Raadsinformatiebrief stand van zaken voortijdig schoolverlaten

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Raadsinformatiebrief stand van zaken voortijdig schoolverlaten Programma Economie & Werk BW-nummer Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting We hebben met de gemeenteraad afgesproken haar periodiek te informeren over de ontwikkelingen rond onze aanpak voor voortijdig schoolverlaten (vsv). Met deze brief willen we de gemeenteraad informeren over het opstellen van een nieuwe aanpak vsv. Daarnaast informeren we de raad over de voortgang op de toezeggingen rond het onderzoek naar vsv door de Rekenkamer Nijmegen. Met dit voorstel stellen we deze brief aan de raad vast. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Otto Ritsema, 2465 Datum ambtelijk voorstel 14 januari 2016 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De raadsinformatiebrief Stand van zaken voortijdig schoolverlaten vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Otto Ritsema Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 23 februari 2016 Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.10 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder CVS raadsinformatiebrief stavaza vsv '14-'15

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling We hebben met de gemeenteraad afgesproken haar periodiek te informeren over de ontwikkelingen rond onze aanpak voor voortijdig schoolverlaten (vsv). Met deze brief willen we de gemeenteraad informeren over het opstellen van een nieuwe aanpak vsv voor de periode september 2016 tot en met augustus Ook informeren we de raad over de voortgang op de toezeggingen rond het onderzoek naar vsv door de Rekenkamer Nijmegen. Met dit voorstel stellen we deze brief aan de raad vast. 2 Juridische aspecten Dit voorstel heeft geen juridische consequenties. 3 Doelstelling Met de raadsinformatiebrief willen we de gemeenteraad actief informeren over de stand van zaken rond voortijdig schoolverlaten. 4 Argumenten We hebben met de gemeenteraad afgesproken haar periodiek te informeren over de ontwikkelingen rond onze aanpak voortijdig schoolverlaten. Met deze brief komen wij deze afspraak na. 5 Klimaat Dit voorstel heeft geen directe consequenties voor het klimaat. 6 Financiën Dit voorstel heeft geen financiële gevolgen. 7 Participatie en Communicatie Met dit voorstel informeren we de gemeenteraad. 8 Uitvoering en evaluatie Dit voorstel heeft geen gevolgen voor uitvoering door onze organisatie. 9 Risico Aan dit voorstel zijn geen risico s verbonden. Bijlage: Brief aan de raad

3 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 23 februari 2016 Onderwerp Stand van zaken voortijdig schoolverlaten Ons kenmerk MO10/ Datum uw brief Contactpersoon Otto Ritsema Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de gemeenteraad Nijmegen, Met deze brief willen wij u informeren over de stand van zaken in onze aanpak van voortijdig schoolverlaten (vsv). We willen u informeren over: 1. Het proces om te komen tot een nieuw vsv-beleidsplan voor de periode , en 2. Stand van zaken afhandeling aanbevelingen Rekenkamer Nijmegen naar aanleiding van onderzoek naar vsv 1. Proces nieuwe vsv-aanpak De huidige aanpak van voortijdig schoolverlaten verwoord in de informatienotitie Volhouden, Samenwerken, Verbeteren 1 kende een looptijd van 2012 tot en met Voor de periode september 2016 tot en met augustus 2020 stellen we een nieuwe vsv-aanpak op. Doelstelling is om dit zogenaamde regionaal programma vóór het zomerreces 2016 vast te stellen. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) heeft eind 2015 een hoofdlijnennotitie verspreid onder RMC-regio s 2 waarin zij de nieuwe aanpak toelicht. Daardoor zijn voor ons nu de beleidsmatige kaders helder. OCW publiceert medio februari met de vsvcijfers over schooljaar en zal volgens de laatste berichten dan ook de financiële kaders voor de vsv-aanpak per schooljaar bekend maken. Ondertussen zijn we proces gestart om met het onderwijs en andere partijen de juiste maatregelen te treffen om het aantal vsv-ers in onze gemeente en de gehele subregio 3 Nijmegen verder terug te dringen. 1 Raadsbrief Informatienotitie met betrekking tot het convenant voortijdig schoolverlaten ( ) 2 De aanpak van voortijdig schoolverlaten is een regionale aanpak die wordt uitgevoerd onder de noemer van Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC). Hiertoe heeft het Rijk het land verdeeld in RMC-regio s, waarbij per regio een contactgemeente is aangewezen. Voor de subregio Nijmegen is dat de gemeente Nijmegen. 3 Deze regio bestaat uit de gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Druten, Heumen, Mook en Middelaar, Nijmegen en Wijchen

