Evaluatie. Strategisch Meerjarenplan

Transcriptie

1 Evaluatie Strategisch Meerjarenplan

2 2

3 Inleiding 4 1. Grondrechten Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren Inhoudelijke appreciatie Kritische vragen 8 2. Wonen Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren Inzet Inhoudelijke appreciatie Kritische vragen Energie en water Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren Inzet Inhoudelijke appreciatie Kritische vragen Sociale leefbaarheid Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren Inzet Inhoudelijke appreciatie Transversale strategische acties Inzet Inhoudelijke appreciatie Kritische vragen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 6. Kwaliteitsbeleid Realisatie Strategische doelstelling Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren Inzet Inhoudelijke appreciatie Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Kritische vragen Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3

4 Inleiding Dit document bevat de voorlopige evaluatie van hetmeerjarenplan. Ben Van Havere VOOR DE LEESBAARHEID: Met de opbouw van deze evaluatie volgen we gewoonte die we opbouwden bij de voortgangsrapportage. Om snel weer te geven of de doelstellingen ofindicatoren ervan al dan niet behaald zijn. gebruiken we drie pictogrammen: staat voor bereikt staat voor deels bereikt staat voor niet bereikt Een korte omschrijving volgt. 4

5 1. Grondrechten 1.1 Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren SD1. MENSEN IN ARMOEDE HEBBEN MEER KANSEN OM VOLWAARDIG DEEL TE NEMEN AAN DE SAMENLEVING SI1.1. Op vraag van de Verenigingen waar armen het woord nemen in Lier en Turnhout werden enkel structurele uitsluitingmechanismes weggewerkt. Het thema gezondheidszorg is door Ons Gedacht naar voor geschoven en dit heeft geleid tot de oprichting van het Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop in Lier. Thema geestelijke gezondheidszorg : er is een extra aanbod van een psycholoog in het wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop én het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg houdt in zijn aanbod rekening met mensen in armoede. Cultuur en sport-participatie: met Ons Gedacht is gewerkt aan een toegankelijke dienstverlening door het Cultureel Centrum en de Academie in Lier. Creatie van een laagdrempelig aanbod, rekening houdend met mensen in armoede. Door de Belgian Homeless Cup realiseren we in Lier een laagdrempelig voetbalaanbod. SI1.2. Het beleid heeft meer weet van de problemen die mensen in armoede hebben bij gebrek aan leefbaar inkomen. In Lier maakten we een omgevingsanalyse op in functie van de Beheers- en Beleidscyclus van de stad Lier. We informeerden het beleid en maakten hen gevoelig over problemen die mensen in armoede ervaren. Opbouwwerkers van Ons Gedacht maakten een analyse rond het thema gezondheid en presenteerden deze analyse op het Welzijnscomité. Hieruit ontstond ook een lokaal actieplan. Via de presentatie van het Memorandum van het project Ieders Stem Telt kaarten we bij het College van Burgemeester en Schepenen van Lier de noden en problemen van mensen in armoede aan. Met het Armoederapport gaf Ons Gedacht punten aan het lokaal sociaal beleid van de stad Lier op 7 beleidsdomeinen. We signaleerden noden en problemen bij schepenen en gemeenteraadsleden en formuleerden beleidsadviezen vanuit mensen in armoede. SI1.3. Zowel in Lier als in Turnhout is er een Vereniging waar armen het woord nemen die initiatieven opzet om empowerend te werken met mensen in armoede. T Antwoord in Turnhout heeft een uitgebreid aanbod aan activiteiten en workshops Belgian Homeless Cup in Lier: Samenlevingsopbouw voorziet begeleiding tijdens wekelijkse voetbaltraining. Sportparticipatie leidt o.a. tot meer zelfvertrouwen, groepsvaardigheden en deelname aan de samenleving. Project Kunstproeven bij Ons Gedacht: uitgebreid aanbod aan laagdrempelige culturele activiteiten, waardoor enkele deelnemers lid werden bij de Academie in Lier. Vorming georganiseerd door Ons Gedacht Tweewekelijkse vergadering (rond bepaald thema) en individuele ondersteuning bij Ons Gedacht Vrijwilligerswerk bij Ons Gedacht (oa deelname van vrijwilligers aan overleggroepen ook nationaal) 5

6 1.2 Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren OD1.1. HET BELEID (VAN OVERHEDEN EN/OF LOKALE VOORZIENINGEN) KOMT MEER TEGEMOET AAN DE BEKOMMERNISSEN VAN MENSEN IN ARMOEDE. OI In samenwerking met partners organiseren onze werkingen jaarlijks minstens één actie om armoede zichtbaar te maken. Actie op 17 oktober : actie georganiseerd door Ons Gedacht in Lier, ook door T ANtWOORD in Turnhout Acties rond Ieders Stem Telt : marktactie in Lier De Nieuwe Nete magazine van Ons Gedacht Fototentoonstelling in Lier Toneelstukken van Ons Gedacht OI Jaarlijks doen onze werkingen minstens twee beleidsvoorstellen ten aanzien van overheden of voorzieningen die concrete verbeteringen inhouden voor de leefsituatie van mensen in armoede. Het Memorandum van Ieders Stem Telt (overzicht van beleidsvoorstellen 10 thema s) Gezondheidszorg : Analyse opgemaakt door Ons Gedacht bevat concrete beleidsvoorstellen Actieplan rond Geestelijke Gezondheidszorg werd goedgekeurd door de stad Lier. Armoederapport opgemaakt door Ons Gedacht, bevat beleidsvoorstellen op 7 levensdomeinen OI Minstens één keer per jaar vestigen we de aandacht van de overheid op het effect dat beleidsbeslissingen (of het gebrek eraan) hebben op de leefsituatie van mensen in armoede. Dringende Medische Hulp : we gaan in dialoog met het OCMW Boom over de correcte toepassing van het recht op dringende medische hulp. Samen met partners sturen we een brief naar de volledige gemeenteraad ivm dit thema. Nota rond gemeentelijke tewerkstelling van ECM in stad Turnhout : we vestigen de aandacht van stadsdiensten op het lage percentage ECM dat tewerkgesteld is bij de stad Turnhout. Samen met de Dienst Gelijke Kansen presenteerden we een nota met streefcijfers voor 2020 en Deze nota werd niet aanvaard door de Dienst Personeelszaken van de stad. OI We kunnen beleidsbeslissingen (van overheid en/of voorzieningen) aantonen die er onder meer gekomen zijn onder impuls van Samenlevingsopbouw. Academie in Lier (SAMWD) heeft een aanbod specifiek gericht op MIA Actieplan rond Geestelijke Gezondheidszorg van de stad Lier, waarvan enkele zaken gerealiseerd zijn, maar een groot aantal nog niet. OD1.2. MET MENSEN VAN ALLOCHTONE AFKOMST IS AAN ELEMENTEN VAN STRUCTURELE ACHTERSTELLING VERHOLPEN. OI Vanuit het project formuleren we beleidsvoorstellen t.a.v. overheden of voorzieningen die concrete verbeteringen inhouden voor de leefsituatie van mensen in armoede van allochtone afkomst. 6

