Deskundigheidsbevorderingpakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lagerugpijn

Transcriptie

1 Deskundigheidsbevorderingpakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lagerugpijn In opdracht van NVMT 8 juni 00 WFGJ Heijmans MSc LHA Hagenaars Dr. HJM Hendriks Prof.dr. RAB Oostendorp

2 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand, of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

3 Deskundigheidsbevorderingspakket ten behoeve van de implementatie van de KNGF- Richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn (Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie 00;(6): Supplement -9) Inleiding Het deskundigheidsbevorderingspakket is ontwikkeld naar analogie van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn. Het doel van dit pakket is het onder begeleiding implementeren van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn in kleine groepen. Hierbij zal de nadruk liggen op de te verwachten knelpunten voor implementatie en op klinisch redeneren. Om het gebruik van de richtlijn in de praktijk te stimuleren zal het diagnostische en therapeutische proces zoals beschreven in de richtlijn ook onder begeleiding worden geoefend. De KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn vormt samen met de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn één geheel. Omvang Het implementatietraject omvat twee dagdelen (x uren; totaal 0 uren). Eén begeleider zal de totale scholing voorbereiden en begeleiden (inclusief responsiecolleges). Het aantal deelnemers per cursus bedraagt maximaal. Werkvormen De basiswerkvormen (zelfstudieopdracht, hoorcollege, responsiecollege en werkgroep onder begeleiding) zullen worden afgewisseld. Indeling van de bijeenkomst In principe zal een vaste indeling per dagdeel worden gehanteerd: uur (x 60 min): hoorcollege resp. responsiecollege op de zelfstudieopdracht uur (x 60 min): werkgroep; klinische/praktische oefeningen onder begeleiding uur (x 0 min): responsiecollege: nabespreking van de werkgroep en toelichting op de zelfstudieopdracht. De dagdelen worden gepland met een interval van vier tot zes weken. Faciliteiten Een laptop met beamer is aanwezig voor presentatie van de powerpoint dia s. Er dient een voldoende grote ruimte ter beschikking te zijn. Studiemateriaal Het studiemateriaal wordt op voorhand gestuurd naar de deelnemers aan het scholingsprogramma. Het studiemateriaal omvat de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn, de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn, diverse artikelen en een syllabus. Zelfstudieopdracht De eerst studieopdracht bestaat uit:.` het grondig bestuderen van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn en de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn (in bezit);. het invullen van het zelfevaluatieformulier KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lagerugpijn (opdracht );. het invullen van de vragenlijst Diagnostische analyse van de deelnemer (opdracht ). Vul voorafgaand aan de cursus het zelfevaluatieformulier en de vragenlijst Diagnostische analyse zo nauwkeurig mogelijk in en breng de ingevulde formulieren mee naar de eerste cursusdag. Een portfolio met opdrachten wordt uitgereikt om de actieve participatie van de deelnemer te stimuleren. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

4 Toetsing Gezien het grote belang van de implementatie van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn voor de profilering en positionering van de manuele therapie is ervoor gekozen om naast de inspanningsverplichting (aanwezigheid bij de cursus) ook een resultaatverplichting in te voeren (portfolio met uitgewerkte opdrachten). De deelnemer heeft met goed gevolg de cursus afgerond als hij de volledige cursus aanwezig is geweest én zijn complete portfolio heeft overlegd aan de verantwoordelijke docent. Aanbevolen referenties Alle artikelen zijn tegen betaling verkrijgbaar bij het Nederlands Paramedisch Instituut te Amersfoort. Assendelft WJJ, Morton SJ, Yu EI, Suttorp MJ, Shekelle PG. Spinal manipulative therapy for low back pain. Ann Intern Med 00;8: Atlas SJ, Nardin RA. Evaluation and treatment of low back pain: an evidence-based approach to clinical care. Muscle & Nerve 00; 7: 6-8. Bekkering GE, Hendriks HJM, Koes BW, Oostendorp RAB, Ostelo RWJG, Thomassen J, Van Tulder MW. KNGF-richtlijn Lage-rugpijn. Ned Tijdschr Fysiother 00;(): supplement -. Boersma K, Linton S, Overmeer Th, Jansson M, Vlaeyen J, de Jong J. Lowering fearavoidance and enhancing function through exposure in vivo. A multiple baseline study across six patients with back pain. Pain 00;08:8-6. Chavannes AW, Mens JMA, Koes BW, Lubbers WJ, Ostelo R, Spinnewijn WEM, Kolnaar BGM. NHG-Standaard Aspecifieke lagerugpijn. Huisarts & Wetenschap 00;8():-. Cherkin DC, Sherman KJ, Deyo RA, Shekelle PG. A review of the evidence for the effectiveness, safety and cost of acupuncture, massage therapy and spinal manipulation for back pain. Ann Intern Med 00;8: George SZ, Delitto A. Clinical examination variables discriminate among treatmentbased classification groups: a study of construct validity in patients with acute low back pain. Physical Therapy 00;8():06-. Grol R, Wensing M. What drives change? Barriers to and incentives for achieving evidence-based practice. The Medical Journal of Australia 00; 80(6):7-60. Hagenaars LHA, Bernards ATM, Oostendorp RAB. Over de kunst van hulpverlenen. Amersfoort: Nederlands Paramedisch Instituut, 00. Heerkens YF, Lakerveld-Heyl K, Verhoeven ALJ, Hendriks HJM. KNGF-richtlijn Fysiotherapeutische Verslaglegging. Ned Tijdschr Fysioth Supplement 00;: -6. Hestbeak L, Leboeuf-Yde C, Manniche C. Low back pain: what is the long-term course? A review of studies of general patient populations. Eur J Spine 00; : 9-6. Huijbregts PA. Spinal motion palpation: a review of reliability studies. JMMT 00;0():-9. Jones MA, Rivett DA. Clinical reasoning for manual therapists. Edinburgh: Butterworth & Heinemann, 00. Langeloo D, Verbout AJ. Lage-rugklachten. In: Probleemgeoriënteerd denken in de orthopedie (red. Ensing GT e.a.). Utrecht: De Tijdstroom, 00. Mai CJ, Williams AC. ABC of psychological medicine. Musculoskeletal pain. BMJ 00;:-7. Oostendorp RAB, Scholten-Peeters GGM, Swinkels RAHM, Bekkering GE, Heijmans WFGJ, Huijbregts PA, Hendriks HJM. Evidence-based practice in physical and manual therapy: development and content of Dutch national practice guidelines for patients with non-specific low back pain. The Journal of Manual & Manipulative Therapy 00;():-. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

