Monitor Onderwijshuisvesting 2010

Transcriptie

1 Kjlljk Monitor Onderwijshuisvesting 2010 BOUWEN AAN ONDERWIJS

2 De tekeningen op de voorpagina zijn gemaakt door leerlingen van basisschool Helder Camara ten behoeve van de bouwplaats van Brede School De Stee.

3 Voorwoord Mijn droom is dat alle Bredase kinderen optimale ontwikkelingsmogelijkheden krijgen. Ieder kind verdient het om op jonge leeftijd een basis te krijgen waarin het zijn dromen waar kan maken. Nu en in de toekomst. Goed onderwijs is daarvan het vertrekpunt. Als wethouder onderwijs kan ik daar een steentje aan bijdragen en dat doe ik graag. Een mooie en veilige schoolomgeving werkt mee aan blije en vrije kinderen. In mijn eerste jaar als wethouder van Breda heb ik vele goede ontmoetingen gehad met het onderwijs en ik hoop ook in de toekomst nog vele mooie en inspirerende ontmoetingen te hebben. Ik ben getroffen door de betrokkenheid van het onderwijs bij het wel en wee van het kind. Ook trof mij de openheid en de kwetsbaarheid om de beperkingen die het onderwijs heeft voor de zorg van kinderen. Dat maakt het voor mij des te belangrijker dat kinderen de nodige zorg kunnen krijgen dichtbij school. Maar ook dat ze op school kunnen werken aan hun brede ontwikkeling: creatief en sportief bezig zijn. Daarmee voorkom je dat veel energie en tijd van kinderen en ouders gaat zitten in vervoer van de ene plek naar de andere. Samen met partners in de stad wil ik daarom de komende jaren brede scholen ontwikkelen. Dat is het hart van de wijk rondom onderwijs, zorg en ontwikkeling van de kinderen van die wijk. Bij dit partnerschap hoort een andere kijk op de taakverdeling tussen onderwijs en gemeente. Het actualiseren van het Meerjarenplan Onderwijshuisvesting zal daarom in gezamenlijkheid met de schoolbesturen plaatsvinden. Daarnaast komt er in 2011 een onderzoek om te kijken of de zeggenschap van de schoolbesturen over de beschikbare middelen voor onderwijshuisvesting groter kan worden. Ik heb het afgelopen half jaar al een aantal scholen, waaronder brede scholen, mogen openen (Sinte Maerte, Nutsbasisschool Teteringen). Ook heb ik startschotten voor de bouw gegeven en de namen van brede scholen kunnen onthullen (De Stee, Het Noorderlicht en De Knipoog). Daarnaast is er geld beschikbaar gesteld voor een aantal andere brede scholen (Viandenlaan, Huis van de Heuvel). Ook heb ik tijdelijke gebouwen geopend, omdat de nieuwe brede school in aanbouw is (Springplank). Ik hoop dat er de komende tijd nog vele zullen volgen. In het boekwerk dat u nu in handen hebt ziet u welke plannen uit het meerjarenplan onderwijshuisvesting , dat de gemeenteraad in 2007 heeft vastgesteld, al zijn gerealiseerd en welke nog op de rol staan. Ik ben er trots op om u onze plannen te kunnen presenteren en kijk met een optimistische blik naar de toekomst. Een toekomst die de basis vormt voor het realiseren van vele dromen van kinderen. Daarvan ben ik overtuigd. Rest mij om ieder te bedanken voor de inzet bij verhuizingen en verbouwingen en tijdelijke huisvestingen. Als deze flexibiliteit en inzet er niet was geweest, zou het niet mogelijk zijn geweest om een aantal projecten te realiseren. Opening Nutsbasisschool Teteringen Saskia Boelema, Wethouder leren en organisatie Monitor Onderwijshuisvesting

4 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 1 Inhoudsopgave 2 1. Inleiding 4 2. Primair en Speciaal Onderwijs Landelijke ontwikkelingen 5 Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Subsidieregeling binnenklimaat scholen Subsidieregeling brede scholen 2009 Passend onderwijs Onderwijskundige vernieuwingen 2.2 Bredase ontwikkelingen 8 Stedelijke programmering Wijkontwikkeling Bestuurlijk Overleg Breda Strategisch Huisvestingsplan Primair Onderwijs en gerelateerde voorzieningen Beleidsvisie Brede Scholen Doordecentralisatie onderwijshuisvesting Buitenschoolse opvang Onderwijs aan hoogbegaafden Duurzaam bouwen en binnenmilieu Glasvezelnet Asbestinventarisatie en saneringsmaatregelen 2.3 Het proces van Onderwijshuisvesting 13 Zorgplicht Spoedprocedure Bilaterale voor- en najaarsoverleggen met schoolbesturen Leerlingenprognoses Type huisvesting Inroostering gymnastiekonderwijs 2.4 Stand van zaken specifieke Projecten Financiële Onderbouwing Verantwoording Consequenties meerjarige financiering Index Monitor Onderwijshuisvesting

5 3. Voortgezet Onderwijs Doordecentralisatie Building Breda AVO/VWO VMBO Internationaal Onderwijs 27 Bijlage 1 Toelichting per project/ontwikkeling Primair Onderwijs 28 Bijlage 2 Toelichting per project/ontwikkeling Speciaal Onderwijs 42 Bijlage 3 Afkortingenlijst 44 Monitor Onderwijshuisvesting

6 1 Inleiding Eind 2007 heeft de raad het Meerjarenplan (MJP) onderwijshuisvesting vastgesteld, met een vooruitblik naar Daarbij is, op basis van strategische keuzes en realistische planningsafspraken, aangegeven wanneer projecten naar verwachting zullen worden uitgevoerd en tegen welke kosten. Omdat de uitvoering van het MJP altijd aan wijzigingen onderhevig is, is afgesproken dat de verantwoording jaarlijks plaatsvindt aan de hand van een op te stellen monitor. De voorliggende monitor is de vierde over het MJP Met deze monitor wordt de periode afgesloten. Met de monitor geeft de gemeente een verantwoording over de zorgplicht voor de onderwijshuisvesting van het primair en speciaal onderwijs (PO en SO). De monitor geeft zowel een kwalitatief als een kwantitatief inzicht in de uitvoering van de vastgestelde programma s, projecten, risico s en onvoorziene omstandigheden waar gemeente en scholen mee te maken hebben gekregen in de afgelopen tijd en werpt tevens een blik op de nabije toekomst. Veranderende omstandigheden, zoals geactualiseerde leerlingenprognoses, kunnen de plannen echter doen veranderen. In de monitor staan onder andere de landelijke en Bredase ontwikkelingen die van belang zijn voor onderwijshuisvesting. Er wordt een integraal overzicht gegeven van alle ontwikkelingen en projecten, gerangschikt per wijk, en een stand van zaken met betrekking tot de ambities uit het collegeprogramma, inzake brede scholen en doordecentralisatie PO/SO. Nieuw in deze monitor is de stand van zaken van het voortgezet onderwijs sinds de doordecentralisatie in Daarnaast komt ook de internationale school aan bod. Normaal gesproken worden in de Monitor onderwijshuisvesting ook de voorstellen voor het geactualiseerde MJP meegenomen. In deze Monitor is dat niet het geval. De invulling van de huisvestingsvoorzieningen voor de komende jaren wordt in grote mate beïnvloed door de huidige ontwikkelingen binnen onderwijs en jeugd bij zowel de gemeente als het scholenveld. Zo heeft de raad recentelijk de beleidsuitgangspunten van Jong@Breda én de Beleidsvisie Brede Scholen vastgesteld. In Jong@Breda zijn de uitgangspunten en doelen voor het integrale jeugd- en onderwijsbeleid voor de periode 2011 tot en met 2014 beschreven. De Beleidsvisie Brede Scholen is een ontwikkelingstraject waarin Breda gezamenlijk met de schoolbesturen en de maatschappelijke partners een netwerk van Brede scholen in Breda gaat realiseren. Daarbij past ook het onderzoek naar de mogelijkheden van doordecentralisatie van het budget huisvesting basisonderwijs naar de schoolbesturen, welk onderzoek dit jaar uitgevoerd wordt. Om die reden zal in 2011, in gezamenlijkheid met de schoolbesturen, invulling gegeven worden aan een MJP voor de jaren Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de strikte toepassing van de verordening en de consequenties daarvan voor onderwijshuisvesting, maar staat de gezamenlijke behoefte van de schoolbesturen voorop. De gezamenlijke meerjarenplanning en de Monitor zijn goede aangrijpingspunten om gezamenlijk vooruit te kijken. Het is daarbij een mooie stap in de wederzijdse verwachtingen met betrekking tot het voornemen tot doordecentralisatie. Die intentie blijkt ook uit de brief van de gezamenlijke schoolbesturen als reactie op de concept versie van deze Monitor. Monitor Onderwijshuisvesting

7 2 Primair en Speciaal Onderwijs De paragrafen 2.1 en 2.2 noemen landelijke ontwikkelingen enerzijds en Bredase ontwikkelingen anderzijds. De effecten die deze ontwikkelingen hebben op de onderwijsprojecten zijn genoemd in bijlagen 1 en 2 (toelichting op projecten). 2.1 Landelijke ontwikkelingen Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Elke gemeente heeft een Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs vastgesteld. Breda heeft deze Verordening, op basis van het VNG-model (Vereniging Nederlandse Gemeenten), in 2008 voor het laatst geactualiseerd. De actualisatie van de VNG-modelverordening per 1 januari 2009, heeft Breda (nog) niet overgenomen. De belangrijkste consequentie van de actualisatie is dat de ruimtebehoefteberekening niet meer berekend wordt in groepen maar in m 2 per leerling. Daarnaast heeft de VNG in december 2010 aangekondigd te gaan onderzoeken of het mogelijk is om de normbedragen voor de bouw van schoolgebouwen af te schaffen en deze te vervangen door een kwaliteitsstandaard met verschillende niveaus. Gemeenten kunnen dan kiezen uit de verschillende niveaus met een bijbehorend prijskaartje. Reden voor dit onderzoek is dat de VNG de discussie over investeringen in schoolgebouwen terug wil leiden naar de kernvraag: Wat zijn goede schoolgebouwen de gemeente waard? Om die vraag weer centraal te stellen denkt de VNG dat het mogelijk is de normbedragen te vervangen door een kwaliteitsstandaard voor schoolgebouwen, die gemeenten in staat stelt om bewust te kiezen voor een (te differentiëren) kwaliteitsniveau voor de schoolgebouwen binnen haar gemeentegrenzen. Het VNG-onderzoek zal uit twee fases bestaan: 1. Een draagvlakonderzoek dat wordt afgesloten door een go/no go -besluit van het VNG-bestuur in het voorjaar van Bij een go : vóór de zomer van 2011 uitwerken van de kwaliteitsstandaard in de modelverordening zodat gemeenten deze per 2012 kunnen invoeren. In 2011 pakt Breda, in overleg met de schoolbesturen, de actualisatie van de verordening op. Dit wordt betrokken bij het haalbaarheidsonderzoek doordecentralisatie PO en SO. De resultaten van bovengenoemd VNG-onderzoek worden hier vanzelfsprekend in meegenomen. Monitor Onderwijshuisvesting

8 Subsidieregeling binnenklimaat scholen In augustus 2009 heeft het ministerie landelijk bijna 100 miljoen beschikbaar gesteld voor aanpassingen aan bestaande huisvesting in het primair onderwijs. Het betreft verbetering van het binnenklimaat en het treffen van energiebeperkende maatregelen. De middelen zijn verdeeld over de gemeenten naar rato van het aantal inwoners van 0 tot 20 jaar (peildatum 1 januari 2008). De gemeente Breda heeft in overleg met de schoolbesturen de aanvragen ingediend. Van de uiteindelijke ruim 1,1 miljoen die aan de gemeente Breda is toegekend, hebben alle schoolbesturen geprofiteerd. Er is sprake van co-financiering door de schoolbesturen en de gemeente Breda. De cofinanciering voor de gemeente betreft voorzieningen die reeds opgenomen waren in huisvestingsprogramma s, zoals onder andere het vervangen van buitenkozijnen (met dubbele beglazing) en het vervangen van dakbedekking (met isolatie). Subsidieregeling brede scholen 2009 Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft in 2009 subsidie beschikbaar gesteld voor aanpassing van huisvesting van brede scholen, waardoor de gebouwen beter geschikt worden gemaakt voor multifunctioneel gebruik en waarna de gebouwen voor verschillende doeleinden en door verschillende doelgroepen te gebruiken zijn. Breda valt voor de subsidieregeling onder de categorie grote gemeenten met meer dan inwoners. Voor deze categorie is landelijk een subsidiebudget van 2 miljoen beschikbaar gesteld. Hiervan is ruim 1,6 miljoen aan Breda toegekend voor brede school De Stee, de Eerste Rith, de Sinte Maerte, de Weilust, en het Zandbergplein. De subsidiebedragen zijn of worden ingezet ter dekking van genoemde projecten. Passend onderwijs Passend Onderwijs staat voor de verantwoordelijkheid van schoolbesturen om, vanaf 2011, alle leerlingen - met of zonder beperkingen - een passend onderwijs(zorg)aanbod te bieden. Dat kan zijn in een reguliere school met extra ondersteuning (leerlinggebonden financiering) of op een school voor speciaal (basis)onderwijs. Ouders van een kind met een handicap of stoornis hoeven hiervoor voortaan niet meer zelf van school naar school te gaan om een plek voor hun kind te vinden. Als een schoolbestuur geen (volledig) passend aanbod kan bieden binnen de eigen organisatie, moet het met andere schoolbesturen en scholen sluitende afspraken maken over wie het aanbod wel kan bieden. Dit afstemmen van aanbod gebeurt in regionale netwerken, uitgaande van de bestaande samenwerkingsverbanden in het PO en VO. In elk netwerk participeren ook de Regionale Expertise Centra (REC). Vanuit het regionale onderwijsnetwerk moet ook de samenwerking met de jeugdzorg sluitend worden geregeld. PO en VO Breda maken deel uit van het regionaal netwerk OOK = Optimale OnderwijsKans. Afhankelijk van de keuzes die schoolbesturen maken en de effectiviteit van hun onderlinge samenwerking en afspraken, kunnen er consequenties zijn voor onderwijshuisvesting (veranderende leerlingenaantallen en noodzakelijke aanpassing van gebouwen), leerlingenvervoer en jeugdzorg. Het ene schoolbestuur zal er namelijk voor kiezen om leerlingen zoveel mogelijk binnen de reguliere scholen op te nemen en, indien noodzakelijk, gebouwen hierop aan te passen. Een andere schoolbestuur zal meer inzetten op aparte voorzieningen voor speciaal onderwijs, bijvoorbeeld nevenvestigingen. Monitor Onderwijshuisvesting

