ONTWIKKELINGSGROEP KINDEREN EN JONGEREN MET GEDRAGSSTOORNISSEN. Prof. Dr. Dirk van West Voorzitter Dhr. Koen Lowet Co-voorzitter
|
|
- Femke Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ONTWIKKELINGSGROEP KINDEREN EN JONGEREN MET GEDRAGSSTOORNISSEN Prof. Dr. Dirk van West Voorzitter Dhr. Koen Lowet Co-voorzitter
2 > Inleiding Terminologie Klinische kenmerken ODD/CD > Richtlijnen gedragsstoornissen INHOUD > Indicator behandelrichtlijnen bij jongeren met een gedragsstoornis Behandelaanbod voor ouders van kinderen en jongeren met een gedragsstoornis Behandelaanbod voor ruimere context van kinderen en jongeren met een gedragsstoornis Behandelaanbod voor kinderen en jongeren met een gedragsstoornis Behandelaanbod cliëntsystemen bij kinderen en jongeren met een gedragsstoornis Behandeling van ADHD bij kinderen en jongeren met een gedragsstoornis
3 INLEIDING
4 GEDRAGSSTOORNISSEN INLEIDING - TERMINOLOGIE Gedragsstoornis : gedragsprobleem dat langere tijd voorkomt en leidt tot negatieve gevolgen voor jongere en omgeving Antisociaal gedrag: gedrag gericht tegen de geldende normen-waarden (bv. liegen, stelen) en regels (bv. spijbelen). Delinquent gedrag: gedrag dat wordt gekenmerkt door overtreden van wettelijke regels
5 DISRUPTIEVE, IMPULSBEHEERSINGS- EN ANDERE GEDRAGSSTOORNISSEN INLEIDING -ALGEMEEN Oppositionele-opstandige stoornis Periodiek explosieve stoornis Normoverschrijdend-gedragsstoornis Antisociale-persoonlijkheidsstoornis Pyromanie Kleptomanie Andere gespecificeerde disruptieve, impulsbeheersing- of andere gedragsstoornis Ongespecificeerde disruptieve, impulsbeheersings- of andere gedragsstoornis
6 KLINISCHE KENMERKEN ODD/CD
7 OPPOSITIONELE-OPSTANDIGE STOORNIS CLASSIFICATIECRITERIA DSM5 Een patroon bestaand uit een boze/prikkelbare stemming, brutaal/ongehoorzaam gedrag, of ontevredenheid, dat minstens 6 maanden duurt, zoals blijkt uit minstens 4 van de symptomen uit een van de volgende categorieën, en dat wordt vertoond tijdens interacties met minstens één persoon die geen broer of zus van de betrokkene is. Specificaties : Licht : de symptomen beperken zich tot slechts één setting (bijvoorbeeld thuis, op school, op het werk, met leeftijdsgenoten) Matig : sommige symptomen zijn aanwezig in minstens 2 settings Ernstig : sommige symptomen zijn aanwezig in 3 of meer settings
8 OPPOSITIONELE-OPSTANDIGE STOORNIS CLASSIFICATIECRITERIA DSM5 Boze en prikkelbare stemming 1. Boos en gepikeerd zijn 2. Prikkelbaar zijn 3. Driftig zijn Dwars en uitdagend gedrag 4. Opstandig gedrag 5. Ruzie maken 6. Anderen ergeren 7. Anderen de schuld geven Wraakzucht 8. Hatelijk en wraakzuchtig zijn
9 VERANDERINGEN DSM-IV NAAR DSM5 OPPOSITIONELE-OPSTANDIGE STOORNIS 4 grote veranderingen : 1. De symptomen zijn nu gegroepeerd in drie categorieën: boos/geïrriteerd, ruziezoekend/uitdagend, en wraakzuchtig. 2. Het exclusiecriterium voor CD is verwijderd, ODD en CD kunnen nu comorbide voorkomen. 3. Gegeven het feit dat veel gedragingen die geassocieerd worden met symptomen van ODD ook optreden in normaal ontwikkelende kinderen en adolescenten is er bij de criteria toegevoegd dat het gedrag frequent vertoond moet worden om als een symptoom beoordeeld te worden. 4. Een maat voor ernst is toegevoegd aan de criteria, omdat onderzoek heeft aangetoond dat de stabiliteit van symptomen in verschillende situaties een belangrijke graadmeter is voor de ernst van de stoornis.
10 NORMOVERSCHRIJDEND-GEDRAGSSTOORNIS CLASSIFICATIECRITERIA DSM5 Een repetitief en persisterend gedragspatroon waarbij de grondrechten van anderen, of belangrijk bij de leeftijd passende maatschappelijk normen of regels worden geschonden, zoals blijkt uit de aanwezigheid van minstens 3 van de volgende 15 criteria uit een van de onderstaande categorieën, in het afgelopen jaar, waarbij minstens één criterium ook in de afgelopen zes maanden aanwezig is geweest.