5 Pengel et al. Acute low back pain; a systematic review of its prognosis. BMJ 00; 7: -7. Schers H, Willems P. Lage-rugpijn. In: Diagnostiek van alledaagse klachten I. Bouwstenen voor rationeel probleemoplossen. De Jongh TOH, De Vries H, Grundmeijer HGLM (ed). Bohn Stafleu Van Loghum: Houten/Diegem, 00. Van Tulder MW, Koes BW. Evidence-based handelen bij lage rugpijn. Houten, Bohn Stafleu Van Loghum, 00. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

6 Voorbereiding cursusdag DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 6

7 Opdracht. Vul de onderstaande zelfevaluatie KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn in voorafgaand aan de eerste cursusdag. Naam: Invuldatum: Instructie: Omcirkel bij de zes onderstaande stellingen het cijfer dat op dit moment op u van toepassing is.. Ik beschik over gedegen kennis van en inzicht in de achtergrond van de KNGFrichtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Geheel niet volledig. Ik ben bekwaam om de triage-diagnostiek bij (acute) lage-rugpijn uit te voeren Geheel niet volledig. Ik ben bekwaam in het uitvoeren van het screeningsproces bij cliënten met lagerugpijn die gebruikmaken van directe toegankelijkheid fysiotherapie Geheel niet volledig. Ik ben in staat om de profielen die worden genoemd in de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn te benoemen en te onderscheiden Geheel niet volledig. Ik heb het vermogen om adequaat en professioneel te communiceren met de huisarts over de verschillen tussen manuele therapie in enge zin en manuele therapie in brede zin Geheel niet volledig 6. Ik ben in staat om adequaat en professioneel te communiceren met de huisarts over het niveau van de wetenschappelijke onderbouwing van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Geheel niet volledig DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 7

8 Opdracht. Met de vragenlijst Diagnostische analyse (Rutten en Rutten, 00) voor de deelnemer aan de implementatiecursus wordt een aantal factoren geïnventariseerd dat het mogelijk maakt om vast te stellen hoe u denkt over de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en over de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn.. Het betreft een aantal gesloten vragen en een aantal stellingen die u beantwoordt door het omcirkelen van een cijfer. Leest u de vragen en stellingen zorgvuldig en geef vervolgens uw antwoord. Referentie: Rutten G en Rutten S. Op één lijn met richtlijnen? Een implementatieanalyse in de fysiotherapie. Doctoraalscriptie. Faculteit der Gezondheidswetenschappen, Universiteit Maastricht, 00.. Hoeveel aandacht heeft u tot nu toe aan deze richtlijn besteed? zeer veel aandacht veel aandacht niet veel aandacht/ niet weinig aandacht weinig aandacht totaal geen aandacht. In hoeverre heeft u deze richtlijn gelezen? (kruis de uitspraak aan die het beste bij u past) Ik heb deze richtlijn helemaal niet gelezen Ik heb alleen de geplastificeerde kaart gelezen Ik heb globaal de uitgebreide toelichting gelezen Ik heb zorgvuldig de uitgebreide toelichting gelezen DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 8

9 De volgende vragen gaan over uw ideeën over de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en/of de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn.. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) helemaal eens helemaal oneens deze richtlijn schenkt voor mij onvoldoende aandacht aan het niveau van fysiologische functies (stoornisniveau) het aantal behandelingen dat deze richtlijn voorstelt sluit goed aan bij mijn eigen werkwijze als ik deze richtlijn uitprobeer kan ik daarna niet meer terug naar mijn oude behandelwijze het is mogelijk om afzonderlijke delen van deze richtlijn uit te proberen.. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) Als ik met deze richtlijn werk (of zou werken), dan : helemaal eens helemaal oneens werk ik te weinig op het niveau van fysiologische functies (stoornisniveau) heb ik te veel aandacht voor het niveau van Activiteiten (Beperking) en Participatie (Handicap) in mijn handelen is mijn handelen te sterk afgestemd op de NHG-Standaard Aspecifieke lagerugpijn is mijn handelen te veel gebaseerd op de wetenschappelijke bewijsvoering DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 9