9 Dit betekent dat schoolbesturen in het kader van Passend Onderwijs in overleg met de gemeente ook regionale afstemming moeten zoeken en bijvoorbeeld met andere gemeenten moeten gaan overleggen. Overigens wil het kabinet fors gaan bezuinigen op het passend onderwijs. Het gaat op termijn om een bezuiniging van 300 miljoen euro. De consequenties hiervan zijn nu nog niet te overzien. Een inschatting van de ontwikkelingen speciaal onderwijs en passend onderwijs maakt onderdeel uit van het Strategisch Huisvestingplan PO en gerelateerde voorzieningen. Onderwijskundige vernieuwingen (OKV) Het afgelopen decennium heeft zich een aantal ontwikkelingen in het primair onderwijs voorgedaan: - minder klassikaal gericht onderwijs, meer groepsgewijs en zelfstandig werken; - meer zorgondersteuning, weer samen naar school ; - meer ICT-toepassingen; - aandacht voor onderwijsachterstanden. Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de eisen aan de onderwijshuisvesting. Scholen hebben meer behoefte aan leerling- en personeelswerkruimten, aan ICT- en vergaderruimten. Iedere school heeft daarbij behoefte aan invulling op maat. Hoe de huisvesting wordt aangepast aan de ontwikkelingen is per school, afhankelijk van visie, beleid en werkwijze, anders geregeld. Het Rijk heeft als reactie op de genoemde ontwikkelingen in 2002 impulsgelden voor verbetering van functionele kwaliteit beschikbaar gesteld. Voor het basis- en voortgezet onderwijs in Breda is in het MJP vervolgens de 1 e tranche functionele kwaliteit vastgesteld op 4 miljoen. Dit is in 2003 vastgelegd in de beleidsregel Functionele kwaliteit bij de Bredase Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs. Het bedrag van 4 miljoen is op basis van voorschot verdeeld over de schoolbesturen, zodat schoolgebouwen deels konden worden aangepast in verband met OKV. In het meerjarenplan is alsnog de keuze gemaakt de OKV volledig in de Bredase Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs op te nemen. De verordening is daartoe in 2008 aangepast. Dit houdt in dat scholen op meer m² en de daarbij behorende financiën aanspraak kunnen maken in verband met de OKV. Dit geldt zowel bij nieuwbouw of uitbreiding, als bij bestaande gebouwen. Voor bestaande gebouwen is de voorziening Aanpassing als gevolg van onderwijskundige vernieuwingen opgenomen in de verordening. Het betreft de 2 e tranche. De al uitgekeerde bedragen uit de 1 e tranche zijn hierop in mindering gebracht. Veel scholen hebben de OKV inmiddels tegelijkertijd gerealiseerd met andere voorzieningen zoals nieuwbouw, uitbreidingen, onderhoud en aanpassingen, of gaan dat nog doen. Op het HPO 2011 is voor negen scholen OKV 2 e tranche toegekend. Op eerdere HPO s betrof dit 27 scholen. Monitor Onderwijshuisvesting

10 2.2 Bredase ontwikkelingen Stedelijke programmering Met het document Koers gezet heeft het college de stedelijke programmering 2020 vastgesteld. De stedelijke programmering leidt tot wijzigingen in woningbouwplannen en daarmee tot wijzigingen in de demografische gegevens van Breda. De demografische gegevens vormen de input voor de leerlingenprognoses die elk jaar gemaakt worden. Op deze wijze heeft de stedelijke programmering dus effect op de leerlingenaantallen in Breda. Wijkontwikkeling Het programma wijkontwikkeling streeft de vijf hoofddoelen uit de drie gemeentelijke visies na, namelijk de maatschappelijke visie, de visie op de openbare ruimte en de structuurvisie. Deze drie gemeentelijke visies omvatten samen de totale Bredase samenleving, zowel sociaal-economisch als fysiek. Het programma wijkontwikkeling richt zich op de drie aangewezen wijkontwikkelingswijken: Heuvel, Driesprong en Hoge Vucht/Doornbos/Linie. Hierin zijn op dit moment de volgende voor onderwijs relevante projecten opgenomen: - bijdrage voor brede school Geeren-Zuid; - continueren van brede school-projecten in de Heuvel. In 2011 vindt een herijking van het programma wijkontwikkeling plaats. Bestuurlijk Overleg Breda De schoolbesturen voor primair, speciaal en voortgezet onderwijs hebben eind 2009 besloten om gezamenlijk verder te gaan in een nieuwe overlegvorm: het Bestuurlijk Overleg Breda (BOB). Daarmee is de Schoolraad Primair, speciaal en Voortgezet Onderwijs opgeheven. Het BOB is een nieuwe vorm van samenwerking op bestuurlijk niveau van de schoolbesturen met de gemeente en tussen de schoolbesturen onderling. De onderwerpen van het overleg sluiten aan bij de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). Ook andere onderwerpen, zoals onderwijshuisvesting, kunnen onderdeel uitmaken van het overleg. Door middel van een jaarplan worden de inhoudelijk te bespreken thema s vooraf vastgelegd. Uiteraard kan de actualiteit aanleiding geven om het jaarplan bij te stellen. Strategisch Huisvestingsplan Primair Onderwijs en gerelateerde voorzieningen In 2009 heeft het Bestuurlijk Overleg Breda (BOB) de ambitie kenbaar gemaakt, een Strategisch Huisvestingsplan PO en gerelateerde voorzieningen op te stellen. Dit als vervolg op het gemeentelijk MJP Hoofddoel van het plan is het op hoofdlijnen uitwerken van de verantwoordelijkheid die de schoolbesturen in het PO gezamenlijk, als een van de partners in de Lokaal Educatieve Agenda (LEA,) op zich willen nemen voor de ontwikkeling van het kind in de leeftijd van 0-15 jaar. De uitgangspunten van de LEA gelden daarbij als basis. Deze ambitie is met enthousiasme opgepakt door een daartoe opgerichte regiegroep, bestaande uit een afvaardiging van de schoolbesturen en ambtelijke vertegenwoordiging van de gemeente. De regiegroep heeft meerdere fasen gedefinieerd om tot het strategisch huisvestingsplan te komen. De eerste fase is afgerond met oplevering van het document Strategische Visie Primair Onderwijs en gerelateerde voorzieningen Breda. Het visiedocument is in maart 2010 aangeboden aan het college. In dit document verbinden alle schoolbesturen voor primair onderwijs en hun belangrijkste partners zich aan de inhoud. Fase 2 in het proces is het vertalen van de Strategische Visie naar huisvestingsscenario s per wijk, met prioritering en voorzien van een financiële strategie. Monitor Onderwijshuisvesting

11 beschrijft visie, uitgangspunten en doelen voor het integrale jeugd- en onderwijsbeleid voor de periode van 2011 tot en met vormt het kader van waaruit de gemeente beleid voor de jeugd (door)ontwikkelt en in gesprek gaat met partners en instellingen. De focus ligt op het stimuleren van een goed opgroeiklimaat en goede basisvoorzieningen voor alle Bredase jeugd. Het gaat hier om de ontwikkeling van talent en competentie in de breedste zin van het woord. is nadrukkelijk een kader: het geeft aan wat de gemeente wil bereiken. Het hoe wordt uitgewerkt in jaarlijkse uitvoeringsplannen. In 2011 volgt de nulmeting en wordt op basis hiervan een eerste uitvoeringsplan gemaakt voor Vanuit het beleidskader is onder andere de beleidsvisie Brede Scholen geschreven. Beleidsvisie Brede Scholen Als reactie op de Strategische Visie én als evaluatie op het in 2004 door de raad vastgestelde Strategisch plan Brede Scholen, heeft de gemeente haar Beleidsvisie Brede Scholen opgesteld, waarin zij een actueel standpunt inneemt met betrekking tot de rol en positie van de brede school. Deze visie vormt de kern voor de ontwikkeling van brede scholen. In de visie komt tot uitdrukking dat gezamenlijk met de schoolbesturen en de maatschappelijke partners een netwerk van brede scholen in Breda wordt gerealiseerd. Het streven is erop gericht dat in 2014 alle scholen in het primair onderwijs deelnemen aan een netwerkconcept dat voldoet aan de doelstelling van de brede school Breda. Hierin staat het ontwikkelen van talenten en het vergroten van de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren in de leeftijd 0 tot 13 jaar (met een uitloop tot 15 jaar) en hun ouders centraal. Vanuit de brede en integrale verantwoordelijkheid stelt de gemeente kaders en randvoorwaarden voor de ontwikkeling van brede scholen. Het primaat voor de uitvoering ligt bij het veld, de gemeente faciliteert het proces. Het basisconcept voor een brede school is de samenwerking rondom de zogenaamde primaire functie: onderwijs, voorschool (peuterspeelzaalwerk/kinderdagopvang) en voor- en naschoolse opvang (met activiteiten voor sport, cultuur, natuur- en milieueducatie). Er is sprake van een gemeenschappelijke visie en een doorlopende ontwikkelingslijn. De brede school-ontwikkeling is echter geen solitaire ontwikkeling maar vindt plaats in de context van divers gemeentelijk sociaal, fysiek (ruimtelijke ordening) en economisch beleid. De gemeente zal daarom een bestuurlijke regierol moeten gaan vervullen op dit terrein. Naast deze functie ziet de gemeente een rol in de samenwerking als horizontale partner van de brede school. Dit is conform de in het collegeprogramma geïntroduceerde maatschappelijke verantwoordelijkheidsladder. Bij dit horizontale partnerschap hebben alle partijen vanuit hun eigen verantwoordelijkheid een gelijkwaardige rol. Het gaat dan ook uit van consensus en een transparante opstelling (ook qua financieringsmogelijkheden) van een ieder. Bij het drukken van de monitor is de beleidsvisie Brede Scholen vastgesteld in het college en besproken in de raadscommissie Maatschappij. Monitor Onderwijshuisvesting

12 Doordecentralisatie onderwijshuisvesting Op 1 januari 1997 heeft het Rijk de verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting van scholen in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs (PO, SO, VO) overgedragen aan de gemeenten. Voor gemeenten is dit een belangrijk instrument om integraal beleid te ontwikkelen voor jeugd en onderwijs en uitvoering te geven aan de regietaak op dit gebied. Een voorbeeld daarvan is het ontstaan en de groei van brede scholen, waarin naast onderwijs ook sport, cultuur en welzijn een rol spelen. Ook verschillende andere activiteiten kunnen via de onderwijshuisvesting op elkaar afgestemd worden. De onderwijswetgeving biedt de mogelijkheid dat een gemeente met één of meerdere schoolbesturen overeen komt, de zorg voor onderwijshuisvesting in handen te leggen van de schoolbesturen of een samenwerkingsverband daarvan. Deze mogelijkheid is bekend als doordecentralisatie. Doordecentralisatie resulteert in de overdracht van de noodzakelijke middelen voor onderwijshuisvesting. De wettelijke zorgplicht blijft echter altijd bij de gemeente. In het collegeprogramma heeft het college in de paragraaf Leren@Breda de volgende ambitie opgenomen: Onderwijs vraagt adequate huisvesting. Het basisonderwijs krijgt meer zeggenschap over de beschikbare onderwijshuisvestingsmiddelen. Voorwaarde is wel dat gebouwen optimaal en breed worden benut, bijvoorbeeld ook door het huisvesten van instellingen buiten het onderwijs die aansluiten bij het brede schoolconcept. Het college heeft daarom besloten een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar de mogelijkheden van doordecentralisatie onderwijshuisvesting van het PO en SO. Als dit onderzoek tot positieve resultaten leidt is het doel van het vervolgtraject om binnen de gestelde kaders te komen tot een doordecentralisatie-overeenkomst en verdere implementatie. Door middel van het haalbaarheidsonderzoek krijgen de gemeente en schoolbesturen zicht op de voor- en nadelen, de reikwijdte en de voorwaarden en condities waaronder betrokken partijen bereid zijn tot doordecentralisatie over te gaan. Daarbij worden de ervaringen die zijn opgedaan bij de doordecentralisatie VO alsmede de ervaringen bij andere gemeenten betrokken. Voor het voortgezet onderwijs in Breda is de doordecentralisatie in 2008 gerealiseerd (zie hoofdstuk 3). De verwachting is dat de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek in december 2011 bekend zijn. Buitenschoolse opvang Basisscholen zijn sinds 2007 verplicht om voorzieningen voor buitenschoolse opvang (bso) te organiseren, indien de ouders daar om vragen. De zorgplicht voor buitenschoolse opvang is daarmee een verantwoordelijkheid van schoolbesturen en aanbieders van buitenschoolse opvang. bso in bestaande huisvesting Schoolbesturen organiseren bso veelal in bestaande schoolgebouwen, waardoor de huisvesting efficiënt wordt ingezet. Voor dit gebruik gaat het schoolbestuur een huurrelatie aan met de bso-aanbieder. Schoolbesturen dienen hiervoor vooraf toestemming aan de gemeente te vragen. Voor de verhuur dienen de schoolbesturen een vergoeding aan de gemeente te betalen. Dit in verband met integrale kosten, inclusief de kapitaallasten en veiligheidsaspecten. De voorwaarden hiervoor zijn vastgelegd in de beleidsregel Medegebruik en verhuur (bijlage van de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs) en de regeling bso in scholen (collegebesluit april 2009). Er is inmiddels op ruim 30 locaties sprake van bso in bestaande schoolgebouwen. Monitor Onderwijshuisvesting

