MUZIEK op school. icc keuzemodule
|
|
- Sterre de Winter
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MUZIEK op school icc keuzemodule
2 INHOUD PAGINA Korte toelichting 3 Lesschema bijeenkomst 1 voor trainer 4 Lesschema bijeenkomst 2 voor trainer 8 Bijlage 1: werkblad voor deelnemers 10 Bijlage 2: emotiekaartjes; één setje van 4 per groepje 12 Bijlage 3: kopie lied Doep, doep 13 Bijlage 4: werkblad ter voorbereiding van bijeenkomst 2 14 Augustus 2015 Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) Kromme Nieuwegracht 66 Postbus AL Utrecht info@lkca.nl
3 Muziek op school MODULE MUZIEK OP SCHOOL Deze module over muziek in het basisonderwijs is een keuzemodule bij de icc-basiscursus. Muziek is een verplicht vak op de basisschool. Het valt onder het domein Kunstzinnige Oriëntatie, en deelt met de andere kunstzinnige vakken Dans, Drama en Beeldend de kerndoelen 54, 55 en 56: Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. Kerndoel 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Deze doelen zijn zeer ruim gedefinieerd. Enerzijds geeft dit de school veel vrijheid, maar anderzijds biedt het weinig kader voor een concrete invulling van deze vakken. In juni 2014 is daarom het nieuwe Leerplankader Kunstzinnige Oriëntatie ter beschikking gekomen. In dit document wordt elk van de kunstzinnige vakken in een leerlijn van groep 1 t/m 8 gepresenteerd, in de vorm van competenties. Deze leerlijnen kunnen worden gebruikt door scholen en leerkrachten om invulling te geven aan hun curriculum voor de kunstvakken. Ook cultureel aanbieders, beleidsmakers en subsidieverstrekkers, zoals het Fonds voor Cultuurparticipatie, kunnen deze leerlijnen gebruiken voor hun aanbod en beleid. In deze module staat de opzet en uitwerking van de leerlijn Muziek centraal. Door middel van actieve en beschouwende werkvormen wordt de deelnemers de mogelijkheid geboden zich op de hoogte te stellen van de uitgangspunten en uitwerking van de leerlijn Muziek. Ook zal worden ingegaan op de consequenties van deze leerlijn voor het muzikale aanbod van de school, en zal worden onderzocht óf, en hoe die daar gerealiseerd kan worden. Auteur: Christiane Nieuwmeijer 3
4 Muziek op school MUZIEK OP SCHOOL BIJEENKOMST 1 Huiswerk vooraf: 1. Lees de kerndoelen Kunstzinnige Oriëntatie (kerndoel 54, 55 en 56) door op 2. (Indien de module wordt gegeven op een plaats waar geen muziekinstrumenten zijn:) Breng van je school een aantal verschillende muziekinstrumenten mee, zoals woodblock, triangel, handtrom, blokfluit etc. PLANNING INHOUD WERKVORM NODIG Voorstelrondje Kringgesprek Eventueel flap/bord Inventarisatie verwachtingen (afhankelijk van het aantal deelnemers) Pauze Actieve werkvorm 1: muziekstukje ontwerpen Kringgesprek Groepswerk, presentaties Eventueel flap/bord Muziekinstrumenten, werkblad (bijlage 1) emotiekaartjes (bijlage 2), eventueel wat extra ruimte zoals de gang of een extra lokaal Actieve werkvorm 2: lied + dans Groepswerk Theorie Leerlijn Muziek Presentatie Kringgesprek Evaluatie en huiswerk Gesprek, discussie Eventueel: flap/bord Werkblad (bijlage 4) Ruimte om met elkaar een kring te maken Werkblad (bijlage 1) Kopie liedje Doep, doep (bijlage 3) eventueel inloggen Eigenwijs Digitaal groep 8: Doep, doep Digibord of beamer met Powerpoint t/m dia 11. DOELSTELLINGEN Doen/ervaren: De deelnemers doorlopen een creatief proces m.b.v. een muzikale werkvorm De deelnemers ervaren het verschil tussen productief en reproductief muziekonderwijs d.m.v. verschillende muzikale werkvormen Begrijpen: De deelnemers begrijpen vanuit deze concrete ervaringen: de essentie van het creatief proces als uitgangspunt van de leerlijn Kunstzinnige Oriëntatie het verschil tussen productief en reproductief muziekonderwijs De deelnemers krijgen inzicht in hoe zowel het creatief proces als het productieve/ reproductieve muziekonderwijs hun plaats hebben gekregen in de leerlijn Muziek van het SLO Leerplankader Kunstzinnige Oriëntatie De deelnemers nemen kennis van de muzikale domeinen en het Klank-Vorm- Betekenismodel, en kunnen die herkennen in de leerlijn Muziek van het SLO Leerplankader Kunstzinnige Oriëntatie. 4
5 Muziek op school UITWERKING PER ONDERDEEL Voorstelrondje De deelnemers stellen zich aan elkaar voor en vertellen kort iets over wat er op hun school al gebeurt aan muziekonderwijs. Bijvoorbeeld: er wordt gewerkt met een methode, er zijn muziekinstrumenten aanwezig, er zijn collega s die zich speciaal met muziek bezighouden, er lopen muziekprojecten i.s.m. cultureel aanbieders etc. Noteer de antwoorden in steekwoorden op het bord. Dit is meteen een manier om van elkaar ideeën op te doen. Hierna nog een ronde met de vraag: Waar lopen jullie tegenaan m.b.t. het muziekonderwijs op je school, en hoe zou je het graag voor je zien?. Laat de deelnemers kort nadenken en vraag ze hun antwoord in maximaal 5 zinnen te geven. Noteer ook dit in steekwoorden op het bord. Introductie op de training Inventariseer met de deelnemers wat de verwachtingen van de training zijn. Bewaar deze voor de evaluatie, dus als je ze op het bord schrijft, maak er een foto van. Actieve werkvorm 1: muziekstukje ontwerpen Vraag de deelnemers alle muziekinstrumenten bij elkaar te leggen op een tafel. Neem