10 . In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) De KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn : helemaal eens helemaal oneens is een dwingend protocol. is goed op de praktijk afgestemd. is geen fysiotherapeutische richtlijn. is niet toepasbaar. is goed op de patiënt afgestemd. is een kapstok. is zeer efficiënt. is een goede zaak. maakt de beroepsgroep geloofwaardig. biedt mij zekerheid. leidt tot betere behandelingsresultaten. leidt ertoe dat mijn patiënten sneller hun dagelijkse taken kunnen hervatten. leidt ertoe dat patiënten die ik volgens deze richtlijn behandel zijn meer tevreden dan patiënten die ik niet volgens deze richtlijn behandel. zorgt ervoor dat ik voldoende rekening kan houden met de wensen van de patiënt vergroot mijn kennis ten aanzien van deze patiëntencategorie DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 0

11 6. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) helemaal om deze richtlijn te kunnen toepassen is het voor mij noodzakelijk om eerst de toelichting door te lezen de toelichting bij deze richtlijn is voor mij overzichtelijk eens helemaal oneens de toelichting bij deze richtlijn bevat voor mij te veel tekst. de toelichting bij deze richtlijn bevat veel woorden die ik niet begrijp. het is mij duidelijk hoe deze richtlijn moet worden toegepast. ik vind deze richtlijn te ingewikkeld. de richtlijn lage rugpijn/mt bij lage rugpijn is goed te begrijpen. de richtlijn lage rugpijn/mt bij lage rugpijn is niet te lezen. als ik besluit om volgens deze richtlijn te werken kan ik dat mijn patiënt eenvoudig duidelijk maken als ik besluit om volgens deze richtlijn te werken kan ik dat de verwijzer eenvoudig duidelijk maken als ik besluit om volgens deze richtlijn te werken kan ik dat mijn collega s eenvoudig duidelijk maken de richtlijn lage rugpijn/mt bij lage rugpijn is niet eenvoudig uit te leggen. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

12 7. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) helemaal eens helemaal oneens wanneer ik een patiënt volgens deze richtlijn heb behandeld kan de patiënt dat zien aan het resultaat wanneer ik een patiënt volgens deze richtlijn heb behandeld kunnen mijn collega s dat zien aan het resultaat wanneer ik een patiënt volgens deze richtlijn heb behandeld kan de verwijzer dat zien aan het resultaat werken volgens de KNGF-richtlijn Lage rugpijn en volgens de KNGF-richtlijn MT bij lage rugpijn biedt geen zichtbare resultaten. De volgende vragen gaan over het belang van personen in uw omgeving 8. Hoeveel van uw collega s werken volgens u volgens deze richtlijn? (bijna) allemaal meer dan de helft de helft minder dan de helft (bijna) niemand 9. Denkt u dat uw belangrijkste collega s vinden dat u volgens deze richtlijn moet werken? ja, zeker wel waarschijnlijk wel misschien wel/misschien niet waarschijnlijk niet nee, zeker niet 0. Voelt u zich door uw belangrijkste collega s gesteund in het werken (gaan werken) volgens deze richtlijn? ja, zeker wel waarschijnlijk wel misschien wel/misschien niet waarschijnlijk niet nee, zeker niet DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

13 . Mijn belangrijkste collega s laten duidelijk merken dat zij het niet op prijs stellen als ik volgens deze richtlijn werk (of zou gaan werken). helemaal mee eens mee eens niet mee eens/niet mee oneens mee oneens helemaal mee oneens. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) De KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en/of de KNGF-richtlijn MT bij lage-rugpijn : verstoort de fysiotherapeut-patiënt-relatie. helemaal eens helemaal oneens verstoort de relatie tussen fysiotherapeut en verwijzer beperkt mij in mijn zelfstandigheid bij het uitoefenen van mijn beroep De volgende vragen gaan over de mate waarin u denkt volgens de KNG-richtlijn Lage-rugpijn en/of de KNGF-richtlijn MT bij lage-rugpijn te kunnen werken. Mocht u de richtlijn niet gebruiken, probeert u zich dan in te denken hoe het zou zijn als u dat wél zou doen of wel zou wíllen doen.. Wat is uw mening bij de volgende stellingen. (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) zeker wel zeker niet Ik denk dat het mij zal lukken om volgens deze richtlijn te gaan werken. Ik denk dat, wanneer mijn patiënt anders wil, het mij tóch zal lukken om hem/haar volgens deze richtlijn te behandelen. Ik denk dat, wanneer mijn collega s laten merken dat zij dat niet op prijs stellen, het mij tóch zal lukken om volgens deze richtlijn te werken. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

14 . In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? Om volgens de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en/of de KNGF-richtlijn MT bij lage rugpijn te kunnen werken of te gaan werken denk ik dat : (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) helemaal helemaal eens oneens er te weinig trainingsapparatuur in mijn praktijk aanwezig is ik onvoldoende bekend ben met de aanbevolen meetinstrumenten ik niet over de aanbevolen meetinstrumenten beschik ik te weinig behandeltijd ter beschikking heb ik over onvoldoende kennis beschik ik over onvoldoende vaardigheden beschik ik een te geringe vergoeding krijg veranderen van mijn werkwijze te veel tijd kost werken volgens deze richtlijn moet worden verplicht DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