11 NORMOVERSCHRIJDEND-GEDRAGSSTOORNIS CLASSIFICATIECRITERIA DSM5 Agressie jegens mensen en dieren 1. Pest, bedreigt of intimideert vaak anderen 2. Begint vaak met vechten 3. Heeft een wapen gebruikt dat bij anderen ernstig lichamelijk letsel kan veroorzaken 4. Heeft mensen mishandeld 5. Heeft dieren mishandeld 6. Heeft in directe confrontatie een slachtoffer bestolen 7. Heeft iemand gedwongen tot seksuele handelingen Vernieling van eigendommen 8. Heeft opzettelijk brand gesticht met de intentie ernstige schade te veroorzaken 9. Heeft opzettelijk eigendommen van anderen vernield Bedrog of diefstal 10. Heeft ingebroken in een huis, gebouw of auto van iemand anders 11. Liegt vaak om goederen of gunsten te verkrijgen of verplichtingen te ontlopen 12. Heeft zonder directe confrontatie met een slachtoffer waardevolle spullen of geld gestolen Ernstige overtredingen van regels 13. s Nachts wegblijven (<13 jaar) 14. Thuis weglopen en s nachts wegblijven Is minstens 2 keer weggelopen van het huis waar hij/zij woont met ouders of andere ouderfiguren, en s nachts weggebleven, of één keer voor een lange periode zonder terug te keren 15. Spijbelen (<13 jaar)
12 NORMOVERSCHRIJDEND-GEDRAGSSTOORNIS CLASSIFICATIECRITERIA DSM5 Specificaties (a) : Met begin in de kinderleeftijd : voor de leeftijd van 10 jaar minstens 1 symptoom Met begin in de adolescentie : voor de leeftijd van 10 jaar geen symptomen die kenmerkend zijn Begin ongespecificeerd Specificaties (b) : Licht : relatief geringe schade (bv. liegen, spijbelen, zonder toestemming buiten blijven nadat het donker is geworden, andere regels overtreden) Matig : tussen licht en ernstig (bv. stelen zonder een slachtoffer daarmee te confronteren, vandalisme) Ernstig : aanzienlijke schade (bv. gedwongen seks, fysieke wreedheid, het beroven van een slachtoffer, inbreken) Specificaties (c) : Met beperkte prosociale emoties (minstens 2 van de onderstaande kenmerken persisterend gedurende minstens één jaar in meerdere relaties en settings : Gebrek aan berouw of schuldgevoel Ongevoelig gebrek aan empathie Onverschillig over prestaties Vlak of deficiënt affect
13 VERANDERINGEN DSM-IV NAAR DSM5 NORMOVERSCHRIJDEND-GEDRAGSSTOORNIS De criteria voor CD zijn grotendeels hetzelfde als in de DSM-IV. Toegevoegd werd, als aanvullende kwalificatie, de aan- of afwezigheid van beperkte prosociale emoties
14 RICHTLIJNEN GEDRAGSSTOORNISSEN
15 GEDRAGSSTOORNISSEN RICHTLIJNEN
16 BEHANDELING ALGEMEEN De behandeling van ODD en CD heeft drie overkoepelende behandeldoelen: 1) het vergroten van disciplinerende en affectieve opvoedingsvaardigheden van ouders; 2) het vergroten van zelfregulerende en prosociale vaardigheden van het kind of de jongere; 3) het verbeteren van het gezinsfunctioneren. Er zijn drie behandelmethoden waarvan het effect het duidelijkst is aangetoond: 0udertraining Cognitieve gedragstherapie Systemische behandeling
17 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN > Kinderen en jongeren tussen 6-18 jaar > Diagnose : ODD of CD Groepsafbakening is belangrijk om de doelgroep te kunnen isoleren in het EPD. > Gebaseerd op internationale richtlijnen > Structuurindicator Geeft informatie over het vermogen om goede zorg te verstrekken, maar zegt weinig over het resultaat van de zorg.
18 MET BETREKKING TOT UW BEHANDELAANBOD VOOR OUDERS VAN KINDEREN EN JONGEREN MET EEN GEDRAGSSTOORNIS
19 PSYCHO-EDUCATIE Onderwerpen? Risicofactoren ODD/CD Prevalentie ODD/CD Beloop ODD/CD Beschermende en risicofactoren ODD/CD Subtyperingen en beloopskenmerken ODD/CD Bestaande negatieve cognities en interactiepatronen vanuit ouders over kind Invloed leefomgeving en peers Beleving diagnose en reactie omgeving Behandelmogelijkheden Bronnen van aanvullende informatie Ontlastende interventies
20 HET VERSTERKEN VAN OPVOEDINGSVAARDIGHEDEN Wat? Prijzen Het gebruik van een beloningskaart Het negeren van milde vormen van ongewenst gedrag Het toepassen van time-out Het toepassen van negatieve consequenties voor ongewenst gedrag Het vergroten van de sensitiviteit van ouders voor signalen kind/jongere Het verbeteren van de ouder-kindrelatie Het bevorderen vn een positiever gezinsklimaat Hoe? Ouderbegeleiding Oudertraining specifiek gericht op opvoedingsvaardigheden (bv. Triple P, Incredible Years/Pittige Jaren, PMTO) Thuisbegeleiding
21 MET BETREKKING TOT UW BEHANDELAANBOD VOOR DE RUIMERE CONTEXT VAN KINDEREN EN JONGEREN MET EEN GEDRAGSSTOORNIS
22 NETWERKONDERSTEUNING Wat? Het betrekken van de ruimere omgeving (school, jeugdbeweging, sportclub,..) in de begeleiding/behandeling van het kind of de jongeren. Het ondersteunen van leerkrachten, begeleiders in het afstemmen op en het omgaan met de gedragsproblematiek teneinde het kind beter te laten functioneren in die omgeving. Hoe? Netwerkoverleg Specifieke interventies in de betreffende omgevingen
23 MET BETREKKING TOT UW BEHANDELAANBOD VOOR KINDEREN EN JONGEREN MET EEN GEDRAGSSTOORNIS
24 BEHANDELAANBOD VOOR KINDEREN EN JONGEREN Wat? Intenties van anderen adequater beoordelen Bedenken van verschillende oplossingen voor sociale problemen en het voorspellen van de korte- en langetermijngevolgen van die oplossingen Emoties herkennen bij zichzelf en anderen Exemplarische voorbeelden: Minder Boos en Opstandig Equip Rots en Water Agressie Regulatie Training
