Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur

Transcriptie

1 Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur Verslag algemene vergadering Tijdstip Dinsdag 10 november 2015, 19u30 Plaats Stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent (zolder) Organiserende dienst Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur p.a. Dienst Milieu en Klimaat Botermarkt Gent contactpersoon : Arthur Depuydt tel fax arthur.depuydt@stad.gent Uitgenodigd De leden van de Stedelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur Inhoud Hierna volgt een overzicht van de behandelde punten (items kunnen aan de agenda toegevoegd worden tot de aanvang van de algemene vergadering) Nr. Punt Doel 1 Goedkeuring verslag vorige Goedkeuring vergadering 2 Op te volgen punten: - Aanpak gevaarlijk transport - Geluidsgrenzen - Milieuvergunningen - Reizigersspoorlijn langs kanaal richting Nederland - GEN rond Gent - Afdamming Schelde - Inventaris stedelijke projecten gemiste opportuniteiten - To do lange termijn - Visie op landbouw in stedelijke omgeving - Ruimte voor Gent 1

2 3 Agendapunten - Ruimte voor Gent: visie Hans Leinfelder (toelichting) - Water- en Energienota - Open-MiNaR 6 februari 2016 Bespreking / advies Kennisgeving/Bespreking/ advies Bespreking - Advies Natuur in Gent n.a.v. de toelichting van de BWK - Klimaatconferentie Parijs (COP21) Bespreking/advies Bespreking 4 Opvolging Adviezen: /05: Straat- en monumentverlichting 5 Vaste items Projecten milieuadaptatie. Good practices 6 Varia Korte brainstorm 1. Verslag vorige vergadering 2. Op te volgen punten Herwig merkt op dat er een fout cijfer werd geciteerd in het verslag wat betreft de compensatie die diende te gebeuren voor de kap van een stuk bos voor de bouw van de nieuwe vleugel van het ziekenhuis Maria Middelares. Het gaat niet om 19 hectare, maar eerder 1,3 hectare, waarvoor 0,7 hectare compensatie voorzien zou zijn. Dit wordt aangepast is het verslag. Niet besproken. 3. Agendapunten - Ruimte voor Gent: visie Hans Leinfelder (toelichting) Hans Leinfelder (docent aan de faculteit Architectuur van de KU Leuven) heeft naast academische ervaring ook ruime beleidservaring. De huidige visie op ruimtelijke planning gaat volgens de heer Leinfelder al sterk uit van verdichting, maar leidt nog te vaak tot verdwijnen van groen en open ruimte. Historiek van ruimte-efficiëntie in het gevoerde beleid: 2