15 . In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? Werken volgens de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en/of de KNGF-richtlijn MT bij lage-rugpijn leidt ertoe dat : (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) helemaal helemaal eens oneens ik het plezier in mijn werk verlies ik aanzien bij mijn collegae verlies mijn patiënten ontevreden worden ik patiënten verlies ik me onzeker voel over de vereiste vaardigheden ik mijn zelfstandigheid in het handelen verlies ik vervroegd uittreed uit het beroep ziektekostenverzekeraars meer controlemogelijkheden krijgen patiënten mij sneller aansprakelijk stellen voor fouten 6. In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen? Niet werken volgens de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn en de KNGF-richtlijn MT bij lage-rugpijn leidt ertoe dat : (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) helemaal helemaal eens oneens ik word geweerd uit het Kwaliteitsregister ik in de toekomst lagere tarieven ontvang ik minder patiënten krijg doorverwezen patiënten mij sneller aansprakelijk stellen voor fouten DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

16 7. Wat is uw mening bij de volgende stellingen? Het wordt makkelijker om volgens de KNGF-richtlijn Lage rugpijn en de KNGF-richtlijn MT bij lagerugpijn te werken/te gaan werken als : (omcirkel bij iedere stelling een cijfer) zeker wel zeker niet informatie over de kwaliteit van mijn nieuwe werkwijze wordt teruggekoppeld informatie over de kosten van mijn nieuwe werkwijze wordt teruggekoppeld informatie over de resultaten van mijn nieuwe werkwijze wordt teruggekoppeld ik daar regelmatig aan wordt herinnerd als cursussen die het gebruik van deze richtlijnen ondersteunen worden geaccrediteerd er in de Opleiding Fysiotherapie/Opleiding Manuele Therapie voldoende aandacht wordt besteed deze richtlijn werken volgens de richtlijnen beter wordt betaald patiënten goed zijn geïnformeerd over de behandeling volgens deze richtlijnen DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 6

17 Met deze vragenlijst is uw persoonlijke diagnostische analyse voor de implementatie uitgevoerd en is de voorbereiding op de cursus klaar. Vat samen wat voor u de belangrijkste bevorderende en belemmerende factoren zijn voor de implementatie van deze richtlijnen. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 7

18 Bijeenkomst I Deel Hoorcollege (handouts I): 60 minuten De uitgangspunten van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn zullen in het kort worden toegelicht. Het eerste hoorcollege staat in het teken van het veranderde paradigma bij de manueeltherapeutische diagnostiek en behandeling bij patiënten met lage-rugpijn. Het veranderde paradigma komt tot uitdrukking in de uitgangspunten van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn: - aspecifieke lage-rugpijn - patroonherkenning / beloop - profielen - handelen volgens richtlijn - manuele therapie in enge zin c.q. in brede zin - aanbevelingen. Als achtergrond kunnen de volgende punten aan de orde komen (toegevoegd als addendum bij Handouts I): - Functionele syndromen - Biomedische en biopsychosociale model - Begrippenkader ICF - Vlaggenparade. Verwerkingsopdracht (opdracht ) onder begeleiding: 60 minuten Aan de hand van een aantal gegevens dat kenmerkend is voor profiel a van de Richtlijn wordt een profiel van een patiënt opgesteld. Formuleer de onderzoeksdoelstellingen (geef hierbij de tests aan die u uitvoert bij dit profiel) en het behandelplan. Beschrijf een patiëntprofiel met daarin een patroon van stoornissen in functies, beperkingen in activiteiten en participatieproblemen waarin u een aandoening heeft herkend die door u in verband gebracht is met de aspecifieke lage rugpijn van de patiënt. Benoem tevens enkele persoonlijke factoren en omgevingsfactoren van de patiënt, die u als gezondheidsbevorderend schat. Gebruik hierbij het stroomdiagram Klinisch Redeneren (blz. 79 Over de kunst van hulpverlenen). Responsiecollege ; 0 minuten De resultaten van de werkgroepen worden plenair besproken en samengevat. Het corresponderende gedeelte van de Verantwoording en Toelichting van de richtlijn wordt gerefereerd. Eindtermen De cursist is in staat om: Het verschil aan te geven tussen het biomedische en biopsychosociale ziektemodel en de consequenties voor de manuele therapie; De kernelementen van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn te benoemen en toe te lichten; Het patroon te herkennen bij normaal verloop; Gele en rode vlaggen te benoemen, te herkennen en te benoemen; Het gezondheidsprobleem van een patiënt met aspecifieke lage-rugpijn te analyseren en te beschrijven in profielen, gebruikmakend van ICF-termen: stoornissen in DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 8

19 functie/structuur, beperkingen in activiteiten en problemen met participatie en relevante externe en persoonlijke factoren. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 9

20 Opdracht. Verwerkingsopdracht : Patiëntprofiel a. Patiëntprofiel Gezondheidsbevorderende c.q. -belemmerende factoren Onderzoeksdoelstellingen met bijbehorende tests en bevindingen Behandelplan: behandeldoelen (met vermelding van meetinstrumenten), prognose / verwachting, verrichtingen, verwacht aantal zittingen, verwachte behandelepisode en evaluatiemoment DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 0