7 Dringende Medische Hulp : we bespreken de problemen van MIA met het OCMW Boom. We starten een juridische procedure wanneer dringende medische hulp niet correct wordt toegepast. Presentatie van beleidsadviezen rond dienstverlening van VDAB o.b.v. ervaringen van ECM bouwden we een dossier op rond de dienstverlening van de VDAB Mechelen Beleidsvoorstel voor stad Turnhout rond gemeentelijke tewerkstelling van ECM OI We kunnen beleidsbeslissingen (van de overheid en/of voorzieningen) aantonen die er onder meer gekomen zijn onder impuls van Samenlevingsopbouw. Aanpassing dienstverlening van VDAB Mechelen, door creatie van laagdrempelig onthaal specifiek voor ECM De ondersteuning van Samenlevingsopbouw droeg ertoe bij dat het Jeugdhuis in Boom een locatie vond. OD1.3. HET THEMA MENSWAARDIG INKOMEN IS VERKEND. WE HEBBEN ZICHT OP DE PROBLEMATIEK EN OP DE MOGELIJKHEDEN OM HIER OPBOUWWERKMATIG MEE AAN DE SLAG TE GAAN. OI Er is een verkenning van de problematiek en van mogelijke werkvormen (nota). In de vereniging Ons Gedacht is er een verkenning van het thema inkomen gebeurd. Dit gebeurde tijdens de vergaderingen en tijdens het weekend van Ons Gedacht. Dit leidde tot een project rond het ervaren van afhankelijkheid binnen de hulpverlening door mensen in armoede. We zetten een dialoogtraject op met OCMW-hulpverleners en mensen in armoede. 1.3 Inzet Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie zette volgende Strategische acties rond deze SD op: GR-SA1 GR-SA2 GR-SA3 GR-SA4 GR-SA5 GR-SA6 GR-SA7 GR-SA8 T ANtWOORD - Turnhout Ons Gedacht - Lier Toegankelijke gezondheidszorg Kunstproeven - Lier Project Gekleurde Armoede Kempen Opmaak van een Sociale barometer Geel Initiatieven i.k.v. deskundigheidsbevordering en signalering op het vlak van armoede (tweede lijn) Project Gekleurde Armoede Rupelstreek GR-SA9 Project Gekleurde Armoede Me- 7

8 chelen 1.4 Inhoudelijke appreciatie Zijn de strategische en de operationele doelstelling relevant? Ja, de doelstellingen zijn relevant en opgesteld volgens het basisprincipe van het opbouwwerk. De doelstellingen zijn breed beschreven, zodat opbouwwerkers binnen projecten nog een zekere flexibiliteit hebben. Deden we de juiste dingen? Op dat moment waren dat de juiste keuzes. Bv gekleurde armoede heeft gekozen voor de focus arbeid. Door die focus is onze kijk natuurlijk minder breed (niet meer armoede in brede zin). Wat moeten we hier in de toekomst nog rond doen? Doordachte keuzes maken en knopen doorhakken. 1.5 Kritische vragen Is de opdeling armoede gekleurde armoede relevant? Ja en neen. Neen, want armoede en gekleurde armoede zijn voor 95% hetzelfde. Maar 5% van de problemen heeft te maken met migratie, verder kampen ECM met dezelfde problemen (wonen, werk, ). Maar het antwoord is voornamelijk ja. We merken dat vroeger, toen er gewerkt werd met gemixte werkingen, ECM stiller waren en niet alle informatie begrepen. Nu hebben we een werking met enkel ECM: hierdoor tonen ze meer hun gevoelens en durven ze in groep ook zaken zoals racisme benoemen. Deze groep biedt hen de veiligheid die ze nodig hebben. Ook vragen zoals wat doet gekleurd zijn met mij? en wat doet mijn migratieverhaal met mij worden nu wel beantwoord. Was er voloende synergie tussen gekleurde OD 1 en OD 2? Ja, een beetje, maat dit kan nog beter. Gekleurde Armoede Kempen vindt aansluiting bij t Antwoord en Gekleurde Armoede Mechelen is lid van het armoede-overleg in Mechelen. De werking van Gekleurde Armoede Mechelen is ook verhuisd naar de locatie van De Keeting, een vereniging waar armen het woord nemen. Zijn GAK en GAM niet eerder arbeidsprojecten? Nee, want 1/5 e van de tijd van dit project gaat naar armoede in de brede zin en 4/5 e van de tijd gaat naar arbeid. Als we op een thema willen wegen (bv. arbeid) moet je er als opbouwwerker langer dan 1 jaar aan werken. Een themakeuze is trouwens logisch en nodig, want anders is je werking te vaag en boek je geen concrete resultaten. We mogen het thema Gekleurde Armoede echter niet vernauwen tot thema arbeid, want andere elementen van gekleurde armoede kunnen later nog opgepikt worden en een groter thema worden. Moeten we de Vereniging waar armen het woord nemen wel binnen Samenlevingsopbouw houden? Ja, want de vereniging betekent een grote meerwaarde. We zijn zwaar overtuigd dat we dit binnen Samenlevingsopbouw moeten houden, anders is de vereniging niet haalbaar (qua administratie, boekhouding, IT, ) 8

