Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8

Transcriptie

1 PAS OP JE TELLEN Werken met breuken, inhoud en oppervlakte m.b.v. muziek(les) GROEP 7-8 maatsoort, akkoordschema, vormschema Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8 Oktober/november

2 Overzicht Materiaal Dit project wordt ontwikkeld door Harry Hendriks Muziek & Onderwijs i.s.m. basisschool De Ontdekking en Stichting Cultuurpad. Vraag/Idee Hoe kun je kinderen van groep 7/8 op een muzikale wijze laten werken met rekenkundige begrippen breuken, oppervlakte en inhoud? Audio MP3 s/cd met diverse ritmes Instrumenten: woodblocks, triangels, handtrommels Doelstellingen Muziek De leerling is in staat om de verschillende maatsoorten te begrijpen. De leerling is in staat de ritmische oefeningen goed uit te voeren. De leerling legt de relatie tussen enerzijds maat, maatsoort en vormschema en anderzijds oppervlakteberekening (en inhoud) Ruimte/opstelling De les kan in de eigen klas worden gegeven, een digibord is nodig alsmede een audioafspeelmogelijkheid (MP3-speler) en goed geluid. Inleiding Met de klas wordt eerst een ritmisch spel gedaan, hierin komen de verschillende maatsoorten aan de orde: 2/4, 3/4, 4/4, 5/4, 6/8 etc Kern In deze fase worden maatsoorten ontleed. Met behulp van audio-mp3 s kunnen de leerlingen meespelen en meespreken, zie uitwerking. Verder wordt aan de hand van een akkoordschema/partituur meegeteld met de maten. Begrippen als quadratuur, couplet, refrein, bridge en herhaling worden uitgelegd en vooral geoefend. Afsluiting De leerlingen leggen de relatie tussen het meetellen van de regels met maten en het berekenen van oppervlakte/inhoud. 2

3 Uitwerking Tel- en klapoefeningen in 2, 3 en 4- delige maat De leerlingen staan in een kring/achter hun stoel. De docent laat de groep in de maat lopen, houd het tempo goed vast en goed gelijk! Om de 2 tellen wordt geklapt, daarna om de 3 en 4 tellen. De docent speelt op een triangel/woodblock om duidelijk hoorbaar te zijn boven het klappen uit Oefening Ga staan, loop op je linker en rechterbeen/voet en klap op de 2, 4, 6, 8 etc..je ziet dat je steeds rechts of links uitkomt. Doe je hetzelfde met de tafel van 3 zie je dat links en rechts afgewisseld worden, zoals bij elk oneven getal. Uitleg maatsoorten 2/4, 3/4 en 4/4 vs 2/8, 3/8, Uitleg van de DUUR van de noten, hele, halve, kwart, achtste, zestiende. Uitleg van de delen boven de streep en onder de streep van de BREUK. In een 3/4 maat komen 3 tellen voor en elke kwartnoot is 1 tel In een 2/2 maat komen 2 tellen voor en elke halve noot is 1 tel In een 6/8 maat komen 6 tellen voor en elke achtste noot is 1 tel, elke kwart noot is dus 2 tellen 3

4 Partituur vs akkoordschema Vraag Hier zien we een notenbeeld, onder de noten staan de notennamen in letters erbij geschreven. Herken jij deze melodie? Vraag Je ziet dat er steeds tot 4 wordt geteld (4/4 maat) maar dar er soms toch 3 of 6 noten in 1 maat staan, dit heeft te maken met de duur van elke noot. Als het opgeteld maar klopt. Maat 2 = ¼ + ¼ + ½ = 1 (hele) Maat 3 = 1/8/+1/8+1/8/+1/8+1/4+1/4 = 1 (hele) Hoeveel maten staan hier? Hoeveel tellen zijn dat? (uitgaande van 4 tellen per maat)? Kwadratuur Oefening In veel muziek wordt in een 4/4 maat geteld maar staan er ook vaak 4 maten in een regel. Aan het eind van die 4 maten voel je als je goed luistert een nieuw begin, van een nieuwe regel. De 1 e tel van die nieuwe regel gaan we door de knieën zakken, loop in de maat en tel zacht mee:

5 Oefening We doen dit nu op muziek (Mars), na een tijdje stop je met tellen en probeer de start (1) van de volgende regel te voelen i.p.v. te tellen ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo 0ooo Oefening Ook in de popmuziek wordt meestal gewerkt met kwadraturen, vooral omdat het lekker logisch klinkt, luister maar eens naar Kenny B s Parijs. (schema op de volgende pagina) 5

6 akkoordschema Parijs Kenny B Intro Couplet Refrein Tussenspel (intro) F#m A D A Couplet Refrein 6

7 Instrumentaal Je t aime D. Refrein uittro F#m A D.. 7

8 Koppeling naar oppervlakte Oppervlakte berekenen doe je vaak door de lengte x de breedte te nemen van een vlak. Nu gaan we het aantal maten in een zin tellen. We tellen vervolgens het aantal zinnen en weten dan snel hoeveel maten er in een muziekstuk zitten 4 maten in 1 zin 16 zinnen = 4 x 16 = 64 maten in het muziekstuk, dit is dus zgn de oppervlakte van het lied. Koppeling naar inhoud Als we de tellen die een maat heeft nu eens beschouwen als de 3 e dimensie dan zouden we spreekwoordelijk kunnen spreken over de inhoud van het lied. 4 maten in 1 zin 16 zinnen 1 maat heeft 4 tellen= 4 x 16 x 4 = 256 tellen in het muziekstuk Relativering Natuurlijk is muziek niet tastbaar en op deze manier meetbaar, wat je kunt meten is: - toonhoogte - toonsterkte - toonduur - tempo De bedoeling is dat leerlingen: - leren luisteren naar een muziekstuk - de teleenheid te ontdekken. - herhaling en variatie herkennen 8

9 MP3 s die gebruikt kunnen worden MP3 01: 2-delig mars 1 MP3 02: 2-delig schoolplein MP3 03: Parijs Kenny B MP3 04: 3-delig snel walsje MP3 05: 4-delig jiffy mixer MP3 06: 4-delig polonaise MP3 07: 4-delig mars 2 MP3 08: 4-delig dansliedje met accordeon MP3 09: 5-delig take 5 MP3 10: 6-delig langzaam drumstel MP3 11: 6-delig snel drumstel MP3 12: 6-delig zeemansliedje MP3 13: 7-delig cajon Vragen en opmerkingen vooraf van de leerkracht Ik heb nu groep 7-8 en er is een groep 6-7 op school. Ik kan wel gewoon een afspraak maken voor groep 7-8 en dan kunnen er op die dag leerlingen van de ander groep 7 aansluiten. Mijn voorkeur gaat uit van het aanleren van oppervlakte en breuken. Breuken: Extra aandacht vestigen op het vereenvoudigen van breuken, het vermenigvuldigen van breuken en het vergelijken van breuken(wat is groter? 2/3 of 5/6 etc.) Groep 7 is dit jaar gestart met breukensommen. Voor groep 8 is dit een herhaling en verdieping. Oppervlakte: de ll. hebben oppervlakte behandeld van vierkanten, rechthoeken. Maar nog niet van een kubus en een bolvorm. 9