ondertussen de emotiepicto s over op het bord. Bespreek kort de afgebeelde emoties vrolijk, boos, bang en verdrietig: waar zie je dat aan?. Deel vervolgens de groep in subgroepjes van plm. 4 a 5 deelnemers en geef de volgende opdracht: Kies straks met je groepje 3 van de 4 emotiekaartjes uit om een muziekstukje ( compositie ) mee te maken. Eén emotie doet dus niet mee. Maak van de overige drie een doorlopend muziekstukje waarin de gekozen emoties naadloos in elkaar overlopen. Jullie kunnen er instrumenten bij kiezen waarvan je vindt dat die erbij passen. Je krijgt hiervoor 15 minuten de tijd. Deel de kaartjes uit. De groepjes gaan uit elkaar en aan de slag. Loop rond en geef waar nodig suggesties: jullie kunnen allemaal tegelijk spelen, maar je kunt ook solo s inbouwen jullie kunnen eventueel ook instrumenten na elkaar laten inzetten ( stapelen ) je kunt ook met je instrument experimenteren: krijg je er b.v. andere geluiden uit als je er op blaast, er met je nagels overheen krast, of met de achterkant van je stokje langs raspt? NB: laat de 15 minuten niet uitlopen; juist enige tijdsdruk maakt dat er knopen worden doorgehakt! Na plm. 15 minuten presenteren de groepjes hun composities aan elkaar. Doe dat één voor één, met na elk groepje een nabespreking. De andere groepen proberen te herkennen welke emoties zij hebben gehoord, en in welke volgorde. Om de emoties tijdens het spelen niet te verraden met (onbedoelde) gezichtsuitdrukkingen, sluit de luistergroep de ogen tijdens het luisteren. Bespreek na afloop van de compositie met de luisteraars het volgende: Welke emoties hoorden jullie, en in welke volgorde? Waar hoorde je dat aan? NB: probeer bij deze laatste vraag goed boven tafel te krijgen aan welke muzikale parameters de emoties te herkennen waren: was de muziek bij deze emotie hoog of laag, hard of zacht, snel of langzaam, ritmisch of juist niet, en hoe verschilde dat per emotie? Uiteindelijk mag het speelgroepje het juiste antwoord geven. Werk zo alle groepjes af. Sluit af met een samenvatting van hetgeen gespeeld/gehoord is. Dat zou er als volgt uit kunnen zien: Bij ons klonk: vrolijke muziek: snel, vaak hoog, en sterk ritmisch boze muziek: hard, ritmisch, vaak korte en harde slagen droevige muziek: langzaam, laag en vaak lange tonen bange muziek: laag, langzaam, vaak stiltes en af en toe wat bibberende geluiden (zgn. tremolo s) Sluit dit onderdeel af door de deelnemers de voorkant van werkblad 1 te laten invullen. Bespreek de antwoorden. Actieve werkvorm 2: lied + dans Ga met de deelnemers in een cirkel staan. Zing het lied Doep, doep voor, of laat het klinken via Eigenwijs digitaal. Stel van tevoren de volgende vraag: Hoeveel keer hoor je straks het woord Doep? (dus niet doewap, of doebediedee, maar echt doep!) (antwoord: 12 x) Laat het lied klinken en bespreek de antwoorden. Laat bij verdeelde meningen het lied vooral nóg een keer horen zo slijt het alvast in het geheugen! Stel de volgende vragen, en laat het lied bij iedere vraag opnieuw klinken: Hoeveel keer hoor je het woord doebediedee? (antwoord: 4 x) Uit hoeveel zinnen bestaat dit lied? (antwoord: 4 zinnen). De deelnemers hebben het lied nu minimaal 3 x gehoord. Stel de volgende vraag: Wie kan er op de eerste zin ( doep, doep, doep, doep, doebediedee! ) een passende beweging bedenken?. Kies 5
6 Muziek op school de leukste/beste uit zolang die maar ritmisch is, en goed op de maat uit te voeren. Voer de beweging met zijn allen uit. Doe hetzelfde met zin 2. Voer ook die beweging gezamenlijk uit. Voer vervolgens zin 1 en zin 2 met bewegingen achter elkaar uit. Voorzie op die manier ook zin 3 en 4 van passende bewegingen. Voer tenslotte het hele lied met bewegingen uit. De deelnemers zullen nu waarschijnlijk uit zichzelf meezingen. Zo niet: stimuleer hen daartoe. Uitbreidingen: We zingen en dansen het lied 3 x achter elkaar, maar zingen de 2 e keer het lied niet hardop, maar in ons hoofd. Voor een grotere groep: dit lied is een canon. Formeer een binnenkring en een buitenkring. Laat de binnenkring beginnen met zingen en dansen. De buitenkring valt in nadat regel 1 heeft geklonken. Laat de deelnemers weer zitten. Sluit dit onderdeel af door de deelnemers de achterkant van werkblad 1 te laten invullen. Bespreek de antwoorden. Inventariseer de verschillen met werkvorm 1. THEORIE LEERLIJN MUZIEK Presenteer de Powerpoint tot en met slide 5 en bespreek het creatieve proces. Betrek hierbij de werkvorm met de emotie-picto s en het ingevulde werkblad 1. Herkennen de deelnemers de verschillende fases van het creatieve proces in het proces dat zijzelf hebben doorlopen? Bespreek overeenkomsten en verschillen. ORIËNTEREN Allereerst hebben zij zich georiënteerd op de opdracht ( wat staat er eigenlijk op die kaartjes? Wat voor soort instrumenten hebben we? Hé: dat klinkt geinig, als ik zo schud met die maracas? Welke kaartjes zullen we doen? ). ONDERZOEKEN Vervolgens zijn ze gaan onderzoeken: hoe zullen we het aanpakken? ( Als jij nou eerst dit doet, dan doe ik zó met mijn woodblock, en dan speelt Johan daar zo n fllllllloep! doorheen! ). Soms gaan mensen ook weer heen en weer binnen dat creatieve proces: even terug naar oriënteren ( wat was het nou ook alweer? ) en weer terug naar