieukundige blijft achter bij de uitstroom. Dit is zorgelijk en vraagt om oplossingen. Voor sommige GGD en is het nu al moeilijk deze artsen aan te trekken. 11

12 Verbinding publieke gezondheid en sociaal domein Andere zaken die aandacht nodig hebben, zo blijkt uit rapport, zijn het maken van nadere afspraken over de verbinding van GGD-taken met het sociaal domein. Dat biedt gemeenten de mogelijkheid om effectiever en efficiënter werken voor hun inwoners. Van oudsher houden GGD'en zich immers bezig met kwetsbare burgers, zoals de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg en sociaal-medische advisering. Gemeenten kunnen de kennis en expertise van GGD en benutten voor bijvoorbeeld het beoordelen van verwarde personen. Zo kan voorkomen worden dat deze mensen te snel in de (kostbare) GGZ-trajecten belanden. Publieke gezondheid: versterkingsprogramma De rapportage 'Publieke Gezondheid borgen' komt voort uit het Stimuleringsprogramma Betrouwbare Publieke Gezondheid van het ministerie van VWS en de VNG, met het RIVM en GGD GHOR Nederland. Het doel van het Stimuleringsprogramma is meer zicht te krijgen op de inzet en effectiviteit van de publieke gezondheid en waar nodig te versterken. Dat zou kunnen via een goed versterkingsprogramma voor de GGD'en. Hugo Backx: "Misschien zijn we onze publieke gezondheidszorg de afgelopen jaren te veel als een vanzelfsprekendheid gaan zien. Overheid, gemeenten en GGD'en moeten zich gezamenlijk blijven inzetten om de gezondheid te verbeteren. Want ook in een land als Nederland, leven laagopgeleiden gemiddeld zes jaar korter dan mensen met een hogere opleiding en leven ze zo'n negentien jaar langer in ongezondheid. We kunnen nog zoveel gezondheidswinst behalen door steviger in te zetten op preventie. Dan kunnen meer mensen gezonder oud worden en kunnen kosten van gemeenten bespaard worden. Algemeen overleg Preventie Tweede Kamer Het Stimuleringsprogramma en het rapport Publieke Gezondheid borgen komen aan de orde tijdens het Algemeen Overleg over Preventie dat de Tweede Kamer heeft op donderdag 31 maart. Het rapport is door de minister en staatssecretaris van VWS naar de Kamer gestuurd. 12

13 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 3 Portefeuillehouder: D. van Norel Onderwerp: 2e Bestuursrapportage 2016 Voorstel: 1. kennis te nemen van de 2 e Bestuursrapportage in te stemmen met toevoegen van het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen in de verantwoording over 2016 Toelichting: 1. Aanleiding In bestuursrapportages informeren wij uw bestuur tussentijds over de realisatie van de begroting in de eerste vier en de eerste acht maanden van het lopende begrotingsjaar. De bestuursrapportage is gebaseerd op de periodieke managementrapportage, waarin de directeur verantwoording aflegt aan ons bestuur. 2. Inhoud voorstel 2.1 Opzet rapportage Deze rapportage bestaat uit de volgende onderdelen: een stoplichtenoverzicht van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting Bij een 'rood' of 'oranje' stoplicht bevat de rapportage een toelichting op de oorzaak van de afwijking en de wijze waarop wij willen bijsturen. Daarbij melden we bij de programma s - los van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting - bijzonderheden en actualiteiten. rapportage van ontwikkelingen in de bedrijfsvoering (in de Bestuursrapportage voor AB alleen de paragrafen 3.1 Organisatie algemeen en 3.4 Risico-analyse) financiële rapportage 2.2 Hoofdpunten Het stoplichtenoverzicht geeft aan dat de GGD op koers ligt. Enkele beleidsprioriteiten staan op oranje. In de begroting 2016 staat het product Publieke Gezondheid Asielzoekers. Gezien de ontwikkelingen rond vluchtelingen stellen wij voor het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen (PGV) te vormen. Dit programma bestaat uit de producten Publieke 13

14 Gezondheid Asielzoekers (PGA) en Publieke Gezondheid Statushouders (PGS). Vooruitlopend op dit besluit is dit in de 2 e managementrapportage verwerkt. Het saldo van de normale bedrijfsvoering is ruim Met het saldo zoals dat nu wordt geprognosticeerd heeft de GGD de indexering terugverdiend. Wij hebben bij de begroting 2016 de inspanningsverplichting op ons genomen tot het terugverdienen van de indexering. 3. Aandachtspunten Punten uit de risico-analyse: In verband met de ontwikkelingen in de omgeving van de GGD is een toekomstbestendige productenstructuur, sturingsorganisatie en financiële structuur van groot belang. Het afbreukrisico van niet / te laat realiseren hiervan is groot. Door de instroom van vluchtelingen ontstaan extra taken en daarmee extra kosten. De kosten voor asielzoekers vergoedt de rijksoverheid (het COA). Vooruitlopend op de vergoeding die de GGD van het COA ontvangt, zijn er al medewerkers aangesteld om de taken uit te voeren. Daarnaast is voor de (reguliere) jeugdgezondheidszorg voor statushouders extra capaciteit ingezet. Bij vrijwel alle kinderen van statushouders is eerst om een intensief en persoonlijk begeleidingstraject nodig. Daarna kunnen ze deelnemen aan de reguliere Jeugdgezondheidszorg voor alle kinderen. De verrekening van de kosten die hiervoor door de GGD worden gemaakt met gemeenten moet nog uitgewerkt worden. Hierover doen wij u in deze vergadering een voorstel bij agendapunt Consequenties - 5. Vervolg - Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlage: rapportage 2 14

15 Naam eigenaar R. Schwebke / T. Nijland Behandeld in AMT (marap AMT) 26 sept. en 10 okt Besproken met OR (marap AMT) okt Vastgesteld DB (marap DB) 28 okt Besproken AB (burap)1 dec Versie 03 Ingangsdatum nvt Regeling expireert op nvt 2 e Bestuursrapportage 2016 Warnsveld, oktober

16 Inhoudsopgave 2 e Bestuursrapportage Inleiding Bestuurs- en managementrapportages Opzet rapportage Voortgang beleidsprioriteiten Programma jeugdgezondheidszorg Programma Algemene gezondheidszorg Programma Kennis en expertise Programma Maatschappelijke zorg Bestuursondersteuning Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Inleiding Organisatie algemeen Risico analyse Financiële verantwoording GGD Algemeen Staat van baten en lasten GGD en toelichting Staat van baten en lasten per programma en toelichting

17 1 Inleiding 1.1 Bestuurs- en managementrapportages In bestuursrapportages informeert het Dagelijks Bestuur het Algemeen Bestuur over de realisatie van de begroting in de eerste vier en de eerste acht maanden van het lopende begrotingsjaar 1. De bestuursrapportage is gebaseerd op de periodieke managementrapportage, waarin de algemeen directeur verantwoording aflegt aan het Dagelijks Bestuur 2. Deze tweede rapportage over 2016 betreft de periode januari t/m augustus. 1.2 Opzet rapportage De uitgangspunten voor de bestuursrapportages liggen vast in de Financiële verordening. De rapportages sluiten aan bij de programma-indeling van de begroting en gaan in op afwijkingen in de lasten en baten en de bijbehorende prestaties. Ook geven we een prognose voor het jaar 2016 Deze managementrapportage is gebaseerd op de realisatiecijfers tot en met 31 augustus Deze rapportage bestaat uit de volgende onderdelen: een stoplichtenoverzicht van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting Daarbij melden we bij de programma s - los van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting - bijzonderheden en actualiteiten. rapportage van ontwikkelingen in de bedrijfsvoering financiële rapportage. 1 art. 7 Financiële verordening 2 art 18 Organisatieverordening 3 17

18 2 Voortgang beleidsprioriteiten Het volgende overzicht geeft de voortgang van de inhoudelijke beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting Het gaat om de volgende inhoudelijke programma s: Jeugdgezondheidszorg Algemene gezondheidszorg Kennis- en Expertise Maatschappelijke Zorg. Daarnaast gaan we in op de beleidsprioriteiten bij de bestuursondersteuning en bedrijfsvoering. In dit overzicht duiden we de beleidsprioriteiten en bijbehorende indicatoren kort aan. In de programmabegroting staat een uitgebreidere omschrijving. De indicator bij elke beleidsprioriteit geeft zo duidelijk mogelijk aan wanneer de doelstelling is bereikt. Aan de hand van deze indicatoren geven wij met de kleuren van de stoplichten aan in hoeverre de uitvoering van de beleidsprioriteit op koers ligt: groen: prioriteit wordt of is binnen de gestelde kaders van tijd, geld en kwaliteit gerealiseerd. oranje: er is een risico dat de prioriteit niet binnen de gestelde kaders van tijd, geld en kwaliteit wordt gerealiseerd. Hierop is bijsturing nodig. rood: de prioriteit wordt of is niet binnen de gestelde kaders van tijd, geld en kwaliteit gerealiseerd. Bij een 'rood' of 'oranje' stoplicht bevat de rapportage een toelichting op de oorzaak van de afwijking en de wijze waarop wij willen bijsturen. 2.1 Programma jeugdgezondheidszorg Prioriteit Indicator Bijzonderheden/bijsturing 1. Blijven doorontwikkelen basistakenpakket preventieve jeugdgezondheidszorg 4-18 jarigen 2. Aanbod jeugdgezondheidszorg voor adolescenten 3. Positionering en organisatie jeugdgezondheidszorg het doorontwikkelde basistakenpakket preventieve jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen is geïmplementeerd. het geactualiseerde - gezondheidsonderzoek JGZ voor adolescenten is ingevoerd in de opdrachtgevende gemeenten in Noord- en Oost- Gelderland. gemeenten hebben eind 2016 besluiten genomen over de positionering en organisatie jeugdgezondheidszorg. Dialoog JGZ is zomer 2016 afgerond. Voort gang 4 18

19 Prioriteit Indicator Bijzonderheden/bijsturing 4. Contractafspraken en productievolumes prestatiecijfers Productenbegroting 2016 behalen (-/+ 90%). Afwijkingen vroegtijdig melden en onderbouwen. Voort gang Verder: de jeugdgezondheidszorg voor vluchtelingen vraagt om extra capaciteit. Ook van andere onderdelen van de GGD wordt meer inzet gevraagd voor vluchtelingen. Het gaat om de publieke gezondheidszorg voor asielzoekers (bekostigd door het COA) en voor statushouders (waarvoor gemeenten extra geld ontvangen van het rijk, op basis van het Uitwerkingsakkoord verhoogde asielinstroom). Hierop speelt de GGD in. de GGD, gemeente Apeldoorn en Stichting CJG Apeldoorn werken gezamenlijk aan de overdracht van de jeugdgezondheidszorg 4-19 jarigen naar CJG Apeldoorn. 2.2 Programma Algemene gezondheidszorg Prioriteit Indicator Bijzonderheden/bijsturing Voort gang 1. Bundeling kennis van zoönosen 2. Verbinding sociale veiligheid en publieke gezondheid 3. Opschaling tuberculosebestrijding 4. Publieke gezondheidszorg asielzoekers. 5. Contractafspraken en productievolumes de samenwerkingspartners hebben afspraken voor een netwerk zoönosen opgesteld de GGD beschikt over een plan voor de inzet van de GGD voor psychosociale hulpverlening bij incidenten en crises. Preventie van seksueel geweld, jeugdprostitutie en loverboys is ingebed in de ketenregie jeugdprostitutie en loverboys de deelnemende GGD en hebben een overeenkomst gesloten het beleid voor het specifieke aanbod is geformuleerd prestatiecijfers Productenbegroting 2016 behalen (-/+ 90%). Afwijkingen vroegtijdig melden en onderbouwen. het overleg over het opschalingsproces vordert geleidelijk. Verder: GGD NOG werkt vanuit de infectieziektenbestrijding mee aan de landelijke aanpak van antibioticaresistentie. GGD NOG bereidt zich voor de komende Omgevingswet. Op basis van deze wet moeten gemeenten de effecten op de gezondheid van hun inwoners meewegen in hun besluitvorming over ruimtelijke ordening. 5 19

20 2.3 Programma Kennis en expertise Prioriteit Indicator Bijzonderheden/bijsturing Voort gang 1. Monitoring en evaluatie in het sociale domein 2. Academische Werkplaats Agora 3. Samenwerking gemeenten en zorgverzekeraars 4. Inbreng vanuit de publieke gezondheid in gemeentelijk beleid 5. Contractafspraken en productievolumes de GGD biedt in 2016 voor alle gemeenten (epidemiologische) informatie en gegevens over het sociale domein Agora heeft in samenwerking met gemeenten - twee nieuwe subsidieaanvragen voor demonstratieprojecten geschreven rond de doelgroepen jeugd en ouderen - overgedragen aan bestuurlijke regietafels in de regio voor overleg tussen gemeenten en zorgverzekeraars de GGD-regioteams hebben een breed samengesteld overleg gevoerd bij en met ten minste twee gemeenten in elk van de drie regio s Noord- Veluwe, Midden-IJssel/Oost- Veluwe en Achterhoek prestatiecijfers Productenbegroting 2016 behalen (-/+ 90%). Afwijkingen vroegtijdig melden en onderbouwen. 2.4 Programma Maatschappelijke zorg Prioriteit Indicator Bijzonderheden/bijsturing 1. Toegang tot beschermd wonen 2. Contractafspraken en productievolumes een deel van de gemeenten laat de toegang tot beschermd wonen uitvoeren door de GGD prestatiecijfers Productenbegroting 2016 behalen (-/+ 90%). Afwijkingen vroegtijdig melden en onderbouwen. Voort gang Verder: het DB van de GGD werkt mee aan de verkenning van oplossingen voor de opvang van personen met verward gedrag in de regio NOG. Dit als vervolg op de bespreking met de burgemeesters en de wethouders zorg, als onderdeel van de Bestuurlijke tweedaagse op 22 september

21 2.5 Bestuursondersteuning Prioriteit Tijdsplanning Bijzonderheden/bijsturing 1. Verduidelijken verplichte en nietverplichte taken GGD 2. Dialoog positionering jeugdgezondheidszor g 3. Verkennen van lokale/regionale besturingsmodellen 4. Discussie financiën GGD in samenhang met takenpakket juli 2015 dialoog in AB GGD november 2015 besluitvorming in AB GGD 2016 verwerking in begroting GGD dialoog over toekomst jeugdgezondheidszorg uitwerking besluiten meenemen in dialoog over jeugdgezondheidszorg 2017 onderzoeken behoefte bij andere GGD-taken juli 2015 besluitvorming over wijze van indexering november 2015 besluitvorming over indeling basis- en aanvullende diensten 2016 gesprek en besluitvorming over financieel meerjarenperspectief t/m 2018 Besluitvorming over indeling in ABCD-taken is afgerond. Dialoog JGZ is zomer 2016 afgerond. Aan formele modellen met bestuurs- of adviescommissies bleek bestuurlijk nog weinig behoefte te bestaan bij de voorbereiding van de wijziging van gemeenschappelijke regeling. Besluitvorming over indeling in ABCD-taken is afgerond. Financieel perspectief 2018 komt in uitgangspuntennota. Voort gang 2.6 Bedrijfsvoering Prioriteit afhankelijk van de besluitvorming door de gemeenten over jeugdgezondheidszorg: de bedrijfsvoering van GGD NOG in het licht van de genomen besluiten heroverwegen invoering van de een nieuwe indeling van de programma s en producten van de GGD, zodat de gemeenten duidelijker inzicht krijgen welke taken wettelijk verplicht zijn en welke niet, en waar beleidskeuzes mogelijk zijn Bijzonderheden/bijsturing B&W Apeldoorn hebben besloten tot uitnemen van jeugdgezondheidszorg. Het AB heeft de gevolgen geregeld (26 sept. 2016). In de Productenbegroting 2017 worden de effecten verwerkt. De GGD zet bijsturingsacties in gang. De organisatie groeit geleidelijk naar de nieuwe situatie met dekking vanuit de frictiekostenvergoeding. Voort gang 7 21

22 Prioriteit doorzetten van ingezette ontwikkeling dat medewerkers en teams verantwoordelijk worden voor het resultaat en het beheer van middelen. Kernwoorden zijn resultaatverantwoordelijkheid, samenwerking en klantgerichtheid. doorzetten van ingezette ontwikkeling naar integraal management, met als kern inspirerend leiderschap en het integreren van het sturen op output verbetering van management- en sturingsinformatie voor bestuur en management, als basis voor integrale advisering over de bedrijfsvoering en als sturingsinformatie voor gemeenten. realisering van een digitaal documentmanagementsysteem en digitalisering van het facturatieproces Bijzonderheden/bijsturing de ontwikkeling naar de klant centraal en teamgericht organiseren leidt ook tot veranderingen in de besturingsfilosofie en in de rol van het management het proces voor de inkoopfacturen is gedigitaliseerd. De digitalisering van post en archief volgt in het laatste kwartaal 2016 Voort gang 8 22

23 3 Bedrijfsvoering 3.1 Inleiding Deze managementrapportage is gebaseerd op de realisatiecijfers tot en met 31 augustus We geven een prognose voor het jaar 2016 en de financiële afwijkingen ten opzichte van de eerste managementrapportage Daarnaast wordt het verloop van de bedrijfsvoering in de afgelopen periode toegelicht. In de begroting 2016 staat het product Publieke Gezondheid Asielzoekers. Gezien de ontwikkelingen rond vluchtelingen stellen wij voor het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen (PGV) te vormen. Dit programma bestaat uit de producten Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA) en Publieke Gezondheid Statushouders (PGS). Vooruitlopend op dit besluit is dit in de 2 e managementrapportage verwerkt. De ontwikkelingen rond vluchtelingen zijn groot. Hierdoor zijn de baten en de lasten van de PGV onzeker. Vooruitlopend op de baten heeft de GGD de bezetting van artsen, verpleegkundige etc. op peil gebracht om aan de vraag voor PGV te kunnen voldoen. De bezetting van de ondersteunende functies is nu nog niet voldoende. Eind 2016 verwachten we meer inzicht te hebben. Dan kan ook de ondersteuning op peil worden gebracht. Het saldo van de normale bedrijfsvoering is ruim Met het saldo zoals dat nu wordt geprognosticeerd heeft de GGD de indexering terugverdiend. Het Dagelijks Bestuur heeft bij de begroting 2016 de inspanningsverplichting op zich genomen tot het terugverdienen van de indexering. 3.2 Organisatie algemeen In 2016 rondt de GGD de laatste onderdelen van het organisatie-ontwikkelingsprogramma Het Nieuwe Samenwerken af. Dit betreft o.a. uitbreiding van het digitale samenwerken ( Het Portaal, Yammer), digitalisering van de post en de factuurstroom, ontwikkelen van een datawarehouse en dashboards. In de huisvesting realiseren we aanpassingen op de onderzoeks- en aanlandlocatie Gezellenlaan en een verbetering van de toegang locatie Kruisbergseweg in Doetinchem. Belangrijk blijft het uitgangspunt dat de medewerkers van de GGD hun taak dicht bij de klant uitvoeren. Deze decentrale dienstverlening vraagt om wendbaarheid van de organisatie, teams en medewerkers. Om daar vorm en inhoud aan te geven zetten we de ingezette koers naar verantwoordelijkheid laag in de organisatie door. In het project Samenwerken in beweging geven wij vorm aan zelforganiserende teams, versterken wij het leveren van maatwerk en verminderen we regeldruk binnen de organisatie van de GGD. De kernbegrippen Vrijheid, Verantwoordelijkheid en Vertrouwen zijn de leidraad voor het handelen. De komende jaren werken we aan de ambitie van teamgericht organiseren en het versterken van resultaatverantwoordelijk werken binnen de hele GGD. 3.3 Risico analyse In verband met de ontwikkelingen in de omgeving van de GGD is een toekomstbestendige productenstructuur, sturingsorganisatie en financiële structuur van groot belang. Het afbreukrisico van niet / te laat realiseren hiervan is groot. 9 23

24 Door de instroom van vluchtelingen ontstaan extra taken en daarmee extra kosten. De kosten voor asielzoekers vergoedt de rijksoverheid (het COA). Vooruitlopend op de vergoeding die de GGD van het COA ontvangt, zijn er al medewerkers aangesteld om de taken uit te voeren. Daarnaast is bij jeugdgezondheidszorg voor statushouders extra capaciteit ingezet. Bij vrijwel alle kinderen van statushouders is eerst om een intensief en persoonlijk begeleidingstraject nodig. Daarna kunnen ze deelnemen aan de reguliere Jeugdgezondheidszorg voor alle kinderen. De verrekening van de kosten die hiervoor door de GGD worden gemaakt met gemeenten moet nog uitgewerkt worden. Eind november komt een voorstel in het Algemeen Bestuur