13 bso bij nieuwbouw en uitbreiding van schoolgebouwen Het is mogelijk dat bij nieuwbouw of uitbreiding van een schoolgebouw met leslokalen, een voorziening voor bso wordt meegenomen. Omdat hiervoor geen beroep gedaan kan worden op onderwijshuisvestingsmiddelen is een apart rendabel krediet noodzakelijk. De gemeente kan besluiten deze extra investering te betrekken bij de onderwijshuisvestingsvoorziening onder de voorwaarde dat het schoolbestuur de huurvergoeding ter dekking van de lasten aan de gemeente betaalt. Daarmee is voor de gemeente sprake van een rendabele investering. Het schoolbestuur gaat een huurrelatie aan met de bso-aanbieder, die een kostendekkende huur voor die m 2 aan het schoolbestuur betaalt. In 2010 heeft de raad een (bulk) krediet van 4 miljoen beschikbaar gesteld voor uitbreidingen van schoolgebouwen, waarbij tussen het schoolbestuur en de bsoaanbieder afspraken zijn gemaakt om bso toe te voegen. Het betreft de Sinte Maerte, de Eerste Rith, de Weilust en de tijdelijke huisvesting Zandberg. In 2011 is eenzelfde verzoek gedaan voor de Dirk van Veen. Om te kunnen bepalen of opnieuw wordt voorgesteld een (bulk)krediet beschikbaar te stellen, wordt in de voorjaarsoverleggen 2011 met de schoolbesturen geïnventariseerd bij welke nieuwe projecten schoolbesturen een bso-voorziening willen betrekken. bso bij brede scholen Bso is standaard als voorziening opgenomen in de brede scholen, zoals bijvoorbeeld bij de al opgeleverde projecten Kindcentrum Olympia en De Knipoog en de nog te realiseren brede scholen Noorderlicht, De Stee, De Mandt en Huis van de Heuvel. Onderwijs aan hoogbegaafden Drie scholen in Breda verzorgen onderwijs aan hoogbegaafden: de Openbare Montessorischool, De Werft en de Griffioen. Openbare Montessorischool Schoolbestuur Markant Onderwijs is in september 2010 gestart met Leonardoonderwijs als afdeling van de Montessorischool Breda. Hiermee wordt hoogbegaafde kinderen uit Breda en omstreken voltijd onderwijs geboden. De Montessorischool biedt voldoende ruimte om deze afdeling te huisvesten naast de reguliere basisschool. Een hoogbegaafden klas bestaat uit maximaal 16 leerlingen. De Werft en de Griffioen Schoolbestuur INOS heeft, bij basisscholen De Werft en de Griffioen, Eureka! Kenniscentrum meer- en hoogbegaafdheid gerealiseerd. Meer- en hoogbegaafde kinderen krijgen zo de kans om hun talenten te ontplooien en op hun niveau te leren. Hoogbegaafde leerlingen treffen elkaar één dagdeel per week. Ook leerlingen van andere schoolbesturen uit Breda en de regio kunnen leerlingen plaatsen in deze verrijkingsklassen. Duurzaam bouwen en binnenmilieu Klimaatnota steek positieve energie in het klimaat In deze nota is verder invulling gegeven aan de doelstelling uit de milieuvisie van de gemeente. De gemeente stelt zich tot doel om een CO 2- -neutrale stad te worden en verwacht dit in 2044 te bereiken. Dit is uitgewerkt in verschillende thema s: duurzame overheid, duurzame energieproductie, schone en zuinige mobiliteit, energiezuinig gebouwde omgeving, duurzame agrarische bedrijven en klimaatbestendige leefomgeving. Eind 2010 is het plan van aanpak voor het CO 2 -neutraal maken van de gemeentelijke gebouwen, inclusief de prioritering van de in de tijd te nemen maatregelen en een financieringsmodel afgerond. Vanwege de bijzondere wet- en regelgeving voor het onderwijs moet worden uitgezocht of het haalbaar is de schoolgebouwen hierin mee te nemen. Monitor Onderwijshuisvesting

14 Glasvezelnet Vanuit het onderwijs bestaat in toenemende mate belangstelling om aan te sluiten op de Bredase ring van het glasvezelnet. Glasvezelnet biedt de mogelijkheid een kwaliteitsverbetering in het beheer van software en hardware door te voeren en is van economisch belang. Het kan bovendien een forse besparing op jaarbasis opleveren, doordat het beheer van het onderwijsnetwerk centraal kan worden uitgevoerd, en is van belang voor de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijsaanbod. Dit onder andere doordat er op landelijk niveau multimediaal lesmateriaal wordt ontwikkeld en bijvoorbeeld de mogelijkheid ontstaat om op elk gewenst moment Tv-programma s te downloaden. In 2010 is een projectgroep gestart die de mogelijkheden voor aansluiting van scholen op glasvezelnet in kaart brengt. In de projectgroep zitten vertegenwoordigers van het primair en speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs, en middelbaar beroepsonderwijs, alsmede vertegenwoordigers van de gemeente. Het streven is erop gericht om in de eerste helft van 2011 helder te hebben welke schoolbesturen interesse hebben om hun scholen aan te sluiten op glasvezelnet, waarna de aanbesteding kan plaatsvinden. Vanuit de gemeente is voor het aanbestedingstraject een subsidiebedrag van uit de GSB-middelen (Grote Steden Beleid) beschikbaar indien het in 2011 tot een aanbesteding en aansluiting van de scholen op het glasvezelnet komt. De kosten voor aansluiting op het glasvezelnet en het afnemen van diensten komen voor rekening van de schoolbesturen. Asbestinventarisatie en saneringsmaatregelen In maart 2009 is gestart met een algehele asbestinventarisatie bij schoolgebouwen met een bouwjaar ouder dan Hierbij is onderscheid gemaakt in drie categorieën, te weten: 1. situaties waar direct gevaar voor de volksgezondheid aanwezig is; 2. situaties waar mogelijk gevaar is voor de volksgezondheid; 3. situaties waar geen direct gevaar is voor de volksgezondheid. Voor de saneringen in categorie 1 en 2 is bij de Kadernota opgenomen. Voor de saneringen in categorie 1 zijn 9 spoedsaneringen direct uitgevoerd. De saneringen in categorie 2 hebben in 2010 in overleg met de schoolbesturen zoveel mogelijk in de vakantieperiodes plaatsgevonden. In de Kerstvakantie van 2010 zijn de laatste saneringen in categorie 2 uitgevoerd. De saneringen in categorie 3 komen aan de orde bij lopende en toekomstige verbouwingen, uitbreidingen of sloop van de schoolgebouwen. Monitor Onderwijshuisvesting

15 2.3 Het proces van Onderwijshuisvesting Zorgplicht De gemeente heeft de zorgplicht voor de onderwijshuisvesting voor het primair en speciaal onderwijs. In 2008 is de zorg voor de onderwijshuisvesting in het voortgezet onderwijs overgedragen aan die schoolbesturen, de zogeheten doordecentralisatie. Zie verder bij het hoofdstuk voortgezet onderwijs. De zorgplicht onderwijshuisvesting voor het primair en speciaal onderwijs is geregeld in de onderwijswet en nader uitgewerkt in de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs. De zorgplicht houdt in dat de gemeente verantwoordelijk is voor de bekostiging van voorzieningen op het gebied van capaciteit, aanpassingen en onderhoud en dat schoolbesturen daartoe bij de gemeente een aanvraag kunnen indienen. Bij capaciteit gaat het onder meer om nieuwbouw of uitbreiding van een schoolgebouw, bij aanpassingen kan gedacht worden aan noodzakelijke maatregelen op grond van wet- en regelgeving; bijvoorbeeld brandveiligheidsvoorschriften. Bij onderhoud betreft het voorzieningen aan de buitenkant van het gebouw (met uitzondering van schilderwerk). De procedure van aanvraag tot besluit loopt via het jaarlijkse HuisvestingsProgramma Onderwijs (HPO). Schoolbesturen dienen jaarlijks voor 1 februari hun aanvragen in. De aanvragen worden door de gemeente beoordeeld op basis van noodzaak en haalbaarheid. Daarbij wordt een aantal toetskaders betrokken. Zo wordt de leerlingenprognose betrokken bij de beoordeling van een verzoek om nieuwbouw of uitbreiding. Voordat het college een besluit neemt over het HPO wordt over het concept HPO formeel (op overeenstemming gericht) overleg gevoerd met de schoolbesturen. Het HPO moet jaarlijks uiterlijk op 31 december zijn vastgesteld. Spoedprocedure Er kunnen situaties zijn waardoor het noodzakelijk is acuut maatregelen te treffen. Het betreft spoedeisende voorzieningen die gelet op de voortgang van het onderwijs niet uitgesteld kunnen worden. In die gevallen kan, in afwijking van bovengenoemde procedure, gebruik worden gemaakt van de spoedprocedure. Denk hierbij bijvoorbeeld worden aan brand- en waterschade, waardoor tijdelijk vervangende huisvesting nodig is. Bilaterale voor- en najaarsoverleggen met schoolbesturen De gemeente voert twee maal per jaar bilateraal overleg met de schoolbesturen primair en speciaal onderwijs. Daarbij komen onder meer de aanvragen van het jaarlijkse HPO en de beoordeling daarvan aan de orde, evenals afspraken omtrent de uitvoering van toegekende huisvestingsvoorzieningen. Daarnaast wordt de stand van zaken van projecten besproken en komen andere actualiteiten aan de orde. Voorafgaand aan de overleggen worden de schoolbesturen door de gemeente via een memo geïnformeerd over algemene ontwikkelingen en actualiteiten. De deelnemers aan deze overleggen ervaren deze als zeer constructief. Monitor Onderwijshuisvesting

16 Leerlingenprognoses Basisonderwijs Jaarlijks maakt de gemeente integrale leerlingenprognoses voor het basisonderwijs. In 2009 zijn geen leerlingenprognoses gemaakt omdat accurate gegevens over de woningbouwprogrammering ontbraken. De prognose 2010 (over de periode ) geeft aan dat vooral in buurten met omvangrijke of beperkte nieuwbouw het aantal kinderen toeneemt (buitengebied Teteringen, buurten rondom stationsgebied) en tevens in de wijkontwikkelingsgebieden (bijvoorbeeld Heuvel). Een afname van de basisgeneratie (alle 4-12 jarigen) zal plaatsvinden in de woongebieden die vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw zijn gebouwd (Hoge Vught, Haagse Beemden, IJpelaar). De geactualiseerde leerlingenprognoses hebben als onderlegger gediend voor de beoordeling van de capaciteitsaanvragen van het onderwijshuisvestingsprogramma In bepaalde gevallen blijkt de werkelijke groei van het leerlingenaantal af te wijken van de leerlingenprognoses. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een verandering van de leerlingenstromen na de teldatum 1 oktober. De prognose gaat immers uit van de oktobertelling en neemt plotselinge ontwikkelingen dus pas een jaar later mee. Zo komt het voor dat een school harder en eerder groeit dan de prognose veronderstelt. Overigens komt het ook voor dat scholen harder en eerder teruglopen dan de prognose veronderstelt. Speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs De prognoses voor het speciaal onderwijs en het speciaal basisonderwijs kunnen de ontwikkelingen in deze sector maar ten dele voorspellen en geven slechts een indicatie voor de leerlingontwikkeling. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met verandering van indicatiestelling waardoor de leerlingontwikkeling onvoorzien kan toe- of afnemen. Trends en ontwikkelingen, bijvoorbeeld de verandering in indicatiestelling of groepsgrootte, werken onmiddellijk door in de huisvestingsbehoefte. Deze zaken zijn echter lang niet altijd te vatten in leerlingenprognoses. Type huisvesting Permanente en tijdelijke huisvesting In de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs is vastgelegd dat bij ruimtebehoefte voor ten minste 15 jaar permanente huisvesting wordt gerealiseerd. Bij ruimtebehoefte tussen de 4 en 15 jaar wordt het tijdelijke huisvesting. In dat laatste geval worden overigens eerst de mogelijkheden van medegebruik bij andere scholen betrokken. Ruimtebehoefte tussen de 0 en 4 jaar vangen de scholen binnen de bestaande gebouwen op. Bij aanvang van de extra behoefte wordt de duur van dat gebruik door een leerlingenprognose bepaald. Leerlingenprognoses zijn echter niet onfeilbaar. Het kan voorkomen dat tijdelijke lokalen langer nodig zijn dan eerder werd verwacht. Overigens hanteert de gemeente het beleid om zoveel mogelijk tijdelijke huisvesting te vermijden en alleen tijdelijke lokalen te plaatsen vooruitlopend op een permanente voorziening. De achterliggende gedachte in de Verordening om tijdelijke huisvesting toe te passen bij een behoefte tussen de 4 en 15 jaar, is ter voorkoming van leegstand op termijn. Het risico op leegstand wordt wel steeds minder, omdat, als de lokalen niet meer voor onderwijs nodig zijn, deze in medegebruik of verhuur gegeven kunnen worden aan buitenschoolse opvang of aan andere maatschappelijke behoeftes. De middelen uit de verhuur kan de gemeente inzetten ten behoeve van de vraag naar permanente huisvestingsvoorzieningen op andere plaatsen. Monitor Onderwijshuisvesting

