Betreft: Onderzoek varianten bereikbaarheid Bemmel / variant Ressen

Transcriptie

1 Gemeente Lingewaard Aan de gemeenteraad verstuurd per Ressen, 18 november 2016 Betreft: Onderzoek varianten bereikbaarheid Bemmel / variant Ressen Geachte leden van de gemeenteraad, Wij hebben kennis genomen van het rapport Onderzoek varianten bereikbaarheid Bemmel en het voorstel van het college van B&W aan u om in te stemmen met de uitwerking en uitvoering van variant Ressen. Wij maken ons ernstig zorgen over de toekomst en de leefbaarheid van het cultuurhistorische Ressen. Ressen wordt al bedreigd door vele ruimtelijke ontwikkelingen in de nabije omgeving en is niet voor niets aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Wij zijn geschokt dat het college van B&W op basis van het voorliggende rapport (wederom) voorstelt om de cultuurhistorische en landschappelijke waarden en de leefbaarheid van Ressen geweld aan te doen voor slechts een geringe afname van verkeer en een geringe verbetering van de leefbaarheid op Nijmeegs grondgebied. Is een toename met motorvoertuigen per etmaal door het cultuurhistorische Ressen - met alle gevolgen van dien - te rechtvaardigen voor een vermindering van slechts motorvoertuigen per etmaal op de Vossenpels? En dit terwijl het overgrote gedeelte van het verkeer op de Vossenpels afkomstig is van de Nijmeegse woonwijk Vossenpels-Noord? In de raadsvergadering van 14 juli 2016 heeft u het college verzocht om met een voorstel te komen waarin alle mogelijke scenario s/varianten zijn uitgewerkt, inclusief het scenario van niets doen. Het voorliggende rapport voldoet niet aan uw verzoek. In het rapport zijn enkel Ressense varianten onderzocht en het scenario van niets doen is onvoldoende onderzocht. De belangrijkste vraag, te weten nut en noodzaak van een extra ontsluiting voor Bemmel, wordt niet beantwoord. Er zijn bovendien geen recente verkeerscijfers gebruikt en bij de beoordeling van de varianten geven louter kosten en verkeersmobiliteit (lees: afwaardering verkeersstromen Vossenpels) de doorslag. Belangrijke aspecten als cultuurhistorie, landschap, natuur, milieu en de leefbaarheid in Ressen komen niet of nauwelijks aan de orde en worden ten onrechte niet nader afgewogen. De leefbaarheid in Ressen staat al jaren enorm onder druk, onder meer door de A15 en A325 waarvan de cumulatieve negatieve effecten momenteel worden onderzocht. Daarnaast zijn de Ressensestraat en Verlengde Herckenrathweg op dit moment al erg druk en niet geschikt als extra ontsluiting van Bemmel zoals wordt voorgesteld. Er is sprake van veel woonaansluitingen, bomen staan vaak dicht op de weg en de fietspaden zijn smal. Bovendien zijn er de ontsluitingen van Sportpark Ressen en Klein Rome en kruist de weg het Rijnwaalpad. Dit vergt veel oplettendheid en oriëntatie van de weggebruikers. Ook zijn de kosten van variant Ressen te rooskleurig ingeschat. Er is een algehele reconstructie nodig. Veel gezinnen worden in hun directe woon- en leefomgeving getroffen met extra geluid en fijnstof. Er zal sprake zijn van onvoorzienbare schade en een plicht tot nadeelcompensatie. Daardoor zullen de kosten van variant Ressen veel hoger uitvallen dan geraamd. Wij verzoeken u daarom dringend om niet in te stemmen met uitwerking en uitvoering van de variant Ressen. Wij hebben onze argumenten hieronder puntsgewijs nader toegelicht. 1

2 1. Er is sprake van een onevenredige toename van verkeer en verslechtering van de leefbaarheid in Ressen ten opzichte van een lichte verbetering op de Vossenpels in Lent Als je de cijfers van de tabel op pagina 21 van de 0 variant en Ressense variant met elkaar vergelijkt, valt op dat een zeer beperkte verlichting van de verkeersdruk op de Vossenpels ten behoeve van de leefbaarheid aldaar, een onevenredige toename van verkeer en verslechtering van de leefbaarheid in Ressen/Bemmel vergt. Op de Vossenpels gaat het aantal motorvoertuigen per etmaal bijvoorbeeld van naar (-11%), terwijl in Ressen/Bemmel op de Hoeksehofstraat/busbaan richting noord het aantal