Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs Programma Economie & Werk BW-nummer Portefeuillehouder T. Tankir en R. Helmer-Englebert Samenvatting Met dit voorstel stellen we het Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs vast. Dit Convenant houdt een samenwerking in tussen de gemeente en het UAF, een stichting die vluchtelingstudenten ondersteuning biedt tijdens hun studie in Nederland. Met dit Convenant wordt aan vluchtelingen die door de situatie in hun eigen land niet konden studeren of hun studie hebben kunnen afronden, en daarnaast geen gebruik meer kunnen maken van studiefinanciering, de mogelijkheid geboden om (alsnog) een studie af te ronden. Verder stellen we de brief aan de raad vast om de raad hierover te informeren. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Leonie Veenhuis, Datum ambtelijk voorstel 27 juni 2016 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. Het Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs vast te stellen. 2. De brief aan de raad om informatie over het Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs vast te stellen. Steller Leonie Veenhuis Paraaf akkoord Datum Ter besluitvorming door de burgemeester 1. Wethouder Turgay Tankir te machtigen om het Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs te ondertekenen Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 12 juli 2016 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.22 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling In de uitgangspuntennotitie Nijmeegse aanpak Verhoogde Instroom Vluchtelingen van 23 februari 2016 is genoemd dat de samenwerking wordt gezocht met het UAF, een stichting die vluchtelingen ondersteunt tijdens hun studie in het hoger onderwijs en het vinden van een baan. Het hieronder beschreven voorstel is een uitwerking van deze samenwerking tussen gemeente Nijmegen en het UAF, dit ook in navolging van andere gemeenten die reeds een dergelijk samenwerkingsverband hebben met het UAF. Achtergrond Naar schatting vestigen zich de komende jaren ruim 1000 vluchtelingen in Nijmegen, waarvan ongeveer 25% (potentieel) hoogopgeleid is. Een groot aantal van deze potentieel hoogopgeleide vluchtelingen heeft door de situatie in hun eigen land geen mogelijkheid gehad om te studeren of hun studie af te ronden. Daarnaast blijkt het diploma in het land van herkomst lang niet altijd toereikend voor de Nederlandse arbeidsmarkt en is bijscholing nodig. In veel gevallen zal een (aanvullende) opleiding de snelste weg zijn naar duurzame arbeidsparticipatie. Een deel van deze vluchtelingen kan in Nederland vanwege hun leeftijd (ouder dan 30 jaar) niet (meer) in aanmerking komen voor studiefinanciering. Soms hebben vluchtelingen een betaalde werkplek waardoor ze hun studie kunnen financieren, maar in de regel is dit niet het geval en beschikken vluchtelingen over weinig extra financiële middelen om (een deel van) hun studie te bekostigen. Daarnaast lopen zij tegen regels aan die het lastig(er) maken om te gaan studeren, zoals de sollicitatieplicht vanuit de Participatiewet. Bovendien ontbreekt het hen vaak aan een netwerk in ons land om een geschikte baan op hun niveau te vinden. Samenwerking gemeente en UAF Als vluchtelingen in ons land willen studeren, kunnen zij zich wenden tot het UAF. Dit is een landelijke stichting die al sinds 1948 vluchtelingen ondersteunt en begeleidt om in Nederland een studie in het hoger onderwijs te kunnen volgen en voltooien en ze toe te leiden naar de arbeidsmarkt. Het UAF wordt (deels) gefinancierd uit particuliere donaties, bijdragen van fondsen en door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daarnaast vraagt het UAF een vast bedrag voor de begeleiding per vluchteling (trajectkosten) aan de gemeenten waar ze mee samenwerken. In de eerder genoemde uitgangspuntennotitie is aangegeven dat een snelle start van integratie en participatie essentieel is voor de toekomstige kansen van vluchtelingen op de arbeidsmarkt, waarbij we uitgaan van de mogelijkheden en talenten van de vergunninghouders. Voor de (potentieel) hoger opgeleide vluchtelingen betekent dit dat we ze, daar waar nodig, ondersteuning willen bieden bij het volgen van een opleiding. Om dit te bewerkstelligen heeft gemeente Nijmegen de samenwerking gezocht met het UAF en is dit convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs opgesteld. 2 Juridische aspecten Zowel de Participatiewet als de Wet Inburgering is van toepassing. Volgens de Wet Inburgering moeten vluchtelingen met een verblijfsvergunning binnen drie jaar ingeburgerd zijn. In het kader van de Participatiewet wordt iedereen die kan werken geacht om zo snel mogelijk aan het werk te gaan, al dan niet met ondersteuning.