25 MET BETREKKING TOT UW BEHANDELAANBOD VOOR DE CLIËNTSYSTEMEN VAN KINDEREN EN JONGEREN MET EEN GEDRAGSSTOORNIS
26 SYSTEMISCHE BEHANDELINGEN Wat? Binnen een systemische behandeling wordt gebruik gemaakt van elementen uit de oudertraining, cognitieve gedragstraining, en gezinstherapie. Op deze manier pakt de systemische behandeling meerdere kanten van het functioneren en disfunctioneren van het kind of de jongere aan. Exemplarische voorbeelden: Functionele Gezinstherapie (FFT) Multi Systeem Therapie (MST) Multidimensionele Familie Therapie (MDFT)
27 MET BETREKKING TOT UW MEDICAMENTEUS BEHANDELAANBOD BIJ EEN COMORBIDE ADHD- PROBLEMATIEK
28 COMORBIDITEIT ADHD MODERATORS AND MEDIATORS OF TREATMENT RESPONSE FOR CHILDREN WITH ATTENTION-DEFICIT/HYPERACTIVITY DISORDER: THE MULTIMODAL TREATMENT STUDY OF CHILDREN WITH ATTENTION-DEFICIT/HYPERACTIVITY DISORDER. ADHD alone 31% Tics 11% Conduct Disorder 14% Oppositional Defiant Disorder 40% Anxiety Disorder 34% Mood Disorders 4% MTA Cooperative Group. Arch Gen Psychiatry 1999; 56:
29 RICHTLIJNEN ADHD > AACAP (2002) > Eunethydis (2004) > Trimbos (2005) > NICE (2008) > HGR (2013) 2divers/
30 BEHANDELING Europese Engelse richtlijnen Amerikaanse richtlijnen richtlijnen Mild matige Keuze : ADHD psychosociale of Psychosociale Medicatie Medicatie Ernstige ADHD Medicatie en psychosociale Medicatie en psychosociale Medicatie
31 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN DATA 1. Kies uw voorziening 2. Zijn er in uw voorziening internationale richtlijnen ter beschikking voor de behandeling van kinderen en jongeren met een gedragsstoornis? Ja / Neen
32 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN DATA 3. Met betrekking tot uw behandelaanbod voor ouders van kinderen en jongeren met een gedragsstoornis a) Wordt er in uw voorziening een aanbod gedaan rond psychoeducatie naar ouders toe? Ja / Neen b) Wordt er in uw voorziening een aanbod gedaan rond het versterken van opvoedingsvaardigheden bij ouders? Ja, individueel; Ja, in groep; Ja, zowel individueel als in groep Neen c) Indien ja op b) Onze voorziening oraganiseert dit aanbod zelf Onze voorziening werkt hiervoor structureel samen met een andere partner
33 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN DATA 4. Met betrekking tot uw behandelaanbod voor de ruimere context van kinderen en jongeren met een gedragsstoornis a) Wordt er in uw voorziening een aanbod gedaan rond netwerkondersteuning in het omgaan met de jongere en zijn ouders? Ja / Neen
34 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN DATA 5. Met betrekking tot uw behandelaanbod voor kinderen en jongeren met een gedragsstoornis a) Wordt er in uw voorziening een aanbod gedaan rond psycho-educatie naar kinderen en jongeren toe? Ja / Neen b) Wordt er in uw voorziening een aanbod gedaan rond het versterken van sociale/probleemoplossende vaardigheden naar kinderen en jongeren toe? Ja, individueel; ja, in groep; ja, zowel individueel als in groep Neen
35 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN DATA 6. Met betrekking tot uw behandelaanbod voor cliëntsystemen met een gedragsstoornis a) Wordt er in uw voorziening een aanbod gedaan rond systemische begeleiding? Ja / Neen
36 INDICATOR BEHANDELRICHTLIJNEN DATA 7. Welke beslisboom wordt er gebruikt voor het opstarten van medicatie bij ADHD? AACAP (2002) Eunethydis (2004) Trimbos (2005) NICE (2008) HGR (2013) Geen
37 RAPPORTAGE ONLINE TOOL > Ruwe scores Bv. 20 van de voorzieningen antwoorden ja, 10 antwoorden neen. U behoort tot de groep die neen heeft geantwoord. Voorzieningen krijgen dus hun ruwe scores terug met daarin een vergelijking met de anderen.
38 TESTFASE VALIDATIE > 1CGG en 1 K-dienst per provincie > 1 expert OG per provincie (controle/feedback) > Uitrollen : voorjaar 2016
39 STAPPENPLAN QIP > Consensus in de stuurgroep over indicatorenfocus > Verzamelen EB richtlijnen of protocollen (HGR, Trimbos richtlijnen, KCE, NICE, APA) > Uitwerken indicatorenprotocol (FICHE) > Definieren noodzakelijke data > Verzamelen vereiste data > Verwerken data tot betreffende indicator > Opleveren betreffende indicator (+feedback) > Evaluatie indicatoren & indicatorenprotocol
40 REFERENTIES INDICATOREN > American Psychiatric Association (APA)(2008). Quality indicators : defining and measuring quality in psychiatric care for adults and children: report of the APA task force on quality indicators for children. American Psychiatric Publishing, Washington. > Basisset prestatie-indicatoren ggz en verslavingszorg > Basisset prestatie-indicatoren ggz en verslavingszorg > Boer F., Markus M., Vermeiren R. (2012). Zeg niet : Sta stil, anders kan ik je niet weten. Tijdschr Psychiatr 54(2): > Hoge Gezondheidsraad (HGR)(2011). Kinderen en jongeren : gedragsstoornissen in context. HGR NR > Janssen M., Wensing M., van der Gaag R., Van Deurzen P., Buitelaar J. (2013). Aanpassing en aanvulling van kwaliteitsindicatoren uit de basisset ggz voor gebruik in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Tijdschr Psychiatr 55(1): > National Institute for Health and Care Excellence (NICE) (2013). Conduct disorders in children and young people. CG158.