17 Schoolwoningen Daar waar een langere ruimtebehoefte verwacht wordt, maar niet zodanig lang dat permanente huisvesting economisch verantwoord is, is in het verleden ook gekozen voor het bouwen van schoolwoningen. Dit heeft als voordeel dat sprake is van de kwaliteit van permanente bouw waarbij na gebruik door onderwijs de schoolwoning kan worden aangepast en verkocht als woning. Schoolwoningen bij basisschool De Griffioen Inroostering gymnastiekonderwijs De inroostering van gymnastiekuren voor het primair onderwijs en speciaal onderwijs is een gemeentelijke taak en hangt samen met eerder genoemde zorgplicht. In de Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs is de procedure geregeld ten aanzien van het jaarlijks aanvragen van de gewenste klokuren gymnastiek door de schoolbesturen en het vaststellen van het gymnastiekrooster door de gemeente. Monitor Onderwijshuisvesting

18 initiatief PvE VO DO bestek aanbesteding uitvoering gereed 2.4 Stand van zaken specifieke projecten De investeringen die waren begroot in de jaarschijven , worden gefaseerd uitgevoerd. Daarbij is de gemeente tevens geconfronteerd met onvoorziene investeringen. Dit betrof onder andere de tijdelijke lokalen in Princenhage en de nieuwe Nutsschool in Teteringen. Naast deze projecten zijn ook de projecten uit de HPO s van vóór 2007 ten uitvoer gekomen in de planperiode School Geactualiseerd MJP MJP votering jaar voorziening jaar jaarschijf oplevering oorspr. Boeimeer vervangende nieuwbouw incl onderwijskundige vernieuwing x St. Joseph uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing x Klokkebei uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing x Hagehorst / Vlier Kindcentrum Olympia x Liduinaschool uitbreiding permanent div Openluchtschool uitbreiding permanent Eerste Rith / Sinte Maerte tijdelijke uitbreiding 'Ons Buitenpaleis' x Watervlinder tijdelijke huisvesting 'De Watervlinder' x Watervlinder / Samenloop Brede School Noorderlicht x Mark / Berkenhof nieuwbouw GGZ / Berkenhof John F. Kennedy uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing x Sinte Maerte uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing x Apollo / Griffioen Brede School Knipoog x Weilust uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing x Laurentius/ Dr de Visser Brede School Viandenlaan x Springplank / Wegwijzer Brede School De Mandt x Helder Camara Brede School De Stee x Keysersmolen / Piramide Brede School Huis van de Heuvel x Dirk van Veen tijdelijke uitbreiding / onderwijskundige vernieuwing x De Eerste Rith uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing x Nutsschool Teteringen ingebruikgeving locatie Breeschot Springplank tijdelijke huisvesting Bouverijen De Boomgaard tijdelijke uitbreiding x Zandberg tijdelijke uitbreiding (resterend deel + extra) x De Berkenhof ingebruikgeving huisvesting J. Catssingel x De Schalm ingebruikgeving Hooilaan / verplaatsen tijdelijke lokalen Spoorzoeker uitbreiding permanent / onderwijskundige vernieuwing De Hoogakker onderwijskundige vernieuwing De Driezwing onderwijskundige vernieuwing De Toermalijn onderwijskundige vernieuwing Okba Ibnoe Nafi onderwijskundige vernieuwing St. Joseph uitbreiding / aanpassen zolder Zandberg uitbreiding permanent / okv (Brede School Zandbergplein) x Een toelichting op gerealiseerde en geplande projecten staat in bijlage 1 en bijlage 2. Monitor Onderwijshuisvesting

19 2.5 Financiële onderbouwing 2010 Verantwoording In het MJP werd onderstaand schema gehanteerd voor de benodigde investeringen en dekkingen. Uitgangspunt hierbij was enerzijds een realistische planning vanaf 2008 en anderzijds een lange termijnplanning met een vooruitblik tot en met Er was een kaderstellend budget beschikbaar van 20 miljoen, dat naar 35 miljoen kon worden verhoogd door de vrijval van kapitaallasten van 2,5 miljoen per jaar tussen , totaal 15 miljoen. De dekking kon nog iets worden verhoogd door de inzet van resterende budgetten uit 2006 en een beperkte bijdrage uit het onderhoudsfonds. Periode In de monitor van april 2009 is aangegeven dat het risicobudget inclusief de ophoging van 0,2 miljoen volledig benut was en over de periode na inzet van het volledige risicobudget, nog een tekort verwacht werd van Dit was exclusief de extra kredieten voor de tijdelijke huisvesting Princenhage, de permanente uitbreiding voor de Sinte Maerte ( 3 miljoen) en de ontwikkelingen in Teteringen voor de verplaatsing van De Springplank en de huisvesting van de Nutsbasisschool Teteringen ( 2,5 miljoen). Monitor Onderwijshuisvesting

20 Na actualisatie van de cijfers door aanbestedingen ontstaat het volgende beeld: Eerste vier jaren investeringskosten MJP resultaat verschil (incl. 3,0 mln. monitor april 2009) *) (incl. 2,5 mln. kadernota 2010) **) vanuit periode Subtotaal Veiligheid & Gezondheid Risicobudget Verhoging risicobudget bij monitor april Maatregelen brandveiligheid Aanbestedingsvoordeel / subsidie Weilust Overheveling restant risicobudget naar totaal *) Princenhage tijdelijke huisv. Permanente uitbreiding St. Maerte **) Nutsschool Teteringen incl. 1e inrichting Tijdelijke huisvesting obs De Springplank In de periode is het risicobudget gebruikt voor hogere aanbestedingsbedragen en onvoorziene huisvestingsvoorzieningen anderzijds is er het laatste half jaar sprake van aanbestedingsvoordeel (bijvoorbeeld bij de Weilust) en alternatieve dekking door het verkrijgen van subsidie voor brede scholen. Het risicobudget is daarmee volledig benut. Consequenties meerjarige financiering Algemeen De gemeente heeft op grond van de wet een specifieke taak op het gebied van onderwijshuisvesting. Namelijk het voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting van de instellingen die op grond van deze wetgeving door het rijk worden bekostigd. Een en ander is nader vastgelegd in de door de gemeenteraad vastgestelde gemeentelijke verordening. De daaruit resulterende investeringen zijn opgenomen in de eveneens door de gemeenteraad vastgestelde meerjarenplannen. In de jaarlijkse Monitor onderwijshuisvesting wordt verantwoording afgelegd over de investeringen en de eventuele afwijkingen. Naast de investeringen in het kader van de gemeentelijke zorgplicht omvatten de meerjarenplannen tevens de investeringen ten behoeve van de brede scholen. Tot slot wordt daar waar mogelijk medewerking verleend aan de initiatieven van de scholen op het terrein van kinderopvang. Meerjarige dekking investeringen Zowel het beheer van de bestaande portefeuille als de lasten van de nieuwe investeringen dienen gedekt te worden uit de meerjarenbegroting van onderwijshuisvesting. In dit kader werden tot 2009 de totale budgetten (w.o. de kapitaallastenbudgetten) jaarlijks geïndexeerd. In 2009 en 2010 zijn in het kader van de begroting en rekening gemeentebreed een aantal maatregelen doorgevoerd die voor de budgetten van onderwijshuisvesting hebben geleid tot het niet doorvoeren van de jaarlijkse indexering en een eenmalige bijdrage in 2009 vanuit de egalisatiereserve. Uitgangspunt blijft dat er sprake is van meerjarige dekking van de wettelijke zorgplicht voor onderwijshuisvesting. Om die reden zal met het scholenveld worden overlegd over de actualisering van het MJP Monitor Onderwijshuisvesting

21 Index Bij de vaststelling van het indexeringsbudget in het MJP is uitgegaan van prijspeil Voor 2008 en volgende jaren is een index gehanteerd van 2,5% per jaar. De werkelijke VNG-index wijkt daarvan af. Zie onderstaande tabel. Daaruit blijkt dat de index cumulatief 6,45% minder stijgt dan was begroot in de periode (10,38% -/- 3,93%). Jaar index MJP cumulatief index cumulatief werkelijk ,00% 0,00% 0,00% 0,00% ,50% 2,50% 3,71% 3,71% ,50% 5,06% 6,86% 10,82% ,50% 7,69% 0,36% 11,22% ,50% 10,38% -6,56% 3,93% De VNG-index volgt met enige vertraging de ontwikkelingen in de bouwwereld. Het hoge index-percentage voor 2009 heeft te maken met de prijsstijgingen die zich in 2007 en 2008 voordeden. Als gevolg van een terugval hierin zien we dat de index voor 2010 lager uitvalt. Vanwege een verdere prijsdaling is de index in 2011 zelfs negatief. Monitor Onderwijshuisvesting

22 3 Voortgezet Onderwijs 3.1 Doordecentralisatie Eind 2008 zijn, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2008, de onderwijshuisvestingsgelden gedoordecentraliseerd naar het voortgezet onderwijs. Hiermee is de zorg voor de onderwijshuisvesting overgedragen aan de schoolbesturen voor voortgezet onderwijs. Om deze taak uit te voeren hebben de gezamenlijke schoolbesturen de coöperatieve vereniging Building Breda opgericht. In de contracten van de doordecentralisatie is vastgelegd dat Building Breda voor de huisvesting van het voortgezet onderwijs jaarlijks een bedrag van 4,1 miljoen plus de jaarlijkse loonen prijsindex ontvangt. Voorafgaand aan de doordecentralisatie is door gemeente en schoolbesturen het masterplan Ruimte voor Samen Scholen opgesteld. Met de doordecentralisatie heeft het voortgezet onderwijs ook de middelen gekregen om de in het Masterplan genoemde onderwijskundige koers vorm te geven. In het kader van de gekozen koers is het voortgezet onderwijs, naast het uitvoeren van meerjarenonderhoudsplannen, inmiddels begonnen met de uitwerking van de profielen (zie hoofdstuk 3.3) en het omzetten daarvan in concrete huisvestingsplannen. De gemeente heeft periodiek overleg met Building Breda. Daarin komen onder andere aan de orde de stand van zaken met betrekking tot ontwikkelingen en projecten en de begroting en jaarrekening van Building Breda en ROC. In paragrafen 3.2 en 3.3 is een bijdrage opgenomen van Building Breda, met daarin een uiteenzetting van de stand van zaken voortgezet onderwijs en ontwikkelingen sinds de doordecentralisatie. Monitor Onderwijshuisvesting

23 3.2 Building Breda Algemene ontwikkelingen doordecentralisatie voortgezet onderwijs Building Breda geeft vanuit haar Strategisch Huisvestingsplan de komende jaren de onderwijskundige visie van de schoolbesturen voor voortgezet onderwijs in Breda mede vorm. Door middel van nieuwbouw, verbouw en renovatie geeft Building Breda invulling aan haar missie, visie en doelen ten dienste van het voortgezet onderwijs in Breda. Missie In het masterplan Ruimte voor Samen Scholen is als missie opgenomen het leveren van kwalitatief goede huisvesting aan de scholen in het voortgezet onderwijs om daarmee de onderwijsdoelen van de scholen te helpen realiseren en daarmee tevens de kwaliteit van het onderwijs zoveel mogelijk te dienen. Vragen zoals: Hoe ziet het onderwijs er in de toekomst uit? en Welke veranderingen zijn er in de vraag naar onderwijs? dient Building Breda zich voortdurend te stellen om daarmee de juiste keuzes voor besteding van middelen te kunnen maken. In het Strategisch Huisvestingsplan zijn voornoemde vragen nader uitgewerkt Ze worden door het bestuur als beoordelingskader gehanteerd tijdens de beoordeling van bouwaanvragen van de scholen. Visie en strategie De vertaling van de missie naar visie en strategie is vastgelegd in het Strategisch Huisvestingsplan als op basis van samenwerking op het terrein van huisvesting, de ontwikkeling van een sterk en geprofileerd kwalitatief goed onderwijs in Breda ondersteunen, met respect voor de eigenheid en autonomie van de afzonderlijke instellingen. Voor het realiseren van deze visie zijn de basisdoelen de basis op orde en toewerken naar een kleurrijk palet aan onderwijs in Breda opgesteld. Monitor Onderwijshuisvesting