3 Collegevoorstel Vervolgvel 2 3 Doelstelling Het doel van dit voorstel is om het Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs vast te stellen, waarmee vluchteling-studenten die geen gebruik (meer) kunnen maken studiefinanciering, in staat worden gesteld een opleiding op hun eigen (opleidings)niveau te volgen en af te ronden om daarmee de kansen op snelle en adequate integratie te vergroten. Voorwaarde hierbij is dat de gemaakte afspraken passen binnen de kaders van de Participatiewet. 4 Argumenten De afspraken in het convenant vallen binnen de kaders van de Participatiewet Volgens de Participatiewet hebben vluchtelingen met een verblijfsvergunning recht op een bijstandsuitkering. Als onderdeel van het re-integratietraject binnen deze wet kunnen afspraken gemaakt worden over studeren met behoud van uitkering en kan de studie beschouwd worden als kortste weg naar weg waardoor iemand tijdelijk vrijgesteld kan worden van de arbeidsplicht. Dergelijke afspraken zijn soms de enige manier voor vluchteling-studenten om een Nederlands diploma te behalen. Dit betekent niet dat elke vluchteling met opleidingswens mag studeren met behoud van uitkering. Het UAF heeft strenge toelatingseisen, die hierin een aanknopingspunt bieden. De gemeente beslist uiteindelijk of een vluchteling mag studeren met behoud van uitkering. De kansen op duurzame uitstroom te vergroten Hoog opgeleide vluchtelingen met een diploma vergroten hun kansen om werk te vinden op hun eigen niveau, waardoor ze eerder terecht zullen komen op een werkplek waar hun talenten tot hun recht komen. Hierdoor is de kans groter dat ze dit werk zullen behouden en hoeven ze op termijn geen gebruik meer te maken van een bijstandsuitkering. Met het uitgangspunt de kortste weg naar werk kan aan het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen gevraagd worden om het arbeidsmarktperspectief van de gewenste opleiding te beoordelen in relatie tot de individuele vluchteling. De integratie in onze samenleving te versoepelen We gaan ervan uit dat voor deze vluchtelingen de integratie in onze samenleving soepeler zal verlopen. Doordat vluchtelingen in een vroege fase in aanraking komen met de Nederlandse cultuur tijdens hun studie en vervolgens op een werkplek, is er een goede kans dat ze daardoor ook sneller integreren in onze samenleving. 5 Klimaat Dit voorstel heeft geen consequenties voor het klimaat. 6 Financiën De totale kosten zullen per jaar bedragen, waarbij vooralsnog een periode van drie jaar is afgesproken. Hier zijn binnen product Werk voldoende middelen voor beschikbaar. Wat betreft de uitvoering hiervan binnen de gemeente zal dit geen extra kosten met zich meebrengen omdat de uitvoering valt onder de reguliere werkzaamheden in het kader van uitkeringsbeheer binnen de afdeling Zorg en Inkomen. Als het gaat om de trajectkosten gemaakt door het UAF geldt dit enkel voor vergunninghouders die een uitkering ontvangen van de gemeente Nijmegen en dus geen gebruik (meer) kunnen maken van studiefinanciering. De trajecten van het UAF bestaan uit ondersteuning en begeleiding tijdens de studie en bij het verwerven van een baan. Deze

4 Collegevoorstel Vervolgvel 3 begeleidingskosten zijn 1815 per vluchteling voor het gehele opleidingstraject. De inschatting is dat het jaarlijks om ongeveer 10 à 12 vergunninghouders gaat, die een opleidingswens voor hoger onderwijs hebben, wat in totaal neerkomt op bovengenoemde per jaar. Alle overige kosten, zoals de scholingskosten, worden via het UAF geregeld. 