41 REFERENTIES RICHTLIJNEN MEDICATIE > Greenhill LL, Pliszka S, Dulcan MK, Bernet W, Arnold V, Beitchman J, et al. Practice parameter for the use of stimulant medications in the treatment of children, adolescents, and adults. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2002; 41(2 Suppl):26S-49S. > Hoge Gezondheidsraad (HGR) (2013). Good clinical practice in de herkenning, diagnose en behandeling ADHD. Brussel: HGR; advies nr > National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) (2008). Attention deficit hyperactivity disorder: Diagnosis and management of ADHD in children, young people and adults. Clinical Guideline (CG) 72. > Taylor, E., Döpfner, M., Sergeant, J., Asherson, P., Banaschewski, T., Buitelaar, J., Coghill, D., Danckaerts, M., Rothenberger, A., Sonuga-Barke, E., Steinhausen, H.-Ch., & Zuddas, A. (2004). European clinical guidelines for hyperkinetic disorder- first upgrade. European Child & Adolescent Psychiatry, 13, 7-3. > Trimbos Instituut Nederland (2005). Multidisciplinaire Richtlijn ADHD.
42 REFERENTIES RICHTLIJNEN GEDRAGSSTOORNISSEN > Hoge Gezondheidsraad (HGR) (2011). Kinderen en jongeren : gedragsstoornissen in context. Brussel: HGR; advies nr > Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie (2014). Oppositionele-opstandige stoornis (ODD) en normoverschrijdendgedragsstoornis (CD) bij kinderen en adolescenten > Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP)(2013) Richtlijn oppositioneel-opstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren. De Tijdstroom, Utrecht. > National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) (2008). Attention deficit hyperactivity disorder: Diagnosis and management of ADHD in children, young people and adults. Clinical Guideline (CG) 72. > National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) (2013). Antisocial behaviour and conduct disorders in children and young peope: recognition, intervention and mangement. Clinical Guideline (CG) 158. > Trimbos Instituut Nederland (2005). Multidisciplinaire Richtlijn ADHD
43 DANK VOOR UW AANDACHT
DISRUPTIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN
DISRUPTIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN Beheersing van emoties en gedrag Rechten van anderen Conflict met maatschappelijke normen en waarden Indeling Gedragsstoornissen in DSM 5 Oppositioneel-Opstandige Stoornis
Nadere informatieDSM-IV-TR: Aandachtstekortstoornissen en gedragsstoornissen
DSM-IV-TR: Aandachtstekortstoornissen en gedragsstoornissen 314.xx Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit.01 Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, gecombineerde type.00 Aandachtstekortstoornis
Nadere informatieBrutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen. Walter Matthys
Brutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen Walter Matthys Gedragsproblemen Opstandig gedrag Anderen ergeren Prikkelbaarheid, boosheid, woede, driftbui
Nadere informatie03/07/15' ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Programma. Begripsbepaling: Agressie. Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD
ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Woensdag 29 oktober P. Deschamps Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD Begripsbepaling: Agressie Disruptive Behavior Disorders (DBD), Disruptieve Gedragsstoornissen
Nadere informatieRichtlijn / info voor ouders. Ernstige gedragsproblemen. Richtlijnen Jeugdzorg aanbevelingen voor de praktijk. NVO, NVMW en NIP
Richtlijn / info voor ouders Ernstige gedragsproblemen Richtlijnen Jeugdzorg aanbevelingen voor de praktijk NVO, NVMW en NIP 2013 Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers, Nederlands Instituut
Nadere informatieMarijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP
Marijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP INHOUD Impulsief en agressief gedrag; normaal op jonge leeftijd? Alarmsignalen Verwijzen? Werkwijze team jonge kinderen zorglijn ADHD en gedragsstoornissen
Nadere informatieRichtlijn / info voor ouders. Ernstige gedragsproblemen. Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk. NVO, NVMW en NIP
Richtlijn / info voor ouders Ernstige gedragsproblemen Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk NVO, NVMW en NIP 2014 Nederlands Vereniging van Maatschappelijk Werkers, Nederlands Instituut
Nadere informatieWat is ODD? ODD is een gedragsstoornis waarbij kinderen gedurende langere tijd opstandig, negatief en agressief gedrag laten zien.
ODD Wat is ODD? ODD is een gedragsstoornis waarbij kinderen gedurende langere tijd opstandig, negatief en agressief gedrag laten zien. Hoe wordt ODD ook wel genoemd? ODD is een afkorting voor de Engelse
Nadere informatieDr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen. Lezing GGNet 27 juni 2013 1
Dr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen Lezing GGNet 27 juni 2013 1 Behandelmogelijkheden bij kinderen met ADHD in de basisschoolleeftijd
Nadere informatieRichtlijn oppositioneelopstandige. en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren
Richtlijn oppositioneelopstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Walter Matthys en Geurt van de Glind (redactie) Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) De Tijdstroom,
Nadere informatieADHD. Behandelingsstrategieën DSM IV. Diagnostiek. Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK) ( Attention deficit hyperactivity disorder )
ADHD ( Attention deficit hyperactivity disorder ) Behandelingsstrategieën Evelien Dirks Een ontwikkelingsstoornis Problemen met de concentratieperiode Problemen met de impulsbeheersing Problemen met de
Nadere informatieBEHANDELING VAN ADHD: MEDICATIE OF NIET-MEDICAMENTEUS?
