vrg: trefwoord trefwrd onderverdeling omschrijving PPF Projectmatig werken Overeenkomst tussen projectleider en de stuurgroep

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "vrg: trefwoord trefwrd onderverdeling omschrijving PPF Projectmatig werken Overeenkomst tussen projectleider en de stuurgroep"

Transcriptie

1 PPF Projectmatig werken Hoofdstuk: 0 aant Css: Iteratie blz Iteratie is herhaling, Iteratief is herhalend. Deze termen zijn begrippen uit de wiskunde en de informatica, bedoeld om aan te geven dat met een bepaald zich herhalend proces een berekening kan worden uitgevoerd 272 blz Projectplan omschrijving Overeenkomst tussen projectleider en de stuurgroep Hoofdstuk: 1 project definitie 152 werkvormen in een organisatie zijn: blz RIP 1. Routinematig 2. Improviserend 3. Projectmatig 153 blz werkvorm improviserend Deze werkvorm is ideaal voor het bedenken van iets nieuws, maar minder geschikt als er sprake is van een tijdslimiet 154 blz werkvorm routinematig dit is een procedurele werkwijze en is zeer geschikt voor werk dat vaak herhaald moet worden. Het wordt lastiger als er meerdere mensen tegelijk hetzelfde moeten doen. Als bepaalde taken regelmatig uitgevoerd worden, onstaat routine. De ervaring die we opdoen met de werkzaamheden worden beschreven in procedures. Er is ook geen onduidelijkheid meer over hoeveel tijd nodig is om het werk te doen. 155 blz werkvorm projectmatig Deze werkvorm werkt goed voor een heel team, er moet een planning gemaakt worden en men moet mensen toewijzen aan bepaalde taken. De projectleider in belangrijke mate bezig met het controleren van de voortgang en het reageren op problemen. 156 kenmerken projectmatig werken - blz project en het resultaat voldoen aan (METRO): 1. Multidisciplinair 2. Eenmalig 3. Tijd (begrensd in Tijd) 4. Resultaatgericht 5. Organisatorische consequenties 157 kenmerken projectmatig werken - blz Eenmalig Vooral werkzaamheden die eenmalig uitgevoerd gaan worden zijn geschikt voor projectmatig werken. Bv de ontwikkeling van een nieuw informatie systeem is geschikt voor een projectmatige aanpak, maar het dagelijkse beheer ervan niet. zondag 14 juni 2015 Pagina 1 van 30

2 158 blz kenmerken projectmatig werken - Multidisciplinair Bij betrokkenheid van meer diciplines (afdelingen en of bedrijven) kan de project-organisatie een oplossing bieden. 159 blz kenmerken projectmatig werken - Begrensd in tijd Projecten moeten in een bepaalde tijd worden opgeleverd. De uitvoering van projecten kost geld. Voor een project gestart wordt, berekend met wat het totale project gaat kosten en hoeveel men verwacht met het resultaat te gaan verdienen. Hoe langer een project duurt, hoe meer het kost. Bij een project worden meestal mensen uit het eigen bedrijf ingezet. Deze doen dat werk naast hun reguliere baan, ze zijn dus niet onbeperkt beschikbaar. 160 blz kenmerken projectmatig werken - Resultaatgericht DOEL van projectmatig werken is zorgen dat een duidelijk gedefinieerd resultaat gerealiseerd wordt. Tijdens uitvoering wordt regelmatig gecontroleert of men op de goede weg is (men kijkt hoeveel procent van het resultaat is behaalt) en of het oorspronkelijke einddoel nog haalbaar is. 161 blz kenmerken projectmatig werken - Organisatorische consequenties Een project kost geld en tijd. Dat kan alleen als het management achter het project staat. Zij zullen dit willen steunen als de consequenties voor de organisatie gewenst zijn. Het is dan ook belangrijk dat deze consequenties duidelijk gemaakt worden. Belangen van een project voor de organisatie kunnen zijn: 1. besparingen 2. concurrentie volgen 3. concurrentie voorblijven 162 blz projectmatige aanpak- voordelen 1. goede beheersing 2. heldere afspraken 3. verbetering van samenwerking 4. zelfstandig functioneren 5. grotere betrokkenheid 163 blz projectmatige aanpak - voordelen - goede beheersing er wordt veel aandacht besteedt aan de PLANNING. Men probeert vast te leggen welke tussenresultaten moeten worden opgeleverd voordat men verder kan. Door de planning is het mogelijk het project goed te beheersen, bij uitloop van een activiteit weet men meteen wat de gevolgen in tijd en geld zijn voor de rest van het project. 164 blz projectmatige aanpak - voordelen - Heldere afspraken Naast analyse vd werkzaamheden legt men vast wat we willen bereiken en wie waar verantwoordelijk voor is. 165 blz projectmatige aanpak - voordelen - verbetering samenwerking mensen uit verschillende diciplines worden formeel aan een project toegewezen, hierdoor wordt onderlinge communicatie gestimuleerd. Dit kan een positief effect hebben. 166 blz projectmatige aanpak - voordelen - zelfstandig functioneren taken worden aan personen toegewezen. Binnen gestelde normen (tijd en geld) zijn projectmedewerkers in hoge mate zelfstandig en zijn zelf verantwoordelijk voor uitvoering van het werk en rapporteren van de voortgang aan de projectleider. zondag 14 juni 2015 Pagina 2 van 30

3 167 blz projectmatige aanpak - voordelen - grote betrokkenheid alle deelnemers weten waar men verantwoordelijk voor is, daarnaast is voor iedereen duidelijk welke vervolgtaken afhankelijk zijn van het door hem opgeleverde resultaat. 168 blz projectmatige aanpak - nadelen 1. duur 2. bureaucratisch 3. onderschatting rol vd projectleider 4. spanning bestaande organisatie 169 blz projectmatige aanpak - nadelen - duur (te) een projectmatige aanpak kost veel tijd. Er wordt gepland en vergaderd. Door betrokkenheid van veel disiplines kunnen de kosten hoog oplopen. 170 blz projectmatige aanpak - nadelen - bureaucratisch projectleider moet een duidelijk beeld hebben van de voortgang. Medewerkers moeten regelmatig rapporteren over voortgang en gebruikte hulpmiddelen. Hierdoor moeten extra stappen gedocumenteerd, gerapporteerd en geaccordeerd worden. De organisatie kan hierdoor flexibiliteit verliezen. 171 blz projectmatige aanpak - nadelen - onderschatting rol vd projectleider de projectleider is de spil. Het komt voor dat er teweinig tijd vrijgemaakt wordt of dat de verkeerde persoon met teweinig kennis en ervaring als projectleider wordt aangesteld, hier loopt een project een grotere kans op mislukking. Het heeft een negatieve invloed op het project. 172 blz projectmatige aanpak - nadelen - spanning bestaande organisatie een projectorganisatie wordt tijdelijk opgezet binnen een bestaande organisatie. De lijnmanager kan iemand aan een project toewijzen zonder een oplossing voor zijn normale taken te geven. Een ander veelvookomend probleem is een plotselinge verschuiving van prioriteiten, het project kan hierdoor opeens als veel minder belangrijk beschouwd worden. 173 blz Voorwaarden voor succes DBTOBB 1. Duidelijk begin en eind 2. Belangrijk, noodzakelijk resultaat 3. Tijdsdruk, beperkte middelen 4. Eén Opdrachtgever (ivm belangenverstrengeling) 5. afdwingbare Beschikbaarheid van mensen 6. Bereidheid tot samenwerking zondag 14 juni 2015 Pagina 3 van 30

4 174 blz project succesfactoren (OWMO) 1. Organisatie 2. Werkwijze 3. Medewerkers 4. Omgeving Ad 1 Organisatie: Er moet een goede projectleider gekozen worden, projectopdracht moet duidelijk geformuleerd zijn en taken en verantwoordelijkheden moeten helder zijn. Ad 2 Werkwijze: duidelijk afspraken maken over werkwijze, hoe gerapporteerd wordt. In deze beschrijving kan ook staan hoe te handelen bij conflicten. Ad 3 Medewerkers: dit is de belangrijkste component. Ze moeten kennis van zaken hebben over het deel van het project dat aan hun is toegewezen. Als een medewerker hoofd van een afdeling is die het werk moet doen, moet hij/zij beslissingsbevoegd zijn voor dat deel van het project (mandaat). Ad 4 Omgeving: betrokkenheid van allerlei mensen binnen de organisatie is van belang, men moet achter het project staan. Men duidt op succesfactor ORGANISATIE met de volgende uitspraken: - Als de samenstelling vh projectteam zo breed mogelijk moet zijn - Voor communicatie binnen het project gebruik wordt gemaakt van linking principe - De projectopdracht is voldoende duidelijk Men duidt op succesfactor MEDEWERKERS met de volgende uitspraken: - Werkgroep 1 uit hooggekwalificeerde informatici bestaat Men duidt op succesfactor WERKWIJZE met de volgende uitspraken: - Ten behoeve vh project wordt een tijdbestedingsformulier voor de projectmedewerkers ontworpen Hoofdstuk: 2 project techniek 175 blz 25 2 projecttechniek bij project techniek gaat het over LEIDEN, BEHEERSEN en (bij)sturen van projecten en heeft de volgende onderwerpen 1. Plan van aanpak 2. GOKIT (Geld - Organisatie - Kwaliteit - Informatie - Tijd/planning) 3. Risicomanagement 176 blz 25 2 project activiteiten (2 soorten) 1. INHOUDELIJKE activiteiten: deze hebben betrekking op de uit te voeren werkzaamheden om het doel vh project te bereiken. Deze worden hier verder niet behandeld. Is afhankelijk vh project. 2. BEHEERSMATIGE activiteiten: zijn managementactiviteiten die ervoor zorgen dat het project goed loopt. Worden doorlopend uitgevoerd gedurende het hele project. Is onafhankelijk vh project. Hier zijn diverse methoden voor, hier wordt GOKIT methode besproken. 177 blz project techniek - plan van aanpak doel voordat het project start moeten er afspraken gemaakt worden over de planning en de manier waarop het project wordt uitgevoerd. Deze afspraken worden opgenomen in het PvA (Plan van aanpak). DOEL: voor alle betrokkenen eenduidig maken van wat er wanneer en hoe gaat gebeuren. zondag 14 juni 2015 Pagina 4 van 30