onderzoeken. Dat is prima: zo werkt dat. PRESENTEREN In de volgende fase hebben de groepjes hun composities aan elkaar gepresenteerd en is er naar elkaar geluisterd. EVALUEREN Uiteindelijk is in de nabespreking de evaluatie aan bod gekomen: wat hebben jullie gehoord, en waaráán hebben jullie dat gehoord? Wat waren de overeenkomsten tussen wat we hebben gespeeld, en waar zaten de verschillen? REFLECTEREN De buitenste blauwe ring loopt rond alle fases. Dit wil zeggen dat reflectie een vaardigheid is die je tijdens alle fases van het creatieve proces nodig hebt/ontwikkelt: je reflecteert terwijl je aan het onderzoeken bent ( lijkt dit nou op bang, of is dít geluid beter? ), terwijl je luistert naar de andere groepjes ( Ja: dat is vast Boos, want wij speelden daar ook van die harde slagen op de trommel ) en tijdens de evaluatie. ( Boos? Nee: ik speelde geen Boos, want ik bedoelde juist angstig toen ik zo spooky met mijn triangel aan het tingelen was; het was toch juist zacht?! ). Toelichting voor de trainer: Bij het maken van een compositie(-tje) rondom de emotiepicto s hebben de deelnemers eveneens een creatief proces doorlopen. Ga verder met de Powerpoint met slide 6 : productief versus reproductief muziekonderwijs. Bespreek het verschil tussen productief en reproductief muziekonderwijs. Laat de deelnemers vertellen wat ze op de achterkant van werkblad 1 hebben ingevuld. Bespreek: Wat was de rol van de docent in werkvorm 2, en in hoeverre verschilde die ten opzichte van de eerste werkvorm? In hoeverre bood de werkvorm gelegenheid tot het doorlopen van een creatief proces zoals we dat hebben gedaan bij werkvorm 1? 6
7 Muziek op school Conclusie: binnen een productieve werkvorm (waar de deelnemers zelf een muziekstuk mochten maken) wordt een creatief proces doorlopen, bij een reproductieve werkvorm (waar de muziek al vaststaat en de docent grotendeels bepaalt wat er gebeurt) is daar nauwelijks sprake van. Korte discussie: vinden we het één minder waardevol dan het ander? Muziekonderwijs heeft dus zowel een productieve als een reproductieve component. Ga verder met slide 8: Muzikale Domeinen Licht toe: in muziekonderwijs komen al deze domeinen aan bod. Vraag: Welke van deze domeinen zijn in onze twee werkvormen aan bod gekomen? (eigenlijk allemaal; noteren in de vorm van het spelen van een bestaande notatie). Ga verder met slide 9: Klank-Vorm-Betekenismodel Vertel: We weten nu dat muziekonderwijs productief en reproductief van aard kan zijn, en dat dat met behulp van verschillende domeinen gerealiseerd wordt. Maar wat wil je kinderen dan inhoudelijk gezien leren over muziek? aan muziek. Maar ook een componist kan een bepaalde betekenis willen uitdrukken met zijn muziekstuk, zoals bijvoorbeeld de componist Debussy met La Mer ( De Zee ). Een kind kan dat leren herkennen, door bijvoorbeeld de golven te dansen of te tekenen die in het muziekstuk zijn te horen. Tenslotte kan muziek ook een bepaalde cultureel gedeelde betekenis hebben: we kennen allemaal de bruiloftsmars, bij het geluid van het draaiorgel wanen we ons in een winkelstraat en de reclamejingle voor de limonadesiroop van de televisie kent iedereen. Ook die functies van muziek moeten kinderen (her-)kennen. Ga verder met slide 10. Licht de uitgangspunten toe waarop de leerlijn muziek is gebaseerd. Ga door met slide 11, open de link naar de leerlijn Muziek SLO. Bespreek de vormgeving van de leerlijn m.b.t het creatieve proces. De kleuren in het schema corresponderen met die van het cirkelmodel: de blauwe doorlopende lijn aan de linkerkant geeft de reflectie weer, de overlopende kleurvlakken staan voor de verschillende fases van het creatief proces. Klank: Muziek is in de eerste plaats geluid; geluid dat hoog/laag, hard/zacht, snel/langzaam, schel of dof kan zijn. Dat moeten kinderen kunnen herkennen. Ook een gitaar van een piano kunnen onderscheiden heeft te maken met het herkennen van verschillen in klank. Je wilt dat kinderen die verschillen in klank leren herkennen, door erop te bewegen, door ze te zingen, te spelen of te noteren. Vorm: Een heleboel verschillende klanken achter elkaar zetten, geeft nog geen muziek. Het wordt pas muziek wanneer die klanken in een bepaalde vorm worden gezet: een melodie die herhaald wordt bijvoorbeeld, of die wordt gecontrasteerd met een andere melodie, ritme of tempo (zoals het verschil couplet/refrein bijvoorbeeld). Daardoor wordt het interessant. Met behulp van herhaling, contrast en variatie wordt vorm gegeven aan muziek. Je wilt dat kinderen die vorm kunnen herkennen in muziek. Dat leren ze door er middels de juiste werkvormen op te bewegen, het te noteren, door het te zingen etc. Betekenis: Wanneer die klank eenmaal in vorm is gezet en daardoor muziek is geworden, dan heeft die muziek een bepaalde betekenis. Dat kan een persoonlijke betekenis betreffen: het kind leert dat het een eigen betekenis kan geven Formeer tweetallen en geef de volgende opdrachten: 1. Lees de leerlijn door. Welke competenties vinden jullie passen bij werkvorm 1 en welke bij werkvorm 2? Schrijf ze in de rechter verticale kolom van je werkblad Zoek in de leerlijn twee competenties die jullie bij productief muziekonderwijs vinden passen, en twee bij reproductief muziekonderwijs. Bespreek de antwoorden. Evaluatie en huiswerk Evalueer de bijeenkomst aan de hand van de vooraf geïnventariseerde verwachtingen. Misschien geeft dit aanleiding tot het bijstellen van de volgende bijeenkomst. Geef het huiswerk voor de volgende keer: Zoek een bestaande muziekles uit een methode. Geef aan of het om productief of reproductief muziekonderwijs gaat. Geef verder aan waar zich in de les de (eventuele-)fases van het creatieve proces bevinden. Maak een overzicht van de muzikaal culturele omgeving van je school: is er aanbod van een cultureel centrum, zijn er beroepskunstenaars in de klas, etc. Lees zowel de preambule van de leerlijn Muziek, als de gehele leerlijn Muziek goed door op kunstzinnigeorientatie.slo.nl/leerlijn/leerlijnen/muziek/ 7