9 2. Wonen 2.1 Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren SD2. MAATSCHAPPELIJK KWETSBARE BEWONERS KUNNEN MEER AANSPRAAK MAKEN OP HET RECHT OP WONEN DOOR EEN KWALITEITSVERBETERING VAN HET HUIDIGE AANBOD EN DOOR EEN BELEID DAT WERK MAAKT VAN EEN UITBREIDING VAN HET AANTAL BETAALBARE WONINGEN. SI2.1. In het Vlaamse sociale woonbeleid en de lokale invulling ervan zijn maatregelen getroffen die de huisvestingssituatie van maatschappelijk kwetsbare groepen verbeteren. We noteren enkele kleine aanpassingen in het Kaderbesluit sociale huur. SI2.2. De lokale en Vlaamse overheden breidden het aantal voor mensen in armoede betaalbare woningen uit. Sociaal objectief is ingevoerd. SVK s zijn opgericht en gegroeid. Daar waar we actief waren bepleitten we met succes een uitbreiding van het aanal sociale woningen. SI2.3. De kwaliteit van kamers in Geel is verbeterd door de implementatie van het kamerreglement. De kwaliteit van sommige kamers is verbeterd Sommige kamerwoningen zijn gesloten. De kwaliteit van de rest van de kamers is nog niet verbeterd. Dit proces is wel opgestart. SI2.4. Het recht op kwaliteitsvol en betaalbaar sociaal wonen voor maatschappelijk achtergestelde huurders wordt behartigd door sociale huurders zelf. Dit gebeurt door participatiecellen, open bewonersvergaderingen, gangvergaderingen, overlegplatform en Vivas stuurgroep. SI 2.5. Het recht op kwaliteitsvol en betaalbaar sociaal wonen voor maatschappelijk achtergestelde huurders wordt behartigd door sociale huurders zelf. In Geel namen sociale huurders de belangebeharitiging op. In Mechelen gebeurde dit door de opbouwwerker. 9

10 2.2 Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren OD2.1. WE BEVORDERDEN DE KWALITEIT* VAN HET SOCIALE WONEN VOOR DE SOCIALE HUURDERS.. OI Vanuit onze projecten doen we aan de sociale huisvestingsmaatschappij en/of lokale overheid jaarlijks minstens twee voorstellen om de kwaliteit van wonen van sociale huurders te verbeteren. WO-SA1 : Mechelen: Belangen en knelpunten van bewoners werden op verschillende fora gesignaleerd. Dit leidde tot Adviezen over renovatieprogramma s Woonpunt Mechelen Voorstellen i.v.m. het openbaar domein Voorstellen i.v.m. de bouw van appartementen (slaapkamers op maat van de aanwezige populatie) Voorstellen rond aanpassing verhuisregeling Voorstellen rond toewijzingsregels Voorstellen rond aanbod sociale huisvesting in Mechelen WO-SA2: Geel: Zowel op gebied van sociaal gecorrigeerd beleid als op gebied van participatief gecorrigeerd beleid is het nodig dat Geelse Huisvesting hier nog meer op inzet. Hier willen we dus verder aan blijven werken Voorstellen rond verhuisregeling Voorstel rond aanpassing damkappen nieuwe appartementen Velleke Voorstellen rond buitenaanleg nieuwe Drijhoek Voorstel rond reglement huisdieren Voorstel rond drogen was Velleke Voorstellen rond communicatie (brieven huurachterstal, brieven elektriciteit ) OI Minstens twee beleidsbeslissingen in de aanpak van de SHM en/of lokale overheid die concrete verbeteringen inhouden voor de kwaliteit van wonen, zijn er gekomen onder impuls van Samenlevingsopbouw. WO-SA1: Mechelen: Gebruik en actualisatie verhuisbrochure door Woonpunt Mechelen Wijzigingen in concrete invulling van woning en woonomgeving Wijzigingen aan verhuispraktijk: waarborgregeling, financiële ondersteuning bij verhuis, communicatie WO-SA2: Geel: Zaken rond communicatie Verhuisbeleid (O.a. verhuispremie) 10

11 OI We kunnen veranderingen in de aanpak van de Sociale huisvestingsmaatschappij en/of lokale overheid aantonen die er o.m. onder onze impuls gekomen zijn en die concrete verbeteringen inhouden op het vlak van bewonersparticipatie. WO-SA1: Mechelen: Samenlevingsopbouw investeerde in toeleiding naar de bestaande kerngroepen. Die kerngroepen werden georganiseerd en bepaald door Woonpunt mechelen. Het was niet evident om hier echt invloed op uit te oefenen. WO-SA2: Geel: Werking van participatiecel stad is verbeterd Er is een woonraad Geelse Huisvesting doet participatief proces rond vernieuwing Leunen OI Vanuit onze projecten brengen we bekommernissen van sociale huurders (met aandacht voor de zwakste huurders) aan op de overlegmomenten van VIVAS om een verbetering van de regelgeving m.b.t. sociale huur te bekomen. WO-SA1: Mechelen: Deelname aan het bewonerscongres. De structuur van VIVAS sloot niet aan bij de werking van het project wat effectieve deelname aan de stuurgroep bemoeilijkte. WO-SA2: Geel: Bekommernissen rond betaalbaarheid en central heating management systeem zijn aangebracht bij Vivas. OD2.2. DE BEVOEGDE OVERHEDEN NAMEN INITIATIEVEN OM DE KWALITEIT* VAN WONEN VAN MAATSCHAPPELIJK KWETSBAREN OP DE PRIVATE WOONMARKT DUURZAAM TE BEVORDEREN. Er moet meer worden ingezet om in samenwerking met de sector beleidsbeïnvloedend te werken naar de Vlaamse overheid toe. Als we kijken naar de geringe resultaten op gebied van sociaal gecorrigeerd beleid, zien we dat de beleidsbeïnvloeding beter moet... OI We formuleren minstens twee voorstellen t.a.v. lokale besturen om de kwaliteit van wonen op de private markt te verbeteren. Voorstel rond verbetering van informatie en begeleiding rond wonen vanuit het lokaal bestuur Voorstel rond hervorming huurtoelage OCMW Advies rond afschaffing activeringsheffing en invoering nieuwe belasting op verkavelingsvergunningen OI Via de sector Samenlevingsopbouw doen we jaarlijks minstens twee voorstellen om de kwaliteit van wonen op de private markt te verbeteren. Enkel via het memorandum in het kader van Ieders Stem Telt. 11

