DSM-IV-TR: Aandachtstekortstoornissen en gedragsstoornissen
|
|
- Karen Devos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DSM-IV-TR: Aandachtstekortstoornissen en gedragsstoornissen 314.xx Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit.01 Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, gecombineerde type.00 Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, overwegend onoplettendheid type.01 Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, overwegend hyperactief-impulsief type Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit NAO 312.xx Gedragsstoornis.81 Type beginnend op kinderleeftijd.82 Type beginnend in de adolescentie.89 Niet-gespecificeerd begin Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis Gedragsstoornis NAO 314.xx Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) A.Ofwel (1) ofwel (2): (1)zes (of meer) van de volgende symptomen van aandachtstekort zijn gedurende tenminste zes maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast en niet past bij het ontwikkelingsniveau: Aandachtstekort (a) slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt achteloos fouten in schoolwerk, werk of bij andere activiteiten (b) heeft vaak moeite de aandacht bij een taak of spel te houden (c) lijkt vaak niet te luisteren als hij/zij direct aangesproken wordt (d) volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er vaak niet in schoolwerk, karweitjes af te maken of verplichtingen op het werk na te komen (niet het gevolg van oppositioneel gedrag of van het onvermogen om aanwijzingen te begrijpen) (e) heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten (f) vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen (zoals school- of huiswerk) (g) raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of bezigheden (bijvoorbeeld speelgoed, huiswerk, potloden, boeken of gereedschap) (h) wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels (i) is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden (2)zes (of meer) van de volgende symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit zijn gedurende ten minste zes maanden aanwezig geweest in een mate die onaangepast en niet past bij het ontwikkelingsniveau:
2 Hyperactiviteit (a) beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn stoel (b) staat vaak op in de klas van zijn/haar of in andere situaties waar verwacht wordt dat men op zijn plaats blijft zitten (c) rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is (bij adolescenten of volwassenen kan dit beperkt zijn tot een subjectief gevoel van rusteloosheid) (d) kan moeilijk rustig spelen of zich bezig te houden met ontspannende activiteiten (e) is vaak "in de weer" of "draaft maar door" (f) praat vaak aan een stuk door Impulsiviteit (g) gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn (h) heeft vaak moeite op zijn/haar beurt te wachten (i) verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt zich op (bijvoorbeeld mengt zich zomaar in gesprekken of spelletjes) B.Enkele symptomen van hyperactiviteit-impulsiviteit of onoplettendheid die beperkingen veroorzaken waren voor het zevende jaar aanwezig. C.Enkele beperkingen uit de groep symptomen zijn aanwezig op twee of meer terreinen (bijvoorbeeld op school [of werk] en thuis). D.Er moeten duidelijke aanwijzingen van significante beperkingen zijn in het sociale, schoolof beroepsmatige functioneren. E.De symptomen komen niet uitsluitend voor in het beloop van een pervasieve ontwikkelingsstoornis, schizofrenie of een andere psychotische stoornis en zijn niet eerder toe te schrijven aan een andere psychische stoornis (bijvoorbeeld stemmingsstoornis, angststoornis, dissociatieve stoornis of een persoonlijkheidsstoornis). Codering op basis van type: (F90.0)Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, gecombineerde type (Attention- Deficit/Hyperactivity Disorder, Combined Type): indien de afgelopen zes maanden voldaan wordt aan zowel criterium A1 als A (F98.8)Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, overwegend onoplettendheid type (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder, Predominantly Inattentive Type): indien de afgelopen zes maanden voldaan wordt aan criterium A1 maar niet aan criterium A (F90.0)Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, overwegend hyperactief-impulsief type (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder, Predominantly Hyperactive-Impulsive Type): indien de afgelopen zes maanden voldaan wordt aan criterium A2 maar niet aan criterium A1