motorvoertuigen per etmaal van 100 naar (+2.900%) of zelfs (+3.900%) gaat, op de verlengde Herckenrathweg van naar (+50%) en op de Ressensestraat van naar (+67%). Een toename van motorvoertuigen per etmaal door Ressen en haar beschermde dorpsgezicht - met alle gevolgen van dien - staat niet in verhouding tot een vermindering van slechts motorvoertuigen per etmaal op de Vossenpels en Zandsestraat. In het document Afronding hoofdwegenstructuur Waalsprong, opgesteld door de gemeente Nijmegen, staat nota bene dat langs de route via de Ressensestraat meer woningen staan dan langs de Zandsestraat/Vossenhol. Deze belangrijke informatie ontbrak in het collegevoorstel van 30 juni 2016 (waarbij letterlijke passages uit het document van Nijmegen zijn overgenomen met uitzondering van essentiële passages over de nadelen van de Ressense variant) en ook nu komt deze informatie niet terug in het rapport van Haskoning. 2. Het toekomstige probleem op de Vossenpels wordt veroorzaakt door de nieuwe woonwijk Vossenpels-Noord en niet door verkeer vanuit Bemmel Ressen dreigt te worden opgeofferd voor een toekomstig probleem dat hoofdzakelijk door de gemeente Nijmegen wordt veroorzaakt. Uit het rapport blijkt dat de motorvoertuigen p/e op de Laauwikstraat/Vossenpels voor het overgrote deel afkomstig zijn van de nieuwe woonwijk Vossenpels-Noord. Immers het verkeer vanuit Bemmel via de Zandsestraat en Vossenpelsestraat zal afnemen vanwege de zachte knip (30km zone), van respectievelijk naar motorvoertuigen p/e. Hierdoor zal het huidige aantal van motorvoertuigen p/e op de Laauwikstraat/Vossenpels voor wat betreft het verkeer dat vanuit Bemmel komt ook afnemen. Dit betekent dat het overgrote gedeelte van het aantal motorvoertuigen p/e (ca van de 9.000) op de Laauwikstraat/Vossenpels wordt veroorzaakt door de nieuwe woonwijk Vossenpels-Noord. Door de expansiedrift van Nijmegen van de afgelopen jaren is een wijziging van de hoofdwegenstructuur Waalsprong noodzakelijk geworden. De benodigde infrastructuur zou de gemeente Nijmegen moeten financieren uit de plan-/grondexploitatie van de woonwijk. Dit is de gebruikelijke gang van zaken bij gebiedsontwikkeling: de infrastructuur wordt betaald uit de grondopbrengsten. Er zijn diverse mogelijkheden om de nieuwe woonwijk ter plaatse beter te ontsluiten op de N325/Prins Mauritssingel. Dat de gemeente Nijmegen te weinig geld heeft gereserveerd voor een goede ontsluiting van de woonwijk Vossenpels-Noord, kan nu niet ineens op het bordje van Ressen/gemeente Lingewaard komen. 3. Het onderzoek is gebaseerd op onjuiste uitgangspunten en de variant Niets doen is onvoldoende onderzocht In het rapport zijn onjuiste uitgangspunten gehanteerd om te komen tot varianten voor de Dorpensingel. Als uitgangspunten worden genoemd kosten en mobiliteitskwaliteit. Onderdeel van die mobiliteitskwaliteit is de afwaardering van de Vossenpels. Dit betekent dat de variant Niets doen geen variant betreft waarin daadwerkelijk sprake is van niets doen. Daarnaast valt 1 In het document Afronding hoofdwegenstructuur Waalsprong, opgesteld door de gemeente Nijmegen wordt uitgegaan van motorvoertuigen per etmaal op de Hoeksehofstraat (+3.900%). 2

3 onder het uitgangspunt van de mobiliteitskwaliteit schijnbaar enkel de leefbaarheid op de Vossenpels, aangezien de leefbaarheid in Ressen niet aan bod komt. Het verzoek van de gemeenteraad en het doel van het onderzoek is om alle mogelijke varianten in beeld te brengen. In het rapport is naast de variant Niets doen echter enkel sprake van drie varianten door Ressen. Overige denkbare varianten, zoals bijvoorbeeld een aansluiting bij de Groenestraat en alternatieven op Nijmeegs grondgebied, zijn niet meegenomen in het onderzoek. Bovendien wordt niet duidelijk waarom de A15 - Van Elkweg, die bedoeld is als hoofdontsluiting van Bemmel en slechts enkele honderden meters verderop parallel ligt aan de Ressensestraat, niet zou volstaan. Kortom: de belangrijkste vraag, te weten nut en noodzaak van een extra ontsluiting voor Bemmel, wordt niet beantwoord. NB: wij merken op dat de variant bewoners Ressen zoals vermeld in het rapport niet moet worden aangemerkt als een door alle bewoners van Ressen gedragen alternatief voor de Dorpensingel-Oost. Deze variant is slechts op enig moment de revue gepasseerd in verband met de knip op de Griftdijk in Nijmegen-Noord. 