Ben je boos. Lesbrief bij het project. een project voor groep 3 en 4 van de basisschool. Cultuurpalet Alphen aan den Rijn

Transcriptie

1 Lesbrief bij het project Ben je boos een project voor groep 3 en 4 van de basisschool ontwikkeld in opdracht van Cultuurpalet Alphen aan den Rijn Nieuwe Muziekschool Alphen

2 2 Algemene informatie Het project Het project Ben je boos bestaat uit drie delen: 1. Een workshop voor leerkrachten door Annelies van Gorp in de Nieuwe Muziekschool Alphen in februari 2018; 2. Een lesbrief met USB-stick, in de klas te behandelen door de groepsleerkracht; 3. Een voorstelling in Theater Castellum in maart Inhoud van de lesbrief Deze lesbrief bevat een liedoverzicht en een aantal lesideeën. Het liedoverzicht bevat de titels van de elf liedjes die ten gehore worden gebracht bij de voorstelling. Als er van de kinderen verwacht wordt dat ze (een deel van) het lied meezingen, dan staat dit aangegeven. Bij zes liedjes is er een lesidee uitgewerkt. Deze lesactiviteiten zijn kort beschreven. Naar eventuele bijlagen wordt verwezen onder het kopje. Deze bijlagen zijn te vinden op de USB-stick in de gelijknamige map. Onder het kopje zijn tips gegeven om de activiteit uit te breiden of te verdiepen. Voorstelling In de voorstelling wordt bij een viertal liedjes verwacht dat de kinderen (een deel ervan) meezingen. Zorg dus dat in ieder geval die vier liedjes geoefend worden in de klas, maar probeer alle liedjes tenminste eenmaal gezamenlijk te zingen. De kinderen zullen de liedjes dan tijdens de voorstelling herkennen. Op de USB-stick zijn in de map Liedjes audiobestanden van alle liedjes te vinden. Deze zijn te gebruiken om het lied zelf in te studeren, maar kunnen ook gebruikt worden bij een bewegingsactiviteit of om de kinderen het lied te laten horen. Bestanden op de USB-stick Op de USB-stick vind je allereerst de map Project Ben je boos. In deze map zitten alle bestanden die met het project te maken hebben: - Lesbrief (deze lesbrief) - Liedteksten (alle liedjes in notenschrift met tekst) - Map: Liedjes (audiobestanden van alle liedjes) - Map: (bevat een map per uitgewerkt lied met de benodigde bijlagen) De lesbrief en USB-stick mogen niet worden vermenigvuldigd anders dan ten behoeve van de uitvoering van het project door de basisscholen die aan het project deelnemen in schooljaar Nieuwe Muziekschool Alphen (lesbrief + USB-stick).

3 3 Liedoverzicht Hieronder staat een lijst met de liedjes die voorkomen in de voorstelling. Als er verwacht wordt dat de kinderen het liedje of een deel ervan meezingen, dan staat dat aangegeven. 1. Ben je boos Kinderen zingen mee 2. Berend botje Kinderen zingen mee 3. Elsje Fiederelsje 4. Ik heb mijn wagen volgeladen 5. Ik zag twee beren 6. In Holland staat een huis 7. Rije, rije, rije in een wagentje Kinderen zingen het laatste refrein mee 8. Hop, hop, hop, paardje in galop 9. In een groen, groen knollenland 10. Ik ben met Catootje naar de Botermarkt geweest 11. M n opa Kinderen zingen het refrein mee Op de USB-stick is een bestand genaamd Liedteksten te vinden. Dit bestand bevat de liedteksten van alle bovenstaande kinderliedjes.

4 4 Lesideeën In een groen, groen knollenland Lesactiviteit: Spreekcanon Een spreekcanon is een tekst die ritmisch opgezegd moet worden. Het ritme is af te lezen aan het notenschrift boven de tekst. Nadat de spreektekst geoefend is, kan deze in canon uitgevoerd worden: De klas wordt in meerdere groepen verdeeld en de tekst wordt door elkaar heen gezegd. Er wordt om de twee maten gestart. Spreek van tevoren af hoe vaak de tekst opgezegd moet worden, zodat de kinderen weten wanneer ze moeten stoppen. - Spreekcanon (in notenschrift met tekst) - Uitleg (hoe doe je dit met de klas en hoe werkt een canon) - Voorbeeld (een ingesproken versie van de spreekcanon) - Geef op de laatste rust van de zinnen steeds in een klap in je handen. Ook als er in canon gesproken wordt, valt de klap steeds samen! - Bespreek de gebruikte noten eens met de kinderen. Kunnen ze de ritmes klappen? - Tip: Zoek een begeleidende beat op internet om de tekst bij uit te voeren. Ben je boos, pluk een roos Lesactiviteit: Luisterles Het liedje Ben je boos, pluk een roos wordt in de voorstelling in zowel een droevige als vrolijke versie uitgevoerd. In deze luisterles gaan de kinderen luisteren naar vijf muziekfragmenten, allemaal heel verschillend qua sfeer. Bij het eerste fragment tekenen of schrijven de kinderen in het hokje met cijfer 1 waar zij aan moeten denken bij deze muziek. Vinden ze het vrolijk? Of juist droevig? Worden ze er boos van? Zien ze een gebeurtenis voor zich? Dit wordt herhaald bij fragmenten en hokjes twee tot en met vijf. Bespreek naderhand, of na elk fragment, met de kinderen wat zij getekend hebben. - Muziekfragmenten (vijf mp3-bestanden om te beluisteren) - Werkblad (een werkblad met lege hokjes met cijfers 1 t/m 5) - Vraag de kinderen ook eens waarom zij een bepaald iets getekend hebben. Kunnen ze benoemen welk element in de muziek ze hieraan deed denken? - Probeer het liedje in verschillende emoties te zingen: Verdrietig, vrolijk, boos, bang, enzovoorts.