21 Deel Hoorcollege / responsiecollege (handouts II): 60 minuten Tijdens dit college wordt ingegaan op de persoonlijke ervaringen van de cursisten bij het analyseren van het gezondheidsprobleem van de individuele patiënt met aspecifieke lagerugpijn met een normaal beloop (profiel a). Hierna worden het diagnostische proces en het therapeutische proces bij een normaal beloop interactief doorgenomen. Speciale aandacht krijgen: De inschatting van het beloop: normaal versus afwijkend in relatie tot de tijdslijn; De plaats van pijn in het diagnostische proces; De wijze waarop de patiënt omgaat met lage-rugpijn; De meetinstrumenten die worden aanbevolen in de richtlijn; De begeleiding van patiënten met een afwijkend beloop; De verwachting van de patiënt. Verwerkingsopdracht (opdracht ) onder begeleiding; 60 minuten Aan de hand van een aantal gegevens wordt gevraagd een profiel op te stellen dat overeenkomt met de profielen b, a en a in de Richtlijn. Beschrijf een patiëntprofiel met daarin een patroon van stoornissen in functies, beperkingen in activiteiten en participatieproblemen waarin u een aandoening heeft herkend die door u in verband is gebracht met de aspecifieke lage-rugpijn van de patiënt. Benoem tevens enkele persoonlijke en omgevingsfactoren van de patiënt, die u als gezondheidsbelemmerend schat. Onderzoeksdoelstellingen worden opgesteld aan de hand van de anamnestische gegevens. De interpretatie en de analyse van de anamnestische gegevens en van de bevindingen van het lichamelijke onderzoek worden uitgevoerd volgens het analyseproces zoals beschreven in de richtlijn. De vraag wordt beantwoord of de patiënt kan worden behandeld volgens de richtlijn en, indien dat het geval is, zal een behandelplan worden opgesteld. Gebruik hierbij het stroomdiagram Klinisch Redeneren (blz. 79 Over de kunst van hulpverlenen). Responsiecollege ; 0 minuten De resultaten van de werkgroepen worden plenair besproken en samengevat. Vragen worden beantwoord. Het corresponderende gedeelte van de Verantwoording en Toelichting van de richtlijn wordt gerefereerd. Eindtermen De cursist is in staat om: Het diagnostische proces van de richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn te benoemen voor de profielen b, a en a; Het diagnostische proces uit te voeren (inclusief het gebruik van de meetinstrumenten); Te bepalen of de patiënt kan worden behandeld volgens de richtlijn;. Zo ja, het behandelplan op te stellen en te evalueren voor patiënten die qua kenmerken overeenkomen met de profielen b, a en a uit de Richtlijn.. Zo nee, aan te geven waarom de patiënt niet kan worden behandeld volgens de richtlijn. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

22 Opdracht. Verwerkingsopdracht : Patiëntprofiel b, a, a. Patiëntprofiel Aandoening Persoonlijke en omgevingsfactoren Onderzoeksdoelstellingen met bijbehorende tests en bevindingen Analyseproces Behandeling volgens Richtlijn? DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

23 Behandelplan: behandeldoelen (met vermelding van meetinstrumenten), prognose / verwachting, verrichtingen, verwacht aantal zittingen, verwachte behandelepisode en evaluatiemoment Reden van afsluiting DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

24 Afsluiting Bijeenkomst I Wij zijn aan het einde van Bijeenkomst I. Ga voor u zelf na of er voor u veranderingen zijn opgetreden in de aard en de mate van belemmerende factoren voor implemetatie van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn en de KNGF-richtlijn Lage-rugpijn. Voorbereiding Bijeenkomst II Maak in de tussenliggende periode een afspraak met een patiënt die qua kenmerken overeenkomt met het profiel a of met één van de profielen b, a en a. Maak een dossier op dat overeenkomt met opdracht (nu opdracht ) en ga aan de hand van de kwaliteitsindicatoren voor u zelf na of u bij deze patiënt heeft gehandeld volgens de KNGFrichtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn (opdracht 6). Breng beide uitgewerkte opdrachten mee voor de volgende bijeenkomst. Veel succes! DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

25 Opdracht. Thuiswerkopdracht; zie voorbereiding van de bijeenkomst. Patiëntprofiel Aandoening Persoonlijke en omgevingsfactoren Onderzoeksdoelstellingen met bijbehorende tests en bevindingen Analyseproces Behandeling volgens Richtlijn? DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

26 Behandelplan: behandeldoelen (met vermelding van meetinstrumenten), prognose / verwachting, verrichtingen, verwacht aantal zittingen, verwachte behandelepisode en evaluatiemoment Reden van afsluiting DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 6

27 Opdracht 6. Thuiswerkopdracht Zelfevaluatie van de voorafgaande casus volgens een beoordelingskader van kwaliteitsindicatoren voor de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn. Hoe is het gegaan? Kwaliteitsindicatoren KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Procesindicatoren Diagnostisch proces patiëntprofiel is bepaald onderzoeksdoelstellingen zijn geformuleerd in overeenstemming met het patiëntprofiel profielonderzoek is uitgevoerd profielanalyse is uitgevoerd behandeldoelen zijn geformuleerd in overeenstemming met het patiëntprofiel aanbevolen meetinstrumenten (PSK en QBPDS) zijn gebruikt uitleg over het behandelplan en de verwachte prognose is gegeven Therapeutisch proces primaire en secundaire verrichtingen zijn gekozen in overeenstemming met het patiëntprofiel Ik ben ja/nee afgeweken v.d. richtlijn Uitkomstindicatoren behandeldoelen zijn bereikt verschil met PSK-begin en QBPDS-begin (eventueel tussentijds) is bepaald het aantal zittingen is bepaald de behandelepisode is bepaald een eindverslag is opgesteld reden van afsluiting is bepaald Structuurindicatoren de nazorg is geregeld Conclusie: aantal. ja; aantal nee. Bijeenkomst II DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 7