12 OI We kunnen veranderingen in het woonbeleid aantonen die er onder meer gekomen zijn onder impuls van Samenlevingsopbouw. Er is een herhuisvestingsambtenaar in Geel OD2.3. HET AANBOD AAN KWALITATIEVE* HUISVESTING VOOR KWETSBARE GROEPEN IS VERGROOT. Bespreking:Er moet meer worden ingezet om in samenwerking met de beleidsbeïnvloedend te werken naar de Vlaamse overheid toe. OI We nemen jaarlijks minstens één initiatief om de nood aan een voldoende woonaanbod voor kwetsbare groepen op de lokale beleidsagenda te zetten. Actie en woondebat in Turnhout in kader van IST Voorstelling Sociale Barometer en Sociale Effectenrapportage in Geel OI Jaarlijks adviseren we op minstens één relevant beleidsorgaan een groei van het aantal sociale woningen. We hebben dit geadviseerd op de woonraad en op het schepencollege bij de voorstelling van de Sociale Barometer en Sociale Effectenrapportage OI Via de sector Samenlevingsopbouw lanceerden we minstens één concreet voorstel om de betaalbaarheid van private huur te garanderen. Via het memorandum in het kader van Ieders Stem Telt. 2.3 Inzet Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie zette volgende Strategische acties op rond SD2: WO-SA1 WO-SA1 WO-SA3 WO-SA4 WO-SA8 Sociaal huren in Mechelen Sociaal huren in Geel Kamerwonen in Geel Samenwerkingsverband wonen Implementatie van sociaal effectenrapportage op beleidsdomein wonen 2.4 Inhoudelijke appreciatie Zijn de strategische en de operationele doelstelling relevant? Ja. Moeten we hierrond blijven werken? Ja. 12

13 Deden we de juiste dingen? We hebben vooral ingezet op de rol van beleidsadviseur en daarnaast ook een beetje sociale makelaar. Misschien moeten we in de toekomst ook meer inzetten op rol van sociale innovator? Wat moeten we hier in de toekomst nog rond doen? Meer samenwerking met sector In Geel moet de beleidsbeïnvloeding beter We moeten ervoor zorgen dat het beleid van SHM meer participatief en sociaal geocrrigeerd is We moeten ook meer buiten Geel werken We moeten meer groepen betrekken rond huisvesting zoals bijvooreeld woonwagenbewoners en mensen zonder papieren. We moeten ook alternatieve sporen verkennen om de huisvestingsmarkt open te breken. 2.5 Kritische vragen Zijn er geen dringendere woonnoden dan diegen die we aanpakten? Er zijn meer dringendere woonnoden dan de sociale huisvesting. Zeker omdat in Geel de Geelse Huisvesting over het algemeen het welzijn van de huurder hoog in het vaandel draagt. Wat als de convenant van Geel wegvalt? Zie volgende vraag. Moeten we niet decretaal inveseren in Wonen? Ja. Wonen is een sectorspeerpunt. Wat kan dit nog meer inhouden? Meer samenwerking met de sector, ook op vlak van het bijeenbrengen van doelgroepen (een soort Vivas voor private huurders). Er is nu samenwerking bezig rond discriminatie op de huisvestingsmarkt wat al een stap in de goede richting is. We moeten meer de rol van sociale innovator en sociale makelaar op ons nemen Als beleidsbeïnvloeding niet werkt moeten we hardere acties ondernemen naar het beleid toe. 13

14 3. Energie en water 3.1 Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren SD3. HET RECHT OP ENERGIE EN WATER WORDT VOOR IEDEREEN BETER GEWAARBORGD. SI3.1. Het recht op energie voor iedereen is beter gewaarborgd. De sociale openbare dienstverplichtingen werden door de overheid geëvalueerd en bijgestuurd. De aardgasbudgetmeter blijft echter wel een bedreiging. SI3.2. Het recht op energie wordt behartigd door mensen in armoede zelf. Via hun deelname aan de grote vergadering en het e-team en via hun deelname aan allerhande gesprekken met administratie, kabinet, (lokale) besturen, netbeheerders. SI2.5. Arme eigenaars renoveerden hun woning zodat ze energiezuiniger kunnen leven. We kunnen een aantal succeservaringen voorleggen waar onze trajectbegeleiding doorslaggevend in is. Maar de drempels blijven hoog. 3.2 Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren OD3.1. OP BASIS VAN AANBEVELINGEN VAN MENSEN IN ARMOEDE NAM DE OVERHEID REGELGEVENDE INITIATIEVEN OM DE RECHTEN VAN MAATSCHAPPELIJK KWETSBARE BEWONERS VOOR EEN GEGA-RANDEERDE LEVERING VAN GAS, ELEKTRICITEIT EN WATER TE VERHOGEN. Er zijn wijzigingen aan het energiebesluit en het consumentenakkkoord op basis van onze aanbevelingen. Het waterproject zit in de opstartfase en kan nog geen concrete verwezenlijkingen voorleggen. OI Jaarlijks formuleren we minstens één beleidsaanbeveling om de garanties op energielevering voor mensen in armoede te bevorderen. Beleidsaanbevelingen waren er in het kader van de evaluatie SODV s, de minimale levering aardgas in de budgetmeter tijdens de winterperiode, de toekenning van de gratis kwh, de slimme meter OI We kunnen veranderingen in het beleid en/of voorzieningen aantonen die er o.m. onder onze impuls gekomen zijn en die de rechten van maatschappelijk kwetsbare bewoners voor een gegarandeerde levering van gas en elektriciteit verhogen. Bv. Schuldenvrije klanten bij de DNB worden meer aangemoedigd naar de vrije markt te gaan, De verhuisformulieren van de VREG vermelden de aanwezigheid van een budgetmeter, bij de aanvang van de collectieve schuldenregeling wordt het actief krediet omgezet 14

