Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 26 vragen.

Transcriptie

1 SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni uur Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 26 vragen. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven Controleer of alle pagina's aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Als bij een vraag een x-aantal antwoorden wordt gevraagd, wordt alleen het eerste x-aantal antwoorden meegenomen in de beoordeling. Lever beide exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Motiveer altijd uw antwoord, ook als dat niet expliciet wordt gevraagd. Schrijf met een blauw- of zwartschrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: woordenboek programmeerbare rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni 2016 B / 10

2 2016 NGO-ENS B / 10

3 Opgave 1 Aantal te behalen punten: 40 In deze opgave moet de btw buiten beschouwing worden gelaten. Casus Brouwerij Niels 2.0 nv uit Klazienaveen behoort tot de mondiale top van bierbrouwers volgens de internationale beoordelingssite Brewbeer. Oprichter en grootaandeelhouder Niels is trots dat hij wereldwijd zo hoog scoort met zijn speciaalbieren. In Nederland zijn de bieren te koop in speciaalzaken. Engeland vormt de grootste buitenlandse markt voor Brouwerij Niels 2.0. Daarna volgen de Verenigde Staten, Spanje, Italië en Australië. Niels is wat minder trots als het gaat om de ontwikkeling van de liquiditeitspositie van zijn brouwerij. Daarnaast staan de resultaten van zijn onderneming, ondanks de hoge internationale waardering, flink onder druk. Hij heeft de controller daarom de opdracht gegeven om een liquiditeits- en resultatenbegroting op te stellen. Vraag 1 Wat is het essentiële verschil tussen een liquiditeitsbegroting en een resultatenbegroting? Voor de financiering van de brouwerij heeft Niels gebruikgemaakt van twee leningen. In tabel 1 staan van beide leningen alle relevante kenmerken. Tabel 1: informatie lening 1 en lening 2 lening 1 lening 2 aanvangsdatum 1 april februari 2015 hoofdsom , ,- interestpercentage 6% 7% looptijd 10 jaar 5 jaar aflossing ineens lineair, met gelijke bedragen per jaar interestbetaling betaling aflossing achteraf, elk kwartaal op 31 maart, 30 juni, 30 september en 31 december einde van de looptijd ineens achteraf, halfjaarlijks op 1 februari en 1 augustus jaarlijks, voor het eerst op 31 januari 2016 Vraag 2 Bereken welke bedragen op de resultatenbegroting van 2016 staan in verband met beide leningen. SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

4 Vraag 3 Bereken welke bedragen op de liquiditeitsbegroting van 2016 staan in verband met beide leningen. Voor het opstellen van beide begrotingen maakt Niels gebruik van de beschikbare cijfers uit Uit de balans van 2015 blijkt het volgende: voorraad grondstoffen , ,- debiteuren , ,- crediteuren , ,- De omzet bedroeg in ,-. Van deze omzet werd 10% contant verkocht en 90% op rekening. De verkopen zijn gelijkmatig verdeeld over het jaar. De balanspost crediteuren hangt uitsluitend samen met de inkoop van grondstoffen. Van deze inkopen werd 60% contant afgerekend en 40% op rekening. In 2015 werden er grondstoffen verbruikt ter waarde van ,-. Vraag 4 Vraag 5 Vraag 6 (2 punten) Bereken het bedrag dat in 2015 is ontvangen vanwege contante verkopen. Bereken het bedrag dat in 2015 is ontvangen vanwege de verkopen op rekening. Bereken het bedrag dat in 2015 is betaald vanwege contante inkopen. SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