5 178 blz project techniek - vooronderzoek wordt opgesteld vóórdat het plan van aanpak gemaakt wordt. Door het uitvoeren van een vooronderzoeken wordt in kaart gebracht wat het probleem precies is. Aan de hand van dit vooronderzoek belsuit men of het project haalbaar is of niet. Dus het Plan van aanpak én Doelstellingen zijn GEEN resultaat van een vooronderzoek. Probleemstelling, stopzetten of voorzetten vh project zijn WEL resultaten vh vooronderzoek. 179 blz project techniek - plan van aanpak acceptatie te verwachten acceptatie problemen worden in een vooronderzoek al bekend, dan kun je er al rekening mee houden voordat het project begint en starten met maatregelen om acceptatie te bevorderen. 180 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie strategie om acceptatiegraad te verhogen (ABC) 1. ANALYSE 2. BENADERING 3. COMMUNICATIE 181 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie Analyse (PAKTA) analyseren van veranderingen die het gevolg zijn van het uit te voeren project: a. AARD vd veranderingen b. AANLEIDING c. het bredere KADER d. TOEKOMSTperspectief vd organisatie e. PERSPECTIEF vd medewerkers 182 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie-analyse AARD van verandering welke soort veranderingen zijn er: 1. Cultuur (bottom-up benadering) 2. manier van werken/verandering werkwijze (tussen bottom-up en topdown benadering in) 3. Structuur (top-down benadering) 183 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie-analyse aanleiding vh project 1. externe factoren (nadruk leggen op organisatie) 2. interne factoren (nadruk leggen op samenwerken) 184 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie-analyse bredere kader medewerkers een goede uitleg geven over de oorzaak, redenen en achtergrond vd noodzakelijke verandering. 185 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie-analyse toekomstperspectief vd organisatie is het een eenmalige verandering of een onderdeel van een reeks veranderingen. 186 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie-analyse perspectief medewerkers welke bezwaren zijn er bij werknemers en hoe ingrijpend zijn de veranderingen voor hun. zondag 14 juni 2015 Pagina 5 van 30

6 187 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie benadering (2 soorten) 1. organisatiegericht 2. mensgericht ad 1 ORGANISATIE benadering: verandering is het uitgangspunt, communicatie is top-down. Medewerkers voelen zich niet/weinig betrokken en moeten actief gemotiveerd worden. Ad 2 MENSGERICHT de nadruk ligt op de mensen. Communicatie is bottom-up. Acceptatiegraad is veel hoger, nadeel is dat in het begin niet helemaal duidelijk is welk doel nagestreefd wordt. 188 blz project techniek - plan van aanpak - acceptatie-strategie communicatie goede communicatie is van groot belang. Direct contact tussen manager en medewerkers heeft voorkeur. Activiteiten zijn: 1. AANKONDIGEN vd verandering (goede uitleg aan wn is noodzaak) 2. HANDHAVEN vd betrokkenheid bij de organisatie (wn moeten zich betrokken voelen) 3. BEVORDEREN vh veranderingsproces (info moet tijdig en duidelijk gegeven worden, moet rechtstreeks gaan, tussentijdse info is ook belangrijk en discreet zijn waar nodig) 189 blz project techniek - plan van aanpak - onderdelen hier zijn de volgende elementen terug te vinden: 1. situatieschets (welke omgeving/reden project/wat te bereiken) 2. doestelling(en) 3. probleemstelling danwel onderzoeksvragen 4. business case 5. werkwijze en middelen 6. uitgangspunten en randvoorwaarden 7. tijdsplanning 8. bronnen 9. accoordverklaring 190 blz project techniek - plan van aanpak - onderdelen doelstelling(en) twee soorten: 1. ONDERZOEKsproject 2. ONTWIKKELproject Ad 1: bij Onderzoeksproject wordt aangegeven WAAROM men iets wil bereiken. Er moet ook duidelijk zijn wat de zin/relevantie van het onderzoek is. Ad 2: bij Ontwikkelproject moet staan WAT het gewenste resultaat is. Er kan een lijst met op te leveren producten in opgenomen worden. 191 blz plan van aanpak - probleemstelling/onde rzoeksvragen PROBLEEMSTELLING: wat is het doel dat bereikt moet worden.dat kan een probleem zijn of in een ONDERZOEKSPROJECT moet een vraag beantwoord worden zonder dat er direct een probleem is. ONTWIKKELPROJECT: hier wordt wat geproduceerd. In probleemstelling kan opgenomen worden WAT geproduceerd wordt. REDEN voor produceren zien we terug in situatieschets. De probleemstelling kan hier vervangen worden door de business case. 192 blz plan van aanpak - opstellen van probleemstelling hier letten op: 1. geen algemene vragen (bv waarom gaat het slecht met het bedrijf?) 2. geen beleidsvragen (bv hoe kunnen we het bedrijf laten groeien?) 3. geen ja/nee vragen 4. geen normatieve vragen (als er sprake is van iets subjectiefs dat op verschillende maniere geïntrepeteerd kan worden) zondag 14 juni 2015 Pagina 6 van 30

7 193 blz plan van aanpak - business case loopt gedurende het gehele project door. is vaak het resultaat van een studie naar de haalbaarheid vh project. Het beschrijft: 0. korte situatie schets (niet verplicht) 1. REDEN waarom het project wordt uitgevoerd (kort houden) 2. moet goed beeld geven vd REIKWIJDTE, benodigde MENSEN en MIDDELEN, de TIJDSPLANNING en de door het project te realiseren KWALITATIEVEN EN KWANTITATIEVE baten. Als dit als apart document wordt opgeleverd wordt de situatieschets erin opgenomen en sluit het direct hierop aan. Kosten en baten worden als in opstartfase beschreven. Uiteindelijke gebruikers en mensen die onderzoeksvragen opgesteld hebben kunnen het beste aangeven welke baten te verwachten zijn. Baten zijn niet alleen van financiële aard. Alleen de stuurgroep kan de Business Case bijstellen. Er moet het volgende instaan: het moet duidelijk aangeven wat het kost en vermoedelijk gaat opbrengen, een goede motivatie, het doel vh project, een korte situatie schets (is niet verplicht), risisco's benoemen en maatregelen tegen deze risico's opnemen, een investeringsoverzicht en weergeven wat de totale kosten vh projectmanagement zijn. (ong 3 kantjes) Er kunnen ook bv de verwachtingen vh werkplezier na de invoering vd medewerkers in komen te staan. 194 blz plan van aanpak - werkwijze en middelen hierin vastleggen: 1. PROJECT en ORGANISATIE: wel en niet betrokken organisatieonderdelen, relaties met andere projecten, projectstructuur en projectbesturing, fasering en werkmethoden. 2. VERANTWOORDING: afstemming met opdrachtgever, rapportage 3. ACTIVITEITEN en PLANNING: mensen, taken, tijd, geld, overige middelen (werkplekken, software e.d.) Indien men roept: "Het project moet uiterlijk 1 december a.s. afgerond zijn" dan valt dit onder werkwijze en middelen binnen het plan van aanpak. 195 blz plan van aanpak - uitgangspunten zijn de grondslagen waar een project op rust. 196 blz plan van aanpak - randvoorwaarden project hieraan moet noodzakelijkerwijs worden voldaan wil het project kans van slagen hebben, denk aan: 1. commitment vd directie 2. voldoende inzet/betrokkenheid van medewerkers (qua tijd en houding) 3. aanschaf ontwikkelstools 4. voldoende werkplekken 5. voldoende budget 6. inhuur externe expertise e.d. zondag 14 juni 2015 Pagina 7 van 30

8 197 blz plan van aanpak - tijdplanning - strokenplanning 1 verticaal worden fasen of activiteiten opgesteld en horizontaal de tijd, bv weken. Strokenplanning=Balkenschema 198 blz plan van aanpak - bronnen komen vooral voor bij onderzoeksprojecten en minder bij ontwikkelprojecten. Bronnen moet zorgvuldig vermeldt worden. Diverse algemene regels: 1. titel, naam vd auteur, uitgever, jaar van uitgave. 2. bij tijdschriften: tijdschrift/naam krant, jaargang, datum van uitgave. 3. titels in buitenlandse talen kunnen cursief weergegeven worden. Consequent blijven. Rangschikken binnen één bronnensoort (bv gedrukt/electronisch e.d.) en alfabetisch (op belangrijkheid?) 199 blz plan van aanpak - akkoordverklaring alle betrokken partijen dienen het plan van aanpak te ondertekenen, waarmee ze aangeven akkoord te gaan met het daarin gestelde. 200 blz GOKIT - Geld - kostencategoriën (OEO) - Ontwikkelkosten - Exploitatiekosten - Onderhoudskosten 201 blz GOKIT - Geld - kostencategoeriën - Ontwikkelkosten (PASHI) 1. Personeel (intern en extern) 2. Apparatuur (bv ook servertijd voor testen) 3. Software (ontwikkeltools e.d.) 4. Huisvesting 5. Invoering (implementatie) zondag 14 juni 2015 Pagina 8 van 30

9 202 blz GOKIT - Geld - kostencategoeriën - Exploitatiekosten (VMP) Nadat een systeem ontwikkeld is wordt dit gebruikt c.q. geëxploiteerd. Dan krijgen we te maken met de volgende kosten: 1. VERWERKINGSKOSTEN (eigen of gehuurde apparatuur, alles wat nodig is om het systeem te laten draaien, ook bv energie, afschrijving ed) 2. MATERIAALKOSTEN (kosten gegevensdragers, papier, toners, inkt e.d.) 3. PERSONEELSKOSTEN (intern en externe personeel die zorgt voor gegevensoverdracht bv operators, werkvoorbereiders, systeembeheer, datatypiste e.d.) 203 blz GOKIT - Geld - kostencategoeriën - Onderhoudskosten (2 soorten) 1. ONGESTOORDE GEGEVENSVERWERKING preventief onderhoud moet dit waarborgen, daarnaast kunnen er uitwijkcentra zijn voor het geval een systeem uitvalt. 2. INFORMATIE WAAR BEHOEFTE AAN IS Als dit wijzigt kan dat door interne of externe factoren komen. Daarnaast kan een systeem in de loop der tijd moeten worden aangepast op gebied van snelheid en doelmatigheid. 204 blz GOKIT - Geld Investeringsbeslissinge n uitvoeren ve project is een investering. Er moet gekeken worden of het bedrijfseconomisch verantwoord is. Dit hangt af van de te verwachten baten en lasten. 205 blz GOKIT - Geld - Investeringsbeslissingen - Kosten (OOM) Schatting maken vd kosten vh project: 1. ONTWIKKELINGSKOSTEN (worden geschat op besis vd tijdsplanning, aantal bestede uren / als kst stijgen gedurende het project opnieuw kosten baten analyse maken) 2. ONDERHOUDSKOSTEN (kan gebaseerd worden op een vast percentage vd geschatte ontwikkelingskosten. Hoogte vh percentage is afhankelijk van hoe stabiel de specificaties worden ingeschat. Hoe stabieler de specificaties hoe lager het percentage) 3. MEERKOSTEN vd VERWERKING (verschil tussen de geschatte verwerkingskst nieuw systeem en de werkelijke verwerkingskst vh oude bestaande systeem) 206 blz GOKIT - Geld - Investeringsbeslissingen - Baten Baten verdelen in: 1. KWANTIFICEERBARE baten 2. niet of nauwelijks kwantificeerbare baten, dit zijn vaak baten die liggen op gebied van kwaliteitsverhoging (bv het terugdringen vd duur dat vorderingen openstaan). 207 blz GOKIT - Geld - Investeringsbeslissingen - Pay back tijd Hoe lang het duurt (in bv jaren) voordat de baten opwegen tegen de kosten. Ontwikkelkosten zijn eenmalige kosten. Exploitatie-, onderhoudskosten en baten worden op jaarbasis bepaald. Zodra de jaarlijkse besparingen opwegen tegen de ontwikkelkosten wordt de verstreken tijdsduur de pay back tijd genoemd. Jaarlijkse besparing = (baten -/- exploitatiekst -/- onderhoudskst) pay back tijd = (ontwikkelkst / jaarlijkse besparing) zondag 14 juni 2015 Pagina 9 van 30