15 OD3.2. DE BEVOEGDE OVERHEDEN NAMEN INITIATIEVEN OM ENERGIEZUINIG WONEN VOOR MAATSCHAPPELIJK KWETSBAREN OP DE PRIVATE WOONMARKT DUURZAAM TE BEVORDEREN. Deels behaald: Het sociale dakisolatieproject bijvorbeeld werd herbekeken, mede door onze aanbevelingen, de doelgroep van de energiescans werd geheroriënteerd. OI We formuleren minstens twee voorstellen t.a.v. federale, Vlaamse of lokale besturen om energiezuinig wonen voor maatschappelijk kwetsbare bewoners op de private markt te verbeteren. We maakten nota s over het energieloket, de drempelnota op de private huurmarkt, de aanbevelingennota private huur OI Via de sector Samenlevingsopbouw doen we jaarlijks minstens twee voorstellen om energiezuinig wonen op de private markt te verbeteren. Behaald zie hierboven OI We kunnen veranderingen in het woonbeleid aantonen die er onder meer gekomen zijn onder impuls van Samenlevingsopbouw. Bv. het promotorschap in het SDIP, de intrestbonificatie, de opleiding EPC-deskundigen, de doelgroep van de energiescans, de aanwerving van een energiewerker (volgens ons profiel) in Hoogstraten 3.3 Inzet Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie zette volgende Strategische acties op rond SD3: WO-SA5 WO-SA6 WO-SA7 Energie en Armoede Energie en Woonkwaliteit Gegarandeerde minimale levering energie WO-SA9 Water en Armoede? 3.4 Inhoudelijke appreciatie Zijn de strategische en de operationele doelstelling relevant? Ja. Moeten we hierrond blijven werken? Ja. Deden we de juiste dingen? Deels. Wat moeten we hier in de toekomst nog rond doen? Meer inzetten op het vinden van nieuwe mensen en actuele ervaringen het agogisch werk in de projecten een duidelijke plaats geven meer opinie maken, het beleidswerk beter warm houden conceptuele nota s anders tot stand laten komen (de manier waarop we ermee aan de slag gaan is wel heel oké) Het probleem van de verborgen energieamroede naar boven brengen het onderscheid tussen sectoracties en instituutsacties laten verdwijnen (samen sterk). 15

16 3.5 Kritische vragen We zijn al heel lang bezig rond energie. Wanneer zijn we tevreden? basiscomfort inzake nutsvoorzieningen moet haalbaar en betaalbaar zijn Wat verwachten we meer van de sector? krachten bundelen en opschalen ondersteuning via een sectorwoordvoerder duidelijkheid in de sector maar niet door veel te vergaderen. Laat dit groeien vanuit de praktijk (zoals bv. met West-Vlaanderen) Energie/water is een dubbel thema: hoort EW niet eerder bij wonen en EA en WA bij maatschappelijjke dienstverlening? 16

17 4. Sociale leefbaarheid 4.1 Realisatie Strategische doelstelling en indicatoren SD4. DAAR WAAR HET SAMENLEVEN ONDER DRUK STOND OMWILLE VAN DE FYSIEKE LEEFOMGEVING OF OMWILLE VAN SPANNINGEN MET BETREKKING TOT AFKOMST, RELIGIE, LEEFTIJD, INKOMEN, OPLEIDING EN GESLACHT IS HET SAMENLEVEN IN DIVERSITEIT BEVORDERD. SI4.1. In die aandachtswijken waar de fysieke woonomgeving een rem betekent op het samenleven, zijn deze knelpunten weggewerkt. Vanuit een constructieve samenwerking met Woonpunt hebben we bijgedragen aan een fysieke woonomgeving die dichter aansluit bij de wensen van kwetsbare bewoners. masterplan (voor de heraanleg van de openbare domeinen) otterbeek, oud-oefenplein en gandhi met inspraak en steun van bewoners in de verschillende sociale woonwijken hebben we m.b.t. de renovatie van de woningen en het ingebruik blijven van de bestaande woningen een aantal dingen kunnen realiseren huurders werden onder onze impuls op maat geïnformeerd over de renovaties en de verhuis. De wensen van de huurders werden gerespecteerd. In Arsenaal hebben we de belangen van kwetsbare bewoners verdedigd m.b.t. gebruik van speelplein t Hofke en de realisatie van het stationsproject. In Otterbeek staat de kinderwerking meer open voor alle kinderen van de buurt en betrekt ze verschillende leeftijden en afkomsten. We organiseerden sociale activiteiten op het pleintje of in de straten: speelstraten, burendagen, allemaal activiteiten om van de plein een ontmoetingsplek te maken. SI4.2. Enkele lokale besturen ontwikkelden een visie op samenleven in diversiteit en hun mogelijke rol daarin. Ze voorzien de nodige inzet. Enerzijds heeft het stadsbestuur begrepen dat buurtopbouwwerk een noodzaak is: de methodiek is nodig, inzet is voorzien. Anderzijds: of het vanuit een visie op samenleven in diversiteit gebeurt, is nog onduidelijk. In het verleden hebben we vaak gemerkt dat de stad samenlevingsopbouw inzet als er problemen van onveiligheid zijn. Dat is niet van waaruit wij willen vertrekken. De doelstellingen zijn fundamenteel anders. Het is een valkuil voor ons om hierin te veel mee te gaan. SI4.3. Het sociaal kapitaal en de wijkinzet van diverse buurtbewoners uit enkele specifieke aandachtswijken is vergroot. Buurtcomité opgericht om verschillende buurtbewoners samen te brengen. sociale activiteiten ondersteund of georganiseerd: speelstraat, burendagen, buurtfeest, kaartnamiddagen, extra aandacht ging naar de meest kwetsbare bewoners. met toegenomen vrijwilligersinzet (bewoners activeren) hoge aanwezigheidsgraad op buurtfeesten en burendagen sociaal kapitaal van de meest kwetsbare bewoners, allochtonen en senioren versterkt 17

