Niet in je EENDJE, maar SAMEN!!! Samen leren voor de wereld van morgen!

Transcriptie

1 Niet in je EENDJE, maar SAMEN!!! Samen leren voor de wereld van morgen! Seminarium voor Orthopedagogiek Zuidoost Nederland

2 Seminarium voor Orthopedagogiek als preferred partner in gepersonaliseerd leren! VOORWOORD Het Seminarium voor Orthopedagogiek (SvO) biedt u voor het schooljaar een breed en kwalitatief hoog scholingsaanbod voor medewerkers PO, S(B)O, VO, VSO en MBO. In deze brochure treft u onze regionale activiteiten aan voor individuele en teamgerichte professionalisering in kader van Leven Lang Leren. We kunnen onze scholingsactiviteiten van harte aanbevelen als preferred partner in passend onderwijzen en gepersonaliseerd studeren voor het PO, S(B)O, VO, VSO en MBO! Dit schooljaar zijn we weer zichtbaar in Eindhoven, en Houthem-Valkenburg (lesplaats Maastricht), maar we komen ook graag op uw locatie onze scholingsactiviteiten aanbieden. Het Seminarium voor Orthopedagogiek specialiseert zich in de professionalisering van onderwijsgevenden die werken met kinderen met specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften. Het Seminarium voor Orthopedagogiek maakt onderdeel uit van de Hogeschool Utrecht en leidt leraren op voor het regulier basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het speciaal (basis)onderwijs. Naast bacheloropleidingen biedt de de Hogeschool Utrecht diverse masters aan en voert zij in lectoraten praktijkgericht onderzoek uit op terreinen als: leerproblemen - in het bijzonder preventie van leesproblemen -, gedragsproblemen in de onderwijspraktijk en beroepsonderwijs. Voor uitgebreidere informatie kunt u ook terecht op onze website Leven Lang Leren programma's zijn ingebed in professional communities waarmee het Seminarium voor Orthopedagogiek duurzame relaties aangaat met de beroepspraktijk. Het scholingsaanbod bestaat onder andere uit: opleiding Master Educational Needs (Master-EN) schoolontwikkelingsarrangementen mastermodules follow-up bijeenkomsten alumni Master-EN aanbod aan regionale cursussen/studiedagen In deze brochure hopen we u te inspireren met en enthousiast te maken voor ons nascholingsaanbod Op een professioneel uitmuntend schooljaar ! Namens het volledige team Zuidoost Nederland Opstartbijeenkomst Practitioner beeldbegeleiding (door Mary Vink)

3 Voor wie: Deze opleiding is voor professionals in het onderwijs die kennis willen maken met Beeldbegeleiden en deze als coachingsmethodiek willen gaan inzetten op school. Doelgroepen kunnen zijn begeleiders in het onderwijs, meer specifiek intern en ambulant begeleiders, zorgcoördinatoren, coaches gedragsspecialisten, specialisten in leren, orthopedagogen en psychologen. Benodigde voorkennis: U dient te beschikken over een afgeronde bacheloropleiding en geïnteresseerd te zijn in coachen/begeleiden met behulp van videobeelden. Voorwaarden: U werkt met een videocamera en maakt opnamen van uw coachings-/begeleidingsgesprekken en brengt het handelen van de leraar in de klas in beeld. U bent in staat de videobeelden over te zetten op een drager (dvd, stick of laptop), zodat u deze kunt delen met uw studiegenoten en docent tijdens de bijeenkomsten. Resultaat van de module: Na het volgen van deze cursus krijgt u een certificaat met vermelding van de studielast (280 studiebelastingsuren). Tevens met een activiteitencode lerarenregister. Losse onderdelen zijn in overleg ook te volgen. Inhoud programma: Postbachelor Practitioner Beeldbegeleiden Practitioner Beeldbegeleiden is een activerende begeleidingsmethode, die gericht is op (her)gebruik en de bredere inzet van kwaliteiten, mogelijkheden en het ervaren van nieuwe alternatieven. Deze post-bachelorcursus is er voor een ieder die Beeldbegeleiden als coachingsmethodiek wil gebruiken op zijn of haar school. Practitioner Beeldbegeleiden is vooral: kijken, bespreken, betekenis verlenen en leren/ontwikkelen. De betreffende cursus is een training die grotendeels bestaat uit het werken met videomateriaal en bestaat uit tien bijeenkomsten van drie uur en (tussentijds) zelf te organiseren intervisiebijeenkomsten. Opleidingsinhoud Programma Iedereen die op zijn school collega s begeleidt, heeft met Beeldbegeleiden een extra middel in handen om te coachen. De cursus bestaat uit bijeenkomsten die zo zijn opgebouwd, dat de deelnemer vanaf de tweede bijeenkomst zelf de inhoud bepaalt door het meebrengen van videomateriaal uit de eigen praktijk. Hierbij staat het leren met en van elkaar, feedback geven en feedback ontvangen centraal. Er zijn een aantal basisprincipes verbonden aan deze cursus: Oefening in de praktijk is onmisbaar. Door zelf dingen uit te proberen verhoogt u het rendement van wat u hoort en ziet. Geslaagd gedrag is het uitgangspunt. Datgene wat goed gaat is basis voor de analyse; dit vormt de ingang van de verandering. De oplossing moet concreet zijn. Veranderingen zullen moeten aansluiten op de praktijk van alledag, dus naast wenselijk vooral haalbaar moeten zijn. Niet het gesprek maar video-opnames vormen de basis van de methode. Het meeste wordt geleerd als men zichzelf op video heeft gezien.