BEHANDELING VAN ADHD: MEDICATIE OF NIET-MEDICAMENTEUS? Drs. Carlijn Bergwerff & dr. Marleen Bink nr. Het begint met een idee DEEL 1: WETENSCHAPPELIJKE INZICHTEN Voorstellen ADHD Medicatie Alternatieven
Nadere informatieADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG
ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatie4. Wat zijn de consequenties voor het kind of jongere, die lijdt onder psychische klachten?
Gastdocent: Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist In dienst van kinderen, jongeren en hun ouders
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut
Stemmingsstoornissen Van DSM-IV-TR naar DSM-5 Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Inhoud Veranderingen in de DSM-5 Nieuwe classificaties
Nadere informatieInterventies voor jji en jeugdzorgplus. Leonieke Boendermaker
Interventies voor jji en jeugdzorgplus Leonieke Boendermaker 20 mei 2009 Evident? 1. Problemen doelgroep 2. Interventies die leiden tot vermindering problemen 3. Noodzaak goede implementatie 2 Om wat voor
Nadere informatieScreening van gedragsproblemen en consequenties hiervan op effect van interventies. Walter Matthys
Screening van gedragsproblemen en consequenties hiervan op effect van interventies Walter Matthys Preventie en behandeling Wezenlijk verschillend? Voorbeeld: Coping Power (Minder boos en opstandig) bij
Nadere informatiePROFIEL SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING PERSOONLIJKE RAPPORTAGE VAN
PROFIEL SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING PERSOONLIJKE RAPPORTAGE VAN naam Gegevens deelnemer Algemeen Leerling naam Leeftijd 14 Geslacht Schooltype man VWO Klas/jaar 2 School/instelling: Vestigingsplaats
Nadere informatieAnders denken over drukke, dwarse en dromerige kinderen
Anders denken over drukke, dwarse en dromerige kinderen Laura Batstra 25 november 2014 In deze online lezing: Druk, dwars, dromerig of ADHD? ADHD en de hersenen ADHD en de maatschappij Stepped Diagnosis
Nadere informatieSPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET ANTISOCIALE GEDRAGSSTOORNIS OF ODD IN DE WERKSITUATIE Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieNovember Update evidentie medicatieprotocol ODD/CD bij kinderen en jeugdigen. 1
Evidence tabel update medicatieprotocol ODDCD bij kinderen en jeugdigen Auteurs, jaartal Sinzig et al 2007 A2 RCT (5 wk multicenter studie) Kinderen en adolescenten (6-16 jr) ADHD diagnose volgens DSM-IV
Nadere informatieADHD in de DSM-5. Reino Stoffelsen, kinder- en jeugdpsychiater Ariane Tjeenk-Kalff, klinisch neuropsycholoog 21 april 2015
ADHD in de DSM-5 Reino Stoffelsen, kinder- en jeugdpsychiater Ariane Tjeenk-Kalff, klinisch neuropsycholoog 21 april 2015 ADHD, wat kan je er (niet) mee? Veel media aandacht Casus: Ben DSM-geschiedenis
Nadere informatieRichtlijn oppositioneel-opstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren
Richtlijn oppositioneel-opstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Richtlijn oppositioneelopstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Walter
Nadere informatieExecutieve Functies & Agressieve Gedragsproblemen Wat, bij Wie en Waarom?
Executieve Functies & Agressieve Gedragsproblemen Wat, bij Wie en Waarom? Prof.dr. Bram Orobio de Castro Ontwikkelingspsychologie, Universiteit Utrecht Wie? - overzicht - Agressie & Disruptieve Gedragsstoornissen
Nadere informatieRichtlijn oppositioneel-opstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Samenvatting
Richtlijn oppositioneel-opstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Samenvatting Richtlijn oppositioneelopstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en
Nadere informatieGIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G
GIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G VOORAF Uw arts heeft u een medicamenteuze behandeling voorgeschreven als hulp bij het onder controle brengen van de symptomen
Nadere informatieDe antisociale persoonlijkheidsstoornis
De antisociale persoonlijkheidsstoornis 1. Kenmerken antisociale persoonlijkheidsstoornis 2. Hoe ontstaat een antisociale persoonlijkheidsstoornis? 3. Hoe wordt een antisociale persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieGedragsstoornissen bij kinderen
Elk kind is wel eens brutaal of boos. Dat is normaal. Langdurige gedragsproblemen kunnen echter ingrijpende en blijvende negatieve gevolgen hebben voor het kind en de omgeving. In Gedragsstoornissen bij
Nadere informatieInhoud. Uitgebreide opgave
Inhoud Uitgebreide opgave 1 Inleiding 21 Van DSM-IV naar DSM-5 21 Verwarrende terminologie 23 Een nieuw begrippenkader 24 De bron van het gedrag en de hulpverleningsstrategie 27 Een biopsychologisch model
Nadere informatieExecutieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven
Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding
Nadere informatieVroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen
Vroegsignalering bij middelengebruik! En dan? Brijder en Brijder Jeugd Leontien Los & Margriet Katoen Programma Brijder en Brijder Jeugd Wie zit er in de zaal? Middelengebruik en GGZ Wat is verslaving?
Nadere informatieFarmacotherapie bij ontwikkelingsstoornissen ADHD medicatie: te snel en te lang?
Farmacotherapie bij ontwikkelingsstoornissen ADHD medicatie: te snel en te lang? Pieter Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiatrie Accare, Universitair Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie Groningen Relaties
Nadere informatieKleuters met gedragsproblemen: temperament of stoornis?