18 SI4.4. Het wantrouwen van mensen van verschillende maatschappelijke groepen uit een specifieke gemeente is omgebogen tot een houding van meer openheid en respect Dingen rond gedaan, maar onvoldoende, ook niet opengetrokken naar gehele gemeente. Door de georganiseerde activiteiten wordt er meer respect en openheid getoond voor anderen. In de wijken zelf wel een goede voedingsbodem gecreëerd doorheen de jaren: mensen komen meer naar buiten, kennen elkaar beter, er is dynamiek, er gebeurt iets, er is leven (tevoren een dode wijk) 4.2 Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren OD4.1. HET SOCIAAL KAPITAAL EN DE WIJKINZET VAN DIVERSE BUURTBEWONERS UIT ENKELE SPECIFIEKE AANDACHTSWIJKEN IS VERGROOT. OI In de buurten waar buurtopbouwwerk actief is, zetten meer diverse wijkbewoners zich in voor de buurt. Meer vrijwilligers Voor de komst van buurtopbouwwerk buurten met heel weinig sociaal weefsel, ondertussen geëvolueerd naar buurten waar toch wel wat engagementen genomen worden door bewoners. Die engagementen zijn heel divers: kapel openhouden, bloementorens bouwen, kaartnamiddag organiseren OI Per buurtopbouwwerk zijn er jaarlijks minstens drie initiatieven om verbindingen tussen bewoners te organiseren. Meer dan gehaald, ruime opsomming mogelijk OD4.2. HET LOKALE BELEID EN/OF SHM KWAM BIJ DE INRICHTING VAN DE WONING EN/OF WOONOMGEVING TEGEMOET AAN EEN AANTAL BEKOMMERNISSEN VAN DE BEWONERS. We hebben het accent hoofdzakelijk ergens anders gelegd, waardoor participatieprocessen m.b.t. deze doelstellingen niet verregaand genoeg waren. traag proces met stad, zo werkt het apparaat nu eenmaal, maar daardoor zijn veel bewoners gaandeweg ook afgehaakt Nog maar heel weinig processen echt af. Vaak beloftes gemaakt dat bewoners gingen betrokken worden. Toekomst zal duidelijk maken of de belofte ingelost wordt. Bij Woonpunt wel al projecten afgelopen OI Vanuit het buurtopbouwwerk formuleren we voorstellen t.a.v. het lokale beleid en/of SHM die concrete verbeteringen inhouden voor de woonsituatie van de buurtbewoners. in Gandhiwijk opmerkingen over garages, extra elektriciteit in Oud-Oefenplein aantal adviezen in fase 4 (tweede WC s), hotspots in Otterbeek (bergruimte), wijzigingen in plannen duplex etc. 18

19 OI We kunnen beleidsbeslissingen (van het lokale beleid en/of de SHM) aantonen die er onder meer gekomen zijn onder impuls van Samenlevingsopbouw. matrix 3 voorstellen aan de stad plaatsing trapveldje Oud-Oefenplein verschraling van buurtpleintjes OD4.3. HET THEMA SAMENLEVEN IS VERKEND. WE HEBBEN ZICHT OP DE PROBLEMATIEK EN OP DE MOGELIJKHEDEN OM HIER OP BUURTOVERSTIJGEND NIVEAU MEE AAN DE SLAG TE GAAN. OI Er is een verkenning van de problematiek en van mogelijke werkvormen (nota). De nota is er, maar niet voldragen genoeg. Het denken rond dit thema is in de sector onvoldoende beslist geweest om hier een echte doorslag in te kunnen maken. OI Een concreet project is voorbereid en opgestart (onder voorbehoud). niet bereikt, werd daarom ook afgevoerd in een bijsturing van het meerjarenplan in We geloven erin dat we als SO hierin een rol moeten spelen, grote kloof allochtoon/autochtoon leidt tot een samenleving op twee snelheden. 4.3 Inzet Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie zette volgende Strategische acties rond deze SD op: Samenleven in diversiteit - Geel SL-SA1 SL-SA2 SL-SA3 SL-SA4 SL-SA5 SL-SA6 SL - SA7 SL SA8 Buurtopbouwwerk Oud Oefenplein buurtopbouwwerk Betaniënpolder /Otterbeek buurtopbouwwerk Gandhi buurtopbouwwerk Arsenaal Visieontwikkeling thema samenleven (tweede lijn) Samenleven ondersteunen door netwerkvorming Coaching dienst samenlevingsopbouw Geel Buurtwerkersoverleg 19