10 208 blz GOKIT - Organisatie - Projectstructuur 2 heeft meestal een hiërarchische opbouw: 1. beleidsgroep 2. een of meer stuurgroepen 3. een of meer projectgroepen 4. een of meer werkgroepen De projectgroep is het enige element dat er ALTIJD moet zijn. Projectgroep betreft de organisatie van één project, de stuurgroep en beleidsgroep kunnen tegelijkertijd meerdere projecten onder zich hebben. 209 blz GOKIT - Organisatie - Projectstructuur - Beleidsgroep belangrijkste taken: 1. stellen van prioriteiten voor de uitvoering van projecten 2. toewijzen van capaciteit en inzet aan projecten Deze taken kunnen door één persoon uitgevoerd worden. 210 blz GOKIT - Organisatie - Projectstructuur - Stuurgroep kan dienen als alternatief voor het bilaterale overleg van projectleiders en opdrachtgevers in de organisatie. Is vaak effectiever en efficiënter. Taken: 1. bewaken van de voortgang van projecten 2. beslissen of een project wel of niet doorgaat 3. toekennen van een budget aan projecten Dit kan ook door één persoon uitgevoerd worden. zondag 14 juni 2015 Pagina 10 van 30

11 211 GOKIT - Organisatie - Projectstructuur - blz Projectgroep Belangrijkste element! De andere groepen hoeven er niet te zijn, maar deze MOET er altijd zijn. Belangrijkste Taken: 1. het uitvoeren van de projectactiviteiten 2. het bewaken van de voortgang vd werkgroepen Projectgroep heeft een vorm van een matrix, alle leden hebben een operationele relatie met de projectleider en de leden die uit de reguliere organisatie komen hebben tevens een hiërarchische functie. Als er een stuurgroep is zit de projectleider daar ook meestal in, volgens het linking-pin principe. 212 GOKIT - Organisatie - Communicatie tussen groepen - blz 39 Linking-pinprincipe en houdt in dat een deelnemer ve groep op bepaald bestuursniveau (vaak de leidinggevende vd groep) zitting heeft in de groep op het daarboven gelegen bestuursniveau. Dit bevordert de communicatie tussen onderlinge groepen GOKIT - Organisatie - Projectstructuur - blz Werkgroep Als er werkzaamheden uitgevoerd worden waar niet de hele projectgroep mee bezig hoeft te zijn, kan een werkgroep in het leven geroepen worden. Hierin kunnen eigen mensen of externen inzitten. BV een werkgroep voor geven van opleidingen, maken van handleidingen, uitvoeren van informatie analyses e.d. 214 blz GOKIT - Organisatie - Rol en taken vd opdrachtgever Taken: 1. projectresultaat beschrijven 2. ter beschikking stellen van mensen en middelen 3. aan voorwaarden voldoen om het project te laten slagen 4. voortgang bewaken 5. sturing geven en beslissingen nemen 6. draagvlak binnen de organisatie creëeren 7. waar nodig project afschermen en beschermen 8. projectresultaat accepteren De projectleider is het aanspreekpunt voor de opdrachtgever. 215 GOKIT - Organisatie - Rol en taken vd projectleider blz taken/rollen 1. INHOUDELIJKE rol (is gericht op het halen vh resultaat, hier is vakkennis en vaardigheden belangrijk) 2. PROCESMATIGE rol (is gericht op de besturing vh project, hier zijn management kwaliteiten nodig) Per project verschilt welke rol zwaarder is. zondag 14 juni 2015 Pagina 11 van 30

12 216 blz GOKIT - Kwaliteit - RADAR is een methode ten behoeve van de invulling en bewaking vd factor kwaliteit bij projecten. Het kan in combinatie van elke systeemontwikkelingsmethode toegepast worden, zolang deze maar stapsgewijs is en goed gedefiniëerde oplevermomenten kent. Er zijn 3 factoren: 1. TIJD (zo snel mogelijk) 2. GELD (zo goedkoop mogelijk) 3. KWALITEIT (zo goed mogelijk) Zie figuur, de driehoek blijft intact, zodra je een poot rekt verkort je een andere poot e.d. Dus als men minder geld besteedt gaat dit bv ten koste van de tijd. Projectmanagement stuurt meestal op de factor tijd. Geld is ook goed meetbaar en stuurbaar, maar bij kwaliteit is dat lastiger. Heeft 5 stappen en 4 risicogebieden die samen een matrix vormen. Zie vraag 222. Het prioriteren van projectdoelstellingen is een van de stappen van RADAR blz GOKIT - Kwaliteit - vormen van kwaliteit 1. kwaliteit van een PRODUCT (is hier het te ontwikkelen informatie systeem) 2. kwaliteit van het PROCES (is de uitvoering vh project als dit niet goed gaat ziet men vaak dat het product te laat klaar is en te duur is, dit deel kan dus uitgedrukt worden in tijd en geld) 218 blz GOKIT - Kwaliteit - Productkwaliteit twee risicogebieden: 1. FUNCTIONALITEIT vh systeem (onvoldoende ondersteuning vh bedrijfsproces) 2. HOEDANIGHEID vh systeem (een verkeerde manier van het aanbieden van de functionaliteit, bv te traag systeem) Beide aspecten moeten goed zijn. 219 blz GOKIT - Kwaliteit - Productkwaliteit vertaalslagen Er onderscheiden zich twee grote transformaties: 1. van opdrachtgever én gebruikers -> automatiseerders 2. van automatiseerders -> het informatiesysteem Risico is hier de juistheid vd de informatie na de vertaalslagen. Het kan voorkomen dat de uiteindelijke info anders is dan de oorspronkelijke. 220 blz GOKIT - Kwaliteit - Productkwaliteit verwachtingen deze kunnen in de loop der tijd wijzigen en zullen tijden uitvoeren vh project in de gaten gehouden moeten worden en bijgestuurd worden waar nodig, indien deze dreigen af te wijken. zondag 14 juni 2015 Pagina 12 van 30

13 221 blz GOKIT - Kwaliteit - Proceskwaliteit risicogebieden 1. INTERNE factoren (de plannen, betreft inrichting vh project) 2. EXTERNE factoren (omgevingsfactoren, moeilijk beheersbaar) 222 blz GOKIT - Kwaliteit - Proceskwaliteit Stappenmatrix (IWSTE) Hoofdonderwerpen vd stappen zijn: Doelstelling en risico's Kwaliteitszorg bestaat uit meten en bijsturen. RADAR kent hier 5 stappen voor: 1. IDENTIFICEREN vd projectdoelstellingen / wat en hoe 2. WAARDEREN vd projectdoelstellingen / prioriteiten 3. SPECIFICEREN vd projectdoelstellingen / belangrijkste 4. TAXEREN vd risico's / welke 5. ELIMINEREN vd risico's / maatregelen Dit zet men af tegen de 4 risico gebieden 1. functionaliteit 2. hoedanigheid 3. plannen (interne factoren) 4. omgeving (externe factoren) zie figuur blz GOKIT - Informatie - kan op: 1. informele vorm (gesprekken bij bv koffieautomaat) 2. formeel vorm (rapportages) Drie soorten rapportages met hun doelen: 1. vooronderzoeksrapport -> duidelijk maken vd probleemstelling (begin voor PvA) 2. voortgangsrapporten -> inzicht geven over voortgang en problemen (tijdens) 3. projectevaluatierapport -> info voor de toekomst, waar ging het goed en fout en welke ideën waren er (einde). zondag 14 juni 2015 Pagina 13 van 30

14 224 blz GOKIT - Informatie - Onderwerpen in rapporten vooronderzoeksrappor t bestaat uit bv: - INLEIDING (reden, situatieschets, probleemstelling) - METHODEN (hoe uitgevoerd) - RESULTATEN EN CONCLUSIES - AANBEVELINGEN 225 blz GOKIT - Informatie - Onderwerpen in rapporten voortgangsrapporten Er moet balans zijn tussen voldoende informatie om beslissingen te kunnen nemen, mogelijke onderwerpen zijn: - inleiding (incl periode) - algemene stand v zaken - overzicht vd kosten - problemen en knelpunten - lijst met beslispunten - te ondernemen stappen (door mensen buiten projectgroep) - eventuele bijlage 226 blz GOKIT - Informatie - Onderwerpen in rapporten projectevaluatierappor t project leider schrijft het rapport, maar voert samen met de projectgroep de evaluatie uit. Dit kan op twee manieren worden opgezet: 1. CHRONOLOGISCH (hoe was de verloop, welke problemen en welke oplossingen) 2. PROCESGERICHT (welk resultaat als doel en welk resultaat is bereikt, hoe georganiseerd, welke methoden geburikt, wat ging goed en fout, samenwerking in groep? E.d.) 227 blz GOKIT - Tijd/planning inzicht hebben op: 1. uit te voeren werkzaamheden 2. onderlinge afhankelijkheid vd werkzaamheden 3. benodigde capaciteit 4. beschikbare capaciteit 5. meetpunten om voortgang vd werkzaamheden vastellen 6. voortgang vd werkzaamheden formule die men kan gebruiken: tijdsduur = µ = (O+4W+P)/6 waarbij: µ = tijdsduur O = Optimistische schatting vd de tijdsduur W = Werkelijke schatting vd de tijdsduur P = Pessimistische schatting vd de tijdsduur 228 blz GOKIT - Tijd/planning activiteiten voor beheersen v tijd - opstellen ve planning - bewaken vd voortgang (mbv voortgangsrapportage) - bijsturen vd uitvoering vh project zondag 14 juni 2015 Pagina 14 van 30

15 vrg: trefwoord trefwrd onderverdeling 229 GOKIT - Tijd/planning blz 47 Balkenschema = strokenplanning = GANTT-diagram omschrijving Tijdschema om het verloop vh project in bij te houden. Activiteiten staan verticaal en de tijd horizontaal. Tijdschema's dienen als norm waarop bewaking en sturing vh project plaatsvindt. Ze moeten voortdurend worden bewaakt en aangepast waar nodig. Ze kunnen op diverse niveaus worden toegepast en meerdere tegelijk naast elkaar lopen GOKIT - Tijd/planning - Balkenschema blz 48 Overall niveau / hooste niveau moet Helicopter-view weergeven. Dit kan door aangeven van: 1. per fase (hoofdactiviteiten vd fase worden alleen weergegeven) 2. per hoofdactiviteit (de activiteiten waaruit een hoofdactiviteit wordt weergegeven) GOKIT - Tijd/planning - Balkenschema blz 48 uitbreidingen dit kan naar behoefte worden uitgebreid met bv: - kolom namen werknemers bij activiteiten - kolom werkelijke duur vd activiteit - afwijkende kleuren vd balken met een bepaalde betekenis - afwijkende kleuren vd balken op het kritieke pad 8 zondag 14 juni 2015 Pagina 15 van 30