8 Muziek op school MUZIEK OP SCHOOL BIJEENKOMST 2 TIJDSDUUR INHOUD WERKVORM MATERIAAL Welkom en korte terugblik Uitwisseling huiswerkopdracht 1 Analyse muzieklessen Pauze Groepsgesprek, n.a.v. creatief proces, domeinen, productiefreproductief Flap, bord Bespreking huiswerkopdracht 2: culturele omgeving in kaart brengen Theorie leerlijn vervolg; subsidiemogelijkheden Bekijken van digitale methodes ter ondersteuning van muziekonderwijs op school. In tweetallen, uitwisselen: welke aanbieders en aanbod, waar zou hun aanbod passen in de leerlijn? Presentaties aan elkaar Presentatie Powerpoint slides Bekijken websites met educatief materiaal (Eigenwijs Digitaal, Kazoo, 123Zing, Zangexpress, Metropole Orkest) Digibord of laptop / beamer, internetverbinding Afsluiten en evalueren Gesprek, discussie DOELSTELLINGEN Deelnemers kunnen lesmateriaal (van zichzelf en van methodes/ aanbieders) analyseren en relateren aan de leerlijn muziek uit het leerplankader Kunstzinnige Oriëntatie Deelnemers zijn bekend met de culturele omgeving van de school op het gebied van muziekonderwijs en kunnen de relevantie van de verschillende aanbieders voor de eigen school bepalen Deelnemers zijn bekend met de samenhang tussen vakspecifieke competenties voor muziek en de generieke competenties voor het hele domein Kunstzinnige Oriëntatie Deelnemers maken kennis met diverse digitale lesmaterialen en subsidiemogelijkheden voor muziek 8
9 Muziek op school TOELICHTING PER ONDERDEEL Theorie leerlijn vervolg: subsidiemogelijkheden PowerPoint afmaken: Slide 11 (leerlijn) herhalen en bespreken naar aanleiding van de huiswerkopdracht. Slides 12 t/m 15: 12: opzet van de gehele leerlijn met verantwoording en onderbouwing 13: uitleg generieke competenties voor het gehele domein KO, en vakspecifieke competenties. Die laatste betreffen competenties per bouw t/m groep 7/8, met als afsluiting de uiteindelijke streefcompetenties. NB: de competenties zijn cumulatief beschreven: er staat regelmatig: zoals in groep 1/2 plus:. Dit ten behoeve van de compactheid, maar ook om ervoor te zorgen dat niet specifiek naar één leeftijdsgroep wordt gekeken, maar te allen tijde naar de leerlijn als geheel. 14: Hoe gaat het verder met het leerplankader? Diverse instanties zullen het gaan gebruiken bij het ontwikkelen van materiaal, evenals voor subsidieregelingen en inspectie. 15: toelichting op laatste ontwikkelingen op het gebied van muziekonderwijs gericht op het PO. Bekijken van digitale methodes ter ondersteuning van muziekonderwijs op school Bekijken van digitaal materiaal dat gebruikt zou kunnen worden ter ondersteuning van het muziekonderwijs op de scholen van de deelnemers: Eigenwijs digitaal Liedbundel, maar ook online muziekmethode. Leerlijn gebaseerd op leerlijn muziek SLO. Zie: Kazoo Nieuwe digitale muziekmethode van het Concertgebouw i.s.m. Blink Uitgevers. Zie: Bekijk vooral het demonstratiefilmpje van een muziekles. Ook deze methode baseert zich op de leerlijn Muziek van SLO. 1,2,3, Zing Online muziekmethode die zich, naast voornamelijk zingen, zich vanaf najaar 2015 ook op meerdere muzikale domeinen gaat richten d.m.v. doorlopende leerlijn gebaseerd op de leerlijn muziek van SLO: Zangexpress Online methode die zich richt op het domein muziek maken en dan specifiek het Zingen. Zie: Metropole orkest Ook het Metropole Orkest richt zich middels educatieve projecten op het primair onderwijs. Via kan gratis lesmateriaal besteld worden (alleen verzendkosten). Nu alleen nog voor groep 7/8, andere bouwen zijn in de maak. Afsluiting en evaluatie 9
10 bijlagen BIJLAGE 1 WERKBLAD DEELNEMERS Werkvorm 1 Bij de opdracht Ontwerp een compositie bij emotiepicto s hebben jullie samen muziek bedacht en uitgevoerd. Ook hebben jullie geluisterd naar composities van andere groepen en die besproken. Vragen: 1. Schrijf kort op hoe jullie van het beginstadium (opdracht) tot een uitvoerbaar stukje zijn gekomen: Hoe zijn jullie tot de keuze voor de emoties gekomen? Hoe hebben jullie besloten wat passende geluiden waren? Hoe is het uiteindelijk een coherent stukje geworden? Hoe verliep de samenwerking onderling? Wat was de rol van de docent? (wat deed hij/zij?) Competenties: 10
11 bijlagen Werkvorm 2 Jullie hebben het lied Doep, doep geleerd en er samen een dans bij gemaakt. Die hebben jullie een aantal keren uitgevoerd. Wellicht hebben jullie het lied en de dans tot slot ook nog in canon uitgevoerd. Vragen: Hoe heb je het lied geleerd? Heb jij zelf bewegingen bedacht en zo ja, welke? Wat was de rol van de docent? (wat deed hij/zij?) Competenties: 11