20 4.4 Inhoudelijke appreciatie Zijn de strategische en de operationele doelstelling relevant? In de sector samenlevingsopbouw hanteren we sinds kort een nieuwe visie op werken in aandachtsgebieden. Om te komen tot opwaartse sociale mobiliteit moeten 3 sporen gelijktijdig bewandeld worden. Er moet gewerkt worden aan concrete grondrechten, aan het samenleven en aan een geschikte leefomgeving. Sociaal kapitaal samenleven; woonomgeving geschikte leefomgeving, 3 e poot zit onvoldoende in deze doelstellingen: grondrechten. Deze derde poot hebben we wel gaandeweg opgenomen in de convenant. Wat hier staat past nog steeds perfect in de werken in aandachtsgebieden - filosofie, behalve 4.3 waar we niet in geslaagd zijn. We blijven deze doelstellingen dus relevant vinden. Moeten we hierrond blijven werken? Werken rond samenleven blijft noodzakelijk. Op welke manier dan ook, als middel of als doel, we zullen er ergens rond bezig moeten blijven. Waar? Via Thema, transversaal, agogische poot van alle trajecten, zal nog duidelijk moeten worden. Ook politiek werken rond samenleven, het aanzetten van besturen om te werken aan, moet zeker ook gebeuren. Werken in aandachtsgebieden als methode om dit samenleven aan te pakken: buurt als doelstelling of territorium? Niet uitgesloten, afhankelijk van de context en (tenminste) de goodwill van een lokaal bestuur. Deden we de juiste dingen? Doelstellingen zijn OK, instrumenten zijn misschien soms doorgeschoten in hun valkuil: te veel activiteiten, te weinig met de sociale mobiliteitskwestie. Te weinig agogisch, te weinig beweging. Gemis aan groep die over de buurten heen opgelift werd om structureel te denken, werken: bv. groep rond sociaal huren die voor heel Mechelen uitspraken doet, dingen aanpakt. Wat moeten we hier in de toekomst nog rond doen? Voorlopig wordt dit spoor verlaten. 4.5 Kritische bedenkingen Als we in de toekomst opnieuw vorm willen geven aan werken in aandachtsgebieden, is het goed volgende kritische bemerkingen in gedachten te houden: 1. Gebrek aan profilering, herkenbaarheid en PR Buurtopbouwwerk in Mechelen heeft zich de voorbije jaren te weinig bewust onderscheiden binnen het geheel van wijkorganisaties. Daardoor lijken ze te veel mee opgegaan in het geheel. Ze zijn teveel een manusje-van-alles geweest, opbouwwerkers werkten mee aan vanalles, maar achteraf was dit moeilijk aantoonbaar en ook niet herkenbaar. Ze deden noodzakelijk, maar vaak onzichtbaar werk. Opbouwwerkersworden door mensen ook niet herkend als opbouwwerker, mensen beschouwen hen als van t stad. Het opbouwwerk heeft zichzelf bovendien te weinig verkocht. De succesverhalen zijn te weinig gebracht. Een duidelijke profilering op basis van unieke onderscheidende kwaliteiten is nodig. 20

21 2. Gebrek aan focus De convenant is heel ruim, dat kan voordelen hebben. Maar in de voorbije jaren lijkt het er eerder toe geleid te hebben dat de opbouwwerker een all-rounder geworden is, een spil tussen alle wijkwerkingen in, die makkelijk mee ingeschakeld werd als instrument van de stad. De Opbouwwerkers werden vaak mee opgeslokt door de wijkdynamiek van buurtfeesten etc. en zijn daardoor wellicht te weinig toegekomen aan het met aandacht en diepgaand werken aan de fundamentele oorzaken van collectieve problemen. 3. Gebrek aan slagkracht De activiteiten van het opbouwwerker zijn kleinschalig. Dat is tegelijkertijd een sterkte, maar ook een zwakte. Slechts een beperkt aantal mensen worden bereikt en werken actief mee. Het levert weinig waardering van een overheid op om 10 mensen met Gandhi-babbels vooruit te helpen in het perspectief van een hele stad. Door de verspreiding van opbouwwerkers over de verschillende stadswijken en de plaatsing in wijkbureaus stond de opbouwwerker alleen in de wijk. Het ontbrak ook aan een gemeenschappelijke werking. 4. Gebrek aan flexibiliteit (om op de veranderende dynamiek in te spelen) Buurtopbouwwerk is gestart in vier sociale wijken, waarvan drie sociale woonwijken. Er was weinig contact met de sociale huisvestingsmaatschappij. Daardoor is het buurtopbouwwerk eerder geduld geweest, dan dat het echt een positie verworven heeft. Toch is buurtopbouwwerk vier jaar in die wijken gebleven. Soms is het in sommige wijken een tijd stil, er zijn geen issues. Toch blijft de opbouwwerker dan in die wijk, terwijl er in andere wijken misschien wel een vraag is. Hier heeft het buurtopbouwwerk zijn scherpte verloren. Er werd teveel ieder vanuit zijn hokje gedacht en te weinig out of the box. Er is te weinig naar het creëren van vrije ruimte gestreefd om binnen de convenant kansen te grijpen. Ook bij de voortgangsrapportage is de analyse en conclusie soms te weinig kritisch geweest. In de toekomst kan er misschien een duidelijker en gefaseerd groeipad uitgetekend worden. Dat zou de geloofwaardigheid ook versterken. 21

22 5. Transversale strategische acties 5.1 Inzet Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie zette volgende Strategische acties rond deze SD op: TA-SA 1 Ieders stem telt (IST) 5.2 Inhoudelijke appreciatie Was de inzet voor Ieders stem telt relevant? Deden we de juiste dingen? Wat kan beter? Lokale (zinvolle) acties en lobbywerk blijven verderzetten doorheen het jaar (niet enkel n.a.v. IST) Bezoek aan het Federaal parlement met doelgroep positief, maar meer op maat maken (bv. kleinere groepen, toelichting op maat,.) Regionale debatten => vaak preken voor eigen parochie. In de toekomst beter samenwerken aan 1 groot debat (bv met Samenlevingsopbouw Antwerpen stad) Vorming werd heel positief bevonden door doelgroep Meer samenwerking met lokale partners van de verschillende steunpunten (van bij de voorbereiding) Betere communicatie is nodig (foto s maken + meer betrekken van de pers) Woordvoerder voor de sector is nodig. Hierdoor kunnen we zorgen voor grotere aanwezigheid in nationale pers. Moeten we hierrond blijven werken? Ja, zeker en vast. Maar veel acties van IST hebben een klein bereik => in de toekomst minder acties doen, maar beter uitvoeren en zo ruimer publiek bereiken op een professionele manier. Wat moeten we hier in de toekomst nog rond doen? Meer inzetten op beleidswerk met IST en dit ook duurzaam doen (achteraf blijven opvolgen). Nu is het een project van enkele maanden en valt het het lobbywerk in het kader van IST daarna stil. Het normale beleidswerk, eigen aan het opbouwwerk, blijft verderlopen natuurlijk. 5.3 Toekomst Het project Ieders stem telt zal verder gezet worden en loopt transversaal door de werking van het instituut en maakt zo inherent deel uit van elke strategische actie. Daarnaast zal er op stafniveau voldoende tijd moeten vrijgemaakt worden om het project in zijn geheel te realiseren. Samenlevingsopbouw Vlaanderen coördineert het project op Vlaams niveau en ondersteunt de regionale instituten bij het uitvoeren van het project. 22