25 4 Financiële verantwoording GGD 4.1 Algemeen In de 1 e Bestuursrapportage is het voornemen om het saldo uit de jaarrekening 2015 voor te bestemmen voor de instroom van asielzoekers verwerkt. Het Algemeen Bestuur heeft besloten om het saldo van toe te voegen aan de Algemene Reserve. Dit is in de 2 e Bestuursrapportage verwerkt. De mutatie reserves is hierdoor lager. In de jaarrekening 2015 is van het saldo bestemd voor de dialoog jeugdgezondheidszorg. In deze managementrapportage is dit meegenomen. 4.2 Staat van baten en lasten GGD en toelichting ( x 1.000) Begroting 1e marap 2e marap Saldo 2e marap - /- 1e marap Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting afdelingsoverhe Doorbelasting GGD overhead Totale lasten Gem.bijdrage Frictie bijdrage Baten rijk Baten gemeenten plus Baten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve In de 2 e managementrapportage wordt een voordelig saldo ten opzichte van de 1 e managementrapportage van gepresenteerd Door de extra taken voor PGV zijn de baten ruim hoger dan begroot

26 Het voordelig saldo van wordt op hoofdlijn veroorzaakt door: Incidenteel voordeel op afschrijving en softwarebegeleiding als gevolg van later in gebruik nemen; Voordeel Incidenteel voordeel op AIOS (subsidie artsen in opleiding) doordat in 2014 en 2015 de baten te laag zijn meegenomen. Deze baten worden in 2016 verantwoord; Voordeel Door laag ziekteverzuim vullen we niet alle vacatureruimte in bij de afdeling KEC; Voordeel Nog niet invullen van alle ondersteuning voor extra taken (PGV); Voordeel Staat van baten en lasten per programma en toelichting Hieronder volgt een specificatie per programma van het verschil van ten opzichte van de 1 e Bestuursrapportage Specificatie Saldo (x 1.000) Programma Jeugdgezondheidszorg Programma Algemene gezondheidszorg Programma Kennis en Expertise Programma Maatschappelijke zorg Programma Publieke gezondheidszorg vluchtelingen Saldo 1e marap Saldo 2e marap Saldo 2e marap -/- 1e marap Baten Lasten Baten en Lasten Bestuursondersteuning en organisatieprojecten Bedrijfsbureau en interne dienstverlening Totaal saldo Het saldo van het programma Jeugdgezondheidszorg is positief ten opzichte van de 1 e Bestuursrapportage. Dit wordt veroorzaakt door het niet vervangen van een dure inhuur arts en hogere baten AIOS (opleiding artsen). In 2014 en 2015 de baten te laag zijn meegenomen. Deze baten worden in 2016 verantwoord Het programma Algemene Gezondheidszorg heeft een nadelig saldo van De baten stijgen met ten opzichte van de 1 e Bestuursrapportage, de lasten stijgen iets meer daardoor ontstaat een klein negatief saldo ten opzichte van de 1 e Bestuursrapportage. Het saldo van het programma Kennis- en Expertise is positief. Door het lage ziekteverzuim is niet alle vacatureruimte ingevuld. De kosten voor de monitors zijn hoger. De monitors worden eens in de vier jaar uitgevoerd. Met het bestuur is afgesproken dat we met ingang van 2017 jaarlijks een reservering doen voor het uitvoeren van de monitors. Voor 2016 is afgesproken dat de GGD het negatieve saldo binnen zijn begroting oplost. Deze kosten zijn in de 1 e Bestuursrapportage al meegenomen. Het saldo bij het programma Maatschappelijke Zorg is hoger dan bij de 1 e Bestuursrapportage. Zowel de baten als de lasten dalen ten opzichte van de 1 e Bestuursrapportage. De lasten dalen iets meer dan de baten waardoor er een klein positief saldo is

27 Het geprognosticeerde saldo van PGV is nihil. In de prognose gaan we ervan uit dat de kosten die we maken voor statushouders vergoed worden door de Gemeente. De kosten voor asielzoekers worden vergoed door het COA. Het begrote negatieve saldo van wordt hier ook mee opgevangen. Het saldo op de bestuursproducten en gemeentelijke bijdrage is ruim positiever dan bij 1 e Bestuursrapportage. Om de begrote overheadlasten te dekken is een extra omzet van nodig. Mede door de extra opbrengsten voor PGA is geprognosticeerde extra omzet ruim Hierdoor is er een overdekking op de overheadlasten van ruim In de prognose 2 e Bestuursrapportage 2016 valt ruim vrij. Bedrijfsbureau en interne dienstverlening heeft een positief saldo van ten opzichte van de begroting. Ten opzichte van de 1 e Bestuursrapportage dalen de automatiseringskosten door goedkopere inkoop. De kosten voor software begeleiding dalen doordat de ingebruikname van datawarehouse later is dan verwacht. Hierdoor betalen we in 2016 nog geen kosten voor het onderhoudscontract. De portokosten en de kosten voor papier en drukwerk zijn lager geprognosticeerd dan bij de 1 e Bestuursrapportage. Tegenover deze voordelen staan hogere salariskosten en kosten inhuur derden voor ondersteuning PGV en organisatieontwikkelingen

28 14 28

29 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 4 Portefeuillehouder: D. van Norel Onderwerp: Productenbegroting 2017 en 1 e wijziging begroting 2017 Voorstel: 1. de eerste begrotingswijziging van de begroting 2017 vast te stellen 2. kredieten beschikbaar te stellen tot een totaalbedrag van voor het doen van investeringen in kennis te nemen van de Productenbegroting Toelichting: 1. Aanleiding Op 7 juli 2016 heeft uw bestuur de Programmabegroting 2017 vastgesteld. Als Dagelijks Bestuur zijn wij daarmee gemachtigd tot het doen van inkomsten en uitgaven op programmaniveau. In de bijgevoegde Productenbegroting 2017 is de Programmabegroting uitgewerkt. 2. Inhoud voorstel Wij hebben de Productenbegroting 2017 op 28 oktober 2016 vastgesteld en bieden deze ter kennisname aan u aan. De Productenbegroting geeft per product of productgroep aan waar het product voor staat, welke zaken geleverd worden en welke ontwikkelingen er binnen een product of productgroep worden verwacht. Naast de inhoudelijke informatie bevat de Productenbegroting per product financiële en prestatie-gegevens. De Productenbegroting bevat de definitieve verdeling van de budgetten over de vijf inhoudelijke programma s en één ondersteunend programma van de Programmabegroting Ook is de Staat van activa toegevoegd. Omdat bij de definitieve verdeling de budgetten per programma veranderen, is een wijziging van de begroting 2017 opgesteld. De wijzigingen ten opzichte van de Programmabegroting hebben geen gevolgen voor de inwonerbijdrage, die u heeft vastgesteld op 14,00. Wij stellen voor de bijgevoegde 1 e wijziging vast te stellen. 29

30 3. Aandachtspunten In deze productenbegroting is rekening gehouden met het uitnemen van jeugdgezondheidzorg door de gemeente Apeldoorn per 1 januari Het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen (PGV) is toegevoegd. In de Programmabegroting stond dit onder het programma Algemene Gezondheidszorg. Het programma PGV bestaat uit Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA) en Publieke Gezondheid Statushouders (PGS).Het programma is kostendekkend opgenomen. Daarbij gaan we er van uit dat de gemeenten de extra kosten die de GGD maakt voor statushouders, kunnen vergoeden uit de bijdrage die zij hiertoe ontvangen van het rijk. De kosten van de PGA worden volledig gedekt door de vergoeding van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). In de Programmabegroting was hier nog een nadelig saldo voor begroot. De toerekening van de kosten aan producten is in deze begroting aangepast. De wijzigingen in het BBV schrijft voor dat er geen overhead toegerekend mag worden aan de basisproducten. De verdeelsleutel voor de indirecte kosten en overhead is veranderd. Vanaf de 2017 verdelen we de kosten op basis van begrote uren in plaats van salariskosten. Het doel hiervan is een eenduidige en transparante begrotingsopbouw en een reële doorbelasting van kosten In 2017 verwachten wij investeringen te doen voor Wij stellen voor om het Algemeen Bestuur te verzoeken kredieten beschikbaar te tellen tot een totaalbedrag van Consequenties In financieel opzicht is de verdeling van de budgetten over de programma s en producten vastgesteld. Het Dagelijks Bestuur is gemachtigd tot het doen van inkomsten en uitgaven zoals opgenomen in de Programmabegroting 2017 na eerste wijziging. De (deel)budgethouders zijn gemachtigd tot het doen van inkomsten en uitgaven zoals opgenomen in de Productenbegroting Vervolg Na vaststelling wordt de eerste begrotingswijziging 2017 ter informatie aan Gedeputeerde Staten van Gelderland gestuurd. Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlagen: Productenbegroting e begrotingswijziging

31 Productenbegroting GGD Noord- en Oost-Gelderland 2017 vastgesteld door Dagelijks Bestuur op 28 oktober 2016 GGD Noord- en Oost-Gelderland Warnsveld, oktober

32 Inhoud Inleiding Algemeen Begroting baten en lasten GGD Noord- en Oost-Gelderland Bijdrage deelnemende gemeenten Overzicht Budgetten per programma GGD Noord- en Oost-Gelderland Overzicht Producten GGD Noord- en Oost-Gelderland Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Contactmomenten basis- en voortgezet onderwijs Contactmomenten speciaal onderwijs Spraak- en taalscreening Extra contactmomenten Collectieve preventie Zorgoverleg Rijksvaccinatieprogramma Extra taken Jeugdgezondheidszorg Extra JGZ-producten/-dienstverlening Algemene gezondheidszorg Infectieziektebestrijding Tuberculosebestrijding Seksuele gezondheid Medische milieukunde GHOR-taken GGD Technische hygiënezorg Reizigersadvisering en vaccinatie Doetinchem studie Forensische Geneeskunde Kennis en expertise Advisering Publieke Gezondheid Gezondheidsinformatie over wijk, gemeente en regio Onderzoek in het sociale domein Evaluatieonderzoek Gezondheidsprogramma s Gezonde School Publieke Gezondheid Vluchtelingen Publieke Gezondheid Asielzoekers Publieke Gezondheid Statushouders Maatschappelijke Zorg Maatschappelijke zorg Bestuursproducten Uitvoeringskosten wet Publieke Gezondheid Overhead Niet gespecificeerde omzet Organisatieprojecten Algemene Dekkingsmiddelen en Inwonerbijdrage...80 Bijlagen...81 A. Staat van Personeelslasten...82 B. Staat van vaste activa (Staat C)...83 C. Bijdrage deelnemende gemeenten per product

33 Inleiding terug naar agenda Op 7 juli 2016 heeft het Algemeen Bestuur de Programmabegroting 2017 vastgesteld. Het Dagelijks Bestuur is daarmee gemachtigd tot het doen van inkomsten en uitgaven op programmaniveau. In deze Productenbegroting 2017 is de Programmabegroting uitgewerkt. De Productenbegroting bevat de definitieve verdeling van de budgetten over de verschillende programma's. Het Dagelijks Bestuur stelt de productenbegroting vast en biedt deze ter kennisname aan het Algemeen Bestuur aan. De Productenbegroting geeft per product of productgroep aan waar het product voor staat, welke zaken geleverd worden en welke ontwikkelingen er binnen een product of productgroep worden verwacht. Naast de inhoudelijke informatie bevat de Productenbegroting per product financiële en prestatie-gegevens. Hoofdpunten financiële toelichting In de Productenbegroting 2017 zijn de financiële gegevens geactualiseerd en is de staat van activa toegevoegd. De belangrijkste veranderingen zijn: In deze productenbegroting is rekening gehouden met het uitnemen van jeugdgezondheidzorg door de gemeente Apeldoorn per 1 januari Het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen is toegevoegd. In de programmabegroting stond dit onder het programma Algemene Gezondheidszorg. De toerekening van de kosten aan producten is in deze begroting aangepast. De wijzigingen in het BBV schrijft voor dat er geen overhead toegerekend mag worden aan de basisproducten. Het AB heeft besloten dat de GGD-taken worden ingedeeld volgens het ABCD-model. A. wettelijk verplichte GGD-taken B. wettelijke gemeentelijke taken die de GGD kan uitvoeren C. autonome gemeentelijke taken die de GGD kan uitvoeren (deze zijn er op dit moment niet en komen dus niet voor in de productenbegroting) D. externe taken die de GGD uitvoert in opdracht van derden Ten slotte is de verdeel sleutel voor de indirecte kosten en overhead veranderd. Vanaf de 2017 verdelen we de kosten op basis van begrote uren in plaats van salariskosten. Het doel hiervan is een eenduidige en transparante begrotingsopbouw en een reële doorbelasting van kosten. Als gevolg hiervan is vergelijking van de cijfers op de producten in de begroting 2017 met de begroting 2016 en jaarrekening 2015 feitelijk niet meer mogelijk. Deze hebben we daarom weggelaten in de Productenbegroting. De wijzigingen ten opzichte van de vastgestelde Programmabegroting hebben geen gevolgen voor de inwonerbijdrage. Wij leggen de wijzigingen bij de 1 e begrotingswijziging 2017 voor aan het Algemeen Bestuur. Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur D.W. ten Brinke Algemeen directeur/secretaris A. Kleijer voorzitter 3 33

34 1. Algemeen 1.1 Begroting baten en lasten GGD Noord- en Oost-Gelderland ( x 1.000) Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Frictie kosten vergoeding Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve

35 1.2 Bijdrage deelnemende gemeenten Gemeente Aantal inwoners incl Apeldoorn Aantal inwoners excl Apeldoorn Begroting 2017 excl JGZ in Begroting 2017 JGZ in Begroting 2017 Totaal in Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Regio Achterhoek Apeldoorn Brummen Epe Hattem Korting Hattem ivm Logopedie Heerde Lochem Voorst Korting Voorst ivm logopedie Zutphen Regio Midden IJssel / Oost Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Regio Noord Veluwe Totaal GGD Noord en Oost Gelderland Korting Hattem ivm logopedie Korting Voorst ivm logopedie Totaal inwonerbijdrage voor berekening bijdrage per inwoner Bijdrage per inwoner 7,10 6,90 14,

36 1.3 Overzicht Budgetten per programma GGD Noord- en Oost-Gelderland ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Bestuurs ondersteuning en organisatie projecten Lasten GGD Overhead Indirecte kosten Personeelslasten Overige lasten totaal lasten Baten Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo programma Mutaties reserves en voorzieningen Saldo voor bestemming

37 1.4 Overzicht Producten GGD Noord- en Oost-Gelderland ( x 1.000) Omschrijving Programma totaal lasten bijdrage gemeente overige bijdragen derden totaal baten resultaat A Taken Infectieziektenbestrijding AGZ Tuberculose bestrijding AGZ Seksuele gezondheid AGZ Medische milieukunde AGZ GHOR-taken GGD AGZ Inspecties kinderopvang AGZ Advisering publieke gezondheid K&E Gezondheidsinformatie over wijk, gemeente en re K&E Onderzoek in het sociale domein K&E Evaluatie onderzoek K&E Gezondheidsprogramma's K&E Gezonde school K&E Overhead Bestuur Uitvoeringskosten wet Publieke Gezondheid Bestuur Organisatieprojecten Bestuur Algemene dekkingsmiddelen en Inwonerbijdrage Bestuur B Taken Contactmomenten basis en voorgezet onderwijs JGZ Contactmomenten speciaal onderwijs JGZ Spraak- en taalscreening JGZ Extra contactmomenten JGZ Collectieve preventie JGZ Zorgcoördinatie JGZ Rijksvaccinatieprogramma JGZ Extra JGZ producten en dienstverlening JGZ WMO inspecties AGZ Forensische geneeskunde Lijkschouw AGZ Maatschappelijke Zorg MZ Publieke Gezondheidszorg Vluchtelingen PGV D Taken Infectieziektenbestrijding AGZ Tuberculose bestrijding AGZ Seksuele gezondheid AGZ Inspectie tattoo en piercings AGZ Reizigersadvisering en vaccinatie AGZ Doetinchemstudie AGZ Forensische geneeskunde Arrestantenzorg AGZ Publieke Gezondheidszorg Asielzoekers PGV Totaal voor mutatie reserve Mutatie reserve Totaal

38 2. Jeugdgezondheidszorg 8 38

39 2. Jeugdgezondheidszorg 2.1 Jeugdgezondheidszorg Contactmomenten basis- en voortgezet onderwijs Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Contactmomenten basis- en voortgezet onderwijs Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Leerlingen van het basis- en voortgezet onderwijs en hun ouders 1 kunnen gedurende de gehele schoolperiode terecht bij JGZ-medewerkers met hun vragen over gezondheid, ontwikkeling en gezond opgroeien. Jeugdigen en hun ouders hebben op een aantal vaste momenten contact met de JGZ. Ook kunnen zij terecht op inloopspreekuren voor een persoonlijk advies, tijdelijke begeleiding of doorverwijzing door de JGZ. Producten: Gezondheidsonderzoek 5 jarigen basisonderwijs Meten en wegen tijdens een gymles, voor groep 6 basisonderwijs Groepsles gezonde leefstijl, voor groep 7 basisonderwijs Gezondheidsonderzoek klas 1 voortgezet onderwijs Inloopspreekuren basisonderwijs en voortgezet onderwijs Toelichting: De JGZ richt zich tijdens de gezondheidsonderzoeken, groepslessen en spreekuren op gezondheid, ontwikkeling, leefstijl en psychosociale ontwikkeling. Daarbij versterkt de JGZ de eigen kracht en maakt gebruik van het sociaal netwerk van het gezin. Afhankelijk van de leeftijd let de JGZ op specifieke aandachtspunten. Schoolrelevante informatie die voortkomt uit een gezondheidsonderzoek bespreekt de JGZ met instemming van de ouders en, afhankelijk van de leeftijd en instemming van de jeugdige, met school. De JGZ biedt indien nodig extra begeleiding aan. Afhankelijk van de behoefte begeleidt de JGZ kortdurend zelf of verwijst de JGZ naar andere hulpverleners. De jeugdverpleegkundige voert de gezondheidsonderzoeken uit van de 5-jarigen en van de leerlingen van klas 1 van het voortgezet onderwijs. Indien nodig wordt de jeugdige doorverwezen naar de jeugdarts voor een vervolgonderzoek. De jeugdverpleegkundige verzorgt jaarlijks ongeveer vier maal een inloopspreekuur op een basisschool voor leerlingen, ouders en leerkrachten. Op het voortgezet onderwijs houden zowel de jeugdverpleegkundige als jeugdarts inloopspreekuren. De frequentie hangt af van de grootte van de school. Assistenten JGZ verzorgen de groepsles gezonde leefstijl voor groep 7. Ook meten en wegen zij de leerlingen in groep 6. In schooljaar heeft de GGD onderzoek gedaan naar geschikte momenten. Afhankelijk van de basisschool is dat moment goed te koppelen aan een reguliere gymles of gymles van een leefstijlproject zoals beweegwijs. Vervolgens kunnen kinderen met overgewicht en hun ouders voor advies, korte begeleiding of verwijzing terecht bij de jeugdverpleegkundige of jeugdarts. 1 Met ouders worden ook verzorgers of andere wettelijke vertegenwoordigers bedoeld. 9 39

40 Ontwikkelingen: Ook na de invoering van de Jeugdwet in 2015 vervult de jeugdgezondheidszorg een belangrijke rol in het Centrum Jeugd en Gezin. De JGZ ondersteunt gemeenten bij de uitvoering van het preventieve deel van de Jeugdwet met als doel een verschuiving te krijgen van de zware zorg naar meer preventie, ondersteuning en lichte zorg. In het nieuwe stelsel passend onderwijs is de JGZ-professional een belangrijke vraagbaak voor ouders en kinderen, én voor de onderwijs-professionals die steeds vaker kinderen met uiteenlopende problematiek in het reguliere onderwijs een plaats zullen geven. Jeugdartsen kunnen specifiek onderzoek uitvoeren, bijvoorbeeld bij schoolverzuim en kunnen verwijzen naar eerste en tweedelijns zorg als aanvullende hulp of zorg nodig is. De JGZ is een logische partij in de ondersteunings- of zorgstructuur van de school en om de samenwerking rond ouder en kind te intensiveren. Vanuit onze visie betekent dit werken in generalistische multidisciplinaire schoolteams

41 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Contactmomenten basis- en voortgezet onderwijs Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Contactmomenten basis- en voortgezet onderwijs Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdarts 3,72 Jeugdverpleegkundige 12,18 Assistente JGZ 0,79 Administratief medewerker 2,88 Logopedist 0,00 Prestatie-indicatoren Aantal GO's regulier basis onderwijs Aantal GO's regulier voortgezet onderwijs