5 Vraag 7 Bereken het bedrag dat in 2015 is betaald vanwege de inkopen op rekening. Niels heeft grote plannen met zijn onderneming. Voor de verdere groei heeft hij ,- nodig. Zijn huisbankier wilde hem wel wat lenen, maar dan moest Niels binnen een jaar alles terugbetalen. Zou crowdfunding iets voor Niels zijn? Crowdfunding is een alternatieve manier om een onderneming of een project te financieren. Normaliter gaan ondernemers naar een bank als ze om krediet vragen. Crowdfunding verloopt echter zonder financiële tussenpersonen zoals een bank. In plaats daarvan is er sprake van een direct contact tussen de ondernemer en de geldgever. Crowdfunding kan in de vorm van: een lening al dan niet converteerbaar, aandelenkapitaal, een donatie of een vooruitbetaling op later te leveren goederen of diensten. Vraag 8 Leg uit waarom financiering in de vorm van aandelen voor Niels een aantrekkelijker alternatief kan zijn dan financiering in de vorm van leningen. Na overleg met zijn accountant besluit Niels om door middel van crowdfunding de benodigde financiering op te halen. Geldgevers kunnen inschrijven op een in aandelen converteerbare obligatielening. Deze lening heeft de volgende kenmerken: de geldgever ontvangt aan het einde van elk jaar een interestvergoeding van 6%; de lening wordt in principe niet afgelost; de lening wordt automatisch geconverteerd in aandelen als de debt ratio groter is dan 0,5. Een geldgever ontvangt dan voor 1 obligatie van 1.000,- nominaal, 15 aandelen van 10,- nominaal. Binnen een dag was er ,- binnen. Na nog twee rondes stond de teller op ,-. Uiteindelijk haalt Niels ,- op. Vraag 9 Vraag 10 Bereken de conversiekoers van de converteerbare obligatielening in procenten. Geef alle mutaties die in de balans van Niels 2.0 nv optreden als op een gegeven moment de debt ratio groter is dan 0,5 en de lening automatisch omgezet wordt in aandelenkapitaal. Bart heeft 10 obligaties in zijn bezit. Op 1 april 2016 bedraagt de markinterest 2%. SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

6 Vraag 11 Bereken de marktwaarde van deze 10 obligaties op basis van 2% marktinterest op 1 april SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

7 Opgave 2 Aantal te behalen punten: 30 Casus Het pensioenfonds 68+ heeft recent nieuwe berekeningen uit laten voeren. Uit die berekeningen is gebleken dat de duration van de contante waarde van de pensioenverplichtingen 14,8 bedraagt. De duration van de aanwezige beleggingsportefeuille bedraagt 11,9. De durationberekeningen zijn gebaseerd op een interestvoet van 3,5% op jaarbasis. Vraag 12 Vraag 13 (2 punten) Waarvoor is de duration een maatstaf? Bereken de modified duration van zowel de beleggingsportefeuille als de pensioenverplichtingen. Geef uw antwoord in drie decimalen. De beleggingsportefeuille bestaat onder andere uit staatsobligaties van elk 1000,- nominaal. Deze staatsobligaties hebben de volgende kenmerken: de couponrente bedraagt 3% per jaar; aflossing ineens over 5 jaar. Vraag 14 (8 punten) Bereken de duration van deze staatsobligaties. Geef uw antwoord in twee decimalen. Ga in uw berekeningen uit van een marktinterest van 3,5%. Recent heeft de directie van het pensioenfonds overleg gevoerd met de raad van toezicht. Gespreksonderwerpen: rentevisie en rentemanagement. Uit dat overleg kwam naar voren dat het pensioenfonds over een aantal rentederivaten beschikt zoals een interest rate cap en een interest rate floor. Vraag 15 Wat wordt bedoeld met een rentevisie? SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