23 6. Kwaliteitsbeleid 6.1 Realisatie Strategische doelstelling SD5: DE KWALITEIT VAN DE WERKING VAN SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN PROVINCIE IS GLOBAAL GEHANDHAAFD EN STAPSGEWIJS VERBETERD. Bereikt twaalf verbeteracties werden met succes voltooid. 6.2 Realisatie Operationele doelstellingen en indicatoren OD5.1. HET KWALITEITSBELEID ZOALS VERVAT IN HET KWALITEITSHANDBOEK WERD SYSTEMATISCH UITGEVOERD. OI Het kwaliteitshandboek is periodiek geactualiseerd. Gedurende de vijf jaar werden telkens andere verbeteracties naar voor geschoven en uitgewerkt. OI Via concrete acties werd de kwaliteit van de huidige werking gewaarborgd. We behandelden twaalf concrete verbeteracties: Klachtenprocedure, evaluatie en opvolging personeel, Vernieuwing werkorganisatie en intern overleg, Optimalisering interne en externe communicatie, Registratie werk en vaststelling van resultaten, Uitgangspunten personeelsbeleid, Actualisering van het kwaliteitsbeleid, Risicoanalyse, Diversiteit, VTO, Personeelsbeleid - ervaren werknemers en het meerjarenplan. Sommigen hiervan lopen nog verder. OI Verbeteracties zijn periodiek gepland en uitgevoerd. Zie OD5.2. DE WERKING VAN SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN PROVINCIE IS VERBETERD DOORDAT DE ORGANISATIESTRUCTUUR EN AFSPRAKEN VOOR INTERN OVERLEG ZIJN AANGEPAST AAN DE NODEN VAN DE WERKING. OI Er is een grondige analyse van de huidige werkorganisatie uitgevoerd. De interne structuur werd twee keer aangepast. Een eerste keer bij het begin van het meerjarenplan en een tweede keer in Een nieuwe aanpassing n.a.v. het nieuwe meerjarenplan dringt zich op. OI Op basis van de analyse zijn veranderingen doorgevoerd om het interne overleg en de werkorganisatie te optimaliseren. De rol van de diverse overlegorganen werd bijgesteld. Zo krijgt het Coördinatieteam meer bevoegdheden en krijgt de teamvergadering een adviserende rol. De themacoördinatoren krijgen tevens een leidinggevende rol. 23

24 OD5.3. ZOWEL DE INTERNE ALS DE EXTERNE COMMUNICATIE VAN SAMENLEVINGSOPBOUW ANTWERPEN PROVINCIE IS VERBETERD. OI Er zijn externe communicatiemiddelen die de zichtbaarheid van het eigen werk verhogen. Gedurende dit meerjarenplan werd onze website operationeel, investeerden we doordachter in perscontacten, zetten we een facebook-pagina op voor Ieders stem telt en later voor de hele organisatie en verspreidden we (vanaf 2015) een publicatie n.a.v. het jaarplan. OI Documenten worden op een toegankelijke en efficiënte manier beheerd. Via SharePoint, een intranet, zijn documenten voor de hele organisatie toegankelijk. OI Er is een werkgroep Communicatie in de sector die initiatieven neemt om de profilering en de zichtbaarheid van het maatschappelijk opbouwwerk te verhogen. De sectorwerkgroep communicatie kwam regelmatig samen. Vandaaruit werden initiatieven genomen rond de sectorstijl (gezamenlijk logo), rond om gaan met de pers, rond inspelen op de actualiteit OD5.4. ONS WERK EN DE RESULTATEN VAN ONS WERK WORDEN OP EEN ZINVOLLE MANIER VASTGESTELD EN GEREGISTREERD. OI De mogelijkheden van een registratiesysteem dat in heel de sector wordt toegepast, is onderzocht en indien mogelijk ingevoerd. Een gezamenlijk registratiesysteem (Matchbox) is ingevoerd en terug afgevoerd omwille van de te grote complexiteit en de te grote tijdsinvestering die het vroeg. N.a.v. het nieuwe model van voortgangsrapport ontwikkelden we een vernieuwd registratiesysteem dat vanaf 2015 operationeel is. 6.3 Inzet Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie zette volgende Strategische acties op rond deze SD: 1 Klachtenprocedure 2 evaluatie en opvolging personeel 3 Vernieuwing werkorganisatie en intern overleg 4 Optimalisering interne en externe communicatie 5 Registratie werk en vaststelling van resultaten 6 Uitgangspunten personeelsbeleid 7 Aactualisering van het kwaliteitsbeleid

25 Risicoanalyse 9 Diversiteit 10 VTO 11 Personeelsbeleid - ervaren werknemers 12 Meerjarenplan 6.4 Toekomst Momenteel werken we sectoraal aan een volledig herziening van het kwaliteitsbeleid zoals voorzien in het besluit van de regering van 24 januari Het accent zal hierbij verschuiven van de Sector specifieke minimale kwaliteitseisen naar het realiseren van de kernprocessen, rekening houdend met de zorgaspecten. Daarnaast ontwikkelen we nog de werkwijzen en procedures zoals voorzien in het besluit van de regering van 24 januari 2014 en hebben we oog voor deugdelijk bestuur. 25