42 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Contactmomenten speciaal onderwijs Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Contactmomenten speciaal onderwijs Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Leerlingen en hun ouders van het speciaal onderwijs ( voortgezet) onderwijs, speciaal basis onderwijs en praktijk onderwijs kunnen gedurende de gehele schoolperiode terecht bij JGZmedewerkers met hun vragen over gezondheid, ontwikkeling en gezond opgroeien. Jeugdigen en hun ouders hebben op een aantal vaste momenten contact met de JGZ voor een gezondheidsonderzoek, een persoonlijk advies, tijdelijke begeleiding of doorverwijzing door de JGZ. Producten: Gezondheidsonderzoek voor alle instromende leerlingen. Gezondheidsonderzoek 5-jarigen van het speciaal (basis) onderwijs. Gezondheidsonderzoek 7-jarigen van het speciaal (basis) onderwijs op verzoek van ouders. Gezondheidsonderzoek 10-jarigen van het speciaal (basis) onderwijs. Gezondheidsonderzoek klas 1 praktijkonderwijs en klas 1 voortgezet speciaal onderwijs. Toelichting: Leerlingen op het speciaal basisonderwijs en praktijkonderwijs hebben door hun specifieke problematiek vaak meer zorg en begeleiding nodig dan leeftijdsgenoten in het basis- en voortgezet onderwijs. De gezondheidsonderzoeken richten zich op gezondheid en ontwikkeling, leefstijl en psychosociale ontwikkeling. Afhankelijk van de leeftijd en problematiek let de jeugdarts op specifieke aandachtspunten. Schoolrelevante informatie die voortkomt uit een gezondheidsonderzoek bespreekt de JGZ met instemming van de ouders en/of jeugdige, met school. De JGZ biedt indien nodig extra begeleiding aan. Afhankelijk van de behoefte begeleidt de JGZ kortdurend zelf of verwijst. Ontwikkelingen: In het nieuwe stelsel van passend onderwijs blijven het speciaal (voortgezet) onderwijs, speciaal basisonderwijs en praktijkonderwijs bestaan. Voor ieder kind moet een passende plaats worden gevonden. Als het kan in het regulier basis- en voortgezet onderwijs, anders in het speciaal (basis) onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs of op de praktijkschool. Naast het wetsvoorstel voor passend onderwijs is er een wetsvoorstel om de kwaliteit van het speciaal onderwijs te verbeteren. Niet elke school hoeft alle kinderen op te vangen. Scholen kunnen zich specialiseren en onderling afspraken maken wie welke kinderen het beste onderwijs kan geven. Daarvoor werken regulier en speciaal onderwijs samen in regionale samenwerkingsverbanden, zowel in het primair als het voortgezet onderwijs. De leerlinggebonden financiering (ook wel rugzak genoemd) is afgeschaft, maar het budget blijft volledig beschikbaar en gaat rechtstreeks naar de samenwerkende scholen. Die bepalen vervolgens hoe het geld zo efficiënt en effectief mogelijk wordt ingezet in de klas. Door deze ontwikkelingen is het nodig dat de JGZ kritisch kijkt naar haar taken op het SO. Sluit de huidige werkwijze nog aan bij de recente ontwikkelingen binnen het SO en de vraag van scholen en ouders/jeugdigen? GGDNOG stelt daarom komend schooljaar haar visie op JGZ voor het SO opnieuw vast

43 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Contactmomenten speciaal onderwijs Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Contactmomenten speciaal onderwijs Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdarts 0,95 Assistente JGZ 0,65 Administratief medewerker 0,27 Prestatie-indicatoren Aantal GO's niet regulier basis onderwijs Aantal GO's niet regulier voortgezet onderwijs 582 Aantal entree onderzoeken niet regulier onderwijs

44 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Spraak- en taalscreening Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Spraak- en taalscreening Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Het op systematische wijze, vroegtijdig opsporen van (dreigende) problemen in de spraaken taalontwikkeling bij vier- tot vijfjarigen binnen een specifiek leeftijdscohort. Producten: Het vroegtijdig signaleren van spraak- en taalstoornissen bij 4/5 jarige kinderen. Het adviseren bij spraak- en taalstimulering Het verwijzen voor behandeling of voor nader onderzoek Toelichting: Preventieve logopedie is onmisbaar bij het tijdig signaleren van problemen op het gebied van de spraak- en taalontwikkeling bij jonge kinderen. De logopedist is hiervoor de deskundige. Hij kan het onderscheid maken tussen spraaktaalachterstanden en spraaktaalstoornissen. Tijdig signaleren van spraaktaalstoornissen voorkomt: uitstroom naar het speciaal onderwijs; voortijdige schooluitval; gedragsproblemen; criminaliteit. De preventieve logopedie geeft ouders/verzorgers, consultatiebureaus, kinderdagverblijven, voorscholen, peuterspeelzalen en scholen adviezen over het stimuleren van de spraaktaalontwikkeling. Minimaal 5-15% van alle peuters en kleuters heeft problemen met hun taal en/of spraak. Rond het vijfde jaar is bij ieder kind de spraak- en taalontwikkeling in grote lijnen voltooid. Dat betekent dat dit het juiste finale beoordelingsmoment is in de ontwikkeling van de spraak- en taal. De logopedisten screenen de groep 4/5 jarige kinderen op het gebied van taal, communicatieve functies, spraak, stem, vloeiendheid, auditieve vaardigheden en mondgewoonten. Dit gebeurt via een systematische triage. Ouders en leerkracht vullen een vragenlijst in. De logopedist beoordeelt vervolgens of een kind risico loopt op spraak- en/of taalproblemen. Deze kinderen ziet de logopedist vervolgens op school voor een screening. Als ouders, leerkrachten of andere professionals vragen hebben over spraak of taal van kinderen adviseren de logopedisten bij spraak- en taalstimulering. Indien nodig verwijst de logopedist een kind naar de curatieve logopedie voor behandeling in de eerste lijn of voor nader onderzoek naar een multidisciplinair team. Ontwikkelingen: Het wordt, door middel van onderzoek en ervaringsgegevens, steeds duidelijker dat een kind, dat dankzij logopedie meer spraak en taal tot zijn beschikking heeft, beter functioneert in de klas en in de thuissituatie, en daarmee meer kansen heeft in de toekomst

45 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Spraak- en taalscreening Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Spraak- en taalscreening Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Administratief medewerker 0,49 Logopedist 2,

46 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Extra contactmomenten Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Extra contactmomenten Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Elk kind en/of ouder kan in aanmerking komen voor extra contactmomenten tussen twee reguliere contactmomenten met de JGZ in (niet te verwarren met het gezondheidsonderzoek in klas 3 of 4 van het voortgezet onderwijs, zie 2.2.1). Dit gezondheidsonderzoek kan worden aangeboden op verzoek van ouders, de jeugdige zelf, de JGZ en derden zoals de school. Producten: Vervolg gezondheidsonderzoek. Gezondheidsonderzoek op indicatie. Gezondheidsonderzoek verzuim. Toelichting: Binnen het pakket basisproducten kan de jeugdgezondheidszorg als vervolg op een regulier gezondheidsonderzoek maximaal drie vervolg gezondheidsonderzoeken aanbieden. Gezondheidsonderzoek op indicatie vindt plaats op verzoek van de leerling en/of ouders, op verzoek van derden, bijv. de leerkracht en/of minderjarige asielzoekers die niet in een AZC 2 verblijven. Een veel voorkomende vorm hiervan is gezondheidsonderzoek naar verzuim. Dit onderzoek voert de jeugdarts uit op verzoek van school of de leerplichtambtenaar. Deze extra contactmomenten worden indien mogelijk gekoppeld aan dagen waarop ook een inloopspreekuur op school is gepland. Ontwikkelingen: Vanuit het landelijk en gemeentelijk gezondheidsbeleid en de jeugdzorg ligt de nadruk op vroegsignalering en preventief handelen. Dit om te voorkomen dat lichte problemen escaleren en er een beroep gedaan moet worden op andere en duurdere vormen van hulpverlening. Een extra contactmoment kan bijdragen aan een goede en tijdige inventarisatie en diagnose van de problemen van een kind. Jeugdverpleegkundigen/-artsen zien kinderen gedurende hun jeugd meerdere malen. Tegelijkertijd zien zij ook broertjes en zusjes. Zij kennen daardoor het gezin en krijgen aardig zicht op de gezinssituatie en/of buurt/wijk waarin de kinderen opgroeien. Immers de school/het CJG staat in een wijk. Jeugdartsen/-verpleegkundigen kunnen met een kleine extra inspanning meer outreachend werken en daarmee veel (gezondheids)problemen voorkomen of in een vroegtijdig stadium onderkennen. Bijkomend voordeel voor gemeenten is dat de vroegtijdige extra inzet/investering op de lange duur ten goede komt aan de eigen financiële gemeentelijke huishouding. 2 Asielzoekerscentrum 16 46

47 Jeugdgezondheidszorg Extra contactmomenten Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Extra contactmomenten Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdarts 3,54 Jeugdverpleegkundige 0,93 Assistente JGZ 0,51 Administratief medewerker 0,86 Prestatie-indicatoren onderzoeken op indicatie regulier onderwijs onderzoeken op indicatie niet regulier onderwijs 302 Aantal follow ups regulier onderwijs Aantal follow ups niet regulier onderwijs

48 Jeugdgezondheidszorg Collectieve preventie Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Collectieve preventie Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Met het groepsgerichte aanbod van de GGD de kennis van leerlingen en hun ouders over gezond gedrag vergroten en hen hiermee helpen gezonde keuzes te maken Producten: Collectieve voorlichting, thematische bijeenkomsten, ouderavonden of gastlessen t.b.v. informatieoverdracht over (jeugd)gezondheid en opvoeding op het basis-, voortgezet- en speciaal onderwijs. Toelichting: Gezondheidsbevordering is onlosmakelijk verbonden met andere taken van de school. De JGZ werkt nauw samen met het Kennis- en Experticecentrum bij het inzetten op collectieve gezondheidsbevordering bij thema s van de school. Collectieve activiteiten op school vergroten de effectiviteit van de persoonlijke adviezen van de JGZ. Leerlingen en ouders kunnen omgekeerd ook individueel advies krijgen als voorlichtingsactiviteiten aanleiding zijn voor persoonlijke vragen. Ook adviseert en ondersteunt de GGD scholen om de jaarlijkse collectieve activiteiten onder te brengen in een schoolgezondheidsbeleid. Ontwikkelingen: De landelijke nota Gezondheid Dichtbij van VWS pleit voor het positief stimuleren van gezond gedrag en het ontwikkelen van weerbaarheid bij jeugd. VWS vraagt extra aandacht voor de thema s: gezond gewicht, door goed bewegen en een verantwoord voedingspatroon; riskant en problematisch middelengebruik, en seksuele gezondheid. Collectieve preventie, uitgevoerd op en in samenwerking met scholen past hierbij

49 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Collectieve preventie Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Collectieve preventie Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdverpleegkundige 0,00 Assistente JGZ 4,

50 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Zorgoverleg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Zorgoverleg Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Op verzoek van scholen en partners zoals het CJG en gemeente geven JGZ medewerkers in diverse zorgstructuren vanuit medisch perspectief advies over de hulp en zorg voor en met kinderen en jongeren, hun gezinnen en hulp-/zorgaanbieders. Producten: Zorgteam of ondersteuningsteam basisonderwijs Zorg adviesteam basis- en voortgezet onderwijs Commissie van begeleiding in het speciaal onderwijs Overleg met partners in het CJG Overleg in sociale wijkteams Zorg bij bijzondere gebeurtenissen. Toelichting: Bij de zorg rondom de ontwikkeling van jeugdigen zijn verschillende partners en instellingen betrokken. Uit de behoefte aan samenwerking en afstemming zijn netwerken ontstaan tussen JGZ, CJG, sociale wijkteams, kinderopvang, onderwijs en hulpverlenings- en gezondheidszorginstellingen. In alle subregio s heeft GGD Noord- en Oost-Gelderland afspraken vastgelegd rondom het gebruik van de Verwijsindex door JGZ. De jeugdverpleegkundige neemt deel aan het zorgteam of ondersteuningsteam van het basisonderwijs. De jeugdarts neemt deel aan de overige overlegstructuren. Ontwikkelingen: Eind 2015 verscheen de kamerbrief landelijke nota gezondheidsbeleid. Samengevat staat daar over de Jeugdwet: Met de nieuwe Jeugdwet zijn gemeenten sinds 1 januari 2015 de eerstverantwoordelijke overheid voor preventie, jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. Met als doel dat alle kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen participeren in de samenleving. Door een meer integrale benadering kunnen de doelstellingen van Jeugdwet, Wmo 2015, Wet passend onderwijs en Wet publieke gezondheid elkaar versterken. Zo leidt de samenwerking tussen jeugdgezondheidszorg en scholen in veel gemeenten tot een effectieve aanpak van ziekteverzuim onder leerlingen. Wij roepen gemeenten op om in te zetten op een integrale aanpak en de JGZ te betrekken voor beleidsinformatie en bij de integrale teams, CJG s, jeugd- en gezinsteams en in de zorg rond scholen. Onze GGD zet daarom sterk in op de samenwerking met scholen met speciale aandacht voor het voorkomen dat kinderen onnodig van school verzuimen

51 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Zorgoverleg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Zorgoverleg Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdarts 2,49 Jeugdverpleegkundige 2,

52 Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Rijksvaccinatieprogramma Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Rijksvaccinatieprogramma Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Alle kinderen kunnen gebruik maken van het Rijksvaccinatieprogramma. Dit programma richt zich op de bescherming van de bevolking tegen een aantal ernstige infectieziekten, die mogelijk blijvende schade geven of fataal kunnen zijn. Ouders van kinderen kunnen bij de GGD terecht zodat zij een weloverwogen beslissing kunnen nemen of zij hun kind laten deelnemen. Producten: Vaccinatie 9-jarige kinderen. Vaccinatie 12-jarige meisjes. Toelichting: De overheid organiseert met hulp van het RIVM het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en de JGZ voert het uit. Deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma is niet verplicht, maar wel wenselijk omdat een hoge vaccinatiegraad zorgt dat de kinderen als groep bescherming genieten. Gemiddeld laat meer dan 95% van de ouders hun kind vaccineren. De kosten worden vanaf betaald uit de begroting van VWS. Voorwaarde is wel dat de vaccinaties worden uitgevoerd met de vaccins die de overheid beschikbaar stelt. Alle kinderen krijgen rond hun 9e jaar een vaccinatie tegen Bof, Mazelen en Rode Hond (BMR) én een vaccinatie tegen Difterie, Tetanus en Polio (DTP). Meisjes krijgen in het jaar dat ze 13 worden een oproep voor een vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. De prik beschermt tegen het HPV-virus (Humaan Papilloma Virus). Dit virus wordt verantwoordelijk geacht voor veel vormen van baarmoederhalskanker. Meisjes die hieraan deelnemen worden twee keer gevaccineerd. Ontwikkelingen: De Gezondheidsraad adviseert de minister van Volksgezondheid over nieuwe vaccinaties tegen andere infectieziekten. Of deze vaccinaties zinvol en kostendekkend zijn en in het RVP zouden moeten worden opgenomen. Op basis van dit advies neemt de minister een beslissing over het invoeren. Om diverse redenen zijn er steeds meer bevolkingsgroepen waarin de vaccinatiegraad onder het gewenste percentage komt te liggen. Hier treedt de zogenaamde groepsbescherming niet meer op. Dit heeft tot gevolg dat in de betreffende groepen het risico op een uitbraak van een infectieziekte uit het RVP toeneemt. Een ander punt om rekening mee te houden is dat steeds meer ouders met een kritische blik kijken naar het vaccinatieprogramma voor hun kind. De overheid informeert via het RIVM over nut en noodzaak van de vaccinaties. Hierbij wordt steeds meer gebruik gemaakt van de social media. Onze GGD heeft in het schooljaar een pilot uitgevoerd met vaccineren op kleinere schaal, dichter bij ouders en kinderen. Ouders zijn tevreden over de kleinere schaal en dat zij hierdoor een eventuele gemiste vaccinatie makkelijker kunnen inhalen. De BMRgroep en de 13-jarige meisjes krijgen een gadget mee om meer informatie over gezondheid op te kunnen zoeken respectievelijk op een GGD-website en op

53 Jeugdgezondheidszorg Rijksvaccinatieprogramma Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Rijksvaccinatieprogramma Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdarts 0,47 Jeugdverpleegkundige 0,23 Assistente JGZ 0,94 Administratief medewerker 0,

54 2.2 Extra taken Jeugdgezondheidszorg Extra JGZ-producten/-dienstverlening Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Extra JGZ-producten/-dienstverlening Algemeen manager JGZ G. van den Berg Productomschrijving Doel: Versterken van de lokale preventieve jeugdgezondheidszorg door middel van een extra aanbod van de JGZ. Producten: Producten en dienstverlening die passen bij de lokale wensen en mogelijkheden rond preventieve jeugdgezondheidszorg. Maatwerk Contactmoment Adolescenten, dat bestaat uit: Digitaal contact via JouwGGD.nl Gezonde School Gezondheidsonderzoek klas 3 en/of 4 van het voortgezet onderwijs Onderzoek stand van zaken verzuim Toelichting: Het maatwerk kan zowel gericht zijn op groepen als individuen. Gemeenten kunnen hun wensen en mogelijkheden hiervoor kenbaar maken bij de JGZ van de thuiszorg en de GGD, die hiervoor een gezamenlijk aanbod kunnen doen. De gemeenten ontvangen ook voor 2017 een aparte subsidieaanvraag voor dit contactmoment. De GGD voert komend jaar uit (als gemeenten akkoord zijn) het digitale contact, de gezonde school en de inventarisatie per gemeente over het verzuim(afspraken) op het voortgezet onderwijs. Daarnaast zal een aantal scholen in de Achterhoek voor een derde maal het vragenlijst onderzoek ontvangen en het daarbij behorende gezondheidsonderzoek. Ontwikkelingen: Tot 2015 kende de Wet publieke gezondheid binnen de JGZ een onderscheid in het basistakenpakket en het maatwerk JGZ. In 2015 verviel het maatwerk in de Wpg en is deze lokale invulling ondergebracht bij de Jeugdwet. De nieuwe wetgeving biedt nieuwe kansen voor de gemeenten om in te zetten op maatwerk. De GGD is samen met de JGZ van de thuiszorg en de CJG s beschikbaar voor ondersteuning hierin. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het aanbieden van een landelijk preventief gezondheidszorgpakket aan jeugd tot 19 jaar. Vanaf 1 januari 2015 is in het basispakket jeugdgezondheidszorg opgenomen dat een structureel aanbod moet worden gedaan aan jongeren vanaf 14 jaar. Een JGZ-instelling moet daarbij het gezondheidsonderzoek voor 14/15 jarigen uitvoeren. Hierbij moeten activiteiten beschikbaar voor gezond gewicht, roken, veilig vrijen, gebruik van alcohol en drugs, weerbaarheid, depressie en schoolziekteverzuim. Omdat de respons op de vragenlijst en het gekoppelde gezondheidsonderzoek onvoldoende is gaat de JGZ dit jaar daarnaast ook inzetten op een uitgebreide inventarisatie rondom schoolverzuim. Dit doen we in elke gemeente (die meedoet met dit contactmoment), Partners als gemeente, leerplicht, school en JGZ worden betrokken bij dit onderzoek 24 54

55 2.2 Extra taken Jeugdgezondheidszorg terug naar agenda Extra JGZ-producten/-dienstverlening Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Extra JGZ-producten/-dienstverlening Algemeen manager JGZ G. van den Berg Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Jeugdarts 1,70 Jeugdverpleegkundige 1,92 Administratief medewerker 0,13 Logopedist 0,