16 232 blz GOKIT - Tijd/planning - Balkenschema relaties tussen activiteiten vaak kan met een activiteit pas begonnen worden als een andere activiteit is afgerond. Dergelijke relaties kun je aangeven met een pijl die van de eerste naar de volgende opvolgende activiteit loopt blz GOKIT - Tijd/planning - Balkenschema kritieke pad Is de korste weg naar het eindresultaat. (Of een overzicht van mogelijke speling in tijd) Is de term voor de verzameling activiteiten waarvoor geldt dat elke vertraging in één van die activiteiten ook vertraging van het hele project betekend. Vaak krijgen al deze activiteiten een aparte kleur en wordt ook de "schuifruimte" van activiteiten die buiten het kritieke pad vallen aangegeven. Is die activiteit die absoluut niet verschoven kan worden zonder dat de eindtijd vd planning in het geding komt. Er is altijd maar één kritiek pad. In Casus altijd het kritieke pad met pijlen aangeven ook als er niet om gevraagd wordt. 10 zondag 14 juni 2015 Pagina 16 van 30

17 234 blz Risicomanagement is het geheel van activitetien en maatregelen gericht op het omgaan met risico's en het beheersen ervan. RISICO = KANS (%) * SCHADE ( ) wordt meestal uitgedrukt in een getal tussen 1 en 3 of 1 en 5. Risico is de kans dat een bedreiging optreedt en leidt tot schade vh beoogde eindresultaat. Datgene dat je nooit verwacht dat zal gebeuren, gebeurd vaak toch. Belangrijk om oorzaken en bedreigingen op te sporen. Oorzaak, bedreiging en schade hangen samen binnen het begrip risico. Projectrisico's die vaak optreden zijn: - onduidelijkheid over wie de opdrachtgever is - reden vh project is onduidelijk - doel vh project is onduidelijk - geen goed projectplan - slechte planning - eisen vd gebruikers veranderen gedurende het project - gebrek aan controle op de voortgang - onvoldoende meet en beslispunten - weinig controle op kwaliteit - beperkte capaciteit - beperkt budget - geen samenwerking tussen deelnemers Stuurgroep is verantwoordelijk voor de wet en regelgeving blz Risicomanagement - Schadeaspecten Schade kan betrekking hebben op: 1. Tijd (later klaar) 2. Geld (duurder) 3. Kwaliteit (minder eindreultaat) 4 zondag 14 juni 2015 Pagina 17 van 30

18 236 blz Risicomanagement - hoofdactiviteiten (OOI) 1. opsporen en taxeren v risico's 2. ontwerpen van tegenmaatregelen 3. invoeren v maatregelen en ervoor zorgen dat deze worden uitgevoerd Belangrijk: men moet zich bewust zijn vd risisco's die er zijn. 237 blz Risicomanagement - risicoanalyse Is een analyse van bedreigingen, schades en maatregelen. Is het in kaart brengen vd de mogelijke risico's, daarbij wordt een schatting gemaakt van de kans dat de bedreiging optreedt en wat dan de schade zal zijn. Er komen de volgende vragen aan bod: 1. WAT kan er misgaan en WAT is dan het probleem? 2. HOE groot is het risico? (hoe groot is de kans+ hoe groot is de schade dan) 3. WELKE acties ondernemen om te voorkomen dat de bedreiging optreedt (preventieve acties) 4. welke ALTERNATIEVE of noodoplossingen zijn er. Verschil: RISICO ANALYSE: richt zich op de oorzaak vd schade RISICOMANAGEMENT: richt zich op schadebeperkende maatregelen en beheerst risico's Hoofdstuk: 3 methoden projectfasering 238 blz 77 3 Project 2 soorten activiteiten 1. INHOUDELIJKE (dit zijn de werkzaamheden) 2. BEHEERSMATIGE (sturing en leiding geven) 239 blz Fasering van projecten Om een project beheersbaar te maken wordt het opgedeeld in fasen. Elke fase is hierin meer of minder een afgerond geheel. Na elke fase kan men besluiten of men nog verder gaat met het project. Drie methoden om dit te doen zijn: 1. SDM - System Development Methodology 2. RAD - Rapid Application Development 3. Evelutionaire methode zondag 14 juni 2015 Pagina 18 van 30

19 240 blz Fasering van projecten - SDM (System Development Methodology) 12 Hier wordt het project in opeen volgende fases opgedeeld. Per fase wordt beschreven wat moet gebeuren en wat wordt opgeleverd. Output van bv fase 1 is de input van fase 2. SDM geeft niet aan HOE men het resultaat van de fase moet halen. Elke fase wordt afgesloten door het opleveren van eindproducten cq deliverables. Fase binnen SDM zijn: 0. informatieplanning 1. definitiestudie 2. basisontwerp 3. detailontwerp >zie ad realisatie >zie ad invoering >zie ad gebruik en beheer Per project worden de fasen 1 t/m 5 uitgevoerd ad 345: Bij grotere systeemontwikkelingen kunnen fase 3 t/m 5 parallel naast elkaar uitgevoerd worden. 241 blz Fasering van projecten - SDM - Informatieplanning (fase 0) is fase 0 omdat dit vooraf gaat aan de eigenlijke projecten, het maakt ook GEEN deel uit van het project. Resultaat van Fase 0 is een informatie plan. Hier aangeven HOE de informatie voorziening wordt georganiseerd en welke systemen ontwikkeld worden. Doelstellingen: 1. ontwikkelen vh informatievoorzieningsbeleid 2. ontwerpen vd informatiestructuur 3. ontwerpen vd technische structuur 4. opstellen vh projectplan zondag 14 juni 2015 Pagina 19 van 30

20 242 blz Fasering van projecten - SDM - Definitiestudie (fase 1) Dit is de 1ste fase van een project. Doelen zijn: 1. bepalen huidige informatie voorziening (IST) 2. bepalen van gewenste verandering 3. bepalen van mogelijke organisatorisch en systeemtechnische oplossingen 4. beoordelen van technische, economische en sociale haalbaarheid vd mogelijke oplossingen 5. kiezen va de meeste geschikte oplossing (SOLL) resultaat is een Voorstel voor de ontwikkeling van een informatiesysteem. 243 blz Fasering van projecten - SDM - Basisontwerp (fase 2) Hier wordt de gemeenschappelijke basis ontworpen voor de deelsystemen vh uiteindelijke informatiesysteem. De gemeenschappelijke basis houdt in: 1. beschrijving vd hoofdfuncties vh informatiesysteem 2. omgeving waarbinnen dit zal functioneren 3. gemeenschappelijke gegevensverzamelingen 4. de te onderscheiden deelsystemen en raakvlakken tussen de deelsystemen 5. apparatuur en systeem ontwikkelingsprogrammatuur. Resultaat is: een globaal functioneel en technisch ontwerp 244 blz Fasering van projecten - SDM - Basisontwerp (fase 2) - functioneel ontwerp beschrijft wat het systeem moet kunnen en welke producten het systeem gaat leveren. Activiteiten tijdens functioneel ontwerp zijn: 1. FUNCTIEstructuur (welke procedures en mogelijkheden) 2. GEGEVENSstructuur (welke objecten, attributen, entiteiten, relaties e.d.) 3. DIALOGEN (op welke wijze moet gebruiker gegevens invoeren en raadplegen) 4. INTERFACES (op welke manieren moeten gegevens uitgewisseld worden met andere interne en/of externe systemen) zondag 14 juni 2015 Pagina 20 van 30

21 245 blz Fasering van projecten - SDM - Basisontwerp (fase 2) - Technisch ontwerp 29 beschrijft hoe het systeem gaat werken en welke hard en software daarvoor nodig is. Activiteiten zijn: 1. ontwerpen v PROGRAMMASPECIFICATIES (hier worden ook programmaschema's zoals flowcharts en Nassi-Schneidermandiagrammen) gemaakt die dienen als basis voor de programmeur. 2. ontwerpen van GEGEVENSOPSLAGSTRUCTUUR (detail niveau, hoe worden gegevens opgeslagen, welke DB wordt gebruikt, gebruiken v platte bestanden e.d.) 3. ontwerpen van BEELDSCHERMINDELINGEN 4. ontwerpen van FORMULIEREN en RAPPORTEN 5. specificeren van PROCEDURES (bv in welke volgorde bepaalde handelingen verricht moeten worden) 6. specificeren van de SYSTEEMTEST (hoe kunnen we gaan testen) 246 blz Fasering van projecten - SDM - Detailontwerp (fase 3) Het functionele en technische ontwerp uit fase 2 worden hier nog verder uitgewerkt, er mogen hierna geen onduidelijkheden meer zijn. 247 blz Fasering van projecten - SDM - Realisatie (fase 4) Hier wordt het deelsysteem daadwerkelijk gebouwd en getest. - maken vd programmatuur - maken vd databases - documentatie voor gebruikers, ICT-ers en management - overzicht vd benodigde opleidingen en maken vd lesstof (indien nodig) - testen vh systeem 248 blz Fasering van projecten - SDM - Invoering (fase 5) gegevens van het oude systeem worden geconverteerd naar het nieuwe systeem en het deelsysteem wordt ingevoerd en gereedgemaakt voor gebruik op de productieafdeling. zondag 14 juni 2015 Pagina 21 van 30