4. Er zijn geen nieuwe verkeerscijfers gebruikt Het definitieve rapport dateert van 9 november In het rapport worden geen recente verkeerscijfers gebruikt. Er zijn metingen gebruikt die o.a. zijn verricht vóór de opening van de nieuwe brug De Oversteek. De afweging tussen varianten zou gebaseerd moeten worden op recente, representatieve verkeerscijfers van alle wegen die worden genoemd in het rapport. Nu is nut en noodzaak van een extra ontsluiting voor Bemmel niet (voldoende) onderzocht. Bovendien is het sluipverkeer op de Woerdsestraat niet onderzocht. Merkwaardig is dat op 8 november jl. op diverse wegen klaarblijkelijk een nieuwe telling is gestart. Het is onbegrijpelijk dat deze nieuwe verkeerscijfers niet zijn afgewacht. Overigens merken wij op dat de verkeerscijfers die nu worden vergaard geen representatief beeld geven in verband met de afsluiting van afslag 38 (A15) en diverse werkzaamheden in Bemmel (zoals bij t Kattenleger), waardoor reizigers worden gedwongen om een alternatieve route te kiezen. 5. De cultuur-historische waarde van Ressen wordt wel benoemd in het rapport maar niet nader afgewogen In het rapport staat de volgende passage over de cultuurhistorische waarde van Ressen (pag. 7): Het best is de oorspronkelijke verkaveling nog te zien in het gebied rondom Ressen (met smalle landelijke wegen en boerderijen). Ressen met haar kerkje is aangemerkt als beschermd dorpsgezicht en van belangrijke cultuurhistorische waarde. Dit dorp heeft de gemeentelijke status van beschermd dorpsgezicht. Het is één van de oudste nederzettingen in de Over-Betuwe waar sinds de IJzertijd permanent is gewoond. In het dorp zijn meerdere monumenten en waardevolle gebouwen aanwezig. De meest waardevolle bebouwing ligt rond de Kerkenwei, het terrein begrensd door de Ressensestraat, Hoeksehofstraat, Slenkweg en Kerkenhofstraat. Verspreid is een aantal monumentale boerderijen en gemeentelijk monument Huize t Spijk in Ressen aanwezig. Aan de noordzijde van de Ressensestraat ligt een voormalig kasteelterrein. De variant Ressen doorkruist het beschermd dorpsgezicht van Ressen welke formeel is vastgelegd in de Beleidsanalyse Ressen-Dorpskern (door het college vastgesteld) en in Bestemmingsplan Park Lingezegen (door de raad vastgesteld). Op de Hoeksehofstraat gaat het aantal motorvoertuigen per etmaal van 100 naar 3.000/4000 2, en wijzigt het rustige straatbeeld met informeel karakter radicaal door de noodzakelijke uiterlijke aanpassingen. Op de Ressensestraat gaat het aantal motorvoertuigen per etmaal van naar , terwijl deze weg is nu al zeer druk en onveilig is. Ook hier wijzigt ter plaatse het ruimtelijk beeld (symmetrische bomenlaan) omdat enkele bomen gekapt moeten worden. Zowel in documentatie van het Gelders Genootschap ( Het land over de Waal ) als in de Beleidsanalyse Ressen-Dorpskern wordt omschreven dat de functie en vormgeving van de 2 In het document Afronding hoofdwegenstructuur Waalsprong, opgesteld door de gemeente Nijmegen wordt uitgegaan van motorvoertuigen per etmaal. 3

4 huidige Ressensestraat een storend element is, die een barrière vormt tussen de Kerkenwei en het Kasteelterrein. Het historische beeld wordt overschaduwd door de verkeersweg over het tracé van de oude Ressensestraat, die het dorp als het ware in tweeën splijt. Met de variant Ressen wordt deze barrière nog groter en gaat dit ten koste van de unieke historische nederzetting Ressen. Deze cultuurhistorische waarde dient uitdrukkelijk meegenomen te worden in de beoordeling van de varianten, hetgeen niet is gebeurd. Ressen is immers niet voor niets aangewezen als beschermd dorpsgezicht. 