4 Onderwijsvorm Deze post-bachelorcursus bestaat uit tien bijeenkomsten van 3 uur en een zelf te organiseren intervisiebijeenkomst. De cursus wordt blended gegeven. Blended learning is een didactisch concept dat leren in de klas, op de werkplek, in leerteams, individueel en digitaal combineert. De digitale leeromgeving is daarbij de organisator van het leerproces, waar het traditioneel gezien om de klassikale lessen zou draaien. Studenten kunnen zo veel flexibeler onderwijs volgen. Lees verder Leerdoelen en beoordelingsmethodiek Met deze opleiding verwerft u voldoende basisvaardigheden om Beeldbegeleiden in uw school in te zetten. Na de inleiding waarin u uw visie en de visie van uw school in beeld brengt, voert u drie begeleidingstrajecten uit. Ieder begeleidingstraject wordt afgesloten met een opdracht, bestaande uit een compilatie en een verslag waarin een theoretische onderbouwing plaats vindt. Deze worden door de docent van schriftelijke feedback voorzien en beoordeeld. De laatste bijeenkomst staat in het teken van een eigen beeldpresentatie van een uitgevoerde begeleiding. De trajecten moeten minimaal als voldoende worden beoordeeld. Bijzonderheden in deze opleiding Uitgangspunten Beeldbegeleiden, ethische aspecten en randvoorwaarden, interactie op groeps- en individueel niveau, klassenmanagement en didactiek. Aspecten van basiscommunicatie, analyseren van beelden, werken vanuit een begeleidingsvraag. Beelden uit begeleidingstrajecten, gespreksvaardigheden en coachingsvaardigheden Max aantal deelnemers Kleine groep minimaal 6 en bij meer deelnemers subgroepen en of meerdere docenten Duur: 10 lesbijeenkomsten 3 uur en 8 intervisiebijeenkomsten (zelf te plannen) Startbijeenkomst: Woensdag 20 september 2017 van uur te Houthem/Valkenburg Kosten per module: Gehele traject 1995,- euro Per onderdeel in overleg Kan het geregistreerd worden in het lerarenregister: Is reeds geregistreerd bij lerarenregister en tevens bij Landelijke vereniging Beeldbegeleiders (LBBO) Wat een gewiebel en gefriemel: de invloed van zintuiglijke prikkelverwerking (door Astrid van Hertum)

5 Iedere leraar kent ze wel: leerlingen die altijd met hun stoel zitten te wippen of zich het liefst de hele dag verschuilen in hun capuchon. Het lijkt alsof deze leerlingen niet betrokken zijn bij de les en totaal niet opletten. Lastig gedrag, zou je denken, maar in werkelijkheid zetten deze leerlingen allerlei trucs in om juist wél bij de les te kunnen blijven. Ze zijn zintuiglijk onder- of overprikkeld en proberen hun balans te herstellen. Op heldere wijze wordt uitgelegd hoe zintuiglijke prikkelverwerking verloopt, zowel bij de leerlingen als de leraar zelf. U leert op een andere manier naar leerlingen kijken: door een zogenaamde ZiP-bril. Met deze bril op ziet u de afwijkende prikkelverwerking en kunt u daar snel, eenvoudig en met meer begrip op reageren. Zonder gebruik te maken van een diagnose, medicijnen of therapie. In deze workshop wordt duidelijk hoe nuttig het is om te wiebelen en friemelen in de klas! Datum: Donderdag 9 november 2017 van uur of Donderdag 18 januari 2018 van uur Kosten 230,- (inclusief lunch) Groepsplan gedrag (door John Ritzen)