56 3. Algemene gezondheidszorg 26 56

57 3. Algemene gezondheidszorg 3.1. Infectieziektebestrijding Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Infectieziektebestrijding Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Infectieziektebestrijding heeft tot doel het optreden van infectieziekten zoveel mogelijk te voorkómen, toch opgetreden infectieziekten te signaleren en verspreiding van infectieziekten beperken. Producten: Surveillance, beleidsadvisering, regie en netwerk Melden van infectieziekten Preventie en voorlichting Bron- en contactopsporing (voorbereiden op) Grootschalige crises/outbreakmanagement Onderzoek Vangnet cliënten infectieziekten Technische hygiënezorg. Toelichting: De infectieziektebestrijding omvat voorlichting en advisering aan de bevolking over de preventie en risico s van infectieziekten. De GGD reageert op vragen van burgers, instellingen en professionals. Signalen over infectieziekten en (laboratorium)uitslagen van meldingsplichtige ziekten worden geanalyseerd. Op grond van risico-inventarisaties en surveillancegegevens infectieziektebestrijding doet GGD Noord- en Oost-Gelderland beleidsvoorstellen aan gemeenten en andere organisaties over het voorkomen of minimaliseren van infectierisico s. De medewerkers gaan, waar nodig, op zoek naar bronnen van besmetting. Met name op plaatsen waar kwetsbare groepen verblijven, zoals verpleeghuizen, ziekenhuizen, verzorgingshuizen, kinderdagverblijven. Ook kan contactopsporing nodig zijn. Contacten van besmette personen worden opgespoord, zodat maatregelen kunnen worden genomen om verdere besmetting tegen te gaan. In samenwerking met de GHOR 3 van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland wordt geoefend voor grootschalige infectieziektecrises. Samen met Academische Werkplaats AMPHI voor infectieziekten worden praktijk- en beleidsgerichte onderzoeken uitgevoerd. Ontwikkelingen: Er is onverminderd aandacht nodig voor infectieziektebestrijding vanwege de besmettingen die plaatsvinden van dier-op-mens, onbekende besmettingen (Hepatitis E), onvoldoende bescherming van een vaccin (Kinkhoest) en dreigende epidemieën. Ook de toenemende resistentie tegen antibiotica vereist aandacht. 3 GHOR = geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio, onderdeel van de Veiligheidsregio De GHOR is belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening tijdens grootschalige ongevallen, rampen en crises

58 Algemene gezondheidszorg Infectieziektebestrijding Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Infectieziektebestrijding Algemeen manager AGZ I. Saris Infectieziektebestrijding A Taak Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Arts 3,66 Verpleegkundige 3,78 Administratief medewerker 0,56 Hygienist 1,42 Toelichting financieel In 2017 zal infectieziekten net als in 2016 twee artsen in opleiding kennen waardoor de subsidie gelijk aan 2016 zal zijn. In 2017 wordt deze ruimte wel gebruikt worden om een dipper in te zetten t.b.v. projecten rond hygiëne en AntiBioticaResistentie

59 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Infectieziektebestrijding Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Infectieziektebestrijding Algemeen manager AGZ I. Saris Infectieziektebestrijding D Taak Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve -400 Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve -400 Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,00 Verpleegkundige 0,00 Administratief medewerker 0,00 Hygienist 0,25 Toelichting financieel De extra opbrengsten bestaan uit het begeleiden van een zorgcentrum op het gebied van infectieziekten en een plustaak voor een gemeente 29 59

60 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.2. Tuberculosebestrijding Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Tuberculosebestrijding Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Het voorkomen, bestrijden en opsporen van tuberculose. Producten: Surveillance, beleidsadvisering, regie en netwerk Voorlichting Behandeling, begeleiding patiënten, bronopsporing en contactonderzoek Screening risicogroepen Vaccinatie van risicogroepen Toelichting: Wanneer er sprake is van tbc of een tbc-infectie, houdt de GGD zich bezig met begeleiding, bronopsporing en contactonderzoek onder mensen die mogelijk besmet zijn om besmetting te voorkómen. De patiënt wordt intensief begeleid en krijgt een zware en langdurige medicijnkuur. De contacten van de patiënt worden zo nodig onderzocht en voorgelicht over de risico s van een eventuele besmetting. Daarnaast worden risicogroepen (mensen die een verhoogd risico lopen op tbc) gescreend (daklozen, verslaafden). Ook mensen die afkomstig zijn uit landen waar veel tbc heerst en die hier voor langere tijd verblijven, worden gedurende enige tijd gescreend. Vaccinatie tegen tbc biedt enige bescherming, vooral tegen ernstige bijwerkingen. Ontwikkelingen: Er zijn steeds minder tbc-patiënten, maar de dreiging van resistentie voor antibiotica die bij de tbc-bestrijding wordt gebruikt is zeer groot. Screening, preventie en ondersteuning bij therapietrouw blijft daarom noodzakelijk. Binnen de regio Oost-Nederland werken 5 GGD-en samen om zo bij dalende aantallen tbcgevallen toch kwalitatief goede zorg efficiënt te kunnen leveren. Landelijk overleggen o.a. VWS, RIVM, VNG en GGD-en over verdergaande schaalvergroting. Het plan is voor de tbcbestrijding expertisecentra in vier regio s vormen (waaronder Noord- en Oost-Nederland)

61 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Tuberculosebestrijding Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Tuberculosebestrijding Algemeen manager AGZ I. Saris Tuberculosebestrijding A Taak Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead 0 Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Verpleegkundige 1,56 Doktersassistente 3,69 Prestatie-indicatoren Aantal mantoux 900 Aantal bcg's 100 Aantal patienten in behandeling 20 Aantal screeningen 450 Aantal rontgenfoto's

62 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Tuberculosebestrijding Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Tuberculosebestrijding Algemeen manager AGZ I. Saris Tuberculosebestrijding D Taak Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Verpleegkundige 0,00 Doktersassistente 0,26 Prestatie-indicatoren Aantal gelezen foto's PI Toelichting financieel De opbrengst 2017 van bestaat voor uit opbrengst DJI (dienst Justitiële Inrichtingen) en de overige opbrengst is van cliënten die zich op eigen kosten laten onderzoeken op TBC. Dit bedrag is ongeveer

63 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.3. Seksuele gezondheid Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Seksuele gezondheid Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Voorkómen en behandelen van seksueel overdraagbare aandoeningen en het bevorderen van seksuele gezondheid. Producten: Surveillance, soa-bestrijding en preventie, beleidsadvisering, regie en deelname netwerken Voorlichtingsprogramma s ontwikkelen en uitvoeren t.b.v. risicogroepen (incl. jongeren en intermediairs ) Outreachende aanpak prostitutie en gezondheid Telefonisch spreekuur Soa screening, behandeling en begeleiding, waaronder patiëntwaarschuwing Seksualiteitsspreekuren voor jongeren. Toelichting: Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (soa s) kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor de gezondheid. Het bevorderen van weerbaarheid verkleint de kans op risicovolle relaties. Preventie, curatie en het bevorderen van seksueel gezond gedrag zijn onderdelen van de werkzaamheden. Door het geven van voorlichting; het houden van spreekuren (voor volwassenen en jongeren); bron- en contactopsporing; controle van prostituees en partnerwaarschuwing wordt invulling gegeven aan bescherming en bevordering van de seksuele gezondheid van de burgers in Noord- en Oost-Gelderland. Ontwikkelingen: Bij soa s gaat het om ziekten als HIV, Chlamydia, Syfilis en Gonorroe. Deze ziekten leiden o.a. tot onvruchtbaarheid (Chlamydia); levenslang medicijngebruik (HIV) en onnoemelijk veel leed. Intieme contacten horen wederzijds gewenst te zijn en niet te ontsporen in geestelijk of lichamelijk geweld, wat helaas toch wel eens gebeurt. Nog niet iedereen gaat met begrip en respect om met seksuele diversiteit. Blijvende aandacht is noodzakelijk

64 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Seksuele gezondheid Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Seksuele gezondheid Algemeen manager AGZ I. Saris Seksuele Gezondheid A taak Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead 0 Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,53 Verpleegkundige 0,99 Gezondheidsbevorderingsmedewerker 2,91 Administratief medewerker 0,00 Toelichting financieel Het Ministerie van VWS heeft het subsidiebudget voor aanvullende seksuele gezondheidszorg bevroren op het niveau van Hierin zit een structurele vergoeding voor Sense spreekuren van Een deel van deze opbrengst ( ) is toegerekend aan de basistaak, welk deel voorheen uit de gemeentelijke bijdrage gefinancierd werd

65 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Seksuele gezondheid Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Seksuele gezondheid Algemeen manager AGZ I. Saris Seksuele Gezondheid D taak Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve -200 Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve -200 Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,64 Verpleegkundige 3,51 Gezondheidsbevorderingsmedewerker 0,00 Administratief medewerker 0,58 Prestatie-indicatoren Consulten curatieve SOA Gevonden SOA curatief 450 Consulten Sense

66 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.4. Medische milieukunde Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Medische milieukunde Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Het beschermen en bevorderen van de gezondheid van burgers door het contact met ziekmakende milieu-invloeden te voorkomen dan wel beperken. Producten: Proactieve diensten (signalering ongewenste situaties, milieugezondheidssituatie per gemeente en initiatief tot voor de gemeente relevant onderzoek en (beleids)advies) Het adviseren van de bevolking over risico s, inclusief gezondheidskundig advies over gevaarlijke stoffen, in het bijzonder bij rampen of dreiging van rampen (preventiebeleid en nazorg) Het beantwoorden van vragen uit de bevolking en het geven van voorlichting, uitvoeren MMK-onderzoek. Ontwikkelingen: Zowel overheden als burgers hechten veel belang aan een gezonde leefomgeving. Om die reden is er een toenemende vraag bij gemeenten naar advisering door de GGD ten behoeve van planvorming in de ruimtelijke ordening. De landbouwontwikkelingsgebieden (LOG s) nemen daarbij een bijzondere plaats in. Er is veel aandacht gekomen voor de gezondheidseffecten van intensieve veeteelt op de omgeving. Ook asbest is een thema dat weer aan maatschappelijke aandacht heeft gewonnen, o.a. door het rijksbeleid ten aanzien van asbest in scholen en recente incidenten met asbest in woningen. Geluid wordt steeds vaker gezien als een belangrijk gezondheidsthema. Er wordt steeds meer bekend over de gezondheidsrisico s die gepaard gaan met een te hoge geluidbelasting. De verwachting is dat geluid in de toekomst de plaats van meest ziekmakende milieufactor gaat overnemen van de luchtvervuiling. Deze milieufactor zal juist aan betekenis zal afnemen door Europees beleid en technische ontwikkelingen

67 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Medische milieukunde Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Medische milieukunde Algemeen manager AGZ I. Saris Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead 0 Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Arts 1,94 Verpleegkundige 1,

68 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.5. GHOR-taken GGD Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: GHOR-taken GGD Algemeen manager AGZ C. Abbenhues Productomschrijving Doel: De inzet van de GGD vanaf de melding van een crisis t/m de beslissing van afschaling en nazorg. Het rampenopvangplan van de GGD verschaft alle betrokken afdelingen en functionarissen duidelijkheid over hoe te handelen in geval van een ramp of crisis. De GGD heeft op vier terreinen een rol in de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen: medische milieukunde infectieziektebestrijding gezondheidsonderzoek bij rampen psychosociale hulpverlening. Toelichting: Ook de regio Noord- en Oost-Gelderland kan geconfronteerd worden met rampen en crises. Een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging van een ramp of crisis weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken. Met het aanstellen van de directeur Publieke Gezondheid is een bestuurlijke en operationele eenheid gecreëerd voor de bestrijding van een (infectieziekte)crisis. Het GGD Rampenopvangplan wordt periodiek geoefend volgens het schema OTO (Opleiden, Trainen, Oefenen). De bereikbaarheid wordt (deels regionaal) ingevuld door een 7*24 uurdienst van de directeuren GHOR en GGD, de drie afdelingsmanagers, een arts infectieziekten en een geneeskundig adviseur gevaarlijke stoffen. GGD Noord- en Oost- Gelderland heeft de wettelijke taak om samen met de GHOR, de ambulancediensten, de ziekenhuizen en de huisartsen afspraken te maken over de gecoördineerde inzet van alle instellingen ten tijde van een ramp. Ontwikkelingen: In de planontwikkeling werkt GGD NOG nauw samen met andere GGD en in Oost- Nederland en uiteraard met de GHOR van de Veiligheidsheidsregio Noord- en Oost- Gelderland. Draaiboeken, opleidingen en oefeningen worden waar mogelijk gezamenlijk met andere GGD-en in Oost Nederland ontwikkeld, ingekocht en uitgevoerd. Dit biedt ook de mogelijkheid van vervanging door GGD-medewerkers vanuit naburige GGD en als een ramp langer duurt. Met subsidie van het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ), een samenwerkingsverband van huisartsen, ziekenhuizen, ambulancediensten, GHOR en GGD kunnen externen worden ingehuurd voor het ondersteunen bij opleidingen en oefeningen. Ook coördinatie-uren worden in beperkte mate gesubsidieerd. De subsidies voor de coördinatie van het plan voor opleiding, trainen en oefenen worden jaarlijks extern vastgesteld. De inzet van de GGD medewerkers is onderdeel van de algemene GGD-begroting

69 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda GHOR-taken GGD Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: GHOR-taken GGD Algemeen manager AGZ I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead 0 Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) verpleegkundige 0,22 beleidsmedewerker 0,15 Toelichting financieel Voor 2017 is net als in voorgaande jaren een subsidie aangevraagd bij het ROAZ (Regionaal Overleg Acute Zorgketen), bestaande uit een bedrag voor rampenoefeningen en een bedrag voor de coördinatie van de invoering van het GGD Rampen Opvang plan en de daarmee verbonden Opleiding, Training en Oefening

70 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.6. Technische hygiënezorg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Technische hygiënezorg Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Voorzieningen, bedrijven en instellingen kunnen een advies aan de GGD vragen over de wijze van bouw, inrichting en organisatie van hun activiteiten om verspreiding van infectieziekten te voorkómen, en om te voldoen aan de kwaliteitsregels zoals opgesteld door overheid en aanbieders in de branche (kindercentra) Producten: Inspectie kindercentra Inspectie tatoeage en piercings. Inspectie & toezicht WMO Toelichting: De wettelijke kwaliteitsaspecten die de inspecteur van de GGD bij de beoordeling van kindercentra hanteert, zijn per voorziening ingedeeld in de volgende domeinen: (participatie van) ouders, personeel, veiligheid en gezondheid, accommodatie en inrichting, groepsgrootte en beroepskracht-kind-ratio 4, pedagogisch beleid en praktijk, klachten. Bij de gastouders voert de GGD een toets uit op diploma s en doet een huisbezoek. Op verzoek van twee gemeenten is een pilot lichte handhaving gestart. Evaluatie vindt plaats begin Elke ondernemer die tatoeëert, permanent make-up of cosmetische tatoeages aanbrengt en piercings of oorgaatjes prikt met een piercinginstrument, moet een geldige vergunning hebben. De GGD verleent deze vergunning namens het ministerie van VWS. De ondernemer is zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van deze vergunning. Vervolgens voert de GGD een inspectie tatoeage en piercing uit. In 2015 heeft de GGD van een groot aantal gemeente de opdracht gekregen toezicht te houden op de kwaliteit van in het kader van WMO geleverde zorg. De omvang en inhoud van deze taak zijn nog in ontwikkeling. 4 Het maximaal toegestane aantal kinderen per leidster. De ratio verschilt per leeftijdsgroep omdat kinderen in de verschillende leeftijdsgroepen een verschillende mate van afhankelijkheid hebben

71 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Technische hygiënezorg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Technische hygiënezorg Algemeen manager AGZ I. Saris Inspectie kinderopvang Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Verpleegkundige 9,94 Administratief medewerker 2,00 Prestatie-indicatoren Inspecties kinderdagverblijven/ gastouderbureaus/buitenschoolse opvang/ peuterspeelzalen -Jaarlijkse inspectie Onderzoek na aanvraag registeropname Onderzoek na registratie Nader onderzoek 80 - Nader onderzoek verkort 40 - Incidenteel onderzoek 30 - Verkort onderzoek kernelementen Kort onderzoek groene locatie en overig 310 Inspecties gastouders - Inspectie B (fysiek) Inspectie A en B

72 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Technische hygiënezorg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Technische hygiënezorg Algemeen manager AGZ I. Saris Inspecties WMO Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Verpleegkundige 1,41 Administratief medewerker 0,00 Hygienist 0,

73 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Technische hygiënezorg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Technische hygiënezorg Algemeen manager AGZ I. Saris Inspectie Tattoo en Piercings Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Verpleegkundige 0 0,00 0,00 Administratief medewerker 0 0,00 0,00 Hygienist 0 0,00 0,16 Toelichting financieel De omzet op tattoo en piercings is circa per jaar. De tarieven voor vergunningverleningen worden jaarlijks door het ministerie van VWS vastgesteld. De inspecties worden uitgevoerd door onze hygiënist

74 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.7. Reizigersadvisering en vaccinatie Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Reizigersadvisering en vaccinatie Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Enerzijds het voorkomen van infectieziekten op individueel niveau en anderzijds het voorkomen van verspreiding van infectieziekten in Nederland. Producten: Reizigersadvies en vaccinatiebureau Voorlichting en vaccinatie Hepatitis B risicogroepen Voorlichting en vaccinatie bijzondere groepen. Toelichting: Het Reizigersadvies- en vaccinatiebureau houdt spreekuren in Apeldoorn, Doetinchem, Harderwijk en Zutphen. Het spreekuur is verdeeld over drie aandachtsgebieden: adviezen over de benodigde vaccinaties en/of malariaprofylaxe; voorlichting over mogelijke gezondheidsrisico s en geven van de injecties. GGD Noord- en Oost-Gelderland biedt bedrijven en instellingen de mogelijkheid om werknemers in één groep te vaccineren op locatie of op een hepatitis B spreekuur op een GGD-locatie. Over het algemeen betreft de vaccinatie van bijzondere groepen, groepen burgers die een actieve benadering vereisen, omdat zij zich veelal niet bewust zijn van de gezondheidsrisico s. Bijv. vanwege een taalbarrière, geloofsovertuiging of door het ontbreken van kennis. Ontwikkelingen: Reizigersvaccinatie is een product dat beïnvloed wordt door economische en technische ontwikkelingen. De GGD onderzoekt of uitbreiding van de mogelijkheid via internet een afspraak te maken en of aanpassing van spreekuurtijden aan wensen van de klant tot een groter bereik zullen leiden. Met 7 GGD-en werken wij samen bij het telefonisch afsprakenbureau van GGD Hart voor Brabant. Ook werken wij voor communicatie rond reizigersvaccinaties samen met een aantal GGD-en

75 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Reizigersadvisering en vaccinatie Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Reizigersadvisering en vaccinatie Algemeen manager AGZ I. Saris Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,23 Verpleegkundige 3,00 Administratief medewerker 1,96 Prestatie-indicatoren Aantal consulten Aantal vaccinaties Toelichting financieel Voor de omzet op reizigersvaccinatie wordt in 2017 een kleine stijging verwacht ten opzichte van De kosten van inhuur telefonie stijgen met ten opzichte van

76 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.8. Doetinchem studie Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Doetinchem studie Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Inzicht krijgen in de gezondheidssituatie door het uitvoeren van een langjarig onderzoek Product: De GGD werkt in opdracht van het RIVM mee aan de Doetinchem-studie, een cohortonderzoek, waarbij eenzelfde groep mensen over een langere periode gevolgd wordt. In de Doetinchem cohort studie wordt het ontstaan en verloop van een breed scala aan chronische ziekten onderzocht. Het RIVM verzamelt via deze studie gegevens over: leefgewoonten: bewegen, voeding, roken alcoholconsumptie biologische factoren: bloeddruk, cholesterol, (over)gewicht verschillende specifieke ziekten: hart- en vaatziekten, astma, COPD, diabetes, kanker, migraine en klachten van het bewegingsapparaat kwaliteit van leven, cognitief functioneren, maatschappelijke participatie, psychologische aspecten van gezondheid. GGD Noord- en Oost-Gelderland gebruikt de gegevens van de Doetinchem studie voor een beschrijving van de gezondheid in de regio Ontwikkelingen: De Doetinchem studie wordt niet uitgebreid met nieuwe groepen inwoners, zodat er een steeds kleinere groep wordt onderzocht. Er worden echter steeds nieuwe onderwerpen aan het onderzoek toegevoegd, zodat de formatie-inzet niet verkleind kan worden. Voor de periode hebben het RIVM en GGD NOG een overeenkomst afgesloten

77 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Doetinchem studie Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Doetinchem studie Algemeen manager AGZ I. Saris Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 800 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Doktersassistente 2,

78 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda 3.9. Forensische Geneeskunde Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Forensische Geneeskunde Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Het uitvoeren van forensisch geneeskundig onderzoek voor politie en justitie Producten: Lijkschouw Verklaringen Arrestantenzorg Medische advisering politie en Openbaar Ministerie Onderzoek forensisch geneeskundige Toelichting: Lijkschouw: Bij een (verdenking) van een niet-natuurlijke dood; bij melding van euthanasie en als geen behandelend arts voorhanden is, vindt de schouw plaats door de gemeentelijke lijkschouwer, ofwel de forensische arts van de GGD. Verklaringen: Verklaringen betreft dienstverlening van het team forensische geneeskunde aan begrafenisondernemingen d.w.z. verklaring laissez-passer (vervoer stoffelijk overschot naar het buitenland) en verklaring uitstel begraven (later dan de wettelijk toegestane termijn). Arrestantenzorg: De GGD biedt medische zorg aan arrestanten gericht op hun geestelijk en lichamelijk welzijn. Medische advisering politie en Openbaar Ministerie: De GGD ondersteunt bij lopende onderzoeken door het verzamelen van medische informatie; het vertalen van medische informatie in begrijpelijke termen; advisering bij de voorbereidingen van het horen van getuigen en aanwezig zijn bij een verhoor. Onderzoek forensisch geneeskundige: In het onderzoek naar geweldsslachtoffers en verdachten treedt de forensische arts op als deskundige wat betreft sporen in en aan het lichaam van het slachtoffer of de verdachte. De forensische arts kan gevraagd worden voor: zedenonderzoek; letselrapportage; het verzamelen van bewijslast; afname materiaal t.b.v. DNA-onderzoek en afname materiaal t.b.v. de uitvoering van de Wegenverkeerswet Ontwikkelingen: In het najaar 2014 heeft de Nationale Politie een landelijke aanbesteding uitgeschreven voor Medische Arrestantenzorg en Forensisch Medisch Onderzoek in de 10 politiedistricten. Medio 2015 is de aanbesteding ingetrokken. Aan de GGD is een contract aangeboden met een opzegtermijn van een half jaar