22 249 blz Fasering van projecten - SDM - Gebruik en beheer (fase 6) Valt buiten het project en zijn beide continu activiteiten. 250 blz Fasering van projecten - SDM - Gebruik en beheer (fase 6) gegevensmutaties is het toevoegen, wijzigen en verwijderen van gegevens in databases en andere gegevensbanken. Deze hebben te maken met de INHOUD van het systeem. 251 blz Fasering van projecten - SDM - Gebruik en beheer (fase 6) - bestandsmutaties hierbij wordt de layout vd gegevensverzamelings aangepast, worden velden toegevoegd of gewijzigd e.d. Heeft te maken met de STRUCTUUR van het systeem. 252 blz Fasering van projecten - Rapid Apllication Development (RAD) is de verzamelnaam voor een aantal systeemontwikkelmethoden die snel bruikbare ontwikkelmethode willen ontwikkelen, waarbij de tussenresultaten steeds worden teruggekoppeld naar gebruikers, zodat er ruimte blijft voor tussentijdse aanpassingen en verbeteringen. Het kent de volgende fase: 1. MODELLERING 2. PROTOTYPING (prototype wordt gebouwd) 3. INTEGRATIE (gebruikers beoordelen het prototype) 4. OPTIMALISATIE 5. IMPLEMENTATIE ad 1: procesmodel (basis voor functiemodel) en informatiemodel (basis voor gegevensmodel) worden ontwikkeld in groepen van gebruikers en informatieanalisten. Deze worden: - JRPW (=joint requirements planning workshops) of - JADW (= joint application development workshops) genoemd. Voorbeelden RAD methoden: 1. Obectgeoriëntatie 2. Model-based Application Development (MAD) Fasen kunnen ook zijn: 1. JRP = joint requirements planning > opzetten van een scope 2. JAD = joint application development > bepalen v specificaties 3. Construction a. re-design (ontwikkelen) b. re-evaluate (evalueren) c. re-specify 4. Cutover (gebruikers opleiden, systeem implementeren) 253 blz Fasering van projecten - Model-based Application Development (MAD) > mad-rad Kan een onderdeel zijn van RAD, bij het onderdeel fase prototyping. Er wordt dan een applicatiegenerator gebruikt. De invoer bestaat uit functiemodel en gegevensmodel en met de applicatiegenerator wordt dan een werkend prototype gegenereerd. Dit bevat weer: triviale en expliciete functies Het geheel doorloopt een cyclus, wijzigingen worden aangebracht, applicatiegenerator genereert een nieuw prototype, gebruikers evalueren weer, geven wijzigingen door etc etc. In de MAD fase modellering wordt de liniaire ontwikkelmethode fase functioneel ontwerp doorlopen. Vervolgens gaat MAD over in de evolutionaire methode. Testen is hier niet nodig, hier rest alleen de acceptatietest. Onderhoud voeren is door de applicatiegenerator makkelijker dan bij een gewoon systeem. Binnen MAD worden fasen van een lineaire ontwikkelingsmethode doorlopen. zondag 14 juni 2015 Pagina 22 van 30

23 254 blz Fasering van projecten - Model-based Application Development (MAD) - Triviale functies zijn functies die te maken hebben met de vertaling van het gegevensmodel naar een relationele database en met databasestructuur, schermen voor in en uitvoer, keuzemenu's, relaties tussen tabellen e.d. 255 blz Fasering van projecten - Model-based Application Development (MAD) - Expliciete functies zijn afgeleid uit het functiemodel en bepaalde delen van het gegevensmodel. Het toepassen van beperkingsregels, verplichte velden, update- en delete regels, afleidingsregels e.d. 256 blz Fasering van projecten - Evolutionaire methode of de Iteratieve methode (BAUCIE) 13 Deze is van toepassing indien de situatie waarvoor een systeem ontwikkeld moet worden niet of weinig gestructureerd is. Via een aantal stappen wordt informatie behoefte van gebruikers in kaart gebracht. Deze stappen worden steeds meer verfijnd. Er komt snel een referentiesysteem (eerste versie van het te maken systeem), gebruikers werken ermee en geven terugkoppeling, het wordt aangepast en opnieuw werken de gebruikers ermee, etc etc. Het systeem wordt dus op basis van terugkoppeling ontwikkeld. De stappen zijn als volgt (BAUCIE): 1. BESLUIT evolutionair te ontwikkelen 2. plan van AANPAK opstellen 3. UITVOERING: OBT: Ontwerp>Bouw>Testen> o > b > t > o...(herhalen tot goed is) 4. CONSOLIDEREN 5. IMPLEMENTEREN 6. EVALUEREN Één voorwaarde voor evolutionair ontwikkelen is dat het referentiesysteem snel gebouwd moet kunnen én eenvoudig aangepast kan worden. Applicatiegeneratoren zijn dan noodzakelijk. Heel geschikt voor ontwikkelen van beslissingsondersteunende systemen. Consequentie is dat het project een open einde heeft. Of men een bepaalde versie nog wil verfijnen hangt van het budget af, op moment dat besloten wordt dit niet meer te doen, loopt het project ook na consolidatie, implementatie en evaluatie, af. Dit is lastig plannen. Stellen van prioriteiten is hierbij van groot belang. zondag 14 juni 2015 Pagina 23 van 30

24 257 blz Evolutionaire methode - Deming Circle 14 Het voortduren plannen, uitvoeren, controleren en aanpassen. Is een van de basismodellen uit het kwaliteitsdenken. Beschrijft de stappen PLAN -> DO -> CHECK -> ACT Daarbij staat: 1. PLAN -> Wat willen we 2. DO -> Uitvoeren 3. CHECK -> Analyseren vd resultaten 4. Act -> Wat kunnen we leren en voor vervolg aanpassen zondag 14 juni 2015 Pagina 24 van 30

25 258 blz Fasering vh projectmanagement - drie werkvormen (RIP) Improviserend werken 2. Projectmatig werken 3. Routinematig werken 259 blz Fasering vh projectmanagement - de volgende fasen (VIBA) om projecten beter te beheersen kennen we de volgende fasen: 1. Voorbereiden 2. Inrichten en Vormgeven 3. Beheersing van de uitvoering 4. Afronden 260 blz Fasering vh projectmanagement - fase 1: voorbereiden vaststellen van noodzaak en belang, haalbaarheid, of het aansluit op beleid vd organisatie. Projectopdracht wordt opgesteld, hierin moet doel inhoud en organisatie vh project worden vastgelegd. Omgevingsfactoren ook in beeld brengen indien die van belang zijn. zondag 14 juni 2015 Pagina 25 van 30

26 261 blz Fasering vh projectmanagement - fase 1: voorbereiden projectopdracht hierin worden afspraken gemaakt tussen projectleider en opdrachtgever. Binnen deze afspraken heeft projectleider alle vrijheid, erbuiten moet eerst toestemming gevraagd worden aan opdrachtgever of stuurgroep. Het schets kaders: 1. PROJECTDEFINITIE - 1a. Probleemstelling - 1b. Doelstelling - 1c. Resultaat - 1d. Grenzen 2. ACTIVITEITEN (wordt in hoofdlijnen aangegeven welke activiteiten worden uitgevoerd) 3. BEHEERSASPECTEN (GOKIT) - 3a. Tijd - 3b. Geld - 3c. Kwaliteit - 3d. Organisatie - 3e. Informatie 262 blz Fasering vh projectmanagement - fase 2: inrichten en vormgeven Hier wordt de basis gelegd voor een goede uitvoering vh project. Activiteiten zijn: 1. producten (welke) 2. randvoorwaarden 3. planning 4. mensen en middelen 5. projectorganisatie 6. risicoanalyse 7. beheersmaatregelen 8. projectplan RESULTAAT van deze fase is het PROJECTPLAN! Tijdens project-startup worden medewerkers geinformeerd over het project, neuzen dezelfde kant uit en draagvlak creëeren. zondag 14 juni 2015 Pagina 26 van 30

27 263 blz Fasering vh projectmanagement - fase 3: beheersen van de uitvoering 16 werkzaamheden vd projectleider zijn hier: 1. aan- en bijsturen vh project 2. bewaken vd voortgang aan de hand v rapportages 3. rapporteren aan opdrachtgever over voortgang 4. volgende systeemontwikkelingsfase plannen 5. huidige systeemontwikkelingsfase afsluiten en ook afscherming vh project van de omgeving INTERNE STURING: De sturing is intern gericht en sluit aan op het organisatie beleid. EXTERNE STURING: moet ervoor zorgen dat de verwachtingen vd opdrachtgever overeen blijven komen met de geplande resultaten vh project. 264 blz Fasering vh projectmanagement - fase 4: afronden eindproducten vh project worden opgeleverd aan de organisatie. Het resultaat en uitvoering worden geëvalueerd en het project wordt afgesloten. RESULTAAT in deze fase is het: EVALUATIERAPPORT. 265 blz De Projectopdracht bevat: (PAB) 1. Projectdefinitie 2. Activiteiten 3. Beheersaspecten zondag 14 juni 2015 Pagina 27 van 30

28 266 blz PRINCE 2 17 PRINCE = PRojects IN Controlled Environments. PRINCE 2 is de opvolger van PRINCE en bestaat uit 7 stappen: 1. OPSTARTEN vh project 2. INITIËREN vh project 3. STUREN vh project 4. beheersen ve FASE 5. beheersen v PRODUCTOPLEVERING 6. beheersen ve FASEOVERGANG 7. AFSLUITEN vh project 267 blz PRINCE 2 verband tussen de fasen van projectmanagement en PRINCE 2 wordt duidelijk in de volgende figuur: PRINCE 2 -proces [3. sturen vh project door de stuurgroep] gaat over alle projectfasen heen. 18 Hoofdstuk: 9 Overige info zondag 14 juni 2015 Pagina 28 van 30

29 268 blz 999 STO 999 opbouw van een organisatie In een organisatie zijn 3 lagen die in een driehoek gezet kunnen worden: 1. S van STRAGISCHE toplaag 2. T van de TACTISCHE middenlaag 3. O van OPERATIONEEL (de werkvloer) blz Onstaan van een project normaliter heeft iemand een idee voor een project (in de kroeg of waar dan ook), dit idee wordt even snel opgeschreven ("bierviltje") en men heeft meestal al een projectleider op het oog. De stap die vanaf dit moment gemaakt wordt naar het bepalen van de stuurgroep is PID. PID = Project Initiatie Plan De stuurgroep bestaat uit: 1. Projectleider (komt met beslispunten) en BUS: 2. Business 3. Users (senior) 4. Suppliers De stuurgroep bepaald de toleranties mee en stelt de Business Case voortdurend bij. Je kunt het budget bepalen met PBS (= Product Breakdown Structuur) Projecten lopen naast de reguliere organisatie 20 zondag 14 juni 2015 Pagina 29 van 30

30 270 blz Schematisch overzicht projectplan in vergelijking met PRINCE 22 Een projectplan mag natuurlijk eerder sluiten als men eerder klaar is. Belangrijk is dat de kwaliteit binnen de bepaalde toleranties OP TIJD geleverd wordt. Probleem in een project kan zijn dat de communicatie niet goed loopt. Bij informatie hoort ook Documentatie en Instructie!! Denk bij nieuwe systemen ook aan opleidingen/trainingen en handleidingen. zondag 14 juni 2015 Pagina 30 van 30

voorbeeldexamen I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007

voorbeeldexamen I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007 voorbeeldexamen Project Participation Foundation (PPF) I-Tracks Project Participation Foundation (PPF) voorbeeldexamen PPF uitgave oktober 2007 Inhoud inleiding 2 voorbeeldexamen 3 antwoordindicatie 12

Nadere informatie

EXIN Projectmanagement Foundation

EXIN Projectmanagement Foundation EXIN Projectmanagement Foundation Voorbeeldexamen Editie 201608 Copyright 2016 EXIN PRINCE2 is a registered trade mark of AXELOS Limited. All rights reserved. No part of this publication may be published,

Nadere informatie

Projectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:

Projectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is: Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig

Nadere informatie

Project Management. Hfst 1: Het project:

Project Management. Hfst 1: Het project: Project Management Hfst 1: Het project: 1.1: Soorten werkzaamheden: We kennen 3 soorten werkzaamheden: Improvisatie: een plotselinge reactie op een niet verwachte gebeurtenis. Hiervoor zijn geen richtlijnen.