24 3.3 AVO/VWO Zodra de oprichting van Building Breda een feit was, zijn verschillende projecten gestart om ervoor te zorgen dat de voortgezet onderwijsinstellingen in Breda op termijn voldoen aan de basisdoelen. De hierna volgende opsomming geeft een overzicht van de verschillende AVO/VWO-onderwijsinstellingen en hun focus. De Nassau biedt een breed en volledig onderwijsaanbod aan van MAVO, HAVO en VWO (atheneum, gymnasium en tweetalig onderwijs (tto) met een sterke internationale oriëntatie. Deze school heeft gekozen voor kleinschaligheid door de leerlingen te spreiden over twee gebouwen. Daardoor kan De Nassau alle leerlingen een goed doorlopende leerlijn en een passend onderwijskundig klimaat bieden. In 2009 is op grond van de herschikking van opleidingen voor de Nassau tijdelijke huisvesting gerealiseerd op de locatie De la Reijweg. Daarnaast is medio 2010 gestart met de bouw van een lift op de locatie Paul Krugerlaan. De nieuwbouw, verbouw en renovatie van beide locaties staat gepland voor 2011 en Het Markenhage College wil met Daltononderwijs haar onderwijsdoelstellingen realiseren. Daarbij ligt de nadruk op vrijheid (in gebondenheid), zelfstandigheid en samenwerking. Markenhage biedt vakken en activiteiten aan om zich te onderscheiden als cultuurschool. De voorbereidingen voor nieuwbouw, verbouw en renovatie zijn in volle gang. Vernieuwing van de horecafaciliteiten en uitbreiding van het decanaat hebben vooruitlopend op de realisatie van de totale plannen, reeds plaatsgevonden. De verdere planrealisatie zal naar verwachting in 2011 en 2012 gaan plaatsvinden. Mencia de Mendoza Lyceum ziet het als haar taak met HAVO, Atheneum en Gymnasium (tto) leerlingen op te leiden en te vormen tot jongvolwassenen, die verantwoordelijk en zelfstandig kunnen gaan functioneren in de maatschappij. Het Mencia biedt daartoe onderwijs aan op inhoudelijk hoog niveau dat past bij de maatschappelijke ontwikkelingen en dat voorbereidt op de internationale samenleving. In 2009 heeft de personeelskamer een facelift ondergaan, echter het Mencia de Mendoza Lyceum zal als laatste (grote) project van Building Breda aan bod komen. De nieuwbouw, verbouw en renovatie staat vooralsnog gepland in 2012 en Het onderwijs op het Michaël College is gebaseerd op de ideeën van de grondlegger van de antroposofie, de heer Rudolf Steiner. De school bereidt de leerlingen voor op een examen MAVO, HAVO en VWO. Het vrije schoolonderwijs wordt gegeven in verschillende vormen. Iedere dag begint met periodeonderwijs. Na het periodeonderwijs volgen kunstzinnig onderwijs en de vaklessen. In de vaklessen komen de ritmische vakken aan de orde. Voor het Michaël College wordt momenteel huisvesting gehuurd, echter, het is de bedoeling om op termijn de definitieve huisvesting te realiseren in combinatie met de plannen voor het Markenhage College. Het onderwijs op het Newman College is gericht op het behalen van een MAVO-, HAVO-, atheneum- of gymnasiumdiploma. Voor slimme en creatieve HAVO- en VWOleerlingen met talent voor bètavakken biedt het Newman het technasium aan waar het nieuwe examenvak Onderzoek en Ontwerpen (O&O) deel van uitmaakt. Kunstzinnige MAVO-, HAVO- en VWO-leerlingen kunnen kiezen voor Design & Multimedia of voor de traditionele vakken muziek, tekenen en informatiekunde. Om te kunnen voldoen aan de criteria van een technasium dient er intern het nodige te worden aangepast en de tijdelijk huisvesting dient te worden vervangen door definitieve bouw. In de periode van 2011 tot en met 2012 dient een en ander te worden gerealiseerd, echter in de jaren 2009 en 2010 hebben reeds een aantal ingrijpende (interne) verbouwingen en renovaties plaatsgevonden, zoals de renovatie van de toiletgroepen en de mediatheek. Monitor Onderwijshuisvesting

25 Het onderwijs (HAVO en VWO) binnen het Onze Lieve Vrouwe Lyceum is gericht op de balans tussen cognitieve groei en vormingsdoelen van onder andere culturele, sportieve en maatschappelijke aard. Daarbij hanteert het Onze Lieve Vrouwe Lyceum het geïntegreerde TOProgramma voor leerlingen die meer getalenteerd zijn. Eind 2010 verkeerde fase 1 van de nieuwbouw/verbouw/renovatie van het Onze Lieve Vrouwe Lyceum in de afrondende fase. Naar verwachting zal medio augustus 2011 het hoofdgebouw en de uitbreiding in gebruik worden genomen. De sporthal (fase 2) zal naar verwachting aansluitend op de planning van fase 1 worden gebouwd. Ervaringsgericht onderwijs (HAVO en VWO) en spiritualiteit vormen de belangrijkste uitgangspunten binnen de visie op leren binnen het Orion College. Jij volgt geen onderwijs, onderwijs volgt jou! is dan ook het motto van het Orion College. Het Orion College maakt, als tijdelijke oplossing, gebruik van een huurlocatie. Er wordt onderzoek verricht naar een definitieve oplossing. Graaf Engelbrecht is een brede school (MAVO, HAVO en VWO) met een sportief, gezond, veilig en maatschappelijk betrokken imago. Graaf Engelbrecht bereikt dit met, naast het reguliere aanbod, sportklassen en sport als examenvak. Graaf Engelbrecht heeft vooruitlopend op de nieuwbouw, verbouw en renovatie van een extra gymnastiekvoorziening de biologie- en natuurkundelokalen (BINAS) gerenoveerd in Ook de personeelskamer heeft een grondige facelift ondergaan. De vergunningsaanvraag voor de nieuw te realiseren gymnastiekvoorziening is eind 2010 ingediend. Naar verwachting zal deze eerste fase in oktober 2011 worden opgeleverd. Daarna zal er een nieuwe vleugel worden gerealiseerd (fase 2). Monitor Onderwijshuisvesting

26 Het Stedelijk Gymnasium wil een goede basis bieden voor tertiair onderwijs waarbij van een gymnasiumleerling verwacht mag worden dat hij zijn capaciteiten, doorzettingsvermogen en interesse bij de activiteiten binnen en buiten de lessituatie wil aanspreken. Het Stedelijk Gymnasium biedt veel ruimte aan talenten op elk gebied. De voorbereidingen voor de nieuwbouw, verbouw en renovatie zijn in volle gang. Op de huidige locatie zal nieuwbouw worden gerealiseerd, behalve de bestaande gymnastiekvoorziening en het muzieklokaal. Naar verwachting vindt de nieuwbouw plaats in de periode 2012 t/m Monitor Onderwijshuisvesting

27 3.4 VMBO De VMBO-scholen in Breda vallen onder het bevoegd gezag van twee schoolbesturen; Stichting Katholiek Voortgezet Onderwijs Breda en omstreken (SKVOB e.o.) en het Regionaal OpleidingsCentrum West-Brabant (ROC West-Brabant). Beide schoolbesturen hebben besloten samen te werken bij de vormgeving van de beroepskolom binnen het voortgezet onderwijs. Na de totstandkoming van het Masterplan Breda hebben de scholen voor VMBO en de praktijkschool Breda een eigen profiel, een merkpaspoort, opgesteld. Eind 2009 is een nieuwe fase ingezet bij de doorontwikkeling van het VMBO waarbij een projectorganisatie is opgezet. Deze heeft tot doel realisatie van kwalitatief hoog VMBOonderwijs, imagoverbetering door eenduidig optreden, een zo breed mogelijk aanbod en innovatief onderwijs. Tenslotte de versterking van de verbinding met het MBO en realisatie van een zorgschil die garanties biedt voor een optimaal leerresultaat en die vroegtijdig schoolverlaten en/of ongekwalificeerde uitstroom voorkomt. Naar verwachting zal deze ontwikkeling leiden tot het indienen van een RPO (Regionaal Plan Onderwijsvoorzieningen) per november In de eerste fase van het project herinrichting VMBO Breda is een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de leerlingenstromen in de regio in de afgelopen vijf jaar en de te verwachten ontwikkelingen. Op basis van de gegevens die dit rapport oplevert zal, in een tweede fase onder andere vastgesteld dienen worden hoe het aanbod zich in de komende jaren dient te ontwikkelen om recht te doen aan de ambities zoals geformuleerd in het Masterplan Breda. De gezamenlijk geformuleerde visie op VMBOonderwijs is daarbij leidend. Deze visie is als volgt. Het VMBO is het fundament van het beroepsonderwijs. Het VMBO in Breda wil in onderlinge samenwerking een compleet palet aan opleidingen bieden. Het VMBOonderwijs moet goed aansluiten bij het kwalificerende MBO-onderwijs. Het VMBOdiploma geeft recht op een goede doorstroming naar het MBO en in het geval van de theoretische leerweg eventueel naar de HAVO. Daarnaast moet ook voor leerlingen voor wie het VMBO-diploma niet haalbaar is (waaronder ook praktijkonderwijsleerlingen) een aansluitende leerroute mogelijk zijn die leidt tot minimaal een diploma op MBO-niveau 1 en mogelijk een startkwalificatie (niveau 2). Het VMBO kent een zorgstructuur die erop gericht is leerlingen zoveel mogelijk het curriculum te laten doorlopen in het reguliere onderwijs, maar die niet uitsluit dat er binnen en buiten de bestaande VMBO-scholen gespecialiseerde voorzieningen zijn waar groepen leerlingen (al dan niet tijdelijk) onderwijs volgen, omdat zij om een specifieke aanpak vragen. De VMBO-scholen profileren zich op hun eigen wijze, maar dragen gezamenlijk zorg voor een heldere, transparante structuur, waarbij er voor de leerling te kiezen valt uit veel opleidingsvarianten. Ouders/leerlingen zijn vrij in hun keuze, maar de toeleiding naar het VMBO en in het bijzonder de bovenschoolse voorzieningen staat onder centrale regie. Leerlingen, ouders en personeel moeten trots kunnen zijn op hun school, omdat daar goed onderwijs wordt verzorgd in een sociaal veilige omgeving en goed geoutilleerde gebouwen. Op iedere school kan de leerling en de professional excelleren. Talent wordt gewaardeerd en uitgedaagd. Monitor Onderwijshuisvesting

28 Voor de verschillende VMBO-scholen in Breda zijn de volgende merkenpaspoorten ontwikkeld. Het Prinsentuin College stimuleert jonge mensen hun eigen natuur te ontdekken en ondersteunen hen om van daaruit een bijdrage te leveren aan een nieuwe groene samenleving, waarin zij ecologisch intelligent zijn en duurzaam doen in termen van Planet, People én Profit. Merkwaarden: natuurlijk, aandachtig, duurzaam en ondernemend. Respect voor mens en natuur. Thema: ontdek je natuur! Het gebouw aan de locatie Tuinzigtlaan is gerenoveerd. Tessenderlandt belooft het maximale uit jou te halen, wat na samen hard werken resulteert in een diploma. Dat diploma is een stevige basis om op het MBO de beroepsopleiding te voltooien. Merkwaarden: resultaatgericht, vernieuwend, ondernemend, praktijkgericht en sociaal. Thema: we garanderen je een waardevol diploma! Aan het gebouw van Tessenderlandt was eind 2010 een renovatie aan de gang. Het Prisma Van Cooth belooft de leerling te leren ontdekken waar zijn/haar kracht ligt en welke wegen voor de toekomst dat opent. Merkwaarden: breed, praktijkgericht, elke persoon telt, vernieuwend en plezier. Thema: sport. Het Scala laat ontdekken van talenten, mogelijkheden, persoonlijkheid van onze leerlingen en hen leren deze maximaal aan te wenden voor zichzelf en hun omgeving. Merkwaarden: eigenzinnig, inspiratie en expressief. Thema: ontdekken. Scala is gehuisvest in een nieuw gebouw aan de Meulenspie. Het Christoffel belooft de leerling dat hij/zij ontdekt hoe waardevol die is voor zichzelf en voor anderen. Merkwaarden: zorgzaam, plezier, integer, eigenwijs en bezield. Thema: waar elk kind gezien wordt. De Rotonde herkent de kracht in de leerling en zorgt voor unieke, persoonlijke en afgepaste begeleiding opdat hij de juiste weg naar resultaat en succes kan herkennen en in kan slaan. Merkwaarden: zorgzaam, resultaatgericht, succesvol, betrouwbaar en aansprekend. Thema: samen een eigen wijze weg vinden. De Rotonde krijgt in 2011 uitbreiding met een aantal lokalen, een aula, en een gymzaal. De Praktijkschool Breda: de maat voor het leven! Merkwaarden: betrokken, geloven in jezelf, ambitie, vernieuwend en gedegen kwaliteit. Thema: de maat voor het leven. Voor de Praktijkschool wordt gezocht naar een andere locatie in Breda. Monitor Onderwijshuisvesting