3 Coderingsaanwijzing: Bij personen (in het bijzonder adolescenten en volwassenen) die momenteel symptomen hebben die niet meer voldoen aan de volledige criteria moet "Gedeeltelijk in remissie" worden aangegeven (F90.9)Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit Niet Anderszins Omschreven (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder Not Otherwise Specified) Deze categorie dient voor stoornissen met op de voorgrond staande symptomen van onoplettendheid of hyperactiviteit-impulsiviteit die niet voldoen aan de criteria van een Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Tot de voorbeelden horen: 1.Personen bij wie de verschijnselen en de tekortkomingen voldoen aan de criteria van Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, overwegend onoplettendheid type maar bij wie de beginleeftijd 7 jaar of later is. 2.Personen met klinisch significante tekortkomingen met een aandachtstekort en bij wie de verschijnselen niet voldoen aan de volledige criteria van de stoornis maar die een gedragspatroon hebben dat gekenmerkt wordt door luiheid, dagdromen en hypo-activiteit. (F91.8)Gedragsstoornis (Conduct Disorder) A.Een zich herhalend en aanhoudend gedragspatroon waarbij de grondrechten van anderen of belangrijke bij de leeftijd horende sociale normen of regels worden overtreden zoals blijkt uit de aanwezigheid gedurende de laatste twaalf maanden van drie (of meer) van de volgende criteria, met ten minste de laatste zes maanden één criterium aanwezig: Agressie gericht op mensen en dieren (1)pest, bedreigd of intimideert vaak anderen (2)begint vaak vechtpartijen (3)heeft een 'wapen' gebruikt dat anderen ernstig lichamelijk letsel kan toebrengen (bijvoorbeeld een knuppel, kei, gebroken fles, mes, vuurwapen) (4)heeft mensen mishandeld (5)heeft dieren mishandeld (6)heeft in een direct contact het slachtoffer gestolen (bijvoorbeeld iemand van achteren neerslaan, tasjesroof, afpersing, gewapende overval) (7)heeft iemand tot seksueel contact gedwongen
4 Vernieling van eigendom (8)heeft opzettelijk brand gesticht met de bedoeling ernstige schade te veroorzaken (9)heeft opzettelijk eigendommen van anderen vernield (anders dan door brandstichting) Leugenachtigheid of diefstal (10)heeft ingebroken in iemand's huis, gebouw of auto (11)liegt vaak om goederen of gunsten van anderen te krijgen of om verplichtingen uit de weg te gaan (bijvoorbeeld oplichting) (12)heeft zonder direct contact met het slachtoffer voorwerpen van waarde gestolen (bijvoorbeeld winkeldiefstal maar zonder in te breken, valsheid in geschrifte) Ernstige schendingen van regels (13)blijft vaak, ondanks het verbod van de ouders, 's nachts van huis weg, beginnend voor het dertiende jaar (14)is ten minste tweemaal van huis weggelopen en 's nachts weggebleven (of eenmaal gedurende een lange periode zonder terug te keren) (15)spijbelt vaak, beginnend voor het dertiende jaar B.De gedragsstoornis veroorzaakt in significante mate beperkingen in het sociale, school- of beroepsmatig functioneren. C.Indien betrokkene achttien jaar of ouder is en niet wordt voldaan aan de criteria van een antisociale persoonlijkheid. Codeer type op basis van de beginleeftijd: Gedragsstoornis, type beginnend in de kindertijd: het begin van ten minste één criterium, karakteristiek voor een gedragsstoornis, ligt voor het tiende jaar Gedragsstoornis, type beginnend in de adolescentie: geen enkel criterium, karakteristiek voor een gedragsstoornis, ligt voor het tiende jaar Gedragsstoornis, begin niet gespecificeerd: beginleeftijd is onbekend Specificeer ernst: Licht: weinig of niet meer symptomen dan nodig zijn om de diagnose te stellen en de gedragsproblemen veroorzaken slechts geringe schade aan anderen (bijvoorbeeld liegen, spijbelen, zonder toestemming buiten blijven als het al donker is) Matig: het aantal gedragsproblemen en het effect ervan op anderen ligt tussen "licht" en "ernstig" (bijvoorbeeld stelen zonder confrontatie met het slachtoffer, vandalisme)
5 Ernstig: veel meer gedragsproblemen dan nodig zijn om de diagnose te stellen of de gedragsproblemen veroorzaken aanzienlijke schade aan anderen (bijvoorbeeld gedwongen seks, lichamelijke wreedheid, gebruik van een wapen, stelen met direct contact met het slachtoffer, inbraak) (F91.3)Oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (Oppositional Defiant Disorder) A.Een patroon met negativistische, vijandige en openlijk ongehoorzaam gedrag met een duur van tenminste zes maanden waarin vier (of meer) van de volgende aanwezig zijn: (1)is vaak driftig (2)maakt vaak ruzie met volwassenen (3)is vaak opstandig of weigert zich te voegen naar verzoeken of regels van volwassenen (4)ergert vaak met opzet anderen (5)geeft anderen vaak de schuld van eigen fouten of wangedrag (6)is vaak prikkelbaar en ergert zich gemakkelijk aan anderen (7)is vaak boos en gepikeerd (8)is vaak hatelijk en wraakzuchtig N.B.: Overweeg dat pas aan een criterium wordt voldaan als het gedrag vaker voorkomt dan kenmerkend is voor qua leeftijd en ontwikkelingsniveau vergelijkbare personen. B.De gedragsstoornis veroorzaakt in significante mate beperkingen in het sociale, school- of beroepsmatig functioneren. C.De gedragingen komen niet uitsluitend voor tijdens het beloop van een psychotische of stemmingsstoornis. D.Er wordt niet voldaan aan de criteria van een gedragsstoornis en indien betrokkene achttien jaar of ouder is wordt niet voldaan aan de criteria van de antisociale persoonlijkheidsstoornis (F91.9)Gedragsstoornis Niet Anderszins Omschreven (Disruptive Behavior Disorder Not Otherwise Specified) Deze categorie dient voor stoornissen die gekenmerkt worden door (antisociale of oppositioneel-opstandige) gedragingen die niet voldoen aan de criteria van een
6 gedragsstoornis of een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis. Tot de voorbeelden horen de beelden die niet voldoen aan alle criteria van ofwel een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis of een gedragsstoornis, maar waarbij er significante beperkingen zijn.
Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen
Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen Het moeilijke kind stelt ons vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen
Nadere informatieKanaries in de leerfabriek. Stijn Vanheule. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Kanaries in de leerfabriek. Stijn Vanheule Centrale vragen: 1. Welke ideologie en mensbeeld zit impliciet in onze onderwijspraktijk? 2. Welk effect heeft deze ideologie op identiteitsvorming? Welke ideologie?
Nadere informatiePsychiatrisering en de terreur van het perfecte kind. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind Psychiatriseren = Het moeilijke kind stelt de volwassene vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen
Nadere informatieOverzicht. Wat heeft hij/zij? Wat is zijn diagnose? Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten. Inleiding. 1. Inleiding
Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten Success@School Urecht, 29 november 2018 1. Inleiding Overzicht 2. Signaleren psychische problemen 3. Invloed psychische aandoening op het studeren dr. Lies
Nadere informatie11/21/2018. het nut en nadeel van diagnoses. Ronald Hünneman Rijksuniversiteit Groningen v.chr.
Ronald Hünneman www.ronaldhunneman.com Rijksuniversiteit Groningen 427-347 v.chr. 1 De Ideale Staat Zilver IJzer Brons Goud (volgens Plato) De Ideale Staat Zilver IJzer Brons Goud (volgens Plato) Plato
Nadere informatiePROFIEL SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING PERSOONLIJKE RAPPORTAGE VAN
PROFIEL SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING PERSOONLIJKE RAPPORTAGE VAN naam Gegevens deelnemer Algemeen Leerling naam Leeftijd 14 Geslacht Schooltype man VWO Klas/jaar 2 School/instelling: Vestigingsplaats
Nadere informatiePsychiatrie: ADHD. Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis.
DC 13 Psychiatrie: ADHD 1 Inleiding Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis. Beroepscontext: als onderwijsassistent kun je ingezet worden in het werken met leerlingen
Nadere informatieAD(H)D bij Volwassenen
AD(H)D bij Volwassenen https://youtu.be/fgssoj-tbsa JASPER'S REAL LIFE DSM IV-TR naar DSM 5 1950 DSM I Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 2013 DSM 5 X DSM IV-TR naar DSM 5 Belangrijke
Nadere informatieADHD - MONITOR. Voornaam, naam en geboortedatum van het kind : CLB-medewerker :
Signaallijst 1 : Lichamelijk functioneren Gezondheid Astma Epilepsie Eczeem Allergie Diabetes Zintuiglijke ontwikkeling Gezicht Gehoor Slaap Slaappatroon Hoeveelheid slaap Voeding Voedingspatroon Variatie
Nadere informatieKinderneurologie.eu ADHD. www.kinderneurologie.eu
ADHD Waar staat de afkorting ADHD voor? De letters ADHD staan voor de engelse woorden Attention Deficit - Hyperactivity Disorder. In het Nederlands vertaald betekent dat een aandoening die gekenmerkt wordt
Nadere informatieDISRUPTIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN
DISRUPTIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN Beheersing van emoties en gedrag Rechten van anderen Conflict met maatschappelijke normen en waarden Indeling Gedragsstoornissen in DSM 5 Oppositioneel-Opstandige Stoornis
Nadere informatieWat is ADHD? Aandachtstekort:
Wat is ADHD? ADHD is de afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het is een stoornis die voorkomt bij ongeveer 3 tot 5 % van de bevolking. Jongens hebben 4 keer zoveel kans om de diagnose
Nadere informatieKleuters met gedragsproblemen: temperament of stoornis?
Kleuters met gedragsproblemen: temperament of stoornis? Tessa Bunte Kinder- en jeugdpsychiater, UMC Utrecht Inhoud Vroegdiagnostiek ODD/CD/ADHD bij het jonge kind Research Van research naar praktijk Conclusie
Nadere informatieAD(H)D bespreken. BEN/LO/ADHD/14/0003a April 2014
AD(H)D bespreken N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer u zich
Nadere informatieMindmap omgeving jongere. Overzicht. Contact met klanten met psychische en cognitieve problemen. Herkennen van psychische problemen
Overzicht Contact met klanten met psychische en cognitieve problemen Leergang Vakmanschap Noordwolde 2 mei 2017 Lies Korevaar Herkennen van psychische problemen Ervaren belemmeringen Wat te doen? Omgaan
Nadere informatieVRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8
VRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8 Hierbij verkla(a)r(en) ik (wij) als ouder(s) / verzorger(s) akkoord te gaan met het verstrekken van gegevens door de leerkracht van mijn (ons) kind
Nadere informatie(proef)druk. Liesbeth Kennes Naomi Maene Karlijn Ongena Wendy Van Humbeeck
(proef)druk Liesbeth Kennes Naomi Maene Karlijn Ongena Wendy Van Humbeeck Vooraf Wees niet tevreden met verhalen hoe dingen met anderen zijn verlopen. Ontvouw uw eigen verhaal, zonder ingewikkelde verklaring.