Nadere informatie

PROJECT INITIATION DOCUMENT

PROJECT INITIATION DOCUMENT PROJECT INITIATION DOCUMENT Versie: Datum: x.x dd-mm-jj DOCUMENTATIE Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:. INHOUDSOPGAVE 1. Managementsamenvatting

Nadere informatie

Projectmanagement De rol van een stuurgroep

Projectmanagement De rol van een stuurgroep Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep

Nadere informatie

Projectplan. Informatie arrangementen als app. s-hertogenbosch, 6 december 2011

Projectplan. Informatie arrangementen als app. s-hertogenbosch, 6 december 2011 Projectplan Informatie arrangementen als app s-hertogenbosch, 6 december 2011 i Versiebeheer Algemene gegevens Projectnaam Informatie arrangementen als app Uitgave Final Datum 6 december 2011 Auteurs Projectleider

Nadere informatie

Les E-01 Projectmanagement

Les E-01 Projectmanagement Les E-01 Projectmanagement 1.1 Werken op projectbasis Op allerlei manieren werken mensen in het sociale leven samen om bepaalde doelen te verwezenlijken. Buurtbewoners organiseren een pleinfeest, verenigingsleden

Nadere informatie

EXIN Projectmanagement Foundation

EXIN Projectmanagement Foundation EXIN Projectmanagement Foundation Preparation Guide Editie 201608 Copyright 2016 EXIN Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj

Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.

Nadere informatie

Functioneel ontwerp. Een introductie. Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere

Functioneel ontwerp. Een introductie. Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere Functioneel ontwerp Een introductie Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 2 Inleiding... 4 2.1

Nadere informatie

Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden

Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden STUDIEDAG Projectmatig werken in lokale overheden LEUVEN 27 oktober 2011 Projectmatig werken in de lokale sector Katlijn Perneel, Partner, ParFinis Projectmatig 2 - werken voor lokale overheden 1 Inhoud

Nadere informatie

Functieprofiel Projectleider Functieprofiel titel Functiecode 00

Functieprofiel Projectleider Functieprofiel titel Functiecode 00 1 Functieprofiel Projectleider Functieprofiel titel Functiecode 00 Doel Voorbereiden en opzetten van projecten en bijbehorende projectorganisatie, alsmede leiding geven aan de uitvoering hiervan, binnen

Nadere informatie

Combineren PRINCE2 met PMW en Projectmatig Creëren

Combineren PRINCE2 met PMW en Projectmatig Creëren TM PRINCE2 Symposium: Combineren PRINCE2 met PMW en Projectmatig Creëren Bert Hedeman b.hedeman@insights-int.nl PRINCE2TM is a Trade Mark of the Office of Government Commerce Bert Hedeman Partner Insights

Nadere informatie

Checklist basisontwerp SDM II

Checklist basisontwerp SDM II Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist basisontwerp SDM II Documentatie. Zijn de uitgangspunten voor het basisontwerp Is een plan van aanpak Zijn er wijzigingen op het Software Quality Assurance

Nadere informatie

SDM II - System Development Methodology II. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.

SDM II - System Development Methodology II. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. SDM II - System Development Methodology II Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2

Nadere informatie

Projectmanagement. Hoofdstuk 1 en 2. Roel Grit. Het project Mensen en projecten

Projectmanagement. Hoofdstuk 1 en 2. Roel Grit. Het project Mensen en projecten Projectmanagement Hoofdstuk 1 en 2 Het project Mensen en projecten Roel Grit Hoofdstuk 1 Het project 1. Soorten werkzaamheden 2. Voorbeelden van projecten 3. Wat is een project? 4. Van improvisatie via

Nadere informatie

Ontwikkelen en testen van e-business: beheerste dynamiek

Ontwikkelen en testen van e-business: beheerste dynamiek Ontwikkelen en testen van e-business: beheerste dynamiek Het ontwikkelen en gestructureerd testen van administratieve systemen is gebaseerd het watervalprincipe. Bij het ontwikkelen volgens het watervalprincipe

Nadere informatie

WEBINAR. PROJECTCONTROL En de rol van de controller/financial. Door: Rob Schapink. Leusden, 27 september 2017

WEBINAR. PROJECTCONTROL En de rol van de controller/financial. Door: Rob Schapink. Leusden, 27 september 2017 WEBINAR PROJECTCONTROL En de rol van de controller/financial Door: Rob Schapink Leusden, 27 september 2017 Welkom! Deelnemers Webinar Projectcontrol Onderdelen Waarom is projectcontrol relevant? Wat gaat

Nadere informatie

Projectvoorstellen maken

Projectvoorstellen maken Projectvoorstellen maken 1. Kader 1.1. Gebruiksaanwijzing 1.2. Wat zijn de eisen aan een projectvoorstel? 2. Inleiding 2.1 Signalering 2.2 Vooronderzoek 2.3 Probleemsituatie 3. Doelstellingen en randvoorwaarden

Nadere informatie

Functieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302

Functieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302 Functieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302 Doel Voorbereiden en opzetten van en bijbehorende projectorganisatie, alsmede leiding geven aan de uitvoering hiervan, binnen randvoorwaarden van kosten,

Nadere informatie

DSDM (Dynamic System Development Method) is gebaseerd op een aantal principes. Welk van de onderstaande principes hoort niet bij DSDM?

DSDM (Dynamic System Development Method) is gebaseerd op een aantal principes. Welk van de onderstaande principes hoort niet bij DSDM? H13_H14 beheeraspecten Wat zijn de beheeraspecten van een project? Product, Promotie, Prijs, Plaats, Personeel Product, Promotie, Prijs, Plaats Tijd, Geld, Product, Kwaliteit, Organisatie Tijd, Geld, Kwaliteit,

Nadere informatie

EXIN Projectmanagement Foundation

EXIN Projectmanagement Foundation EXIN Projectmanagement Foundation Literatuur B Editie 201805 Copyright 2018 EXIN Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, opgeslagen in een dataverwerkend

Nadere informatie

Ant: B Dit is het doel van het proces.

Ant: B Dit is het doel van het proces. In welk proces vormt het voor aanpassingen in de informatievoorziening beschikbaar gestelde budget een mandaat voor besluitvorming? A: Contractmanagement B: Financieel management C: Transitie D: Wijzigingenbeheer

Nadere informatie

Projectmanagement Samengesteld door Leon Wetzel

Projectmanagement Samengesteld door Leon Wetzel Projectmanagement Samengesteld door Leon Wetzel Het project Soorten werkzaamheden Improvisatie o Vaak bij plotselinge gebeurtenissen. o Ad hoc reageren; niet volgens plan, maar van geval tot geval beslissen.

Nadere informatie

Projectmanagement. Hoofdstuk 1 en 2. Roel Grit. Het project Mensen en projecten

Projectmanagement. Hoofdstuk 1 en 2. Roel Grit. Het project Mensen en projecten Projectmanagement Hoofdstuk 1 en 2 Het project Mensen en projecten Roel Grit Instructie docent Er is een aantal dia s met animaties. Als je die niet wilt gebruiken vanwege afdrukken van hand-outs, kun

Nadere informatie

PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel

PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Trefwoorden: projectmanagement, risicomanagement, risico-identificatie PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Samenvatting In elke organisatie wordt gewerkt aan projecten.

Nadere informatie

Handleiding Projectmatig werken. Faculteit der Letteren

Handleiding Projectmatig werken. Faculteit der Letteren Handleiding Projectmatig werken Faculteit der Letteren 1 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1.1 Wat is een project?... 4 1.2 Kenmerken van een project... 4 2 Basisbegrippen projectmatigwerken...

Nadere informatie

Planning & Control. Inleiding. Inhoudsopgave

Planning & Control. Inleiding. Inhoudsopgave Planning & Control Inleiding Planning & Control is de Engelse benaming voor coördinatie en afstemming. Het is gericht op interne plannings- en besturingsactiviteiten. Een heldere Planning & Control functie

Nadere informatie

PROJECTMANAGEMENT 1 SITUATIE

PROJECTMANAGEMENT 1 SITUATIE PROJECTMANAGEMENT George van Houtem 1 SITUATIE Het werken in en het leidinggeven aan projecten is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering voor de hedendaagse manager. In elk bedrijf of organisatie komen

Nadere informatie

1Modelexamen 1. Modelexamen 1

1Modelexamen 1. Modelexamen 1 1Modelexamen 1 Het examen PRINCE2 Foundation wordt in Nederland afgenomen door Stichting EXIN. Om u voor te bereiden op het examen is er een representatief modelexamen bijgevoegd. Het examen bestaat uit

Nadere informatie

Problematiek in projecten

Problematiek in projecten Problematiek in projecten Het project bouwt andere producten dan afgesproken Het project valt duurder uit dan begroot Het project loopt langer dan gepland Het product sluit niet aan bij de werksituatie

Nadere informatie

EXIN Projectmanagement Foundation

EXIN Projectmanagement Foundation EXIN Projectmanagement Foundation Literatuur B Editie 201608 Copyright 2016 EXIN PRINCE2 is a registered trade mark of AXELOS Limited. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden openbaar

Nadere informatie

Plan van aanpak Portfolio

Plan van aanpak Portfolio Plan van aanpak Portfolio 1 Plan van aanpak Project Portfolio Persoonlijke website Opdrachtgever: Potentiële toekomstige werkgevers Datum: Auteur(s): Projectleden: 02/09/2013 Anthony Timmers Anthony Timmers

Nadere informatie

RAD Rapid application development. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.

RAD Rapid application development. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. RAD Rapid application development Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...