6 Het is een volkswijsheid dat je problemen beter kunt voorkómen dan ze achteraf oplossen. Preventie van gedragsproblemen staat dan ook centraal in het boek van Kees van Overveld: Groepsplan Gedrag, planmatig werken aan passend onderwijs. Door plannen voor iedereen, plannen voor sommigen en plannen voor enkelen de aandacht te geven, wordt er op alle niveaus preventief te werk gegaan om problemen te voorkómen. Binnen Groepslan gedrag worden de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht in kaart gebracht, de fase van groepsvorming, de onderwijsbehoefte van de groep. Tevens wordt er aandacht besteed aan de sociaal-emotionele competenties van de leerlingen. Aandacht voor groepsvorming vormt een belangrijk onderdeel binnen Groepsplan Gedrag. Datum: Maandag 25 september 2017 van uur Kosten 100,- Sociaal Emotioneel Leren (SEL) (door John Ritzen)

7 Sociaal emotioneel leren is het proces waarbij leerlingen noodzakelijke kennis, vaardigheden en attitude verwerven en toepassen om beter om te gaan met zichzelf en met anderen. Besef hebben van jezelf, zelfmanagement, keuzes maken, relaties kunnen hanteren en besef hebben van de ander zijn de competenties die leerlingen ontwikkelen. Tijdens deze bijeenkomst worden deze competenties verder uitgediept en er wordt bekeken hoe we deze binnen de school kunnen aanbieden. Alle gevoelens mogen, echter niet elk gedrag. We bekijken vooral wat leerlingen wel kunnen. Als je mijn kwaliteiten niet gebruikt, moet je van mijn beperkingen afblijven! Datum: Maandag 6 oktober 2017 van uur Kosten 100,- (Schoolwide) Positive Behavior Support; PBS (door John Ritzen)

8 (Schoolwide) Positive Behavior Support (PBS) is een schoolbrede aanpak gericht op het bevorderen van positief gedrag binnen school. Het doel is een positieve, sociale omgeving te creëren die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt of doet afnemen. Alle betrokkenen ( leerlingen, collega s, ouders, andere medewerkers) nemen actief deel om de uitgangspunten inhoud te geven. PBS is een kapstok waaraan bestaande en nieuwe gedragsaanpakken opgehangen kunnen worden. PBS is daardoor geschikt en aantrekkelijk voor iedere school. Omdat het stimuleren van positief gedrag niet aan leeftijd is gebonden, is PBS geschikt voor scholen in het basisonderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Datum: Maandag 23 oktober 2017 van uur Kosten 100,- Herstelrecht (door John Ritzen)

9 Wat is herstelrecht? Het uitgangspunt bij herstelrecht is om bij een conflict (waarbij mensen elkaar schade berokkenen) het slachtoffer te laten vertellen wat hem is aangedaan en de dader in de gelegenheid te stellen de schade die hij heeft aangericht te herstellen. Het gaat bij herstelrecht om drie kernvragen: Wat is er gebeurd? Wie is hierdoor geraakt? Hoe kan dat anders? Herstelrecht voorziet meestal in de behoeften van slachtoffers en daders, namelijk het ontstane probleem oplossen en de verhouding herstellen. Dit is helend voor de relatie tussen dader en slachtoffer als voor de school en andere betrokkenen. Door de schade te herstellen zet de dader zijn excuus om in actie en verdient hij daarmee zijn plek terug in de gemeenschap. Voor het slachtoffer worden onder andere onbeantwoorde vragen over het gebeurde opgelost en ontvangt hij/zij verontschuldigingen van de dader. Datum: Maandag 13 november 2017 van uur Kosten 100,- Vechtscheiding (door John Ritzen)