12 bijlagen BIJLAGE 2 EMOTIEKAARTJES 12
13 bijlagen BIJLAGE 3 LIED Doep, Doep Eigen-wijs & Moet je doen! 13
14 bijlagen BIJLAGE 4 HUISWERK VOOR DE 2 E BIJEENKOMST Werkblad huiswerk ter voorbereiding van bijeenkomst 1 Opdrachten: Zoek een bestaande muziekles uit een methode. Geef aan of het daarin om productief of reproductief muziekonderwijs gaat. Geef verder aan waar zich in de les de (eventuele-)fases van het creatieve proces bevinden. Dit kan eventueel door blokken tekst met een kleur te markeren. Maak een overzicht van de muzikaal culturele omgeving van je school: is er aanbod van een cultureel centrum, zijn er beroepskunstenaars in de klas, zijn er ouders die zich met muziek bezighouden, is er een harmonie fanfare in de buurt, etc. Lees zowel de preambule van de leerlijn Muziek, als de gehele leerlijn Muziek goed door op 14
DANS op school. icc keuzemodule
DANS op school icc keuzemodule INHOUD PAGINA Korte toelichting 3 Lesschema bijeenkomst 1 voor trainer 4 Lesschema bijeenkomst 2 voor trainer 8 Bijlage 1: Nulmeting dans 10 Bijlage 2: Werkblad deelnemers
Nadere informatieChina. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les
China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep
Nadere informatieFHKE Pabo Veghel Floor van Uittert. Vakspecialist muziek
FHKE Pabo Veghel 1-6-2018 Floor van Uittert Vakspecialist muziek Inhoud De les blz. 1 Lesduur blz. 1 Lesdoelen blz. 1 Creatieve proces blz. 1 KVB-model blz. 2 Organisatie blz. 2 Materialen blz. 2 Voorbereiding
Nadere informatieVerantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen....by Just Notes Music
Verantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen...by Just Notes Music Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Vooraf 2 Leerlijn Muziek 3 Competenties Groep 1-2 3 Competenties Groep 3-4 4 Competenties
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Muziek -
Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Muziek - De vaardigheidslijn muziek geeft een geordend overzicht van een doorlopende leerlijn voor groep 1 t/m 8. Muziek maakt onderdeel uit van
Nadere informatieCULTUUR in de Spiegel
CULTUUR in de Spiegel icc keuzemodule INHOUD PAGINA Korte toelichting 3 Lesschema bijeenkomst 1 voor trainer 4 Lesschema bijeenkomst 2 voor trainer 6 Bijlage 1 bijeenkomst 1: Creatieve starter Science
Nadere informatieMuziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1
Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo
Nadere informatieNationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Nadere informatieDieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:
Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen
Nadere informatieEen muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school.
TITEL: Leerjaar Groep 3 en 4. Type les Lesduur Omschrijving van de les Zing Een beestenboel op school - blinde rups (lesformat) Een muziekles in aansluiting op het dagproject Een beestenboel op school.
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatieVincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd
Nadere informatieKun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2
Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2 2 lessen Dit project is tot stand gekomen i.s.m. De Domijnen, Eigenwijs in het kader van Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 Titel Kun je herfst* winter,
Nadere informatievastleggen: van grafisch naar traditioneel
1 Hoe werk je met grafische notatie in de onderbouw en hoe kom je tot traditionele notatie? Een uitleg met praktijkvoorbeelden van eenvoudig naar complex. Vastleggen: van grafisch naar traditioneel Hans
Nadere informatieCurriculum Leerorkest groep 5 t/m 8
Curriculum Leerorkest groep 5 t/m 8 Alle nieuwe doelen per leerjaar worden cursief- en dikgedrukt. Zingen Spelen Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 20 liedjes correct zingen, klassikaal en in een groepje
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn theater Groep 3 Lessenreeks basis Deze leerlijn is ontwikkeld door CKC & partners. Mijn lichaam Informatie over Mijn lichaam Groep 3, lessenreeks basis,
Nadere informatieKenniscentrum voor Muziek in het Onderwijs (KMVO)
Kenniscentrum voor Muziek in het Onderwijs (KMVO) Voor u ligt de brochure met het aanbod van De Gooische Muziekschool voor muzieklessen in het primair onderwijs voor het seizoen 2015-2016. Voorlichting
Nadere informatieVan ik tot allemaal. Muziek. Mu1/2b. Mu1/2b.1. Algemene doelstellingen voor lessenreeks Van ik tot allemaal
Van ik tot allemaal Mu1/2b Algemene doelstellingen voor lessenreeks Van ik tot allemaal - Leerlingen leren bewegen op muziek - Leerlingen leren beter zingen - Leerlingen leren zingen en bewegen combineren
Nadere informatieCo-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8
PAS OP JE TELLEN Werken met breuken, inhoud en oppervlakte m.b.v. muziek(les) GROEP 7-8 maatsoort, akkoordschema, vormschema Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8 Oktober/november 2015 1 Overzicht
Nadere informatieBekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.
Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.
