Een bredere kijk op het landbouwlandschap

Transcriptie

1 Een bredere kijk op het landbouwlandschap Studiedag Onderzoek Ruimte Vlaanderen Ruimte Vlaanderen 28 november 2013

2 Achtergrond Beleidsstudie: Drukfactoren in agrarische gebieden en opmaak van een ruimtelijk afwegingskader Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Korte-termijn-actie: Het vrijwaren van strategisch aaneengesloten landbouwgebieden Rapport wordt nog geplaatst op > publicaties Sectorale insteek: Drukfactoren: mogelijke negatieve impact van niet-agrarische transformaties op landbouw Workshop: verschillende kijk op hetzelfde landschap

3 Kadering binnen de workshop Landschap Een bredere kijk op het (landbouw)landschap => niet-agrarische functies en evoluties in het landbouwlandschap Welke niet-agrarische evoluties zien we gebeuren in het landbouwlandschap (de agrarische gebieden van Vlaanderen)? Tot welke knelpunten en potenties leidt een bredere kijk op het landbouwlandschap? Wat kan het ruimtelijk beleid hierin betekenen?

4 Evoluties in het landbouwlandschap? Enkele cijfers % > -3.5/dag -3% > -5.5 ha/dag Opp/bedrijf: +40% ha -12ha/dag ha (RBH )? buiten vs. binnen bestemming landbouw 11% - 5% 16% - 4% 21% - 4%

5 Evoluties in het landbouwlandschap? Enkele cijfers 12 jaar 94km² 82% in landbouwbestemming ha extra tegen 2025? 1/3 e weiland 15% van LBbestemming 84% in LBbestemming Indicaties van toename Roeselaere-Tielt: 230 nieuwe activiteiten tussen ! 1/3 e in hoeves

6 Evoluties in het landbouwlandschap? Enkele ruimtelijke patronen

7 Knelpunten en Potenties Andere functies dan traditionele landbouw binnen het landbouwlandschap Ruimtelijke impact Inname landbouwruimte Inname landbouwbestemming Onrechtstreekse impact in ruimtelijk planproces Huidige waarde als hobbylandbouwgrond tov strategische waarde voor beroepslandbouw Versnippering landbouwareaal Impact op grondprijzen / prijs van bedrijfsgebouwen

8 Vaak een geleidelijke ontwikkeling die pas op langere termijn negatief wordt Voor sommige activiteiten neveneffecten met ruimtelijke impact Visuele impact Verharding Transport Knelpunten en Potenties Negatieve impact voornamelijk te linken met ruimtebehoevende activiteiten (transport, garage, voedselverwerking, grondwerken)

9 Knelpunten en Potenties Andere functies dan traditionele landbouw binnen het landbouwlandschap Omkeerbaarheid Evoluties op grenzen van sectoren (Landbouw, recreatie, wonen, economie, ) > mogelijke meerwaarde Mogelijke stimulans voor streekidentiteit Herbruik / valorisatie van bedrijfsgebouwen Nevenactiviteiten van landbouwers > verhogen van leefbaarheid Nieuwe dragers en functies voor gebieden die voor de traditionele en schaalvergrotende landbouw minder interessant zijn

10 Knelpunten en Potenties De knelpunten of potenties zijn niet te veralgemenen!! Knelpunten of potenties zitten in de plek waar en de wijze waarop een transformatie plaatsvindt en de mogelijke effecten ervan op langere termijn Rol van landschapsontwerp/gebiedsgerichte benadering Rol van het ruimtelijk beleid? Pistes voor vernieuwing?

11 Ruimtelijk beleid Transformatiemogelijkheden volgens de generieke regelgeving Generieke mogelijkheden voor functiewijzigingen / uitbreidingen / handelingen niet-agrarische functies Cumulatief effect: Beperkte impact van individuele dossiers vs. totale plaatje bij behandeling van vergunningsaanvragen Veelal permanent karakter van vergunningen => kan nieuwe transformaties op termijn in de hand werken Grijze zone tussen beroepslandbouw / hobbylandbouw / paardenhouderij Onderbenutte potenties van de huidige instrumenten en regelgeving Beperkte mogelijkheden vanuit de overheid voor beïnvloeding van grondprijzen Regelgeving / instrumenten hebben te weinig grip op geleidelijke ontwikkelingen

12 Rol ruimtelijk beleid + Instrumenten voor gebiedsgerichte sturing, inrichting, grondmobiliteit, tijdelijke vergunningen sterker inzetten Pistes voor vernieuwing? Nieuwe criteria voor mogelijkheden van functiewijzigingen? (bv. NRW-Duitsland) Slopen indien ruimtelijke meerwaarde, bv. ruimte voor ruimte : sloop bij bouw, mits landschappelijke inpassing (Nederland) Stimuleren en versterking van open ruimte landschap Meer stimulansen voor open ruimte beheer door agrariërs en nietagrariërs (landschapsdiensten?) Sterkere linken leggen tussen agrarische en niet-agrarische functies (bv. korte keteninitiatieven) Ruimtelijke impact van subsidies minderen?