28 Deel Hoorcollege / responsiecollege (handouts III); 60 minuten Tijdens dit college wordt ingegaan op de persoonlijke ervaringen van de cursisten bij het uitvoeren van het diagnostische proces van de individuele patiënt met lage-rugpijn en het therapeutische proces bij patiënten met een afwijkend beloop volgens de profielen b, a en a aan de hand van de casus en de zelfevaluatie aan de hand ven het ingevulde beoordelingskader van kwaliteitsindicatoren KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lagerugpijn. Hierna wordt het therapeutische proces bij patiënten met een afwijkend beloop interactief doorgenomen. Speciale aandacht krijgen: De uitgangspunten van het therapeutische proces bij patiënten met een afwijkend beloop met gele vlaggen; Het stappenplan om tot verandering van het bewegingsgedrag te komen; Informatie en advisering: de plaats van pijn in het therapeutische proces; Het hanteren van een activerend beleid; Plaats MT in enge zin in profiel b. Verwerkingsopdracht (opdracht 7) onder begeleiding: 60 minuten Aan de hand van een aantal gegevens zal een profiel worden opgesteld dat overeenkomt met profiel b. Beschrijf een patiëntprofiel met daarin een patroon van stoornissen in functies, beperkingen in activiteiten en participatieproblemen waarin u een aandoening heeft herkend die door u in verband is gebracht met de aspecifieke lage-rugpijn van de patiënt. Benoem tevens enkele persoonlijke en omgevingsfactoren van de patiënt, die u als gezondheidsbelemmerend schat en die u toeschrijft aan sociaal-culturele omstandigheden die het veranderen van het gedrag van de betrokkene in de weg staan. Het diagnostische en therapeutische proces worden doorlopen met de nadruk op het opsporen van gedragsfactoren in relatie tot functioneel herstel. Onderzoeksdoelstellingen worden opgesteld aan de hand van anamnestische gegevens. De interpretatie en de analyse worden uitgevoerd volgens het analyseproces zoals beschreven in de richtlijn. Als de patiënt kan worden behandeld volgens de richtlijn, dan zal een behandelplan worden opgesteld. De nadruk wordt gelegd op het stapsgewijs verhogen van de activiteiten en participatie. Nagegaan zal worden of alsnog een indicatie aanwezig is voor manuele therapie in enge zin. Gebruik hierbij het stroomdiagram Klinisch Redeneren (blz. 79 Over de kunst van hulpverlenen); zie blz. 8. Responsiecollege ; 0 minuten De resultaten van de werkgroepen worden plenair besproken en samengevat. Vragen worden beantwoord. Het corresponderende gedeelte van de Verantwoording en Toelichting van de richtlijn wordt gerefereerd. Eindtermen De cursist is in staat om: De uitgangspunten voor manuele therapie bij patiënten met profiel b te benoemen; Gele vlaggen te herkennen en te benoemen; Te bepalen of de patiënt kan worden behandeld volgens de richtlijn;. Zo ja, het therapeutische proces bij een patiënt met een afwijkend beloop volgens profiel b te evalueren;. Zo nee, aan te geven waarom de patiënt niet kan worden behandeld volgens de richtlijn. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 8

29 Opdracht 7. Verwerkingsopdracht : Patiëntprofiel b. Patiëntprofiel Aandoening Persoonlijke en omgevingsfactoren: bevorderend / belemmerend Meetinstrumenten Onderzoeksdoelstellingen met bijbehorende tests en bevindingen Analyseproces volgens Richtlijn DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 9

30 Behandeling volgens Richtlijn? Behandelplan: behandeldoelen (met vermelding van meetinstrumenten), prognose / verwachting, verrichtingen, verwacht aantal zittingen, verwachte behandelepisode en evaluatiemoment Plaats manuele therapie in enge zin Reden van afsluiting Deel DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 0