79 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Forensische Geneeskunde Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Forensische geneeskunde Algemeen manager AGZ I. Saris Lijkschouw Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten 600 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve 900 Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve 900 Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,83 Administratief medewerker 0,20 Prestatie-indicatoren Lijkschouwingen

80 Algemene gezondheidszorg terug naar agenda Forensische Geneeskunde Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Forensische geneeskunde Algemeen manager AGZ I. Saris Arrestantenzorg Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten 400 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,56 Administratief medewerker 0,13 Prestatie-indicatoren Arrestantenzorg 750 Zedenmisdrijven 18 Bloedproeven 58 Telefonisch consult 430 Letstelbeschrijving 45 Herhalingsrecepten

81 4. Kennis en expertise 51 81

82 4. Kennis en expertise 4.1. Advisering Publieke Gezondheid Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Advisering Publieke Gezondheid Algemeen manager KEC I. Saris Productomschrijving Doel: Verzamelen en beschikbaar stellen van gegevens over de gezondheid van de bevolking in de regio Noord- en Oost-Gelderland. Producten: Advisering publiek gezondheidsbeleid gemeenten, waaronder: advisering lokaal gezondheidsbeleid, advisering over gezondheidseffecten van bestuurlijke beslissingen advisering maatschappelijke zorg advisering algemene gezondheidszorg en jeugdgezondheidszorg Academische werkplaats Agora Toelichting: Het product Advisering publieke gezondheid staat centraal binnen het KEC. Het is sterk verweven met de andere vijf producten van het KEC. Deze advisering is zowel intern als extern gericht. De advisering aan gemeenten gaat over beleid, onderzoek en gezondheidsthema s op het gehele terrein van de publieke gezondheid. Belangrijke thema s zijn gezond opgroeien, gezond ouder worden en gezond in het sociale domein. Verder kan advisering betrekking hebben op de gezondheidseffecten van bestuurlijke beslissingen Het advies kan gevraagd en ongevraagd worden gegeven. De GGD sluit daarbij zoveel mogelijk aan bij de lokale situatie. Daarvoor is kennis van de lokale situatie noodzakelijk. De regionaal beleidsadviseur voor de gemeenten is hiervoor het eerste aanspreekpunt. Samen met gezondheidsbevorderaars, epidemiologen/onderzoekers en sociaal-medische professionals geeft de beleidsadviseur een passend advies. Gemeenten kunnen hierdoor, al dan niet samen met hun GGD, uitvoeringsprogramma s vormgeven en uitvoeren. De GGD ondersteunt bij het voorbereiden en uitvoeren van het lokaal gezondheidsbeleid en participeert in diverse (lokale en regionale) netwerken. Naast deze externe advisering, richt de advisering publieke gezondheid zich ook op de advisering van de afdelingen Algemene Gezondheidszorg en Jeugdgezondheidszorg. Deze advisering ondersteunt de dienstverlening vanuit de GGD aan de gemeenten op het terrein van de publieke gezondheidszorg. Academische Werkplaats AGORA is verbonden aan alle producten van het KEC. AGORA draagt bij door methodiek- en interventieontwikkeling. De coördinatiefunctie is opgenomen in de basis. Voor de methodiek- en interventieontwikkeling wordt aanvullende financiering gezocht 52 82

83 Ontwikkelingen: De visie op Positieve Gezondheid is basis voor het handelen van de GGD. Deze visie ziet gezondheid als het vermogen om zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Dit vanuit het vertrouwen dat vrijwel iedereen een actieve bijdrage kan leveren aan een gezonde toekomst van de maatschappij. Want een goede gezondheid is van belang voor veel aspecten van het leven. In de Kamerbrief over de landelijke nota gezondheidsbeleid schrijven de minister en staatsecretaris dat door het verbinden van gezondheid en andere maatschappelijke domeinen, deze domeinen elkaar kunnen versterken. Een goede gezondheid bevordert de prestaties op school, werk en sport en is goed voor het milieu. Maar vice versa bevorderen participatie en een goed milieu ook de gezondheid van de inwoners. terug naar agenda Gemeenten kunnen een verbinding leggen tussen gezondheid en andere beleidsvelden. De GGD ondersteunt gemeenten bij een integrale aanpak. Een voorbeeld hiervan is het leggen van verbanden tussen het lokaal gezondheidsbeleid en het schoolgezondheidsbeleid. Ook de komst van de Omgevingswet geeft gemeenten instrumenten in handen om verbinding te leggen tussen gezondheid en leefomgeving. Voor de GGD is het nodig zich goed in te leven in de lokale situatie om deze verbindingen te kunnen ondersteunen. En om ontwikkelingen binnen verschillende gemeenten te kunnen koppelen

84 Kennis en expertise terug naar agenda Advisering Publieke Gezondheid Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Advisering Publieke Gezondheid Algemeen manager KEC I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Beleidsmedewerker 0,00 0,00 2,80 Epidemiologe 0,00 0,00 0,88 Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 0,00 0,00 0,

85 Kennis en expertise terug naar agenda 4.2. Gezondheidsinformatie over wijk, gemeente en regio Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Gezondheidsinformatie over wijk, gemeente en regio Algemeen manager KEC I. Saris Productomschrijving Doel: Inzicht geven in de (ontwikkelingen in de) gezondheidssituatie van de inwoners van de regio en de gemeenten. Producten: Gezondheidsmonitors Gebiedsanalyses Kompas Volksgezondheid Noord- en Oost-Gelderland E-magazines Gezondheidsonderzoek bij rampen Toelichting: Gezondheidsinformatie is de basis voor het lokale gezondheidsbeleid van gemeenten. De GGD voert periodiek gezondheidsmonitors uit bij kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen. Deze monitors leveren informatie op over trends in gezond gedrag, in lichamelijke en geestelijke gezondheid en in gebruik van voorzieningen. Hieruit halen gemeenten speerpunten voor hun lokale beleid en kiezen zij interventies die het gezonde gedrag van hun inwoners bevorderen. Ook scholen en andere organisaties maken hiervan gebruik. Op basis van deze monitors en aanvullende gegevens kan de GGD voor wijken of kernen binnen een gemeente een gebiedsanalyse opstellen. De GGD werkt hierin samen met andere regionale of lokale partners. Deze gebiedsanalyses dienen vaak als startpunt voor beleidsvorming binnen het sociaal domein. Naar aanleiding van de monitorresultaten en verdiepend onderzoek naar specifieke onderwerpen op basis van deze informatie, worden e-magazines geschreven. De GGD plaatst gezondheidsinformatie op het Kompas Volksgezondheid Noord- en Oost- Gelderland ( Tenslotte heeft de GGD een taak in het verrichten van gezondheidsonderzoek bij rampen. Bij een ramp of incident in deze regio doet de GGD onderzoek naar de (psychosociale) gezondheid van direct en indirect betrokkenen. Ontwikkelingen: In 2017 komen de resultaten van de Monitor Volwassenen en Ouderen beschikbaar. Hiermee ontvangen gemeenten waardevolle informatie om mede richting te geven aan het beleid in het sociaal domein. In verband met de beleidsontwikkeling van gemeenten binnen het sociaal domein krijgen de gebiedsanalyses extra aandacht. Verder gaat de GGD het gebruik van e-magazines, waarin de resultaten van onderzoek worden gepresenteerd, doorontwikkelen. E-magazines bieden de mogelijkheid om informatie op verschillende manieren te presenteren, bijvoorbeeld ook audiovisueel. De website wordt in 2017 verder geactualiseerd, mede op basis van de resultaten van de Monitor Volwassenen en Ouderen

86 Kennis en expertise terug naar agenda Gezondheidsinformatie over wijk, gemeente en regio Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Gezondheidsinformatie over wijk, gemeente en regio Algemeen manager KEC I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden 0 Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Beleidsmedewerker 0,00 0,00 0,33 Epidemiologe 0,00 0,00 1,88 Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 0,00 0,00 0,

87 Kennis en expertise terug naar agenda 4.3. Onderzoek in het sociale domein Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Onderzoek in het sociale domein Algemeen manager KEC I. Saris Productomschrijving Doel: Bijdragen aan effectief gezondheidsbeleid van gemeenten door (ondersteuning bij) monitoring en onderzoek in het sociale domein. Producten: Advisering, monitoring en onderzoek in het sociaal domein Ondersteuning bij registratie, monitoring en onderzoek Analyse, interpretatie en rapportage van gegevens Toelichting: Gemeenten zijn verantwoordelijk voor diverse vormen van zorg en ondersteuning. Naast het leveren van de juiste zorg en ondersteuning op de juiste plek, is er de uitdaging om het beroep op zorg en ondersteuning met de beschikbare middelen vorm te geven. Om zicht te krijgen op de huidige situatie in het sociale domein en om veranderingen te kunnen volgen en hierop te sturen, hebben gemeenten meer nodig dan de gegevens die standaard verzameld worden. Deels is hierin voorzien door de landelijke ondersteuning vanuit de VNG (de VNG-monitor). Er kan echter aanvullend (maatwerk)onderzoek gewenst zijn om gemeenten te voorzien van de benodigde informatie. Ontwikkelingen: Momenteel worden de eerste resultaten van het gemeentelijk beleid zichtbaar. Dit kan aanleiding geven beleid bij te stellen. Ook kan helder worden welke informatie gemeenten missen. De GGD ondersteunt de gemeenten hierin en informeert over de onderzoeken in het sociale domein die voor de gemeenten zijn uitgevoerd 57 87

88 Kennis en expertise terug naar agenda Onderzoek in het sociaal domein Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Onderzoek in het sociale domein Algemeen manager KEC I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Beleidsmedewerker 0,00 0,00 0,09 Epidemiologe 0,00 0,00 0,29 Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 0,00 0,00 0,

89 Kennis en expertise terug naar agenda 4.4. Evaluatieonderzoek Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Evaluatieonderzoek Algemeen manager KEC I. Saris Productomschrijving Doel: Onderzoek naar effectiviteit van beleid en interventies in de publieke gezondheid. Product: Evaluatieadvies Evaluatiebegeleiding Evaluatieonderzoek Toelichting: Het Evaluatiebureau beschikt over expertise om projecten te evalueren, zowel op effect als op proces. Gemeenten kunnen advies vragen over evalueren of hier begeleiding in krijgen. Daarnaast kunnen gemeenten een evaluatieonderzoek door de GGD laten uitvoeren. Naar aanleiding van de resultaten kunnen gemeenten hun projecten bijstellen/verbeteren. Tijdens evaluatieonderzoek maakt het Evaluatiebureau gebruik van eigen, lokale en (sub)regionale data. Bovendien werkt het Evaluatiebureau nauw samen met universiteiten. Het Evaluatiebureau maakt gebruik van een combinatie van praktische onderzoeksmethoden Ontwikkelingen: Het aanbod van het Evaluatiebureau aan gemeenten voor het doen van evaluatieonderzoek blijft nadrukkelijk staan. De verwachting is dat er vooral rond evaluatieonderzoek in het sociaal domein veel potentieel is voor het Evaluatiebureau

90 Kennis en expertise terug naar agenda Evaluatieonderzoek Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Evaluatieonderzoek Algemeen manager KEC I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Beleidsmedewerker 0,00 0,00 0,09 Epidemiologe 0,00 0,00 0,51 Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 0,00 0,00 0,

91 Kennis en expertise terug naar agenda 4.5. Gezondheidsprogramma s Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Gezondheidsprogramma s Algemeen manager KEC I. Saris / P. Blokhuis Productomschrijving Doel: Bijdragen aan projecten en programma s, inclusief informatievoorziening, op het terrein van verschillende gezondheidsthema s op het terrein van de openbare gezondheidszorg. Producten: Projectmanagement Advisering Uitvoering van programma s Publieksinformatie Toelichting: De GGD brengt partijen bij elkaar, ontwikkelt activiteiten op het terrein van gezondheidsbevordering die actueel en passend zijn en ondersteunt bij het implementeren van activiteiten. De GGD werkt vanuit een integrale aanpak. Uitgangspunt hierbij is de insteek van positieve gezondheid, waarbij een ieder wordt aangesproken op de eigen kracht om regie over de eigen gezondheid te houden. Bij samenwerkingsverbanden rondom een gezondheidsonderwerp kan de GGD met of namens de gemeente, vanuit haar neutrale positie, de coördinatie voeren en lacunes en overlap zichtbaar maken in het preventieaanbod. Een voorbeeld hiervan zijn de werkzaamheden van de GGD rondom JOGG-projecten. Bij de taak publieksinformatie richt de GGD zich tot de algemene bevolking in de regio. Het gaat vooral om informatie over gezonde leefstijl, infectieziekten en opvoeding en waar mensen terecht kunnen voor verdere informatie en zorg. De GGD biedt actuele informatie via, zowel schriftelijk als digitaal. Ontwikkelingen: Actuele onderwerpen zijn voeding en beweging en alcoholmatiging. Veel gemeenten hebben activiteiten op deze thema s en krijgen daarin ondersteuning van de GGD. Deze onderwerpen blijven actueel. Er ontstaat daarnaast in toenemende mate aandacht voor psychische gezondheid en mediawijsheid. De GGD zal op deze thema s verder expertise ontwikkelen ten dienste van de gemeente

92 Kennis en expertise terug naar agenda Gezondheidsprogramma s Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Gezondheidsprogramma s Algemeen manager KEC I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Beleidsmedewerker 0,00 0,00 0,07 Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 0,00 0,00 1,

93 Kennis en expertise terug naar agenda 4.6. Gezonde School Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Gezonde school Algemeen manager KEC I. Saris / P. Blokhuis Productomschrijving Doel: Ondersteunen van scholen bij het uitvoeren van activiteiten, die gericht zijn op een gezonde ontwikkeling en leefstijl van hun leerlingen Producten: Ondersteunen van scholen bij het vormgeven van het schoolgezondheidsbeleid. Ondersteunen van medewerkers Jeugdgezondheidszorg bij collectieve voorlichting op scholen. Informatievoorziening aan scholen over regionale en landelijke gezondheidsprogramma s voor scholen. Uitleen van lesmaterialen aan scholen Toelichting: De GGD sluit aan bij de landelijke Gezonde Schoolaanpak van het RIVM. De Gezonde School brengt samenhang in de activiteiten van scholen, gericht op een gezonde ontwikkeling en leefstijl van hun leerlingen. De Gezonde Schooladviseur van de GGD kijkt samen met de school hoe zij op een planmatige manier met gezondheid aan de slag kunnen. Scholen krijgen daardoor: meer inzicht in de gezondheidssituatie van leerlingen en leerkrachten, meer inzicht in de manier waarop de school al aan gezondheidsbevordering werkt, een overzicht van mogelijkheden voor verbetering, zicht op thema s die prioriteit hebben en die passen bij de mogelijkheden en behoeften, een goede balans in educatie, beleid, regelgeving, omgevingsfactoren en individuele signalering. Ontwikkelingen: De Gezonde Schooladviseurs gaan naar aanleiding van de resultaten van E-MOVO 2015 met de scholen in overleg over het oppakken c.q. voortzetten van schoolgezondheidsbeleid. Er zal meer bekendheid aan het schoolgezondheidsbeleid worden gegeven door gebruik van audiovisuele middelen. Ook wordt meer verbinding gelegd tussen het schoolgezondheidsbeleid en het gemeentelijk gezondheidsbeleid

94 Kennis en expertise terug naar agenda Gezonde School Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Gezond school Algemeen manager KEC I. Saris Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Administratiefmedewerker 0,00 0,00 1,53 Gezondheidsbevorderingsmedewerker 0,00 0,00 2,80 Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 0,00 0,00 0,

95 5. Publieke Gezondheid Vluchtelingen 65 95

96 5. Publieke Gezondheid Vluchtelingen 5.1 Publieke Gezondheid Asielzoekers Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Publieke gezondheid asielzoekers Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Het gaat om het leveren van publieke gezondheidszorg aan asielzoekers, op basis van de Wet publieke gezondheid, met als doel van beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van asielzoekers. Bij de jeugdige asielzoekers gaat het om vroegtijdige signalering van factoren die de groei en ontwikkeling kunnen verstoren, en om kortdurende begeleiding. Producten: Het product Publieke gezondheidszorg asielzoekers bestaat uit twee deelproducten: 1 Jeugdgezondheidszorg voor asielzoekers reguliere contactmomenten; conform speciaal onderwijs extra contactmomenten voor verpleegkundige intake, medisch onderzoek incl. het opstellen van het rijksvaccinatieplan kortdurende begeleiding netwerken en overleg onderzoek op indicatie 2 Algemene gezondheidszorg voor asielzoekers infectieziektepreventie en bestrijding technische hygiënezorg soa/hiv-bestrijding gezondheidsbevordering tuberculosebestrijding coördinatie van de zorgketen. Toelichting: De gezondheidsscreeningen richten zich op lichamelijke gezondheid, leefstijl en psychosociale ontwikkeling. Afhankelijk van de leeftijd worden er specifieke aandachtspunten in acht genomen. De complexiteit wordt vergroot door taal- en cultuurverschillen en mogelijk door het vluchtverhaal. Vandaar de mogelijkheden voor kortdurende begeleiding en nadruk op netwerken om samen tot een goed handelingsplan te komen en/of uit te voeren. De taken die in het kader van infectieziektebestrijding en gezondheidsbevordering asielzoekers worden uitgevoerd zijn beschreven in de overeenkomst tussen GGD GHOR Nederland en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Deze taken worden uitgevoerd conform de vastgestelde protocollen. Het accent bij de gezondheidsbevordering en de soa/hiv bestrijding ligt op de kennismaking met de Nederlandse gezondheidszorg en preventie van seksueel overdraagbare aandoeningen. Bij infectieziekten ligt het accent op de screening op tbc bij aankomst in Nederland. Zodra er een verblijfsstatus is, gaat deze taak over naar de reguliere tbc-bestrijding

97 Publieke Gezondheid asielzoekers Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Publieke gezondheid asielzoekers Algemeen manager AGZ I. Saris Ontwikkelingen: Cultuur- en taalverschillen maken de begeleiding en een goede analyse van gezondheid en zorgbehoefte complex. Onzekerheid over verblijf en duur van de huidige verblijfslocatie; dragen bij aan een lastige diagnose en het maken van een goed behandel/zorgplan. Er worden ook strikte eisen gesteld aan de termijnen van overdracht van het JGZ-dossier ingeval van overplaatsing naar een andere locatie dan wel uitplaatsing naar een reguliere woning. Doorstroming vindt het gehele jaar plaats. Het aantal asielzoekers nam sterk af (oktober 2012) maar is in 2015 sterk toegenomen. De periode dat asielzoekers in een AZC verblijven, is sterk wisselend. Ook worden nieuwkomers snel in huizen in gemeente geplaats. Dit houdt in dat veel nieuwkomers in de gemeenten hun weg in de gezondheidszorg nog moeten vinden. Het is lastiger om hen bereiken in het kader van het wegwijs maken in de gezondheidszorg en/of in het kader van voorlichting en preventie (gezondheidsbevordering). Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve 400 Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve

98 5.2 Publieke Gezondheid Statushouders Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Publieke Gezondheid Statushouders Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Het gaat om het leveren van publieke gezondheidszorg aan statushouders welke recent in de gemeente zijn komen wonen, op basis van de Wet publieke gezondheid, met als doel van beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van asielzoekers. Bij de jeugdige asielzoekers gaat het om vroegtijdige signalering van factoren die de groei en ontwikkeling kunnen verstoren, en om kortdurende begeleiding. Voor veel statushouders geldt dat zij niet of zeer kort in een asielzoekerscentrum gewoond hebben en extra zorg nodig hebben. Dit betreft bij jeugdigen o.a. een intake, dossier aanleggen, het gehele RVP. Producten: Het product Publieke gezondheidszorg statuszoekers bestaat uit twee deelproducten: 1 Jeugdgezondheidszorg voor statushouders reguliere contactmomenten; conform speciaal onderwijs extra contactmomenten voor verpleegkundige intake, medisch onderzoek incl. het opstellen van het rijksvaccinatieplan kortdurende begeleiding netwerken en overleg onderzoek op indicatie 2 Algemene gezondheidszorg voor asielzoekers infectieziektepreventie en bestrijding soa/hiv-bestrijding gezondheidsbevordering tuberculosebestrijding Toelichting: De gezondheidsscreeningen richten zich op lichamelijke gezondheid, leefstijl en psychosociale ontwikkeling. Afhankelijk van de leeftijd worden er specifieke aandachtspunten in acht genomen. De complexiteit wordt vergroot door taal- en cultuurverschillen en mogelijk door het vluchtverhaal. Vandaar de mogelijkheden voor kortdurende begeleiding en nadruk op netwerken om samen tot een goed handelingsplan te komen en/of uit te voeren. De taken die in het kader van de gezondheidsbevordering statushouders worden uitgevoerd zijn vergelijkbaar met de taken voor de Publieke Gezondheidzorg Asielzoekers. Deze taken worden uitgevoerd conform de vastgestelde protocollen. Het accent bij de gezondheidsbevordering en de soa/hiv bestrijding ligt op de kennismaking met de Nederlandse gezondheidszorg, preventie van seksueel overdraagbare aandoeningen en hoe wij in Nederland met elkaar omgaan. Bij infectieziekten ligt het accent op de screening op tbc bij aankomst in Nederland

99 Publieke Gezondheid Statushouders Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Publieke Gezondheid Statushouders Algemeen manager AGZ I. Saris Ontwikkelingen: Cultuur- en taalverschillen maken de begeleiding en een goede analyse van gezondheid en zorgbehoefte complex. Onzekerheid over verblijf draagt bij aan een lastige diagnose en het maken van een goed behandel/zorgplan. Statushouders betreffen zowel personen welke langer in een asielzoekerscentrum hebben verbleven als personen welke in het kader van bijvoorbeeld gezinshereniging nareizen en dus eigenlijk gelijk in de gemeente gehuisvest worden. Daarnaast worden nieuwkomers ook vanuit de asielzoekerscentra sneller in huizen in de gemeente geplaats. Dit houdt in dat veel nieuwkomers in de gemeenten hun weg in de gezondheidszorg nog moeten vinden. Het is lastiger om hen bereiken in het kader van het wegwijs maken in de gezondheidszorg en/of in het kader van voorlichting en preventie (gezondheidsbevordering). Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve -100 Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve -100 Inzet formatie (obv FTE) Arts 0,27 1,77 Verpleegkundige 0,57 2,24 Hygienist 0,56 0,12 Gezondheidsmedewerker 0,00 1,06 Administratief medewerker 0,44 2,

100 6. Maatschappelijke Zorg

101 6. Maatschappelijke Zorg 6.1 Maatschappelijke zorg Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Maatschappelijke zorg Algemeen manager AGZ I. Saris Productomschrijving Doel: Zorg organiseren voor mensen die zich hebben afgekeerd van de maatschappij en van het reguliere zorgaanbod; of daar zelfstandig de weg niet vinden. Producten: Meldpunt Maatschappelijke Zorg Centrale toegang voor toeleiding naar zorg en opvang (beschermd wonen) Ondersteuning lokale zorgnetwerken Verpleegkundig spreekuur dak- en thuislozen. Toelichting: Binnen de Maatschappelijke Zorg gaat het om mensen die geen vrijwillige hulpvraag hebben, zijn vastgelopen op de regels van iedere instelling afzonderlijk of geen capaciteit hebben om dit zelf te regelen. Deze mensen hebben vaak op meerdere levensterreinen problemen (financiën, wonen, verslaving, etc.). Kenmerkend voor de betrokkenen is dat zij geen of onvoldoende gebruik maken van het reguliere zorgaanbod. De mensen, die de hulp nodig hebben, zijn vaak maatschappelijk geïsoleerd en kwetsbaar. Hun gezondheid en leefomstandigheden blijken door het ontbreken van hulp problematischer en uitzichtlozer te worden. Meer dan eens leiden hun problemen en gedrag tot overlast voor de naaste omgeving of tot verstoring van de openbare orde. In de praktijk levert GGD Noord- en Oost- Gelderland diensten/ producten in het kader van bemoeizorg, verpleegkundig spreekuur (o.a. voor daklozen), centrale toegang inclusief indicering voor beschermd wonen en het sociaal vangnetoverleg. De GGD heeft in deze situaties geen enkel belang in de uitvoering van de zorg. Als coördinator van een onafhankelijk schakelpunt kan de GGD dicht bij de klant staan in de zoektocht naar de achterliggende problematiek en ondersteuning bieden bij het vinden van passende zorg. GGD Noord- en Oost-Gelderland staat voor een multidisciplinair benadering van cliënt en zijn/haar problematiek. Ontwikkelingen: Door de toegenomen individualisering van onze maatschappij en de huidige economische malaise is het aantal inwoners met Multiproblematiek toegenomen. Tegelijkertijd vragen de bezuinigingen om een herijking in de zorg. Organisaties gaan zich meer en eerder richten op hun kerntaken, ervan uitgaande dat complexe zaken op een ander podium worden opgepakt. Ook wordt de aandacht rondom zorg steeds meer gelegd rondom zelfredzaamheid, participatie, gebruik maken van de eigen kracht en het eigen (sociale) netwerk. Deze handelwijze wordt landelijk en lokaal ingezet. Gemeenten hebben de taak om de inwoners op te vangen die tussen wal en het schip geraken. Deze taak wordt voor gemeenten omvangrijker en gecompliceerder met de transities van de jeugdzorg en de WMO

102 Maatschappelijke Zorg terug naar agenda Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Maatschappelijke zorg Algemeen manager AGZ I. Saris Budget Salarislasten 0 Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Inzet formatie (obv FTE) Verpleegkundige 0,16 Administratief medewerker 1,28 Coördinator 3,88 Toelichting financieel De opbrengsten gemeenten in de begroting 2017 is hoger door uitbreiding taken Vangnet. De subsidie van de centrumgemeente Zwolle is verhoogd doordat nu ook kosten met betrekking tot de zorgmonitor worden vergoed. De formatie is uitgebreid om de extra taken te kunnen uitvoeren

103 7. Bestuursproducten

104 7. Bestuursproducten Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Bestuursproducten Algemeen directeur A. Kleijer Producten: Uitvoeringskosten wet Publieke gezondheid Overhead Nog te ramen producten Organisatieprojecten Algemene dekkingsbijdrage en Inwonerbijdrage Toelichting: Uitvoeringskosten wet Publieke gezondheid De gemeenten hebben hun samenwerking voor de GGD vastgelegd in een gemeenschappelijke regeling, de 'statuten' van de GGD. In de Samenwerkingsregeling GGD Noord- en Oost- Gelderland is bepaald welke taken de GGD heeft, hoe het bestuur wordt samengesteld en hoe de financiën worden geregeld. De gemeenten hebben twee rollen, die van eigenaar en van opdrachtgever/afnemer van diensten en producten. Om hun rollen uit te voeren worden Dagelijks Bestuur; Algemeen Bestuur; Portefeuillehouders overleg; Ambtelijk Overleg Volksgezondheid en Ambtelijk Overleg Financiën ondersteund door verschillende deskundigen vanuit de GGD. De bestuursondersteuning wordt tevens geleverd binnen de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (GHOR). in februari 2016 heeft het Algemeen Bestuur besloten een product in te stellen waarop de kosten worden verantwoord die samenhangen met de feitelijke instandhouding van de GGD organisatie voor de uitvoering van de Publieke gezondheidstaken. Dit product is samengevoegd met het product bestuur ondersteuning dat in de begroting 2016 was opgenomen Voor de bestuursperiode heeft het Algemeen Bestuur een nieuwe Bestuursagenda vastgesteld, met de hoofdlijnen van de koers voor de komende jaren. Uitvoeringskosten wet Publieke gezondheid Binnen de begroting van de GGD zijn op basis van bestuurlijke besluitvorming de uitvoeringskosten wet Publieke gezondheid van 1,5 miljoen opgenomen als A taak. Overhead De overhead wordt centraal begroot en apart verantwoord. Er is een algemene definitie van overhead voorgeschreven. Uitgangspunt van deze definitie is dat kosten zo mogelijk direct worden toegerekend aan de betreffende taken/activiteiten. Alle bedrijfskosten die direct verbonden zijn aan activiteiten/taken/producten die gericht zijn op de externe klant, moeten in de betreffende taakvelden worden geregistreerd. De kosten instandhouding GGD en de doorbelaste overhead op B C en D taken wordt in mindering gebracht op de post onverdeelde overhead. Nog te ramen producten In de productenraming is een post verwachte/niet-gespecificeerde omzet opgenomen. Deze is gebaseerd op de ervaring van de afgelopen jaren. Ten opzichte van 2016 is het omzetvolume van de GGD in totaal constant gehouden. Op onderdelen is het vooraf nog niet precies bekend hoeveel plusproducten gemeenten en andere opdrachtgevers afnemen. Organisatieprojecten Hier worden baten en lasten opgenomen voor organisatieprojecten. In 2017 zijn projectkosten opgenomen voor de doorontwikkeling naar zelforganisatie

105 Algemene dekkingsbijdrage en Inwonerbijdrage In de Programmabegroting 2017 is de inwonerbijdrage gecorrigeerd voor inflatie, op basis van de afspraken die hierover in het Algemeen Bestuur zijn gemaakt. Bovendien is, zoals besloten in het Algemeen Bestuur, in de inwonerbijdrage een verlaging van opgenomen in verband met de ontwikkeling van de kinderaantallen. Ontwikkelingen: In de Bestuursagenda voor GGD NOG staat dat het GGD-bestuur streeft naar verduidelijking van de indeling van (verplichte en niet-verplichte) taken van de GGD en de verantwoordelijkheid van de gemeenten hiervoor. In de begroting 2017 zijn vier categorieën GGD-taken onderscheiden: wettelijk verplichte GGD taken wettelijke gemeentelijke taken die de GGD kan uitvoeren autonomen gemeentelijke taken die de GGD kan uitvoeren taken in opdracht van derden In 2016 zijn er besluiten genomen over de toekomst van de Jeugdgezondheidszorg. De gemeente Apeldoorn neemt per 1 januari 2017 de jeugdgezondheidszorg uit de GGD. De gevolgen zijn in de productenbegroting verwerkt. De kwaliteitsimpuls die de GGD in samenwerking met enkele controllers heeft opgepakt om de budgetcyclus en de uitvoering daarvan te verbeteren wordt doorgezet. Hierin wordt onderzocht hoe de gemeenten via de budgetcyclus meer invloed kunnen krijgen op het beleid van hun gemeenschappelijke regeling

106 Bestuursproducten terug naar agenda 7.1. Uitvoeringskosten wet Publieke Gezondheid Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Uitvoeringskosten wet Publieke Gezondheid Algemeen directeur A. Kleijer Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten Doorbelasting personele lasten 0 Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Toelichting financieel Naast de uitvoeringskosten wet Publieke Gezondheid zijn hier ook de kosten voor bestuursondersteuning en de kosten voor de accountantscontrole begroot

107 Bestuursproducten terug naar agenda 7.2. Overhead Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Overhead Algemeen directeur D van Norel Budget Salarislasten Inhuur derden 0 Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Doorbelasting personele lasten 0 Doorbelasting naar instandhouding GGD Doorbelasting naar B C en D taken Doorbelasting indirecte kosten 0 Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Toelichting financieel De totale onverdeelde overhead is ruim Hiervan wordt ruim doorbelast naar B C en D taken en aan uitvoeringskosten wet Publieke Gezondheid. Aan de basistaken (A taken) van de GGD wordt geen overhead doorbelast. Hierdoor resteert er een bedrag van ruim aan overhead

108 Bestuursproducten terug naar agenda 7.3. Niet gespecificeerde omzet Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Nog te ramen producten Algemeen directeur D. van Norel Budget Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten 0 Doorbelasting GGD overhead Doorbelasting indirecte kosten 0 Totaal lasten 0 Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve 0 Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve 0 Toelichting financieel In de productenbegroting gaan we uit dat de GGD een omzet naast de inwonerbijdrage van 6,1 miljoen haalt. Deze omzet is nodig om de ondersteuning op het huidige niveau te houden. Tot 2017 hebben we altijd een bedrag voor onbenoemde omzet begroot om de 6,1 miljoen te halen. In de productenbegroting 2017 is de omzet ruim 7,0 miljoen. De hogere omzet wordt voor een groot deel veroorzaakt door Publieke Gezondheid Vluchtelingen. De kosten voor de ondersteuning lopen structureel niet evenredig mee met de hogere opbrengsten. In de productenbegroting 2017 is aan personeelslasten opgenomen die nog niet benoemd is

109 Bestuursproducten terug naar agenda 7.4. Organisatieprojecten Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Organisatieprojecten Algemeen directeur D. van Norel Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten Doorbelasting personele lasten 0 Doorbelasting GGD overhead 0 Doorbelasting indirecte kosten 0 Totaal lasten Opbrengsten gemeentelijke bijdrage 0 Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden 0 Totale baten 0 Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Toelichting financieel: In de productenbegroting 2017 is voor ruim aan projectkosten opgenomen voor organisatieontwikkeling die nog nader ingevuld wordt. Deze kosten worden gedekt uit de frictievergoeding

110 Bestuursproducten terug naar agenda 7.5. Algemene Dekkingsmiddelen en Inwonerbijdrage Product: Budgethouder: Portefeuillehouder: Algemene dekkingsmiddelen en Inwonerbijdrage Algemeen directeur D. van Norel Budget Salarislasten 0 Inhuur derden 0 Opleidingskosten 0 Overige personeelslasten 0 Totaal personeelslasten 0 Overige lasten 0 Doorbelasting personele lasten 0 Doorbelasting GGD overhead 0 Doorbelasting indirecte kosten 0 Totaal lasten 0 Opbrengsten gemeentelijke bijdrage Opbrengsten rijk 0 Opbrengsten gemeenten plus 0 Opbrengsten derden Totale baten Saldo voor mutaties reserve Mutatie reserves 0 Saldo na mutatie reserve Toelichting financieel In de programmabegroting 2017 is de inwonerbijdrage vastgesteld op Door het uitnemen van de JGZ door de gemeente Apeldoorn wordt de inwonerbijdrage verlaagd met (cf Lysias rapport). De inwonerbijdrage in de productenbegroting 2017 wordt Daarnaast is er uit de frictievergoeding voor het uitnemen van de JGZ door de gemeente Apeldoorn aan het begrotingsjaar 2017 toegerekend

111 Bijlagen

112 A. Staat van Personeelslasten Functie Formatie Bedrag Afdeling AGZ Management en ondersteuning 5, Artsen 8, Verpleegkundigen 25, Doktersassistente 5, Administratief medewerker 6, Coördinator 3, Gezondheidsbevorderingsmedewerker 3, Hygienist 1, , Afdeling JGZ Management en ondersteuning 7, Artsen 14, Verpleegkundigen 19, Doktersassistente 7, Administratief medewerker 10, Logopedist 3, , Afdeling KEC Management en ondersteuning 3, Administratief medewerker 1, Beleidsmedewerker 3, Project adviseur - - Epidemiologe 4, Gezondheidsbevorderingsmedewerker 4, Gezondheidsbevorderingsfunctionaris 4, , Bedrijfs- en Directiebureau Management en ondersteuning 7, Personeel en Organisatie 3, Informatisering en Automatisering 3, Financiën 4, Facilitair 5, OR 1, , Totaal kosten formatie 172, Ambstjubileum Piket vergoedingen Toeslagen forensisch artsen Overwerk Projecten Mutatie voorziening ww verplichting Totaal salarislasten 172,

113 B. Staat van vaste activa (Staat C) terug naar agenda Omschrijving Gebouwen Automatisering Inventaris Totaal Aanschafwaarde per Investeringen Desinvesteringen Aanschafwaarde per Afschrijvingen per Jaarlijkse afschrijving Desinvestering Afschrijving per Boekwaarde per Boekwaarde per Jaarlijkse rente Jaarlijkse afschrijving Kapitaallasten

114 C. Bijdrage deelnemende gemeenten per product Inwonerbijdrage in aantal Gemeente inwoners inwoners Totaal inwonerbijdrage JGZ AGZ K&E Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Alg. dekkings middelen Overige bijdragen in Saldo 2017 JGZ AGZ K&E PGV MZ Bijdrage per gemeente bij plusproducten is een inschatting. De werkelijke afname van de producten kan per gemeente in realisatie afwijken Totaal per gemeente Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Achterhoek Apeldoorn Brummen Epe Hattem Korting Hattem ivm Logopedie Heerde Lochem Voorst Korting Voorst ivm Logopedie Zutphen Midden IJssel / Oost Veluwe Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Noord Veluwe Inwoner-bijdragen Overige bijdragen Totaal Per inwoner 12,65 6,91 2,40 1,72 2,

115 Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland; B E S L U I T : de eerste wijziging van de begroting 2017 van GGD Noord- en Oost-Gelderland vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 1 december 2016 D.W. ten Brinke algemeen directeur/secretaris P. Blokhuis plv. voorzitter GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

116 Eerste begrotingswijziging 2017 terug naar agenda Op 7 juli 2016 heeft het Algemeen Bestuur de Programmabegroting 2017 vastgesteld. Het Dagelijks Bestuur is daarmee gemachtigd tot het doen van inkomsten en uitgaven op programmaniveau. De programmabegroting bestaat uit vier inhoudelijke programma's en twee ondersteunende programma s, waaronder Inwonerbijdrage. Elk programma bestaat weer uit een aantal producten. Met de Programmabegroting zijn voor 2017 de volgende budgetten beschikbaar gesteld. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Bestuurs ondersteuning en organisatie projecten Lasten GGD Overhead Indirecte kosten Personeelslasten Overige lasten totaal lasten Baten Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo programma Mutaties reserves en voorzieningen Saldo voor bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

117 Bij de opstelling van de Productenbegroting 2017 vindt nadere toedeling van baten en lasten uit de programmabegroting plaats. Dit leidt tot verschuiving van de budgetten. Het volgende overzicht geeft aan hoe de verdeling is na de uitwerking van de productenbegroting. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Bestuurs ondersteuning en organisatie projecten Lasten GGD Overhead Indirecte kosten Personeelslasten Overige lasten totaal lasten Baten Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo programma Mutaties reserves en voorzieningen Saldo voor bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

118 De belangrijkste veranderingen zijn: In deze productenbegroting is rekening gehouden met het uitnemen van jeugdgezondheidzorg door de gemeente Apeldoorn per 1 januari Het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen (PGV) is toegevoegd. In de Programmabegroting stond dit onder het programma Algemene Gezondheidszorg. Het programma PGV bestaat uit Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA) en Publieke Gezondheid Statushouders (PGS).Het programma is kostendekkend opgenomen. Daarbij gaan we er van uit dat de gemeenten de extra kosten die de GGD maakt voor statushouders, kunnen vergoeden uit de bijdrage die zij hiertoe ontvangen van het rijk. De kosten van de PGA worden volledig gedekt door de vergoeding van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). In de Programmabegroting was hier nog een nadelig saldo voor begroot. De toerekening van de kosten aan producten is in deze begroting aangepast. De wijzigingen in het BBV schrijft voor dat er geen overhead toegerekend mag worden aan de basisproducten. Het AB heeft besloten dat de GGD-taken worden ingedeeld volgens het ABCD-model. De verdeel sleutel voor de indirecte kosten en overhead is veranderd. Vanaf de 2017 verdelen we de kosten op basis van begrote uren in plaats van salariskosten. Het doel hiervan is een eenduidige en transparante begrotingsopbouw en een reële doorbelasting van kosten. Het volume van de baten daalt door het uitnemen van de JGZ door de gemeente Apeldoorn daar staat tegenover dat de lasten dalen omdat het personeel overgaat en de GGD een frictievergoeding van Apeldoorn ontvangt die voor is toegerekend aan Daarnaast is er een stijging van de baten en lasten van Publieke Gezondheid Vluchtelingen. In totaal dalen zowel de baten als de lasten met ruim De inwonerbijdrage in de programmabegroting 2017 is vastgesteld op Door het uitnemen van de JGZ door de gemeente Apeldoorn wordt de inwonerbijdrage verlaagd met De inwonerbijdrage in de Producten begroting 2017 komt hiermee op Meerjarenbegroting bedragen in Begroting e wijziging Begroting 2017 incl 1e wijziging raming 2018 terug naar agenda raming 2019 raming 2020 Lasten Jeugdgezondheidzorg Algemene Gezondheidzorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Bestuursondersteuning en organisatie projecten Totaal lasten Baten Inwonerbijdrage Overige baten Totaal baten Saldo programma Mutaties reserves en voorzieningen Saldo voor bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