Kleuters met gedragsproblemen: temperament of stoornis? Tessa Bunte Kinder- en jeugdpsychiater, UMC Utrecht Inhoud Vroegdiagnostiek ODD/CD/ADHD bij het jonge kind Research Van research naar praktijk Conclusie
Nadere informatieZorgmodule Minder Boos en Opstandig
Zorgmodule Minder Boos en Opstandig Zorgaanspraak: Zorgaanbieder: Jeugdhulp op accommodatie zorgaanbieder, groep Entreá HULPVRAAG Doelgroep De doelgroep bestaat uit normaal begaafde kinderen tussen de
Nadere informatieDivisie Kinderen en Jeugdigen. Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg
Divisie Kinderen en Jeugdigen Orthopsychiatrie & Ambulante forensische zorg Mad or Bad? Jongeren met problematiek of problematische jongeren? René Cardynaals 2010 Mikx Sedna (Rita vd Elzen, Odette de Theije)
Nadere informatie1.1 Doel. 1.2 Doelgroep. 1.3 Afbakening
Samenvatting 1 Inleiding Hier volgt een samenvatting van de richtlijn, met vermelding van alle uitgangsvragen en aanbevelingen uit de richtlijn. Deze samenvatting verschijnt ook als aparte uitgave. 1.1
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz
Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Mark van der Gaag PhD Hoogleraar Klinische Psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam Hoofd Psychose Onderzoek, Parnassia, Den Haag 1 Wat is gedragstherapie
Nadere informatieHandreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement. Van onrustig gedrag tot ADHD
Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement Van onrustig gedrag tot ADHD In het nieuwe jeugdstelsel richten gemeenten hun eigen preventie- en zorgaanbod voor kinderen, jongeren
Nadere informatieVan fanatiek gamen naar gameverslaving
Van fanatiek gamen naar gameverslaving Paul Zonneveld Directeur Behandeling / Psychiater Rogier Buningh Hoofd Counselors / Ervaringsdeskundige Missie en visie Missie Als niets meer werkt bieden wij een
Nadere informatieBijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1
Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Moet voldoen aan de criteria A, B, C en D A. Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en sociale interactie in meerdere
Nadere informatie6 Forensische aspecten Aandachtspunten 134 Noten 134
Inhoud Voorwoord Hoofdstuk 1 Psychiatrische stoornis en diagnostiek 13 1 Inleiding 13 2 Psychiatrische ziekte 13 3 De psychische functies 16 4 Doelen en onderdelen psychiatrische diagnostiek 17 5 Diagnose
Nadere informatieMeer? Alles op Eigen Kracht? Bij de dokter. Is Meer van Minder. De ProjectenMachine (Slot) Bij gedragsproblemen
Ontwikkeling en Aanpak van Gedragsproblemen bij Jongeren met LVB Alles op Eigen Kracht? Agressief & regelovertredend gedrag Meest voorkomende problematiek Belemmert leren en ontwikkeling van kinderen Kost
Nadere informatieAntwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010)
AH 740 2010Z13219 Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010) 1 Bent u bekend met nieuw onderzoek van Michigan State University
Nadere informatieDIRECT, DICHTBIJ EN DOELTREFFEND
DIRECT, DICHTBIJ EN DOELTREFFEND Een no-nonsense benadering vormgegeven door gedreven en erkende professionals DIRECT, DICHTBIJ EN DOELTREFFEND Hoofdlocatie: Oostwaarts 5 E,2711 BA Zoetermeer Telefoonnummer:
Nadere informatieInhoud Inleiding Gedragsproblemen Psychosociale vaardigheden Emotionele vaardigheden Leervaardigheden De rol van het gezin Literatuur
Inhoud 1 Inleiding.... 1 1.1 Gedragsproblemen... 3 1.2 Psychosociale vaardigheden.... 4 1.3 Emotionele vaardigheden.... 5 1.4 Leervaardigheden.... 5 1.5 De rol van het gezin.... 6 Literatuur.... 6 2 Gedragsproblemen....
Nadere informatiePsychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten
Psychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten Frits Boer emeritus hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Logacom Kenniscongres 11 december 2012 Psychische stoornissen en
Nadere informatieEen medicatietrial, zonde van de tijd of de moeite waard?
Karin van Riezen 1 Een medicatietrial, zonde van de tijd of de moeite waard? De meerwaarde van een placebogecontroleerde trial bij kinderen die ingesteld worden op methylfenidaat Gevalsbeschrijving Adhd
Nadere informatieBehandelgids ADHD bij volwassenen, cliëntenwerkboek
Behandelgids ADHD bij volwassenen, cliëntenwerkboek een programma voor cognitieve gedragstherapie Steven A. Safren, Susan Sprich, Carol A. Perlman, Michael W. Otto UITGEVERIJ NIEUWEZIJDS Oorspronkelijke
Nadere informatieSamenvatting. Adviesaanvraag
Samenvatting Adviesaanvraag De antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) is een psychiatrische stoornis die wordt gekenmerkt door een duurzaam patroon van egocentrisme, impulsiviteit en agressiviteit.
Nadere informatieODD. Oppositioneel-opstandig gedrag. Pffff, dat doe ik niet voor jou!
1 Fontys/OSO serie ouderbrochures Module ZO02 ODD Oppositioneel-opstandig gedrag Pffff, dat doe ik niet voor jou! http://www.epimedium.nl/illustraties/agressie%202%20nieuw.gif Randy kan heel lief zijn,
Nadere informatieDevelopmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts
Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose
Nadere informatieClinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Christel Hessels Symposium, 16 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen gedurende de levensloop Borderline persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieIn Oosterschelde. gaat het. lukken!gedragpunt, scholing en advies 6. Waar hebben we het over? Waar hebben we het over? 14-10-2015
Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: Passend Onderwijzen Directeur Gedragpunt Gedragpunt, scholing en advies 1 Gedragpunt, scholing en advies 2 Waar hebben we het over? Waar hebben
Nadere informatieTriple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?