Nadere informatieBijlage 4b: Zelf-rapportage vragenlijst over aandachtsproblemen en hyperactiviteit voor volwassenheid en kindertijd
Bijlage 4b: Zelf-rapportage vragenlijst over aandachtsproblemen en hyperactiviteit voor volwassenheid en kindertijd Zelf-rapportage vragenlijst over aandachtsproblemen en hyperactiviteit voor volwassenheid
Nadere informatieAD(H)D. een meetbare hersenfunctiestoornis. A.Haagen, kinderartskinderneuroloog 1
AD(H)D een meetbare hersenfunctiestoornis 1 Inleiding Wanneer spreken we van ADHD? Hoe stellen we de diagnose? Wat gebeurt er in de hersenen? 2 BEGRIPPEN Attention Deficit Hyperactivity Disorder = Aandachtsstoornis
Nadere informatie10. GEDRAGS-STOORNISSEN
10. GEDRAGS-STOORNISSEN 1 INHOUDSTAFEL 10.1 Inleiding... 3 10.2 De verschillende gedragsstoornissen... 3 10.2.1 ADHD (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder)... 3 10.2.2 Antisociale gedragsstoornis
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieInleiding. Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD)
Voorwoord ADHD Attention Deficit/Hyperactivity Disorder is een ontwikkelingsstoornis, die gekenmerkt wordt door enerzijds aandachtstekort en anderzijds hyperactiviteit/impulsiviteit. Hoewel de klemtoon
Nadere informatieWat is ODD? ODD is een gedragsstoornis waarbij kinderen gedurende langere tijd opstandig, negatief en agressief gedrag laten zien.
ODD Wat is ODD? ODD is een gedragsstoornis waarbij kinderen gedurende langere tijd opstandig, negatief en agressief gedrag laten zien. Hoe wordt ODD ook wel genoemd? ODD is een afkorting voor de Engelse
Nadere informatie4. Wat zijn de consequenties voor het kind of jongere, die lijdt onder psychische klachten?
Gastdocent: Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist In dienst van kinderen, jongeren en hun ouders
Nadere informatieOnderzoek & presentatie voor vakdidactiek. ADHD (ADD) Attention Dificit Hyperactivity Disorder
Onderzoek & presentatie voor vakdidactiek ADHD (ADD) Attention Dificit Hyperactivity Disorder S r a a r L u i j t e n - G u i d o A u g u s t i j n - J u1 d i t h R o b b e n - E l s D e l f g a a u w
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Nadere informatieKinderen met ADHD. Inhoudsopgave. Wat is de oorzaak van ADHD? Wat zijn de verschijnselen van ADHD?
Kinderen met ADHD Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is de oorzaak van ADHD? 1 Wat zijn de verschijnselen van ADHD? 1 Hoe wordt de diagnose ADHD gesteld? 2 Behandeling van ADHD
Nadere informatieEen drukke kleuter: normale ontwikkeling of ADHD? Tessa Bunte Kinder- en jeugdpsychiater UMC Utrecht
Een drukke kleuter: normale ontwikkeling of ADHD? Tessa Bunte Kinder- en jeugdpsychiater UMC Utrecht Inhoud Diagnostiek ADHD jonge kinderen Research Van research naar praktijk Behandeling Conclusie Waarom
Nadere informatieKlinische manifestatie van ADHD Kenmerkende vorm van ADHD
Klinische manifestatie van ADHD Kenmerkende vorm van ADHD Kinderen met (een vermoeden van) ADHD zullen veelal ongeconcentreerd, druk en impulsief zijn. De meeste ouders zoeken hulp voor hun kind (meestal
Nadere informatieADHD, gedragsstoornissen en antisociale persoonlijkheidsstoornis
Marlous Tuithof, Margreet ten Have, Saskia van Dorsselaer, Ron de Graaf ADHD, gedragsstoornissen en antisociale persoonlijkheidsstoornis Vóórkomen en gevolgen in de algemene bevolking: resultaten van NEMESIS-2
Nadere informatieCorrecties DSM 5 : Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen
Correcties DSM 5 : Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen Derde oplage, mei 2015 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de tweede oplage (november 2014). Pagina
Nadere informatieCodeer huidige toestand van de depressieve stoornis of bipolaire I stoornis met het vijfde cijfer:
Stemmingsstoornissen (Mood Disorders) Deze sectie is in drie delen onderverdeeld. Het eerste deel beschrijft de stemmingsepisodes (depressieve episode, manische episode, gemengde episode en hypomane episode),
Nadere informatieBrutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen. Walter Matthys
Brutaal, boos en agressief gedrag bij kinderen met ADHD: Psycho-educatie en opvoedingsadviezen Walter Matthys Gedragsproblemen Opstandig gedrag Anderen ergeren Prikkelbaarheid, boosheid, woede, driftbui
Nadere informatieInhoud. Uitgebreide opgave