31 Hoorcollege / responsiecollege (handouts IV): 60 minuten Tijdens dit college wordt ingegaan op de persoonlijke ervaringen van de cursisten bij het uitvoeren van het diagnostische en therapeutische proces bij een patiënt met een afwijkend beloop volgens profiel b. Het relevante gedeelte van de Verantwoording en Toelichting met betrekking tot het gebruikmaken van gedragsmatige principes wordt interactief doorgenomen. Speciale aandacht krijgen de volgende punten: Toepassing van gedragsgeoriënteerde principes bij het behandelen/begeleiden van patiënten met lage-rugpijn door de manueel-therapeut; Tijd- versus pijngebonden aanpak; Het methodisch toepassen van de zes stappen in het voorlichtingsproces om tot gedragsverandering in relatie tot bewegen te komen; Behandeling graded-activity en graded exposure; Belemmerende factoren in relatie tot het irrationele bewegingsgedrag van de patiënt met chronische lage-rugpijn; Plaats MT in enge zin bij profiel b. Verwerkingsopdracht (opdracht 8) onder begeleiding: 60 minuten Aan de hand van een aantal gegevens wordt gevraagd een casus op te stellen volgens profiel b uit de Richtlijn Beschrijf een patiëntprofiel met daarin een patroon van stoornissen in functies, beperkingen in activiteiten en participatieproblemen waarin u een aandoening heeft herkend die door u in verband is gebracht met de aspecifieke lage rugpijn. Benoem tevens de persoonlijke en omgevingsfactoren van de patiënt, die u als gezondheidsbelemmerend schat en die u toeschrijft aan sociaal-culturele omstandigheden die het veranderen van het gedrag van de betrokkene in de weg staan. Het diagnostische proces wordt doorlopen met nadruk op het opsporen van irrationeel gedrag voor pijngerelateerde vrees in relatie tot letsel, fysieke belasting, activiteiten en participatie. Onderzoeksdoelstellingen worden opgesteld aan de hand van de anamnestische gegevens. De interpretatie en de analyse worden uitgevoerd volgens het analyseproces zoals beschreven in de richtlijn. Indien de patiënt volgens de richtlijn kan worden behandeld, wordt een behandelplan opgesteld. De nadruk wordt gelegd op de methodische toepassing van de stappen om tot verandering van het irrationele gedrag te komen in relatie tot pijn, belasting, activiteiten en participatie. De plaats van de manuele therapie in enge zin wordt bediscussieerd. Gebruik hierbij het stroomdiagram Klinisch Redeneren (blz. 79 Over de kunst van hulpverlenen); zie blz. 8. Responsiecollege : 0 minuten De resultaten van de werkgroepen worden voltallig besproken en samengevat. Vragen worden beantwoord. Het corresponderende gedeelte van de Verantwoording en Toelichting van de richtlijn wordt gerefereerd. Eindtermen De cursist is in staat om: De uitgangspunten van gedragsgeoriënteerde principes tijdens de manueeltherapeutische behandeling van patiënten met chronische lage-rugpijn volgens profiel b te benoemen; Het diagnostische proces uit te voeren, met nadruk op het inschatten van pijngerelateerde vrees in relatie tot letsel, fysieke belasting, activiteiten en participatie; DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

32 Te bepalen of de patiënt kan worden behandeld volgens de richtlijn; Te beargumenteren waarom de patiënt niet kan worden behandeld volgens de richtlijn; De stappen van het voorlichtingsproces met advisering bewust, systematisch en doelgericht te doorlopen; Belemmerende factoren aan te geven in relatie tot het functionele herstel bij irrationeel gedrag / pijngerelateerde vrees van de patiënt; Het therapeutische proces uit te voeren en te evalueren; Een verslag op te stellen ter afsluiting van de behandeling. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

33 Opdracht 8. Verwerkingsopdracht : Patiëntprofiel b. Patiëntprofiel Aandoening Persoonlijke en omgevingsfactoren; bevorderend / belemmerend Meetinstrumenten Onderzoeksdoelstellingen met bijbehorende tests en bevindingen Analyseproces volgens Richtlijn DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

34 Behandeling volgens Richtlijn? Behandelplan: behandeldoelen (met vermelding van meetinstrumenten), prognose / verwachting, verrichtingen, verwacht aantal zittingen, verwachte behandelepisode en evaluatiemoment Plaats manuele therapie in enge zin Reden van afsluiting Opdracht 9. Ga aan de hand van onderstaande kwaliteitsindicatoren voor u zelf na of u bij de verwerkingsopdracht heeft gehandeld volgens de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn. Zo u bent afgeweken van de Richtlijn, welke argumenten heeft u hiervoor? DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

35 Kwaliteitsindicatoren KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Procesindicatoren Diagnostisch proces patiëntprofiel is bepaald onderzoeksdoelstellingen zijn geformuleerd in overeenstemming met het patiëntprofiel profielonderzoek is uitgevoerd profielanalyse is uitgevoerd behandeldoelen zijn geformuleerd in overeenstemming met het patiëntprofiel aanbevolen meetinstrumenten (PSK en QBPDS) zijn gebruikt uitleg over het behandelplan en de verwachte prognose is gegeven Therapeutisch proces primaire en secundaire verrichtingen zijn gekozen in overeenstemming met het patiëntprofiel Ik ben ja/nee afgeweken van de richtlijn Uitkomstindicatoren behandeldoelen zijn bereikt verschil met PSK-begin en QBPDS-begin (eventueel tussentijds) is bepaald het aantal zittingen is bepaald de behandelepisode is bepaald een eindverslag is opgesteld reden van afsluiting is bepaald Structuurindicatoren de nazorg is geregeld Conclusie: aantal ja; aantal nee. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