Nadere informatiePROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK
PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 April 2016 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 April 2016 Deze projectbeschrijving
Nadere informatieHandleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters)
Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters) Domeinen: Zingen, Luisteren & Bewegen Doel: De kinderen leren liedjes aan die ze met ondersteuning van gebaren kunnen zingen. De leerlingen kunnen
Nadere informatieWarming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: ⅞ Thema: Canonzingen Inhoud: Het welbekende Engelstalig liedje, bedoeld als 4-stemmige canon. Daarnaast 4 eenvoudige ritmes om te spelen op instrumenten. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem;
Nadere informatieDieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek
DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of
Nadere informatiePROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK
PROJECTBESCHRIJVING VERHALEN IN DE MUZIEK Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 14 oktober 2016 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 14 oktober 2016 Deze
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama -
Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama - In de vaardigheidslijn drama wordt gebruik gemaakt van spelvaardigheden, verbeelden en vormgeven in een opbouwende lijn voor de groepen
Nadere informatieMuziek: betekenis en emotie
VOORBEREIDEND LESMATERIAAL BIJ PIETER ROELF JEUGDCONCERT NOOTTOCHT Les 2 Muziek: betekenis en emotie Groep 6/7/8 Doelstelling Benodigd materiaal Ruimte en opstelling Organisatorische voorbereiding Aan
Nadere informatieERFGOED educatie. icc keuzemodule
ERFGOED educatie icc keuzemodule INHOUD PAGINA Inleiding 3 Lesschema bijeenkomst 1 voor trainer 4 Lesschema bijeenkomst 2 voor trainer 7 Bijlage 1 Schema Waarom erfgoed? 8 Bijlage 2 Stappenplan erfgoedles
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatie3. Delen oefenen: De groepjes van 2 verzinnen een eigen melodie en noteren deze op de melodiekaartjes. Ze oefenen dit op hun instrument.
spel melodie grafisch notatie Groep Groep 5/6 en 7/8 afhankelijk van niveau Eindproduct De kinderen maken in groepjes van 2 x 2 een samenspel van hun eigen melodieimprovisatie Onderdeel O Zingen X Muziek
Nadere informatieLesideeën claves: onderbouw
Lesideeën claves Lesideeën claves: onderbouw Lesideeën middenbouw: pagina 4 Lesideeën bovenbouw: pagina 6 Getal onder de 10 Doel: de leerlingen oefenen met tellen en klappen/spelen op een vooraf bepaald
Nadere informatieDe Blauwe Schuit Onderwijs, gemaakt als onderdeel van het project Cultuleren.
Welkom bij CULTUURspoor, een instrument om in 5 stappen cultuurbeleid te maken. De uitkomst van deze handleiding leidt tot een kader waarmee je als school keuzes maakt uit het culturele aanbod. Zo heb
Nadere informatie------TAALREDACTIE MOET NOG Twee lessen voorafgaande aan een workshop Foto-film verzorgd door Roombeek Cultuurpark Educatiecluster (RCE)
------TAALREDACTIE MOET NOG------ LEERLIJN Titel Periode Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. ALGEMEEN Titel activiteit
Nadere informatiekunstwerken kritisch te beschouwen, te reflecteren op het thema kunst én is een creatief speelveld voor vele muzikale werkvormen.
KUNST?! door TOONZETTERS GROEP 6-7 8 Vaardigheden Luisteren naar en analyseren van vorm, spelen van een meerstemmige ritmische begeleiding en kennismaken met compositie. Context Het bovenbouwlied KUNST?!'
Nadere informatieLESGEVEN OVER VLUCHTELINGEN
LESGEVEN OVER VLUCHTELINGEN 9-12 jaar Lesmateriaal basisonderwijs Meer lesmaterialen op: unhcr.org/teaching-about-refugees 2017 UNHCR VOOR JE BEGINT VOOR JE BEGINT Hoe rekening houden met kinderen van
Nadere informatieKWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE
KWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE Fonds Cultuureducatie Zwolle en kwaliteit cultuuronderwijs De gemeente Zwolle wil dat alle basisschoolleerlingen een stevige culturele basis krijgen. Hiervoor
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze
Nadere informatieZINGEN BRAINSTORM MET DE KLAS BELANGRIJK BIJ DE KEUZE VAN EEN LIED
ZINGEN Zang mag niet ontbreken in de BZTband XXL! Daarom zijn we op zoek naar een klas die graag samen zingt. Zing je al vaak met je klas, dan kun je meteen aan de slag. Zo niet, dan heb je hopelijk iets
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieCreativiteit, kun je dat afdwingen?
Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Boomwhackers 2. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding 2 wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1 t/m 12 Hier beschrijven we alle lessen afzonderlijk en we geven
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieGEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN
GEVOELLIJNEN - FOR THE BIRDS GEVOELLIJNEN Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven Leerlingen identificeren zich met een van beide groepen - de grote vogel of de groep kleine vogels. Daarna wisselen
Nadere informatieWelkom in mijn Museum
Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:
Nadere informatieBen je boos. Lesbrief bij het project. een project voor groep 3 en 4 van de basisschool. Cultuurpalet Alphen aan den Rijn
Lesbrief bij het project Ben je boos een project voor groep 3 en 4 van de basisschool ontwikkeld in opdracht van Cultuurpalet Alphen aan den Rijn Nieuwe Muziekschool Alphen 2018 www.nieuwemuziekschoolalphen.nl
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO
21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als
Nadere informatieAl doende leren Een module voor trainers
Al doende leren Een module voor trainers Bijlagen: Powerpoint Een module voor trainers Handouts: Stappenplan internetgebruik (De Strategiekaart) Print van Powerpoint prestaties geld Parktijkopdrachten
Nadere informatieLESGEVEN OVER VLUCHTELINGEN
LESGEVEN OVER VLUCHTELINGEN 9-12 jaar Lesmateriaal basisonderwijs Meer lesmaterialen op: www.unhcr.org/nl 2019 UNHCR INLEIDING VOOR JE BEGINT Hoe hou je rekening met kinderen van vluchtelingen, asielzoekers,
Nadere informatiedatum: aantal leerlingen: 31 tijd:9:00/10:00 groep: 6&7
Lesvoorbereiding Zakelijke gegevens naam student: Betül Günes stageschool: Het Loo Iselinge klas: VR2B mentor/mentri: Juliët Hageman datum: 12-5-2016 aantal leerlingen: 31 tijd:9:00/10:00 groep: 6&7 Inhoudelijke
Nadere informatieWelke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren?