4 1 Hoofdlijnen aanpak vsv OCW De aanpak tot 2015 werd vooral gekenmerkt door een focus op het verminderen van het aantal vsv-ers. Ook het behalen van een startkwalificatie werd gezien als de oplossing voor jongeren om aan het werk te komen. De maatregelen die de afgelopen jaren binnen onderwijsinstellingen zijn genomen, hebben daarin effect gehad. Ook de inzet van gemeente (o.a. via Leerplicht en Jongerenloket) hebben hiertoe bijgedragen. Dit blijkt uit de reductie van het aantal nieuwe vsv-ers over de schooljaren heen. Toch blijkt er een groep jongeren te zijn die meer kwetsbaar is. Voor hen is het behalen van een startkwalificatie 1 - op dit moment in hun leven - niet reëel. Bovendien zien we ook in de huidige arbeidsmarkt dat zelfs jongeren met een MBO-diploma op niveau 2 geen baan kunnen vinden. Werkzaamheden worden (door wet- en regelgeving) zodanig ingericht dat werkgevers hier eerder MBO-ers van niveau 3-4 voor zoeken, of zelfs HBO-ers. OCW definieert in dit kader de volgende (kwetsbare) groepen die gemeenten vanuit de RMC-taak onder de aandacht moeten hebben: - Leerlingen praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs van jaar - Jongeren in vmbo-bb, leerwerktrajecten entyreeopleiding en Mbo niveau 2 - Studenten in mbo niveau 3 en 4 - Jongeren die al uitgevallen zijn (oud vsv-ers) OCW verbreedt daarmee de opdracht aan gemeenten; enerzijds het blijven bestrijden van vsv, anderzijds het ondersteunen van de jongeren in een kwetsbare positie. Het gaat hierbij dan niet alleen meer om het terugleiden naar onderwijs, maar ook naar arbeid, al dan niet via een leerwerktraject of andere vorm van ondersteuning. Voor deze uitbreiding krijgen contactgemeenten via de specifieke uitkering RMC zoals nu door de minister gecommuniceerd ook meer middelen. In ieder geval worden wij kassier van de regiomiddelen. Dit zijn de middelen die we in overleg met onderwijs en andere partijen kunnen benutten voor projecten en maatregelen ter bestrijding van vsv. Deze rol lag in het verleden bij het onderwijs. De samenwerking tussen onderwijs, gemeente(n), werkgevers, zorg en andere betrokken partijen blijft van groot belang. In dit kader vraagt het ministerie van OCW de contactgemeenten van de RMC-regio s een regionaal programma op te stellen. Dit programma bevat de te nemen maatregelen met concrete schooloverstijgende maatregelen gericht op het bestrijden van vsv en begeleiding van kwetsbare jongeren. Dit programma moet door alle betrokken partijen worden ondertekend. Startnotitie Een actieve en passende nieuwe vsv-aanpak baseren we op goede informatie over vsv in onze regio en gemeente. De afgelopen jaren hebben we door middel van vsv-monitoren (Flex College, ROC Nijmegen) al waardevolle informatie verkregen. Ook het onderzoek van de Rekenkamer Nijmegen naar vsv in 2014 heeft geleid tot meer inzicht. Echter, een verbreding van doelgroepen betekent ook behoefte aan informatie over deze doelgroepen. Ook betekent een nieuwe aanpak ook nieuwe partners. We zullen daarom in een startnotitie beschrijven hoe we het proces vormgeven om tot een regionaal programma te komen. Tegelijkertijd beschrijven we de stand van zaken in de vsv-aanpak tot op heden.