Inhoud Uitgebreide opgave 1 Inleiding 21 Van DSM-IV naar DSM-5 21 Verwarrende terminologie 23 Een nieuw begrippenkader 24 De bron van het gedrag en de hulpverleningsstrategie 27 Een biopsychologisch model
Nadere informatieSchizofrenie en andere psychotische stoornissen
Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 295.xx Schizofrenie De volgende classificatie van het longitudinale beloop is van toepassing voor alle subtypes van schizofrenie: Episodisch met restsymptomen
Nadere informatieADHD in de DSM-5. Reino Stoffelsen, kinder- en jeugdpsychiater Ariane Tjeenk-Kalff, klinisch neuropsycholoog 21 april 2015
ADHD in de DSM-5 Reino Stoffelsen, kinder- en jeugdpsychiater Ariane Tjeenk-Kalff, klinisch neuropsycholoog 21 april 2015 ADHD, wat kan je er (niet) mee? Veel media aandacht Casus: Ben DSM-geschiedenis
Nadere informatiePaniekaanval als specificatie
DSM-IV-TR 1. Paniekstoornis met agorafobie 2. Paniekstoornis zonder agorafobie 3. Agorafobie zonder paniekstoornis in de voorgeschiedenis 4. Specifieke fobie 5. Sociale fobie 6. Obsessieve-compulsieve
Nadere informatieInformatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar. Het ADHD-team
Informatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar Het ADHD-team Uw kind heeft AD(H)D of er bestaat het vermoeden dat uw kind deze aandachtsstoornis heeft. Op het ADHD-spreekuur van de polikliniek
Nadere informatieInleiding. Instructies voor het afnemen van de DIVA
Diagnostisch Interview voor ADHD bij volwassenen (DIVA) J.J.S. Kooij & M.H. Francken, 2007 Kenniscentrum ADHD bij volwassenen PsyQ Inleiding Voor de diagnose ADHD bij volwassenen gaat het volgens de DSM-IV
Nadere informatieSCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE
SCHEMA S STOORNISSEN KINDERPSYCHIATRIE Dyslexie Moeite met de techniek van het lezen en spellen, door problemen om het woordniveau en met als belangrijk kenmerk dat geen echte automatisering van het lezen
Nadere informatieBijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1
Bijlage 25: Autismespectrumstoornis in DSM-5 (voorlopige Nederlandse vertaling) 1 Moet voldoen aan de criteria A, B, C en D A. Aanhoudende tekorten in sociale communicatie en sociale interactie in meerdere
Nadere informatieGedragsstoornissen bij kinderen
Elk kind is wel eens brutaal of boos. Dat is normaal. Langdurige gedragsproblemen kunnen echter ingrijpende en blijvende negatieve gevolgen hebben voor het kind en de omgeving. In Gedragsstoornissen bij
Nadere informatieRegistratieformulier medicatie bij ADHD
Bijlage 6 Registratieformulier medicatie bij ADHD Protocol ADHD bij verslaving 99 Registratieformulier medicatie bij ADHD Naam patiënt: Naam voorschrijvend behandelaar: Geneesmiddel: Datum: Dosering:
Nadere informatieADHD. Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Hoe wordt de diagnose bij kinderen gesteld? ADHD poli
00 ADHD Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit Hoe wordt de diagnose bij kinderen gesteld? ADHD poli U bent met uw kind verwezen naar de ADHD poli. De ADHD poli is een samenwerkingsverband tussen
Nadere informatieiagnostisch nterview
D iagnostisch I nterview V oor A DHD bij volwassenen 2.0 J.J.S. Kooij & M.H. Francken, 2009 Kenniscentrum ADHD bij volwassenen PsyQ In Vraag eerst naar de volwassenheid (symptomen aanwezig in de laatste
Nadere informatieScreening & Diagnostiek van ADHD en problematisch middelengebruik bij adolescenten
Screening & Diagnostiek van ADHD en problematisch middelengebruik bij adolescenten Aanbevelingen voor de (jeugd)verslavingszorg en jeugd GGZ Renske Spijkerman Senior onderzoeker PARC- Brijder Verslavingszorg
Nadere informatieDIVA 2.0. D iagnostisch I nterview. V oor A DHD bij volwassenen NEDERLANDS. J.J.S. Kooij & M.H. Francken, 2010 DIVA Foundation, Den Haag
NEDERLANDS DIVA 2.0 D iagnostisch I nterview V oor A DHD bij volwassenen diagnostisch interview voor ADHD bij volwassenen J.J.S. Kooij & M.H. Francken, 2010 DIVA Foundation, Den Haag Colofon Inleiding
Nadere informatieWelke essentiële maatschappelijke verandering is er t.a.v. generatie 45 >> NU?
Welke essentiële maatschappelijke verandering is er t.a.v. generatie 45 >> NU? 1 2 1 WAT kenmerkt een multiculturele samenleving? 3 Mensen van autochtone en allochtone afkomst Van 16,3 miljoen inwoners
Nadere informatie1 Wat is er met me aan de hand?