29 Internationaal onderwijs 4 Internationale School Breda Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft toestemming gegeven voor de start van de Internationale School Breda (ISB). De provincie Noord- Brabant, die het internationale vestigingsbeleid in West-Brabant wil verbeteren, trekt hiervoor 4,7 miljoen uit. Participatie van de provincie heeft als voorwaarde dat ook de gemeente Breda deelneemt aan de realisatie van de ISB. Breda heeft ervoor gekozen dit te doen door het verstrekken van garanties. Enerzijds garandeert Breda een rekening courant faciliteit tussen de ISB en een bank tot een bedrag van 2,3 miljoen met een maximale looptijd van vijf jaar. Anderzijds garandeert Breda in principe een lening ten behoeve van nieuwbouw voor de ISB tot een bedrag van maximaal 8,3 miljoen. Dit onder voorwaarde dat de ISB eind 2013 op basis van objectieve criteria als leerlingaantal en financiële positie kan aantonen binnen vijf jaar uit te kunnen groeien tot een rendabel opererend instituut. De raad besluit op 17 maart 2011 over de garantstelling. Het is de bedoeling dat de school op 1 augustus 2011 van start gaat. Een internationale school is bedoeld voor kinderen van internationale kenniswerkers van Nederlandse en buitenlandse afkomst, die hier tijdelijk wonen en werken, of die uitgezonden worden (ook wel impats en expats genaamd). Dat de school niet toegankelijk is voor kinderen uit de buurt, wil overigens niet zeggen dat de internationale school een gesloten en op zichzelf staand instituut is. Zo zullen veel voorzieningen gedeeld worden met het Mencia de Mendoza Lyceum (sportveld, gymzaal, muzieklokaal) en op termijn ook expertise, bijvoorbeeld van buitenlandse docenten met andere scholen in Breda. De school mag dan een specifieke doelgroep hebben, maar heeft zeker ook een meerwaarde voor het gehele Bredase onderwijs. De ISB gaat onderdak bieden aan kinderen van 0 tot 19 jaar. Naast basis- en voortgezet onderwijs wordt ook een voorziening voor buitenschoolse opvang gerealiseerd. De school verwacht eind december 2013 minimaal 75 leerlingen in het basisonderwijs te hebben, 45 in het voortgezet onderwijs en 40 kinderen in de buitenschoolse opvang. De primaire onderwijstak van de ISB is direct gekoppeld aan de Dr. De Visserschool. Het Mencia de Mendoza Lyceum kreeg toestemming van OCW om de afdeling voor het voortgezet onderwijs vorm te gaan geven. Daarnaast is de Kobergroep erbij betrokken in verband met buitenschoolse opvang. De huisvesting van de ISB (PO, VO en bso) wordt, vooralsnog tijdelijk, gerealiseerd bij het Mencia de Mendoza Lyceum. Het is de bedoeling om op termijn een permanente voorziening te realiseren. Monitor Onderwijshuisvesting

30 Bijlage 1 Toelichting per project/ontwikkeling Primair Onderwijs De ontwikkelingen en projecten zijn per wijk (op alfabetische volgorde) genoemd. Bavel (inclusief Nieuw Wolfslaar) Ontwikkelingen in de wijk Oorspronkelijk is op basis van het aantal nieuw te bouwen woningen ( ) rekening gehouden met een groei voor de beide Bavelse basisscholen van circa 13 lokalen. Nu, in het kader van de Stedelijke herprogrammering, het woningbouwprogramma aanzienlijk is verlaagd (165 woningen) heeft de gemeente besloten ten behoeve van de maatschappelijke voorzieningen én de toekomst van beide scholen een Integraal dorpsontwikkelingsplan (IDOP) op te stellen. Het IDOP biedt de mogelijkheid om de ontwikkeling van het onderwijs in breder perspectief te zetten en met name kansen te benoemen voor een samenwerking in brede schoolverband. De Toermalijn en De Spindel Beide scholen hebben nog een licht stijgend aantal leerlingen. Vooruitlopend op de verwachtingen met betrekking tot de realisatie van de uitbreiding van Bavel (lange termijn) en het groeiende aantal leerlingen (op korte termijn) is voor de basisscholen De Toermalijn en De Spindel in 2008 vooruitlopend op permanente oplossingen tijdelijke huisvesting gerealiseerd. Deze heeft echter een bouwvergunning voor vijf jaar. Dit houdt in dat in het voorjaar 2013 een oplossing gevonden moet zijn voor de capaciteitsbehoefte van de beide scholen. Daarnaast zullen de resultaten vanuit het IDOP duidelijkheid moeten geven over de kansen om een brede school te kunnen starten in de kom van Bavel. Beide scholen hebben hiertoe ook een gezamenlijk onderzoeksinitiatief opgestart. Belcrum/Doornbos/Linie Ontwikkelingen in de wijk Doornbos en Linie maken onderdeel uit van het programma Wijkontwikkeling. De Liniedoorn Bij de Liniedoorn spelen geen concrete ontwikkelingen. Inmiddels is het schoolgebouw van De Liniedoorn op een aantal onderdelen door zowel de gemeente als het schoolbestuur INOS, gerevitaliseerd. Okba Ibnoe Nafi Voor de Islamitische school is planvorming gaande om onderwijskundige vernieuwingen (OKV) in te zetten middels het realiseren van een speellokaal/multifunctionele ruimte. Het project bevindt zich in de initiatieffase. Er is echter nog onduidelijkheid over de financiële haalbaarheid van het initiatief. De Rudolf Steiner Het leerlingenaantal van deze school loopt iets terug. De vrijgekomen ruimten worden op een andere wijze ingezet voor maatschappelijke doeleinden (medegebruik en bso/psz). De Spoorzoeker Basisschool De Spoorzoeker groeit. De leerlingenprognose geeft een onderbouwing om permanente uitbreiding te realiseren. Het schoolbestuur heeft het initiatief genomen een onderzoek te starten naar permanente huisvestingsoplossingen. Vooruit lopend daarop heeft de school de extra behoefte aan huisvesting tijdelijk zelf opgevangen. In het meerjarenperspectief is met deze mogelijke uitbreiding rekening gehouden. Monitor Onderwijshuisvesting

31 Binnenstad Ontwikkelingen in de wijk De locatie van de St. Josephschool maakt onderdeel uit van het ontwikkelingsgebied Via Breda. St. Joseph Nadat de permanente uitbreiding van de St. Joseph in november 2009 is opgeleverd (zeven permanente lokalen en een speellokaal), zijn de acht tijdelijke lokalen in 2010 elders opnieuw ingezet. Daarnaast speelt planvorming in verband met een mogelijke uitbreiding/aanpassing van de zolder. Deze voorziening is onder voorwaarden op het HPO 2009 opgenomen. De school wil daarbij een combinatie maken met buitenschoolse opvang. De planvorming verkeert in de initiatieffase. Boeimeer Ontwikkelingen in de wijk Er zijn geen specifieke ontwikkelingen in deze wijk. Nutsbasisschool Boeimeer Betreft een stabiele school. De ontwikkeling van deze school kent een lange geschiedenis omdat een uitvoerige afweging moest plaatsvinden tussen renovatie/uitbreiding en vervangende nieuwbouw. Uiteindelijk is voor het laatste gekozen. De stichting Nutsscholen, bouwheer van dit project, heeft ook haar middelen voor OKV ingezet. Om nieuwbouw op dezelfde locatie mogelijk te maken was de school tijdelijk gehuisvest in een schoolgebouw aan de Jacob Catssingel. De nieuwe school is opgeleverd eind 2009 en officieel geopend door toenmalig wethouder onderwijs Henk Snier. Het glas-in-lood werk uit het oude pand is als kunsttoepassing in het nieuwe gebouw geïnstalleerd. Openbare Montessorischool De school kent een stabiel aantal leerlingen. Er is echter ook sprake van een lichte groei als in aanmerking genomen wordt dat de leerlingen van het hoogbegaafd onderwijs (Leonardo) als leerling zijn ingeschreven bij de Montessorischool. Verder maakt de school gebruik van het zogeheten dubbelwijs concept: een combinatie van school met bso (zie ook Basisschool De Wildert). Petrus en Paulus De school kent op basis van leerlingentelling én prognose, ondanks dat er in 2008 nog vier groepslokalen en een speellokaal zijn gerealiseerd, lichte groei. Brabantpark/Heusdenhout Ontwikkelingen in de wijk De gemeente heeft onlangs een gebiedsvisie voor Brabantpark opgesteld. Daarin wordt een brede school als netwerkontwikkeling ondersteund. Daarnaast heeft de raad een motie aangenomen met de vraag aan het college om onderzoek te doen naar de haalbaarheid van een brede school in deze wijk. De uitwerking van die motie is in samenhang met de beleidvisie Brede scholen in de raadscommissie van 20 januari 2011 behandeld. Daarin is het college opdracht verleend om ten aanzien van de realisatie van de brede school in Brabantpark op basis van de verkregen inzichten in overleg met de initiatiefnemers de samenwerkingsmogelijkheden nader uit te werken en daarbij ook een variant nieuwbouw te blijven betrekken. Dat laatste heeft de raad in zijn vergadering van 10 februari 2011 nog eens onderstreept. Ten behoeve van deze uitwerking zal een plan van aanpak worden opgesteld. De raadscommissie Maatschappij zal voor de zomervakantie over de voortgang worden geïnformeerd. De definitieve resultaten van het onderzoek zullen eind 2011 worden voorgelegd. Monitor Onderwijshuisvesting

32 Brabantpark De Fontein De Fontein heeft in Breda twee locaties: de hoofdlocatie in Geeren Zuid en een dislocatie in Brabantpark. De locatie in Brabantpark heeft de opvang voor anderstaligen gehuisvest. Er is sprake van een stabiel aantal leerlingen. De Tweesprong De Tweesprong groeit licht. Aanvullende huisvestingsmaatregelen zijn echter vooralsnog niet nodig. Heusdenhout Weilust Basisschool Weilust is in 2010 uitgebreid met zes lokalen. Het schoolbestuur heeft daarvan één lokaal voor eigen rekening gerealiseerd en is bouwheer van het totale uitbreidingsproject. Naast de uitbreiding met zes lokalen, zijn, met een rendabel krediet, ruimten voor bso en een peuterspeelzaal gerealiseerd en heeft het schoolbestuur middelen OKV ingezet. Ten behoeve van dit project heeft het ministerie in 2009 ook een subsidie brede scholen toegekend. Begin 2010 zijn de bouwwerkzaamheden gestart. De uitbreiding is in december opgeleverd. Er is in 2010 één tijdelijk lokaal verwijderd. Na oplevering van de uitbreiding vinden nog diverse groot onderhoudswerkzaamheden plaats. Daarna zal er nog een uitruil plaatsvinden tussen een locatie van Liduina en de Weilust (Wolvering en Draaiboom), zodat de Weilust beide locaties aan de Draaiboom in gebruik heeft. Zodra ook deze activiteiten achter de rug zijn, zal wethouder Saskia Boelema de school feestelijk heropenen. Buurtschap Effen Uitbreiding van De Weilust Ontwikkelingen in de wijk Er zijn geen ontwikkelingen die gevolgen hebben op de onderwijshuisvesting. Monitor Onderwijshuisvesting

33 Basisschool Effen Er is sprake van een kleine maar stabiele school. De leegstand wordt ingezet voor bso. Ginneken Ontwikkelingen in de wijk De wijk Ginneken is een zogeheten verjongingswijk. Hierdoor is een groei van het aantal leerlingen ontstaan en daarmee een structureel capaciteitstekort voor de beide daar gevestigde basisscholen Laurentius en Dr. De Visser. Bij bestaande locaties zijn geen mogelijkheden voor permanente uitbreiding. Brede school Viandenlaan In overleg met een projectontwikkelaar is een uitbreidingslocatie voor beide scholen gevonden op de Viandenlaan 2, het voormalige postkantoor. In het aangrenzende gebouw (Viandenlaan 10) zijn reeds een dislocatie van de Dr. De Visserschool en een kinderopvang gehuisvest. Tevens functioneert een buitenschoolse opvang in tijdelijke units op dit terrein. Door de aankoop van het postkantoor Viandenlaan 2 ontstaat de mogelijkheid om in combinatie met het perceel Viandenlaan 10 een multifunctionele accommodatie te ontwikkelen. Naast genoemde basisscholen zal de brede school Viandenlaan ook onderdak bieden aan kinderopvang (kinderdagverblijf en bso) en twee grote gymzalen (is ook van invloed op de inroostering van gymnastiek). De raad heeft hiertoe in december een rendabel krediet gevoteerd. De brede school Viandenlaan zal hiermee voor een belangrijk deel voorzien in het totaalaanbod van de sociaal maatschappelijke voorzieningen in het Ginneken. Dr. De Visser en De Laurentius De beide bestaande schoolgebouwen kennen geen verdere ontwikkeling. Haagse Beemden Ontwikkelingen in de wijk Het leerlingenaantal in de Haagse Beemden loopt al een paar jaar harder en eerder terug dan de leerlingenprognose veronderstelt. Dit heeft voor een aantal scholen in de Haagse Beemden het gevolg dat er leegstand is. Leegstand wordt betrokken bij de vraag naar behoefte aan ruimte voor kinderopvang. Brede School Olympia In oktober 2009 is Brede School Olympia geopend. Deze brede school biedt onderdak aan de basisscholen Vlier en Hagehorst, een peuterspeelzaal, bso, een extra grote gymzaal, een kantoor- en loketfunctie voor Surplus Welzijn, het CJG, een consultatiebureau en een dagopvang gehandicapten. In juli 2010 heeft de gemeente dit project geëvalueerd met de schoolbesturen, schooldirecteuren en overige gebruikers van het gebouw. Deze evaluatie heeft een aantal verbeterpunten opgeleverd voor het projectproces. Burgst De schoolwoningen aan de Donkslagen zijn sinds 2009 niet meer in gebruik door de school. Dit vanwege terugloop van het leerlingenaantal. Deze terugloop was voorzien ten tijde van de ingebruikname van de schoolwoningen. De schoolwoningen zijn inmiddels overgedragen aan het Grondbedrijf en op de markt gezet. Monitor Onderwijshuisvesting