3 In 1997 werd het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen goedgekeurd met een visie op verdichting die uitgaat van gedeconcentreerde bundeling: verdichten in en rond steden, en nieuwe woningen dus daar concentreren om de open ruimte in Vlaanderen zo veel mogelijk te vrijwaren. Dit houdt in dat 60 % van de nieuwe woningen in de stedelijke gebieden moesten komen en 40 % van nieuwe woningen in buitengebieden. Hierbij golden minimaal na te streven woningdichtheden (25 woningen/hectare in stedelijk gebied, 15 woningen/hectare in woonkernen in het buitengebied). Naderhand zijn deze criteria weggevallen. Stedelijke gebieden waar uitbreiding mogelijk was werden afgebakend (vooral de perifere stedelijke gebieden, de kern werd aan de steden en gemeenten overgelaten). In 2003 werd het Ruimtelijk Structuurplan Gent ingevoerd (woonprogrammatie). Sinds 2012 heeft Vlaanderen een Groenboek voor Beleidsplan Ruimte Vlaanderen: een groenboek voor een slimme transformatie van de ruimte, met als doel de toename van de bebouwde ruimte stapsgewijs een halt toe te roepen en zorgvuldig ruimtegebruik (compacter, meervoudig, ruimte hergebruiken en omkeerbaar ruimtegebruik) stimuleren. Het Groenboek werd opgevolgd door een Witboek met de focus op ruimtelijke ontwikkelingswaarden als zorgvuldig omspringen met open en onbebouwde ruimte, en het verhogen van ruimtelijk rendement van de reeds bebouwde ruimte. In het Witboek worden de richtlijnen uit het Groenboek dus eigenlijk afgezwakt. Ruimte efficiëntie in onderzoek: Er is diversiteit in de verschillende vormen van ruimte. Elke functie heeft een bepaald verwevingsprofiel (korrel, impact, omkeerbaarheid, constant/periodiek, introvert/extravert en toegankelijk/niet-toegankelijk). In combinatie met de factor Deelgebied (verweefbaarheidsprofiel) komt men tot 12 verwevingstypes (zie presentatie op de SharePoint). Op macroniveau werden verwevingsrelevante deelgebieden gedefinieerd, de bestaande verweving en de potentiele verwevingen werden omschreven. Heel wat functies die in de stad voorkomen hebben slechts 1 functie en benutten de ruimte niet permanent. De bedoeling is symbiose creëren en overlap. Bijvoorbeeld groene ruimte op universiteitscampus ook voor buurt toegankelijk maken. Toegepast op bosbouw in Vlaanderen kan men onderzoeken hoe ha. bomen in Vlaanderen efficiënt geplant kunnen worden in combinatie met bestaande en nieuwe woningen, en economische bedrijvigheid. Stedelijke gebieden versterken om ruimte te vrijwaren. In Vlaanderen verdwijnen elke dag nog circa 6 voetbalvelden aan open ruimte. Op micro-schaal is er veel verzegeling (verharding) in Vlaanderen, Zuid-Nederland en het Ruhrgebied, met alle nadelen van dien Wat doet de stad? De stad zet in op groenpolen en buurtparken: het groen-blauwe netwerk als basis. De stad tracht ook particulier groen te stimuleren. Gemiste kansen: aan noch op (het nieuwe ontwerp voor) de Belgacomtoren, de Krook, noch de KBC-toren is groen te bespeuren. Terwijl elders in de wereld wel wordt geëxperimenteerd met verticaal groen, bewijzen deze voorbeelden dat dit in Gent niet gebeurt. Moet de stad dus niet meer stimuleren groen aan te planten? Projectontwikkelaars stimuleren om meer gevelgroen aan te planten verticaal groen heeft vele voordelen, onder meer ook verticale landbouw wordt mogelijk. 3

4 Het groen-blauwe basisnetwerk zou een minimum in de groenstructuur moeten zijn. Men kan meer doen, om te anticiperen op klimaatsverandering. De overheid heeft een voorbeeldfunctie daarin. Simultaan moet ook het particulier bewustzijn gestimuleerd worden. Elke tuin maakt zo deel uit van een grotere tuinstructuur (ook bijvoorbeeld gevels, gevelstructuur). Vele tuinen samen zijn ook goed voor heel wat waardevol groen. De Minaraad wil met een infodag terecht aandacht vragen voor de ruimtelijke dimensie. Vandaag is die te tweedimensionaal, terwijl er nog veel mogelijk is verticaal. Ook onder de grond is er heel wat ruimte te benutten voor functies die daar kunnen plaats vinden. Deze elementen zouden meegenomen moeten worden bij de opmaak van het Ruimtelijk Structuurplan. Groen zou bovendien ook bij een particuliere bouwvergunning een primair aandachtspunt moeten zijn. Waarom wordt aanbrengen van groen niet besproken met bouwheren? Bij een mobiliteitsproblematiek en ruimtelijke knopen probeert men nu al te vaak de impact op milieu te mitigeren (bijvoorbeeld door overkappingen, geluidsschermen en dergelijke). Waarom niet vertrekken vanuit milieu- en gezondheidsnormen, en dan te bekijken hoe zo de mobiliteitsknoop ontward kan worden zonder extra impact? - Trends voor Gent? Tegen 2050 komen er naar schatting nog 1 miljoen Vlamingen bij. Gent zal daar sowieso een vrij groot aandeel van opvangen (cfr. concentrisch model). Vandaag onderzoekt men alternatieven voor het concentrische model, namelijk stadsregio s niet langer concentrisch laten groeien maar groei toe te laten op die plekken die goed verbonden zijn met het openbaar vervoer met die stad, bijvoorbeeld Beervelde. - Ook op vlak van hernieuwbare energie zijn er nog enorme kansen. Analoog met het begrip tuinstructuur kan je spreken van een dakenstructuur met enorme mogelijkheden voor het opwekken van zonne- energie. Voorlopig wordt dit op particulier niveau eerder ontmoedigd. Landbouwgrond inpalmen voor energieopwekking is dan weer geen goed idee volgens Stefaan. Gent zal een structuurplan moeten maken dat klimaatneutraal is als Gent klimaatneutraal wil worden. Bij het uitschrijven van overheidsopdrachten voor nieuwe gebouwen moeten veel meer voorwaarden meegegeven worden. - Architecten ook verantwoordelijk? De architectenbureaus hebben ook een verantwoordelijkheid, waarom dienen zij niet meer dergelijke projecten in bij ontwerpwedstrijden voor openbare gebouwen? Dit moet volgens Hans Leinfelder zeker meegegeven worden in de opleidingen architectuur. Maar als overheid heb je veel instrumenten (bvb. Algemeen Bouwreglement of RUP s) in handen om dit meer te gaan stimuleren, vandaag gebeurt dat te weinig. Het nieuwe Sint-Pietersstation bijvoorbeeld, waarom geen groen op de enorme overkappingen en platte daken? Particulieren /bouwheren moeten aangesproken worden en gesensibiliseerd. Het kan ook om onwetendheid gaan over de meerkost van dergelijke duurzame projecten). 4