8 Vraag 16 Wat is het doel van het afsluiten van een interest rate floor? Het pensioenfonds heeft op 1 januari 2014 een lening afgesloten van ,- met een variabel tarief gebaseerd op de driemaands Euribor met een kredietopslag van 1,5%. De looptijd van de lening is 5 jaar. Tegelijkertijd heeft het pensioenfonds een interest rate cap (CAP) afgesloten van 4,5% met een looptijd van 5 jaar. De eenmalig verschuldigde premie voor de CAP bedraagt 1% van de hoofdsom van de lening. Bij de berekening van de interestkosten wordt deze premie evenredig verdeeld over de looptijd van de CAP. Vraag 17 Vraag 18 Wat wordt bedoeld met de driemaands Euribor? Noem drie factoren die bepalend zijn voor de prijs van een CAP. Twee dagen voor het begin van elke renteperiode wordt de CAP-uitoefenprijs vergeleken met de op dat moment geldende driemaands Euribor. Op 30 december 2015 is de driemaands Euribor gelijk aan 1,75%. Vraag 19 Bereken de interestkosten van deze lening voor het eerste kwartaal van 2016 als de driemaands Euribor gelijk is aan 1,75%. SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

9 Opgave 3 Aantal te behalen punten: 30 In deze opgave moet de btw buiten beschouwing worden gelaten. Casus Een sleephopperzuiger wordt doorgaans gebruikt voor het baggeren van los materiaal zoals zand, klei, slib of grind. Deze schepen worden ingezet voor verschillende baggerprojecten zoals het verbreden, verdiepen en onderhouden van waterwegen en havens en het opspuiten van land en strandsuppleties. Jan heeft begin 2007 sleephopperzuiger Dravo Terranova in gebruik genomen. In tabel 2 staat relevante financiële informatie over de Dravo Terranova. Vraag 20 Vraag 20a Vraag 20b Tabel 2: financiële informatie Dravo Terranova aanschafwaarde inclusief bijkomende ,- installatiekosten geschatte economische levensduur 15 jaar geschatte jaarlijkse cashflows* ,- investeringsdatum 1 januari 2007 vermogenskostenvoet 10% op jaarbasis geschatte restwaarde??? netto contante waarde op ,37 *In uw berekeningen moet u ervan uitgaan dat de jaarlijkse cashflows aan het einde van het jaar vrijvallen. Bereken de geschatte contante waarde van de jaarlijkse cashflows op Gebruik hiervoor de gegevens uit tabel 2. Bereken de geschatte restwaarde van de Dravo Terranova op Gebruik hiervoor de gegevens uit tabel 2. Als een onderneming de netto contante waarde berekent, dan houdt zij rekening met de zogenoemde tijdvoorkeur. Hiermee bedoelt men dat een bedrag in het heden meer waard is dan datzelfde bedrag in de toekomst. Vraag 21 Noem twee investeringsselectiecriteria die geen gebruik maken van de zogenoemde tijdvoorkeur. SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10

10 Jan heeft de Dravo Terranova de afgelopen periode ingezet voor het project De Banjaard van Rijkswaterstaat. Bij het opstellen van de offerte is men destijds uitgegaan van een verwachte koers van $ 1 = 0,95. Uit de nacalculatie van het project is onderstaande naar voren gekomen: gemiddelde olieprijs per 1000 liter: $ 520; brandstofverbruik: liters olie; totale brandstofkosten: $ ; gemiddelde koers: $ 1 = 0,98. Volgens de controller was het achteraf verstandiger geweest om een valutaovereenkomst af te sluiten met de bank. In die overeenkomst zou Jan voor de duur van het project verzekerd zijn van een dollarkoers van 0,95. Het afsluiten van de valutaovereenkomst zou ,- hebben gekost. Vraag 22 Vraag 23 Noem twee voorbeelden van een valutaovereenkomst om het valutarisico af te dekken. (6 punten) Laat door middel van een berekening zien of de controller gelijk of ongelijk heeft. Jan loopt met zijn onderneming risico s op verschillende vlakken. In de literatuur over risicomanagement worden strategische risico s, procesrisico s en financiële risico s onderscheiden. Vraag 24 Vraag 25 Geef een onderverdeling van de financiële risico s. Noem er vier. Geef voor de investering in de Dravo Terranova door de onderneming van Jan twee verschillende voorbeelden van een financieel risico. Einde examen SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni / 10