Welke coöperatieve werkvormen gaan we aanleren? w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 X 2 X X 3 X X X 4 X X X X 5 X X X X X 6 X X X X X X 7 X X X X X X X 8 X X X X X X X X ö 1. D e n k e n D e
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieZo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren
Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een
Nadere informatieOriëntatie: Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren.
Oriëntatie: Het doel van deze lessenserie is: bestaande foto s zoeken met een eigen verhaal erbij. Dan gaan jullie mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot gaan jullie
Nadere informatieDigitaal DJ-en. Scratch and mix the beat!
Digitaal DJ-en Scratch and mix the beat! 1 Colofon Inhoud en samenstelling Patrick Couwenberg van 4XM www.workshopstartpagina.nl info@workshopstartpagina.nl 2 Digitaal DJ-en Inleiding Mixen is een DJ techniek
Nadere informatieKleur. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 6/7/8 Thema: Kleuren (Visueel en auditief!) Inhoud: Lied over kleuren en waarvoor die kleuren staan, luisteren naar klankkleur, i.c.m. instrumenten, ritmes spelen. Het lied heeft 2 versies: Een
Nadere informatieTheater/Bioscoop De Nieuwe Kolk
Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Thema-overzicht Thema-overzicht Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Kern van het thema Het thema Functies
Nadere informatieInformatie. Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma. voor GROEP 5 van het basisonderwijs Gemeente. Woudrichem BROCHURE. www.cultuurpuntaltena.
Maak kennis, maak muziek! Onderwijsprogramma www.cultuurpuntaltena.nl Informatie voor van het basisonderwijs Gemeente Woudrichem 019500_BIBLIOTHEEK_ALTENA_brochure_CPA_MuziekWijzer_Altena_A5.indd 16-17
Nadere informatieLesbeschrijving Nederlands
Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieLesbrief: ff offline Thema: Waar ga ik heen?
Lesbrief: ff offline Thema: Waar ga ik heen? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Tegenwoordig kunnen we haast niet meer zonder computer. Bijna alles wat je doet,
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Boomwhacker Muziekmaker. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Wat zijn Boomwhackers en wat is de Muziekmaker? Boomwhackers zijn gekleurde
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID
OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid
Nadere informatieBewegen met de micro:bit in de klas
GROEP 6, 7 EN 8 LES 1 HANDLEIDING VOOR DE LEERKRACHT Bewegen met de micro:bit in de klas Inleiding: In het eerste gedeelte van deze les maken de leerlingen kennis met de micro:bit. tip! Hebben jouw leerlingen
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln. Helma Goudsmits a 32
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Vak-
Nadere informatieBrabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit
Brabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit Hoe breng je meer lijn en structuur in je cultuureducatie en hoe werk je gericht aan de persoonlijke (creativiteits)- ontwikkeling van leerlingen? Basisscholen
Nadere informatieJIJZELF ALS MERK. grafische kamer GROEP 7/8. JIJZELF ALS MERK Docentenhandleiding
JIJZELF ALS MERK ID GROEP 7/8 1 Colofon Dit lesmateriaal is vervaardigd door Veerle Nauta in opdracht van School & Cultuur Veenendaal. Dit lesmateriaal is speciaal vervaardigd voor het project Jijzelf
Nadere informatieLEERLINGENHANDLEIDING. Inleiding
LEERLINGENHANDLEIDING Inleiding Jullie gaan binnenkort naar de voorstelling De dag- en nachtegaal. Dit jeugdconcert wordt gespeeld door een ensemble uit het Nederlands Philharmonisch Orkest. De muziek
Nadere informatieZing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.
TITEL Leerjaar Groep 1 en 2. Type les Lesduur Omschrijving van de les Zing Een beestenboel op school - beweeg als een beest (lesformat) Een les in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Dans -
Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Dans - In de vaardigheidslijn dans en beweging worden de verschillende technieken, vaardigheden en houdingen voor de groepen 1 t/m 8 in een opbouwende
Nadere informatieWeek 1 twee weken voorafgaand aan het Voorleesontbijt. Bijeenkomst 1. Materiaal
Introductie Deze lesmodule is geschreven voor een project van 5 bijeenkomsten van elk 60 minuten, waarvan de laatste bijeenkomst het werkelijke Voorleesontbijt is. Het aantal, de duur en inhoud van de
Nadere informatieKunst en cultuur (PO-vmbo)
Kunst en cultuur (PO-vmbo) kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden 54: De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en
Nadere informatiePROJECTBESCHRIJVING MIJN SCHATKIST
PROJECTBESCHRIJVING MIJN SCHATKIST Leerlijn Muziek Thema Utopie Groep 1 en 2 24 april 2017 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Utopie Groep 1 en 2 24 april 2017 Deze projectbeschrijving
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieSociaal op social media
groepsfase performing VOORBEREIDING Lesdoel Nodig Kwink van de Week Een sterke groep Kwink thuis Emotiewoordenschat Mediawijsheid: Ik houd rekening met de gevoeligheden van de ander. - Downloads Poster
Nadere informatieVerdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8
Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Definities Puls: in de maat (in een vierkwartsmaat 1,2,3,4 en in een driekwartsmaat 1,2,3) Afterbeat: Op de beat speel je op de tellen 1 en 3 van de maat,
Nadere informatieDRAAGVLAK. voor cultuureducatie. icc keuzemodule
DRAAGVLAK voor cultuureducatie icc keuzemodule INHOUD PAGINA Korte toelichting 3 Lesschema bijeenkomst 1 voor trainer 4 Lesschema bijeenkomst 2 voor trainer 8 Bijlage 1 (bijeenkomst 1): Werkblad met matrix
Nadere informatieNieuw in Tilburg! [Geef tekst op]
Nieuw in Tilburg! [Geef tekst op] +31613021720 Info@muziekschoolmontauban.nl www.muziekschoolmontauban.nl Over Muziekschool Montauban Muziekschool Montauban staat voor de bereikbaarheid van muziekles voor
Nadere informatieGraaf Floris V, de boeren en het golvende water. Groep:onderbouw 0/1/2
Graaf Floris V, de boeren en het golvende water. Groep:onderbouw 0/1/2 Didactisch uitgangspunt Klank/ vorm/ betekenis Domeinen Spreken over muziek; Bewegen op muziek; Luisteren naar muziek Doelen Kinderen
Nadere informatieTeamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
Nadere informatieMuziekcoaching, wie doet dat? Muziekcoaching, wat is dat?