119 De Programmabegroting 2017, de Productenbegroting 2017 en de Meerjarenraming zijn sluitend. In de Programmabegroting 2017 zijn de ramingen gebaseerd op de begroting 2016, verhoogd met de trendmatige stijgingen zoals overeengekomen in de uitgangspunten voor Verder is uitgegaan van bestaand beleid. Nadere uitwerking heeft plaatsgevonden in de productenbegroting. De verschillen tussen de programma s bij de verdeling van de programmabegroting naar de productenbegroting worden veroorzaakt door het uitnemen van de JGZ door de gemeente Apeldoorn, een andere toerekening van de kosten en het niet aan de individuele basisproducten toerekenen van overhead. Deze overhead is begroot onder bestuursondersteuning en organisatieprojecten. De gemeente Apeldoorn betaalt een frictiekostenvergoeding voor het uitnemen van de JGZ. In de Productenbegroting 2017 is van de frictiekostenvergoeding als dekking opgenomen. Het afbouwen van de kosten van JGZ Apeldoorn gebeurt in drie fasen. De 1 e fase omvat de kosten die onmiddellijk vervallen door de overdracht aan het CJG Apeldoorn. Het vervallen van deze kosten is volledig in de Productenbegroting verwerkt. De 2 e fase gaat over de kosten die in twee jaar worden afgebouwd en (deels) de kosten die in vijf jaar worden afgebouwd. Voor de 3 e fase na 2018 resteren nog kleinere posten die uiterlijk 2021 zijn afgebouwd. In deze begrotingswijziging heeft geen actualisatie van indexering plaatsgevonden. Op basis van de uitgangspunten voor de begroting 2017 is de gewogen index vastgesteld op 2,65%. Dit uitgangspunt is ongewijzigd verwerkt bij de opstelling van de productenbegroting. Meerjarenraming 2017 t/m 2020 In de meerjarenraming is rekening gehouden met een jaarlijkse daling van de gemeentelijke (inwoner-) bijdrage van voor jeugdgezondheidszorg. Het Algemeen Bestuur heeft hiertoe op 21 november 2013 besloten, omdat het aantal kinderen daalt. Met de afbouw van de kosten van JGZ Apeldoorn is in de meerjarenraming rekening gehouden. Voor 2018 is de frictievergoeding nog gelijk aan In 2019 en 2020 daalt de bijdrage naar resp en Alle bedragen zijn in prijspeil Bij de overige baten gaan we ervan uit dat deze op het niveau van 2017 blijven. Voor 2018 en verder sluiten de begrotingen. Voor de samenstelling van de programma s naar producten met productomschrijving, prestatieindicatoren, inzet formatie en verdere toelichting verwijzen wij naar de Productenbegroting GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

120 Overzicht vaste activa begroting 2017 terug naar agenda Omschrijving Gebouwen Automatisering Inventaris Totaal Aanschafwaarde per Investeringen Desinvesteringen Aanschafwaarde per Afschrijvingen per Jaarlijkse afschrijving Desinvestering Afschrijving per Boekwaarde per Boekwaarde per Jaarlijkse rente Jaarlijkse afschrijving Kapitaallasten In 2017 verwachten wij investeringen te doen voor Dat is als volgt opgebouwd: Verbouwing van het pand aan de Gezellenlaan in Doetinchem De vervanging van audiometers Reguliere vervanging van automatisering en inventaris Wij verzoeken het Algemeen Bestuur kredieten beschikbaar te stellen tot een totaalbedrag van Hierover wordt gerapporteerd in de bestuursrapportages en de jaarrekening. GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

121 Bijdragen deelnemende gemeenten 2017 terug naar agenda Gemeente Aantal inwoners incl Apeldoorn Aantal inwoners excl Apeldoorn Begroting 2017 excl JGZ in Begroting 2017 JGZ in Begroting 2017 Totaal in Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Regio Achterhoek Apeldoorn Brummen Epe Hattem Korting Hattem ivm Logopedie Heerde Lochem Voorst Korting Voorst ivm logopedie Zutphen Regio Midden IJssel / Oost Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Regio Noord Veluwe Totaal GGD Noord en Oost Gelderland Korting Hattem ivm logopedie Korting Voorst ivm logopedie Totaal inwonerbijdrage voor berekening bijdrage per inwoner Bijdrage per inwoner 7,10 6,90 14,00 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

122 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

123 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 5 Portefeuillehouder: D. van Norel Onderwerp: Normen- en toetsingskader accountantscontrole 2017 Voorstel: het Normenkader rechtmatigheidscontrole 2017 vast te stellen Toelichting: 1. Aanleiding Het financiële beheer van de GGD moet rechtmatig zijn, m.a.w. in overeenstemming zijn met de relevante wet- en regelgeving. In zijn controle toetst de accountant hierop, naast de beoordeling of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de financiën. De toets op rechtmatigheid heeft betrekking op het deel van de wet- en regelgeving dat een duidelijke relatie heeft met het financiële beheer. Het is aan uw bestuur om de selectie te bepalen van welke wetten en regels relevant zijn. De accountant richt zijn controle hierop in. 2. Inhoud voorstel Er zijn vier stappen bij de rechtmatigheidscontrole: a. Het Algemeen Bestuur stelt het normenkader vast. Hiervoor treft u bij dit voorstel een concept aan. Om de actualiteit en volledigheid van het normenkader te borgen wordt het normenkader jaarlijks opnieuw beoordeeld. Ten opzichte van het normenkader 2016 is geen nieuwe externe wet- en regelgeving opgenomen. Wel zijn er wijzigingen van bestaande wet- en regelgeving: - het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is aangepast en wordt verder vernieuwd. De rode draad in de voorgenomen wijzigingen is het versterken van de horizontale sturing en verantwoording. - de gewijzigde gemeenschappelijke regeling voor de GGD is op 13 juli 2016 in werking getreden. Voor de financiële rechtmatigheid leidt dit materieel gezien niet tot veranderingen. b. Als technische uitwerking van het normenkader stelt het Dagelijks Bestuur een toetsingskader vast. Hierin geven wij aan welke onderdelen van de wetten en regels uit het normenkader daadwerkelijk relevant zijn voor de financiële rechtmatigheid en de interne en externe controle daarop. 123

124 c. Het toetsingskader is de basis voor het Interne Controle-plan van de organisatie. De interne controle richt zich voornamelijk op de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen. Hiermee krijgen wij inzicht in hoeverre de organisatie op dit moment al rechtmatig handelt en welke verbeterpunten nog nodig zijn. d. De accountant vormt zich een oordeel over de rechtmatigheid van het financieel beheer van de GGD. Op basis hiervan brengt hij verslag uit aan het bestuur en geeft hij een verklaring af bij de jaarrekening. 3. Aandachtspunten Bij de jaarrekening 2015 heeft de accountant een verklaring met beperking afgegeven voor de rechtmatigheid, vanwege het niet volledig voldoen aan de Europese aanbestedingsregels. Wij werken aan verbetering op dit punt, maar gezien de doorlooptijden kan dit er ook voor 2016 en mogelijk 2017 toe leiden dat de accountant geen goedkeurende verklaring op de rechtmatigheid afgeeft. 4. Consequenties Het Normenkader 2017 en het Toetsingskader 2017 voor de rechtmatigheidscontrole door de accountant zijn vastgesteld. 5. Vervolg De vastgestelde normen- en toetsingskaders worden gebruikt bij de interne controle en accountantscontrole over Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlage: normenkader en toetsingskader 2 124

125 CONCEPT terug naar agenda 1. Normenkader rechtmatigheidscontrole 2017 GGD NOG Externe wet- en regelgeving 1. Algemene wet bestuursrecht 2. Gemeentewet 3. Wet gemeenschappelijke regelingen 4. Wet publieke gezondheid en Besluit publieke gezondheid 5. Wet op de lijkbezorging 6. Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen 7. Wet op het bevolkingsonderzoek 8. Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) 9. Besluit accountantscontrole decentrale overheden 10. Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) 11. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector 12. Wet markt en overheid 13. Aanbestedingswet Fiscale en sociale verzekeringswet- en regelgeving 15. Regelgeving subsidies en bijdragen gemeenten 16. Ambtenarenwet, CAR/UWO Interne regelgeving 17. Gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost-Gelderland Organisatiebesluit 19. Mandateringsregeling 20. Financiële verordening 21. Regeling (Deel)budgethouderschap en budgetbeheer 22. Controleverordening 23. Treasurystatuut 24. Instructie directeur 25. Instructie plv. directeur 26. Overeenkomst financiële dienstverlening BNG 27. CAR/UWO GGD Noord- en Oost-Gelderland, incl. overige regelingen 1 125

126 CONCEPT terug naar agenda 2. Toetsingskader rechtmatigheidscontrole 2016 GGD NOG Externe wet- en regelgeving Relevant? Relevante bepalingen 1. Algemene wet bestuursrecht Nee N.v.t. 2. Gemeentewet Ja art. 212 en Wet gemeenschappelijke regelingen Ja art. 34, 34b en Wet publieke gezondheid en Besluit publieke gezondheid Nee N.v.t. 5. Wet op de lijkbezorging Nee N.v.t. 6. Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Nee N.v.t. 7. Wet op het bevolkingsonderzoek Nee N.v.t. 8. Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) 9. Besluit accountantscontrole decentrale overheden 10. Wet financiering decentrale overheden (FIDO) 11. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Ja Ja Ja Ja Volledig. Volledig. M.b.t. kasgeldlimiet, renterisiconorm, Treasurystatuut, geldleningen (aangaan of verstrekken) en beleggingen Volledig. 12. Wet markt en overheid Ja Volledig 13. Aanbestedingswet 2012 Ja Deel Europese aanbestedingen 14. Fiscale en sociale verzekeringsweten regelgeving 15. Regelgeving subsidies en bijdragen gemeenten 16. Ambtenarenwet, CAR/UWO Ja Gedeeltelijk Ja Ja Volledig. Afhankelijk van specifieke voorwaarden van de betreffende regeling art. 115 t/m 124 Volledig. Interne regelgeving Relevant? Relevante bepalingen 17. Gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost-Gelderland 2016 Ja Artikel 17 en artikel 21, 22 en Organisatiebesluit Ja Artikel 18 (mandatering) 2 126

127 CONCEPT terug naar agenda 19. Mandateringsregeling Ja Artikelen 10, 11 en 12, bijlage (overzicht mandaat) onderdelen III, IV, VI, VIII 20. Regeling (Deel)budgethouderschap en budgetbeheer Ja Volledig 21. Financiële verordening Ja Artikelen 10 15, 17, Controleverordening Ja N.v.t. 23. Treasurystatuut Ja N.v.t. 24. Instructie directeur Ja N.v.t. 25. Instructie plv. directeur Ja N.v.t. 26. Overeenkomst financiële dienstverlening BNG 27. CAR/UWO GGD Noord- en Oost- Gelderland, incl. overige regelingen Ja Artikel 4.2. Ja Volledig

128 CONCEPT terug naar agenda 4 128

129 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 6 Portefeuillehouder: A. Kleijer / C. Abbenhues Onderwerp: Governance Veiligheidsregio NOG en functie directeur publieke gezondheid Voorstel: kennisnemen van de stand van zaken Toelichting: 1. Aanleiding Bij de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) vinden veel veranderingen plaats. Doel is een toekomstbestendige organisatie voor crisisbeheersing te vormen. Hiertoe werkt de VNOG aan vernieuwing van de werkwijzen en de organisatie. De deelnemende colleges hebben onlangs besloten over de wijziging van de gemeenschappelijke regeling en van de afspraken over de financiering. De veranderingen in de VNOG-organisatie raken ook de functie van directeur publieke gezondheid (DPG). Op landelijk niveau bespreken de Tweede Kamer en de minister van VWS de rol van de GGD en en de directeur publieke gezondheid. Met dit voorstel informeren wij u over de stand van zaken. 2. Inhoud voorstel 2.1 Ontwikkelingen bij VNOG De VNOG is bezig met een reorganisatie onder de noemer VNOG Risicogericht. Dit omvat ook de inrichting van de topstructuur van de organisatie. Daarmee raakt de reorganisatie de functie van directeur publieke gezondheid (DPG). Dit is wettelijk een eenhoofdige functie die nu nog door twee personen wordt ingevuld: de directeur GHOR VNOG en de directeur GGD NOG. Op dit moment vervult de directeur GHOR tevens op tijdelijke basis de functie van directeur brandweer bij de VNOG. In de gewijzigde gemeenschappelijke regeling van de VNOG staat: De algemeen directeur vervult tevens de functie van regionaal commandant en/of directeur publieke gezondheid. In de toelichting is opgenomen dat het AB GGD de DPG benoemt, in overeenstemming met het bestuur van de VNOG (zoals bepaald in de Wet publieke gezondheid). Dit najaar werkt VNOG aan de invulling van de topstructuur van de VNOG. Het streven is dit eind 2016 af te ronden

130 2.2 Landelijke discussie In de Tweede Kamer en bij het ministerie van VWS vindt een discussie plaats of de GGD en en de DPG en voor hun taak zijn toegerust. De Inspectie voor de gezondheidszorg heeft in dit kader de afgelopen maanden alle 25 GGD en bezocht voor een governance-gesprek. De minister van VWS heeft in een brief aan de Tweede Kamer de positie van de DPG toegelicht (bijgevoegd). 2.3 Perspectief vanuit publieke gezondheid Het AB GGD heeft bij de benoeming van de huidige twee DPG en in maart 2012 uitgesproken dat er een nieuwe situatie ontstaat als één van beiden uit zijn functie vertrekt. Het ministerie van VWS heeft indertijd benadrukt dat het tijdelijke situatie zou moeten betreffen in de overgang naar één DPG. Met de veranderingen in de topstructuur van de VNOG is er nu een natuurlijk moment om een éénhoofdige directie publieke gezondheid te realiseren. De afgelopen maanden hebben de VNOG en de GGD op bestuurlijk en ambtelijk niveau contact gehad om de besluitvorming af te stemmen. Wij hebben vastgesteld dat het proces goed loopt. De positie en verantwoordelijkheid van het GGD-bestuur voor de functie van directeur publieke gezondheid zijn geborgd. Na afronding van het besluitvormingstraject is de Directeur Publieke Gezondheid (DPG) behalve voor de GGD verantwoordelijk voor de GHOR. Over het GHOR-deel legt de DPG verantwoording af aan het VNOG-bestuur. De VNOG en de GGD stellen voor de nieuwe situatie een nieuw convenant op. Voor de wethouders publieke gezondheid en de GGD verandert er feitelijk weinig. Wel verwachten wij een verdere verbetering van de samenwerking tussen de GHOR (de geneeskundige hulpverlening bij de VNOG) en de GGD. Ook krijgen de witte (geneeskundige) kolom en de publieke gezondheid een duidelijker positie ten opzichte van de rode kolom (brandweer), blauwe kolom (politie) en oranje kolom (gemeenten). 3. Aandachtspunten Wij verwachten u in de volgende vergadering op 16 februari 2017 een formeel voorstel te doen over de invulling van de DPG-functie. 4. Consequenties invulling DPG-functie conform de wet. 5. Vervolg Besluitvorming over governance en directie VNOG in AB VNOG 15 december 2016 Formele gevolgen voor DPG regelen in AB GGD 16 februari 2017 Opstellen nieuw convenant voor samenwerking GHOR-GGD Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlage: brief VWS 2 130

131 > Retouradres Postbus EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein VX Den Haag Kenmerk PG Bijlage(n) - Datum 29 juni 2016 Betreft Toezegging positie directeur publieke gezondheid Geachte voorzitter, Uw brief Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief. In het AO Preventie van 31 maart 2016 heb ik toegezegd om u voor de zomer te informeren over mijn afstemming met de minister van Veiligheid en Justitie (VenJ) over de positie van de directeur publieke gezondheid (DPG). Ik heb een overleg laten organiseren over dit onderwerp tussen vertegenwoordigers van VWS, VenJ en GGD GHOR Nederland. De functie van DPG is geïntroduceerd in 2012 met de wijziging van de Wet publieke gezondheid (Wpg). Hij of zij is verantwoordelijk voor de GGD en de GHOR in een van de 25 veiligheidsregio s en werkt onder het gezag van zowel het bestuur van de GGD als het bestuur van de veiligheidsregio. Die combinatie is met name van belang voor de afstemming tussen de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises en de hulpverlening van onder andere brandweer, politie en de gemeentelijke bevolkingszorg. GHOR De GHOR is onderdeel van de veiligheidsregio. Op grond van artikel 10 van de Wet veiligheidsregio s heeft het bestuur van de veiligheidsregio onder andere als taak het instellen en in stand houden van een GHOR. De GHOR is de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio, belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening in het kader van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing en met de advisering van andere organisaties op dat gebied. Het bestuur van de veiligheidsregio is verlengd lokaal bestuur (een via de Wvr voorgeschreven gemeenschappelijke regeling van de in de veiligheidsregio gelegen gemeenten) en het bestuur wordt gevormd door de burgemeesters van de gemeenten in de regio (art. 9, Wvr). GGD De GGD (ook wel regionale of gemeentelijke gezondheidsdienst) heeft ook de vorm van een gemeenschappelijke regeling en valt onder het bestuur van de GGD, dat bestaat uit de portefeuillehouders zorg van de colleges van burgemeester en wethouders in de regio. Het bestuur van de veiligheidsregio moet met in de regio werkzame instellingen, zorgaanbieders en diensten die een taak hebben bij de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises, schriftelijke afspraken maken Pagina 1 van 2 131

132 over hun inzet bij de uitvoering van hun taak en de voorbereiding daarop (art 33, Wvr). Eén van deze partijen is de GGD, die in het kader van de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises taken kan uitvoeren op het terrein van infectieziektebestrijding, gezondheidskundig advies bij gevaarlijke stoffen, psychosociale hulpverlening en gezondheidsonderzoek na rampen. Het bestuur van de GGD is ervoor verantwoordelijk dat de GGD zijn taken goed aankan, zowel in de voorbereiding op als ten tijde van rampen en crises. Andere belangrijke partijen voor de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen, regionale ambulancevoorziening en huisartsen. Kenmerk PG De DPG wordt benoemd door het GGD-bestuur in overeenstemming met het bestuur van de veiligheidsregio (art. 14, Wpg). De DPG geeft namens het bestuur van de veiligheidsregio leiding aan de GHOR en namens het bestuur van de GGD aan de GGD. Dit betreft dus twee taken van de DPG, waarover de DPG aan de betreffende besturen verantwoording aflegt. In de Wvr is verder opgenomen dat de DPG bij een ramp of crisis belast is met de operationele leiding van de geneeskundige hulpverlening (art. 32) en lid is van het gemeentelijk beleidsteam dat de burgemeester adviseert. Op verzoek van de voorzitter van de veiligheidsregio treedt de DPG ook op als adviseur in een regionaal beleidsteam. Stelselverantwoordelijkheid De minister van Veiligheid en Justitie is verantwoordelijk voor het stelsel van rampen en crisis, waaronder de veiligheidsregio s, inclusief de GHOR. Ik ben verantwoordelijk voor het functioneren van het stelsel van zorg en gezondheid, inclusief de GGD. Er is regelmatig ambtelijk overleg tussen medewerkers van V&J, VWS en GGD GHOR Nederland om te bevorderen dat iedereen goed op zijn taken berekend is. Uit het overleg met VenJ en GGD GHOR Nederland komen geen grote knelpunten naar voren met betrekking tot de inzet van de GGD bij rampen en crises. Ik ben wel in overleg met GGD GHOR Nederland over zorgen die zij geuit hebben over de capaciteit van GGD en voor taken die in de zogenoemde koude fase moeten worden uitgevoerd, bijvoorbeeld pro-actief handelen en onderhoud van netwerken rond infectiepreventie. Ik heb de IGZ gevraagd daar onderzoek naar te doen, zoals toegezegd in het AO Preventie van 31 maart. Ook is in bespreking welke taken GGD en eventueel zouden kunnen vervullen in de bestrijding van antibioticaresistentie. Hoogachtend, namens de minister van Veiligheid en Justitie, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mw. drs. E.I. Schippers Pagina 2 van 2 132

