Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind. Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater. L.

Transcriptie

1 Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater L.

2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Bedrijfsnamen 2

3 3

4 BREXIT 1t/l 4

5 Take home message Medicatie bij jonge kinderen is soms noodzakelijk Psychofarmaca bij jonge kinderen worden bij voorkeur ingesteld binnen een geïntegreerde behandeling van de 2 e of 3 e lijns GGZ Gestandaardiseerde oudervoorlichting over ADHD medicatie bij infants heeft veel voordelen Het is belangrijk dat ouders, (para) medici en andere netwerkpartners weten waar ze op (mee) kunnen letten tijdens de behandeling van methylfenidaat en risperidon 5

6 Casus 1 Jorrit 6

7 Casus 2 Timo 7

8 Casus 1 Jorrit vs casus 2 Timo Doel: voorwaardenscheppend Discontinuïteit in de behandeling Prikkelbaarheid Doel: schoolse/didactische ontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling stimuleren Continuïteit in de behandeling Slaapproblemen 8

9 Infant-psychiatrie Snel verlopende ontwikkeling Ontwikkelingsgebieden interfereren 9

10 Ontwikkelingsdomeinen 10

11 11

12 12

13 Doel van medicatie Verminderen ADHD-symptomen Verbeteren aandacht en concentratie Vermindering hyperactiviteit Vermindering impulsiviteit Daarmee Ontwikkeling bevorderen Sociaal emotioneel Cognitieve ontwikkeling (en schoolse vaardigheden) (Motorische ontwikkeling) (Spraak/taal ontwikkeling) 13

14 stepped care en matched care 14

15 Medicatie bij jonge kinderen = anders Farmacokinetiek Opname Verdeling Omzetting uitscheiding Farmacodynamiek Gevoeligheid van de eindorganen voor de geneesmiddelen o.a. van den Brande,

16 Medicatie bij jonge kinderen = off-label EMA: EU paediatric regulation; verplicht paediatric investigation plan (PIP) Registratie, waivers (vrijstellingen) en deferrals (uitstelmogelijkheden) >human medicine > paediatrics PERS; atomoxetine (Eli Lilly); aripiprazol Meer bijwerkingen, ernstiger, anders Frequentie en soort psychotrope medicatie-gerelateerde AEs (3-7)E 0 sertraline, melatonine % MF % fluoxetine stemmings impulsiviteit verminderde eetlust slechte concentratie Lee, Williamson,

17 Preschool ADHD Treatment Study Controlled clinical trial: methylfenidaat is werkzaam in het verminderen van ADHD symptomen bij kinderen van jaar bij ernstige ADHD (Greenhill, 2006) Adhd bij pre-schoolers blijft tijdens de schooljaren bestaan en vereist een langere termijn van behandeling (Riddle, 2013) Naturalistische follow-up studie van de kinderen die 3 jaar waren naar 6 jaar 17

18 Follow-up 3 jaar 6 jaar 3 jaar 6 jaar 65% ADHD medicatie 69% ADHD medicatie 2/3 monotherapie ¼ geen medicatie ¼ gecombineerde behandeling 13% AP (vaak met MF) (10% ook PDD) PDD: minder werkzaam, meer bijwerkingen 18 (Vitiello, 2015)

19 Regels en voorschriften Off-label afspraken: zie bijv. Zie ook bijvoorbeeld: Practice parameter on the use of psychotropic medication in children and adolescents (JAACAP 2009) Practice parameter for the use of stimulant medication in the treatment of children, adolescents and adults (JAACAP; Greenhill 2002) 19

20 20

21 Gestandaardiseerde voorlichting over ADHD medicatie bij infants Het doel van de bijeenkomst is het verstrekken van informatie over de soorten medicatie, de werking en bijwerkingen ouders informeren over het vinden van goede aanvullende informatie ouders informeren over bijzonderheden bij medicatie aan jonge kinderen (zoals off-label verstrekking) het geven van aanwijzingen aan ouders met betrekking tot het gebruik van medicatie die onder de opiumwet valt (zoals Schengenverklaring) uitleg aan ouders over de werkwijze van de Zorglijn Infants met betrekking tot het snel en veilig instellen van jonge kinderen en bespreken wat de gebruikelijke voortgang van de medicamenteuze behandeling is na het instellen op medicatie. Nevenwerking: ouders komen op vragen door vragen van anderen, gedeelde beleving, angsten benoemen, beide ouders kunnen komen evenals relevante anderen(avonduur). De mondelinge informatie (presentatie) gaat gepaard met schriftelijke informatie ter ondersteuning. 21

22 Evaluatie van ouderbijeenkomst 6 bijeenkomsten, ouders van 35 kinderen Evaluatie van ouderbijeenkomst gemiddeld: 7.8 (1-10) Verder werden de gemiddelde waardering op de volgende vragen gegeven (1-5) De doelstelling van de bijeenkomst 4.5 De wijze van presenteren van de spreker 4.6 De spreker was inhoudelijk deskundig 4.6 De behandelde stof was relevant 4.5 Mijn kennis is toegenomen door deelname aan deze informatiebijeenkomst 4.3 Kortom: goede waardering, daarnaast efficiënt 22

23 ADHD-medicatie 1. Methylfenidaat Kortwerkende vorm Ritalin, Medikinet (4 uur) 2. Dexamfetamine Langwerkende vormen Equasym, Medikinet CR (8 uur) Concerta (12 uur) Psychostimulantia 3. Atomoxetine (Strattera ) 23

24 Belangrijkste bijwerkingen methylfenidaat - Eetlust vermindering - Slaapproblemen - Verhoging van bloeddruk - Buikpijn - Hoofdpijn - Ontstaan of toename van tics - Snel huilen - Prikkelbaarheid Eventueel hartfilmpje 24

25 De praktische kant - Startgesprek, ouder met kind. - Telefonische controles en controles op locatie - Als goed ingesteld en behandeling bij Karakter stopt: huisarts neemt de controles over (in principe >6 jaar, anders in overleg) 25

26 Risperdal Autisme met gedragsproblemen >= 5 jaar In het bijzonder: disruptief gedrag Doel: prikkelbaarheid verminderen, aantal of ernst van de disruptieve episode verminderen; daarmee ontwikkeling bevorderen Bijwerkingen (o.m.) Toename van eetlust (veranderingen in samenstelling in het bloed) Motorische bijwerkingen (akathisie, dystonie) Prolactineverhoging Specifieke opmerkingen

27 De praktische kant - Startgesprek, ouder met kind (bij risperdal individueel) - Telefonische controles en controles op locatie - Protocol: bloedonderzoek - Als goed ingesteld: punt ter discussie/ afweging 27

28 Take home message Medicatie bij jonge kinderen is soms noodzakelijk Psychofarmaca bij jonge kinderen worden bij voorkeur ingesteld binnen een geïntegreerde behandeling van de 2 e of 3 e lijns GGZ Gestandaardiseerde oudervoorlichting over ADHD medicatie bij infants heeft veel voordelen Het is belangrijk dat ouders, (para) medici en andere netwerkpartners weten waar ze op (mee) kunnen letten tijdens de behandeling van methylfenidaat en risperidon 28

29 Hartelijk Dank voor uw aandacht 29