5 2 De portefeuillehouder vsv wil graag met uw raad (en raadsleden uit de regiogemeenten) in gesprek over deze startnotitie. Deze notitie zal in maart met uw raad worden besproken, zodat u tijdig uw input kunt meegeven. 2. Stand van zaken aanbevelingen onderzoek vsv Rekenkamer Nijmegen In 2014 heeft de rekenkamer onderzoek uitgevoerd naar vsv in de gemeente Nijmegen. Ons college heeft een aantal aanbevelingen uit het rekenkamerrapport overgenomen. We willen u graag informeren over de stand van zaken. Het betreft dossiers die in beweging zijn. De aansluiting van het VO op het MBO De rekenkamer geeft in haar rapport als aanbeveling mee om de overgang van het voortgezet onderwijs naar het MBO te verbeteren. Met name de zorg voor doorlopende ondersteuningslijnen. De afgelopen periode hebben VO en MBO op onderdelen gewerkt aan versterking van doorlopende (ondersteunings)lijnen. Ze werken gezamenlijk aan een goede loopbaanoriëntatie in het VO voor vervolgonderwijs. Zo moet uitval door een verkeerde studiekeuze zoveel mogelijk beperkt worden. In de overstap van VO naar ROC Nijmegen gaan ze verder. Jongeren die die ondersteuning nodig hebben, krijgen al in het voorlaatste leerjaar op het Vmbo een mentor van ROC Nijmegen. Die leert de jongere en zijn ondersteuningsbehoefte zo kennen. Gaat de jongere over naar een opleiding aan ROC Nijmegen, dan gaat de mentor van het Vmbo nog even mee. Zo is er over en weer sprake van warme overdracht. Het ROC Nijmegen en VO werken ook aan het vervolmaken van overdrachtsdossiers. Doelstelling is dat wanneer een jongere zich aanmeldt op ROC Nijmegen er niet zozeer sprake is van een intake (met nog de kans afgewezen te worden), maar uit te gaan van een welkomstgesprek. Vooraf is dan in beeld gebracht dat de overstap van deze jongere van VO naar MBO een goede stap is. Voorts blijven we met het onderwijs in gesprek over casuïstiek waarbij jongeren tussen wal en schip (dreigen te) vallen. De aansluiting van schoolinterne ondersteuning op de sociale wijkteams De rekenkamer gaf als aanbeveling mee om het schoolmaatschappelijk werk de linking pin te laten zijn tussen de schoolinterne ondersteuning en het sociale wijkteam. Dit onderwerp is nog steeds onder onze aandacht. Uit de praktijk blijkt dat de relaties tussen onderwijs en sociale wijkteams zeer divers is. Uit overleg met ROC Nijmegen blijkt dat zij de sociale wijkteams in de gemeente Nijmegen en sommige regiogemeenten goed weten te vinden. Bij sommige andere regiogemeenten liggen deze relaties er nog niet. Studenten aan MBO Helicon komen nog meer dan ROC Nijmegen uit een wijdverspreide regio. Voor het VO geldt een vergelijkbare situatie; kinderen die naar het VO gaan, komen niet meer uit een paar wijken, maar uit een grotere regio. Daardoor moeten deze scholen met meer sociale wijkteams contact onderhouden. Met het VO hebben wij afgesproken om gedurende de periode oktober 2015 tot en met juli 2016 een functionaris in te zetten die de knelpunten in kaart brengt.