7 Participatie en Communicatie Dit besluit is in overleg met het UAF tot stand gekomen. We zullen dit besluit communiceren naar de betrokken partners. Tevens sturen we de bijgevoegde informatiebrief naar de Raad. 8 Uitvoering en evaluatie De uitvoering ligt bij de gemeente, afdeling Zorg en Inkomen, in samenwerking met het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen. De gemeente verwijst een vergunninghouder met studiewens voor hoger onderwijs door naar het UAF. Het UAF bekijkt op basis van hun toelatingseisen of iemand wordt toegelaten. De gemeente moet een akkoord geven of een vluchteling met opleidingswens mag studeren met behoud van uitkering, waarbij het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen adviseert over het arbeidsmarktperspectief van de gewenste opleiding in relatie tot de betreffende vluchteling. Ter evaluatie heeft het UAF periodiek contact met de klantmanagers van de gemeente over de vorderingen van de studie. Als de studie is afgerond, zal de vergunninghouder, indien nodig, worden aangemeld bij het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen voor begeleiding richting werk. 9 Risico Er zijn geen risico s aan dit voorstel verbonden. Bijlage(n): Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs Brief aan de raad studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs

5 Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 12 juli 2016 Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Leonie Veenhuis Onderwerp Studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs Datum uw brief Direct telefoonnummer Geachte leden van de raad, Bij deze informeren wij u over het Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs dat door het college is vastgesteld. Zoals u weet hebben we momenteel te maken met een verhoogde instroom van vluchtelingen. In Nijmegen hebben we afgesproken om, als sociale en gastvrije stad, hier extra in te investeren. In de vastgestelde uitgangspuntennotitie Nijmeegse Aanpak - Verhoogde Instroom vluchtelingen is als één van de punten binnen het onderdeel Integratie en Participatie genoemd dat de samenwerking met het UAF gezocht zou worden voor hoger opgeleide vluchtelingen. Hieronder beschrijven we hoe we die samenwerking concreet vormgeven.. Achtergrond Naar schatting is ongeveer 25% van de vluchtelingen die zich de komende jaren in Nijmegen vestigen hoogopgeleid. Een groot aantal van hen heeft in eigen land niet kunnen studeren of heeft zijn studie niet kunnen afronden. Daarnaast blijkt het diploma van het land van herkomst niet altijd toereikend voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Het merendeel van deze vluchtelingen met een studiewens zal, net als ieder ander in Nederland, gebruik maken van de Wet studiefinanciering om de gewenste studie te bekostigen. Daar waar dit niet mogelijk is omdat vluchtelingen vanwege hun leeftijd (ouder dan 30 jaar) geen recht meer hebben op studiefinanciering willen we ze, onder voorwaarden, ondersteuning bieden in het volgen van een opleiding omdat dit juist voor hoogopgeleide vluchtelingen uiteindelijk de snelste weg naar werk blijkt te zijn. Dit sluit tevens aan op de eerder genoemde uitgangspuntennotitie waarin is aangegeven dat een snelle start van integratie en participatie essentieel is voor de toekomstige kansen van vluchtelingen op de arbeidsmarkt. Daarbij gaan we uit van de mogelijkheden en talenten van de vluchtelingen en gaan we uit van de kortste weg naar werk. Samenwerking UAF Voor de hoger opgeleide vluchtelingen heeft de gemeente Nijmegen de samenwerking gezocht met het UAF. Het UAF is een landelijke stichting voor vluchteling-studenten die sinds 1948 hoger

6 Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Vervolgvel 1 opgeleide vluchtelingen begeleidt gedurende hun studie en bij het vinden van een baan. Het UAF wordt deels gefinancierd uit particuliere donaties, bijdragen van fondsen en door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW). Het UAF biedt financiële steun aan de vluchteling voor wat betreft de studiekosten, en vraagt daarnaast een bijdrage aan de gemeente voor de begeleiding van vluchtelingen-studenten. Afspraken De gemeente heeft met het UAF een Convenant gesloten voor drie jaar om studeren voor vluchtelingen met een uitkering mogelijk te maken. Hierin is afgesproken dat een vluchteling met een studiewens én een bijstandsuitkering, onder voorwaarden, mag studeren met behoud van uitkering en tijdelijk vrijgesteld wordt van de arbeidsplicht. De strenge toelatingseisen van het