Ook in jullie Schoolwerkplan staat waarschijnlijk dat de leerkrachten muzieklessen verzorgen in hun eigen groep. Of misschien dat deze lessen gegeven worden door een van de collega s die wat meer onderlegd
Nadere informatieWORKSHOP LOOPBAAN OP PEIL OUTLINE (60 MIN)
Deze sheet is bedoeld voor de facilitator van de workshop WORKSHOP LOOPBAAN OP PEIL OUTLINE (60 MIN) Tijd Wat Hoe Benodigdheden 45 min Voorbereiding Klaarzetten opstelling voor de workshop, 5 flip-overs
Nadere informatieCoöperatief leren Wat is coöperatief leren? Waarom is coöperatief leren belangrijk? Coöperatieve werkvormen
Coöperatief leren Wat is coöperatief leren? Coöperatief leren is een onderwijsleersituatie waarin de leerlingen in kleine groepen op een gestructureerde manier samenwerken aan een leertaak met een gezamenlijk
Nadere informatieTentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen
Tentoonstelling Beeldende Kunst Middeleeuwen De Middeleeuwen kennen verschillende stijlen en uitingsvormen van religieuze thema s Om de leerlingen hier een goed inzicht in te geven en zelf mee aan te slag
Nadere informatieLEERLIJN. Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn.
LEERLIJN Titel Periode Muziek & Techniek, onderdeel Techniek Zie 'Inleiding Muziek & Techniek' voor de volgorde van alle onderdelen van de leerlijn. ALGEMEEN Titel activiteit Modefotografie VL Groep 5
Nadere informatieDans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Nadere informatieZML SO Leerlijn Kunstzinnige oriëntatie Muziek en bewegen
ZML SO Leerlijn Kunstzinnige oriëntatie Muziek en bewegen KUNSTZINNIGE VORMING MUZIEK EN BEWEGEN Leerlijnen Kerndoelen 1.1. Zingen 1. De leerlingen leren liederen uit de eigen en andere culturen alleen
Nadere informatieZML SO Leerlijn Kunstzinnige oriëntatie Muziek en bewegen
ZML SO Leerlijn Kunstzinnige oriëntatie Muziek en bewegen KUNSTZINNIGE VORMING MUZIEK EN BEWEGEN Leerlijnen Kerndoelen 1.1. Zingen 1. De leerlingen leren liederen uit de eigen en andere culturen alleen
Nadere informatiePRUIKENLES 3 GROEP 3-4
PRUIKENLES 3 GROEP 3-4 Algemene informatie - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Nadere informatieIn de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 1/2 en 3/4 Thema: Boerderijdieren/Supermarkt Inhoud: Een liedje in twee heel verschillende versies: Pop- en klassiek, twee verschillende teksten. Ritme en maat, spelen op instrumenten, (her)kennen
Nadere informatieeigen woonplaats Oorlog: geschiedenis in de geschiedenis monumenten hebben te maken met oorlogen? Welke oorlogen
geschiedenis Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Introduceren thema Oorlog:
Nadere informatieWarming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 4/5/6 Thema: Sprookjes Inhoud: Een up-tempo lied met 3 coupletten. Ritmes op woorden en ritmes op grafische notatie. Analyseren van beeld met geluid speel;t een belangrijke rol. Warming-up Doel:
Nadere informatieLesbrief voor het voortgezet onderwijs. voorstelling BROOS
Lesbrief voor het voortgezet onderwijs voorstelling BROOS Het Rotterdamse dansgezelschap Conny Janssen Danst is in 1992 opgericht om een podium te creëren voor het werk van choreograaf Conny Janssen. Onder
Nadere informatieINFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT VERHALEN IN DE MUZIEK
INFORMATIE VOOR DE LEERKRACHT VERHALEN IN DE MUZIEK Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 Mei 2017 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Muziek Thema Identiteit Groep 3 en 4 Mei 2017 Met deze
Nadere informatieDe hele noot Deze noot duurt 4 tellen
HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange
Nadere informatieBASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming
Bloeiende bloemen Lesvoorbereiding beeldende vorming Carlijn Luttikhuizen PEH16DA Basisplan : Les: Groep: Bron/Methode: Datum: Betekenis Wat zijn de inhouden en associatiemogelijkheden? Vorm Met behulp
Nadere informatieLESMATERIAAL ONDERBOUW. Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect. Vo or Groep 1-
LESMATERIAAL ONDERBOUW Lespakket CliniClowns Geen kinderachtig effect Vo or 4 Groep 1- ACTIVITEIT 1: AANGENAAM KENNIS TE MAKEN In deze handleiding staat de activiteitenbeschrijving voor groep 1-4. Hier
Nadere informatieLESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen
LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
Nadere informatieles 18 Samba De leerlingen ervaren dat muziek iets kan vertellen over een land of cultuur. Ze kunnen ritmisch improviseren. doel
107 les 18 zingen luisteren spelen vastleggen bewegen doel benodigd materiaal ruimte voorbereiding kunst en cultuur Samba In deze les staat de samba uit Brazilië centraal. De leerlingen leren het lied
Nadere informatie