10 Onze ouders zijn gescheiden. Dat valt niet mee en daar hebben we soms best last van. Ook als we op school zitten. Sommigen van ons gaan juist keihard werken om maar niet te verdrinken in alle ellende thuis en halen goede cijfers, anderen doen niks meer. ( Een(vecht)scheiding heeft impact op het gedrag van leerlingen. Hoe kunnen we als school een beschermende factor zijn om deze leerlingen een houvast te bieden in die moeilijke tijd? Kinderen die opgezadeld worden met grote mensenproblemen. Samen gaan we op zoek naar mogelijkheden om deze kinderen zo optimaal mogelijk te begeleiden en ondersteunen. Datum: Maandag 11 december 2017 van uur Kosten 100,- Begeleiden van leerlingen met een vluchtelingachtergrond (door Mary Vink, John Ritzen en Astrid van Hertum)

11 Het Seminarium voor Orthopedagogiek krijgt met regelmaat vragen over de opvang van leerlingen met een vluchtelingachtergrond. In antwoord op deze vragen zijn drie lesbijeenkomsten ontwikkeld met achtergronden en praktijkervaringen, zodat de eerste stappen op weg naar een goede begeleiding van leerlingen met een vluchtelingachtergrond gezet kunnen worden. Hoe begeleiden we het taalverwervingsproces en de sociaal-emotionele ontwikkeling bij leerlingen met een vluchtelingachtergrond? Welke kennis hebben we nodig met betrekking tot de cultuurverschillen, hoe gaan we om met het verwerken van stressvolle gebeurtenissen, welke materialen zijn beschikbaar en hoe organiseren we het onderwijs aan hen? Onder andere deze vragen komen aan bod in de lesbijeenkomsten. 1. In de eerste bijeenkomst gaat alle aandacht uit naar taalverwerving. Aan de orde komen: taalverwerving, de invloed van de leeftijd op taalverwerving, de invloed van T1 op T2 en de betekenis daarvan voor de schoolpraktijk. 2. In de tweede bijeenkomst staat de sociaal-emotionele ontwikkeling centraal. Aan de orde komen: het begeleiden van de sociaal-emotionele ontwikkeling, interculturele communicatie en de invloed van stressvolle gebeurtenissen op de ontwikkeling van leerlingen met een vluchtelingachtergrond. 3. In de derde bijeenkomst komt het onderwerp trauma aan de orde. Wat kan de leraar en wat kan de school doen aan preventie? Er wordt een materialenmarkt georganiseerd, waar beschikbare materialen en methodieken worden besproken en er is tijd voor het uitwisselen van goede ervaringen onder deelnemers en/of met genodigden. Data: B1: woensdag 1 november van uur B2 en 3: donderdag 30 november uur Omvang: 3 bijeenkomsten (met een minimum van 15 deelnemers en een maximum van 25 deelnemers) Kosten 330,- (inclusief lunch op donderdag 30 november) ADHD of toch autisme (door Edwin Thissen)

12 Bij deze nascholing staan de huidige ontwikkelingen op het gebied van ADHD en Autisme centraal. DSM-V en recent onderzoek bieden een ander perspectief op deze stoornissen. Dit neemt met zich mee dat deze stoornissen anders benaderd kunnen worden en een andere aanpak mogelijk is. Daarnaast wordt in beeld gebracht welke overlap en welke verschillen er bestaan tussen deze twee stoornissen. Datum: Donderdag 21 maart 2018 van uur Kosten 230,- (inclusief lunch) Follow-Up Dyslexie (door Frans Hakvoort) Voor wie

13 Studenten die Master-SEN Lezen&Dyslexie ofwel Specialist Leren&HGW (RT) hebben gevolgd met accent op dyslexie. Inhoud Als aanvulling op de opleidingen MSEN Lezen&Dyslexie ofwel Specialist Leren&HGW worden terugkomdagen georganiseerd waarin casuïstiek wordt besproken die door de deelnemers zelf wordt ingebracht. Problematiek van de casussen ligt op het gebied van lezen, spelling, dyslexie (PO, VO, SBO/SO). Uitgaande van aanwezige basiskennis op het gebied van dyslexie worden casussen geanalyseerd, worden interventies besproken en wordt (indien noodzakelijk) theoretische kennis toegevoegd. Accent ligt op de casuïstiek waarbij kennis en ervaringen van de deelnemers worden uitgewisseld en waar tevens 'hulpmiddelen' besproken zullen worden. Casuïstiek van elke deelnemer zal aan bod komen, waarbij het bespreken van 3 of 4 casussen per bijeenkomst mogelijk moet zijn. Data: Woensdag 20 september 2017 van uur óf uur Woensdag 14 maart 2018 van uur óf uur Woensdag 13 juni 2018 van uur óf uur Omvang 3 dagdelen Kosten 300,- Adelante College Houthem (Onderstestraat 29) Executieve functies belangrijker dan het IQ? (door Frans Hakvoort) Voor wie