UAF kunnen hierin gezien worden als een aanknopingspunt. De gemeente beslist uiteindelijk in hoeverre een vluchteling mag studeren met behoud van uitkering en kan voor expertise op het gebied van arbeidsmarktperspectief in het algemeen en in relatie tot de betreffende persoon terecht bij het Werkbedrijf. Over de precieze uitvoering zijn werkafspraken gemaakt met het UAF en het Werkbedrijf. We gaan ervan uit dat het jaarlijks zal gaan om ongeveer 10 à 12 vluchtelingen die gebruik zullen maken van deze afspraak. De bijdrage die we aan het UAF betalen voor de begeleiding van het gehele traject per vluchteling is 1815, dus de totale kosten per jaar voor de begeleiding door het UAF zijn geraamd op ongeveer Wij hopen u hiermee voldoende op de hoogte te hebben gebracht. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls mr. drs. A.H. van Hout

7 Convenant studeren vluchtelingen in het hoger onderwijs Vluchtelingen hebben door de situatie in hun eigen land niet altijd de mogelijkheid gehad om te studeren of hun studie af te ronden. Daarnaast lopen vluchtelingen er in ons land tegenaan dat behaalde diploma s lager gewaardeerd worden dan in het land van herkomst. Vanuit de wens om vluchtelingen een kans te bieden om een waardevolle bijdrage te leveren aan onze samenleving wil de gemeente zich inspannen om vluchtelingen die een studiewens hebben meer ruimte te bieden en deze obstakels weg te nemen, om te voorkomen dat talent verloren gaat. De gemeente wil investeren in de toekomst door vluchtelingen die willen studeren hiervoor een kans te bieden omdat dit uiteindelijk en betere kans op werk geeft. De Stichting voor vluchteling studenten UAF ondersteunt vluchtelingstudenten in Nederland en begeleidt bij de studie en het vinden van een baan. Het UAF biedt financiële steun en begeleiding op allerlei vlakken om studenten tijdens en na hun studie te ondersteunen. Afspraken gemeente Nijmegen en UAF: Vluchtelingen met een uitkering in het kader van de Participatiewet kunnen, onder voorwaarden, studeren op hun eigen niveau in hun eigen vakgebied, zo nodig met behoud van uitkering. Studeren met behoud van uitkering wordt gezien als de kortste weg naar werk. Daarvoor kan, indien nodig, een tijdelijke vrijstelling van de arbeidsplicht worden gegeven. De gemeente betaalt de begeleidingskosten van het UAF ( 1815,- per traject) en het UAF betaalt de studiekosten. De gemeente verwijst vluchtelingen die in aanmerking komen voor begeleiding door het UAF door naar het UAF (wanneer ze in principe een hoger onderwijs studiewens hebben en voldoen aan de primaire selectiecriteria van het UAF). De UAF-medewerkers houden de klantmanagers van de gemeente Nijmegen op de hoogte van de studieresultaten en trajectvoortgang van de vluchtelingen. Aan deze contacten liggen werkafspraken ten grondslag.

8 De gemeente en het Werkbedrijf Rijk van Nijmegen ondersteunen vluchtelingen na hun studie bij het zoeken naar werk. Periodiek zal er overleg plaatsvinden tussen UAF en de gemeente om de samenwerking te evalueren. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan voorlichting over de ervaringen en mogelijkheden van en voor vluchtelingen aan zowel medewerkers van de gemeente als vluchtelingen zelf. Duur van het convenant: Het convenant wordt aangegaan voor de duur van 3 jaar, vanaf de datum van inwerkingtreding. Middels de periodieke evaluaties tussen partijen zal besloten worden over een eventuele voortzetting van de samenwerking. Nadere uitwerking afspraken: Partijen werken de samenwerking nader uit in werkafspraken. Wijzigen van omstandigheden: Indien de omstandigheden waaronder het convenant is gesloten zich zodanig wijzigen dat in redelijkheid niet meer van één of beide partijen kan worden gevergd dat het convenant ongewijzigd in stand blijft, treden partijen met elkaar in overleg om nadere afspraken te maken. Dit convenant treedt in werking de dag na ondertekening. Ondertekend te Nijmegen op door... De heer T. Tankir wethouder gemeente Nijmegen. Mevrouw M. Seighali directeur UAF