34 Driezwing Het hoofdgebouw van de Driezwing staat aan de Oeverzegge. De school heeft tevens een dislocatie aan de Kraanvogel. Vanwege het teruglopende leerlingenaantal is de gemeente in overleg met het schoolbestuur over het afstoten van de dislocatie. De Hoogakker De Hoogakker is een school met een stabiel aantal leerlingen. Ook deze school maakt gebruik van schoolwoningen (Blokmoeren). Deze schoolwoningen zijn deels ook in gebruik door buitenschoolse opvang en kinderdagverblijf. Kievitsloop Het aantal leerlingen van deze school loopt sterk terug. Een deel van de leegstand wordt opgevuld door bso. De Rietvink Een relatief kleine school in de Haagse Beemden met een stabiel aantal leerlingen als nevenvestiging van basisschool Dr. De Visser in de wijk Ginneken. De Werft Een school met een stabiel aantal leerlingen. Schoolbestuur INOS heeft, onder andere bij basisschool De Werft, Eureka! Kenniscentrum meer- en hoogbegaafdheid gerealiseerd. (Zie ook Griffioen in Prinsenbeek.) Deze maakt gebruik van de daar aanwezige leegstand. De Wildert Basisschool de Wildert is een aantal jaren geleden als eerste gestart met de combinatie onderwijs en bso in de zogeheten Kantoortijdenschool (thans het dubbelwijs-concept ). De school kent een licht stijgend aantal leerlingen. Heuvel Ontwikkelingen in de wijk Deze wijk maakt onderdeel uit van het Programma Wijkontwikkeling. Brede School Huis van de Heuvel In oktober 2004 heeft de raad het besluit genomen om de planontwikkeling van de brede school en voorzieningencentrum Heuvel op te starten. Basis voor dit besluit was een in 2004 uitgevoerde studie met alle betrokkenen naar de mogelijkheden voor realisatie van een brede school aan het Mgr. Nolensplein. De participanten van Huis van de Heuvel werken samen, zowel inhoudelijk, facilitair als ruimtelijk, vanuit een gezamenlijke visie. Inhoudelijk tussen de netwerken rondom de ontwikkeling van het kind van 0-18 jaar, participatie, ontmoeting en zelfredzaamheid van wijkbewoners, en wonen, welzijn en zorg voor wijkbewoners. Ruimtelijk door zoveel mogelijk ruimten te delen. Het unieke van dit project is dat de bestaande kerk, die een rijksmonument is, wordt geïntegreerd in de nieuwbouw. Voor restauratie en het herbestemmen van de kerk in de Heuvel tot een brede school stelt de provincie beschikbaar. In de gerenoveerde kerk zullen o.a. het gemeenschapshuis De Vlier, een jongerenruimte en de Stichting Ouderenwerk Breda gehuisvest worden. Basisscholen De Keysersmolen en De Piramide (voorheen De Vlier) (nu nog gevestigd in Princenhage), kinderopvang, een consultatiebureau, buurtpunt WonenBreburg en een gymzaal krijgen een plaatsje in de nieuwbouw. Monitor Onderwijshuisvesting

35 De kerk die deel uit gaat maken van Brede School Huis van de Heuvel De gemeenteraad heeft het krediet ten behoeve van brede school Huis van de Heuvel gevoteerd in september De Europese aanbestedingsprocedure heeft in januari 2011 tot gunning geleid. De monumentenvergunning en bouwvergunning zijn afgegeven. De bouw van brede school Huis van de Heuvel is gestart januari De gemeente, bouwheer van dit project, verwacht oplevering medio De Keysersmolen Zodra de Brede School Huis van de Heuvel gereed is zal basisschool De Keysersmolen zich hierin vestigen. (Zie verder Brede School Huis van de Heuvel.) De Weerijs De Weerijsschool is een kleine stabiele school in een te groot gebouw. Het gevolg is dat het gebouw normatief veel leegstand heeft. De leegstand is deels benut voor bso. Hoge Vucht Ontwikkelingen in de wijk Hoge Vucht maakt onderdeel uit van het Programma Wijkontwikkeling. Brede school Geeren-Zuid In juli 2009 hebben de gemeente en de corporaties Singelveste/AlleeWonen en WonenBreburg een intentieovereenkomst gesloten over de herontwikkeling van Geeren-Zuid. Voor Geeren-Zuid staan de komende 10 jaar intensieve plannen op stapel. In de intentieovereenkomst is afgesproken dat er een haalbaarheidsonderzoek Brede School Geeren-Zuid gedaan zal worden. Singelveste en de gemeente Breda hebben inmiddels opdracht gegeven dit onderzoek uit te voeren. Het haalbaarheidsonderzoek Brede School Geeren-Zuid zal zich uitspreken over de financiële, ruimtelijke en juridische haalbaarheid. Het definieert de visie op het doel, welke functies aan het doel kunnen bijdragen en welke samenwerking er zou moeten ontstaan tussen de verschillende maatschappelijke en sociaaleconomische functies. De volgende organisaties vormen vooralsnog de kernpartners voor een Brede School Geeren-Zuid: basisschool De Fontein, Kobergroep (kinderopvang), Leger des Heils, Surplus Welzijn en een ruimte voor stimulering van kleinschalige wijkeconomie. De bestuurlijke besluitvorming over de haalbaarheid van dit initiatief wordt uiterlijk in de tweede helft van 2011 verwacht. Monitor Onderwijshuisvesting

36 Brede School Geeren-Noord In 2010 is het hele jaar gebouwd aan deze brede school, waarvan de raad in mei 2004 besloten heeft de planontwikkeling op te starten, in september 2010 het krediet voteerde en de daadwerkelijke bouw begon in oktober Naast de twee scholen De Watervlinder (voorheen het Kievitsnest) en De Samenloop vestigen zich ook een buurthuisfunctie, peuterspeelzaal en jongerenruimte, kinderdagverblijf en bso, een extra grote gymzaal, een beheerruimte voor WonenBreburg, het Centrum voor Jeugd en Gezin, maatschappelijk werk en een consultatiebureau in deze brede school. De gebruikers hebben de intentie maximaal samen te werken zowel inhoudelijk (rond de ontwikkeling van het kind van 0-13 jaar), als ruimtelijk (door zoveel mogelijk ruimtes te delen). Bouwheer van de Brede School Geeren-Noord is de gemeente. De gebruikers, met de gemeente georganiseerd in het gebruikersoverleg, hebben besloten de nieuwe accommodatie Het Noorderlicht te noemen. De oplevering van Het Noorderlicht staat gepland in april Ingebruikname gepland in juli Zodra, na de oplevering, alles tijdig gereed is ten aanzien van het verleggen van NUTS-voorzieningen begint het bestraten van de openbare ruimte om het gebouw heen (o.a. speelplaats, voetbalkooi, parkeerplaatsen, openbare speeltuin). Zodra de brede school gereed is en de gymzaal in gebruik genomen kan worden, wordt de gymzaal aan de Willem van Kesselstraat (in Geeren-Zuid), die nu in gebruik is door meerdere scholen en particuliere huurders, gesloopt. De Watervlinder De tien tijdelijke lokalen van Basisschool Watervlinder (voorheen het Kievitsnest) die aan de Joris Helleputtestraat staan worden, na ingebruikname van de Brede School Geeren-Noord (juli 2011), verwijderd. De Samenloop Deze openbare school vormt samen met De Piramide locatie in Princenhage de obs De Vlier en heeft vanwege de naamsbekendheid voor deze locatie in Geeren-Noord de oorspronkelijke naam weer aangenomen. De school maakt deel uit van de Brede school Geeren-Noord en zal na realisatie ook samen met de Watervlinder gehuisvest zijn in één gebouw. John F. Kennedy De groei van de John F. Kennedy-school heeft geresulteerd in een uitbreiding met zes permanente lokalen (6 e lokaal heeft schoolbestuur INOS zelf bekostigd). Het schoolbestuur was bouwheer van dit project. Ten behoeve van deze uitbreiding is een stukje naastgelegen openbaar terrein aan onderwijs overgedragen. Daarnaast heeft het schoolbestuur de middelen OKV ingezet zodat de school ook qua (multi)functionaliteit een upgrade heeft gekregen. Monitor Onderwijshuisvesting

37 De bouw die startte in het najaar van 2009 werd in de zomer van 2010 opgeleverd. Onder toeziend oog van alle kinderen, die voor de gelegenheid uitgedost waren in het thema circus, opende wethouder Saskia Boelema de nieuwbouw op 17 september Na oplevering van de uitbreiding konden twee tijdelijke lokalen verwijderd worden. De Wisselaar Basisschool Wisselaar is, qua leerling-ontwikkeling een stabiele school. IJpelaar Ontwikkelingen in de wijk Vanuit de demografische ontwikkeling is te constateren dat in de wijk IJpelaar de basisgeneratie zal gaan krimpen. Dat heeft invloed op de aldaar aanwezige basisscholen. Jacinta Dit is een stabiele school te noemen. De afgelopen jaren is het leerlingenaantal enigszins gedaald. De leegstand is opgevuld door bso. De Burchtgaarde Deze school kent oorspronkelijk wel een dalend leerlingenverloop, maar dat heeft zich de laatste jaren gestabiliseerd. Ook hier is leegstand in gebruik gegeven aan bso. Princenhage Ontwikkelingen in de wijk In de wijk Princenhage was de afgelopen jaren sprake van een sterke en onverwachte toename van schoolgaande kinderen. Om deze groei op te vangen is een totaalplan voor Princenhage in relatie tot de Brede school Heuvel gemaakt. In dit plan zijn permanente uitbreidingen/aanpassingen aan de basisscholen Eerste Rith en Sinte Maerte (beide gevestigd in Princenhage) opgenomen (zie onderstaande tekst voor stand van zaken). Met deze permanente uitbreidingen wordt in samenhang met de realisatie van brede school Huis van de Heuvel, een structurele oplossing geboden voor de onderwijshuisvestingsproblematiek in Heuvel en Princenhage. Wanneer de uitbreidingen/aanpassingen aan Eerste Rith en Sinte Maerte gerealiseerd zijn, hebben zij geen tijdelijke huisvesting meer nodig. Monitor Onderwijshuisvesting

38 Eerste Rith Vanwege groei van het aantal leerlingen en op basis van de leerlingenprognose wordt basisschool De Eerste Rith uitgebreid met vijf permanente lokalen en een tweede speellokaal. Schoolbestuur INOS is bouwheer en zet ook OKV-middelen in. Gelijktijdig met bovengenoemde uitbreidingen worden ook ruimten voor vier groepen bso en ruimten voor vier groepen kdv gerealiseerd. Er is subsidie beschikbaar vanuit de rijksregeling stimuleren en aanpassen van huisvesting tot brede scholen. Daarmee wordt het een gebouw dat voor verschillende doeleinden en door verschillende doelgroepen gebruikt kan worden. Hiermee sluit de uitbreiding aan op het besluit van het college om een netwerk van brede scholen in de stad Breda te realiseren. Voor deze aanvullende investeringen (bso en kdv) heeft de raad een rendabel krediet gevoteerd. Tijdens het bouwproces (dat november 2010 is aangevangen) worden meerdere groepen van de Eerste Rith ondergebracht in de tijdelijke huisvesting aan de Rithsestraat. Naar verwachting zal de permanente uitbreiding/aanpassing aan het begin van het schooljaar 2011/2012 in gebruik genomen kunnen worden. Zodra de uitbreiding in gebruik genomen wordt, worden de tijdelijke lokalen aan de Hoveniersstraat en de Plateelbakkerstraat verwijderd. Sinte Maerte De Sinte Maerte is uitgebreid met vier permanente lokalen en twee bso-ruimten. Het schoolbestuur, INOS, bouwheer van dit project, heeft daarnaast middelen voor OKV ingezet. Voor de bso is een rendabel krediet gevoteerd. De uitbreiding is opgeleverd in juli 2010 en feestelijk geopend door wethouder Boelema op de eerste schooldag. De uitbreiding is mede gerealiseerd met een bijdrage van rijkssubsidiegelden vanuit de Regeling voor het stimuleren en aanpassen van huisvesting tot brede scholen. Na ingebruikname van de permanente uitbreiding zijn er vier tijdelijke lokalen verwijderd. De overgebleven twee tijdelijke lokalen worden in 2011 (planning juli) verwijderd. De Piramide (voorheen De Vlier) Basisschool De Piramide zal zich vestigen in Brede School Huis van de Heuvel. Totdat deze nieuwbouw gereed is, is De Piramide gevestigd op de locatie Doelen. Dit schoolgebouw wordt na ingebruikname Huis van de Heuvel permanent in gebruik gegeven aan de Sinte Maerte, die al een permanente locatie heeft aan de Doelen. (Zie verder Brede School Huis van de Heuvel) Tijdelijke huisvesting aan de Rithsestraat De basisscholen Sinte Maerte en Eerste Rith maken, tezamen met buitenschoolse opvang, gebruik van de tijdelijke huisvesting aan de Rithsestraat. Dit pand heeft de naam Ons Buitenpaleis en is in 2009 geplaatst ten behoeve van de totale schuifoperatie in Princenhage. Een deel van de leerlingen van de Sinte Maerte is, na oplevering van de nieuwbouw, vertrokken uit de Rithsestraat. Monitor Onderwijshuisvesting