5 5 Elsje Fiederelsje Lesactiviteit: Grafische notatie Elsje heeft zes pannenkoeken rijkelijk versierd met allemaal verschillende figuren. Maar hoe klinken ze? Kijk met de kinderen naar de zes pannenkoeken op het werkblad (Elsje Fiederelsje Werkblad 1, te vinden in de map op de USB-stick). Hoe klinken kleine stipjes? Hoe klinken grotere stippen? Hoe klinken lijntjes? Bespreek de pannenkoeken en laat de kinderen ze spelen. Elk kind heeft een andere interpretatie van een grafische notatie, dus het kan heel goed dat er verschillende geluiden uit eenzelfde pannenkoek voortkomen. Je kunt alle pannenkoeken spelen met of zonder instrumenten. Denk bij zonder instrumenten aan tikken op de tafel met een pen, stampen op de grond, schudden met je etui, enzovoorts. Als alle kinderen aan de beurt zijn geweest om een pannenkoek te spelen, dan kunnen ze zelf grafische notatie gaan tekenen. Op de USB-stick is Elsje Fiederelsje Werkblad 2 te vinden, waarop zes lege pannenkoeken staan om zelf te betekenen! - Werkblad 1 (pannenkoeken met grafische notatie) - Werkblad 2 (lege pannenkoeken om de kinderen zelf te laten betekenen) - Laat de kinderen in groepjes de pannenkoeken uitknippen en er een muziekstuk van maken door ze in een leuke volgorde achter elkaar te leggen. Laat ze daarna afspreken hoe de pannenkoeken gaan klinken en wie wat gaat laten horen. Na het oefenen natuurlijk aan de rest van de klas presenteren! Rije, rije, rije, in een wagentje Lesactiviteit: Bewegingsspel Bij dit lied kun je een eenvoudig en grappig bewegingsspel uitvoeren waarbij de kinderen goed op moeten letten. De kinderen lopen in een kring achter elkaar aan. Spreek vooraf een bepaald woord af waarop er omgedraaid gaat worden; er wordt nog steeds in een kring gelopen, maar nu de andere kant op. Kies bijvoorbeeld het woord als of draag. Moeilijkere woorden waarbij vaker gedraaid moet worden zijn bijvoorbeeld je en dan. Terwijl er gelopen wordt, zingt iedereen mee met het lied. - Geen bijlagen - Laat de kinderen ook eens proberen op de maat van het lied te lopen. - Je kunt ook afspreken om te draaien als er een bepaald instrument klinkt, of als je in je handen klapt. Nog leuker is om meerdere instrumenten tussendoor te spelen, waarbij er bij maar één gedraaid moet worden!

6 6 Ik ben met Catootje naar de Botermarkt geweest Lesactiviteit: Speelstuk Bij dit lied is een speelstuk gemaakt, wat uitgevoerd kan worden met, maar ook zonder instrumenten. Er wordt gebruik gemaakt van drie groepen instrumenten, of van drie verschillende bodypercussie-geluiden. Zorg dat de kinderen het lied al een aantal keer gehoord of gezongen hebben voordat je het speelstuk met ze gaat doen. In het document Uitleg bij speelstuk staat aangegeven wanneer de groepen instrumenten moeten spelen en wat ze moeten spelen. Let erop dat de kinderen proberen netjes de ritmes mee te spelen en niet veel te vaak of te snel spelen. Je kunt het speelstuk instuderen door eerst met de hele klas tegelijk alle drie de partijen apart te oefenen met het bodypercussie-geluid. Bouw het daarna op: Eerst twee groepen tegelijk, daarna pas drie. - Speelstuk (notenschrift met tekst en bijgeschreven tellen) - Uitleg bij speelstuk (het speelstuk uitgeschreven en uitgelegd) - Laat een klein groepje kinderen het speelstuk spelen terwijl de rest van de klas het lied zingt! M n opa Lesactiviteit: Dans Het lied M n opa is het slotlied van de voorstelling. Bij de terugkerende delen van het lied is een simpele dans gemaakt, bestaande uit acht verschillende bewegingen. De uitgewerkte dans vind je in de map op de USB-stick. De dans kan zowel zittend als staand uitgevoerd worden. Het is leuk om bij de voorstelling al zingend de dans met z n allen mee te kunnen doen! - Dans (de dans per zin van het lied uitgeschreven) - Lied (een mp3-bestand van het hele lied) - Bedenk bij de coupletten ook eens bewegingen. Hoe beeld je restaurantje spelen uit? En hoe laat je zien dat je je verveelt? Je kunt ook de coupletten verdelen over een paar groepjes kinderen.

7 7 Nieuwe Muziekschool Alphen Burgemeester Visserpark CR ALPHEN AAN DEN RIJN (0172) De Nieuwe Muziekschool Alphen (NMSA) heeft circa 1250 leerlingen. Zij krijgen les op verschillende instrumenten en zangles. Daarnaast zijn er losse cursussen voor alle leeftijden vanaf 2 jaar en veel verschillende mogelijkheden om samen muziek te maken, in ensembles, orkesten, koren en popbands. Voor het primair en voortgezet onderwijs ontwikkelt de NMSA lessen en projecten. Bij de NMSA werken ervaren muziekdocenten met een afgeronde conservatoriumopleiding. De NMSA is gehuisvest in het prachtige oude raadhuis van Alphen aan den Rijn.