36 Opdracht 0. Vul de onderstaande zelfevaluatie KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn in na afloop van de cursus en vergelijk uw scores op de zes stellingen met die voorafgaand aan de cursus. Naam: Invuldatum: Instructie: Omcirkel bij de zes onderstaande stellingen het cijfer dat op dit moment op u van toepassing is.. Ik beschik over gedegen kennis van en inzicht in de achtergrond van de KNGFrichtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Geheel niet volledig. Ik ben bekwaam om de triage-diagnostiek bij (acute) lage-rugpijn uit te voeren Geheel niet volledig 6. Ik ben bekwaam in het uitvoeren van het screeningsproces bij cliënten met lagerugpijn die gebruikmaken van directe toegankelijkheid fysiotherapie Geheel niet volledig 7. Ik ben in staat om de profielen die worden genoemd in de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn te benoemen en te onderscheiden Geheel niet volledig. Ik heb het vermogen om adequaat en professioneel te communiceren met de huisarts over de verschillen tussen manuele therapie in enge zin en manuele therapie in brede zin Geheel niet volledig 7. Ik ben in staat om adequaat en professioneel te communiceren met de huisarts over het niveau van de wetenschappelijke onderbouwing van de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn Geheel niet volledig DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 6

37 Opdracht. Thuisopdracht Vul de vragenlijst Diagnostische analyse voor de deelnemer aan de implementatiecursus opnieuw in na bijvoorbeeld twee maanden en vergelijk de antwoorden met die van de eerste invulling. Welke verschillen zijn opgestreden? Vat in het onderstaande kader samen welke en in welke mate belemmerende factoren voor de KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn zijn veranderd. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 7

38 Overgenomen uit: Hagenaars LHA et al., Over de kunst van hulpverlenen. Amersfoort, Nederlands Paramedisch Instituut, 00. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 8

39 Handouts I DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 9

40 Addendum I bij Handouts I DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 0

41 Addendum II bij Handouts I DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

42 Handouts II DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

43 Addendum I bij handouts II DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

44 Handouts III DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

45 Handouts IV DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn

46 Aanbevolen referenties Assendelft WJJ, Morton SJ, Yu EI, Suttorp MJ, Shekelle PG. Spinal manipulative therapy for low back pain. Ann Intern Med 00;8: Atlas SJ, Nardin RA. Evaluation and treatment of low back pain: an evidence-based approach to clinical care. Muscle & Nerve 00; 7: 6-8. Bekkering GE, Hendriks HJM, Koes BW, Oostendorp RAB, Ostelo RWJG, Thomassen J, Van Tulder MW. KNGF-richtlijn Lage-rugpijn. Ned Tijdschr Fysiother 00;(): supplement -. Boersma K, Linton S, Overmeer Th, Jansson M, Vlaeyen J, de Jong J. Lowering fearavoidance and enhancing function through exposure in vivo. A multiple baseline study across six patients with back pain. Pain 00;08:8-6. Chavannes AW, Mens JMA, Koes BW, Lubbers WJ, Ostelo R, Spinnewijn WEM, Kolnaar BGM. NHG-Standaard Aspecifieke lagerugpijn. Huisarts & Wetenschap 00;8():-. Cherkin DC, Sherman KJ, Deyo RA, Shekelle PG. A review of the evidence for the effectiveness, safety and cost of acupuncture, massage therapy and spinal manipulation for back pain. Ann Intern Med 00;8: George SZ, Delitto A. Clinical examination variables discriminate among treatmentbased classification groups: a study of construct validity in patients with acute low back pain. Physical Therapy 00;8():06-. Grol R, Wensing M. What drives change? Barriers to and incentives for achieving evidence-based practice. The Medical Journal of Australia 00; 80(6):7-60. Hagenaars LHA, Bernards ATM, Oostendorp RAB. Over de kunst van hulpverlenen. Amersfoort: Nederlands Paramedisch Instituut, 00. Heerkens YF, Lakerveld-Heyl K, Verhoeven ALJ, Hendriks HJM. KNGF-richtlijn Fysiotherapeutische Verslaglegging. Ned Tijdschr Fysioth Supplement 00;: -6. Hestbeak L, Leboeuf-Yde C, Manniche C. Low back pain: what is the long-term course? A review of studies of general patient populations. Eur J Spine 00; : 9-6. Huijbregts PA. Spinal motion palpation: a review of reliability studies. JMMT 00;0():-9. Jones MA, Rivett DA. Clinical reasoning for manual therapists. Edinburgh: Butterworth & Heinemann, 00. Langeloo D, Verbout AJ. Lage-rugklachten. In: Probleemgeoriënteerd denken in de orthopedie (red. Ensing GT e.a.). Utrecht: De Tijdstroom, 00. Mai CJ, Williams AC. ABC of psychological medicine. Musculoskeletal pain. BMJ 00;:-7. Oostendorp RAB, Scholten-Peeters GGM, Swinkels RAHM, Bekkering GE, Heijmans WFGJ, Huijbregts PA, Hendriks HJM. Evidence-based practice in physical and manual therapy: development and content of Dutch national practice guidelines for patients with non-specific low back pain. The Journal of Manual & Manipulative Therapy 00;():-. Pengel et al. Acute low back pain; a systematic review of its prognosis. BMJ 00; 7: -7. Schers H, Willems P. Lage-rugpijn. In: Diagnostiek van alledaagse klachten I. Bouwstenen voor rationeel probleemoplossen. De Jongh TOH, De Vries H, Grundmeijer HGLM (ed). Bohn Stafleu Van Loghum: Houten/Diegem, 00. Van Tulder MW, Koes BW. Evidence-based handelen bij lage rugpijn. Houten, Bohn Stafleu Van Loghum, 00. DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 6

47 DESK-pakket KNGF-richtlijn Manuele Therapie bij Lage-rugpijn 7