Nadere informatie

PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D

PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT

Nadere informatie

De essentie van projectmatigwerken

De essentie van projectmatigwerken De essentie van projectmatigwerken Beleidsmedewerkers, lijnmanagers en interne projectleiders hebben steeds vaker een rol in een project. Zij zijn projectleider, zitten in een stuurgroep, zijn opdrachtgever,

Nadere informatie

De strategische keuzes die moeten gemaakt worden zijn als volgt: Interne controle of zelfcontrole/sociale controle

De strategische keuzes die moeten gemaakt worden zijn als volgt: Interne controle of zelfcontrole/sociale controle 1 Hoofdstuk 1 1.1 Dirigeren en coördineren p43 1.1.1 Dirigeren Dirigeren is een synoniem voor delegeren. Dirigeren houdt in dat bepaalde bevoegdheden overgedragen worden naar een persoon met een lagere

Nadere informatie

Ontwikkelaar ICT. Context. Doel

Ontwikkelaar ICT. Context. Doel Ontwikkelaar ICT Doel Ontwikkelen en ontwerpen van ICT-producten, binnen overeen te komen dan wel in een projectplan vastgelegde afspraken ten aanzien van tijd, budget en kwaliteit, opdat overeenkomstig

Nadere informatie

Medewerker administratieve processen en systemen

Medewerker administratieve processen en systemen processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met

Nadere informatie

Vertrouwelijk. Projectpla n. Titel: Entity Extraction. Vertrouwelijk

Vertrouwelijk. Projectpla n. Titel: Entity Extraction. Vertrouwelijk Dit document mag alleen gedeeld worden met direct betrokkenen van het programma Herkenning Digitale Informatie en Fingerprinting omdat verdere verspreiding of openbaarmaking de veiligheid van de Staat

Nadere informatie

Titel Projectplan Versie: 0.0

Titel Projectplan Versie: 0.0 Titel Projectplan Versie: 0.0 Bestandsnaam: Naam opdrachtgever Contactgegevens Naam projectleider Contactgegevens Projectcode [voeg relevante afbeelding in] Datum opgesteld: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:

Nadere informatie

Proceseisen blauwdruk VCM

Proceseisen blauwdruk VCM Proceseisen blauwdruk VCM Bijlage D bij het bestek met zaaknummer 31049665 Verkeersmanagement Centrale van Morgen (VCM) Datum 24 juni 2011 Status definitief Proceseisen Blauwdruk VCM Bijlage D bij het

Nadere informatie

Checklist risicofactoren IT-projecten

Checklist risicofactoren IT-projecten Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist risicofactoren IT-projecten In onderstaande checklists zijn de factoren die het slagen van een project beïnvloeden opgenomen. Projectomvang Hoe groot is

Nadere informatie

PRINCE2 2009 is overzichtelijker

PRINCE2 2009 is overzichtelijker PRINCE2 2009 is overzichtelijker 29 mei 2009 door: Lia de Zoete en Reinier de Koning Half juni presenteert het Office of Government Commerce in Londen PRINCE2 2009. Het grote voordeel van de nieuwe versie

Nadere informatie

Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company

Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company Met dit whitepaper lichten we de sturende processen uit het BiSL-model nader toe en laten we zien hoe jaarplannen

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Lingewaard

Aan de raad van de gemeente Lingewaard 6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen

Nadere informatie

Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken?

Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Waarom kiest Agis Zorgverzekeringen voor projectmatig werken? Monique te Velthuis Agis Zorgverzekeringen Ontstaan in 1999 na fusie tussen zorgverzekeraars Anova, Anoz en ZAO 1,8 miljoen ziekenfonds en

Nadere informatie

Voorblad Inhoudsopgave Inhoud

Voorblad Inhoudsopgave Inhoud Voorblad Inhoudsopgave Inhoud (INHOUD) Achtergronden We moeten een website voor een jonge catering en een party service bedrijf bouwen. Dit bedrijf is gespecialiseerd in verzorging van borrelhapjes en

Nadere informatie

Plan van aanpak. Project : Project DropCo. Bedrijf : DropCo

Plan van aanpak. Project : Project DropCo. Bedrijf : DropCo Plan van aanpak Project : Project DropCo Bedrijf : DropCo Plaats, datum: 16 Januari 2013, Oostburg Opgesteld door: Projectgroep X [Bjornvansteenberghe] [0030610] [30610@scalda.nl] [Dave Krijnen] [0030659]

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan. Koninklijke Bammens

Energiemanagement actieplan. Koninklijke Bammens Maarssen, 16 februari 2015 Auteur(s): Niels Helmond Geaccordeerd door: Simon Kragtwijk Directievertegenwoordiger Milieu / Manager Productontwikkeling C O L O F O N Het format voor dit document is opgesteld

Nadere informatie

REFERENTIE BIJLAGE 1 PRA-FORMULIER BIJLAGE 2 INTERACTIE MATRIX (VOORBEREIDING PRA

REFERENTIE BIJLAGE 1 PRA-FORMULIER BIJLAGE 2 INTERACTIE MATRIX (VOORBEREIDING PRA Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 8 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 PROCEDURE 3.1 Inleiding: 3.2 Voorwaarden: 3.3 Organisatie: 3.4 Werkwijze 3.4.1 PRA-1 3.4.2 PRA-2 3.4.3 Toll-gate 4 UITKOMST 5 RAPPORTAGE 6 REFERENTIE

Nadere informatie

Doel van het invoeringsplan is te beschrijven welke handelingen dienen te worden verricht om een applicatie te implementeren.

Doel van het invoeringsplan is te beschrijven welke handelingen dienen te worden verricht om een applicatie te implementeren. Voorbeeld invoeringsplan door Wim - 01-06-2011 http://www.itpedia.nl/2011/01/06/voorbeeld-invoeringsplan/ Voordat applicaties in een organisatie worden ingevoerd, is het belangrijk na te gaan op welke

Nadere informatie

Energiemanagementsysteem

Energiemanagementsysteem Energiemanagementsysteem BVR Groep B.V. Roosendaal, 20-06-2014. Auteur(s): H. Schrauwen, Energie & Technisch adviseur. Geaccordeerd door: M. Soenessardien,Manager KAM, Personeel & Organisatie Pagina 1

Nadere informatie

Projectmanagement: De basisprincipes? Het nut?

Projectmanagement: De basisprincipes? Het nut? Projectmanagement: De basisprincipes? Het nut? Wat is een project? Heeft een doel dat bijdraagt tot resultaten van de organisatie Is eenmalig Heeft uniek resultaat Beperkt in tijd, met een duidelijk begin

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan

Energiemanagement actieplan Energiemanagement actieplan Vandervalk+degroot-groep Waalwijk, 15 oktober 2013 Auteur(s): Arend-Jan Costermans Ed den Breejen Antoine Steentjes Joni Ann Hardenberg Geaccordeerd door: Leo van der Valk Algemeen

Nadere informatie

Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd

Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Wie, wat en hoe Eric Lopes Cardozo & Rik Jan van Hulst sturen naar succes Doel Delen van inzichten voor praktisch operationeel risico management

Nadere informatie

Opleidingsgebied ICT. Niveau Beginnend *zie omschrijving beoordelingscriteria Gevorderd* Bekwaam* Werkproces(sen) Beoordeling* 1 e 2 e eind

Opleidingsgebied ICT. Niveau Beginnend *zie omschrijving beoordelingscriteria Gevorderd* Bekwaam* Werkproces(sen) Beoordeling* 1 e 2 e eind Opleidingsgebied ICT Kwalificatiedossier en kerntaak ICT- en mediabeheer 2012-2013 Kerntaak 2: Implementeren van (onderdelen van) informatie- of mediasystemen Kwalificatie en crebocode ICT-beheerder 95321

Nadere informatie

IV SDM - FASE 2 BASISONTWERP

IV SDM - FASE 2 BASISONTWERP IV SDM - FASE 2 BASISONTWERP IV.1 Inleiding Zoals reeds besproken onderkent het in Nederland veel gebruikte SDM II (System Development Methodology, versie II), bij de bouw van informatiesystemen de volgende

Nadere informatie

oáëáåçã~å~öéãéåí= `ÉåíêìãîÉêåáÉìïáåÖ=bããÉå=sÉêëáÉ=MPJMPJOMNQ=

oáëáåçã~å~öéãéåí= `ÉåíêìãîÉêåáÉìïáåÖ=bããÉå=sÉêëáÉ=MPJMPJOMNQ= oáëáåçã~å~öéãéåí= `ÉåíêìãîÉêåáÉìïáåÖ=bããÉå=sÉêëáÉ=MPJMPJOMNQ= Vastgesteld door b&w dd 11-03-2014 Risicomanagement Centrumvernieuwing Emmen Inhoud: 1. Inleiding 2. Invulling risicomanagement binnen CvE

Nadere informatie

Het PMO van PostNL IT

Het PMO van PostNL IT Het PMO van PostNL IT WIN PMO Congres Blik op een kleurrijk PMO Alex Palma, manager IT Projecten 13-03-2014 Wat willen we jullie vertellen? Positionering van projectenorganisatie Waarom een PSO? Implementatiestrategie

Nadere informatie

In-company Projectmanagement Stichting KOEL

In-company Projectmanagement Stichting KOEL In-company Projectmanagement Stichting KOEL Slotbijeenkomst 4 juni 2013 Loes van Amsterdam l.vanamsterdam@jvei.nl Wat is een project? Een project is een contract tussen opdrachtgever, projectleider en

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan

Energiemanagement Actieplan 1 van 8 Energiemanagement Actieplan Datum 18 04 2013 Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 8 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Oplossingen voor het testen van objectgeoriënteerde software. Oplossingen voor het testen van. Overzicht. Pieter van den Hombergh.

Oplossingen voor het testen van objectgeoriënteerde software. Oplossingen voor het testen van. Overzicht. Pieter van den Hombergh. Oplossingen voor het testen van objectgeoriënteerde software Pieter van den Hombergh Fontys Hogeschool voor Techniek en Logistiek Software Engineering 14 maart 2013 HOM/FHTeL Oplossingen voor het testen

Nadere informatie

inhoud Opzet van dit boek 9

inhoud Opzet van dit boek 9 inhoud Opzet van dit boek 9 1 Een project of een klus? 11 Over het nut en het waarom van projectmatig werken 2 De aap 24 Waarom is dat eerste gesprek met die opdrachtgever zo belangrijk? 3 Een projectteam

Nadere informatie

Inhoud. Deel A Inleiding

Inhoud. Deel A Inleiding v Deel A Inleiding 1 Wat is een project? 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Prince2 4 1.3 pico 6 1.4 Wanneer is een fase afgerond? 7 1.5 Wanneer spreek je van een geslaagd project? 8 1.6 Waarom mislukt een project?

Nadere informatie

Projectmanagement. Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning. Roel Grit

Projectmanagement. Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning. Roel Grit Projectmanagement Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning Roel Grit Hoofdstuk 3 Van begin tot eind 1. Project organiseren en uitvoeren 2. Projectvoorstel 3. Intakegesprek met de opdrachtgever

Nadere informatie

REFERENTIE BIJLAGE 1 PRA-FORMULIER BIJLAGE 2 INTERACTIE MATRIX (VOORBEREIDING PRA

REFERENTIE BIJLAGE 1 PRA-FORMULIER BIJLAGE 2 INTERACTIE MATRIX (VOORBEREIDING PRA Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 10 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 PROCEDURE 3.1 Inleiding: 3.2 Voorwaarden: 3.3 Organisatie: 3.4 Werkwijze 3.4.1 PRA-0 3.4.2 PRA-1 3.4.3 PRA-2 3.4.4 Toll-gate 4 UITKOMST 5 RAPPORTAGE

Nadere informatie

Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00

Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00 1 Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00 Doel Ontwikkelen, implementeren en evalueren van beleid en adviseren op één of meerdere aandachtsgebieden/beleidsterreinen ten behoeve

Nadere informatie

Geef de titel van het wijzigingsverzoek zo kort mogelijk weer.

