Landbouwdiensten en beleid. Hoe zijn deze diensten op vandaag georganiseerd in Vlaanderen?

Transcriptie

1 Landbouwdiensten en beleid. Hoe zijn deze diensten op vandaag georganiseerd in Vlaanderen? Evy Mettepenningen Guido Van Huylenbroeck 1

2 Overzicht 1.Instrumenten voor de vergoeding van groene en blauwe diensten 2.Instrumenten voor de vergoeding van gele diensten 3.Evaluatie van de vergoedingsinstrumenten Presentatie gebaseerd op het onderzoek Strategieën en instrumenten voor de vergoeding van publieke diensten van landbouw, samen met ILVO en gefinancierd door IWT 2

3 1. Instrumenten voor de vergoeding van groene en blauwe diensten 3

4 Groene en blauwe diensten Instrumenten met Europese middelen Instrumenten met Vlaamse middelen Provinciale initiatieven Initiatieven van landbouwers Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Gemeentelijke initiatieven Initiatieven van privépersonen Initiatieven vanuit bedrijfswereld Initiatieven van NGOs 4

5 Groene en blauwe diensten Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Instrumenten met Europese middelen Maatregelen in het kader van het PDPO : ELFPO + Vlaamse co-financiering As 2: agromilieumaatregelen en beheersovereenkomsten As 3: provinciale managementcomités buiten LEADER As 4: LEADER Projecten EFRO + Vlaamse co-financiering: Doelstelling 2: Eco² Interreg: Solabio Projecten ondersteund via EU Life+ programma 5

6 Groene en blauwe diensten Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Instrumenten met Vlaamse middelen Projecten Draagvlakverbreding Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Departement Landbouw en Visserij Agentschap voor Natuur en Bos, VLM Demonstratieprojecten Departement Landbouw en Visserij Initiatieven Agentschap voor Natuur en Bos: Natuurprojectovereenkomsten Gebruiksovereenkomsten Vergoedingen in het kader van flankerend beleid voor landbouw bij Sigma en strategische plannen havens 6

7 Groene en blauwe diensten Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Natuurbehoudsprojecten Bvb. subsidies voor onderhoud en (her)aanleg van kleine landschapselementen (knotwilgen, veedrinkpoelen, ) Provinciale initiatieven Vergoedingen voor agrarisch natuurbeheer via toerisme en recreatie Provincie Limburg Folder routepaden netwerk => toelage voor landschapsonderhoud 7

8 Groene en blauwe diensten Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Gemeentelijke initiatieven Binnen PDPO 1 konden gemeenten extra vergoeding geven voor beheersovereenkomsten (30%, 20% van vergoeding) Groenbemesters Maatregelen tegen erosie Nu niet meer toegelaten door Europese Commissie 8

9 Groene en blauwe diensten Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Initiatieven van NGOs Regionale landschappen Fondsen bij bovenstaande overheden Voorbeeld: Project Nestbescherming Regionaal Landschap Schelde en Durme Gebruiksovereenkomsten met Natuurpunt Beheersmaatregelen in natuurgebieden door landbouwers Agro-aanneming, binnen Boerenbond Laat landbouwers toe werken te doen als aannemer Vele werken in kader van natuurbeheer, bvb. bermen maaien, poelen onderhouden, in opdracht van gemeenten, VLM, enz. 9

10 Groene en blauwe diensten Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Sint-Sixtusabdij Westvleteren (Trappist Westvleteren) Initiatieven vanuit bedrijfswereld In Wallonië: Abdij Notre-Dame de Saint-Remy, Rochefort (Trappistes Rochefort) 10

11 Groene en blauwe diensten Initiatieven van privépersonen Samenwerkingsverbanden tussen boeren en jagers Graanranden of korrelmaïs laten staan t.b.v. het wild Institutionele omgeving groene/blauwe diensten Initiatieven van landbouwers Landbouwers verlenen ook groene en blauwe diensten zonder hiervoor gestimuleerd te worden, d.w.z. op eigen initiatief en voor eigen rekening 65% in rand rond Brussel (Van Huylenbroeck et al., 2005) 11

12 2. Instrumenten voor de vergoeding van gele diensten 12

13 Gele diensten Groene zorg Subsidie bij Departement Landbouw en Visserij ( 40/dag) As 3 PDPO: Investeringen met betrekking tot diversificatie van landbouwactiviteiten (VLIF) Educatie Plattelandsklassen, georganiseerd door Landelijke gilden, gefinancierd door Departement As 3 PDPO: Investeringen met betrekking tot diversificatie van landbouwactiviteiten (VLIF)

14 Gele diensten Recreatie As 3 PDPO: Investeringen met betrekking tot diversificatie van landbouwactiviteiten (VLIF) Hoeveproducten As 1 PDPO: Deelname door landbouwers aan voedselkwaliteitsregelingen As 3 PDPO: Investeringen met betrekking tot diversificatie van landbouwactiviteiten (VLIF)

15 3. Evaluatie van de vergoedingsinstrumenten 15

16 Gewenste kenmerken van het beleid Gebiedsgerichtheid Voldoende monitoring Kennis vergroten Verlagen transactiekost Naar een effectief en efficiënt beleid rond publieke dienstverlening Ruimte vr experiment Samenwerking stimuleren Participatie landbouwers Continuïteit

17 Gewenste kenmerken van het beleid Gebiedsgerichtheid/maatwerk Vereist gebiedsvisie op basis van aanwezige knelpunten (rol lokale besturen) Catalogus groen-blauwe diensten Nederland Voldoende monitoring en controle Te weinig middelen Indien weinig effect, soms geen actie => demotiverend Kennis vergroten over natuurbeheer én landbouw Kennis landbouwers door verandering beroepsinvulling Verbeteren: Leren Beheren, eindtermen, demodagen,cursus landbouwnatuurgids

18 Gewenste kenmerken van het beleid Ruimte laten voor experimenten Stimuleren van samenwerking tussen landbouwers Administratieve en inhoudelijke begeleiding nodig Projectcontinuïteit/toekomstperspectief Opstarten van projecten, geen lange termijn financiering Businessplan voor regulier onderhoud achteraf? 18

19 Gewenste kenmerken van het beleid Participatie voldoende landbouwers Er is een kritische massa nodig om een effect te hebben Vertrouwen creëren Tussen landbouw en natuur/overheid Maatschappelijke waardering creëren en publiek draagvlak vergroten Landschapsbouwer aan het werk Papierwerk beperken, inpasbaar in bedrijfsvoering Rechtszekerheid creëren Afronden ruimtelijke discussie nodig (in RUPs makkelijker dienstverlening)

20 Gewenste kenmerken van het beleid Participatie voldoende landbouwers Gepaste vergoedingen Kosten moeten vergoed worden, extra vergoeding? (eigendomsrechten) Resultaatsgerichte vergoedingen? Perverse effecten, demotiveren Resultaat moet exact gemonitord (kunnen) worden

21 Gewenste kenmerken van het beleid Multifunctionele pakketten Weinig veranderd tov 1999, deels door gebrek aan draagvlak en middelen Nu meer aandacht, ook integratie door bedrijfsplanners Verlagen publieke transactiekosten Niet eenvoudig indien meer gebiedsgerichtheid en flexibiliteit Door strenge eisen en verandering regelgeving EU 21

22 Bedankt voor de aandacht! 22