133 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 7 Portefeuillehouder: mw. I. Saris / G. van den Berg Onderwerp: Publieke gezondheidszorg vluchtelingen Voorstel: 1. in te stemmen met de uitvoering van de GGDactiviteiten voor statushouders in Noord- en Oost- Gelderland. 2. in te stemmen met de toekenning van de extra financiën voor de wettelijke WPG-taken publieke gezondheid ten behoeve van integratie statushouders conform het rekenmodel voor 2016 en 2017, als een tijdelijke additionele financiering voor bestaande GGDtaken, halfjaarlijks achteraf te factureren op basis van werkelijke instroom 3. in te stemmen met bestemming van een deel van de financiering voor het volgende jaar, omdat de financiering de extra kosten betreft voor minimaal het eerste jaar na vestiging van een statushouder. 4. kennis te nemen van de ontwikkelingen m.b.t. de Impuls en toolkit lokale preventie, waaronder de benoeming van de regiocoördinator Publieke Gezondheid statushouders Noord- en Oost-Gelderland. Toelichting: 1. Aanleiding Op 28 april 2016 hebben het Rijk en de VNG in het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom nadere afspraken gemaakt over zorg, onderwijs, werk en integratie voor de grote aantallen statushouders die in de gemeenten komen wonen. De GGD voert in alle fasen van de opvang en in de gemeenten taken uit voor de publieke gezondheid. In al deze fasen vraagt de verhoogde vluchtelingenstroom om extra inzet van de GGD. Wij hebben u in de afgelopen vergaderingen geïnformeerd over de inzet van GGD NOG voor statushouders. In dit voorstel gaan wij in op de tijdelijke extra financiering die hiervoor nodig is. 133

134 2. Inhoud voorstel 2.1 Extra inzet GGD Om een succesvolle integratie en participatie te bevorderen is het onvermijdelijk dat onder andere de GGD zich extra inzet voor de (publieke) gezondheid van vluchtelingen die in gemeenten komen wonen. Ook wordt hiermee de gezondheid van de huidige inwoners NOG beschermd. Gezondheid is een randvoorwaarde voor inburgering en participatie; extra inzet is nodig omdat veel vluchtelingen kampen met gezondheidsachterstanden. Het gaat om een kwetsbare groep in een complexe (zorg)situatie. Uitvoering van GGD-taken op het gebied van Gezondheidsbevordering, Jeugdgezondheidszorg, TBC-screening en -bestrijding en Infectieziektenbestrijding voor statushouders vraagt extra inspanningen. In de bijvoegde notitie lichten wij dit toe. 2.2 Uitwerkingsakkoord en landelijk rekenmodel Het Rijk heeft met het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom extra middelen ter beschikking gesteld aan alle gemeenten, totaal 353 miljoen euro. Dit is ook bestemd voor de uitvoering van de wettelijk verplichte taken van de publieke gezondheidszorg voor statushouders. Dit zijn tijdelijke extra vergoedingen voor de additionele kosten voor Publieke gezondheidszorg aan statushouders voor de eerstejaarsopvang van Dit is aanvullend op de inwonerbijdragen van gemeenten voor de wettelijke taken voor de publieke gezondheid (Wet publieke gezondheid Wpg). Per statushouder wordt, conform het landelijke rekenmodel, uitgegaan van de volgende bedragen: Jeugdgezondheidszorg: 775 per statushouder-kind, waarvan 255 voor professionele tolken. Overige WPG-taken: 276 per statushouder, waarvan 53 voor professionele tolken. 2.3 Raming voor NOG Het uitgangspunt bij de Rijksfinanciering is geld volgt vluchteling. Dit betekent dat de taakstelling van de gemeenten om statushouders op te nemen, leidend is in de toekenning. Deze berekening is gebaseerd op de kostenraming van de landelijke koepelorganisatie GGD GHOR Nederland en de Kennissynthese van Pharos. Uitgaande van de taakstellingen van gemeenten voor de huisvesting van statushouders en een aantal aannames (aandeel kinderen etc.), gaat het in de raming 2016 voor GGD Noord- en Oost-Gelderland om Voor 2017 wordt dit geraamd op , exclusief de jaarlijkse indexering. Deze raming is lager dan het bedrag van De redenen hiervoor zijn dat Apeldoorn vanaf 2017 de jeugdgezondheidszorg zelf uitvoert en dat het aantal gehuisveste statushouders naar verwachting licht daalt. De factuur per gemeente is op basis van de werkelijke aantallen van instroom, zodat de totaalbedragen kunnen afwijken van deze bedragen. 2.4 Impuls en toolkit lokale preventie: Het OndersteuningsTeam Asielzoekers en Vluchtelingen van de VNG (OTAV) ondersteunt de lokale gezondheidsbevordering middels de Impuls en toolkit lokale 2 134

135 preventie. Hiervoor wordt o.a. een regiocoördinator Publieke Gezondheid statushouders gefinancierd. Bij GGD NOG is dit mw. C. (Cobi) Izeboud. 2.5 Jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen en Apeldoorn De publieke gezondheidszorg voor vluchtelingen omvat ook de jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen, die in de regio NOG wordt uitgevoerd door Yunio, Vérian en Icare. Deze organisaties maken apart afspraken met de gemeenten. De thuiszorgorganisaties en de GGD werken samen zoals ook in de reguliere uitvoering van de jeugdgezondheidszorg. In Apeldoorn voert vanaf 1 januari 2017 de Stichting CJG Apeldoorn de jeugdgezondheidszorg uit, ook voor asielzoekers en statushouders. Waar nodig stemmen CJG en GGD af en maken ze werkafspraken. De GGD brengt de gemeente Apeldoorn alleen de publieke gezondheidszorg exclusief de jeugdgezondheidszorg in rekening. 3. Aandachtspunten Na AB van 1 december 2016 inventariseren wij bij gemeenten hoeveel gehuisveste statushouders het betreft over de periode tot en met juni Op basis van deze aantallen en de bovengenoemde bedragen per statushouder en statushouder-kind zullen we in december de afrekening per gemeente opmaken en factureren. Het 2 e half jaar van 2016 zal begin 2017 worden afgerekend. de genoemde ramingen zijn berekend na het opstellen van de 2 e Bestuursrapportage 2016 en de 1 e begrotingswijziging 2017, waarin een eerdere, voorlopige raming staat. In de 2 e Bestuursrapportage 2016 is alleen gerekend met de kosten van het JGZ-deel voor statushouderskinderen. De (overige) Wpgtaken zijn hierin niet meegenomen. De uitvoering hiervan zal voor een groot deel plaatsvinden in 2017, waardoor een deel van het budget 2016 van pas in 2017 wordt uitgegeven. 4. Consequenties Zie bij Vervolg uitvoering pg-taken voor vluchtelingen door GGD verrekening van de kosten met gemeenten op basis van werkelijke instroom Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlage: notitie 3 135

136 4 136

137 Notitie Inzet GGD in het kader van het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom 1. Inleiding Op 28 april 2016 hebben het Rijk en de VNG in het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom nadere afspraken gemaakt over zorg, onderwijs, werk en integratie voor de grote aantallen statushouders die in de gemeenten komen wonen. De GGD voert in alle fasen van de opvang 1 en in de gemeenten 2 taken uit om de publieke gezondheid van vluchtelingen 3 en van de hele bevolking te beschermen, te bewaken en te bevorderen. In al deze fasen vraagt de verhoogde vluchtelingenstroom om extra inzet van de GGD. De uitvoering van de GGD-taken voor statushouders in de gemeenten vraagt meer inspanning van de GGD dan in de voorgaande jaren vanwege de sterk verhoogde aantallen. Om deze taken uit te kunnen voeren is tijdelijk ook extra financiering nodig. Het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom biedt additionele ondersteuning en financiën voor de lokale aanpak van gezondheidsachterstanden voor statushouders. Dit is aanvullend op de inwonerbijdragen van gemeenten voor de taken op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg). In januari 2016 heeft de Bestuurlijke Adviescommissie Publieke Gezondheid (BAC-PG)van de VNG hiermee ingestemd. 2. Extra inzet en additionele financiering Om een succesvolle integratie en participatie te bevorderen is het onvermijdelijk dat onder andere de GGD zich extra inzet voor de (publieke) gezondheid van vluchtelingen die in gemeenten komen wonen. Ook wordt hiermee de gezondheid van de huidige inwoners NOG beschermd: Gezondheid is een randvoorwaarde voor inburgering en participatie; extra inzet is nodig omdat veel vluchtelingen kampen met gezondheidsachterstanden. Soms waren die er al in het land van herkomst (vaccinaties, mondzorg), soms zijn er pre-/postmigratie gerelateerde problemen (psychische belasting met uitstralende werking op gezondheid) en hebben vluchtelingen vaker een chronische ziekte (diabetes, overgewicht). Hierin is geleerd van de immigratiegolven in 1995 en Het gaat om een kwetsbare groep in een complexe (zorg)situatie. Dat wordt versterkt door de hoge instroom, de kortere verblijfsduur in de asielopvang (gezinshereniging), de taalbarrière, de afschaffing van de tolkenvergoeding en onbekendheid met het gezondheidszorgsysteem bij de vluchtelingen. Uitvoering van GGD-taken op het gebied van Gezondheidsbevordering, Jeugdgezondheidszorg, TBC-screening en -bestrijding en Infectieziektebestrijding voor statushouders vraagt extra inspanningen. Voor de Jeugdgezondheidszorg 4-19 jaar moet de vaccinatiestatus en de gezondheidssituatie in kaart gebracht worden. Gesprekken vinden plaats met behulp van tolken, omdat gesprekken anders niet 1 Hiermee wordt de COA-opvang bedoeld voor asielzoekers 2 Hiermee worden de statushouders die in de gemeenten gehuisvest zijn bedoeld. 3 Vluchteling wordt gedefinieerd als een persoon met gegronde vrees voor vervolging in eigen land en wordt gebruikt als overkoepelende term voor zowel asielzoeker als statushouder. Een asielzoeker is een vreemdeling (iemand die niet de Nederlandse nationaliteit heeft) die zijn land heeft verlaten en bij de Nederlandse overheid een asielaanvraag indient. Een statushouder is een vluchteling met een verblijfsvergunning ofwel een erkende asielzoeker. 137

138 goed gevoerd kunnen worden; aan de inzet van tolken zijn extra kosten verbonden. Daarnaast kost de tolk extra tijd en geld. Netwerken rondom zorg en welzijn voor statushouders moeten in sommige gemeenten nog worden opgebouwd, en waar ze al bestaan moeten ze worden onderhouden. Dit kost extra tijd. Vanzelfsprekend is vanaf de start van de verhoogde instroom al extra ingezet op het bereik en de uitvoering van de zorg voor de statushouders. Mede door de inbreng van GGD Noord- en Oost-Gelderland en GGDGHOR- Nederland is het gelukt om er voor te zorgen dat de Publieke Gezondheidszorg is opgenomen in het Uitwerkingsakkoord, inclusief de extra middelen daarvoor. 3. Inhoud extra inzet GGD Noord- en Oost-Gelderland geeft op de volgende wijze een extra impuls aan de preventie, het tijdig signaleren en het (laten) behandelen van gezondheidsachterstanden bij statushouders/vluchtelingen ten behoeve van een succesvolle integratie: Middels afspraken met gemeenten over het verstrekken van gegevens wordt het bereik van de nieuwe statushouders versneld: o De jeugdgezondheidszorg 4-19 jaar kan hierdoor op korte termijn na vestiging in de gemeente de vaccinatiestatus en de gezondheidssituatie in kaart brengen. o Ook de tuberculose screeningen kunnen snel vervolg krijgen. Bij alle taken vinden de gesprekken plaats met behulp van tolken omdat gesprekken anders inhoudelijk niet goed begrepen worden; aan de inzet van tolken zijn extra kosten en tijd verbonden. Ten behoeve van signalering en ketensamenwerking initieert en ontwikkelt de GGD zorgnetwerken op het snijvlak van zorg en welzijn (sociaal domein) om een integrale aanpak voor gezondheidsbevordering van statushouders/vluchtelingen te waarborgen. Er wordt extra ingezet op lokale gezondheidsbevordering in samenwerking met de gemeenten en met Vluchtelingenwerk in het kader van de participatieverklaring mede op basis van vragen en signalen. Er wordt extra ingezet op deskundigheidsbevordering in cultuursensitief werken van de professionals. Er wordt contact gezocht met de doelgroep zelf (i.c. vluchtelingen) en zij worden betrokken bij de opzet en uitvoering van de Wpg-taken. Daarnaast wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van digitale applicaties en sociale netwerken zoals Refugees in the Netherlands en Syriërs Gezond. Dit moet nog verder ontwikkeld worden. Inzet van de regiocoördinator Publieke Gezondheidszorg statushouders ter ondersteuning van gemeenten, ketenpartners en medewerkers van de GGD. 4. Financiën Het Rijk heeft met het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom extra middelen ter beschikking gesteld voor alle gemeenten voor de uitvoering van de wettelijk verplichte taken van de publieke gezondheidszorg voor statushouders. Dit zijn tijdelijke extra vergoedingen voor de additionele kosten voor Publieke gezondheidszorg aan statushouders voor de eerstejaarsopvang van Dit is aanvullend op de inwonerbijdragen van gemeenten voor de Wpg-taken

139 Het Rijk biedt de volgende concrete ondersteuning middels het Uitwerkingsakkoord: 1. Aan alle gemeenten worden extra financiële middelen verstrekt voor de lokale uitvoering van de publieke gezondheidzorg ten behoeve van een succesvolle integratie van statushouders. De totale landelijke bijdrage is 353 miljoen. Het betreft integrale financiële ondersteuning voor zorg, onderwijs, werk en integratie voor de periode , met als uitgangspunt geld volgt vluchteling. Per statushouder wordt, conform het landelijke rekenmodel, uitgegaan van de volgende bedragen: Jeugdgezondheidszorg: 775 per statushouder-kind, waarvan 255 voor professionele tolken. Overige WPG-taken: 276 per statushouder, waarvan 53 voor professionele tolken. Omdat deze financiering via gemeenten verloopt, wordt in deze notitie een verzoek gedaan tot toekenning van deze extra middelen aan GGD Noord- en Oost-Gelderland. In 2016 betreft het voor deze regio , uitgaande van de verwachte instroom van statushouders in Voor 2017 wordt dit geraamd op , exclusief de jaarlijkse indexering. Deze raming is lager dan het bedrag van De redenen hiervoor zijn dat Apeldoorn vanaf 2017 de jeugdgezondheidszorg zelf uitvoert en dat het aantal gehuisveste statushouders naar verwachting licht daalt. De factuur per gemeente is op basis van de werkelijke aantallen van instroom, zodat de totaalbedragen kunnen afwijken van deze bedragen. 2. Het OndersteuningsTeam Asielzoekers en Vluchtelingen van de VNG (OTAV) ondersteunt de lokale gezondheidsbevordering middels de Impuls en toolkit lokale preventie. De landelijk bijdragen zijn 3 miljoen in 2016 en 4 miljoen in Hiervoor wordt: een regiocoördinator Publieke Gezondheid statushouders aangesteld, ondersteund en gefinancierd door het OTAV; te weten Cobi Izeboud, werkzaam bij de GGD. een landelijke toolkit gezondheidsbevordering statushouders ontwikkeld. de GGD in staat gesteld netwerkbijeenkomsten te organiseren voor zorg en welzijn- professionals werkzaam met statushouders. Omdat deze financiering via het OTAV verloopt, wordt het bestuur gevraagd kennis te nemen van deze ontwikkelingen. Het uitgangspunt bij de Rijksfinanciering is geld volgt vluchteling. Dit betekent dat de taakstelling van de gemeenten om statushouders op te nemen, leidend is in de toekenning. Deze berekening is gebaseerd op de kostenraming van de landelijke koepelorganisatie GGD GHOR Nederland en de Kennissynthese van Pharos. Uitgaande van de taakstellingen van gemeenten voor de huisvesting van statushouders en een aantal aannames (aandeel kinderen, etc.), gaat het in de raming 2016 voor GGD Noord- en Oost-Gelderland om Aan het AB wordt gevraagd om de extra financiën voor de wettelijke taken publieke gezondheid ten behoeve van statushouders conform het rekenmodel toe te kennen voor 2016 en Dit is te beschouwen als een tijdelijke additionele financiering voor bestaande GGD-taken. Verrekening vindt halfjaarlijks achteraf plaats op basis van de werkelijke instroom. De financiering betreft de extra kosten voor minimaal het eerste jaar na vestiging van een statushouder; indien van toepassing zal de GGD een deel van de financiering bestemmen voor het volgende jaar. Voor 2017 zal indexering plaatsvinden conform de landelijke regels

140 Bij toekenning hebben de gemeenten het onderdeel publieke gezondheid van het genoemde Uitwerkingsakkoord voor de komende jaren voldoende geborgd en leveren zij voor dit onderdeel de noodzakelijke bijdrage aan een goede start van vluchtelingen in gemeenten. Indien de extra financiering niet of beperkt wordt toegekend, dan kan de GGD niet of beperkt voorzien in de extra behoefte van deze groep nieuwe inwoners

141 Vergadering: Algemeen Bestuur Datum: 1 december 2016 Agendapunt: 8 Portefeuillehouder: mw. I. Saris en mw. C. Abbenhues Onderwerp: Voorstel: Aanpak personen met verward gedrag 1. in te stemmen met bestuurlijk (mede)eigenaarschap van het DB GGD voor dit thema 2. kennis te nemen van de stand van zaken Toelichting: 1. Aanleiding Tijdens de Bestuurstweedaagse NOG op 22 september 2016 hebben de burgemeesters en wethouders zorg in de regio Noord- en Oost-Gelderland gesproken over de aanpak van personen met verward gedrag. Aanleiding is o.a. het signaal van toename van het aantal personen met verward gedrag op straat. U heeft op 26 september 2016 dit onderwerp laten agenderen op de agenda voor het portefeuillehoudersoverleg. Als het Dagelijks Bestuur willen wij een bestuurlijke verantwoordelijkheid op ons nemen om tot een goede en sluitende aanpak te komen, samen met andere partijen. 2. Inhoud voorstel 2.1 Uitgangspunten De 22 gemeenten hebben en nemen hun verantwoordelijkheid voor maatschappelijke zorg voor (psychisch) kwetsbare burgers. Er wordt een gat ervaren tussen de mogelijkheden van een sociaal wijkteam en de psychiatrie. Om een sluitende aanpak van preventie, zorg en ondersteuning te realiseren voor personen met verward gedrag, is samenwerking nodig tussen een groot aantal partijen: gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, GGZ-organisaties, ketenpartners acute zorg, verslavingszorg, GHOR en GGD. De subsidieregeling onverzekerdenzorg wordt landelijk voorbereid, met daarin een rol voor de GGD en gemeenten. De GGD bereidt de mogelijke rol in de uitvoering voor. De sluitende aanpak met 9 bouwstenen (zie bijlage) van het Aanjaagteam Verwarde Personen biedt concrete bouwstenen voor het proces. Wij vinden dat in het proces de doelgroep personen met verward gedrag centraal moet staan en niet het systeem. Uitgangspunt is de onderliggende problematiek te begrijpen van het signaal dat het aantal personen met verward gedrag (op straat) toeneemt. Met dit inzicht kunnen uw bestuur, de Veiligheidsregio, de 22 gemeenten en betrokken instellingen oplossings- 141

142 richtingen vormgeven en de juiste maatregelen treffen. De volgende thema s voor regionale versterking zijn daarbij van belang: Inschatting omvang van de doelgroep 7 x 24 uurs bereikbaarheid Versterking triage Passend vervoer Onderzoek naar effectiviteit van interventies voor de doelgroep) Proces om te komen tot een sluitende aanpak Wij stellen vast dat veel partijen met dit onderwerp bezig zijn vanuit hun eigen taakopdracht. Verder hebben gemeenten en regio s verschillende ideeën en wensen over de uitwerking. Wij vinden het belangrijk om hierbij aan te sluiten, maar ook om de doelgroep goed voor ogen te houden en een sluitende aanpak te realiseren. In het Districtsveiligheidsoverleg NOG van 27 oktober 2016, met burgemeesters, Openbaar Ministerie en politie, heeft GGNet een presentatie gehouden. Afgesproken is dat Apeldoorn als centrumgemeente, de Veiligheidsregio en de GGD een bijeenkomst met alle betrokkenen organiseren. Hierin inventariseren de deelnemers de ontwikkelingen en verkennen zij de afstemming van vervolgactiviteiten. Wij benadrukken dat hiervoor een duidelijk tijdpad nodig is. 3. Aandachtspunten Draagvlak voor het procesvoorstel bij wethouders publieke gezondheid en burgemeesters van de 22 gemeenten. 4. Consequenties - 5. Vervolg inventariserende bijeenkomst met alle betrokkenen bespreking vervolg binnen besturen Veiligheidsregio en GGD Warnsveld, 28 oktober 2016 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur/secretaris A. Kleijer, voorzitter Bijlage: - De sluitende aanpak met 9 bouwstenen 1 Zon MW heeft subsidiemogelijkheden voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag 2 142

143 Bijlage De sluitende aanpak met 9 bouwstenen 3 143