5 - Verder is er een zekere sociale weerstand waardoor ruimte niet optimaal benut wordt, daar zal een mentaliteitsverandering moeten komen om de doelstellingen te behalen. Mensen stimuleren om ruimte multifunctioneel te gebruiken. - Wat is de rol van de lobbies/projectontwikkelaars? Die hebben zeker een invloed, maar de sleutel ligt bij klant. Als de behoefte er is, als de opdrachten er komen dan zullen de projectontwikkelaars wel volgen met duurzame projecten. - Hoe rijmen met privaat-publieke samenwerking? Valt perfect te rijmen volgens de heer Leinfelder. - Waarom zoveel weerstand? Kost het dan zo veel meer? Het kost wat meer, er is een onderhoudskost, maar de opdracht moet van de klant komen. Bij de Krook bijvoorbeeld zijn er veel andere zaken (overkappingen) die een grote meerkost betekenen. Dat kon wel, maar groen blijkbaar niet Waarom niet pas vergunning als het gebouw er op voorzien is zodat het, desnoods in de toekomst, mogelijk is om groen te voorzien? Adelheid geeft aanzet tegen volgende vergadering voor ontwerpadvies. - Open-MiNaR 6 februari 2016 Consensus rond de titel: Groeit Gent leefbaar? Groen, ruimte en architectuur in evenwicht. Doel is om naast particulieren ook ambtenaren en schepenen te stimuleren om hier aandacht voor te hebben. Het voorbeeld van Belgacomgebouw is sprekend, met daarnaast een voorbeeld hoe het wel moet. Tuindelen (tuinmuren moeten zelf niet gesloopt worden), het idee van tuinstructuur, kan zeker ook aan bod komen. Ook mensen aan het woord laten die concrete projecten doen/deden. - Advies Natuur in Gent n.a.v. de toelichting van de BWK Verdaagd naar een volgende vergadering. - Water en Energienota 2013 De raad betreurt dat er geen toelichting voorzien werd. Enkele deeldoelstellingen werden behaald volgens Stefaan, maar het algemeen plaatje is niet zo fraai. In de tabellen is AC Portus bovendien niet opgenomen, het gebouw wordt gehuurd maar is wel degelijk energieverbruik. De verhuurder van gebouw zal ongetwijfeld niet kiezen voor de groenste energie, maar eerder de goedkoopste. De cijfers zouden dus waarschijnlijk nog in negatieve zin moeten aangepast worden, als die cijfers meegenomen zouden worden. Advies? 5

6 Stefaan bereidt ontwerpadvies voor tegen volgende vergadering waarin de raad enkele vragen stelt. Ook de vraag om toelichting bij de nota verbruik 2014 wordt opgenomen. Misschien ook nog een idee voor een open Mina-Raad: energievoorziening stad Gent? - Klimaatconferentie Parijs (COP21): samen behandeld met W en E- nota. 4. Adviezen Straat- en monumentverlichting 5. Varia - LED-concerten vzw Papepay: Louis nodigt iedereen uit. - Open Minaraad Melle op donderdag 12 november (Gemeentehuis Melle): Peter nodigt iedereen uit. - Ecobouwers opendeurdag: Stefaan nodigt iedereen uit een kijkje te nemen in zijn woning (Casa Poubelle), inschrijven nodig voor laatste dag op 11 november. 6