Geef de titel van het wijzigingsverzoek zo kort mogelijk weer. Naam indiener WIJZIGINGSVOORSTEL Nummer: xxx Datum: dd-mm-jj Status: stap 1, 2, 3, 4 of 5 Bedrijfsonderdeel/afdeling/ functie Naam projectmanager Naam wijzigingsbehandelaar (indien van toepassing) Het

Nadere informatie

Functiepuntanalyse. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

Functiepuntanalyse. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Functiepuntanalyse Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 WAT

Nadere informatie

Instituut Broers. Plan van Aanpak. Zubin Mathoera & Tomas Berends. Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel

Instituut Broers. Plan van Aanpak. Zubin Mathoera & Tomas Berends. Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel Instituut Broers Plan van Aanpak Zubin Mathoera & Tomas Berends Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel 00-00-0000 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van

Nadere informatie

Instituut Broers. Plan van Aanpak. [Project Steam OS

Instituut Broers. Plan van Aanpak. [Project Steam OS Instituut Broers Plan van Aanpak [Project Steam OS [Zubin Mathoera, Vincent Darwinkel, Tomas Berends] 12-1-2017 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van Roel Grit, Project Management,

Nadere informatie

Project Fasering Documentatie ICT Beheerder. Auteurs: Angelique Snippe Tymen Kuperus

Project Fasering Documentatie ICT Beheerder. Auteurs: Angelique Snippe Tymen Kuperus Project Fasering Documentatie ICT Beheerder Auteurs: Angelique Snippe Tymen Kuperus Datum: 31 Januari 2011 Kerntaak 1 Ontwikkelen van (onderdelen van) informatiesystemen De volgordelijke plaats van de

Nadere informatie

Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1

Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Bijlage D: Projectplan Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Realisatie, Implementatie en overdracht aan beheer Inhoudsopgave 1 Projectdefinitie 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Doelstelling 3 1.3 Reikwijdte 4 1.4 Randvoorwaarden,

Nadere informatie

= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten

= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten Raadsvoorstel = Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Portefeuillehouder: Onderwerp: S. Adriaansen/J.A. Peeters Registratiecode: (in te vullen door griffie) Voorstel

Nadere informatie

Eindbeoordelingsformulier (Applicatieontwikkelaar 4)

Eindbeoordelingsformulier (Applicatieontwikkelaar 4) Eindbeoordelingsformulier (Applicatieontwikkelaar 4) Eindbeoordeling werkprocessen Naam stagiair BPV bedrijf Datum BPV Begeleider Praktijkopleider Periode Kerntaak 1: Ontwerpen van de applicatie, (cross)media

Nadere informatie

Projectmanagement 2.0

Projectmanagement 2.0 Projectmanagement 2.0 Inleiding In ieder bedrijf waar in projecten wordt gewerkt liggen scopechanges op de loer. Zo ook bij het CrossOverteam Projectmanagement 2.0. De eerste dag van het project is gelijk

Nadere informatie

Prince2 audit. Kwaliteitsmaatregel met rendement

Prince2 audit. Kwaliteitsmaatregel met rendement Prince2 audit Kwaliteitsmaatregel met rendement Niek Pluijmert Dga INQA (samen met Hans) Project- en kwaliteitmanagement Sedert 1979 in ICT Bestuurslid Spider Bestuurslid KvK Midden Nederland TU Delft

Nadere informatie

Papierloos Vergaderen Gemeente Brummen

Papierloos Vergaderen Gemeente Brummen Papierloos Vergaderen Gemeente Brummen INHOUDSOPGAVE 1. PROJECTIDENTIFICATIE... 3 1.1 PROJECTOPDRACHT... 3 1.2 ONDERTEKENING... 3 2. PROJECTOMSCHRIJVING... 4 2.1 ACHTERGROND / PROBLEEMSTELLING... 4 2.2

Nadere informatie

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE MANAGEMENT & BESTUURSONDERSTEUNING DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING VERSIE 3 APRIL 2017

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE MANAGEMENT & BESTUURSONDERSTEUNING DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING VERSIE 3 APRIL 2017 Directeur bedrijfsvoering Doel Zorgdragen voor de beleidsontwikkeling en, na vaststelling van het te voeren beleid door anderen, voor beleidsimplementatie en -evaluatie van (deel)processen in de bedrijfsvoering

Nadere informatie

Business Case. <<Naam project>>

Business Case. <<Naam project>> Business Case SYSQA B.V. Almere Versie : Datum : Status : Opgesteld door : Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1.1 Doel van dit document...

Nadere informatie

Oplossingen voor het testen van objectgeoriënteerde software

Oplossingen voor het testen van objectgeoriënteerde software Oplossingen voor het testen van objectgeoriënteerde software Pieter van den Hombergh Fontys Hogeschool voor Techniek en Logistiek Software Engineering 14 maart 2013 HOM/FHTeL Oplossingen voor het testen

Nadere informatie

Project Fasering Documentatie Applicatie Ontwikkelaar

Project Fasering Documentatie Applicatie Ontwikkelaar Project Fasering Documentatie Applicatie Ontwikkelaar Auteurs: Erik Seldenthuis Aminah Balfaqih Datum: 31 Januari 2011 Kerntaak 1 Ontwerpen van applicaties De volgordelijke plaats van de documenten binnen

Nadere informatie

Informatiemanager. Doel. Context

Informatiemanager. Doel. Context Informatiemanager Doel Ontwikkelen, in stand houden, evalueren, aanpassen en regisseren van het informatiemanagement, de digitale informatievoorziening en de ICT-facilitering van de instelling en/of de

Nadere informatie

Instituut Broers. Plan van Aanpak. Windows Server

Instituut Broers. Plan van Aanpak. Windows Server Instituut Broers Plan van Aanpak Windows Server [Zubin Mathoera, Vincent Darwinkel, Tomas Berends] 12-1-2017 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van Roel Grit, Project Management,

Nadere informatie

Een project, weet waar je aan begint!

Een project, weet waar je aan begint! Een project, White paper Projectmanagement Auteur: Natascha Leeuwenkuijl Januari 2013 Bedrijfskunde www.avansplus.nl Een project, Je hebt t vast ooit meegemaakt, dat je op een gegeven moment in een project

Nadere informatie

Overzicht van taken en competenties. Demandmanager-rol

Overzicht van taken en competenties. Demandmanager-rol Overzicht van taken en competenties Demandmanager-rol Inhoudsopgave 1 Taakomschrijving... 2 1.1 AA-1 Goedkeuren/beoordelen opdracht, verzoek, e.d.... 2 1.2 AA-7 Evalueren opdracht... 2 1.3 CA-1 Onderhouden

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan 1.A.1-1.A.2-1.A.3 2.A.1-2.A.2-2.A.3 2.C.2 3.B.2

Energiemanagement Actieplan 1.A.1-1.A.2-1.A.3 2.A.1-2.A.2-2.A.3 2.C.2 3.B.2 1.A.1-1.A.2-1.A.3 2.A.1-2.A.2-2.A.3 2.C.2 3.B.2 Opdrachtgever Van der Waal & Partners B.V. Colofon Opdrachtgever Van der Waal & Partners B.V. Projectnaam Energiemanagement Actieplan Projectnummer 9222

Nadere informatie

Energiemanagementsysteem. Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV

Energiemanagementsysteem. Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV Nuth,20augustus 2015 Auteur(s): Tom Kitzen Theo Beckers Geaccordeerd door: Serge Vreuls Financieel Directeur C O L O F O N Het format voor dit

Nadere informatie

Technicus onderwijs- en onderzoekgebonden - profiel O

Technicus onderwijs- en onderzoekgebonden - profiel O Technicus onderwijs- en onderzoekgebonden - profiel O Doel Ontwerpen, ontwikkelen en (doen) vervaardigen van apparatuur/instrumenten, installaties en (ICT-) systemen, binnen de doelstellingen van de dienst/afdeling

Nadere informatie

PROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN

PROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN PROJECT: ONTWIKKELOMGEVINGEN VIRTUELE TESTOMGEVINGEN ( Project Initiation Document ) Datum voltooid: 20/03/2013 Auteur: Kevin Sanders Studentnummer: 2148839 Versie: 0.1 Status: Concept Documenthistorie

Nadere informatie

Naam: Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion

Naam: Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion Inleiding In het kader van het Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) is afgesproken dat alle decentrale

Nadere informatie

Casus: richtinggevend voor uitwerking blok 3. Van virtueel naar één geheel. 14 juni 2007 v. 1.1. Leon-Paul de Rouw Robin Scherrenburg

Casus: richtinggevend voor uitwerking blok 3. Van virtueel naar één geheel. 14 juni 2007 v. 1.1. Leon-Paul de Rouw Robin Scherrenburg Casus: richtinggevend voor uitwerking blok 3 Van virtueel naar één geheel 14 juni 2007 v. 1.1 Leon-Paul de Rouw Robin Scherrenburg Meer informatie over het onderwerp servicedesk en andere aspecten op het

Nadere informatie

De do s en don ts. van implementatie

De do s en don ts. van implementatie GEMIVA-SVG GROEP De do s en don ts van implementatie 27-11-2012 Door Judith Zadoks, projectleider vanuit Zadoks advies Kerngegevens Gemiva-SVG Groep Werkgebied Zuid-Holland VG, LG, NAH 4.500 cliënten 1.235

Nadere informatie

Workshop verkrijgen requirements. Draaiboek requirementsontwikkeling sessie. SYSQA B.V. Almere

Workshop verkrijgen requirements. Draaiboek requirementsontwikkeling sessie. SYSQA B.V. Almere Workshop verkrijgen requirements Draaiboek requirementsontwikkeling SYSQA B.V. Almere Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 6 Titel Workshop verkrijgen requirements Versie 1.1 Onderwerp Datum 16-03-2011

Nadere informatie

Scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil

Scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil Scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum scrumscrumscrumscrumscrumscrum agileagileagileagileagileagileagileagil eagileagileagileagileagileagileagileagi leagileagileagileagileagileagileagileag

Nadere informatie

Beoordelingsformulier projectvoorstellen KFZ

Beoordelingsformulier projectvoorstellen KFZ sformulier voor de projectvoorstellen. sformulier projectvoorstellen KFZ Callronde: Versie 14-02-13 Instelling: Naam project: 1) Algemeen Het beoordelingsformulier wordt gebruikt om de projectvoorstellen

Nadere informatie

DEEL I. 5.8 ProjectMatig Werken. 5.8.1 Definitie project. 5.8.2 Kern van de methode. 5.8.3 Historie. 5.8.4 Scope

DEEL I. 5.8 ProjectMatig Werken. 5.8.1 Definitie project. 5.8.2 Kern van de methode. 5.8.3 Historie. 5.8.4 Scope 102 Wegwijzer voor methoden bij projectmanagement - 2de druk 5.8 ProjectMatig Werken Deel I van de beschrijving van ProjectMatig Werken is gereviseerd en geautoriseerd door Gert Wijnen, een van de auteurs

Nadere informatie

HvA School voor interactie. HvA IAM Projectmanagement 9 Februari 2009

HvA School voor interactie. HvA IAM Projectmanagement 9 Februari 2009 HvA School voor interactie HvA IAM Projectmanagement 9 Februari 2009 Agenda voor vandaag Projectteam V1 project Programma PM Wat is PM en waarom PM? Projectstappen d.m.v. behandeling 2 korte cases Volgende

Nadere informatie