6. De ecologische en milieueffecten zijn niet onderzocht In tegenstelling tot de zinsnede in het rapport dat het plangebied van beperkte betekenis zou zijn voor bijzondere natuurwaarden, blijkt uit diverse rapporten het tegendeel. De boomgaarden in Ressen vormen het grootst aaneengesloten bomengebied en verbindingszone in Park Lingezegen. In het kader van de aanleg van het Rijnwaalpad is een Quickscan flora en fauna uitgevoerd waaruit blijkt dat er in de boomgaarden diverse habitats van steenuilen aanwezig zijn. De steenuil staat op de Nederlandse rode lijst van bedreigde/kwetsbare diersoorten. Dit heeft ervoor gezorgd dat uiteindelijk is gekozen voor een alternatief tracé voor het Rijnwaalpad. Ook blijkt uit de quickscan dat het aannemelijk is dat er naast steenuilen ook andere beschermde diersoorten zich bevinden in het gebied, zoals onder meer de eekhoorn, steenmarter, das, vleermuis en kamsalamander. Een verdubbeling van het verkeer door Ressen vormt een bedreiging voor deze diersoorten en de ecologische effecten moeten derhalve onderzocht worden. 7. De verkeersveiligheid van de Ressensestraat en de Verlengde Herckenrathweg staat nu al onder druk In het rapport staat dat de inrichting van de Ressensestraat voldoet aan de eisen die vanuit het principe Duurzaam Veilig worden gesteld aan een gebiedsontsluitingsweg binnen de bebouwde kom. Wij plaatsen hier grote vraagtekens bij. De argumenten die in het rapport (pagina 5) bij de Vossenpelsestraat worden genoemd als redenen waarom de inrichting niet voldoet aan de eisen die vanuit het principe Duurzaam Veilig worden gesteld, zijn één op één van toepassing op de Ressensestraat. In het document Afronding hoofdwegenstructuur Waalsprong, opgesteld door de gemeente Nijmegen, wordt aangegeven dat de Ressense variant een hoge mate van oriëntatie en oplettendheid van de automobilist vergt en dat de Ressense variant veel woonaansluitingen kent. In het document wordt dit toegelicht met: De nieuw aan te leggen Dorpensingel-Oost kan volledig worden ontworpen op basis van CROW-normen en zal daardoor veiliger zijn dan de bestaande wegen van de Ressense variant waar bomen vaak dicht op de weg staan, er smalle fietspaden zijn en uitritten. De bewoners klagen al jaren over de drukte en gevaarlijke situaties. Het is wachten op een dodelijk ongeluk. Bovendien zijn er de ontsluitingen van Sportpark Ressen en Klein Rome en kruist de weg het Rijnwaalpad. Als de woonwijk Klein Rome (met zo n woningen) met haar enige ontsluitingsweg geen voorrang meer krijgt op de Ressensestraat, komen de bewoners de wijk niet meer uit. Bovendien blijkt uit de cijfers dat de Ressense variant een aanzuigende werking van (sluip)verkeer door Bemmel en Ressen vanuit Haalderen en Gendt. Een verdubbeling van het verkeer ten opzichte van de huidige situatie is onverantwoord. 8. De resultaten van het onderzoek naar de cumulatieve negatieve effecten van de A15 en A325 zijn niet afgewacht Ressen wordt omsloten door de A15 en de A325/N325. De verbreding van de A325/N325 en de doortrekking van de A15, waarbij geen geluidsbeperkende maatregelen bij Ressen worden toegepast, hebben een enorme impact op het leefklimaat in Ressen. Uit eerdere onderzoeken (MER-rapportage) blijkt dat Ressen nu al te maken heeft met een (te) hoog niveau van geluid en fijnstof. Momenteel worden de cumulatieve negatieve effecten van de A15 en A325/N325 nader onderzocht. Hierin wordt ook Ressen meegenomen. Naar verwachting zijn de resultaten van dit 4

5 onderzoek omstreeks december januari 2017 bekend. Deze gegevens zijn van essentieel belang voor een goede afweging over variant Ressen. De negatieve effecten van de variant Ressen komen hier immers nog eens bovenop. 