39 De leerlingen van de Eerste Rith verhuizen naar hun permanente huisvesting zodra de uitbreiding van hun schoolgebouw gerealiseerd is. Gedurende een deel van het schooljaar zal de Dirk van Veen (wijk Zandberg) tevens gebruik maken van de tijdelijke lokalen Rithsestraat. Dit in verband met uitbreiding en aanpassing van het hoofdgebouw. Na gereed komen van de brede school Huis van de Heuvel kunnen de laatste Sinte Maerte-leerlingen Ons Buitenpaleis verlaten. Zij zullen dan hun intrek nemen in de permanente huisvesting van de Piramide, die dan naar de Heuvel verhuist. De locatie Rithsestraat zal daarna zo snel mogelijk worden ontmanteld. Prinsenbeek Ontwikkelingen in de wijk Voor Prinsenbeek zijn geen bijzonderheden te melden. Het dorp Prinsenbeek heeft een stabiele basisgeneratie. Brede School Prinsenbeek In 2005 is besloten dat voor het realiseren van een woonzorgcentrum en zorgkruispunt in Prinsenbeek op de locatie van basisschool Apollo en peuterspeelzaal t Olifantje, het betreffende schoolgebouw moest worden gesloopt en dat nieuwbouw kon worden gerealiseerd in nieuwbouwwijk De Neel Oost. Tijdens de lange initiatieffase van dit project is geconstateerd dat de ontwikkeling van een nieuw schoolgebouw in Prinsenbeek ook een kans zou zijn voor de verdere uitbreiding van de eveneens in Prinsenbeek gevestigde basisschool De Griffioen. Deze had door de groei van het aantal leerlingen een uitbreidingsbehoefte van vier lokalen; uitbreiding op eigen locatie was geen haalbare kaart. In overleg met beide schoolbesturen (INOS en Markant) is besloten de uitbreiding van De Griffioen te integreren in de nieuwbouw. Daarbij is met het schoolbestuur van Apollo, Markant onderwijs, afgesproken dat zij eigenaar zullen worden van het gebouw. Tussen INOS en Markant, zijn onderling afspraken gemaakt over het wederzijds gebruik in geval van groei van één of beide scholen. Doordat in het nieuwe gebouw twee peuterspeelzalen, twee ruimten voor kinderopvang en buitenschoolse opvang gerealiseerd zijn, is hier sprake van een volwaardige multifunctionele accommodatie. Nadat wethouder Henk Snier de eerste steen gelegd heeft op 15 juli 2009, opende wethouder Saskia Boelema het nieuwe gebouw op 30 september Daarbij werd de naam van het gebouw De Knipoog onthuld. Apollo Zie Brede school Prinsenbeek. Inmiddels is het oude gebouw van Apollo gesloopt. De school is stabiel qua leerlingen. Monitor Onderwijshuisvesting

40 De Griffioen Schoolbestuur INOS heeft, onder andere bij basisschool De Griffioen, Eureka! Kenniscentrum meer- en hoogbegaafdheid gerealiseerd. Zie ook bij basisschool De Werft. Basisschool De Griffioen heeft, naast haar dependance in brede school Prinsenbeek, sinds 2004 de beschikking over zes schoolwoningen en een tweetal noodlokalen. De schoolwoningen zijn in ieder geval nog voor langere tijd benodigd voor onderwijs. De school maakt op dit moment een stabiele periode door. De Horizon De school maakte in 2007 en 2008 een lichte groei door, maar is sindsdien in leerlingenaantal weer gedaald en is nu stabiel. Teteringen Ontwikkelingen in de wijk Teteringen maakt onderdeel uit van het Programma Teteringen. Met de woningbouwontwikkeling veranderen ook de locaties van de scholen. Van oorsprong kent het dorp 2 katholieke basisscholen, de Wegwijzer en de Helder Camara en één openbare basisschool De Springplank. Er is destijds voor gekozen om de aanwezige scholen in het dorp onder te brengen in twee nieuw te bouwen brede scholen, inclusief een aantal maatschappelijke functies. Tot slot heeft de stichting van de Nutsbasisschool in Teteringen een plek gekregen. De Springplank Jenaplanschool De Springplank verhuisde op eigen initiatief in mei 2010 van de locatie Breeschot naar tijdelijke huisvesting aan de Aanstede 1c. Daarmee wordt aan de wens van de school tegemoet gekomen om vooruitlopend op de bouw van de brede school de Mandt in dat voedingsgebied te kunnen starten. Tevens heeft de school nu de beschikking over één gebouw, wat beter aansluit bij de onderwijskundige uitgangspunten van de school (Jenaplan). De tijdelijke huisvesting blijft in gebruik tot brede school De Mandt gereed is. Op 19 mei 2010 gaf wethouder Saskia Boelema het startsignaal om de 10 tijdelijke lokalen in gebruik te nemen. Monitor Onderwijshuisvesting

41 Nutsbasisschool Teteringen De gemeenteraad heeft in mei 2008 besloten de stichting van een nieuwe Nutsschool op te nemen op het Plan van Scholen. Na uitvoerig onderzoek en in overleg met het onderwijsveld is besloten de Nutsschool te vestigen in een bestaand schoolgebouw aan de Breeschot in Teteringen. In dit schoolgebouw was tot mei 2010 basisschool De Springplank gevestigd. In verband met het vertrek van De Springplank zijn vier tijdelijke lokalen aan de Breeschot verwijderd. Het gebouw is geüpgraded en er is een verbindingsgang met de naastgelegen tijdelijke huisvesting gerealiseerd, waardoor één gebouw ontstaat. Aan de school is ook een bso verbonden. Op 26 november 2010 heeft wethouder Saskia Boelema de Nutsbasisschool Teteringen officieel geopend. Het college heeft een bestemmingsplanwijziging in voorbereiding om de aangrenzende voormalige gemeentewerf bij het schoolterrein te betrekken om toekomstige uitbreidingen van de Nutsbasisschool mogelijk te maken Het besluit van de raad is voorzien in maart De bestemmingsplanwijziging voorziet in een totale capaciteit van maximaal 11 leslokalen op deze locatie. Brede Scholen De Stee (voorheen Om de Haenen) en de Mandt In Teteringen worden twee brede scholen gerealiseerd: De Stee in het oosten en De Mandt in het westen. Deze beide brede scholen zorgen, tezamen met de Nutsbasisschool, voor een totaalaanbod van sociaal-maatschappelijke voorzieningen in Teteringen. Om de effecten van de Stedelijke herprogrammering zo goed mogelijk in te kunnen schatten voor wat betreft de groei van het aantal leerlingen zullen beide brede scholen in twee fasen worden gebouwd. Voor brede school De Stee is een subsidie brede scholen beschikbaar. Voor beide projecten is regulier overleg met de toekomstige gebruikers opgestart. Dit overleg is gericht op inhoudelijke samenwerking en samenwerking op het gebied van gebruik/beheer van het gebouw. De Stee wordt de thuisbasis voor basisschool Helder Camara en Sociaal Cultureel Centrum t Web. De gymzaal die in Brede School De Stee gerealiseerd wordt, dient als gymlocatie voor de Helder Camara maar ook voor de Nutsschool Teteringen. Ook de kinderopvang en buitenschoolse opvang nemen deel aan deze brede school. Het startsein voor de bouw van De Stee is op de eerste schooldag (september 2010) feestelijk gevierd. Oplevering volgens planning eind 2011/begin Monitor Onderwijshuisvesting

42 De bouw van Brede School De Mandt is gestart in januari 2011, geplande oplevering 2 e kwartaal Er zal feestelijk worden stilgestaan bij de eerste steenlegging dit voorjaar. Naast basisscholen De Springplank en De Wegwijzer zullen ook een jeugden jongerenruimte, een bibliotheek en een gymzaal onderdeel uitmaken van de brede school. Bovendien krijgen ook buitenschoolse opvang en kinderdagverblijf een plaatsje in de nog te bouwen accommodatie. Tot slot maken appartementen deel uit van de totale accommodatie. Ulvenhout Ontwikkelingen in de wijk In deze wijk zijn geen ontwikkelingen die effecten hebben op onderwijshuisvesting. Klokkebei De school heeft een lange periode van groei achter zich, dat heeft geleid tot een uitbreiding met drie permanente groepsruimten in Tevens is de bso in eigen ruimten gekoppeld aan de school. Beiden maken inmiddels gebruik van elkaars ruimten. Rosmolen Ook de Rosmolen is een stabiele school. De lichte leegstand in het gebouw is ingezet met bso. Westerpark Ontwikkelingen in de wijk In Westerpark neemt de basisgeneratie geleidelijk af. De Boomgaard De Boomgaard is de enige school in deze wijk en vangt daarmee ook een belangrijk deel van de leerlingen van Tuinzigt op. Met schoolbestuur INOS is overlegd over de afwijking van de leerlingenaantallen tussen de prognose en de werkelijke groei. Op basis daarvan zijn begin 2010 nog eens twee tijdelijke lokalen geplaatst, waarmee de school in totaal acht tijdelijke lokalen in gebruik heeft. Daarnaast heeft De Boomgaard 10 schoolwoningen in gebruik, deze zijn nog voor langere tijd nodig voor de school. Met het schoolbestuur wordt nader overleg gevoerd over het toekomstperspectief van de school. De Boomgaard heeft de beschikking over een eigen gymzaal. Bovendien maakt de school gebruik van de gymzalen van het naastgelegen Markenhage College. Die zijn daartoe in het verleden uitgebreid. Monitor Onderwijshuisvesting

43 Zandberg Ontwikkelingen in de wijk In de wijk Zandberg is een aantal maatschappelijke voorzieningen geconcentreerd. Voorzieningen betreffende onderwijs, sociaal culturele vorming, ontplooiing en welzijn, maar ook van levensbeschouwelijke aard, religie en spiritualiteit. Een aantal instellingen heeft het initiatief genomen om op de locatie van de Zandbergschool aan de Zandberglaan een haalbaarheidsonderzoek te starten naar de realisatie van het multifunctioneel Zandbergplein : schoolbestuur INOS, de Kober-groep (kinderopvang) en de Stichting Sacramentskerk Breda. Omdat de onbebouwde ruimte tussen de gebouwen op het huidige Zandbergplein te beperkt is om verder in omvang te groeien, slaan genoemde instellingen de handen ineen om een oplossing te vinden voor een situatie met betrekking tot de bestaande huisvesting en de wens tot uitbreiding, c.q. vernieuwing in relatie tot de kansen voor samenwerking. Het college is inmiddels geïnformeerd over de plannen. Vanuit de subsidieregeling brede scholen is een bijdrage toegekend aan dit project. Gymnastiekonderwijs Voor de basisscholen Zandberg, Dirk van Veen en Jacinta is met de gymzalen Zandberglaan en Generaal Maczekstraat onvoldoende ruimte beschikbaar voor inroostering van alle normuren voor gymnastiek. Voor een aantal uren wordt daarom uitgeweken naar het gemeentelijk Sportcentrum. In bovengenoemd initiatief zit ook de bouw van een nieuwe gymzaal. Zandberg Door groei van het aantal leerlingen en op basis van de leerlingenprognoses heeft basisschool Zandberg recht op permanente uitbreiding. In het huidige meerjarenplan onderwijshuisvesting is deze uitbreiding voorzien in De uitbreiding maakt onderdeel uit van het Zandbergplein-initiatief. Vooruitlopend op de permanente uitbreiding is besloten tijdelijke huisvesting (vijf lokalen waarvan twee voor bso) te realiseren. Deze vijf lokalen zijn bovenop de bestaande vijf lokalen tijdelijke huisvesting geplaatst. Dit project is gerealiseerd in de zomervakantie van De bso is mogelijk gemaakt met een rendabel krediet. Dirk van Veen Tweede kwartaal 2011 start de uitbreiding van de Dirk van Veen met één lokaal. Omdat de school tegelijkertijd ook buitenschoolse opvang (twee ruimten) en kinderdagverblijf (twee ruimten) realiseert, ontstaat er een brede school-functie in deze wijk. De geplande oplevering van de uitbreiding is eind Voor de realisatie van de extra voorzieningen wordt een rendabel krediet gevoteerd. Gedurende de bouwperiode maakt de Dirk van Veen gebruik van de tijdelijke huisvesting aan de Rithsestraat. Monitor Onderwijshuisvesting

44 Bijlage 2 Toelichting per project/ontwikkeling Speciaal Onderwijs Speciaal Onderwijs In Breda zijn 6 scholen voor speciaal onderwijs gevestigd. Een aantal van deze scholen is op meerdere locaties gehuisvest. Berkenhof (diverse locaties). School voor kinderen met gedragsproblemen. De Berkenhof heeft de afgelopen jaren een fikse groei doorgemaakt. In dat kader zijn in 2005 de gebouwen Brederostraat en Jacob Catssingel aangekocht. Dit laatste gebouw heeft de afgelopen jaren als wissellocatie voor basisscholen Dirk van Veen en Boeimeer gefungeerd en wordt in 2011 in gebruik gegeven aan de Berkenhof. De Berkenhof heeft de afgelopen jaren tevens gebruik gemaakt van de locaties Twikkelstraat en Nansenweg. Vanwege groei wordt voorzien dat deze gebouwen voor langere tijd door de Berkenhof in gebruik blijven. In deze gebouwen zijn daartoe aanpassingen gerealiseerd. Aan de Verlengde Poolseweg is nieuwbouw gerealiseerd samen met jeugdpsychiatrische kliniek De Mark. Dit is gebeurd door de GGZ, waaronder deze kliniek valt. De nieuwbouw is in 2010 in gebruik genomen. De ruimten die hierdoor aan de Galderseweg zijn vrij gekomen, worden ingevuld door de verdere groei van de Berkenhof. Op de locatie Galderseweg is Vitalis in overleg met de gemeente over herontwikkeling van het terrein Klokkenberg. De huisvesting van de Berkenhof wordt daarbij betrokken. In het huidige MJP is voorzien in nieuwbouw in In het vraagstuk rond de totale huisvesting van de Berkenhof wordt het regionale spreidings- en plaatsingsbeleid betrokken. De gemeente treedt daarover in overleg met andere gemeenten in de regio, alsmede met de Berkenhof. Mytylschool De Schalm (hoofdlocatie plus 1 dislocatie vanaf 2011) School voor lichamelijk en meervoudig gehandicapte kinderen). De Schalm is de afgelopen jaren gegroeid. De hoofdlocatie biedt geen ruimte om uit te breiden. Monitor Onderwijshuisvesting