1 Wat is er met me aan de hand? ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder oftewel aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Het bekendste beeld van iemand met ADHD is dat van een druk,
Nadere informatieSomatoforme stoornissen
Somatoforme stoornissen 300.81 Somatisatiestoornis 300.82 Ongedifferentieerde somatoforme stoornis 300.11 Conversiestoornis Specificeer indien: Met motorische symptoom of uitvalsverschijnsel/met sensorische
Nadere informatieCure + Care Solutions
Cure + Care Solutions is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure
Nadere informatieACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ. Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz
ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz Programma Somatische zorg - met beleid - voor mensen met psychische stoornissen
Nadere informatieAandachtsdeficiëntie/hyperactiviteitsstoornis
Aandachtsdeficiëntie/hyperactiviteitsstoornis Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) 1 Omschrijving Classificatiecriteria volgens DSM-5 (American Psychiatric Association, 2014). A. Een persisterend
Nadere informatieOmgaan met Gedragsproblemen
Omgaan met Gedragsproblemen FC Leo te Leens 16 april 2012 Introductie en verwachtingen voorstellen stoornissen werkveld UMCG Sportpark Kardinge PAGINA 2 VAN 26 Introductie en verwachtingen Wat zijn uw
Nadere informatie03/07/15' ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Programma. Begripsbepaling: Agressie. Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD
ADHD, ODD, CD? Wat moet ik weten en wat kan ik ermee? Woensdag 29 oktober P. Deschamps Begripsbepaling: ODD, CD en ADHD Begripsbepaling: Agressie Disruptive Behavior Disorders (DBD), Disruptieve Gedragsstoornissen
Nadere informatieONTWIKKELINGSGROEP KINDEREN EN JONGEREN MET GEDRAGSSTOORNISSEN. Prof. Dr. Dirk van West Voorzitter Dhr. Koen Lowet Co-voorzitter
ONTWIKKELINGSGROEP KINDEREN EN JONGEREN MET GEDRAGSSTOORNISSEN Prof. Dr. Dirk van West Voorzitter Dhr. Koen Lowet Co-voorzitter > Inleiding Terminologie Klinische kenmerken ODD/CD > Richtlijnen gedragsstoornissen
Nadere informatie7-4-2014. WAT kenmerkt een multiculturele samenleving? Mensen van autochtone en allochtone afkomst
Welke essentiële maatschappelijke verandering is er t.a.v. generatie 45 >> NU? 1 2 WAT kenmerkt een multiculturele samenleving? Mensen van autochtone en allochtone afkomst Van 16,3 miljoen inwoners van
Nadere informatieGEDRAGSCODE NICOLAASSCHOOL TE ZANDVOORT
GEDRAGSCODE NICOLAASSCHOOL TE ZANDVOORT Achtergrond en doelstellingen Zoals in de visie op onderwijs van de Nicolaasschool staat aangegeven, vinden we het heel belangrijk om op school een pedagogisch klimaat
Nadere informatieLezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence
Lezing voor de NVA Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog Ontwikkelingsstoornissen Dimence Waarom diagnostiek? Hoe doen we eigenlijk diagnostiek? De DSM 5 Wijzigingen in de DSM 5 voor de autisme
Nadere informatieChaotisch gedrag, concentratieproblemen?
Chaotisch gedrag, concentratieproblemen? Hyperactief en impulsief? Diagnose en behandeling voor volwassenen met ADHD Wie had 40 jaar geleden ooit van ADHD gehoord? Matthijs (47) Ik was druk en lastig.
Nadere informatieWAT IS ADHD kort gezegd
A D H D e n gedr ag HET DOEL van deze brochure WAT IS ADHD kort gezegd WAT ZIJN gedragsproblemen 07 08 11 OORZAKEN van gedragsproblemen als je ADHD hebt 12 ADHD en gedragsstoornissen 14 PEDAGOGISCHE ONDERSTEUNING
Nadere informatieOppositioneel-opstandig gedrag
DC 53 Oppositioneel-opstandig gedrag 1 Inleiding Ongehoorzaam zijn, eigenwijs zijn, koppig zijn hoort bij bepaalde leeftijdsfasen. Maar soms gaat het niet over. Vier tot vijf procent van de kinderen heeft
Nadere informatiePsychotische stoornissen in DSM V. Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden
Psychotische stoornissen in DSM V Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden Kritiek op DSM IV Nauwelijks goede definitie van Schneideriaanse symptomen Subtyperingen niet betrouwbaar
Nadere informatieGedragsincidenten SWIS Suite
Gedragsincidenten SWIS Suite Achtergrond en handreikingen voor definiëring probleemgedrag Op 20 januari 2015 presenteerde staatssecretaris Dekker het wetsvoorstel omtrent sociale veiligheid in de school.