6 3 De uitstroom naar werk voor jongeren die geen startkwalificatie kunnen halen De rekenkamer beveelt aan de uitstroom naar werk te organiseren voor jongeren die geen startkwalificatie kunnen halen. Hierop blijven wij voortdurend investeren. Onder andere via de aanpak van jeugdwerkloosheid en het afgesloten werkakkoord met het Rijk. Via het jongerenteam van het Regionaal Werkbedrijf blijven wij jongeren die zich daar aanmelden ondersteunen in hun zoektocht naar werk. Instrumenten als loonkostensubsidie en leerwerkplekken zijn daarin ondersteunend. Ook stimuleren we het creëren en gebruik van BBLplekken (combinatie leren en werken) via social return en met de subsidie die we aan het Stimuleringsfonds Leren/Werken (Stifo) hebben verstrekt. Het Stifo organiseert en bevordert leerwerkplekken en plaatsing van social return-kandidaten in de branches bouw, techniek, schilderen. Ondanks deze inzet zien we dat het voor laagopgeleide jongeren en jongeren zonder diploma steeds moeilijker is een baan te vinden of te houden. Daarnaast heeft afgelopen schooljaar een pilot gedraaid op ROC Nijmegen om jongeren die na de Entree-opleiding niet konden doorstromen naar MBO niveau 2 via jobcoaching uit te plaatsen bij werkgevers. We zijn met elkaar in gesprek over het vervolg hiervan. Onze inzet is daarbij om niet alleen naar de jongeren van de Entree-opleiding te kijken, maar ook naar andere jongeren die de overstap naar arbeid niet (makkelijk) zelf maken. Ook zijn we in 2014 gestart met het project Boris brengt je bij een baan, waarin binnen het onderwijs van VSO en Pro meer aandacht is voor de voorbereiding op arbeid. Deze methodiek brengt jongeren al in leerjaar 1 in contact komen met werkgevers en zo ontdekken wat bij hen past. Tegelijkertijd doen ze vaardigheden op bij een werkgever, waarbij die vaardigheden vervolgens weer gecertificeerd kunnen worden. Doelstelling is dat een groter percentage van deze leerlingen kunnen uitstromen naar betaalde arbeid. We verwachten medio 2016 de eerste resultaten. Het bevorderen van de uitstroom naar werk voor jongeren die geen startkwalificatie kunnen halen blijft daarmee onder de nadrukkelijke aandacht en zal daarmee ook een thema zijn in ons nieuwe vsv-beleidsplan. Regie voeren De rekenkamer gaf mee dat de gemeente op het thema vsv een regiefunctie heeft. Deze rol hebben wij de afgelopen periode ook vervult en blijven deze vervullen. De komende periode vraagt ook om deze inzet. De gemeente krijgt binnen de nieuwe vsv-aanpak een grotere verantwoordelijkheid voor een grotere groep jongeren. We zullen actief sturen op het behalen van resultaat. Meldpunt geen stage In ons coalitieakkoord hebben wij opgenomen dat we willen voorkomen dat jongeren hun opleiding niet kunnen afronden of starten door het niet kunnen vinden van een stage. Daartoe willen wij een meldpunt geen stage opzetten. De voorbereidingen zijn getroffen en verwachten die meldpunt in het voorjaar operationeel te hebben. Onze focus zal hierbij liggen op jongeren studerend aan ROC Nijmegen en MBO Helicon Nijmegen. Hoewel het meldpunt een Nijmeegs idee is, zullen we het meldpunt niet beperken tot alleen jongeren woonachtig in de gemeente

7 4 Nijmegen. Omdat de onderwijsinstelling een regionale functie heeft, pakken we ook die schaal. Bij de opening van het meldpunt zal uw raad uitgenodigd worden. Tot slot Met deze brief hebben wij uw raad op de hoogte willen brengen van de relevante ontwikkelingen rond het thema vsv. In maart ontvangt u van ons een startnotitie en informatie over de tot op heden bereikte resultaten in de aanpak van VSV in onze regio en gemeente, als ook over het proces hoe we tot een nieuwe meerjarige, regionale aanpak komen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris a.i., drs. H.M.F. Bruls drs. R. Wever