9. Er wordt onvoldoende aandacht besteed aan de benodigde procedures In de conclusie van het rapport staat dat er bij de variant Ressen weinig procedures noodzakelijk zijn. Dit ligt echter veel genuanceerder. Er is wellicht geen bestemmingsplanprocedure nodig, maar de ombouw van de betreffende wegen moet wel als een reconstructie worden aangemerkt. Dit betekent dat naast de kosten van de reconstructie van de betreffende wegen tevens een plicht tot geluidssanering bestaat. Langs de route van de variant Ressen staan veel woningen die hinder (geluid, fijnstof) ondervinden in hun directe woonomgeving (méér woningen dan langs de Zandsestraat/Vossenhol, zie document Afronding hoofdwegenstructuur Waalsprong van de gemeente Nijmegen). Bij een ontsluiting via Ressen worden derhalve erg veel gezinnen dagelijks getroffen door de negatieve milieueffecten van het extra verkeer. Hierbij worden zelfs de maximale wettelijke normen overschreden. Voor enkele tientallen woningen zal een Hogere waarden-procedure in het kader van de Wet Geluidhinder moeten worden doorlopen en zal het treffen van maatregelen aan de orde zijn. Het gaat hierbij niet alleen om zes woningen aan de Hoeksehofstraat (in het rapport aangeduid met busbaan richting noord ), maar ook om de meer dan 40 woningen aan de Ressensestraat (inclusief hoek Woerdssestraat/Ressensestraat, Oude Postweg/Ressensestraat) en Verlengde Herckenrathweg tot aan de rotonde in Bemmel. 10. De geraamde kosten van variant Ressen zijn te rooskleurig ingeschat Al meer dan twintig jaar is de aanleg van de Dorpensingel-Oost voorzien en in de relevante beleidsdocumenten opgenomen. De variant Ressen als alternatief voor de Dorpensingel-Oost is echter pas sinds begin 2016 in beeld gekomen. Dit heeft een grote weerslag op de mate van voorzienbaarheid en daarmee de plicht van de gemeente tot schadevergoeding uit nadeelcompensatie. Bij de variant Ressen zal sprake zijn van onvoorzienbare schade en een plicht tot nadeelcompensatie. Bovendien is er geen sprake van het eenvoudig en goedkoop benutten van bestaande infrastructuur. Zo is het huidige profiel van de zeer smalle Hoeksehofstraat, zonder fiets- en wandelpaden en met bomen en sloten dicht langs de weg (als omlijsting van de Kerkenwei), totaal ongeschikt voor de nieuw beoogde verkeersstromen en -aantallen. De Hoeksehofstraat vormt nu een belangrijke fietsroute als aansluiting op het Rijnwaalpad en wordt door veel recreanten gebruikt. Hiervoor is straks geen ruimte meer. De kosten van variant Ressen zullen derhalve veel hoger uitvallen dan geraamd. 11. De variant Ressen biedt geen volwaardige ontsluiting Tot slot biedt de Ressense variant geen volwaardige aansluiting op de N325/Prins Mauritssingel, terwijl de Dorpensingel-Oost een directe en duurzame verbinding van en naar Nijmegen én Arnhem zou vormen. Ressen is niet geschikt voor vrachtverkeer en bovendien vervalt het exclusief gebruik van de busbaan voor HOV. Het verbod voor vrachtverkeer staat of valt met een effectieve handhaving en baart ons zorgen gelet op de ontwikkelingen van de nabijgelegen industrieterreinen. CONCLUSIE Gelet op de bovenstaande argumenten, verzoeken wij u dringend om niet in te stemmen met de uitwerking en uitvoering van variant Ressen. Een enorme toename van verkeer door Bemmel en Ressen en haar beschermde dorpsgezicht - met alle gevolgen van dien - staat niet in verhouding tot de geringe vermindering van verkeer op de Vossenpels in Lent. Het overgrote gedeelte van het toekomstige verkeer op de Laauwikstraat/Vossenpels wordt veroorzaakt door de nieuwe woonwijk Vossenpels-Noord. Door de manier waarop nu variant Ressen wordt voorgesteld als 5

6 alternatief op de Dorpensingel-Oost, waarbij er geen oog is voor de cultuurhistorie, leefbaarheid en natuur in Ressen, worden de beginselen van behoorlijk bestuur geschaad. Kortom: niets doen is de beste (en goedkoopste) optie. Deze brief sturen wij namens de leden van de Vereniging Dorpsbelangen Ressen (VDR), de overige bewoners van Ressen en tevens namens de 175 inwoners van de gemeente Lingewaard die begin juli 2016 de petitie TEGEN de Ressense variant als alternatief op de Dorpensingel- Oost hebben getekend. Tevens worden wij in onze argumenten gesteund door het Gelders Genootschap, Stichting Lingewaard Natuurlijk en het Platform tot Behoud van het cultuurhistorisch erfgoed in Lingewaard (waarin o.a. de historische kringen en Streekmuseum Lingewaard zich hebben verenigd). Hoogachtend, Rien Adolfs voorzitter VDR 6