Nadere informatieOp naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog
Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Autisme DSM IV: Stoornissen die meestal voor het eerst op zuigelingenleeftijd, kinderleeftijd of in
Nadere informatie1. INLEIDING GEDRAGSSTOORNISSEN
1. INLEIDING GEDRAGSSTOORNISSEN Gedragsproblematieken bij kinderen kunnen onderverdeeld worden in emotionele stoornissen en gedragsstoornissen. Bij de eerste groep ligt de last bij het kind. Bij de tweede
Nadere informatieGrensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie
Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie
Nadere informatieAandachtstekort- en hyperactiviteitsstoornis bij volwassenen: een controversiële diagnose
Aandachtstekort- en hyperactiviteitsstoornis bij volwassenen: een controversiële diagnose Jan Scholiers* SAMENVATTING Keywords: adult ADHD comorbidity developmental disorder N0905N_2006 Aandachtstekortstoornis
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen N.B.: Deze worden op As II gecodeerd. 301.0 Paranoïde persoonlijkheidsstoornis 301.20 Schizoïde persoonlijkheidsstoornis 301.22 Schizotypische persoonlijkheidsstoornis 301.7
Nadere informatieADHD & Gedrag dat niet mag!
ADHD & Gedrag dat niet mag! Symptomen DSM V criteria A: Vijf van de volgende symptomen zijn binnen dezelfde periode van twee weken aanwezig geweest en wijken af van het eerdere functioneren. Minstens
Nadere informatieAnders denken over drukke, dwarse en dromerige kinderen
Anders denken over drukke, dwarse en dromerige kinderen Laura Batstra 25 november 2014 In deze online lezing: Druk, dwars, dromerig of ADHD? ADHD en de hersenen ADHD en de maatschappij Stepped Diagnosis
Nadere informatieDSM-5: de algemene wijzigingen ten opzichte van de DSM-IV
DSM-5: de algemene wijzigingen ten opzichte van de DSM-IV Classificeren, diagnostiek en indicatiestelling Prof.dr. Michiel W. Hengeveld, psychiater Disclosure Disclosure belangen spreker Potentiële belangenverstrengeling
Nadere informatieOntwikkelingsproblemen bij kinderen in de huisartsenpraktijk
Ontwikkelingsproblemen bij kinderen in de huisartsenpraktijk Signalen van kind en ouders Chris2ne Weenink en Emma van Daalen Huisarts en Psychiater (poten2ële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieSTERKTE-ZWAKTEANALYSE IN DIAGNOSTIEK ADHD Lotte Van Dyck
STERKTE-ZWAKTEANALYSE IN DIAGNOSTIEK ADHD Lotte Van Dyck DSM-5 CRITERIA (APA, 2013) A B C D E 6 of meer symptomen van onoplettendheid 6 of meer symptomen van hyperactiviteit en impulsiviteit 17 jaar en
Nadere informatieAandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen
SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt
Nadere informatieConcentratie- en schoolproblemen niet enkel ADHD
Concentratie- en schoolproblemen niet enkel ADHD Dr Peter Aerssens Aanmelding leerstoornissen 100 opeenvolgende kinderen: ADHD 39 % Mentale Retardatie 17 % Dyslexie 7 % Arch Pediatr 2004;11(3):201-6 Suggestie
Nadere informatie16-1-2015. Hippocrates. Criteria van aandachtstekortstoornis (minimaal 6 maand, onaangepast of storend) NHG STIPcursus ADHD in de praktijk
Disclosure belangen spreker M.P.J. Beeres NHG STIPcursus ADHD in de praktijk (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieObserveren & Rapporteren
Voorbeeld: let op! Het is geen compleet eindverslag, het gaat hier vooral om de rapportage, ofwel deel 2. Van het eindverslag Observeren & Rapporteren (Deel 1. Observatieplan) ontbreekt Deel 2. Rapportage
Nadere informatieAutisme en de DSM-5 symposium autismenetwerk Zuid- Holland Zuid Autismeweek
Autisme en de DSM-5 symposium autismenetwerk Zuid- Holland Zuid Autismeweek Woensdag 2 april 2014 Ad van der Sijde, Yulius Autisme Paul Reijnen, BOBA Inhoud Presentatie Vragen Veranderingen DSM-5 autisme
Nadere informatieGIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G
GIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G VOORAF Uw arts heeft u een medicamenteuze behandeling voorgeschreven als hulp bij het onder controle brengen van de symptomen
Nadere informatieBijlage. Van ICD-9-CM-codes naar ICD-10-CM-codes
Bijlage Van ICD-9-CM-codes naar ICD-10-CM-codes De stoornissen staan in de volgorde waarin ze in de tekst voorkomen. * De eerste code is steeds de icd-9-cm-code, dan volgt een rechte streep ( ) en dan
Nadere informatieDSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016
DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma
Nadere informatieSPECIALE AANDACHT GEVRAAGD. Informatie en advies voor de praktijkbegeleider
Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET ANTISOCIALE GEDRAGSSTOORNIS OF ODD IN DE WERKSITUATIE Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de
Nadere informatieBruno Vanobbergen, Kinderrechtencommissaris 3
Voorwoord In een vrouwenmagazine van 1975 vond ik onlangs een artikeltje: Bestaan er nog kwajongens? Het antwoord was toen simpel: Nee, er bestaan geen kwajongens meer, alleen maar probleemkinderen. Vandaag
Nadere informatieOverleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang.
Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Aandacht stoornissen ADD Attention Deficit Disorder (letterlijk: aandacht tekort stoornis) - Een vorm van ADHD
Nadere informatieOp naar DSM 5. Mariken van Onna Klinisch psycholoog-psychotherapeut Supervisor VGCt Karakter Nijmegen Universitair Centrum Kinder- en jeugdpsychiatrie
Op naar DSM 5 Mariken van Onna Klinisch psycholoog-psychotherapeut Supervisor VGCt Karakter Nijmegen Universitair Centrum Kinder- en jeugdpsychiatrie Nieuwe (wetenschappelijke) ontwikkelingen Meer kennis
Nadere informatieODD. Oppositioneel-opstandig gedrag. Pffff, dat doe ik niet voor jou!
1 Fontys/OSO serie ouderbrochures Module ZO02 ODD Oppositioneel-opstandig gedrag Pffff, dat doe ik niet voor jou! http://www.epimedium.nl/illustraties/agressie%202%20nieuw.gif Randy kan heel lief zijn,
Nadere informatieDSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:
Nadere informatieADHD. Behandelingsstrategieën DSM IV. Diagnostiek. Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK) ( Attention deficit hyperactivity disorder )
ADHD ( Attention deficit hyperactivity disorder ) Behandelingsstrategieën Evelien Dirks Een ontwikkelingsstoornis Problemen met de concentratieperiode Problemen met de impulsbeheersing Problemen met de
Nadere informatieADHD en BPD Aandachtstekortstoornis en borderline persoonlijkheidsstoornis. Kinder-en jeugdpsychiater Accare, Groningen t.van.gemert@accare.
ADHD en BPD Aandachtstekortstoornis en borderline persoonlijkheidsstoornis T.M.van Gemert T.M.van Gemert Kinder-en jeugdpsychiater Accare, Groningen t.van.gemert@accare.nl Programma ADHD (kort) BPD Co-morbiditeit/verband
Nadere informatieDe predictieve validiteit van psychiatrische stoornissen met betrekking tot recidive bij jeugdige delinquenten
Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Academiejaar 2007-2008 De predictieve validiteit van psychiatrische stoornissen met betrekking tot recidive bij jeugdige delinquenten Promotor: Prof.
Nadere informatieDe ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD
De ontwikkeling van depressie bij kinderen en adolescenten met ADHD Samenvatting 10 tot 40% van de kinderen en adolescenten met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) ontwikkelen symptomen van
Nadere informatieGedragsregels - voor patiënten en bezoekers
Gedragsregels - voor patiënten en bezoekers De Sint Maartenskliniek verwacht van u dat u zich gedraagt als gast en dat u respectvol en vriendelijk met elkaar omgaat. Behandel de ander zoals u zelf behandeld
Nadere informatie2000 - Semester 1 2015
POLITIËLE CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN PLEEGPLAATS: GEMEENTE 2 - Semester 25 FPF/DGR/DRI/BIPOL POLITIËLE CRIMINALITEITSSTATISTIEKEN PLEEGPLAATS: GEMEENTE DEEL I: GERECHTELIJKE INBREUKEN 2 26 27 28 29 2 2
Nadere informatieYulius Academie T Rapportage Toekomstverkenning 2014 Acute zorg/crisiszorg
Yulius Academie T 088 40 56950 info@yulius.nl Rapportage Toekomstverkenning 2014 Acute zorg/crisiszorg Naam: Toekomstverkenning 2014: Acute zorg/crisiszorg Opdrachtgever: Klankbord Toekomstverkenning Auteur:
Nadere informatieGeneratie Vragenlijst voor leerkrachten
Generatie 2020 - Vragenlijst voor leerkrachten Welkom bij de vragenlijst voor de leerkracht. Het is mogelijk om te pauzeren en de vragenlijst later te hernemen door de code opnieuw in te vullen op de startpagina.
Nadere informatieADHD Recente inzichten
ADHD Recente inzichten Frans Loman Kinder- en jeugdpsychiater 21 oktober 2016 Symposium ADHD 1 Wat is ADHD We weten het niet precies De oorzaken zijn nog onbekend We weten nog niet echt wat de beste aanpak
Nadere informatieAlles wat u altijd al wilde weten over ADHD & COGMED
Alles wat u altijd al wilde weten over ADHD & COGMED Introductie Joost Mertens, psychiater Petra van Raalte, SPH Cogmed Coaches Praktijk voor Psychiatrie, Velsen Programma Inleiding ADHD Inleiding COGMED
Nadere informatieOmgaan met verschillen, passend onderwijzen!
Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Gedrag in de klas Labelen ASS en ADHD, waar denk je aan? Geef me de Vijf (Colette de Bruin) De methode heeft als uitgangspunt dat mensen met een autistische
Nadere informatie