21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -
Nadere informatieSTOP 4-7 programma. Samen sterker Terug. Pad
STOP 4-7 programma Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 PROGRAMMA Samen sterker Terug Op Pad Ecologisch (samen) en positief (sterker terug op pad) Een vroeg interventie- of preventieprogramma: kindtraining
Nadere informatieVoor kinderen die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school.
Voor kinderen die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school. Waarom RIOzorg? Complete zorg: onderzoek en behandeling Wetenschappelijk effectief bewezen behandelmethodes Een zo kort mogelijke wachtlijst
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen
Correcties DSM 5 : Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen Derde oplage, mei 2015 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de tweede oplage (november 2014). Pagina
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieEMOTIEREGULATIE. Jaarbeurs Utrecht. Boosheid, verdriet en angst bij kinderen en adolescenten met ASS, ODD, ADHD, depressie en borderline
EMOTIEREGULATIE Boosheid, verdriet en angst bij kinderen en adolescenten met ASS, ODD, ADHD, depressie en borderline Congres Dinsdag 26 november 2013 Jaarbeurs Utrecht prof.dr. Bram Orobio de Castro prof.dr.
Nadere informatieDisclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieProject Spelregels Effectief, hoe, en bij wie? Pol van Lier Afdeling Ontwikkelingspsychology, Vrije Universiteit Amsterdam
Project Spelregels Effectief, hoe, en bij wie? Pol van Lier Afdeling Ontwikkelingspsychology, Vrije Universiteit Amsterdam Parent Psychopathology Family Breakup Marital Relationship Neighborhood Extended
Nadere informatieAutisme spectrum stoornissen en delinquentie
Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Lucres Nauta-Jansen onderzoeker kinder- en jeugdpsychiatrie VUmc Casus Ronnie jongen van 14, goed en wel in de puberteit onzedelijke handelingen bij 5-jarig
Nadere informatieDe ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD
De ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD Samenvatting 10 tot 40% van de kinderen en adolescenten met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) ontwikkelen symptomen van
Nadere informatieAD(H)D bespreken. BEN/LO/ADHD/14/0003a April 2014
AD(H)D bespreken N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer u zich
Nadere informatieOmgaan met Gedragsproblemen
Omgaan met Gedragsproblemen FC Leo te Leens 16 april 2012 Introductie en verwachtingen voorstellen stoornissen werkveld UMCG Sportpark Kardinge PAGINA 2 VAN 26 Introductie en verwachtingen Wat zijn uw
Nadere informatieExecutive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis
Executive functioning bij kinderen met een ontwikkelings- of gedragsstoornis Sylvie Verté INLEIDING Reeds geruime tijd worden pogingen ondernomen om te bepalen welke aspecten van diverse ontwikkelings-
Nadere informatieMoeder waarom leren wij? Recente inzichten over de behandeling van leerstoornissen en opvoedingsstoornissen MEDICATIE
Moeder waarom leren wij? Recente inzichten over de behandeling van leerstoornissen en opvoedingsstoornissen MEDICATIE Over de plaats die medicatie inneemt bij de behandeling van ontwikkelingsstoornissen
Nadere informatie3.3 Delirium. herkend wordt. Onduidelijk is in hoeveel procent het delirium niet, of niet volgens de gangbare richtlijnen, behandeld wordt.
3.3 Delirium Delirium is waarschijnlijk de meest voorkomende neuropsychiatrische stoornis in het algemeen en academisch ziekenhuis, met een prevalentie van 15 tot 50 procent bij opgenomen oudere patiënten.
Nadere informatieADHD zeker geen modegril
Angst voor overdiagnostiek is ongefundeerd ADHD zeker geen modegril Rob Rodrigues Pereira, kinderarts, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam dr. Sandra Kooij, psychiater, PsyQ Haaglanden prof. dr. Jan Buitelaar,
Nadere informatieCHAPTER 8. Samenvatting. (Summary in Dutch)
CHAPTER 8 Samenvatting (Summary in Dutch) Achtergrond en doel van het onderzoek Gedragsstoornissen zoals ADHD (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder), ODD (Oppositional Defiant Disorder) en CD (Conduct
Nadere informatiein gesprek over: Gedragsstoornissen bij kinderen
in gesprek over: Gedragsstoornissen bij kinderen Colofon Auteur: W. Matthys Met dank aan Mevrouw A.C. Paternotte van Balans, de landelijke vereniging voor ouders van kinderen met ontwikkelings-, gedrags-
Nadere informatieP. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ
P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Dilemma s bij risicotaxatie Risicotaxatie is een nieuw en modieus thema in de GGZ Veilige zorg is een illusie Hoe veiliger de zorg, hoe minder vrijheid voor
Nadere informatiePsychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Nadere informatieVroegsignalering borderline problematiek. Utrecht, 24 november 2016
Vroegsignalering borderline problematiek Utrecht, 24 november 2016 Wat is een Borderline PS? Diepgaand patroon van instabiliteit (DSM-5) Relaties Zelfbeeld Emoties Gedrag (impulsiviteit Dit patroon komt
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieTekst: Anouck Staff en Betty Veenman
In elke klas zitten vaak meerdere leerlingen met druk, ongeconcentreerd of opstandig gedrag. Met de invoering van passend onderwijs is de diversiteit binnen klassen toegenomen, en daarmee de vraag van
Nadere informatieADHD-werking binnen C.A.R. Accent
ADHD-werking binnen C.A.R. Accent ADHD is een ontwikkelingsstoornis waarbij de verwerking van informatie in de hersenen verstoord verloopt. Als gevolg hiervan vertonen kinderen met deze stoornis vooral
Nadere informatieJantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012
Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012 Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context PROBLEEM Probleemgedrag 5 Faculteit der Psychologie
Nadere informatiePsychiatrie & Psychologie bij 22q11DS
Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University
Nadere informatieInzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind. Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater. L.
Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater L. Hoekstra@karakter.com Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieKinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu MCDD
MCDD Wat is MCDD? MCDD is een ontwikkelingsstoornis waarbij kinderen moeite hebben om met hun gevoelens om te gaan en moeite hebben met het onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid. Hoe wordt MCDD
Nadere informatieSamenvatting. Maatschappelijke controverse
Samenvatting In samenleving en politiek en onder beroepsbeoefenaren is er veel discussie over de gestage groei van het aantal jongeren met psychische problemen, waaronder ADHD (Attention Deficit Hyperactivity
Nadere informatieADHD zeker geen modegril
Angst voor overdiagnostiek is ongefundeerd ADHD zeker geen modegril Rob Rodrigues Pereira, kinderarts, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam dr. Sandra Kooij, psychiater, PsyQ Haaglanden prof. dr. Jan Buitelaar,
Nadere informatieEvidence-based interventies voor agressieregulatie en woedebeheersing
Evidence-based interventies voor agressieregulatie en woedebeheersing Hoe vergelijk je methodieken op basis van welke criteria? Marjolein Oudhof Mariska van der Steege 23 april 2009 Inhoud workshop Werken
Nadere informatiekind in de cel, ouders aan de bel
kind in de cel, ouders aan de bel theo doreleijers vu medisch centrum / de bascule amsterdam symposium forensische jeugdzorg 10 februari 2007 inhoud lezing - kinderen met politie/justitiecontacten: wat
Nadere informatieWeerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose
Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure
Nadere informatieMentale kracht in de Forensische Psychiatrie
Mentale Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie LFPZ,Zeeland, 11 juni 2009 Jan Auke Walburg Principes van positieve psychologie Bestudering positieve subjectieve ervaringen en constructieve cognities.
Nadere informatieGood Clinical Practice in de herkenning, diagnose en behandeling van ADHD. Dr. Hans Hellemans ZNA UKJA
Good Clinical Practice in de herkenning, diagnose en behandeling van ADHD Dr. Hans Hellemans ZNA UKJA Casus 2 Arne, een vierjarige kleuter, komt met zijn mama je raadpleging binnen. Na enkele minuten heeft
Nadere informatiePsychisch of Psychiatrie? 12-06-2012
Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of
Nadere informatieTijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies
Infosheet Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies Tijdig ingrijpen betekent voorkomen dat een de fout ingaat. Wie wil dat niet? Dat is dan ook precies wat deze infosheet beoogt: inzicht
Nadere informatieNonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands
Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Behandeling OCS bij kinderen Cognitieve gedragstherapie (CGT) Combinatie CGT
Nadere informatieSPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor docenten
Informatie en advies voor docenten SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR DEELNEMERS MET ANTISOCIALE GEDRAGSSTOORNIS OF ODD IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de
Nadere informatieRichtlijn Depressie (2016)
Richtlijn Depressie (2016) Verantwoording Thema: Wat is een depressie? Voor de beschrijving is gebruikgemaakt van het Handbook of Developmental Psychopathology (Garber & Rao, 2014), Kinder- en jeugdpsychiatrie
Nadere informatieDe rol van school en samenwerking met hulpverlening. Anne-Freda Brouwer Gz-psycholoog / Systeemtherapeut Karakter, kinder- en jeugdpsychiatrie
De rol van school en samenwerking met hulpverlening Anne-Freda Brouwer Gz-psycholoog / Systeemtherapeut Karakter, kinder- en jeugdpsychiatrie Casus Milan 13 jaar woont als enig kind bij zijn ouders Hij
Nadere informatieExternaliserend. school
Externaliserend probleemgedrag behandelen op school Gerly de Boo & Juliëtte Liber Universiteit van Amsterdam ZonMw: Jeugd Vroegtijdige signalering & interventies evidence based interventies externaliserend
Nadere informatieTornado. Mijnke Janssen, kinder en jeugdpsychiater
Tornado Mijnke Janssen, kinder en jeugdpsychiater www.karakter.com 1 Onderzoeksteam Mijnke Janssen 1, Prof. Dr. Michel Wensing 2, Prof. Dr. Jan Buitelaar 1,5,, Prof. Dr. Rutger Jan v.d. Gaag 1 Dr. Eddy
Nadere informatieNaar een nieuw perspectief. M.A.Gelsing GZ-psycholoog behandelcoördinator
Naar een nieuw perspectief M.A.Gelsing GZ-psycholoog behandelcoördinator Naar een nieuw perspectief Vragen naar aanleiding van Casus Omar Behandelvisie: perspectief van de jongere en doelrealisatie Doelgroeponderzoek
Nadere informatieOmgaan met suïcide risico. Crisisinterventies. Jeroen Decoster, MD PhD. Psychiater - psychotherapeut MCT, spoedgevallen en EPSI-unit
Omgaan met suïcide risico Crisisinterventies Jeroen Decoster, MD PhD Psychiater - psychotherapeut MCT, spoedgevallen en EPSI-unit psychiatrische hospitalisatie = enkel een noodzakelijk middel om een
Nadere informatie