14 Leraren en begeleiders en andere medewerkers in het primair en voortgezet (speciaal) onderwijs. In het kort Vaak hoor ik dat het belangrijk is om het IQ te weten van een leerling. Aangenomen wordt dat het een goede voorspeller van schoolsucces óf falen is. Maar als een leerling voortdurend zit te dromen in de klas? Of moeite heeft met veranderingen, óf niet in staat is effectief om te gaan met zijn of haar emoties, óf? Kennelijk zijn voornoemde vaardigheden of competenties minstens zo belangrijk als een IQ of misschien nog wel belangrijker. Inhoud Executieve functies zijn een verzamelterm voor denkprocessen (functies) die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren (executie) van sociaal én doelgericht gedrag (2013, Smidts en Huizinga). Wanneer u zou willen deelnemen aan deze bijeenkomst en u bent niet op tijd, of u bent vergeten het in uw agenda of planner te zetten, of u heeft moeite om keuzes te maken, dan zou u wel eens problemen kunnen hebben met executief functioneren. Executieve functies krijgen steeds meer aandacht en dat is terecht. Hoeveel leerlingen zitten er in een klas voor beter begaafden die blijken niet tot acceptabele leerprestaties te komen? Een hoger IQ was kennelijk aanleiding om een fantastisch leerproces van hen te verwachten, waarbij misschien onvoldoende is gekeken naar het niveau van executief functioneren. Op welke leeftijd kan ik wát verwachten van het executief functioneren? Mag ik verwachten dat een kind van vier zijn snoeplust kan onderdrukken wanneer hij de geopende snoeptrommel van zijn vriendje ziet staan? Mag ik verwachten dat een leerling van tien jaar nadenkt voor hij zijn frustraties de vrije loop laat? Mag ik verwachten dat een leerling van acht jaar zijn eigen oplossingsstrategie bedenkt wanneer ik hem een complexe som aanbied? In de bijeenkomst gaan we bespreken wat executieve functies nu precies zijn. We gaan kijken naar de invloed op leren en gedrag. We gaan praktisch aan de slag gaan met enkele executieve functies. Vervolgens komen problemen in het executief functioneren aan bod en bekijken we de invloed op leren en gedrag. Datum: Woensdag 4 oktober 2017 van uur Kosten 100,- Executieve functies en begrijpend lezen (door Frans Hakvoort) Voor wie

15 Leraren, coördinatoren, remedial teachers, intern begeleiders in het primair (speciaal) onderwijs en in de onderbouw van het voortgezet (speciaal) onderwijs. In het kort Executieve functies (denkprocessen) lijken belangrijker dan cognitieve vermogens bij het begrijpen van teksten. Succesvol begrijpend lezen is alleen mogelijk wanneer er rekening wordt gehouden met de executieve functies van leerlingen. In één dagdeel wordt een ander (verhelderend?) perspectief geboden voor de aanpak van het begrijpend lezen. Inhoud Executieve functies zijn een verzamelterm voor denkprocessen (functies) die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren (executie) van sociaal én doelgericht gedrag (2013, Smidts en Huizinga). Executieve functies krijgen steeds meer aandacht en dat is terecht. Een hoger IQ blijkt geen garantie te zijn voor schoolsucces. Leerlingen in de onderbouw en bovenbouw van de basisschool (en onderbouw van het voortgezet onderwijs) laten duidelijk verschillen zien. Problemen in de ontwikkeling van executieve functies leiden tot problemen in het begrijpen, overzien en verwerken van begrijpend leesteksten. Op welke leeftijd kan ik wát verwachten van het executief functioneren? Mag ik verwachten dat een leerling van 8 jaar zijn eigen leesstrategie bedenkt? Wat is eigenlijk begrijpend lezen? Is het méér dan het hanteren van een begrijpend leesstrategie? Zowel theorie als praktijk komen aan bod voor zover de tijd dit toelaat. Wanneer er behoefte is aan méér verdieping zijn vervolgbijeenkomsten mogelijk (alleen bij voldoende deelnemers). Datum: Woensdag 11 april 2018 van uur Kosten 100,-